Minister przywrócił sądy, 

a problem mają księgowi

Magdalena Rypińska
dyrektor sądu, długoletnia główna księgowa

Zgodnie z decyzjami Ministerstwa Spra-

wiedliwości w 2015 roku powróci więk-

szość sądów zlikwidowanych 1 stycznia 

2013 r. w ramach tzw. reformy Gowina. 

Część z nich rozpocznie ponownie swoją 

działalność jako samodzielne jednostki 1 

stycznia 2015 r., pozostałe 1 lipca 2015 r.

Obecnie jednostki te są częścią więk-

szych  sądów  rejonowych  i  funkcjonu-

ją w postaci  wydziałów zamiejscowych. 

Oznacza to, że aby mogły ponownie roz-

począć swoją działalność, muszą z kolei 

zostać z tych sądów wydzielone, co gene-

ruje wiele problemów natury księgowej. 

Ogromny wpływ na ponowne utworze-

nie oraz dalsze funkcjonowanie od strony 

finansowej przywracanych sądów rejono-

wych ma fakt, że będzie to specyficzny ro-

dzaj sądu, tzw. sąd funkcjonalny.

Takim mianem określa się sądy o obsa-

dzie mniejszej niż 10 stanowisk sędziow-

skich. W ustawie z 27 lipca 2001 r. Prawo 

o ustroju sądów powszechnych (t.j. Dz.U. 

z 2013 r. poz. 427 ze zm.) dla sądów tych 

określono nieco inne zasady działania, 

zgodnie z którymi:

 

■

Nie powołuje się w nich dyrektora sądu, 

zadania dyrektora sądu wykonuje dy-

rektor przełożonego sądu okręgowego. 

Tak więc w sądach tych decyzje finan-

sowe i gospodarcze podejmować będzie 

dyrektor sądu okręgowego, będzie też 

zwierzchnikiem urzędników i innych 

pracowników tego sądu (będzie wyko-

nywał w stosunku do nich obowiązki 

pracodawcy).

 

■

Nie tworzy się w tych sądach oddziałów 

finansowych i administracyjnych – za-

dania w tym zakresie (ewidencja księ-

gowa, prowadzenie kadr) wykonuje sąd 

okręgowy.

Poniżej omawiamy tylko część głównych 

problemów związanych z tworzeniem po-

nownie zlikwidowanych w 2013 r. sądów. 

Natomiast w praktyce trzeba będzie ure-

gulować jeszcze wiele kwestii, takich jak 

przekazanie dokumentacji, zasady doko-

nywania zwrotów opłat, zasady prowadze-

nia ewidencji księgowej sądów przywróco-

nych przez przełożone sądy okręgowe itp.

WĄTPLIWOŚĆ 1

Które przepisy ustawy 

o rachunkowości należy wykorzystać

W 2012 r. sądy rejonowe kończyły swoją samo-

dzielną działalność i były przejmowane przez 

większe jednostki, miały tu więc zastosowa-

nie przepisy o likwidacji. Księgi rachunkowe 

tych jednostek były zamykane, sporządzano 

sprawozdanie fi nansowe.

Obecnie  sytuacja  jest  inna,  ponieważ 

funkcjonująca jednostka, której częścią jest 

wydział  zamiejscowy,  nie  kończy  swojej 

działalności. Nie jest to też typowy podział 

jednostki.

Niewątpliwie jednak trzeba będzie w tym 

przypadku zastosować przepisy dotyczące 

prowadzenia ksiąg rachunkowych (chociaż 

nie będą one zamykane) oraz przepisy o in-

wentaryzacji.

WĄTPLIWOŚĆ 2

Czy zamykać księgi rachunkowe 

i sporządzać bilans

Problem  ten  dotyczy  oczywiście  przede 

wszystkim  tych  sądów,  które  posiadają 

wydziały zamiejscowe, które przywracane 

będą 1 lipca 2015 r. Sądy, których wydziały 

zamiejscowe będą rozpoczynać działalność 

jako samodzielne jednostki 1 stycznia 2015 r., 

i tak zamkną bowiem księgi rachunkowe na 

31 grudnia ze względu na koniec roku ob-

rotowego. 

Natomiast sądy z pierwszej grupy nie będą 

dokonywać zamknięcia ksiąg w związku 

z odłączeniem się wydziałów zamiejscowych.

