Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 1 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

UK

ŁADY KLIMATYZACJI 

Uk

ład  klimatyzacji  jest  to  urządzenie,  będące  w  stanie,  w  zamkniętym  pomieszczeniu, 

takim,  jakim  jest  kabina  pojazdu,  sterowa

ć  podstawowymi  parametrami  klimatycznymi: 

temperatur

ą, wilgotnością i przepływem powietrza 

Sterowanie  temperatur

ą  odbywa  się  w  sposób  bezpośredni,  podczas,  gdy  sterowanie 

wilgotno

ścią  ma  charakter  pośredni,  a  więc  realizowane  jest  za  pośrednictwem  samej 

temperatury. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 2 

 

 

 

UK

ŁADY ELEKTRYCZNE 

 

T_3.7 

 

T_3.7_1 

 

UK

ŁADY KLIMATYZACJI 

 

ADRESACI:  

Elektryk samochodowy, Mechanik 

 

WYMAGANIA: 

Uczestnik  powinien  posiada

ć  podstawową  wiedzę  na  temat  instalacji 

elektrycznej w samochodzie. 

 
PRZEWIDYWANY CZAS 
TRWANIA: 

3 dni 

 
CHARAKTERYSTYKA: 

Kurs teoretyczno-praktyczny na poziomie zaawansowanym. 

 

CELE: 

Uczestnik  powinien  dog

łębnie  zapoznać  się  z  systemem  oraz 

dzia

łaniem  wszystkich  jego  elementów,  i  zdobyć  umiejętność 

prowadzenia  skutecznej  diagnostyki  w  celu  okre

ślenia  występujących 

nieprawid

łowości. 

 

Zakres kompetencji: SYSTEMY OGRZEWANIA I KLIMATYZACJI 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 3 

 

ZAWARTO

ŚĆ PROGRAMU:  

Przypomnienie zasad termodynamiki zwi

ązanych z klimatyzacją. 

W

łaściwości czynnika chłodniczego oraz oleju. 

Klimatyzacja i poj

ęcie odpowiednich warunków klimatycznych. 

Elementy uk

ładu chłodzącego klimatyzacji. 

Elementy zespo

łu sterującego klimatyzacją. 

Schematy elektryczne i logiki funkcjonowania uk

ładu. 

Kontrola ci

śnienia w obwodzie czynnika chłodzącego. 

 

METODOLOGIA I NARZ

ĘDZIA: 

Tradycyjne  lekcje  prowadzone  w  sali  zaj

ęć,  połączone  z 

zaj

ęciami  praktycznymi,  pomiarami  oraz  diagnostyką  na 

rzeczywistych uk

ładach zainstalowanych w samochodzie. 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 4 

 

 

SPIS TRE

ŚCI 

 

 

P

RZYPOMNIENIE ZASAD TERMODYNAMIKI ZWI

ĄZANYCH Z KLIMATYZACJĄ

 

 
 

Z

WI

ĄZEK POMIĘDZY CIŚNIENIEM A TEMPERATURĄ

 

 

WILGOTNO

ŚĆ WŁAŚCIWA I WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA

 

 

OBWÓD CH

ŁODZĄCY

 

 
W

ŁAŚCIWOŚCI CZYNNIKA CHŁODZĄCEGO

 

 
W

ŁAŚCIWOŚCI SMARÓW STOSOWANYCH W UKŁADACH KLIMATYZACJI

 

 
P

OJ

ĘCIE DOBREGO SAMOPOCZUCIA

 

 
U

K

ŁAD KLIMATYZACJI W SAMOCHODZIE

 

 
 

CH

ŁODZENIE I KLIMATYZACJA

 

 
Z

ESPO

ŁY UKŁADU CHŁODZENIA KLIMATYZACJI

 

 
 

SPR

ĘŻARKA

 

 

SPR

ĘŻARKA O ZMIENNEJ POJEMNOŚCI SKOKOWEJ 

H

ARRISON 

V5 

 

SPR

ĘŻARKA O ZMIENNEJ POJEMNOŚCI SKOKOWEJ 

S

ANDEN 

SD7V16 

 

SPR

ĘŻARKA 

N

IPPONDENSO 

TV12SC 

 

SPR

ĘŻARKA 

S

CROLL 

SC08 

 
 

SPRZ

ĘGŁO ELEKTROMAGNETYCZNE

 

 

SKRAPLACZ

 

 

FILTR OSUSZAJ

ĄCY

/

ZASOBNIK

 

 

ZAWÓR ROZPR

ĘŻNY

 

 

PAROWNIK

 

 
E

LEMENTY UK

ŁADU STEROWANIA KLIMATYZACJĄ

 

 
 

CZUJNIK TEMPERATURY POWIETRZA ZEWN

ĘTRZNEGO

 

 

CZUJNIK TEMPERATURY MIESZANEGO POWIETRZA

 

 

CZUJNIK TEMPERATURY POWIETRZA WEWN

ĄTRZ SAMOCHODU

 

 

CZUJNIK ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA

 

 

CZUJNIK PROMIENIOWANIA S

ŁONECZNEGO

 

 

CZUJNIK PAROWANIA SZYB

 

 
 

REGULATOR CI

ŚNIENIA WIELOPOZIOMOWY

 

 

CZUJNIK PRZECIWSZRONOWY

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 5 

 

 

ZESPÓ

Ł MIESZANIA

 

 

ELEKTROWENTYLATOR

 

 

SI

ŁOWNIKI PRZESŁON

 

 

FILTR PRZECIWPY

ŁKOWY

 

 

NAGRZEWNICA

 

 

NAGRZEWNICA DODATKOWA 

P.T.C. 

 

DODATKOWA AUTONOMICZNA NAGRZEWNICA 

 

 

PANELE STEROWANIA UK

ŁADU

 

 
L

OGIKI FUNKCJONOWANIA

 

 
 

WYMÓG MAKSYMALNEGO GRZANIA 

(HI) 

 

WYMÓG MAKSYMALNEGO CH

ŁODZENIA 

(

LO

) 

FUNKCJA DEFROST 

(

DEF

) 

 
S

CHEMAT ELEKTRYCZNY OBWODU 

W

ŁĄCZANIA 

SPR

ĘŻARKI W ALFIE 

166 

 
S

CHEMAT ELEKTRYCZNY UK

ŁADU STEROWANIA KLIMATYZACJĄ W ALFIE 

166 

 
C

ZYNNO

ŚCI WYMIANY CZĘŚCI UKŁADU CHŁODZĄCEGO

 

 
P

RÓBY NA UK

ŁADZIE CHŁODZENIA KLIMATYZACJI

 

 
 

SPRAWDZENIE 

SKUTECZNO

ŚCI 

CH

ŁODZENIA

 

 

SPRAWDZENIE CI

ŚNIEŃ

 

 

WYKRYCIE NIEPRAWID

ŁOWOŚCI CIŚNIEŃ

 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 6 

 

 

PRZYPOMNIENIE ZASAD TERMODYNAMIKI ZWI

ĄZANYCH Z KLIMATYZACJĄ  

 

 

ZWI

ĄZEK MIĘDZY CIŚNIENIEM A TEMPERATURĄ. 

 

 

PRZYK

ŁAD 

We

źmy  pod  uwagę  hermetycznie  zamknięte  naczynie  zawierające  ciecz,  na 

przyk

ład  wodę,  które  poddane  zostało  wzrostowi  temperatury,  aż  do 

doprowadzenia cieczy do wrzenia. 

 

Tworz

ąca  się  para,  nie  mogąc  znaleźć  drogi  ucieczki,  zwiększa  ciśnienie 

wewn

ątrz cieczy. 

(Sytuacja analogiczna do tradycyjnego ekspresu do kawy) 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wrz

ąca ciecz 

Para pod ci

śnieniem  

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 7 

 

 

TEORIA 

Z powy

ższego przykładu wynika następująca zasada: 

Z

WI

ĘKSZAJĄC TEMPERATURĘ GAZU ZWIĘKSZAMY RÓWNIEŻ JEGO CIŚNIENIE

. 

Odwrotna relacja jest bardzo istotna dla uk

ładu klimatyzacji: 

Z

WI

ĘKSZAJĄC CIŚNIENIE GAZU ZWIĘKSZAMY RÓWNIEŻ JEGO TEMPERATURĘ

. 

 

WILGOTNO

ŚĆ WŁAŚCIWA I WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA. 

 

DEFINICJA 

Badaj

ąc określoną objętość powietrza o znanej temperaturze (przykładowo 1 m

3

) , 

stwierdzimy  w  niej  okre

śloną  ilość  pary  wodnej.  Taka  ilość  pary  określana  jest 

mianem 

WILGOTNO

ŚCI BEZWZGLĘDNEJ 

. 

 

Je

żeli utrzymamy stałą temperaturę powietrza i zwiększamy ilość pary, zauważymy, 

i

ż w pewnym momencie utworzy się swoisty rodzaj mgiełki.  

 

Mieszanina w takim stanie zwana jest 

POWIETRZEM  NASYCONYM

.  Po dodaniu nawet 

minimalnej ilo

ści pary wodnej, skropliłaby się ona na ściankach. 

W  praktyce  zosta

ła  osiągnięta  maksymalna  wilgotność  bezwzględna,  którą  ta 

obj

ętość powietrza przy tej temperaturze może zawierać. 

 

 

DEFINICJA: 

Stosunek 

wilgotno

ści  bezwzględnej  do  maksymalnej  wilgotności 

bezwzgl

ędnej określany jest mianem wilgotności względnej. 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 8 

 

 

 

 

PRZYK

ŁAD 

Kiedy  mówimy,  i

ż  wilgotność  względna  wynosi  50%,  oznacza  to,  iż  w  danej 

obj

ętości  powietrza  znajduje  się  połowa  maksymalnej  możliwej  wilgotności, 

dla danej temperatury. 

 

 

UWAGI 

Zwi

ększając  temperaturę  rozpatrywanej  objętości  powietrza,  zwiększa  się 

mo

żliwa zawartość wilgoci.  

Zatem wilgotno

ść względna obniży się bez konieczności zmniejszenia nawet 

w najmniejszym stopniu ilo

ści pary wodnej w powietrzu. 

 

 

 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 9 

 

 

SYSTEM CH

ŁODZĄCY 

 

 

CELE FUNKCJONALNE 

Celem  funkcjonalnym  maszyny  ch

łodzącej  jest  pobranie  ciepła  od  jednego 

elementu  i  przekazanie  go  innemu.  W  celu  przeprowadzenia  tej  operacji 

maszyna  wykorzystuje  w

łaściwości  niektórych  płynów  zwanych  czynnikami 

ch

łodzącymi.  

 

 

ODNO

ŚNA ZASADA TERMODYNAMIKI 

Jak ju

ż wspominaliśmy sprężając gaz powodujemy wzrost jego temperatury i na odwrót.  

Wyobra

źmy sobie przeprowadzenie następujących operacji na gazie: 

• 

SPR

ĘŻANIE 

- (gaz zwi

ększa swoją temperaturę) 

• 

OCH

ŁADZANIE 

-  (gaz  pod  wysokim  ci

śnieniem i w niskiej temperaturze powraca do stanu 

ciek

łego) 

• 

ROZPR

ĘŻANIE 

- (gaz obni

ża swoją temperaturę) 

 

 

ZASADY DZIA

ŁANIA 

Powoduj

ąc sprężanie i chłodzenie cieczy w skraplaczu oraz rozprężanie w 

parowniku uzyskujemy system ch

łodzący. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 10 

 

 

Schemat funkcjonalny obwodu ch

łodzącego 

 

FUNKCJE POSZCZEGÓLNYCH ZESPO

ŁÓW 

Spr

ężarka – czynnik chłodzący w stanie gazowym, dostarczany z parownika (T = 6 

÷

 12°C) (P = 2.5 

÷

 3 bar) zostaje spr

ężony, a w wyniku tego podgrzany (T = 80 

÷

 

100°C) (P = 10 

÷

 20bar). 

 

Skraplacz  –  poprzez  och

ładzanie  czynnika  chłodzącego  (T  =  50 

÷

  60°C)  i 

utrzymanie ci

śnienia (P = 10 

÷

 20 bar), przechodzi on w stan ciek

ły. 

 

Zawór rozpr

ężny – Czynnik się rozpręża zmniejszając swoje ciśnienie (P = 2.5 

÷

 3 

bar) oraz temperatur

ę (T = -10 

÷

 -15°C) wracaj

ąc do stanu gazowego. 

 

Parownik  –  Czynnik  pobiera  ciep

ło  z  powietrza  przechodzącego  przez  parownik 

och

ładzając je, i w ten sposób zwiększając swoją temperaturę (T = 6 

÷

 12°C). 

 

 

parownik

 

skraplacz

 

spr

ężarka

 

gaz 

ciecz 

wysokie ciśnienie

 

wysoka temperatura

 

wysokie 
ciśnienie

 

średnia 

temperatura

 

niskie ci

śnienie

 

średnia temperatura

 

niskie ci

śnienie 

niska temperatura

 

zawór rozpr

ężny 

ZIMNO 

CIEP

ŁO

ZIMNO 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 11 

 

W

ŁAŚCIWOŚCI CZYNNIKA 

CH

ŁODZĄCEGO 

 

 

PUNKTY KRYTYCZNE 

Jak  ju

ż  wspominaliśmy,  w  celu  uruchomienia  układu  chłodzącego 

konieczne jest zastosowanie specjalnego typu gazu lub cieczy.  
 

CHARAKTERYSTYKI 

Podstawowe charakterystyki czynnika ch

łodzącego: 

 

• 

NISKA  TEMPERATURA  KRZEPNI

ĘCIA,  która  uniemożliwiłaby  krzepnięcie  nawet 

przy bardzo niskich temperaturach. 

• 

WYSOKIE CIEP

ŁO PAROWANIA, dla uzyskania wysokiego pochłaniania ciepła, przy 

zastosowaniu niewielkich ilo

ści czynnika chłodzącego. 

• 

NISKIE W

ŁAŚCIWOŚCI ŁATWOPALNE, w celu uniknięcia niebezpieczeństwa pożaru 

w przypadku przecieków wewn

ątrz komory silnika. 

• 

BEZ  W

ŁAŚCIWOŚCI  UTLENIAJĄCYCH  I  AGRESYWNYCH  (KOROZYJNYCH),  w 

celu unikni

ęcia niszczenia elementów układu. 

• 

ŁATWOŚĆ  MIESZANIA  Z  WYBRANYMI  SMARAMI,  w  celu  zapewnienia 

doskona

łego smarowania wszystkich elementów wchodzących w skład układu 

 

 

 

CHARAKTERYSTYKI R12 

Najcz

ęściej  stosowanym  czynnikiem  chłodzącym  w  instalacjach  przemysłowych, 

domowych i samochodowych by

ł  FREON 12 (R12).  

