Komputerowe systemy wspomagania nauki, przemysłu i transportu
TRANSCOMP, Zakopane 1-4.12.2008
POMIARY EMISJI SPALIN Z POJAZDÓW
W WARUNKACH RZECZYWISTYCH
ON-ROAD VEHICLE EMISSION MEASUREMENT
Jerzy Merkisz
Jacek Pielecha
Politechnika Poznańska
Merkisz J., Pielecha J., Pomiary emisji z pojazdów w warunkach rzeczywistych, TRANSCOMP 2008
Badania związków toksycznych spalin
Badania homologacyjne
(hamownia podwoziowa,
hamownia silnikowa)
Badania okresowe na stacjach
kontroli pojazdów
Badania drogowe (w eksploatacji)
Merkisz J., Pielecha J., Pomiary emisji z pojazdów w warunkach rzeczywistych, TRANSCOMP 2008
Samochody osobowe
(do 3500 kg)
Samochody ciężarowe
(powyżej 3500 kg)
Hamownia podwoziowa
(całe pojazdy)
Hamownia silnikowa
(tylko silniki)
Testy toksyczności spalin
Wyniki pomiaru emisji:
g/km
0
20
40
60
80
100
120
0
200
400
600
800
1000
1200 t [s]
Pr
ę
dk
o
ść
[km
/h
]
Elementarny test
ECE R15
(ECE R15)
I część
(EUDC)
II część
Testy V = f(t)
EU: NEDC
USA: FTP-75
Testy
statyczne
i dynamiczne
EU: ESC, ETC
USA: HDTTC
Wyniki pomiaru emisji:
g/kWh
0
25
50
75
100
Bieg luzem
50
75
100
Prędkość obrotowa [%]
Obci
ąż
en
ie
[
%
]
9%
15%
5%
5%
10%
5%
5%
5%
8%
8%
5%
2
8
10
4
12
6
10%
5
13
3
7
9
11
1
10%
A
B
C
Merkisz J., Pielecha J., Pomiary emisji z pojazdów w warunkach rzeczywistych, TRANSCOMP 2008
Badania na stacji kontroli pojazdów
Unia Europejska
Polska
CO
– bieg jałowy
3,5%
do 1995
3,5%
0,5%
po 1995
0,5%
CO
– podwyższona
prędkość obrotowa
0,3%
0,3%
HC
– bieg jałowy
100 ppm
HC
– podwyższona
prędkość obrotowa
100 ppm
brak przepisów
brak przepisów
Merkisz J., Pielecha J., Pomiary emisji z pojazdów w warunkach rzeczywistych, TRANSCOMP 2008
Badania drogowe samochodów osobowych
Merkisz J., Pielecha J., Pomiary emisji z pojazdów w warunkach rzeczywistych, TRANSCOMP 2008
Badania drogowe samochodów ciężarowych
Merkisz J., Pielecha J., Pomiary emisji z pojazdów w warunkach rzeczywistych, TRANSCOMP 2008
Pomiar emisji związków spalin
samochodu osobowego
zasilanego benzyną oraz LPG
w rzeczywistych warunkach ruchu
oraz jego weryfikacja w stosunku
normy emisji związków toksycznych
obowiązującej dla danego pojazdu
Cel badań
Merkisz J., Pielecha J., Pomiary emisji z pojazdów w warunkach rzeczywistych, TRANSCOMP 2008
Metodyka badań
ZI
LPG
NEDC
Czas testu [s]
1329
1335
1180
Prędkość max. [km/h]
70,8
69,2
120
Prędkość śr. [km/h]
32,4
29,06
33,6
Dlugość [m]
11 941
11 810
11 007
Merkisz J., Pielecha J., Pomiary emisji z pojazdów w warunkach rzeczywistych, TRANSCOMP 2008
Obiekt badań
Charakterystyka pojazdu:
• Dodge Grand Caravan
• Silnik: ZI (benzynowy,
LPG)
• Przekładnia automatyczna
• Liczba cylindrów: 6
• Pojemność silnika: 3,3 dm
3
• Reaktor katalityczny: tak
• Przebieg: 140 000 km
• Protokół OBD II: ISO-
9141-2
• Norma: Euro 2
