114. Rola białek G w procesie widzenia

Białko typu G jest uniwersalnym ł

ą

cznikiem transmisji

sygnałów z receptorów błonowych na ich
efektory. Kwanty promieniowania
elektromagnetycznego s

ą

sygnałami fizycznymi, a

hormony i róznego typu neuromediatory nalez

ą

do

grupy sygnałów chemicznych. Sygnał odbierany przez
receptor jest nast

ę

pnie przekazywany na efektor

docelowy lub po

ś

redni. Efektorami docelowymi s

ą

kanały jonowe błon biologicznych i translokazy.
Efektory po

ś

rednie to enzymy syntetyzuj

ą

ce lub

rozkładaj

ą

ce substancje chemiczne, które spełniaj

ą

rol

ę

przeka

ź

ników wtórny,ch. Informacje s

ą

przenoszone do róznych cz

ęś

ci komórki za

po

ś

rednictwem przeka

ź

ników wtórnych zmieniaj

ą

c

przepuszczalno

ść

błon, pobudzaj

ą

c lub hamuj

ą

c

enzymy itp. Niezwykle wa

ż

nymi efektorami po

ś

rednimi

s

ą

cyklaza adenylowa i guanylowa syntetyzuj

ą

ce

cykliczny AMP (cAMP) i
cykliczny GMP (cGMP) oraz fosfolipazy A i C.
Efektorem po

ś

rednim rodopsyny jest fosfodiesteraza

cyklicznego GMP (PDE). Wszystkie znane białka G s

ą

heterotrimerami, to znaczy składaj

ą

si

ę

z trzech

róznych podjednostek a, 13, y. Istotn

ą

rol

ę

w działaniu

białka G odgrywa podjednostka a. Wykazano istnienie
kilku homologicznych białek G: Gs' Gi, Go oraz GT.
Transducyna (T) sprz

ę

gaj

ą

ca rodopsyn

ę

z

fosfodiesteraz

ą

cGMP i fosfolipaz

ą

A jest białkiem GT'

Peryferyjne białko GT jest bardzo słabo zwi

ą

zane z

błon

ą

. Podjednostka a transducyny wyst

ę

puje w dwóch

formach molekularnych. Hingareni i Ho przedstawili
model budowy podjednostki a, która składa si

ę

z trzech

domen. Domena 1 wi

ążą

ca nukleotydy guaninowe

GTP oraz GDP składa si

ę

z 157 reszt

aminokwasowych i wykazuje aktywno

ść

GTP-azow

ą

.

Domena 2 słuzy wi

ą

zaniu efektora

PDE i składa si

ę

ze 127 reszt aminokwasowych. W

domenie 3 znajduje si

ę

obszar wi

ą

zania receptora

rodopsyny oraz podjednostek 13 i y. Podjednostki 13 i
Y transducyny s

ą

silnie ze sob

ą

zwi

ą

zane tworz

ą

c

kompleks j3/y. Masy cz

ą

steczkowe poszczególnych

podjednostek a, 13, y białka T wynosz

ą

odpowiednio

około 40 000 Da, 36 000 Da oraz 5 000-8 000 Da.
Kompleks j3/y transducyny jest odpowiedzialny za
zakotwiczenie białka w błonie oraz uczestniczy w
rozpoznawaniu receptora przez pod jednostk

ę

a.

Wolny kompleks białka G moze oddziaływa

ć

z

podjednostkami a innych białek. Rodopsyna bardzo
sprawnie reaguje z białkiem G, które przekazuje
sygnały z muskarynowego receptora acetylocholiny na
kanały potasowe oraz z receptorów neuro-
transmiter.ów mi odpowiednie efektory. Enzym PDE
jest po

ś

rednim efektorem rodopsyny. Podobnie jak

białko G jest trimerem o podjednostkach a, 13, y.
Kompleks a/j3 fosfodiesterazy cGMP (PDE) jest
aktywny, a kompleks a/j3/y jest nieaktywny. PDE
nalezy do białek peryferyjnych.