Zgodnie z art. 12 ust. 2 księgi rachunkowe 

zamyka się m. in.:

1) na dzień zakończenia działalności;

2) na dzień poprzedzający zmianę formy 

prawnej;

3) na dzień poprzedzający dzień podziału 

lub połączenia jednostek, jeżeli w wyniku 

podziału lub połączenia powstaje nowa jed-

nostka, to jest na dzień poprzedzający dzień 

wpisu do rejestru połączenia lub podziału.

Żaden z powyższych przypadków nie bę-

dzie miał tu miejsca. 

[przykład]

Ponadto art. 12 ust. 3 ustawy o rachun-

kowości wskazuje wyraźnie, że można nie 

zamykać ksiąg rachunkowych, jeśli podział 

jednostki następuje przez wydzielenie, i ten 

właśnie zapis należałoby tu potraktować jako 

podstawę podejmowanych działań.

Sądy te nie będą też sporządzać na 30 czerw-

ca 2015 r. sprawozdania fi nansowego, co jest 

naturalną konsekwencją niezamykania ksiąg 

rachunkowych, ponieważ sprawozdanie spo-

rządza się na dzień zamknięcia ksiąg.

WĄTPLIWOŚĆ 3

Czy trzeba przeprowadzać 

inwentaryzację

Zgodnie z ustawą o rachunkowości – nie, 

w myśl art. 26 ust. 4 inwentaryzację przepro-

wadza się na dzień zakończenia działalności 

przez jednostkę oraz na dzień poprzedzający 

postawienie jej w stan likwidacji. Jak wyka-

zano w przykładzie, powyższe przypadki nie 

mają tu miejsca.

Teoretycznie  więc  inwentaryzacja  nie 

musi zostać przeprowadzona, praktycznie 

– raczej nie da się jej uniknąć. Sądy muszą 

bowiem przekazać majątek znajdujący się 

w wydziale zamiejscowym. 

Biorąc pod uwagę, że dokonywane były 

różne ruchy i przemieszczenia tego mająt-

ku, nawet w celu sporządzenia protokołów 

i podjęcia decyzji, które składniki mają po-

zostać w którym budynku (sądzie), niezbęd-

ne będzie ustalenie faktycznego stanu tego 

majątku w dotychczasowym wydziale za-

miejscowym.

WĄTPLIWOŚĆ 4

Czy trzeba wypowiadać 

zawarte umowy

W wielu przypadkach konieczne będzie wy-

powiedzenie zawartych umów (przynajmniej 

w części) oraz zawarcie nowych, ze względu 

na fakt, iż wiele z nich zawieranych było przez 

obecny sąd macierzysty i obejmowały one dwa 

budynki.

Powstające sądy rejonowe będą więc musiały 

w wielu przypadkach zawrzeć nowe umowy na 

dostawy i usługi.

Należy jednak pamiętać, że część umów za-

warta jest na podstawie zamówień publicz-

nych przeprowadzonych przez centralnego 

zamawiającego, część to umowy wykonawcze 

zawarte przez sąd na podstawie umowy ra-

mowej, a część to umowy zawarte bezpośred-

nio przez centralnego zamawiającego. W tym 

drugim przypadku sądy muszą zwrócić się do 

centralnego zamawiającego z prośbą o podjęcie 

odpowiednich czynności.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. 

z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

Co prawda nie taki jak przy wcześniejszej likwidacji, ale wątpliwości i tak nie brakuje. Teraz w procesie wydzielania 

nowej struktury dotyczą one głównie zamykania ksiąg, dzielenia majątku i analizy umów 

Poniedziałek 

17 listopada 2014 

nr 222 (3863) 