Merkisz J., Pielecha J., Pomiary emisji z pojazdów w warunkach rzeczywistych, TRANSCOMP 2008
Analizator do badań drogowych SEMTECH DS
Merkisz J., Pielecha J., Pomiary emisji z pojazdów w warunkach rzeczywistych, TRANSCOMP 2008
191°C
chłodnica
4°C
NDUV
NO
x
= NO + NO
2
NDIR
CO, CO
2
O
2
MNT
GPS
Wireless LAN
Filtr
FID
THC
Pobór próbki
ECU
Analizator SEMTECH DS
Merkisz J., Pielecha J., Pomiary emisji z pojazdów w warunkach rzeczywistych, TRANSCOMP 2008
Pomiary stężenia
składników spalin
Najważniejsze dane
z sieci pojazdu
Parametry pracy
analizatorów spalin
Pełen podgląd danych
diagnostycznych (ODB, CAN)
Parametry spalin
Parametry otoczenia
Dane GPS
Wizualizacja
trasy
przejazdu
Parametry systemu
Autodiagnostyka
Menu pomiarowe
Analizator do badań drogowych SEMTECH DS
Merkisz J., Pielecha J., Pomiary emisji z pojazdów w warunkach rzeczywistych, TRANSCOMP 2008
Analizator do pomiaru liczby
oraz rozkładu średnicowego cząstek stałych
3
6
10
18
32
56
100
178
316
562
1000
11
33
,0
11
39,
0
11
45
,0
11
51
,0
11
57,
0
0,0E+00
1,0E+06
2,0E+06
3,0E+06
4,0E+06
5,0E+06
6,0E+06
7,0E+06
8,0E+06
9,0E+06
1,0E+07
dN/dlogDp /cc
Particle Diameter (nm)
(s)
Merkisz J., Pielecha J., Pomiary emisji z pojazdów w warunkach rzeczywistych, TRANSCOMP 2008
█
– benzyna
█
– LPG
Stężenie
tlenku węgla
w spalinach
podczas badań drogowych
Merkisz J., Pielecha J., Pomiary emisji z pojazdów w warunkach rzeczywistych, TRANSCOMP 2008
Stężenie
węglowodorów
w spalinach
podczas badań drogowych
█
– benzyna
█
– LPG
Merkisz J., Pielecha J., Pomiary emisji z pojazdów w warunkach rzeczywistych, TRANSCOMP 2008
Stężenie
tlenków azotu
w spalinach
podczas badań drogowych
█
– benzyna
█
– LPG
Merkisz J., Pielecha J., Pomiary emisji z pojazdów w warunkach rzeczywistych, TRANSCOMP 2008
Zmiany
prędkości obrotowej
silnika
podczas badań drogowych
█
– benzyna
█
– LPG
Merkisz J., Pielecha J., Pomiary emisji z pojazdów w warunkach rzeczywistych, TRANSCOMP 2008
0.00
0.05
0.10
0.15
0.20
u
i
[-]
0
2
4
6
8
10 12 14 16 18 20
-2.0
-1.6
-1.2
-0.8
-0.4
0.0
0.4
0.8
1.2
1.6
V [m/s]
a [m/s
2
]
0.00
0.05
0.10
0.15
0.20
u
i
[-]
0
2
4
6
8
10 12 14 16 18 20
-2.0
-1.6
-1.2
-0.8
-0.4
0.0
0.4
0.8
1.2
1.6
V [m/s]
a [m/s
2
]
Udział czasu pracy silnika we współrzędnych
V–a podczas badań drogowych
Benzyna
LPG
Merkisz J., Pielecha J., Pomiary emisji z pojazdów w warunkach rzeczywistych, TRANSCOMP 2008
0
5
10
15
20
25
30
35
CO
[
m
g
/s]
0
2
4
6
8
10 12 14 16 18 20
-2.0
-1.6
-1.2
-0.8
-0.4
0.0
0.4
0.8
1.2
1.6
V [m/s]
a [m/s
2
]
0
50
100
150
200
CO [
m
g/s]
0
2
4
6
8
10 12 14 16 18 20
-2.0
-1.6
-1.2
-0.8
-0.4
0.0
0.4
0.8
1.2
1.6
V [m/s]
a [m/s
2
]
Emisja CO w spalinach we współrzędnych
V–a podczas badań drogowych
Benzyna
LPG
Merkisz J., Pielecha J., Pomiary emisji z pojazdów w warunkach rzeczywistych, TRANSCOMP 2008
