NIDZICA

ETYKA ŁOWIECKA

Grzegorz.W

2012-05-22

Słowo ETYKA pochodzi od greckiego EHIKOS - zwyczajowy. Jest to ogół naszego
zachowania i norm moralnych, przyjętych przez daną zbiorowość społeczną. Kiedyś wiązano
ją ściśle z religią - dziś koncentruje się ona wokół ziemskich spraw człowieka. A więc te
normy moralne i zachowania przyjęta przez środowisko myśliwych zwać będziemy etyką
łowiecką. Nie stosowanie się do tych norm nie jest zagrożone przez przepisy prawa lecz
normy te istnieją jako prawo zwyczajowe obowiązujące na równi z prawem pisanym i
podlegają sankcjom. Tyle że sankcjom moralnym tj. sankcjom opinii publicznej.Chcąc
stworzyć regułkę etyki łowieckiej możemy stwierdzić, że etyka to normy prawa
zwyczajowego.

Ktoś może zadać pytanie: Czy są jakieś przepisy obligujące nas do zajmowania się sprawami
etyki łowieckiej? Oczywiście! Oto i one:
1. Ustawa z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie rozdz. VI art. 34. pkt.5 "Do zadań
PZŁ należy (...) czuwanie nad przestrzeganiem przez członków Polskiego Związku
Łowieckiego prawa, zasad etyki, obyczajów i tradycji łowieckich,
2. Statut PZŁ Rozdz.2. par.6 ust.1 pkt. 5: "... czuwanie nad przestrzeganiem przez członków
Zrzeszenia prawa, zasad etyki, obyczajów i tradycji łowieckich. Rozdz. V. Par11. Członek
Zrzeszenia jest obowiązany: pkt. 2 przestrzegać prawa łowieckiego, Statutu, uchwał organów
Zrzeszenia oraz zasad etyki i tradycji łowieckiej.
Mamy więc wszyscy myśliwi organizacyjny obowiązek położenia szczególnego nacisku na
powszechne stosowanie zasad etyki w naszej praktyce łowieckiej.
Nie jest to łatwe zważywszy, że łowiectwo grupuje ludzi ogarniętych pasją ochrony przyrody,
troski o środowisko naturalne i wszystko to co w nim bytuje. Specjalną troską otacza myśliwy
zwierzynę łowną, zapewniając jej właściwe warunki bytowania, zwłaszcza w trudnych
okresach. Myśliwi regulują pogłowie zwierząt łownych przez wykonywanie polowania.
Dochodzi zatem do sytuacji ekstremalnej, do zadawania śmierci zwierzęciu. Czy nie stoi to w
sprzeczności z hasłami ochrony przyrody?.. z etyką?
Etyka łowiecka.. Możemy podzielić ją na trzy podstawowe panele:
1. Etyka w stosunku do przyrody
2. Etyka w stosunku do człowieka
3. Etyka w stosunku do organizacji łowieckiej
Zacznijmy od tej pierwszej. Praktycznie przyroda nie ma możliwości obrony przed
zniszczeniem. Postępowanie nasze musi zatem charakteryzować się szczególną troską o
wszelkie dobra przyrody. Postępowanie nasze musi być na każdym kroku postępowaniem
przemyślanym, celowym, tak by nie uczynić niczego, co mogłoby być nieodwracalne. Jak
zatem winniśmy się zachować w stosunku do zwierzyny łownej?
Zwierzynę pozyskujemy w drodze odłowów lub polowania. W przypadku odłowów musimy
zdawać sobie sprawę z faktu, jak ogromny stres przeżywają zwierzęta będące przedmiotem
odłowów. Należy ten stres ograniczyć do minimum. Zwierzęta należy traktować delikatnie
zapewniając im jak najszybciej spokój, właściwy pokarm i wodę. Stworzyć należy właściwe
warunki transportu.
W czasie wykonywania polowania musimy spełnić wiele warunków ściśle związanych z
etyką postępowania w stosunku do zwierzyny, na którą polujemy. Oddanie strzału nastąpić
może jedynie wówczas, gdy mamy stuprocentowa pewność, do czego strzelamy. Musimy
używać broni i amunicji właściwej dla danego rodzaju polowania. Strzelać wolno tylko na
taką odległość, która daje gwarancję i pewność natychmiastowego zabicia zwierzęcia.
Strzelamy do zwierzyny tylko wtedy, gdy mamy zagwarantowaną możliwość podniesienia
ubitej sztuki, gdy warunki, rodzaj broni oraz wielkość ładunku zapewnia nam należyte
trafienie, zabicie i podniesienie zwierzyny. Nieetyczne jest zatem strzelanie w takich
warunkach, gdy zwierzyna zostaje trafiona tylko przypadkowo. Nieetyczne jest strzelanie na
taką odległość, kiedy zwierzyna trafiona nie zostaje zabita a tylko pokaleczona. Nieetyczne
jest wreszcie strzelanie do zwierzyny, gdy wiemy, że nie jesteśmy w stanie jej podnieść np.
po drugiej stronie rzeki. Myśliwy strzelający do zwierzyny grubej ma obowiązek zawsze
sprawdzić efekt skuteczności strzału, a po stwierdzeniu trafienia nie może pozwolić sobie na
zaniechanie poszukiwania postrzałka. Zasadą bowiem myślistwa nie jest trafienie do celu lecz