gazetaprawna.pl 

DZIENNIK.PL    FORSAL.PL

RACHUNKOWOŚĆ

i AUDYT

D O D A T E K   D L A   P R E N U M E R A T O R Ó W

PRZYKŁAD 

Jedna jednostka

Sąd Rejonowy w Leśnikach został z 1 stycznia 2013 r. połączony z Sądem Rejonowym w Zarzeczu 
i obecnie funkcjonuje w jego ramach jako wydział zamiejscowy. Organizacyjnie i prawnie mamy 
więc do czynienia z jedną jednostką: Sądem Rejonowym w Zarzeczu.
Z 1 lipca 2015 r. Sąd Rejonowy w Leśnikach zostaje przywrócony jako samodzielna jednostka.
Tym samym z 1 lipca 2015 r.:
1. Sąd Rejonowy w Zarzeczu pozostaje samodzielną, kontynuującą swoją dotychczasową działal-
ność jednostką, nie mają tu więc zastosowania przepisy o zakończeniu działalności, sąd jej bowiem 
nie kończy.
2. Sąd Rejonowy w Zarzeczu pozostaje też taką samą jednostką sektora finansów publicznych 
w myśl ustawy (sąd, trybunał), nie ma tu więc zastosowania przepis o zamknięciu ksiąg w związku 
ze zmianą formy prawnej działalności.
3. Nie mamy tu również do czynienia z podziałem w myśl ustawy o rachunkowości (dotyczy 
to jednostek gospodarczych, o czym może świadczyć zapis o stosownym wpisie do rejestru). 
Z zamknięciem ksiąg na skutek podziału mielibyśmy również do czynienia w momencie, kiedy 
wskutek podziału powstawałaby nowa jednostka, a jak zaznaczono wcześniej, Sąd Rejonowy 
w Zarzeczu funkcjonuje nadal jako ta sama jednostka.

W

związku 

z wyborami 

samorządowy-

mi i zmianami w orga-

nach wykonawczych oraz 

stanowiących jednostek 

samorządu nie 

należy zapominać 

o obowiązku 

posiadania 

prawidłowego 

podpisu elektronicznego. 

Tym bardziej że to, jak 

długo będziemy czekali 

na bezpieczny podpis 

elektroniczny spełniający 

warunki ustawowe, 

zależy od terminu 

zamawiania oraz 

podmiotu, u którego 

zamawiamy.

Warto pamiętać, 

że podpis elektronicz-

ny marszał-

ka, starosty, 

prezydenta 

miasta, bur-

mistrza, wójta 

czy też przewodniczące-

go rady stosowany jest 

w jednostkach samo-

rządu terytorialnego 

do podpisywania m.in. 

aktów prawa miejscowe-

go, jak również podję-

tych projektów uchwał 

w sprawie wieloletniej 

prognozy fi nansowej lub 

jej zmiany, oraz uchwał 

i zarządzeń w sprawie 

wieloletniej progno-

zy fi nansowej, które są 

przekazywane do regio-

nalnej izby obrachunko-

wej w formie dokumentu 

elektronicznego (art. 

230 ustawy z 27 sierp-

nia 2009 r. o fi nan-

sach publicznych – Dz.U. 

z 2013 r. poz. 885 ze zm.). 

Z zapisów art. 2a ust. 1 

ustawy z 20 lipca 2000 r. 

o ogłaszaniu aktów nor-

matywnych i niektórych 

innych aktów prawnych 

(Dz.U. z 2011 r. ze zm.) 

wynika, że akty norma-

tywne i inne akty prawne 

ogłasza się w formie do-

kumentu elektroniczne-

go w rozumieniu ustawy 

z 17 lutego 2005 r. o in-

formatyzacji działalności 

podmiotów realizują-

cych zadania publicz-

ne (Dz.U. nr 64, poz. 565 

ze zm.), chyba że ustawa 

stanowi inaczej. Pod-

stawą do ogłoszenia jest 

akt w formie dokumentu 

elektronicznego opatrzo-

ny przez upoważniony do 

wydania aktu organ bez-

piecznym podpisem elek-

tronicznym w rozumieniu 

ustawy z 18 września 

2001 r. o podpisie elek-

tronicznym (Dz.U. nr 130, 

poz. 1450 ze zm.), wery-

fi kowanym za pomocą 

kwalifi kowanego cer-

tyfi katu, zwanego dalej 

„bezpiecznym podpisem 

elektronicznym” (art. 15 

ust 1 ustawy).

