Badanie aktywności 

proliferacyjnej limfocytów śledziony 

myszy w hodowlach in vitro



Makrofagi



Komórki dendrytyczne



Limfocyty T



Limfocyty B



Limfocyty muszą być aktywowane aby mogły 

prawidłowo wykonywać swoje funkcje.



Na poziomie molekularnym oznacza to że muszą 

uzyskać spoza komórki jakiś sygnał za 

pośrednictwem receptorów powierzchniowych

Związanie 

czynnika 

aktywującego 

przez swoisty 

receptor na 

powierzchni 

komórki

Kaskada 

sygnałowa

Aktywacja 

transkrypcji

Produkcja 

nowych 

białek

antygeny

• Zdolność wywoływania swoistej odpowiedzi immunologicznej
• Zdolność do swoistej reakcji z produktem odpowiedzi 

immunologicznej

hapteny

• Bardzo małe cząsteczki
• Nie są immunogenne do póki nie połączą się z nośnikiem 

białkowym,  np. leki 

super-

antygeny

• Działają w sposób częściowo nieswoisty poprzez 

bezpośrednią reakcję z receptorami antygenowymi i 

komórką reprezentująca antygen

mitogeny

• Substancje stymulujące limfocyty T i B do mitozy 



Sygnał pochodzący od TCR



Sygnał od cząsteczek kostymulujących



najlepiej poznaną cząsteczką kostumulująca jest

B7

która 

występuje na wielu komórkach prezentujących antygen i 
wiąże się z cząsteczką 

CD28 

limfocytu

Do aktywacji limfocytów T wymagane 

są obydwa sygnały



Sygnał pochodzący od BCR po połączeniu z 

antygenem



Sygnał od receptora dla cytokin po 

przyłączeniu odpowiedniej cytokiny (CD40-

CD40L)



Antygeny grasiczoniezależne –

polisacharydy 

bakteryjne, polisacharydy pneumokoków, indukcja syntezy 

przeciwciał IgM o małym powinowactwie



Antygeny grasiczozależne

- limfocyty Th indukują w 

limfocytach B syntezę przeciwciał różnych klas o dużym 

powinowactwie

Limfocyty Th 

pobudzony za 

pośrednictwem 

TCR wykazuję 

ekspresję ligandu 

CD40L dla 

cząsteczki 

powierzchniowej 

Limfocytu B. 

Limfocyt B 

stymuluje  

limfocyt Th za 

pośrednictwem 

cząsteczek 

CD28. Limfocyty 

Th wytwarzają 

następnie 

cytokiny takiej jak 

IL-2, IL-4, IL-5



Limfocyty T



ConA (Konkanawalina A)



PHA (Fitohemaglutynina)



Anty-CD3, anty-CD28



Limfocyty B



Anty-CD40, anty-IgM



LPS



Zasadą testu jest inkorporacja markera przez komórki podczas ich hodowli, 

a następnie bardzo precyzyjne określenie stopnia ich proliferacji po 

stymulacji określonymi antygenami bądź mitogenami poprzez zmiany 

natężenia fluorescencji użytego markera.



CFSE 

Wnika do wnętrza 

komórek i łączy się 

kowalencyjnie z białkami 

cytoplazmy (rozkładany jest 

do FITC, związku 

fluorescencyjnego)



każdy podział komórek 

pociąga za sobą powstanie 

komórek potomnych 

zawierających połowę 

wyjściowego poziomu 

barwnika zawartego 

w komórce macierzystej.



Niskie stężenie tymidyny świadczy o niskiej 

proliferacji



Próba kontrolna proliferowała spontanicznie, 

populacja apoptyczna



Limfocyty T powinny proliferować najlepiej w 

obecności ConA o stężeniu 2,5μg/ml



Limfocyty B wraz ze zwiększającym się stężeniem 

podanego LPS zwiększały swoją proliferację



Ocena proliferacji za pomocą cytometrii

przepływowej pozwala oznaczyć liczbę komórek 

podlegających proliferacji z danej populacji oraz 

liczbę nowo powstałych generacji  komórek



Pomorska-Mól M., Markowska-Daniel I. Techniki 

użyteczne w ocenie swoistej odporności 

komórkowej, Medycyna Wet. 2009



P.M. Lydyard, A. Whelan, M.W. Fanger Instant 

Notes in Immunology, Wydawnictwo Naukowe 

PWN 2008



Jakóbisiak Marek, Gołąb Jakub, MMUNOLOGIA, 

Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009