 

Ta  ciecz,  posiadaj

ąca  nazwę  chemiczną  dichlorodifluorometan  (CF

2

Cl

2

),  nale

żąc 

do  chlorofluorow

ęglanów  charakteryzuje  się  szczególną  szkodliwością  dla 

środowiska.  Od  1  stycznia  1993  stosowanie  tego  typu  czynnika  chłodzącego 
zosta

ło zabronione. 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 12 

 

 

CHARAKTERYSTYKI R134a 

Nowy  czynnik  ch

łodzący,  uznany  za  ekologiczny  (według  norm  Unii 

Europejskiej), nosi nazw

ę R134a , oraz i posiada wzór chemiczny CH

2

F CF

3

. 

 

Charakterystyka  tego  czynnika  ch

łodzącego  polega  na  możliwości  pracy  przy 

wi

ększych  temperaturach  i  większych  ciśnieniach  w  porównaniu  z  R12.  W 

konsekwencji  w  nowych  instalacjach  konieczna  by

ła  zmiana  wymiarów 

powierzchni  wymiany  cieplnej  (skraplacza  i  parownika),  jak  równie

ż  zmiana 

konstrukcji niektórych podzespo

łów. 

 

Nazwa handlowa 

R12 

R134a 

Wzór chemiczny 

Temperatura wrzenia przy ci

śnieniu 1 bar 

(ci

śnienie atmosferyczne) 

Temperatura krzepni

ęcia 

Obj

ętość właściwa 

CF

2

Cl

2

 

-29,8°C 

 

-158°C 

0,047 m

3

/kg 

CH

2

F CF

3

 

-26,5 °C 

 

-101°C 

0,057 m

3

/kg 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 13 

 

 

 

PUNKTY KRYTYCZNE 

Zalecanym rozwi

ązaniem jest wykorzystywanie zawsze jednego typu oleju 

dla  danego  uk

ładu  klimatyzacji  a  to  w  celu  uniknięcia  obniżenia 

efektywno

ści smarowania oraz szybkiego zużycia układu. 

W

ŁAŚCIWOŚCI SMARÓW STOSOWANYCH W UKŁADACH KLIMATYZACJI  

 

CELE 

W  zwi

ązku  z  obecnością  zespołów  ruchomych  (sprężarka,  zawór 

rozpr

ężny) konieczne jest zapewnienie właściwego smarowania układu. 

 

CHARAKTERYSTYKI 

Oleje  smaruj

ące  przeznaczone  do  układów  klimatyzacji  powinny  posiadać 

szczególne  charakterystyki,  w  celu  wytrzymania  warunków  panuj

ących 

wewn

ątrz obwodu: 

• 

NIE TWORZ

ĄCE PIANY

 

• 

NIEZAMARZAJ

ĄCE

 

• 

MIESZALNE Z CZYNNIKIEM CH

ŁODZĄCYM

 

 

CECHY SZCZEGÓLNE 

Smary stosowane dla czynnika ch

łodzącego R12 oleje mineralne o wysokim stopniu 

rafinacji, z których usuni

ęte zostały takie zanieczyszczenia jak wosk, siarka i woda. 

Tego  typu  oleje  nie  s

ą  jednak  rozpuszczalne  w  czynniku  chłodzącym  R134a,  w 

zwi

ązku  z  czym  dla  tego  ostatniego  konieczne  jest  zastosowanie  odpowiednich 

olejów syntetycznych. 

 

PUNKTY KRYTYCZNE 

W

śród  charakterystyk  tych    nowych  olejów  należy  wymienić  ich  silną 

higroskopijno

ść,  a  więc  ich  silną  tendencję  do  pochłaniania  wilgoci  z  powietrza. W 

zwi

ązku z powyższym przestrzega się przed pozostawianiem otwartych pojemników 

z tym olejem, na d

łuższy czas. 

Aby zapobiec temu problemowi, nowe spr

ężarki sprzedawane są już z odpowiednią 

ilo

ścią  oleju  SMARUJĄCEgo.  Ponadto  napełnione  są  one  azotem  pod  wysokim 

ci

śnieniem w celu uniknięcia przenikania zanieczyszczeń i wilgoci. 

 

OLEJE SMARUJ

ĄCE DLA CZYNNIKA CHŁODZĄCEGO R134A 

SPR

ĘŻARKA 

OLEJ 

HARRISON V5 

SANDEN SD7 H15 

SANDEN V16 

UCON RL48 

PAG SP20 

PAG SP 10 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 14 

 

 

POJ

ĘCIE DOBREGO SAMOPOCZUCIA 

 

 

DEFINICJA 

Celem uk

ładu klimatyzacji jest zapewnienie dobrego samopoczucia.  

W  przypadku  zamkni

ętego  pomieszczenia  stopień  dobrego  samopoczucia  może 

by

ć  określany  funkcji  w  temperatury  i  wilgotności.  Od  zmiany  tych  dwóch 

parametrów zale

ży samopoczucie człowieka. 

Jak  powszechnie  wiadomo  bardzo  wilgotne  powietrze  daje  wra

żenie  temperatury 

otoczenia wy

ższej od temperatury rzeczywistej. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

      14     18     22      26      30       34       38 

100% 

90% 

80% 

70% 

60% 

50% 

40% 

30% 

20% 

10% 

linie o takim samym 

odczuciu temperatury 

Linie o takiej samej 

wilgotno

ści względnej 

temperatura [°C] 

strefa maksimum 
dobrego samopoczucia 

S

z

y

b

k

o

ść

 p

rz

e

p

ły

w

u

 p

o

w

ie

tr

z

a

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 15 

 

 

 

OPIS WYKRESU 

Na  podstawie  danych  zebranych  poprzez  przeprowadzenie  wywiadu  na 
reprezentatywnej  grupie  osób,  zosta

ły  opracowane  krzywe  przedstawione  na 

wykresie. 
 
Linie  sko

śne  zwane    “liniami  o  takim  samym  stopniu  dobrego  samopoczucia” 

stanowi

ą graficzne przedstawienie danych zebranych podczas sondażu.  

W  praktyce  stwierdzono,  i

ż  odczucie    większości  osób  umieszczonych 

przyk

ładowo  w  środowisku  o  temperaturze  30°C  i  wilgotności  względnej  10% 

pokrywa  si

ę  z  odczuciami  osób  znajdujących  się  w  środowisku  o  temperaturze 

23°C i wilgotno

ści względnej wynoszącej 100%. 

 

 

UWAGI 

W  ten  sposób  mo

żliwe  stało  się  określenie,  w  sposób  eksperymentalny, 

strefy wykresu, zwanej “stref

ą maksimum dobrego samopoczucia”.  

Warunki  temperaturowe  oraz  wilgotno

ść  dla  punktów  znajdujących  się 

wewn

ątrz  takiej  strefy  zapewniają  dobre  samopoczucie  u  większości 

respondentów. 

Zatem  skuteczny  uk

ład  klimatyzacji  powinien  zapewnić,  aby  parametry 

środowiskowe  ,  którymi  steruje  mieściły  się  w  tym  obszarze  maksimum 

dobrego samopoczucia. 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 16 

 

 

UK

ŁAD KLIMATYZACJI W SAMOCHODZIE 

Instalacja klimatyzacji w samochodzie to uk

ład, którego zadaniem jest sterowanie, ręcznie 

lub  automatycznie,  podstawowymi  parametrami  klimatycznymi,  takimi  jak:  temperatura  i 

wilgotno

ść a także przepływem powietrza.  

 

ZADANIA UK

ŁADU 

Zastosowanie uk

ładu klimatyzacji w samochodzie pozwoliło na rozwiązanie wielu 

ró

żnych  problemów  związanych  z  jakością  przebywania  w  kabinie  pojazdu  oraz 

bezpiecze

ństwem prowadzenia. 

• 

Utrzymanie temperatury i wilgotno

ści dających pasażerom “odczucie 

przyjemno

ści”. 

• 

Unikni

ęcie tworzenia się skroplin na szybach. 

• 

Unikni

ęcie warstwowej dystrybucji powietrza. 

• 

Wyeliminowanie nieprzyjemnych zapachów. 

Uk

ład  klimatyzacji  powinien  być  w  stanie  zrealizować  wskazane  cele  w  rozsądnym 

czasie i bez przeszkadzania pasa

żerom, przykładowo poprzez zbyt silne strumienie 

powietrza lub temperatur

ę powietrza zbyt niską bądź zbyt wysoką. 

 

 

FUNKCJE UK

ŁADU 

Dla spe

łnienia tych funkcji układ powinien być w stanie zapewnić: 

• 

ch

łodzenie 

• 

ogrzewanie 

• 

osuszanie 

Sposób,  w  jaki  uk

ład  realizuje  powyższe  trzy  funkcje  charakteryzuje  sam 

system i stanowi podstaw

ę podziału na: 

• 

SYSTEMY CH

ŁODZENIA

 

• 

SYSTEMY KLIMATYZOWANE

 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 17 

 

 

CH

ŁODZENIE I KLIMATYZACJA  

 

 

RÓ

ŻNICE 

Ró

żnica 

pomi

ędzy 

uk

ładem 

SCH

ŁADZAJACYM 

a 

uk

ładem 

KLIMATYZACJI  polega  na  ró

żnym  sposobie  zarządzania  funkcją 

ogrzewania/ch

łodzenia strumienia powietrza. 

Cz

ęsto  w  sposób  błędny  układ  klimatyzacji  mylonie  utożsamiany  jest 

jedynie  z  uk

ładem  klimatyzacji  automatycznej.  W  rozwiązaniach 

technicznych  mo

żliwe  jest  stosowanie  dwóch  typów  układów  sterowania: 

r

ęcznie i automatycznie, przy czym różnica tkwi w kwestiach sterowania. 

 

 

CH

ŁODZENIE 

W  uk

ładzie  schładzajacym  strumień  powietrza  przepływający  przez  nagrzewnicę 

NIE przechodzi przez element ch

łodzący (parownik), i na odwrót. 

Osi

ągnięty  wynik  to  dwa  oddzielne  przepływy  powietrza,  jeden  ciepły  o  małej 

wilgotno

ści względnej oraz zimny o dużej wilgotności względnej. 

Obydwa  strumienie  zostaj

ą  wymieszane  tuż  przed  ich  wprowadzeniem  do  kabiny 

przez wyloty powietrza. 

 

KLIMATYZACJA 

W  uk

ładzie  klimatyzacji  mamy  natomiast  do  czynienia  z  jednym  strumieniem 

powietrza,  który  w  pierwszej  kolejno

ści  przechodzi  przez  element  chłodzący,  a 

nast

ępnie przez nagrzewnicę. 

Zaleta  tego  rozwi

ązania  polega  na  fakcie,  iż  pozwala  ono  na  kontrolowanie 

wilgotno

ści  strumienia  powietrza:  początkowo  nadmiar  wilgoci  skraplany  jest  na 

skraplaczu, a w nast

ępnej kolejności uzyskiwana jest pożądana temperatura. 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 18 

 

 

Ró

żnica między chłodzeniem a klimatyzacją. 

 

 

 

 

kabina pojazdu 

kabina pojazdu 

gorąca 
woda 

powietrze 

zewnętrzne 

Powietrze   zewnętrzne 

czynnik 

chłodząc

y 

czynnik 
chłodzący 

gorąca 
woda 

osuszone 

powietrze 

(sch

ładzanie) 

(klimatyzacja) 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 19 

 

 

PODZESPO

ŁY UKŁADU CHŁODZENIA I UKŁADU KLIMATYZACJI  

PODZESPÓ

Ł 

FUNKCJA 

WSPÓ

ŁPRACA 

SPR

ĘŻARKA (3) 

Zwi

ększa ciśnienie i temperaturę 

czynnika ch

łodzącego. 

Otrzymuje czynnik ch

łodzący z 

parownika i wysy

ła go do skraplacza. 

SKRAPLACZ (5) 

Obni

ża temperaturę gazu i powoduje 

jego skraplanie. 

Otrzymuje gaz ze spr

ężarki i wysyła 

ciek

ły czynnik chłodzący do filtra 

osuszaj

ącego. 

FILTR OSUSZAJ

ĄCY 

(4) 

Poch

łania ewentualną zawartość wody 

w czynniku ch

łodzącym. Separuje 

resztki gazu  

Otrzymuje ciek

ły czynnik chłodzący ze 

skraplacza i wysy

ła go do zaworu 

rozpr

ężnego. 

ZAWÓR ROZPR

ĘŻNY 

(2) 

Reguluje szybko

ść rozprężania gazu 

na podstawie temperatury gazu na 
wyj

ściu z parownika. 

Otrzymuje ciek

ły czynnik chłodzący z 

filtra osuszaj

ącego, a następnie po 

jego rozpr

ężeniu i odparowaniu wysyła 

go do parownika. 

PAROWNIK (1) 

W nim nast

ępuje rozprężanie 

skroplonego czynnika roboczego. 
Och

ładza powietrze, którego przepływ 

wymusza wentylator nadmuchu,  

Otrzymuje gaz z zaworu rozpr

ężnego i 

wysy

ła go do filtra. 

WENTYLATOR 

NADMUCHU WEWN 

Wymusza przep

ływ powietrza przez 

parownik umo

żliwiając wymianę ciepła 

Kieruje przep

ływ powietrza do wnętrza 

samochodu 

 

 

Podstawowe elementy uk

ładu klimatyzacji. 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 20 

 

SPR

ĘŻARKA 

 

 

CHARAKTERYSTYKI 

W  obwodzie  ch

łodzącym  sprężarka  stanowi  element,  którego  zadaniem  jest 

zwi

ększenie  ciśnienia  czynnika  chłodzącego.  Czynnik  chłodzący  na  wyjściu  ze 

spr

ężarki  ma  ciśnienie  znacznie  wyższe  od  ciśnienia  na  wejściu,  nie  mniej  jednak 

zachowuje swój stan gazowy. 
Bardo  istotn

ą  kwestią,  jest  aby  sprężarka  pracowała  zawsze  z  czynnikiem 

ch

łodzącym  w  stanie  gazowym,  w  przeciwnym  wypadku  bowiem  istniałoby 

niebezpiecze

ństwo uszkodzenia samej sprężarki. 

 

PARAMETRY 

Podstawowe parametry wed

ług, których charakteryzowana jest sprężarka to: 

• 

liczba elementów pompuj

ących 

• 

pojemno

ść skokowa 

• 

stopie

ń sprężania 

• 

sprawno

ść objętościowa 

• 

pobór mocy 

 

LICZBA ELEMENTÓW POMPUJ

ĄCYCH 

Spr

ężarki  tłokowe  charakteryzuje  różna  ilość  elementów  pompujących  (tłoków), 

która  waha  si

ę  od  2  do  7.  Parametr  ten  ma  bezpośredni  wpływ  na  pojemność 

skokow

ą sprężarki oraz liczbę obrotów. 