zdobycie zwierzyny do której się strzela. Po dojściu rannej zwierzyny etyczny myśliwy nie
będzie jej dobijał poprzez tłuczenie drągiem lecz bezzwłocznie uśmierci nie żałując kolejnej
kuli. Traktując łowiectwo w kategoriach sportowych dbać musimy o naczelną zasadę: naukę
celowania i wykazanie swej sprawności strzeleckiej zostawiamy na strzelnicę. W łowisku nie
możemy pozwolić sobie na strzelanie do istot żywych jak do tarcz na strzelnicy. Etyczny
myśliwy nie będzie strzelał do zwierza unieruchomionego w zagrodzie, do leżącej zwierzyny
płowej, siedzącego na polu zająca czy ptaka nie będącego w locie. Karygodne wydaje się
oddanie strzału do czworonoga przepływającego rzekę lub jezioro. W takim przypadku
zwierzyna nie ma szans szybkiej ucieczki i ukrycia się. W takich okolicznościach strzelanie
świadczy tylko o żądzy zdobycia mięsa. Ubitą zwierzynę należy transportować we właściwy
sposób, chroniąc ją przed zabrudzeniem, zgnieceniem lub zepsuciem. Dopuszczenie do
zniszczenia ubitej zwierzyny staje się bezcelowym mordowaniem.
W stosunku do innych zwierząt dziko żyjących myśliwy powinien znać przepisy dotyczące
zwierząt podlegających ochronie gatunkowej. Znać i oczywiście ich przestrzegać. Zwierzęta
takie, ich ostoje i miejsca lęgowe winny być otaczane przez myśliwego szczególna opieką.
Niedopuszczalne jest także strzelanie do zwierząt nie będących zwierzętami łownymi "dla
wprawy". Do tego celu służą strzelnice i treningi strzeleckie.
W stosunku do zwierząt domowych - mam tu na myśli psy myśliwskie i konie służące
pomocy przy polowaniu w czasie transportu myśliwych - wymaganie od nich pracy ponad
siły, brutalne bicie lub kopanie świadczy o braku nie tylko etyki, ale także najmniejszej dozy
kultury osobistej. Taki myśliwy powinien czym prędzej na stałe powiesić strzelbę na
przysłowiowy kołek. Nie wolno dopuszczać do ich przemęczenia, zbyt długiego przebywania
na deszczu, w wodzie , na mrozie. Należy zapewnić im karmę i wodę do picia.
W stosunku do człowieka powinniśmy postępować tak jak chcielibyśmy, aby inni
postępowali w stosunku do nas.
A więc w stosunku do innych myśliwych obowiązuje nas zawsze uprzejmość, grzeczność,
życzliwość i wzajemna pomoc. Zazdrość i zawiść nie mogą mieć miejsca we wzajemnych
stosunkach koleżeńskich. Najlepiej cechy te pozostawić w domu i nie zabierać na polowanie
czy inne imprezy łowieckie. Konkurencja na polowaniu musi sprowadzać się do zasad
szlachetnej czystej i zdrowej rywalizacji. Nie wolno pod żadnym pozorem zmniejszać szans
kolegi na polowaniu. Etyczny myśliwy nie dopuści do powstania sporów o pozyskaną
zwierzynę a w przypadku powstania takiego sporu odwołuje się do bezspornego arbitrażu i
bezwzględnie podporządkuje się decyzjom arbitra.
W stosunku do gościa biorącego udział w polowaniu należy być wyjątkowo uprzejmym.
Należy dbać o ich wygodę w środkach transportu, o dobre zakwaterowanie. Należy starać się
zapewnić takie warunki polowania i pobytu, żeby gość był zadowolony. Dotyczy to
wskazania dobrych miejsc na zasiadkę, wskazania ambon gwarantujących dojście do strzału.
Gościowi, zwłaszcza starszemu należy pomagać we wszystkich czynnościach związanych z
polowaniem, patroszeniem i transportowaniem pozyskanej zwierzyny.
W stosunku do prowadzącego polowanie trzeba brać pod uwagę wkład pracy i
odpowiedzialność jaką ma prowadzący w przygotowaniu i prowadzeniu polowania. Nie
należy mu tej pracy utrudniać. Swym zachowaniem, dyscypliną i przestrzeganiem regulaminu
polowań pomagać w przeprowadzeniu łowów. Wszelkie polecenia wydawane przez
prowadzącego polowanie winny być wykonywane bez komentarzy. Ewentualne zastrzeżenia i
uwagi należy kierować zarządowi koła. Niedopuszczalne jest krytykowanie prowadzącego
polowanie wobec innych myśliwych i pomocników.
W stosunku do pomocników polowania tj. naganiaczy, kierowców, woźniców i innych osób
pomagających w organizacji polowania należy zachowywać się tak jak do innych myśliwych.
Uwagi i polecenia wydaje im tylko prowadzący polowanie. Zapewnić im należy możliwość
odpoczynku a w czasie dłuższego polowania strawę i transport do miejsca zamieszkania o ile

