background image

Dieta z ograniczeniem łatwo przyswajalnych węglowodanów 

Dieta z ograniczeniem łatwo przyswajalnych węglowodanów jest stosowana przede wszystkim przez 
chorych cierpiących na 

cukrzycę.

 Jej najważniejszym zadaniem, obok dostarczania odpowiednich 

ilości energii i składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu, jest 
przeciwdziałanie powstawaniu powikłao cukrzycy. Dieta ta powinna byd możliwie jak najbardziej 
zbliżona do sposobu żywienia człowieka zdrowego i niekoniecznie musi byd odczuwana przez chorego 
jako szczególnie uciążliwa. 

Modyfikacja polega na znacznym ograniczeniu spożycia cukrów prostych i dwucukrów, a więc 
wyeliminowaniu lub wyraźnym ograniczeniu słodyczy i przetworów zawierających znaczny dodatek 
cukru (dżemy, miód, ciastka, itp.). W diecie tej ogranicza się także do niezbędnego minimum 
zawartośd tłuszczu (ok. 25% energii), w tym szczególnie tłuszczu pochodzenia zwierzęcego. Jest to 
szczególnie istotne ze względu na profilaktykę chorób układu krążenia oraz nadwagi i otyłości. 
Większośd bowiem osób chorych na cukrzycę, szczególnie cukrzycę insulinoniezależną, cierpi 
jednocześnie na otyłośd oraz wykazuje zaburzenia sercowo-naczyniowe. Istotne jest więc zwrócenie 
uwagi na fakt, że redukcja masy ciała do wartości zbliżonych do masy należnej może spowodowad 
ustąpienie cukrzycy lub złagodzenie jej objawów. Z tego względu dieta z ograniczeniem łatwo 
przyswajalnych węglowodanów powinna byd w wielu wypadkach jednocześnie dietą 
niskoenergetyczną. 

Bez względu jednak na zalecaną wartośd energetyczną diety, jej podstawą powinny byd, tak jak ma to 
miejsce w żywieniu osób zdrowych, produkty będące źródłem węglowodanów złożonych, a wiec 
przetwory zbożowe, ziemniaki, ryż, kasze itp. Zwiększeniu powinien także ulec zwyczajowy udział 
węglowodanów nie ulegających strawieniu, czyli błonnika pokarmowego. Dlatego zaleca się 
spożywanie znaczących ilości warzyw, będących jego głównym nośnikiem oraz w nieco mniejszym 
stopniu owoców, gdyż te ostatnie są jednocześnie źródłem cukrów prostych. 

Błonnik pokarmowy odgrywa istotną rolę w obniżaniu poziomu glukozy we krwi, w wyniku 
zwiększonego jej wydalania, oraz sprzyja obniżaniu poziomu cholesterolu we krwi, a także reguluje 
pracę jelita grubego. Na uwagę zasługuje również fakt, iż produkty obfitujące w błonnik są najczęściej 
produktami niskoenergetycznymi, co ma duże znaczenie dla osób wymagających redukcji masy ciała. 

Ze względu na występowanie u chorych dużych różnic w zdolności metabolizowania węglowodanów, 
jak również zróżnicowanego zapotrzebowania poszczególnych chorych na energię i składniki 
odżywcze, dieta powinna byd ustalana indywidualnie dla każdego pacjenta. 

W żywieniu chorych na cukrzycę bardzo ważna jest kontrola ilości i jakości spożywanych posiłków lub 
potraw (szczególnie tych, które są źródłem węglowodanów) oraz ich właściwe, równomierne 
rozłożenie w czasie w ciągu całego dnia. Liczba posiłków, jak również godziny ich spożywania 
powinny byd zawsze jednakowe. Szczególną rolę w żywieniu powinny odgrywad zupy jarzynowe. 

Chorzy na cukrzycę nie mogą jednorazowo spożywad zbyt obfitych posiłków, ani też zbyt długo 
przebywad na czczo. Każdego dnia spożycie powinno byd wyrównane i odpowiednio zbilansowane. Z 
tych względów diabetycy muszą zwracad szczególną uwagę na sposób żywienia i stosowad się do 
zaleceo lekarza i dietetyka.