OPINIA

 EKSPERTA

Nowa kadencja w samorządach to także nowy podpis elektroniczny

KRYSTYNA GĄSIOREK

specjalistka 

z zakresu sprawozdawczości 

budżetowej

Wybory

 

samorządowe

2014

DZIŚ DLA WSZYS

TKICH 

CZYTELNIKÓW 

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

                               1 / 8

 

KOMENTARZE, OBOWIĄZKI 

D2

Dziennik  Gazeta  Prawna,  17  listopada  2014  nr  222  (3863) 

 

gazetaprawna.pl

Po uchwałach czas  

na projekt planu finansowego

Dla każdej obsługiwanej jednostki budżetowej jest on 

tworzony odrębnie, a zatwierdza go kierownik 

Krystyna Gąsiorek 
specjalistka  
z zakresu sfery budżetowej

15 listopada 2014 r. minął ustawowy termin 

złożenia projektu uchwały budżetowej przez 

zarząd (w gminach: wójt, burmistrz, prezy-

dent miasta) jednostki samorządu terytorial-

nego. W związku z tym kierownicy samo-

rządowych jednostek budżetowych powinni 

rozpocząć prace nad opracowaniem projektu 

planu finansowego. Jak stanowi art. 248 ust. 1 

ustawy o finansach publicznych, w terminie 

7 dni od dnia przekazania projektu uchwały 

budżetowej organowi stanowiącemu jed-

nostki samorządu terytorialnego zarząd (w 

gminach: wójt, burmistrz, prezydent mia-

sta) zobowiązany jest przekazać podległym 

jednostkom informację niezbędną do opra-

cowania projektu ich planów finansowych. 

Przy opracowywaniu projektu planu finan-

sowego należy mieć na uwadze zapisy roz-

porządzenia ministra finansów w sprawie 

sposobu prowadzenia gospodarki finansowej 

jednostek budżetowych i samorządowych 

zakładów budżetowych. Informacja zarzą-

du jednostki samorządu terytorialnego po-

winna zawierać dane w zakresie dochodów 

i wydatków budżetowych w szczegółowości 

niemniejszej niż przyjęta w projekcie uchwa-

ły budżetowej.

Szczegółowość

Na podstawie otrzymanych informacji kie-

rownicy samorządowych jednostek budże-

towych opracowują projekty planów finan-

sowych w szczegółowości:

 

■

dział,

 

■

rozdział,

 

■

paragraf,

czyli  podziałki  klasyfikacji  budżetowej 

określonej w rozporządzeniu ministra fi-

nansów w sprawie szczegółowej klasyfikacji 

dochodów, wydatków, przychodów i rozcho-

dów oraz środków pochodzących ze źródeł 

zagranicznych.

Projekt planu finansowego samorządowej 

jednostki budżetowej, zapewniający zgod-

ność kwot dochodów i wydatków z projektem 

uchwały budżetowej, powinien zatwierdzić 

kierownik jednostki, a następnie przekazać 

go do zarządu (w gminach: do wójta, burmi-

strza, prezydenta miasta) w terminie 30 dni 

od dnia otrzymania informacji z projektu 

uchwały budżetowej, lecz nie później niż do 

22 grudnia roku poprzedzającego rok budże-

towy (art. 248 ust. 2 ustawy o finansach pu-

blicznych oraz par. 5 ust. 3 rozporządzenia 

w sprawie gospodarki finansowej jednostek 

budżetowych i samorządowych zakładów 

budżetowych).

W oświacie

Szkoły i placówki oświatowe powinny zwró-

cić uwagę, że projekty planów finansowych, 

zgodnie z ustawą o systemie oświaty, opi-

niuje rada:

 

■

pedagogiczna (art. 41 ust. 2 pkt 2),

 

■

rodziców (art. 54 ust. 2 pkt 3),

 

■

szkoły, jeśli funkcjonuje (art. 50 ust. 2 pkt 2).

Następny krok to weryfikacja, jakiej doko-

nuje zarząd jednostki samorządu terytorial-

nego (w gminach: wójt, burmistrz, prezydent 

miasta), otrzymanych projektów planów fi-

nansowych pod względem ich zgodności 

z projektem uchwały budżetowej. W przy-

padku stwierdzenia różnic wprowadzane są 

w projektach planów finansowych odpowied-

nie zmiany, o których zarząd ma obowiązek 

poinformować kierownika samorządowej 

jednostki budżetowej w terminie 7 dni od 

dnia otrzymania projektu planu finansowe-

go, lecz nie później niż do 27 grudnia roku 

poprzedzającego rok budżetowy.

Jednostki powołane w jednostce samorządu 

terytorialnego do obsługi szkół, przedszkoli 

i placówek oświatowych (ZEAS, OAS itp.) mu-

szą pamiętać, że projekty planów finansowych 

powinny być opracowane dla każdej obsługi-

wanej jednostki budżetowej odrębnie. A tym 

samym każdy z projektów planu finansowego 

powinien być zatwierdzony przez kierownika 

danej oświatowej jednostki budżetowej.