 

POJEMNO

ŚĆ SKOKOWA 

Dla  spr

ężarek  tłokowych  pojemność  skokowa  C  równa  się  iloczynowi 

powierzchni S ka

żdego tłoka i jego skoku maksymalnego L, pomnożonemu przez 

liczb

ę cylindrów n. 

n

L

S

C

⋅

⋅

=

 

 

STOPIE

Ń SPRĘŻANIA  

Stopie

ń  sprężania  odpowiada  stosunkowi  ciśnienia  bezwzględnego  po 

stronie t

łocznia do ciśnienia bezwzględnego po stronie ssania. 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 21 

 

SPRAWNO

ŚĆ OBJĘTOŚCIOWA 

Sprawno

ść  objętościowa  odpowiada  stosunkowi  objętości  czynnika 

zasysanego  przez  spr

ężarkę  przy  jednym  cyklu  do  pojemności  skokowej 

samej spr

ężarki. 

POBÓR MOCY 

W trakcie swojego dzia

łania sprężarka zużywa część mocy silnika. Zużycie 

mocy wynosi oko

ło 1.5 

÷

 5kW (2 

÷

 7 KM)  

 

TYPY SPR

ĘŻAREK 

 

NAZWA 

MODEL 

CHARAKTERYSTYKI 

YORK 

----- 

----- 

z 2 t

łokami w rzędzie 

SANKYO-SANDEN 

----- 

----- 

5-7 t

łokowa ze stałą 

pojemno

ścią skokową. 

HARRISON V5  

Lancia Lybra, Fiat Multipla, itp.  

5 t

łokowa ze zmienną 

pojemno

ścią skokową z 

zaworem steruj

ącym 

poprzecznym. 

SANDEN SD5 i SD7 

Alfa 147, Alfa 166, Lancia 

Lybra, Fiat Multipla, itp.  

5-7 t

łokowa ze zmienną 

pojemno

ścią skokową i 

centralnym zaworem 

steruj

ącym. 

SEIKO-SEIKI 

----- 

----- 

Łopatkowa 

NIPPONDENSO 

Alfa 166, Lancia Lybra, Fiat 

Punto, itp. 

Łopatkowa ze sterowaną 

wydajno

ścią. 

SCROLL SC08 

Fiat Punto, itp. 

 

Ze spiral

ą mimośrodową 

 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 22 

 

 

SPR

ĘŻARKA O ZMIENNEJ POJEMNOŚCI SKOKOWEJ HARRISON V5 

 

 

 

 

CHARAKTERYSTYKI 

• 

5 t

łoków. 

• 

Zmienna pojemno

ść skokowa od 161.3 do 10.4 cm

3

/obrót 

 

W  zwi

ązku  z  faktem,  iż  pojemność  skokowa  sprężarki  tłokowej  zależy  od 

powierzchni t

łoków, ich skoku oraz liczby , w celu uzyskania jej zmienności 

reguluje si

ę skok tłoka. 

 

Zamiast  korbowodu,  który  porusza  t

łok,  w  tym  przypadku  mamy  do 

czynienia  z  tarcz

ą  wahliwą.  Zmiana  długości  ramienia  korbowodu, 

konieczna dla dokonania zmiany skoku t

łoka, realizowana zostaje poprzez 

zmian

ę nachylenia tej tarczy. 

 

Przekrój sprężarki 

1.  Koło pasowe ze sprzęgłem 

elektromagnetycznym 

2.  Tarcza korbowodowa 
3.  Korbowód 
4.  Tłok 
5.  wspornik prowadzący tarczy 
6.  tarcza o zmiennym nachyleniu 
7.  kadłub 
8.  Płytka z zaworem ssącym i 

tłocznym 

9.  Zawór regulacyjny 
10.  mieszek sterujący zaworu (9) 

Sprężarka HARRISON „V5” 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 23 

 

 

 

Zawór steruj

ący sprężarki Harrison. 

 

CECHY SZCZEGÓLNE 

Jedn

ą  z  cech  szczególnych  tego  typu  sprężarki  jest  zawór  sterujący 

wbudowany  w  spr

ężarkę,  który  zmienia  pochylenie  wirnika  sterującego 

ko

łnierza z układem tłokowo-korbowym.  

Zmiana  nachylenia  ko

łnierza  decyduje,  jak  już  wspominaliśmy,  o  ciągłej 

zmianie pojemno

ści skokowej sprężarki. 

 

ZASADY DZIA

ŁANIA 

Na  poni

ższym  rysunku  został  przedstawiony  schemat  działania  w 

warunkach skrajnych: 

1)  przy pe

łnym obciążeniu (maksymalna pojemność skokowa). 

2)  przy minimalnym obci

ążeniu (minimalna pojemność skokowa). 

 

PE

ŁNE OBCIĄŻENIE 

Przy  pe

łnym  obciążeniu  zawór  regulacyjny  M  jest  przemieszczany  na 

prawo  pod  dzia

łaniem  sprężyny  a  wysokie  ciśnienie,  które  tworzy  się  po 

prawej stronie nie jest w stanie go przesun

ąć. 

W tym przypadku w komorze korbowej panuje niskie ci

śnienie ssania, które 

przyczynia si

ę do utrzymania nachylonej tarczy korbowodowej . 

 

Zawór steruj

ący 

1. Otwór kalibrowany ci

śnienia ssania 

2. Otwór kalibrowany ci

śnienia tłoczenia 

3. Wej

ście ciśnienia po stronie tłocznej 

4. Przej

ście w kierunku korpusu sprężarki 

5. Przej

ście powrotne z korpusu sprężarki 

6. Przej

ście w kierunku komory ssania 

7. Mieszek 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 24 

 

 

Zasada dzia

łania zaworu sterującego sprężarki Harrison. 

 

A. P

łytka zaworów  

B. Zawór wej

ściowy 

C. Zawór po stronie t

łocznej 

D. Kad

łub 

E. T

łok 

F. Wspornik korbowodu 

G. 

Łożysko 

H. P

łytka oscylująca 

I. Wa

łek 

L. Sworze

ń płytki 

M. Zawór reguluj

ący. 

 

 

 

MINIMALNE OBCI

ĄŻENIE 

W  momencie,  gdy  wysokie  ci

śnienie  jest  w  stanie  przemieścić  zawór 

reguluj

ący,  część  wysokiego  ciśnienia  na  wyjściu  dotrze  do  komory 

korbowej i spowoduje cz

ęściowe podniesienie tarczy korbowodowej. 

W taki sposób pojemno

ść skokowa sprężarki będzie się zmniejszać, aż do 

momentu,  w  którym  obydwa  ci

śnienia  na  wejściu  i  na  wyjściu  nie 

wyrównaj

ą się. 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 25 

 

 

SPR

ĘŻARKA O ZMIENNEJ POJEMNOŚCI SKOKOWEJ SANDEN SD7V16 

 

  

 

 

 

OPIS 

• 

zmienna pojemno

ść skokowa od 161.3 do 10.4 cm

3

/obrót 

• 

7 t

łoków 

• 

wbudowany zawór steruj

ący przepływem 

Podobnie  jak  w  spr

ężarce  typu  Harrison,  zmiana  pojemności  skokowej 

realizowana  jest  poprzez  zmian

ę  nachylenia  płytki  korbowodowej.  Takie 

nachylenie  jest  zawsze  regulowane  w  taki  sposób,  aby  zapewni

ć 

wyrównanie  ci

śnień  ssania  i  tłoczenia  czynnika  chłodzącego.  W 

szczególno

ści niskie ciśnienie ssania pociąga za sobą ustawienie płytki  w 

pozycji  pionowej,  a  w  konsekwencji  ograniczenie  przep

ływu,  i  odwrotnie, 

wysokie ci

śnienie ssania pociąga za sobą maksymalne odchylenie płytki, a 

zatem maksymalne nat

ężenie przepływu (wydajność). 

 

1. Zawór membranowy 

 

 

7. Rami

ę 

2. T

łoki   

 

 

 

8. Suwak 

3. korbowody 

  

 

 

9. Prowadnica 

4. P

łytka korbowodowa 

 

 

Pa , Ci

śnienie ssania 

5. Wa

łek   

 

 

 

Pi, Ci

śnienie wewnątrz sprężarki 

6. Sworze

ń 

 

 

 

Pm, Ci

śnienie tłoczenia 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 26 

 

 

 

REGULACJA POJEMNO

ŚCI SKOKOWEJ 

Regulacja  pojemno

ści  skokowej,  realizowana  jest  za  pośrednictwem  zaworu 

membrany (4) przedstawionego na rysunku, i odbywa si

ę w następujący sposób: 

• 

przy wysokich ci

śnieniach ssania Pa, zawór (4) pozostaje zamknięty; na płytkę 

(1) podpart

ą w punkcie (2) działają zasadniczo siły reakcji tłoków (P1) , które 

powoduj

ą  powstanie  momentu  obrotowego  w  kierunku  zgodnym  ruchem 

wskazówek zegara (M1) w punkcie podparcie p

łytki, która wówczas pozostaje 

w po

łożeniu maksymalnego wychylenia. 

• 

je

żeli Pa maleje, różnica ciśnień za membraną powoduje otwarcie zaworu (4), 

w  ten  sposób  powstaje  ci

śnienie  (P2),  które  przesuwa  wałek  (3).  Siła  ta 

wytwarza  moment  obrotowy  (M2)  w  kierunku  przeciwnym  do  ruchu 
wskazówek zegara, w punkcie podparcia p

łytki, która w ten sposób ustawiana 

jest w po

łożeniu minimalnego odchylenia. 

• 

 

 

Dzia

łanie zaworu sterującego pojemnością skokową. 

 

CHARAKTERYSTYKI  

• 

kierunek obrotu: zgodny z ruchem wskazówek zegara 

• 

maksymalna liczba obrotów: 8000 obr/min 

• 

maksymalne obroty ci

ągłe: 7000 obr./min 

 

1. p

łytka tłoczyska 

2. sworze

ń 

3. wa

łek 

4. zawór membrany

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 27 

 

 

SPR

ĘŻARKA NIPPONDENSO TV 12 S.C. 

 

 

 

 

 

 

OPIS 

Jest  to  spr

ężarka  typu  łopatkowego  z  regulatorem  ciśnienia,  którego 

zadaniem  jest  regulacja  wydajno

ści,  kiedy  ciśnienie  ssania  obniża  się  do 

warto

ści, które mogłyby doprowadzić do zamarznięcia parownika. 

 

ZASADA DZIA

ŁANIA 

Spr

ężanie  realizowane  jest  przez  obrót  piasty  (4)  niewspółosiowej,  która 

nap

ędza  łopatki  (3).  Niewspółosiowość  piasty  powoduje,  że  komory  (2), 

które  si

ę  tworzą  pomiędzy  poszczególnymi  łopatkami,  mają  zmienna 

obj

ętość, w zależności od obrotu samej piasty. 

Komora robocza znajduje si

ę w świetle kanału ssącego wyłącznie w trakcie 

zwi

ększania  jej  objętości,  przez  co  uzyskujemy  zamierzony  efekt  ssania  i 

spr

ężania. 

 

BEZPIECZE

ŃSTWO 

Spr

ężarka  została  ponadto  wyposażona  w  termostyk  bezpieczeństwa, 

który  wy

łącza  sprzęgło  bezpieczeństwa  w  przypadku,  gdy  temperatura 

wewn

ętrzna sprężarki przekroczy 180°C. 

1. Korpus spr

ężarki           5. Pokrywa przednia   

 

10. z

łączka ssania    

14. zawór p

łytkowy 

2. komora wewn

ętrzna 

6. pokrywa tylna   

 

11. kana

ł ssania   

15. termostyk bezpiecze

ństwa 

3. 

łopatki 

 

7. komora niskiego ci

śnienia 

12. przewód t

łoczenia 

4. piasta  

 

8. komora wysokiego ci

śnienia 

13. z

łączka tłoczenia

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 28 

 

 

STEROWANIE WYDAJNO

ŚCIĄ 

Sterowanie  wydajno

ścią  uzyskuje  się  dzięki  mechanizmowi  pneumatycznemu 

wbudowanemu  w  sam

ą  sprężarkę,  którego  zadaniem  jest  stworzenie  obwodu 

obej

ściowego  (by-pass)  czynnika  chłodzącego,  w  przypadku,  gdy  ciśnienie 

ssania okazuje si

ę zbyt niskie. 

 
Kiedy ci

śnienie pobrane przewodem (I) poprzez regulator (H) z komory niskiego 

ci

śnienia nie jest w stanie utrzymać tłoka (A) w położeniu dolnym  dzięki działaniu 

spr

ężyny (B), tłok podnosi się pozostawiając otwarte otwory komunikacyjne (D). 

Poprzez  te  otwory  cz

ęść  czynnika  chłodzącego,  która  znajduje  się  w  komorze 

spr

ężania (E) może przedostać się do komory ssania (F). 

 
Taki  system  pozwala  na  obni

żenie  wydajności  sprężarki  aż  do  17%  jej 

maksymalnej wydajno

ści, przy obrotach silnika wynoszących 1000 obr/min.  

 

 
 
 
 

 

Sterowanie  wydajno

ścią sprężarki NIPPONDENSO TV 12 SC. 

A. T

łok   

D. Otwory regulatora wydajno

ści 

G. Otwór kalibrowany 

B. Spr

ężyna 

E. Komora spr

ężania   

 

H. Regulator ci

śnienia 

C. Cylinder 

F. Komora ssania 

 

 

I. Przewód

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 29 

 

 

SPR

ĘŻARKA SCROLL SC08 

 

 

 

OPIS 

Spr

ężarka  SCROLL  to  sprężarka  typu  “ze  spiralą  mimośrodową”  . 

Spr

ężarka ta składa się z dwóch części: spirali nieruchomej (1) stanowiącej 

integraln

ą część korpusu sprężarki oraz spirali ruchomej (2). 

Ruch  obrotowy,  który  tworzy  spr

ężanie  uzyskiwany  dzięki  wałkowi 

mimo

środowemu (3) wyrównoważonego przez masę (7). 

 

ZALETY 

Zalety wynikaj

ące z używania tego typu sprężarki to: 

• 

brak strat osiowych i promieniowych, a zatem równie

ż brak uszczelek, 

• 

ma

łe  straty  i  niski  poziom  hałasu  w  związku  z  brakiem  zaworów  i 

przewodów wewn

ętrznych, 

• 

zwi

ększenie szczelności obydwu spirali, podczas eksploatacji. 