zostali przywiezieni. Kulturalne zachowanie w stosunku do pomocników świadczy o
myśliwych.
W stosunku do okolicznej ludności. Musimy zdawać sobie sprawę, że tereny, na których
polujemy nie są naszą własnością, lecz jedynie dzierżawione przez koła i to dzierżawione nie
od ich prawowitych właścicieli. Musimy dbać o te tereny jak o swoja własność. Oczywiście
nie chodzi tu o zbieranie plonów. Nie możemy dopuszczać do powstawania szkód
wynikających z wykonywania polowania, których można uniknąć. Np. nie wolno
organizować polowania polnego na zające w czasie gdy w polu jest miękko, co w rezultacie
powoduje wydeptywanie czy wdeptywanie ozimin. Wszelkie powstałe szkody należy
rekompensować. Nie należy dopuszczać do powstania jakichkolwiek zadrażnień z ludnością
terenów na których polujemy.
I na zakończenie etyka w stosunku do organizacji łowieckiej.
Wstępując do PZŁ myśliwy nabiera praw ale także podejmuje się licznych obowiązków.
Przypominanie mu o tych obowiązkach i upominanie nie licuje. Myśliwi i działacze
wszystkich szczebli winni dbać o wysoką rangę Zrzeszenia w społeczeństwie. Każdy myśliwy
powinien popierać działania swoich, wybranych przez siebie w wolnych i demokratycznych
wyborach przedstawicieli. Wszelkie działania na szkodę Zrzeszenia są postępowaniem
wysoce nieetycznym. Działanie przeciwko swojej organizacji, jest więc działaniem w efekcie
przeciwko samemu sobie.
Etyczne postępowanie myśliwego to sprawa czystego sumienia. Jest to postępowanie
szlachetne w każdej sytuacji czy nas obserwują czy działamy samotnie. Nigdy nie wolno
działać pod wpływam impulsu. Każde działanie musi być przemyślane, rozważne i zgodne z
etyką.
Każdy z nas musi zdawać sobie sprawę z faktu ogromnej odpowiedzialności za swoje
postępowanie jako myśliwego. Wkraczamy wszakże z bronią w świat przyrody, a efektem
naszym jest często śmierć zwierzęcia. Pamiętajmy! Nie jesteśmy jedynymi właścicielami i
jedynymi żyjącymi na ziemi. Ziemia jest też własnością zwierząt. My bardzo często jesteśmy
intruzami w świecie zwierząt.
Przygotowanie techniczne do uprawiania łowiectwa nie wystarcza. Konieczna jest znajomość
etyki łowieckiej, wiedza o historii łowiectwa i jego roli w kulturze. Należy poznawać język
łowiecki, znać i zachowywać tradycje, zwyczaje i obyczaje łowieckie.