Jak za pomocą kompasu określić kierunek

marszu?

Kompas to przyrząd nawigacyjny służący do wyznaczania kierunków.
Kompas w połączeniu z mapą pomagają szybko odnaleźć się w
terenie i obrać właściwy kierunek dalszej drogi.

Aby zrozumieć zasadę działania kompasu oraz sposób orientowania
się w terenie dzięki niemu trzeba wiedzieć jak jest zbudowany.

Budowa kompasu

Do najważniejszych części kompasu należą:
• Wypełniona płynem (najczęściej wodą) obudowa.
• Igła magnetyczna - to magnes trwały, który zawsze wskazuje
północny biegun geograficzny (południowy magnetyczny). Igła może
być wbudowana w tarczę na której znajduje się podziałka. Kompas
może mieć blokadę igły, którą należy zwolnić przed rozpoczęciem
określania kierunku.
• Podziałka od 0 do 360

o

, która służy do określenia azymutu.

Podziałka może się znajdować na ruchomym pierścieniu górnym lub
na tarczy z igłą magnetyczną.
• Elementy do precyzyjnego odczytywania i określania kierunku:
soczewka, szczerbinka, muszka.

Jak określić kierunek marszu

Marsz na azymut (azymut to kąt zawarty pomiędzy kierunkiem
północnym a kierunkiem marszu).
Aby określić azymut należy stanąć przodem do kierunku marszu,
kompas chwycić w obie dłonie (najlepiej przyłożyć go do klatki
piersiowej) i przytrzymać przez chwilę w pozycji poziomej, tak by igła
mogła się swobodnie ustabilizować. Jeśli podziałka ze stopniami
znajduje się na pierścieniu to należy obrócić ją, tak by kierunek
północny na podziałce pokrywał się z kierunkiem północnym
wskazywanym przez igłę, następnie należy odczytać wskazania
kompasu. Jeśli podziałka jest na tarczy zintegrowanej z igłą to
wystarczy od razu odczytać azymut.
Wskazania kompasu pomogą nam określić kierunek marszu (np.
północny zachód, czyli azymut 315).

1

Najlepiej jednak kiedy mamy jeszcze do
dyspozycji mapę. Wówczas można spróbować
metody zwanej: orientowanie mapy.
Polega ona na tym, że najpierw należy ustawić
mapę zgodnie ze wskazaniami kompasu: rozłóż

przed sobą mapę i obróć ją tak, by północ na mapie (przeważnie jest
to góra mapy) pokrywała się z północą wskazywaną przez igłę
magnetyczną. W ten sposób określisz kierunek rzeczywisty z
kierunkiem na mapie. Następnie określ miejsce w którym się
znajdujesz: rozejrzyj się dokoła i poszukaj jakiś charakterystycznych
punktów w terenie, które mogą się znajdować na mapie
(zabudowania, strumień, polana, itp.). Jeśli nie potrafisz znaleźć nic
charakterystycznego, spróbuj przypomnieć sobie jakie miejsca po
drodze mijałeś i wyszukaj je na mapie.
Gdy już wiesz gdzie jesteś, możesz spokojnie wyznaczyć kierunek
marszu zgodny z mapą i wskazaniami kompasu. Określ na mapie
azymut z miejsca w którym jesteś do miejsca docelowego, przy
pomocy kompasu określ kierunek marszu i w drogę.

O czym pamiętać

Aby kompas dobrze wskazywał kierunek zawsze należy go trzymać w
pozycji poziomej. Tylko wtedy tarcza będzie mogła się swobodnie
obracać.
Sprawdzając kierunek przy pomocy kompasu nie należy stać blisko
urządzeń emitujących pole magnetyczne (stacji transformatorowych,
przewodów wysokiego napięcia, itp.), a także nie należy trzymać w
ręku metalowych rzeczy (np. nóż).
Maszerując często rozglądaj się i zapamiętuj mijane miejsca. Często
zerkaj na mapę by zorientować się gdzie jesteś, a kierunek marszu
regularnie sprawdzaj na kompasie.

2