1. Spirala nieruchoma (korpus) 

2. Spirala wiruj

ąca 

3. Wa

łek mimośrodowy 

4. Pier

ścień uszczelniający wałka 

mimo

środowego 

5. Os

łona 

6. Z

łącze konektorowe zasilania 

spr

ężarki 

7. Masa wyrównowa

żająca 

8. Ko

ło pasowe

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 30 

 

 

ZASADA  DZIA

ŁANIA 

Dzia

łanie  sprężarki  SCROLL  z  obrotową  spiralą  opiera  się  na  sekwencji  obrotów 

przedstawionych na rysunku. 
W  praktyce,  bior

ąc  pod  uwagę  ukształtowanie  obydwu  spirali  oraz  liczbę  ramion 

ka

żdej  spirali  (3),  objętość  czynnika  chłodzącego  pobranego  podczas  pierwszych 

360° obrotu (1 pe

łny obrót) zostaje usunięcia po 1080° (3 pełne obroty). 

Efekt  spr

ężania  osiągany  poprzez  fakt,  iż  objętość  przechwycona  przez  ramię 

zewn

ętrzne,  stanowiące  największe  ramię  spirali,  podczas  pierwszego  obrotu  

usuni

ęta zostaje przez najmniejsze środkowe ramię podczas trzeciego obrotu. 

 

 

Dzia

łanie sprężarki SCROLL . 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 31 

 

 

SPRZ

ĘGŁO ELEKTROMAGNETYCZNE 

 

 

OPIS I ZASADA DZIA

ŁANIA 

Sprz

ęgło  elektromagnetyczne  pozwala  na  połączenie  koła  pasowego 

spr

ężarki  z  jej  wałkiem.  W  fazie  wyłączenia  koło  pasowe  obraca  się  na 

luzie  bez  przekazywania  ruchu  paska  na  zespo

ły  sprężarki.  W  tej  fazie 

sprz

ęgło znajduje się w odległości równej 0.6 

÷

 0.8mm od ko

ła pasowego. 

 
W  momencie  wzbudzenia  elektromagnesu, 

łączy,  koło  pasowe  z  piastą, 

przekazuj

ąc ruch obrotowy. 

 

 

Elementy sprz

ęgła elektromagnetycznego. 

 

                   

 

Sprz

ęgło elektromagnetyczne i obwód elektromagnesu (1) z diodą zabezpieczającą (2). 

F. Elektromagnes 

G. Podk

ładki ustalające do 

regulacji luzu sprz

ęgła 

H. Przewód zasilania 

elektromagnesu

 

1. Ko

ło pasowe 

2. Sprz

ęgło 

3. 

Łożysko 

4. Piasta 

5. Elektromagnes

 

A, 

Śruba mocująca zespół sprzęgła 

B. Piasta 
C. Pier

ścień osadczy koła pasowego 

D. ko

ło pasowe 

E. pier

ścień sprężysty koła pasowego 

elektromagnetycznego

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 32 

 

 

SKRAPLACZ 

 

 

CHARAKTERYSTYKI 

Skraplacz  jest  wymiennikiem  ciep

ła  umieszczonym  przed  chłodnica  silnika.  Jego 

zadaniem jest doprowadzenie czynnika ch

łodzącego pochodzącego ze sprężarki do 

ni

ższych temperatur, w celu doprowadzenia go do przejścia w stan ciekły. 

 

Czynnik ch

łodzący wychodzący ze sprężarki znajduje się pod ciśnieniem około 10-

20bar, ma temperatur

ę 80°-100°C i znajduje się w stanie gazowym. 

Za  skraplaczem  temperatura  czynnika  obni

ża  się  o  około  30°-40°C  bez  utraty 

ci

śnienia, co powoduje jego powrót do stanu ciekłego. 

 

         

 

skraplacz. 

 

 

CH

ŁODZENIE 

Ch

łodzenie  skraplacza  zapewniane  jest  przez  naturalny  obieg  powietrza 

podczas  jazdy  samochodu,  lub  jeden  z  dwóch  elektrowentylatorów 
ch

łodnicy podczas postoju. 

Brak  ch

łodzenia  skraplacza  pociąga  za  sobą  ograniczoną  wydajność 

ca

łego układu klimatyzacji. 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 33 

 

 

 

FILTR ODWADNIAJ

ĄCY/ZASOBNIK 

 

OPIS 

Filtr odwadniajacy/zasobnik montowany jest mi

ędzy skraplaczem a zaworem 

rozpr

ężnym i pełni następujące funkcje: 

• 

zasobnik czynnika ch

łodzącego, 

• 

element filtruj

ący, 

• 

element odwadniaj

ący. 

Ponadto  urz

ądzenie  służy  również  jako  oddzielacz  czynnika  chłodzącego  w 

stanie ciek

łym od czynnika chłodzącego w stanie gazowym. 

 

FILTR ZASOBNIK 

Funkcja  filtra  i  zasobnika  s

ą  niezbędne  ze  względu  na  zapobieganie,  aby 

ewentualne  zanieczyszczenia  obecne  w  obwodzie  nie  doprowadzi

ły  do 

zatkania zaworu rozpr

ężnego, który znajduje się zaraz za nim. 

 

ELEMENT OSUSZAJ

ĄCY 

Ewentualna  wilgo

ć  znajdująca  się  w  układzie  w  wyniku  zetknięcia  z 

czynnikiem  ch

łodzącym  wytwarza  kwasy  typu  chlorowodorowego  i 

fluorowodorowego,  które  powoduj

ą  korozję.  Ponadto  wilgoć  powoduje 

powstawanie lodu, który mo

że doprowadzić do zatkania zaworu rozprężnego. 

Wewn

ątrz filtra znajdują się substancje (SILIKOŻEL lub żel krzemionkowy) , 

które usuwaj

ą wilgoć znajdującą się w czynniku chłodzącym. 

 

 

Schemat wn

ętrza filtra osuszającego/zasobnika. 

1.Warstwa filtruj

ąca 

2. Warstwa filtruj

ąca 

3. 

Żel krzemionkowy (silikożel) 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 34 

 

 

ZAWÓR ROZPR

ĘŻAJĄCY 

 

OPIS 

Zadaniem  zaworu  rozpr

ężnego  jest  sterowanie  przejściem  czynnika 

ch

łodzącego  ze  stanu  ciekłego  pod  wysokim  ciśnieniem  do  stanu 

gazowego pod niskim ci

śnieniem. Jeżeli takie rozprężanie odbywałoby się 

w  sposób  nie  kontrolowany  doprowadzi

łoby  to  do  zalodzenia  parownika, 

który znajduje si

ę zaraz za zaworem. 

TYPY ZAWORÓW 

Wyró

żniamy 

dwa 

typy 

zaworów 

rozpr

ężnych 

z 

elementem 

termostatycznym steruj

ącym. 

• 

Pierwszy  z  nich  reguluje  rozpr

ężanie  gazu  poprzez  kontrolowanie 

temperatury  parownika za pomoc

ą czujnika na zewnątrz zaworu. 

• 

Drugi  z  nich  reguluje  rozpr

ężanie  gazu  poprzez  kontrolowanie 

temperatury  gazu na wylocie z parownika. 

ZAWÓR Z CZUJNIKIEM ZEWN

ĘTRZNYM 

Czujnik zewn

ętrzny zawierający gaz obojętny, stykający się z parownikiem, 

po

łączony  jest  z  zaworem  za  pomocą  przewodu  (1).  W  momencie,  gdy 

temperatura parownika staje si

ę zbyt niska, gaz zawarty w czujniku  obniża 

swoje  ci

śnienie  powodując  podniesienie  się  przepony  (8),  która  za 

po

średnictwem popychaczy (2) zamyka zawór kulowy (3). 

 

Zawór rozpr

ężający z czujnikiem zewnętrznym. 

1. przewód czujnika  

2. popychacze 

3. zawór kulowy 

4. spr

ężyna 

5. 

śruba regulacyjna sprężyny 

6. korpus zaworu 

7. ruchoma tarcza 

8. przepona 

9. z filtra osuszaj

ącego 

10. do parownika

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 35 

 

 

ZAWÓR Z CZUJNIKIEM WEWN

ĘTRZNYM 

W  tym  przypadku  kontrola  temperatury  realizowana  jest  poprzez  kontrol

ę 

temperatury gazu na wylocie z parownika.  

Przej

ście  gazu  przez  zawór  (od  1  do  3)  powoduje  jego  zetknięcie  się  z 

czujnikiem  (2),  który  kurcz

ąc  się  lub  rozszerzając  reguluje  światło 

przep

ływu  (6)  a  zatem  rozprężenie  czynnika  chłodzącego  w  kierunku 

parownika. 

 

 

 

Zawór rozpr

ężny z czujnikiem wewnętrznym. 

 

 

CHARAKTERYSTYKI 

Obydwa  opisane  powy

żej  typy  zaworów  posiadają  regulację  fabryczną, 

wst

ępnego  naprężenia  sprężyny,  utrzymującej  zamkniętą  szczelinę 

przep

ływu  gazu.  Oczywiście  wszelkie  nieuprawnione  manipulacje  przy 

regulacji  fabrycznej  s

ą  zabronione  aby  nie  zmniejszyć  sprawności 

urz

ądzenia, a w konsekwencji całego układu klimatyzacji. 

 

1. z parownika 

2. czujnik 

3. do spr

ężarki 

4. z filtra osuszaj

ącego 

5. spr

ężyna 

6. otwór kalibrowany 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 36 

 

 

PAROWNIK 

 

 

OPIS 

Parownik 

jest 

wymiennikiem 

ciep

ła;  zamontowanym  w  zespole 

kana

łów/wentylatora we wnętrzu pojazdu. 

Z  regu

ły  jest  on  dużo  mniejszy  od  skraplacza.  Zbudowany  jest  z  rurek 

aluminiowych z 

żeberkami, które zwiększają powierzchnię wymiany ciepła. 

Zadaniem  parownika  jest  och

łodzenie  przechodzącego  przez  niego 

powietrza, dzi

ęki przepływowi czynnika chłodzącego o niskiej temperaturze. 

 

PAROWANIE 

Gor

ące  i  wilgotne  powietrze,  które  przepływające  przez  parownik  poza 

och

łodzeniem  się  oddaje  również  część  wilgoci  (w  niższej  temperaturze 

skrapla si

ę część pary wodnej) . 

Para  wodna  skrapla  si

ę  na  żeberkach  parownika,  tworząc  kropelki  wody, 

które nast

ępnie spływają do wanny i odprowadzane są na zewnątrz pojazdu. 

 

UWAGA 

Para  wodna,  zbieraj

ąca  się  na żeberkach,  przyczynia  się  do  osadzania  się 

zanieczyszcze

ń  ,  które  mogą  doprowadzić  również  do  zatkania  szczelin 

mi

ędzy  samymi  żeberkami.  Takie  zjawisko  jest  również  częstą  przyczyną 

niewydajno

ści układu 

.. 

 

   

 

Schemat parownika. 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 37 

 

 

ELEMENTY UK

ŁADU STEROWANIA KLIMATYZATORA 

 

 

WST

ĘP 

Opisany  wy

żej  układ  chłodzący  jest  w  stanie  funkcjonować  w  sposób 

ca

łkowicie  niezależny  bez  dodatkowego  sterowania  zewnętrznego,  za 

wyj

ątkiem sprzęgła elektromagnetycznego. 

Nie  mniej  jednak  w  celu  uzyskania  pe

łnosprawnego  układu  klimatyzatora 

samochodowego, 

który 

dzia

łałby  w  sposób  automatyczny  lub 

pó

łautomatyczny,  konieczne  jest  wyposażenie  układu  w  system  kontroli 

parametrów klimatycznych w kabinie pojazdu. 

Na  rysunku  poni

żej  przedstawiono  przykład  układu  elektronicznego 

sterowania  klimatyzatorem  (Alfa  147)  wyposa

żonego  w  mniej  lub  bardziej 

konieczne elementy. 

 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 38 

 

Pe

łen schemat układu elektronicznego sterowania klimatyzacją. 

ELEMENT 

FUNKCJA 

Czujnik temperatury powietrza zewn

ętrznego (1) 

po

łączony z komputerem pokładowym  (Body 

Computer) (3) za po

średnictwem Węzła Drzwi 

od Strony Kierowcy NPG (2) 

Pomiar temperatury na zewn

ątrz kabiny 

pojazdu i przes

łanie informacji za 

po

średnictwem sieci CAN 

Czujnik temperatury mieszanego powietrza (4). 
Dwa na wylotach centralnych górnych i dwa na 
wylotach dolnych. 

Pomiar temperatury mieszanego powietrza, 
które wp

ływa do kabiny, podzielone na 

obszar dolny i górny. 

Czujnik temperatury powietrza wewn

ątrz 

samochodu (5). 

Pomiar temperatury wewn

ątrz kabiny pojazdu 

w celu kontroli skuteczno

ści klimatyzacji. 

Czujnik czysto

ści powietrza (AQS)   (6). 

Wykrywanie zanieczyszcze

ń w powietrzu 

zewn

ętrznym. 

Czujnik promieniowania s

łonecznego (7). 

Pomiar intensywno

ści promieniowania 

s

łonecznego wewnątrz kabiny pojazdu. 

Czujnik zaparowania szyb (8). 

Wykrywanie obecno

ści pary wodnej na 

powierzchni wewn

ętrznej przedniej szyby. 

Regulator ci

śnienia czteropoziomowy (12) dla 

w

łączania i wyłączania sprężarki (9) za 

po

średnictwem przekaźnika (10) sterowanego 

bezpo

średnio przez centralkę sterowania 

silnikiem (11). 

Kontrola ci

śnienia czynnika chłodzącego, w 

celu ewentualnego w

łączenia 

elektrowentylatorów ch

łodzących skraplacz 

lub wy

łączenia sprężarki w przypadku zbyt 

niskich lub zbyt wysokich ci

śnień. 

Si

łowniki przesłon mieszania powietrza (13), 

przes

łon rozdziału powietrza (15) i recyrkulacji 

(16) w kabinie pojazdu. 

Silniki krokowe s

łużące do automatycznego 

sterowania przes

łonami. 

Sterownik elektrowentylatora wewn

ętrznego 

(14). 

Sterowanie wewn

ętrzną wentylacją kabiny. 

W

ęzeł klimatyzatora NCL lub elektroniczna 

jednostka steruj

ąca (17). 

Jednostka elektronicznego sterowania 
uk

ładem 

Elementy pomocnicze w sieci CAN: gniazdo 
diagnostyczne (19), kontrola tylnej szyby 
ogrzewanej (18), kontrola napi

ęcia akumulatora 

(20), kontrola sterowania spryskiwaczy (21), 
w

ęzeł sterowania silnikiem (22), węzeł układu 

hamowania (23). 

Kontrole w celu ewentualnego wy

łączenia 

spr

ężarki, w przypadku zapotrzebowania na 

moc elektryczn

ą przez inne ważniejsze 

odbiorniki. 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 39 

 

 

CZUJNIK TEMPERATURY POWIETRZA ZEWN

ĘTRZNEGO 

 

 

OPIS 

Jest  to  czujnik  typu  NTC  i  mo

że  zostać  połączony,  w  zależności  od  typu 

samochodu,  bezpo

średnio  z  centralką  sterowania  klimatyzacją,  lub  z  linią 

CAN, za po

średnictwem węzła drzwi od strony kierowcy. 

