background image

Nagroda rzeczowa przyznana w konkursie  

Sklep naleŜący do spółki jawnej otrzymał w październiku 2009 r. telewizor o wartości 2.200 zł brutto, który stanowił 
nagrodę w konkursie jednego z dostawców. Konkurs był organizowany na targach. Wspólnik zamierza zabrać ten 
telewizor na własne potrzeby. Jak ująć to zdarzenie w księgach rachunkowych? Jak wyglądałaby sytuacja, gdyby 
telewizor ten został przeznaczony do sprzedaŜy (jako towar)? 

Nagroda rzeczowa otrzymana nieodpłatnie posiada określoną wartość uŜytkową, a w przyszłości spowoduje wpływ do 
jednostki korzyści ekonomicznych. MoŜe więc być zaliczona do aktywów. Szczegółowy sposób jej ujęcia w księgach 
rachunkowych zaleŜy od tego, jakie będzie jej przeznaczenie w działalności jednostki. 

W przypadku gdyby nagroda rzeczowa została przeznaczona do sprzedaŜy w ramach działalności handlowej prowadzonej 
przez jednostkę, jej wartość naleŜy zaliczyć do towarów, a drugostronnie do pozostałych przychodów operacyjnych. Do 
pozostałych przychodów operacyjnych zaliczyć bowiem naleŜy przychody związane pośrednio z działalnością operacyjną 
jednostki, związane z przekazaniem lub otrzymaniem nieodpłatnie (równieŜ w drodze darowizny) aktywów, w tym takŜe 
ś

rodków pienięŜnych na inne cele niŜ dopłaty do cen sprzedaŜy, nabycie lub wytworzenie środków trwałych, środków 

trwałych w budowie albo wartości niematerialnych i prawnych (art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. h) ustawy o rachunkowość). Zapis 
księgowy wyglądać moŜe następująco: 

- Wn konto 33 "Towary", 

- Ma konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne". 

Towar otrzymany nieodpłatnie wycenić naleŜy zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy o rachunkowości, tj. w cenie sprzedaŜy 
takiego samego lub podobnego przedmiotu, czyli według ceny rynkowej. W sytuacji opisanej w pytaniu, jednostka 
posiada prawdopodobnie dokument, z którego wynika cena przyznanego w ramach nagrody telewizora (np. protokół 
przekazania nagrody rzeczowej). Powinna więc przyjąć telewizor do magazynu w takiej właśnie cenie. 

Nagrody otrzymane przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą stanowią przychód 
z tej działalności podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym. 

Późniejszą sprzedaŜ nagrody na podstawie faktury VAT naleŜałoby księgować na zasadach ogólnych dotyczących 
sprzedaŜy towarów, zapisami: 

a) wartość netto sprzedaŜy 

- Ma konto 73-0 "SprzedaŜ towarów", 

b) VAT naleŜny 

- Ma konto 22-1 "Rozrachunki z tytułu VAT naleŜnego", 

c) wartość brutto sprzedaŜy 

- Wn konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami", 

d) wydanie towaru z magazynu 

- Wn konto 73-1 "Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)", 

- Ma konto 33 "Towary". 

W przypadku gdyby przyznany w nagrodę telewizor został przeznaczony na prywatne potrzeby jednego ze wspólników 
spółki, jego ustaloną wartość naleŜałoby ująć na koncie rozrachunków z tym wspólnikiem. Zapis księgowy - na 
podstawie decyzji wspólników, przyznającej telewizor jednemu z nich - ujmuje się: 

- Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki" 
  (w analityce: Konto imienne wspólnika), 

background image

- Ma konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne". 

Kwota ujęta na koncie 76-0 będzie przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym. 

Kwota ujęta na koncie 24 zostanie odpowiednio rozliczona np. przy ustalaniu wyniku finansowego spółki i jego podziale. 

Dodajmy, Ŝe poniewaŜ podatnikowi nie przysługiwało prawo do obniŜenia kwoty podatku naleŜnego o podatek naliczony 
w całości lub w części przy nabyciu tego towaru, jego przekazanie na cele osobiste wspólnika nie powoduje konieczności 
wystawienia faktury wewnętrznej i opodatkowania podatkiem VAT. 

W październiku 2009 r. pracownik wystąpił z wnioskiem o wypłatę wraz z wynagrodzeniem za ten miesiąc zaliczki na 
poczet wynagrodzenia za listopad 2009 r. Jak naleŜało ująć tę zaliczkę w księgach rachunkowych? 

Zaliczka na poczet przyszłego wynagrodzenia wypłacona przez pracodawcę w październiku 2009 r. nie jest kosztem 
bilansowym tego miesiąca. Tym kosztem będzie natomiast kwota wynagrodzenia naleŜna za miesiąc, którego ta zaliczka 
dotyczy, a więc w rozwaŜanym przypadku za listopad 2009 r. Wynika to z zasady memoriału określonej w art. 6 ust. 1 
ustawy o rachunkowości. 

Dla celów podatku dochodowego zaliczka wypłacona pracownikowi na poczet przyszłego wynagrodzenia stanowi 
przychód ze stosunku pracy z chwilą jej otrzymania przez pracownika (postawienia do dyspozycji). Pracodawca 
obowiązany był więc w październiku 2009 r. kwotę tej zaliczki uwzględnić w podstawie opodatkowania. W tym samym 
miesiącu zaliczkę tę naleŜało równieŜ uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz 
ubezpieczenie zdrowotne. 

Naliczone składki ZUS, w części dotyczącej wypłaconej zaliczki na poczet wynagrodzenia za listopad 2009 r., moŜna 
było ująć w księgach rachunkowych z uwzględnieniem art. 39 ust. 1 ustawy o rachunkowości, tj. na koncie 64 
"Rozliczenia międzyokresowe kosztów". 