Emisja HC w spalinach we współrzędnych
V–a podczas badań drogowych
Benzyna
LPG
0.0
0.5
1.0
1.5
2.0
2.5
HC
[
m
g
/s]
0
2
4
6
8
10 12 14 16 18 20
-2.0
-1.6
-1.2
-0.8
-0.4
0.0
0.4
0.8
1.2
1.6
V [m/s]
a [m/s
2
]
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
HC [
m
g/
s
]
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
-2,0
-1,6
-1,2
-0,8
-0,4
0,0
0,4
0,8
1,2
1,6
V [m/s]
a [m/s
2
]
Merkisz J., Pielecha J., Pomiary emisji z pojazdów w warunkach rzeczywistych, TRANSCOMP 2008
Emisja NOx w spalinach we współrzędnych
V–a podczas badań drogowych
Benzyna
LPG
0
5
10
15
20
25
NO
x
[m
g/
s
]
0
2
4
6
8
10 12 14 16 18 20
-2.0
-1.6
-1.2
-0.8
-0.4
0.0
0.4
0.8
1.2
V [m/s]
a [m/s
2
]
0
10
20
30
40
50
NO
x
[m
g
/s
]
0
2
4
6
8
10 12 14 16 18 20
-2.0
-1.6
-1.2
-0.8
-0.4
0.0
0.4
0.8
1.2
1.6
V [m/s]
a [m/s
2
]
Merkisz J., Pielecha J., Pomiary emisji z pojazdów w warunkach rzeczywistych, TRANSCOMP 2008
11,1
0,4
61,1
0,9
11,3
7,1
0
10
20
30
40
50
60
70
CO
HC
NOx
CO,
HC, NOx [
g
]
Benzyna
LPG
Masa związków toksycznych
uzyskana podczas badań drogowych
Merkisz J., Pielecha J., Pomiary emisji z pojazdów w warunkach rzeczywistych, TRANSCOMP 2008
0,6
0,73
1,07
4,0
0
1
2
3
4
5
CO
HC+NOx
C
O
, HC
+N
O
x
[
g
/km]
Benzyna
Euro 2
Emisja drogowa związków toksycznych
uzyskana podczas badań drogowych
Merkisz J., Pielecha J., Pomiary emisji z pojazdów w warunkach rzeczywistych, TRANSCOMP 2008
x 1,4
x 1,8
x 4,8
0
1
2
3
4
5
6
CO
HC
NOx
CO
, H
C
, NO
x
Benzyna
LPG
Porównanie emisji drogowa związków
toksycznych podczas badań drogowych
Merkisz J., Pielecha J., Pomiary emisji z pojazdów w warunkach rzeczywistych, TRANSCOMP 2008
0,3
1,3
1,2
1,7
1
1
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
Benzyna
LPG
Wsk
a
źnik emis
yjno
ś
ci
CO, HC+NOx [-]
CO
HC + NOx
Euro 2
Wskaźnik emisyjności związków toksycznych
podczas badań drogowych
Merkisz J., Pielecha J., Pomiary emisji z pojazdów w warunkach rzeczywistych, TRANSCOMP 2008
Wnioski
1. Występują różnice w emisji związków toksycznych dla
silnika zasilanego benzyną oraz LPG (LPG/benzyna:
CO – 5 razy, HC – 2 razy, NOx – 1,5 raza)
2. Wskaźnik emisyjności dla silnika zasilanego benzyną
wynosi: dla CO – 0,3, HC+NOx – 1,3
3. Wskaźnik emisyjności dla silnika zasilanego LPG wynosi:
dla CO – 1,3, HC+NOx – 1,7
4. Zdefiniowany wskaźnik emisyjności pojazdu można
wykorzystać do klasyfikacji flot pojazdów pod względem
emisji związków toksycznych, różniących się m.in. datą
produkcji (spełnianymi limitami toksyczności spalin),
przebiegiem pojazdów lub warunkami eksploatacji.
Komputerowe systemy wspomagania nauki, przemysłu i transportu
TRANSCOMP,Zakopane 1-4.12.2008
POMIARY EMISJI SPALIN Z POJAZDÓW
W WARUNKACH RZECZYWISTYCH
ON-ROAD VEHICLE EMISSION MEASUREMENT
Jerzy Merkisz
Jacek Pielecha
Politechnika Poznańska