 

 

Okablowanie czujnika temperatury powietrza zewn

ętrznego w Alfie 147. 

1. Czujnik temperatury powietrza zewn

ętrznego 

 

6. Centralka deski rozdzielczej 

2. NPG w

ęzeł drzwi od strony kierowcy 

 

 

7. Linia CAN A 

3. NQS w

ęzeł zestawu wskaźników  

 

 

8. Linia CAN B 

4. NBC w

ęzeł komputera pokładowego 

 

 

9. Z

łącze konektorowe wielostykowe linii CAN B 

5. NCl w

ęzeł klimatyzacji lub elektroniczna jednostka sterująca  

10. Z

łącze wielostykowe linii CAN A

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 40 

 

 

 

CHARAKTERYSTYKI 

Zakres temperaturowy pracy tego czujnika, typu NTC, wynosi od -40°C do 
80°C.  Poni

żej przedstawiono zależność pomiędzy oporem a temperaturą: 

 

T=-10°C 

à R=54.89k

Ω 

T=0°C 

à R=32.51 k

Ω 

T=10°C 

à R=19.86 k

Ω 

T=25°C 

à R=10.00 k

Ω 

 

AKTUALIZACJA POMIARU 

Uk

ład  elektronicznego  sterowania  sprawdza  wartość  rezystancji  czujnika  i 

aktualizuje odczyt temperatury w nast

ępujących przypadkach: 

 

• 

zmierzona  temperatura  jest  wy

ższa  od  temperatury  zapisanej  w 

pami

ęci.  Aktualizacja  realizowana  jest  wyłącznie  w  przypadku,  gdy 

pr

ędkość  samochodu  jest  większa  bądź  równa  30km/h  i  pod 

warunkiem, i

ż pomiar utrzymuje się przez co najmniej jedną minutę. 

• 

zmierzona temperatura jest ni

ższa lub równa temperaturze zapisanej w 

pami

ęci. Aktualizacja realizowana jest natychmiast. 

 

 

 

Warto

ści rezystancji dla czujnika temperatury zewnętrznej. 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 41 

 

 

CZUJNIKI TEMPERATURY MIESZANEGO POWIETRZA 

 

 

OPIS 

W zale

żności od faktu, czy układ klimatyzacji przewiduje lub nie przewiduje 

rozdzia

ł na strefę kierowcy i strefę pasażera przy sterowaniu parametrami 

klimatycznymi, przewidziano cztery lub dwa czujniki. 
S

ą to czujniki typu NTC montowane w pobliżu kanałów wylotowych. Zakres 

temperatur pracy wynosi od -40° do 100°C. 
 

 

         

 

Czujniki temperatury mieszanego powietrza. 

 

 

Wykres warto

ści rezystancji czujników temperatury powietrza mieszanego. 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 42 

 

 

CZUJNIK TEMPERATURY POWIETRZA WEWN

ĄTRZ SAMOCHODU 

 

 

OPIS 

Czujnik  temperatury  powietrza  wewn

ątrz  samochodu  jest  z  reguły 

wbudowany  w  desk

ę  rozdzielczą  i  składa  się  z  czujnika  typu  NTC  oraz 

ma

łego  wentylatorka  zapewniającego  minimalną  cyrkulację  powietrza. 

Celem zainstalowania takiego wentylatorka jest unikni

ęcie sytuacji, w której 

pomiar  dokonywany  by

łby  wyłącznie  na  “stojącym”  powietrzu  zawartym  w 

zbiorniku samego czujnika. 
 

 

 

Przyk

ład lokalizacji czujnika temperatury powietrza wewnątrz pojazdu oraz jego okablowania.  

 

 

CHARAKTERYSTYKI 

Charakterystyka rezystancja /temperatura czujnika NTC jest taka sama jak 
w przypadku czujnika temperatury powietrza mieszanego. 
Wentylatorek 

uruchamiany 

jest 

silniczkiem 

typu 

brushless 

sze

ściołopatkowym, o prędkości obrotów wynoszącej 3600 

±

 600 obr/min, 

który wytwarza pr

ędkość cyrkulacji wynoszącą 2m/s. 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 43 

 

 

 

 CZUJNIK ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA  (Air Quality Sensor)    AQS 

 

 

OPIS 

Zadaniem czujnika zanieczyszczenia powietrza, jest umo

żliwienie kontroli jakości 

powietrza  wchodz

ącego  do  kabiny  pojazdu  oraz  ewentualna  interwencja, 

poprzez w

łączenie obiegu zamkniętego, w celu niedopuszczenia do przedostania 

si

ę do wnętrza pojazdu zanieczyszczonego powietrza. 

Dzia

łanie  czujnika  oparte  jest  na  elemencie  czułym  na  pierwiastki  chemiczne 

utleniaj

ące  (CO)  oraz  redukujące  (NO

X

)  wed

ług  ustawienia  zadanego  w 

laboratorium. 

 

WARUNKI ROBOCZE 

W  celu  zapewnienia  jednakowego  dzia

łania  we  wszystkich  warunkach 

środowiskowych, czujnik został zaprojektowany z myślą o pracy w temperaturze 
oko

ło  300°C. W  ten  sposób  na  jego  pracę  nie  mają  żadnego  wpływu  prędkość 

oraz temperatura przep

ływającego przez niego powietrza. 

Czujnik  przekazuje  dane  pomiarowe  w  formie  sygna

łu  PWM  maksymalnie  w 

ci

ągu 40 sekund od jego włączenia. 

 

 

Czujnik zanieczyszczenia powietrza i przyk

ład okablowania w Alfie 147. 

1. Czujnik zanieczyszczenia powietrza 

 

4. NCL węzeł klimatyzacji 

2. Strefa elementu czułego 

 

 

5. plus sterowany stacyjką pochodzi z centralki w komorze silnika 

3. Węzeł masy tylnej prawy 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 44 

 

 

 

SYGNA

Ł POMIAROWY 

Jak  ju

ż  wspominaliśmy,  czujnik  zanieczyszczenia  powietrza  przekazuje 

wynik  pomiaru  za  pomoc

ą  sygnału  typu  PWM.  Na  poniższych  wykresach 

przedstawili

śmy niektóre najbardziej istotne sygnały, które może przekazać 

czujnik oraz ich interpretacj

ę przez centralkę elektroniczną. 

Sygna

ł  PWM  posiada    okres  wynoszący  100ms  i  wykres  w  formie  fali, 

zale

żnej od pomiaru zrealizowanego przez czujnik. 

 

SYGNA

Ł 

PWM 

ZNACZENIE 

 

0% 

Zwarcie do masy linii sygna

łowej. 

 

20% 

Cyrkulacja powietrza nie 
zanieczyszczonego  

 

40%  Poziom 1 zanieczyszczenia. 

 

50%  Poziom 2 zanieczyszczenia. 

 

60%  Poziom 3 zanieczyszczenia. 

 

80%  B

łąd czujnika. 

 

100%  Zwarcie linii sygna

łowej do +12V. 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 45 

 

 

CZUJNIK PROMIENIOWANIA S

ŁONECZNEGO  

 

 

OPIS 

Czujnik promieniowania s

łonecznego składa się z dwóch fotodiod i służy do 

pomiaru intensywno

ści światła słonecznego w strefie kierowcy i pasażera. 

Fotodioda  zasilana  jest  napi

ęciem  (+5V)  i  dostarcza  informacji  na  temat 

intensywno

ści światła w postaci sygnału prądowego. 

 

czujnik promieniowania s

łonecznego w AlfiaRomeo  147 

      

 

. 

 

 

ZASADY DZIA

ŁANIA 

Fotodioda zbudowana jest z z

łącza półprzewodnikowego spolaryzowanego 

zaporowo. 

Światło  słoneczne  docierając  do  tego  złącza  dostarcza 

niezb

ędnej  energii  umożliwiającej  elektronom  pokonanie  polaryzacji 

zaporowejj, a wi

ęc na przejście od katody do anody. 

Dokonuj

ąc  pomiaru  intensywności  tego  prądu,  uzyskujemy  zatem  pomiar 

intensywno

ści promieniowania słonecznego. 

 

 

 

1. Czujnik 

światła słonecznego dual zone 

 

Pin39; prawy 

2. NCL w

ęzeł centralki klimatyzacji   

 

Pin 40: lewy 

3. Schemat elektryczny sygna

łu 

 

 

Pin 38: +5V 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 46 

 

 

CZUJNIK ZAPAROWANIA SZYB  

 

 

OPIS 

Zadaniem  czujnika  zaparowania  szyb  jest  kontrolowanie  poziomu 
osadzaj

ącej się pary wodnej na wewnętrznej powierzchni przedniej szyby i 

ewentualne  skierowanie  strumienia  powietrza  w  celu  przywrócenia 
normalnej widoczno

ści. 

 

 

Przyk

ład czujnika zaparowania szyb i okablowania w Alfa Romeo 147. 

 

 

ZASADA DZIA

ŁANIA 

Czujnik  ocenia  przy  zastosowaniu  techniki  podczerwieni,  odbicie  w 
przedniej  szybie.  W  rzeczywisto

ści,  nadajnik  podczerwieni  oświetla  mały 

obszar  szyby,  podczas,  gdy  odbiornik  mierzy  cz

ęść, która jest odbijana w 

szybie. 
Taki  pomiar  jest  nast

ępnie  przekształcany  w  sygnał  PWM,  który  podczas 

trwania impulsu, informuje centralk

ę o stopniu zaparowania szyby. 

Okres sygna

łu PWM wynosi 80ms. 

Dopuszczalne napi

ęcie zasilania od 10V do 16V. 

Zakres temperatur pracy od -20°C do 70°C. 

 

1. Czujnik parowania szyb 

 

3. NCL w

ęzeł klimatyzacji 

2. w

ęzeł masy tylnej na tunelu   

4. plus spod w

łącznika zapłonu 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 47 

 

 

WIELOPOZIOMOWY CZUJNIK CI

ŚNIENIA - PRESOSTAT 

 

 

OPIS 

Zadaniem  wielopoziomowego  presostatu  jest  kontrolowanie  wysokiego  ci

śnienia 

wewn

ątrz  układu  chłodzącego.  W  związku  z  pełnioną  funkcją  presostat 

montowany jest w pobli

żu filtra osuszającego/zasobnika na przewodzie wysokiego 

ci

śnienia wychodzącego ze sprężarki. 

 

DZIA

ŁANIE PRZY CIŚNIENIENIU MINIMALNYM I MAKSYMALNYM 

Regulator  ci

śnienia  kontroluje  zasadniczo  minimalne  i  maksymalne  ciśnienie 

czynnika ch

łodzącego. Ciśnienie zbyt niskie mogłoby świadczyć o niedostatecznej 

ilo

ści  czynnika  chłodzącego.  Ciśnienie  zbyt  wysokie  mogłoby  stanowić  objaw 

zatkanego  uk

ładu,  przykładowo  z  przyczyn  zaszronienia  parownika  lub 

niefunkcjonowania zmiennej pojemno

ści skokowej sprężarki. 

W  takich  skrajnych  przypadkach,  regulator  ci

śnienia  zarządza  natychmiastowe 

wy

łączenie sprzęgła elektromagnetycznego. 

 

DZIA

ŁANIE W ZAKRESIE CIŚNIEŃ POŚREDNICH  

Ponadto  regulator  ci

śnienia  kontroluje  również  włączanie  elektrowentylatorów 

ch

łodzących  skraplacz  na  podstawie  ciśnienia  czynnika  chłodzącego.  W 

przypadku,  gdy  samochód  wyposa

żony  został  w  jeden  lub  dwa  wentylatory  lub 

wentylator  o  jednej  lub  dwóch  pr

ędkościach,  mamy  do  czynienia  z  regulatorem 

ci

śnienia trzypoziomowym (trinary) lub czteropoziomowym (quadrinary). 

 

 

 

Regulator ci

śnienia czteropoziomowy na filtrze osuszającym. 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 48 

 

 

 

FUNKCJONOWANIE 

PRESOSTAT 

steruje 

w

łączeniem/wyłączeniem 

spr

ężarki 

i 

elektrowentylatorów  w  sposób  bezpo

średni  lub  poprzez  centralkę 

sterowania  silnikiem.  W  przedstawionym  poni

żej  przykładzie  (Alfa  147) 

polecenia do si

łowników przekazywane są poprzez centralkę wtrysku. 

presostat czteropoziomowy. 

 

 

 

 

 

CI

ŚNIENIA WŁĄCZANIA 

 

WARTO

ŚCI NASTAWCZE REGULATORA CIŚNIENIA CZTEROPOZIOMOWEGO [bar] 

POZIOM 

WY

ŁĄCZANIE 

W

ŁĄCZANIE 

RÓ

ŻNICA 

1° 

2.45 

±

 0.35 

3.5 

--- 

2° 

--- 

15 

±

 1 

4 

±

 1 

3° 

--- 

20 

±

 1.2 

4 

±

 1 

4° 

28 

±

 2 

--- 

6 

±

 2 

1 Regulator ci

śnienia czteropoziomowy 

 

 

5. Pin 9-50 w

łączenie małej prędkości elektrowentylatora 

2 Masa przednia prawa 

 

 

 

 

6 Pin 6-13 w

łaczanie sprężarki 

3. NCL w

ęzeł klimatyzacji, pin 5 włączanie sprężarki   

7. Pin 41-62 w

łaczanie dużej prędkości elektrowentylatora 

4. NCM w

ęzeł sterowania silnikiem (IE) 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 49 

 

 

1° POZIOM 

Regulator ci

śnienia wyłącza sprężarkę, w momencie, gdy ciśnienie spada poniżej 

2.45bar  i  ponownie  j

ą  włącza,  gdy  ciśnienie  przekracza  3.5bar.  Taka  różnica 

ci

śnienia  pomiędzy  włączeniem/wyłączeniem  pozwala  na  uniknięcie  ciągłego 

w

łączania/wyłączania  w  przypadku  ciśnienia  oscylującego  wokół  wartości 

zadanej. 

Przyk

ładowo  również  pulsacje  sprężarki  mogłyby  spowodować  takie  oscylacje 

ci

śnienia,  a  w  przypadku  ich  przełożenia  na  polecenie  on/off  dla    sprzęgła 

elektromagnetycznego, co doprowadzi

łoby z pewnością do jego uszkodzenia. 

 

2° POZIOM 

Regulator  ci

śnienia  włącza  pierwszy  elektrowentylator  lub  pierwszą  prędkość 

elektrowentylatora  w  momencie,  gdy  ci

śnienie  przekracza  15bar,  z  tolerancją 

4bar. Taki dyferencja

ł podobnie jak w poprzednim przypadku, służy do uniknięcia 

ci

ągłego wyłączania/włączania elektrowentylatora. 