 
Przykład 

ZałoŜenia 

1.

 

Zgodnie z regulaminem pracy pracodawca wypłaca wynagrodzenie za dany miesiąc do końca tego miesiąca. Pan 
Jan Nowak jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę i otrzymuje miesięczne wynagrodzenie w kwocie 
3.000 zł brutto. 
  

2.

 

Z listy płac za październik 2009 r. wynika, Ŝe pracownik otrzymał wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 3.000 zł 
oraz zaliczkę na poczet wynagrodzenia za listopad 2009 r. w kwocie 2.000 zł (przyznaną przez pracodawcę na 
pisemny wniosek pracownika). Wynagrodzenie wraz z zaliczką (w kwocie netto) zostało przekazane na rachunek 
bankowy pracownika 30 października 2009 r. 
  

3.

 

Pracodawca jest upowaŜniony do pomniejszania zaliczki na podatek dochodowy o 1/12 kwoty zmniejszającej 
podatek. 
  

4.

 

Jednostka prowadzi ewidencję kosztów wyłącznie na kontach zespołu 4. 

Obliczenia 

1.   Kwota naleŜnego wynagrodzenia za październik 2009 r.:   

3.000,00 zł  

2.   Kwota zaliczki na poczet wynagrodzenia za listopad 2009 r.:   

2.000,00 zł  

3.   Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne: 

(3.000,00 zł + 2.000,00 zł) =   

 

5.000,00 zł  

4.   Składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika: 

(5.000 zł × 13,71%) =   

 

685,50 zł  

5.   Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne: 

(5.000 zł - 685,50 zł) =  

 

4.314,50 zł  

background image

6.   Składka na ubezpieczenie zdrowotne według stawki 9%: 

(4.314,50 zł × 9%) =   

 

388,31 zł  

7.   Składka na ubezpieczenie zdrowotne podlegająca odliczeniu od podatku 

dochodowego: (4.314,50 zł × 7,75%) =  

 

334,37 zł  

8.   Koszty uzyskania przychodów:  

111,25 zł  

9.   Podstawa obliczenia zaliczki na podatek dochodowy: 5.000 zł - (685,50 zł + 

111,25 zł) = 4.203,25 zł, a po zaokrągleniu do pełnych złotych:   

 

4.203 zł  

10.  Zaliczka na podatek dochodowy: (4.203,00 zł × 18%) - 46,33 zł =   

710,21 zł  

11.  Zaliczka po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne (po zaokrągleniu 

do pełnych złotych): (710,21 zł - 334,37 zł) =  

 

376,00 zł  

12.  Kwota netto do wypłaty: (5.000 zł - 685,50 zł - 388,31 zł - 376 zł) =   

3.550,19 zł  

13.  Składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracodawcę (według 

stawki 15,93%):  

 

 

a)   dotyczące wynagrodzenia za październik 2009 r.: 

(3.000 zł × 15,93%) =  

 

477,90 zł  

 

b)  dotyczące zaliczki na poczet wynagrodzenia za listopad 2009 r. 

(2.000 zł × 15,93%) =   

 

318,60 zł  

14.  Składki na FP i FGŚP - łącznie według stawki 2,55%:  

 

 

a)   dotyczące wynagrodzenia za październik 2009 r. 

(3.000 zł × 2,55%) =   

 

76,50 zł  

 

b)  dotyczące zaliczki na poczet wynagrodzenia za listopad 2009 r. 

(2.000 zł × 2,55%) =   

 

51,00 zł  

Dekretacja 

Konto 

Opis operacji 

Kwota 

Wn 

Ma 

1. Lista płac - wynagrodzenie brutto za październik: 

3.000,00 zł 

40 

23-0 

2. Lista płac - zaliczka na poczet wynagrodzenia za listopad:  2.000,00 zł 

23-4 

23-0 

3. Lista płac - składki finansowane przez pracownika: 

   a) składki na ubezpieczenia społeczne 

   b) składka na ubezpieczenie zdrowotne 

  

685,50 zł 

388,31 zł 

  

23-0 

23-0 

  

22-4 

22-4 

4. Lista płac - zaliczka na podatek dochodowy: 

376,00 zł 

23-0 

22-5 

5. PK - składki ZUS finansowane przez pracodawcę: 

a) łącznie od wynagrodzenia za październik i od zaliczki 
wypłaconej na poczet wynagrodzenia za listopad 
(477,90 zł + 318,60 zł + 76,50 zł + 51,00 zł) = 

b) przeniesienie kosztów dotyczących zaliczki wypłaconej 
na poczet wynagrodzenia za listopad 2009 r. 
(318,60 zł + 51,00 zł) = 

  

 
 
924,00 

 
 
369,60 zł 

  

 
 
40 

 
 
64 

  

 
 
22-4 

 
 
49 

6. WB - przelew wynagrodzenia wraz z zaliczką: 

3.550,19 zł 

23-0 

13-0 

Księgowania 

 

background image

 

 

W listopadzie 2009 r. naleŜy: 

 

zaliczyć do kosztów bilansowych wynagrodzenie za ten miesiąc, w kwocie brutto, tj. 3.000 zł (Wn konto 
40, Ma konto 23-0), natomiast kwotę zaliczki wynoszącą 2.000 zł przeksięgować na konto 23-0: (Wn 
konto 23-0, Ma konto 23-4), 
  

 

odnieść w koszty kwotę składek ZUS ujętą na koncie 64, tj. 369,60 zł (Wn konto 49, Ma konto 64). 

Dla celów podatku dochodowego przychód ze stosunku pracy wyniesie w listopadzie 1.000 zł (3.000 zł - 2.000 zł). 
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (finansowanych przez pracownika oraz pracodawcę) 
wyniesie równieŜ 1.000 zł.