Jakie czynniki zwiększają ryzyko samobójstwa?

Wyodrębniono osiem czynników, których występowanie zwiększa prawdopodobieństwo próby

samobójczej. Ryzyko jest tym większe, im więcej z nich występuje jednocześnie. Są to:

- cechy osobowości

- obciążenia rodzinne

- wcześniejsze zachowania samobójcze

- stresujące wydarzenia

- czynniki społeczne i kulturowe

- zaburzenia psychiczne

- zachowanie

- kontakt z zamachem samobójczym innej osoby

1. Cechy osobowości

Niektóre cechy charakteru mogą, w połączeniu np. z depresją, znacznie zwiększać ryzyko popełnienia

samobójstwa, chociaż jako takie nie są zagrażające. Są to: wycofanie, perfekcjonizm, słaba kontrola

emocji, agresja, brak zaufania, bezwzględność i poczucie beznadziejności.

2. Obciążenia rodzinne

Wszelkie istotne problemy z dzieciństwa znacznie zwiększają zagrożenie samobójstwem. Ryzyko

zwiększają zarówno wydarzenia prowadzące do rozpadu rodziny poprzez śmierć rodzica, rozwód, czy

związanie się z nowym partnerem, jak i te związane z jej wadliwym funkcjonowaniem (brak

zainteresowania dziećmi, przemoc i napastowanie seksualne). Nie bez znaczenia są także

występowanie w rodzinie chorób psychicznych, czy też samobójstwa wśród bliskich.

3. Wcześniejsze zachowania samobójcze

Jakkolwiek nie można stwierdzić, aby każda osoba, która przeżyła zamach samobójczy próbowała

tego z powtórnie, jednak ryzyko jest poważne.

4. Stresujące wydarzenia

Wydarzenia budzące negatywne emocje, takie jak poczucie odrzucenia, odrzucenia, złość, wstyd, chęć

zemsty i odegrania się (nawet poprzez przemoc) mogą zwiększać ryzyko samobójstwa.

5. Czynniki społeczne i kulturowe

Co prawda nie wyjaśniają one wprost okoliczności samobójstwa, jednak stwierdzono znaczący

związek między ich występowaniem, a liczbą zamachów samobójczych. Są to:

- wzrost przemocy przy jednoczesnym spadku zainteresowania ludźmi

- rozpad małżeństw, powtórne małżeństwa i zmiany w strukturze rodziny

- niepewność, poprzez zmiany w zatrudnieniu i dostępie do edukacji

- zmiana ról społecznych mężczyzn i kobiet

- powstawanie coraz większych społeczności przy jednoczesnym osłabianiu więzi między ludźmi.

6. Zaburzenia psychiczne

Wiele zaburzeń psychicznych może zwiększyć ryzyko samobójstwa. Są to m.in. depresja, stan

maniakalno-depresyjny, zaburzenia zachowania i schizofrenia. Osoby planujące samobójstwo

zazwyczaj nie rozpoznają swojego stanu emocjonalnego.

7. Zachowanie

Następujące elementy zachowania mogą świadczyć o zwiększonym ryzyku zamachem samobójczym:

- stosowanie alkoholu, narkotyków i innych środków chemicznych

- pisanie listów samobójczych, wybieranie dla siebie sposobu śmierci

- zmiany w codziennym zachowaniu

- zachowanie wskazujące na odczuwanie odrzucenia, upokorzenia, beznadziejności i izolacji

- zachowanie impulsywne i inne zaburzenia zachowania włączając w to agresywność, złość i wrogość.

8. Kontakt z zamachem samobójczym innej osoby

Kategoria ta jest dość obszerna. Uwzględnia zarówno osoby, które znalazły ofiarę samobójstwa i

zostały włączone w sprawę przez policję, jak i te, które miały styczność z samobójcą w obrębie

własnej rodziny, grupy przyjaciół, uczniów lub znajomych. Ryzyko obejmuje także sympatyków

gwiazd show-businessu, które popełniły samobójstwo, czy wręcz wszystkich, którzy dowiedzieli się o

czyjejś śmierci samobójczej z mediów.

Maciej Tryburcy (psycholog)

Źródło: http://samobojcy.com/ (5 listopada 2008)