 

3° POZIOM 

Regulator  ci

śnienia  włącza  drugi  elektrowentylator  lub  drugą  prędkość 

elektrowentylatora  w  momencie,  gdy  ci

śnienie  przekracza  20bar,  przy  tolerancji 

4bar. 

4° POZIOM 

Regulator  wy

łącza  sprzęgło  elektromagnetyczne  w  przypadku,  gdy  ciśnienie    w 

uk

ładzie  chłodzącym  przekroczy  28  bar  i  włącza  je  ponownie  wyłącznie,  wtedy, 

gdy ci

śnienie spada poniżej 22bar. 

 

 

Schematyczny przyk

ład regulatora ciśnienia trzypoziomowego. 

 
Poziom         otwarcie                    zamknięcie 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 50 

 

 

CZUJNIK PRZECIWSZRONOWY          (ANTYZALODZENIOWY) 

 

 

OPIS 

Czujnik  przeciwszronowy  montowany  jest  w  uk

ładach  wyposażonych  w 

spr

ężarkę  o  stałej  pojemności  skokowej.  W  tym  przypadku,  bowiem 

spr

ężarka  nie  wykonuje  automatycznie  kontroli  ciśnienia  i  nie  ma 

mozliwo

ści regulacji wydajności. 

 

PUNKTY KRYTYCZNE 

W  przypadku  nadmiernego  och

łodzenia  parownika,  możliwe  staje  się 

zmro

żenie  osadu  pary  wodnej  na  aluminiowych  żeberkach.  Taki  osad 

szronu  poza  zasadniczym  obni

żeniem  wydajności  układu  klimatyzacji, 

móg

łby  również  przyczynić  się  do  uszkodzenia  parownika  lub  samej 

spr

ężarki,  z  uwagi  na  możliwość  przedostania  się  czynnika  w  stanie 

ciek

łym do kompresora. 

 

ZASADY DZIA

ŁANIA 

Jednostka  elektroniczna,  poprzez  warto

ści  rezystancji  zarejestrowane 

przez  ten  czujnik  typu  NTC,  przyst

ępuje,  jeżeli  istnieje  taka  konieczność, 

do wy

łączenia sprzęgła elektromagnetycznego. 

Zakres temperatur roboczych wynosi od -5 do 20°C. 

 

 

Czujnik przeciwszronowy. 

 

Warto

ści rezystancji w funkcji zmian 

temperatury parownika. 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 51 

 

 

ZESPÓ

Ł MIESZANIA 

 

 

OPIS 

Strumie

ń  powietrza  pochodzący  z  zewnątrz  pojazdu  lub  recyrkulacji 

wp

ływa  do  zespołu  mieszania.  W  tym  urządzeniu  odbywa  się  obróbka 

klimatyczna    powietrza  i  jego  rozdzia

ł  do  otworów  wylotowych  w  kabinie 

pojazdu. 

W sk

ład zespołu wchodzą zatem: 

• 

parownik, 

• 

nagrzewnica, 

• 

filtr przeciwpy

łkowy, 

• 

czujniki temperatury mieszanego powietrza, itp. 

 

 

Schemat zespo

łu mieszania układu klimatyzacji. 

 

 

UWAGA 

W  przypadku  uk

ładu  klimatyzacji  typu  DWUSTREFOWEGO,  liczba  oraz 

po

łożenie  przesłon  mieszania/dystrybucji  powietrza  wykazuje  pewne 

1. strumie

ń powietrza zewnętrznego 

2. przes

łona recyrkulacji 

3. strumie

ń powietrza wewnętrznego 

4. przes

łona mieszania powietrza 

5. strumie

ń powietrza na przednią szybę 

6. centralny strumie

ń powietrza 

7. przes

łona rozdziału powietrza 

8. nagrzewnica 

9. strumie

ń powietrza dolny 

10. parownik 

11. elektrowentylator

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 52 

 

ró

żnice. 

 

ELEKTROWENTYLATOR 

 

 

OPIS 

Elektrowentylator  wyposa

żony  jest  w  silnik  prądu  stałego  bezszczotkowy 

(brushless)  sterowany  przez  odpowiedni

ą jednostkę elektroniczną, która otrzymuje 

polecenia od centrali sterowania klimatyzacj

ą, w formie sygnału PWM. 

 

 

 

 

Widok elektrowentylatora. 

 

 

CHARAKTERYSTYKI 

Brak szczotek i pier

ścienia pozwala na: 

• 

zmniejszenie bezw

ładności i zużycia, 

• 

brak strat elektrycznych i mechanicznych kolektora, 

• 

wi

ększą niezawodność, moc i przyspieszenie, 

• 

mniejszy stopie

ń hałasu i mniejsze zużycie prądu. 

 

 

 

1. Elementy elektryczne umieszczone w 

szczelnej obudowie 

2. p

łytka dla elementów elektronicznych i złączy 

3. Radiator 

4. Wysokowydajny i cichobie

żny wentylator 

od

środkowy 

5. Wentylator ch

łodnicy silnika 

6. Wirniki z magnesami ferrytowymi 

7. Stojan warstwowy (laminowany) z uzwojeniem 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 53 

 

 

 

 

REGULATOR ELEKTRONICZNY 

Praca  elektrowentylatora  z  silnikiem  typu  brushless  jest  ca

łkowicie 

sterowana przez elektroniczny modu

ł mocy wbudowany w korpus samego 

wentylatora. 

Modu

ł ten odpowiedzialny jest za komutację prądu do różnych uzwojeń za 

po

średnictwem tranzystora mocy. 

 

Elektroniczna  centralka  klimatyzacji  przekazuje  regulatorowi  sygna

ł  PWM, 

okre

ślający prędkość jaka powinna zostać zadana elektrowentylatorowi. 

 

SYGNA

Ł STEROWANIA 

Ponadto regulator przetwarza sygna

ł zwrotny (feedback) z częstotliwością 

proporcjonaln

ą  do  prędkości  obrotów  wentylatora  i  wysyła  go  do    centrali 

sterowania klimatyzacj

ą w celu umożliwienia tej ostatniej przeprowadzenie 

diagnostyki ewentualnych nieprawid

łowości w pracy elektrowentylatora. 

 

 

            

 

Sygna

ł PWM sterowania regulatorem elektronicznym. 

A.  Duty cycle sygnał wysoki 10% niska prędkość 
B.  Duty cycle sygnał wysoki 50% średnia prędkość 
C.  Duty cycle sygnał wysoki 95% duża prędkość 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 54 

 

 

SI

ŁOWNIKI PRZESŁON 

 

 

OPIS 

Sterowanie przes

łonami mieszania i rozdziału powietrza realizowane jest w 

ca

łości za pomocą silniczków elektrycznych. 

 

SI

ŁOWNIKI DLA UKŁADÓW TRADYCYJNYCH 

W uk

ładach tradycyjnych, siłowniki elektryczne tworzą silniczki elektryczne 

pr

ądu  stałego,  które  regulują  położenie  przesłon  sterując  ich  osiami. 

Kontrola efektywnego po

łożenia przesłony w takim przypadku może zostać 

zrealizowana  przez  ró

żny  pobór  prądu  przez  silnik,  który  doszedł  do 

skrajnego  po

łożenia  lub  za  pośrednictwem  potencjometra  połączonego  z 

wa

łkiem przesłony . 

 

SI

ŁOWNIKI DLA NOWYCH UKŁADÓW  

W najnowszych uk

ładach, siłowniki składają się z silników krokowych, które 

reguluj

ą położenie przesłon, za pośrednictwem przekładni redukcyjnej . W 

tym  przypadku,  kontrola  po

łożenia  polega  na    poleceniach  cyfrowych 

wysy

łanych  do  siłowników  . W  celu  sprawdzenia  obecności  ewentualnych 

przeszkód , konieczne jest wy

łącznie skontrolowanie poboru prądu. 

 

 

 

SI

ŁOWNIKI TRADYCYJNE 

SKOK 

KONTROLA PO

ŁOŻENIA 

Dystrybucja strumienia 

250° 

POTENCJOMETR 

Strumie

ń na przednią szybę 

120° 

POTENCJOMETR 

Mieszanie strumieni 

150° 

POTENCJOMETR 

Recyrkulacja 

90° 

POBÓR PR

ĄDU 

 

 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 55 

 

 

 

   

 

(A) 

(B) 

Lokalizacja i pin-out si

łowników rozdziału strumienia (A) oraz kierowania strumienia na przednią szybę (B). 

 

 

 

 

 

(C) 

(D) 

Lokalizacja i pin-out si

łowników mieszania (C) oraz przesłony recyrkulacji (D). 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 56 

 

 

Silniki krokowe 

Napi

ęcie 

znamionowe 

Cz

ęstotliwość 

znamionowa  

Pr

ędkość 

nominalna 

[obr/min] 

Kroki/ 

obrót 

Prze

łożenie 

Rezystancja 

cewek 

Dystrybucja 
strumienia 

12V 

200Hz 

5RPM 

2400 

100:1 

70

Ω 

Mieszanie powietrza 

12V 

200Hz 

1.67 RPM 

7200 

300:1 

84

Ω 

Recyrkulacja 

12V 

200Hz 

5RPM 

2400 

100:1 

70

Ω 

 

 

Silnik krokowy dla sterowania przes

łonami. 

 

UWAGA 

Jako  przyk

ład,  podajemy  okablowanie  dla  siłowników  przesłon  mieszania 

powietrza w Alfa Romeo 147. Uk

ład ten posiada dwa siłowniki z uwagi na 

zastosowan

ą  technikę  DUAL  ZONE,  a  więc  podział  na  strefę  kierowcy  i 

stref

ę pasażera. 

Pozosta

łe siłowniki posiadają identyczne okablowanie. 

 

 

1. Wirnik 

2. Obudowa stojana A 

3.Obudowa stojana B 

4. uzwojenie A 

5 Uzwojenie B 

1. Si

łownik mieszania powietrza prawy 

2. Si

łownik mieszania powietrza lewy 

3. NCl=w

ęzeł klimatyzacji, +30 pochodzi z NBC  

 

PINOUT SI

ŁOWNIKA PRZESŁONY 

MIESZANIA POWIETRZA  

1,3  cewka A1, A2 

2    +30 

4, 6  Cewka B1, B2 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 57 

 

 

Okablowanie si

łowników z silnikami krokowymi. 

FILTR PRZECIWPY

ŁKOWY 

 

 

OPIS 

Powietrze  wp

ływające  do  wnętrza  kabiny  pojazdu  po  przejściu  przez 

parownik przechodzi przez element filtruj

ący, który pełni podwójną funkcję: 

• 

filtr cz

ąsteczkowy, dla pyłu i pyłków, 

• 

filtr z aktywnym w

ęglem, dla zanieczyszczeń obecnych w powietrzu. 

Filtr  z  aktywnym  w

ęglem  pełni  również  funkcję  pochłaniacza  niektórych  nieprzyjemnych 

zapachów powstaj

ących na parowniku

  

 

CHARAKTERYSTYKI 

• 

doskona

ła wydajność filtrowania 

Filtr  przechwytuje  ponad  50%  cz

ąsteczek  o  wymiarach  pomiędzy  0.5  a  1 

mikrona oraz ponad 80% cz

ąsteczek o wymiarach między 1 a 1.5 mikrona, 

oraz ponad 98% cz

ąsteczek o wymiarach powyżej 2 mikronów. 

• 

Łatwa wymiana 

Wk

ład filtrujący jest umieszczany w specjalnej łatwo dostępnej przegrodzie. 

Demonta

ż wkładu następuje po uprzednim demontażu pokrywy. 

 

 

Filtr przeciwpy

łowy i mocowanie. 

1 Filtr 

2 Pokrywa 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 58 

 

 

NAGRZEWNICA 

 

 

OPIS 

W  celu  ogrzania  powietrza  pozbawionego  wilgoci  przez  parownik, 
wykorzystuje  si

ę  płyn  chłodzący  silnik.  Taki  płyn  po  przejściu  przez 

odpowiedni

ą  nagrzewnice  umieszczoną  po parowniku,  ogrzewa  powietrze 

wp

ływające do samochodu, do temperatury żądanej przez układ. 

 

 

 

 

NAGRZEWNICA DODATKOWA P.T.C. 

 

OPIS 

Zawiera  grzejnik  o  mocy  700W.  Tego  typu  nagrzewnica  mo

że  zostać 

dodana  w  pojazdach  z  silnikiem  JTD,  w  celu  szybszego  ogrzania  kabiny 
pojazdu.  W

łączenie  dozwolone  jest  wyłącznie  przy  włączonym  silniku 

(pr

ędkość obrotowa > 700 obr./min). 

• 

Zasilanie z

łącza A: 33% mocy maksymalnej. 

• 

Zasilanie z

łącza   B i C: 66% mocy maksymalnej. 

 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 59 

 

 

DODATKOWA AUTONOMICZNA NAGRZEWNICA 

 

OPIS 

Samochody  z  silnikami  2.4JTD  mog

ą  zostać  wyposażone  w  dodatkową, 

autonomiczn

ą  nagrzewnicę,  której  zadaniem  jest  przyspieszenie 

nagrzewania  p

łynu  chłodzącego  silnik  w  warunkach  bardzo  niskiej 

temperatury zewn

ętrznej. 

Urz

ądzenie  realizuje  ogrzewanie  płynu  chłodzącego  za  pomocą  spalania 

paliwa dostarczanego przez oddzieln

ą pompę. 

 

 

Schemat pojazdu wyposa

żonego w dodatkową, autonomiczną nagrzewnicę. 

1 Zespó

ł dodatkowej nagrzewnicy 

 

 

4. rura wydechowa 

2. elektryczna pompa paliwa 

 

 

 

5. Nagrzewnica wn

ętrza samochodu 

3. Czujnik temperatury powietrza zewn

ętrznego  

6. wy

łącznik bezwładnościowy

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 60 

 

 

 

Budowa dodatkowej, autonomicznej nagrzewnicy. 

 

 

ZASADY DZIA

ŁANIA 

Powietrze  z  przewodu  (7)  t

łoczone  przez  elektrowentylator  (2)  mieszane 

jest  z  paliwem  zasilanym  przez  przewód  (3)  w  palniku  (10).  Zap

łon 

mieszanki  powietrzno-paliwowej  wykonywany  jest  za  po

średnictwem 

świecy zapłonowej (1). 
P

łomień  wytworzony  w  komorze  spalania  (4)  ogrzewa  płyn  chłodzący 

op

ływający  komorę  spalania  (5),  podczas,  gdy  spaliny  ze  spalania 

odprowadzane s

ą przez odpowiednią rurę wydechową (6). 

 

• 

warunki  w

łączenia:  uruchomiony  silnik,  temperatura  zewnętrzna  < 

5°C, temperatura silnika < 60°C. 

• 

warunki wy

łączenia: temperatura silnika > 76°C, wyłączenie lub brak 

zap

łonu mieszanki, napięcie akumulatora < 10,5V. 

 

1. 

Świeca zapłonowa/kontrola płomienia 

8. Wprowadzenie p

łynu chłodzącego 

2. Elektrowentylator powietrza spalania   

9. Odprowadzanie p

łynu chłodzącego 

3. Przewód paliwa 

 

 

 

10. Palnik 

4. Komora spalania 

 

 

 

11. Elektroniczna centralka steruj

ąca 

5. P

łyn chłodzący silnik  

 

 

12. Czujnik temperatury p

łynu chłodzącego 

6. Spaliny 

7. Zasysanie (wlot) powietrza 

 
 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 61 

 

 

PANELE STEROWANIA  KLIMATYZATOREM 

 

 

OPIS 

Panel sterowania uk

ładu klimatyzacji uzależniony jest od typu układu i jego 

elementów. Przyk

ładowo dla układu ze sterowaniem ręcznym przesłonami 

mieszania/rozdzia

łu 

powietrza 

mo

żliwy 

jest 

panel 

sterowania 

przedstawiony  na  rysunku  1,  podczas,  gdy  dla  uk

ładów  klimatyzacji  ze 

sterowaniem  automatycznym  przewidziano  panele,  przedstawione  na 
rysunkach 2 i 3. 

 

 

 

 

 

rys.3 

Panel dla uk

ładu klimatyzacji ze 

sterowaniem elektronicznym i 

systemem DUAL-ZONE 

(DWUSTREFOWYM). 

 

 

Rys.1. STEROWANIE R

ĘCZNE 

1. sterowanie mieszaniem 

2. sterowanie elektrowentylatorem 

3. sterowanie kierunkiem strumienia 

4. sterowanie obiegiem zamkni

ętym 

5. sterowanie spr

ężarką

 

Rys.2.  STEROWANIE ELEKTRONICZNE 
A wy

świetlacz temperatury 

B temperatura zewn

ętrzna 

C regulacja temperatury 
D pr

ędkość elektrowentylatora 

E sterowanie elektrowentylatorem 
F sterowanie regulacj

ą automatyczną 

G sterowanie ekonomizerem 
H sterowanie obiegiem wewn

ętrznym 

I  w

łaczanie/wyłączanie 

L sterowanie kierunkiem strumienia

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 62 

 

 

LOGIKA FUNKCJONOWANIA 

Poni

żej opisane zostało funkcjonowanie układu według niektórych podstawowych poleceń 

na  panelu  sterowania. W  opisie  szczególn

ą  uwagę  poświęcono  logice  działania  centralki 

elektronicznej,  co  pozwoli  na  zrozumienie  jej  dzia

łania  i  rozpoznanie  ewentualnych 

nieprawid

łowości w jej działaniu. 

 

 

ŻĄDANIE MAKSYMALNEGO GRZANIA (HI) 

 

OPIS 

W  przypadku,  gdy 

żądana  temperatura  jest  wyższa  lub  równa  28°C, 

centralka  elektroniczna  realizuje  procedur

ę  maksymalnej  temperatury, 

polegaj

ącą na mieszaniu strumieni zgodnie ze schematem przedstawionym 

na rysunku, zamkni

ęciu przesłony recyrkulacji, oraz skierowaniu strumienia 

w  kierunku  pod

łogi.  Istnieje  również  możliwość  ręcznego  nastawienia 

pr

ędkości przepływu oraz kierunku strumienia. W tym ostatnim przypadku 

centralka nie pe

łni funkcji sterującej. 

 

 

 

 

zadana 

temperatura 

inne operacje 

maksymalne grzanie 

 

MIESZANIE 

gdy T>28

o

C 

gdy T<28

o

C 

 

RECYRKULACJA 

NADMUCH

 

 

DYSTRYBUTOR

 

NASTAWIONA 

PRĘDKOŚĆ 

zamkni

ęta 

jeżeli 

jeżeli 

jeżeli 

jeżeli 

NASTAWIONY 

KIERUNEK 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 63 

 

 

ŻĄDANIE MAKSYMALNEGO CHŁODZENIA (LO) 

 

 

OPIS 

Kiedy  zadana  temperatura  jest  ni

ższa  lub  równa  16°C,  elektroniczna 

centralka sterowania realizuje procedur

ę maksymalnego chłodzenia. 

Procedura  polega  na  mieszaniu  strumienia,  bez  przepuszczania  go  przez 

element 

ogrzewaj

ący,  otwarciu  przesłony  recyrkulacji,  włączeniu 

najwi

ększej  prędkości  elektrowentylatora  oraz  na  skierowaniu  strumienia 

powietrza do centralnych wylotów powietrza. 

Równie

ż  w  tym  przypadku  prędkość  przepływu  i  kierunek  mogą  być 

ustawiane r

ęcznie, bez udziału centralki elektronicznej. 

 

 

 

 

zadana 
temperatura 

maksymalne chłodzenie 

MIESZANIE 

wentylacja 

DYSTRYBUCJA 

Zadana 
temperatura 

jeżeli 

jeżeli 

jeżeli 

jeżeli 

 

NADMUCH 

WYBRANY KIERUNEK 

WYBRANA 
INTENSYWNOŚĆ 

OTWATA 

gdy T<16

o

C 

gdy T<16

o

C 

gdy T>16

o

C 

INNE CZYNNOŚCI 

RECYRKULACJA 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 64 

 

FUNKCJA DEFROST (DEF) 

 

 

OPIS 

W  przypadku  w

łączenia  funkcji  szybkiego  odszraniania,  centralka 

elektroniczna uruchamia procedur

ę defrost. 

Procedura  polega  na  dostarczeniu  maksymalnego  ciep

ła  strumieniowi 

powietrza,  na  zamkni

ęciu  przesłony  recyrkulacji,  oraz  na  rozdziale 

strumienia  pocz

ątkowo  w  kierunku  podłogi  (FLOOR)  a  następnie  w 

kierunku  przedniej  szyby  (DEF).  Pr

ędkość  strumienia  powietrza  jest 

ustawiana wed

ług temperatury wewnętrznej  i zewnętrznej w kabinie. 

Ró

żnica między tymi dwiema temperaturami stanowi wskaźnik wilgotności 

wzgl

ędnej obecnej w kabinie. 

Uk

ład  jest  w  stanie  odszronić  60%  przedniej  szyby  oraz  20%  szyb 

bocznych w ci

ągu 5 minut. 

 

 

 

 

 

wentylacja 

ŻĄDANIE 

DEFROST

 

 
 

NADMUCH 

 

DYSTRYBUCJA 

MAX  GRZANIE 

ZAMKNIĘTA 

ZALEŻNIE od TEMP.  

ZEWNĘTRZNEJ 

WYBRANY 
KIERUNEK 

WYBRANA 

INTENSYWNOŚĆ 

NAJPIERW FLOOR 

POTEM DEF 

MIESZANIE 

RECYRKULACJA 

jeżeli 

jeżeli 

jeżeli 

jeżeli 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 65 

 

SCHEMAT ELEKTRYCZNY OBWODU W

ŁĄCZANIA SPRĘŻARKI W  ALFIE 166 

 

 

 

 

elementy 

symbol 

nazwa 

A5 

Akumulator 

B1 

Skrzynka bezpieczników 

B3 

Centralka przeka

źników 

C13 

Po

łączenie z masą przednie lewe (na belce poprzecznej) 

C30 

Po

łączenie z masą tylne lewe 

D1 

Z

łącze przedniej wiązki przewodów/ wiązki deski rozdzielczej 

D25 

Z

łącze przewodów deski rozdzielczej/wiązki tylnej lewej 

D4 

Z

łącze przedniej wiązki przewodów/ wiązki przewodów silnika 

H1 

Wy

łącznik zapłonu 

I50 

Wy

łącznik bezwładnościowy 

K10 

Regulator ci

śnienia czteropoziomowy 

L20 

Elektromagnes w

łączania sprężarki 

M10 

Centralka steruj

ąca silnikiem 

M10 

Centralka steruj

ąca silnikiem 

M70 

Centralka uk

ładu klimatyzacji 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 66 

 

SCHEMAT ELEKTRYCZNY KLIMATYZATORA w  Alfa Romeo 166 

 

 

 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 67 

 

 

 

 

 

legenda 

symbol 

nazwa 

B1 

Skrzynka bezpieczników 

B5 

Skrzynka bezpieczników MAXI FUSE 

B65 

Bezpiecznik elektrowentylatora kieruj

ącego powietrze do wnętrza samochodu 

C21 

Po

łączenie z masą deski rozdzielczej i poduszki powietrznej 

C25 

Po

łączenie z masą na wałku kierownicy 

C34 

Po

łączenie z masą ICS 

D30 

Z

łącze tylnej wiązki przewodów/wiązki przewodów drzwi przednich lewych 

D90 

Z

łącze przewodów ICS/wiązki przewodów deski rozdzielczej 

E50 

Tablica przyrz

ądów 

E60 

Wy

świetlacz ICS 

H1 

Wy

łącznik zapłonu 

H80 

Sterowanie klimatyzacj

ą 

J35 

Przeka

źnik elektrowentylatora powietrza nawiewanego do wnętrza nadwozia 

K87 

Czujnik temperatury mieszanego powietrza dolny 

K88 

Czujnik temperatury mieszanego powietrza górny 

K89 

Czujnik temperatury powietrza wn

ętrza nadwozia 

K90 

Czujnik promieniowania s

łonecznego 

M70 

Centralka uk

ładu klimatyzacji 

N80 

Si

łownik rozdziału powietrza 

N81 

Si

łownik przesłony mieszania powietrza 

N82 

Si

łownik przesłony wlotu powietrza 

N85 

Elektrowentylator nawiewu powietrza do wn

ętrza nadwozia 

P60 

Lusterko wsteczne zewn

ętrzne lewe 

R10 

Z

łącze diagnostyczne wielostykowe 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 68 

 

 

OPERACJE WYMIANY ELEMENTÓW UK

ŁADU CHŁODZĄCEGO 

 

 

WST

ĘP 

Jak ju

ż wcześniej wspominaliśmy z czynnikiem chłodzącym wymieszana jest pewna 

ilo

ść  oleju  smarującego,  zapewniającego  prawidłowe  funkcjonowanie  zarówno 

cz

ęści ruchomych sprężarki, jak i zaworu rozprężnego. 

Oczywi

ście  podczas  normalnej  pracy  układu,  olej  smarujący  krąży  w  układzie 

ch

łodzenia  wraz  z  czynnikiem  chłodzącym.  W  związku  z  powyższym,  w  celu 

zapewnienia,  aby  w  uk

ładzie  znajdowała  się  zawsze  taka  sama  ilość  oleju,  przy 

ka

żdej wymianie części zamiennych konieczne jest dodanie określonej ilości oleju. 

 

WYMIANA SPR

ĘŻARKI 

W  przypadku  wymiany  spr

ężarki,  konieczne  jest  sprawdzenie  ilości  oleju 

znajduj

ącego się w starej sprężarce. W tym celu konieczne jest zlanie takiego oleju 

do  pojemnika  z  miark

ą,  i  porównanie    z  ilością  oleju  znajdującego  się  w  nowej 

spr

ężarce.  Następnie  wlewamy  do  nowej  sprężarki  wyłącznie  taką  ilość  oleju,  jak 

znajdowa

ła się w wymienianej starej sprężarce.  

W  poni

ższych  tabelkach  przedstawiono  ilości  oleju  i  gazu  wymagane  dla  układu 

klimatyzacji w Lancii Lybra. 

 

 

Ilo

ści oleju i gazu dla różnych układów klimatyzacji. 

spr

ężarka 

Typ oleju 

Ilo

ść oleju [cm

3

] 

Ilo

ść gazu [g] 

Harrison V5 

Unicon RL488 

265 

700 

Sanden 7V16 

SP20 

135 

700 

Denso TV12 

ND9 

130 

700 

 

Ilo

ści oleju do dodania w przypadku wymiany części. 

Cz

ęść podlegająca wymianie 

Ilo

ść oleju [cm

3

] 

Filtr osuszaj

ący 

15 cm

3

 

Przewody  

5 cm

3

/m 

Parownik 

40 cm

3

 

Skraplacz 

40 cm

3 

 

 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 69 

 

 

 

PRÓBY w SYSTEMIE KLIMATYZACJI 

 

 

WST

ĘP 

Istnieje  mo

żliwość  przeprowadzenia  wielu  prób  na  układzie  klimatyzacji  , 

których  celem  jest  ocena  zarówno  pracy  uk

ładu  jak  i  jego  skuteczności. 

Tytu

łem  przykładu,  przedstawiono  poniżej  informacje  dotyczące 

sprawdzania  skuteczno

ści  chłodzenia  oraz  próby,  których  celem  jest 

sprawdzenie  ci

śnienia  wewnątrz  układu  chłodzenia  i  związane  z  nimi 

wnioski. 

 

SPRAWDZENIE EFEKTYWNO

ŚCI CHŁODZENIA  

 

 

PRÓBA 
Próba powinna zosta

ć wykonana przy temperaturze zewnętrznej pomiędzy 20° a 30°C  

 

• 

Zamkn

ąć wszystkie drzwi i szyby. 

• 

Ustawi

ć skrzynię biegów na „luz”. 

• 

Uruchomi

ć silnik i utrzymywać prędkość obrotową na poziomie 1250-1300 obr./min. 

• 

Otworzy

ć centralne wyloty powietrza i ustawić termometr elektroniczny. 

• 

Ustawi

ć regulator temperatury w pozycji maksymalnego chłodzenia. 

• 

Ustawi

ć prędkość elektrowentylatora w połowie wydajności. 

• 

Wybra

ć rozdział strumienia powietrza przez centralne wyloty powietrza. 

• 

W

łączyć recyrkulację. 

• 

W

łączyć sprężarkę. 

• 

Sprawdzi

ć, czy w ciągu 2-4 minut temperatura odczytana na termometrze oscyluje w 

przedziale pomi

ędzy 8° a 11°C. 

 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 70 

 

 

SPRAWDZENIE CI

ŚNIEŃ 

 

OPIS 

Próba powinna zosta

ć wykonana przy temperaturze zewnętrznej pomiędzy 20° a 30°C. 

• 

Zamkn

ąć wszystkie drzwi i szyby. 

• 

Uruchomi

ć silnik i utrzymywać prędkość obrotową na poziomie 1250-1300 obr./min. 

• 

Pod

łączyć  do  układu  urządzenie  do  uzupełnienia  czynnika  (lub    manometry),  w  ten 

sposób, aby mo

żliwe stało się odczytanie wartości wysokiego i niskiego ciśnienia. 

• 

Ustawi

ć regulator temperatury w pozycji maksymalnego chłodzenia. 

• 

Ustawi

ć prędkość elektrowentylatora w połowie wydajności. 

• 

Wybra

ć rozdział strumienia powietrza przez centralne wyloty powietrza. 

• 

W

łączyć recyrkulację. 

• 

Upewni

ć się, że sprężarka jest wyłączona. 

• 

Sprawdzi

ć na obydwu manometrach, czy ciśnienie wynosi 5-6 bar. 

• 

W

łączyć sprężarkę. 

• 

Sprawdzi

ć,  czy w  ciągu  jednej  minuty,  pojawia  się  niskie  ciśnienie równe 2.5-3  bar 

oraz wysokie ci

śnienie równe 15-16 bar. 

• 

Sprawdzi

ć,  czy  po  włączeniu  elektrowentylatorów  ciśnienia  osiągną  następujące 

warto

ści : 1.5-1.8 bar (niskie ciśnienie) oraz 10-12 bar (wysokie ciśnienie). 

 

 

 

Manometry do odczytu ci

śnień. 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 71 

 

 

WYKRYCIE NIEPRAWID

ŁOWYCH CIŚNIEŃ 

 

Ci

śnienia [bar] 

Uzyskane wyniki 

Niskie 

Wysokie 

Skutki 

Przyczyny 

Warunki normalne 

(elektrowentylator off). 

2.5-3 

15-16 

--- 

--- 

Warunki normalne 

(elektrowentylator on). 

1.5-1.8 

10-12 

--- 

--- 

Obydwa ci

śnienia są zbyt niskie. 

0.5-1,0 

7-10 

Zbyt ma

łe 

ch

łodzenie. 

Niewystarczaj

ąca 

ilo

ść czynnika 

ch

łodzącego. 

Obydwa ci

śnienia są zbyt 

wysokie. 

2.5-3.5 

20-25 

Zbyt ma

łe 

ch

łodzenie. 

Zbyt du

ża ilość 

czynnika ch

łodzącego 

lub niewydajny 

skraplacz. 

Niskie ci

śnienie od razu równe 

zero. 

(pró

żnia) 

5-6 

Uk

ład nie 

ch

łodzi. 

Zatkany uk

ład. 

Niskie ci

śnienie równe zero po 

pewnym czasie. 

(pró

żnia) 

7-10 

Po pewnym 

czasie uk

ład 

przestaje 

ch

łodzić. 

Wilgo

ć w układzie, 

która powoduje 

zamarzni

ęcie 

zaworu rozpr

ężnego. 

Wysokie „niskie ci

śnienie” i niskie 

„wysokie ci

śnienie”. Po 

wy

łączeniu sprężarki ciśnienia 

natychmiast si

ę wyrównują. 

4-6 

7-10 

Ma

ła 

wydajno

ść. 

Usterka spr

ężarki. 

Wysokie ci

śnienia I gorący 

przewód ssania spr

ężarki. 

2.5-3 

20-25 

Ma

ła 

wydajno

ść. 

Powietrze w uk

ładzie. 

Wysokie ci

śnienia i zmrożony 

przewód ssania spr

ężarki. 

3-4 

20-25 

Ma

ła 

wydajno

ść. 

Usterka zaworu 

rozpr

ężnego. 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 72 

 

 

ANEKS: S

ŁOWNIK TERMINÓW TECHNICZNYCH I SKRÓTÓW 

 

Body Computer 

Centralka elektroniczna, której zadaniem jest sterowanie sieci

ą CAN. 

C.A.N. 

“Controller Area Network”. Sie

ć transmisji danych o dużej prędkości 

pomi

ędzy centralkami elektronicznymi, zwanymi również węzłami 

elektronicznymi. 

CO 

Tlenek w

ęgla. Składnik spalin samochodowych. 

Duty cycle 

W sygnale PWM jest to stosunek czasu trwania impulsu dodatniego 
do okresu sygna

łu. 

Mikron 

Jednostka miary odpowiadaj

ąca jednej milionowej metra lub jednej 

tysi

ęcznej milimetra. 

NCL. 

W

ęzeł układu klimatyzacji. Centralka elektroniczna sterowania całym 

uk

ładem klimatyzacji. 

NO

X

 

Tlenki azotu. Zwi

ązki redukujące  obecne w spalinach 

samochodowych.. 

NPG. 

W

ęzeł drzwi od strony kierowcy. Centralka elektroniczna wbudowana 

w drzwi od strony kierowcy, steruj

ąca wszystkimi przyrządami 

elektronicznymi znajduj

ącymi się w jej pobliżu. 

NQS. 

W

ęzeł tablicy przyrządów. Centralka elektroniczna sterująca 

wy

świetlaniem pomiarów. 

NTC. 

Negative Temperature Coefficient (ujemny wspó

łczynnik 

temperaturowy). Rezystor elektryczny o ujemnym wspó

łczynnikiem 

temperaturowym. 

PTC. 

Positive Temperature Coefficient (dodatni wspó

łczynnik 

temperaturowy) . Rezystor elektryczny o dodatnim wspó

łczynnikiem 

temperaturowym, czyli taki, który zwi

ększa wartość oporności wraz ze 

wzrostem temperatury. 

PWM. 

Pulse Width Modulation. Modulacja szeroko

ści impulsu. Sygnał 

elektryczny o sta

łej szerokości i czasie trwania przekazujący 

informacje poprzez szeroko

ść impulsu dodatniego. 

RPM. 

Revolutions Per Minute. Liczba obrotów na minut

ę. 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 73 

 

Test ko

ńcowy (sprawdzający) 

 

1.  Przy obni

żaniu temperatury w zamkniętym pomieszczeniu: 

a)  Zwi

ększa się wilgotność względna. 

b)  Zmniejsza si

ę wilgotność względna. 

c)  Wilgotno

ść względna pozostaje niezmieniona. 

 

2.  W jakim urz

ądzeniu następuje rozprężanie gazu w cyklu chłodzenia? 

a)  W elemencie wydzielaj

ącym ciepło. 

b)  W elemencie pobieraj

ącym ciepło. 

c)  W elemencie filtruj

ącym. 

 

3.  Który element znajduje si

ę po sprężarce w układzie chłodzenia? 

a)  Parownik. 
b)  Zawór rozpr

ężny. 

c)  Skraplacz. 

 

4.  W jakim stanie znajduje si

ę czynnik chłodzący po wyjściu ze 

skraplacza? 

a)  Ciek

łym, pod wysokim ciśnieniem i o średniej temperaturze. 

b)  Gazowym, pod niskim ci

śnieniem i o średniej temperaturze. 

c)  Ciek

łym , pod wysokim ciśnieniem i o niskiej temperaturze. 

 

5.  Jakie wra

żenie wywołuje środowisko gorące i suche w porównaniu ze 

środowiskiem o niższej temperaturze ale większej wilgotności? 

a)  Wi

ększego gorąca. 

b)  Takie samo. 
c)  Wi

ększego zimna. 

 

6.  Jaki jest cel dodania oleju do uk

ładu chłodzenia klimatyzatora? 

a)  Smarowanie skraplacza. 
b)  Smarowanie parownika. 
c)  Smarowanie spr

ężarki. 

 

7.  Jak

ą drogę przebywa wpływające powietrze w układzie klimatyzacji? 

a)  Przechodzi najpierw przez nagrzewnic

ę, a następnie przez 

parownik. 

b)  Przechodzi najpierw przez parownik, a nast

ępnie przez 

nagrzewnic

ę. 

c)  Przechodzi oddzielnie przez parownik i nagrzewnic

ę. 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 74 

 

 

8.  Jak

ą funkcję pełni zawór rozprężający? 

a)  Regulacja przep

ływu gazu do parownika. 

b)  Regulacja przep

ływu gazu do filtra osuszającego. 

c)  Regulacja przep

ływu gazu do skraplacza. 

 
9.  W spr

ężarce o zmiennej pojemności skokowej, co wpływa na zmianę 

wydajno

ści sprężarki? 

a)  Zmiana otwarcia zaworów ss

ących. 

b)  Zmiana liczby aktywnych t

łoków. 

c)  Zmiana skoku t

łoków. 

 
10.  Jaki parametr powoduje zmniejszanie wydajno

ści sprężarki o 

zmiennej pojemno

ści skokowej? 

a)  Niskie ci

śnienie po stronie ssania. 

b)  Wysokie ci

śnienie po stronie ssania. 

c)  Wysokie ci

śnienie po stronie tłocznej. 

 
11.  Zmniejszenie przep

ływu czynnika chłodzącego przez zawór 

rozpr

ężający jest skutkiem? 

a)  Wysokiej temperatury gazu na wyj

ściu z parownika. 

b)  Niskiej temperatury gazu na wyj

ściu z parownika. 

c)  Niskiego ci

śnienie gazu na wyjściu z parownika. 

 
12.  Jak

ą funkcję pełni skraplacz? 

a)  Och

łodzenie czynnika chłodzącego pod wysokim ciśnieniem w celu 

doprowadzenia go ponownie do stanu ciek

łego. 

b)  Och

łodzenie czynnika chłodzącego pod niskim ciśnieniem w celu 

doprowadzenia go ponownie do stanu gazowego. 

c)  Ogrzanie czynnika ch

łodzącego pod niskim ciśnieniem w celu 

doprowadzenia go ponownie do stanu gazowego. 

 
13.  Ile czujników wykorzystywanych jest do pomiaru temperatury 

powietrza mieszanego w uk

ładzie typu DUAL ZONE? 

a)  1. 
b)  2. 
c)  4. 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 75 

 

 

14.  Dlaczego czujnik temperatury w kabinie pojazdu wyposa

żony został w 

elektrowentylator? 

a)  Aby spowodowa

ć cyrkulację powietrza i zapewnić bardziej 

poprawny pomiar temperatury. 

b)  Aby na czujniku nie osadza

ł się pył. 

c)  Aby czujnik by

ł zawsze suchy, bez wilgoci. 

 

15.  Jaki typ sygna

łu wysyła czujnik AQS (zanieczyszczenia powietrza)? 

a)  O zmieniaj

ącej się wartości napięcia, którego wartość wskazuje na 

aktualny poziom zanieczyszczenia powietrza. 

b)  Sygna

ł RPM sinusoidalny, którego częstotliwość wskazuje na 

poziom zanieczyszczenia powietrza. 

c)  Sygna

ł prostokątny, gdzie czas trwania impulsu wskazuje na 

aktualny stopie

ń zanieczyszczenia powietrza. 

 

16.  Który z elementów jest elementem aktywnym w czujniku 

promieniowania s

łonecznego? 

a)  Fotodioda spolaryzowana w kierunku przewodzenia. 
b)  Fotodioda spolaryzowana zaporowo. 
c)  Fotodioda niespolaryzowana. 

 

17.  W jaki sposób czujnik zaparowania szyb okre

śla poziom wilgoci 

osiad

łej na przedniej szybie? 

a)  Mierz

ąc odbicie wiązki promienia podczerwieni. 

b)  Mierz

ąc widoczność światła zewnętrznego. 

c)  Mierz

ąc wilgotność względną w kabinie pojazdu. 

 

18.  Do czego s

łuży trzeci i czwarty poziom presostatu ciśnienia 

czteropoziomowego? 

a)  Do w

łączania i wyłączania sprężarki przy określonych wartościach 

ci

śnienia. 

b)  Do w

łączania i wyłączania elektrowentylatorów skraplacza. 

c)  Do w

łączania i wyłączania elektrowentylatorów parownika. 

 

19.  Do czego s

łuży pierwszy poziom persostatu czteropoziomowego? 

a)  Do wy

łączenia sprężarki, w przypadku, gdy wysokie ciśnienie ma 

zbyt du

żą wartość. 

b)  Do w

łączenia sprężarki, w przypadku, gdy wysokie ciśnienie jest 

zbyt niskie. 

c)  Do wy

łączenia sprężarki, w przypadku, gdy niskie ciśnienie ma zbyt 

ma

łą wartość. 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 76 

 

 

20.  W jaki sposób sterowana jest pr

ędkość obrotowa elektrowentylatora 

zespo

łu nadmuchu powietrza? 

a)  Poprzez sygna

ł PWM. 

b)  Poprzez sprz

ęgło elektromagnetyczne. 

c)  Poprzez zmian

ę napięcia zasilania silnika. 

 
21.  Czy silniczek pr

ądu stałego przesłony recyrkulacji posiada 

potencjometr okre

ślający położenie tej przesłony? 

a)  Tak, gdy

ż w przeciwnym wypadku niemożliwa jest automatyczna 

regulacja po

łożenia. 

b)  Nie, poniewa

ż przesłona nie może przyjmować położeń pośrednich. 

c)  Nie, poniewa

ż kontrola położeń pośrednich odbywa się poprzez 

pr

ąd pobrany przez silniczek. 

 
22.  Ile oleju nale

ży uzupełnić w układzie w przypadku wymiany sprężarki? 

a)  Nie trzeba dodawa

ć oleju, gdyż w nowej sprężarce znajduje się już 

w

łaściwa ilość oleju. 

b)  Trzeba dola

ć do układu ok. 30ml oleju. 

c)  Nale

ży usunąć całość oleju znajdującego się w nowej sprężarce i 

wla

ć wyłącznie tyle oleju ile znajdowało się w starej sprężarce. 

 
23.  Co mo

że być przyczyną zbyt niskich wartości ciśnień zarówno po 

stronie ssania jak i t

łoczenia ? 

a)  Usterka spr

ężarki. 

b)  Zbyt ma

ło czynnika chłodzącego w układzie. 

c)  Zatkany uk

ład. 

 
24.  Co mo

że być przyczyną zbyt wysokiego ciśnienia po stronie ssania i 

zbyt niskiego po stronie t

łoczenia? 

a)  Usterka spr

ężarki. 

b)  Usterka zaworu rozpr

ężnego. 

c)  Zbyt ma

ło czynnika chłodzącego w układzie. 

 
25.  Co mo

że być przyczyną, gdy zarówno wysokie, jak i niskie ciśnienie 

s

ą zbyt wysokie, a przewód ssania sprężarki jest zmrożony? 

a)  Powietrze w uk

ładzie. 

b)  Usterka zaworu rozpr

ężnego. 

c)  Wilgo

ć w układzie. 

 

 

 

Moduł T_3.7_1 

 

 

 

 

UKŁADY KLIMATYZACJI 

 

©

 2001 - Isvor DealerNet

  

- Riproduzione vietata - materiale a diffusione interna

 

  pag. 77 

 

 

 

ODPOWIEDZI 

Pytanie  Odpowied

ź 

1 

A 

2 

B 

3 

C 

4 

A 

5 

B 

6 

C 

7 

B 

8 

A 

9 

C 

10 

A 

11 

B 

12 

A 

13 

C 

14 

A 

15 

C 

16 

B 

17 

A 

18 

B 

19 

C 

20 

A 

21 

B 

22 

C 

23 

B 

24 

A 

25 

B