Projekty planów finansowych samorządo-

wych jednostek budżetowych, które zachowu-

ją zgodność z projektem uchwały budżetowej 

oraz zostały odpowiednio zweryfikowane przez 

zarząd (w gminach: wójta, burmistrza, prezy-

denta miasta), w terminie nie później jednak 

niż do 27 grudnia roku poprzedzającego rok 

budżetowy, stanowią podstawę gospodarki fi-

nansowej samorządowej jednostki budżetowej 

w okresie od 1 stycznia do dnia opracowania 

planu finansowego na podstawie informacji 

o ostatecznych kwotach dochodów i wydatków 

wynikających z uchwały budżetowej.

Przepisy prawa

Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych  

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 885 ze zm.).

Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. 

z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.).

Rozporządzenie ministra finansów z 7 grudnia 2010 r. 

w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finanso-

wej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów 

budżetowych (Dz.U. nr 241, poz. 1616 ze zm.).

Rozporządzenie ministra finansów z 2 marca 2010 r. 

w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, 

przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze 

źródeł zagranicznych (Dz.U. z 2014 r. poz. 1053 ze zm.).

U

znanie aktywów za 

wartość niematerialną 

i prawną nie jest 

uzależnione od formy jej 

finansowania. Wszystkie 

prawa majątkowe (w tym 

również licencje), które 

spełniają kryteria określone 

w ustawie o rachunkowości 

dla wartości niematerialnych 

i prawnych, mogą być 

zaliczane do tej kategorii 

aktywów. Sposób ujmowania 

w ewidencji środków trwałych 

i wartości niematerialnych 

i prawnych powinien być 

opisany w przyjętych 

zasadach polityki rachunko-

wości jednostki, gdzie można 

ustalić, że od niskocennych 

środków trwałych oraz 

wartości niematerialnych 

i prawnych dokonuje się 

jednorazowego odpisu 

amortyzacyjnego. W tym celu 

można wykorzystać przepisy 

podatkowe, które wartość 

niskocennych środków 

trwałych określają na 

poziomie 3500 zł. 

Otrzymaną nieodpłatnie 

licencję ujmuje się w księgach 

rachunkowych w jej aktualnej 

cenie rynkowej, tj. cenie 

sprzedaży takiego samego lub 

podobnego przedmiotu. Jeżeli 

wartość nieodpłatnie 

otrzymanej licencji będzie dla 

jednostki istotna oraz będzie 

spełniała definicję wartości 

niematerialnych i prawnych 

określoną w ustawie o 

rachunkowości, to znaczy 

przewidywany okres jej 

ekonomicznej użyteczności 

jest dłuższy niż rok, a licencja 

będzie wykorzystywana przez 

jednostkę w jej działalności, to 

wskazane jest ująć tę licencję 

do rozliczeń międzyokreso-

wych przychodów, pod 

warunkiem że stosownie do 

innych ustaw nie zwiększają 

one kapitałów (funduszy) 

własnych.

Zaliczone do rozliczeń 

międzyokresowych przycho-

dów kwoty zwiększają 

stopniowo pozostałe przycho-

dy operacyjne, równolegle do 

odpisów amortyzacyjnych lub 

umorzeniowych. 

W ewidencji księgowej znajdą 

się następujące zapisy: 

1) uzyskana nieodpłatnie 

licencja jako wartość 

niematerialna i prawna 

w aktualnej cenie rynkowej: 

Wn konto 02 „Wartości 

niematerialne i prawne” oraz 

Ma konto 84 „Rozliczenia 

międzyokresowe przycho-

dów”, 

2) odpisy umorzeniowe 

wartości niematerialnych 

i prawnych: Wn konto 40-0 

„Amortyzacja” i Ma konto 

07-2 „Odpisy umorzeniowe 

wartości niematerialnych 

i prawnych”, oraz zapis 

zmniejszający rozliczenia 

międzyokresowe przychodów: 

Wn konto 84 „Rozliczenia 

międzyokresowe przychodów” 

i Ma konto 76-0 „Pozostałe 

przychody operacyjne”. 

Programy finansowo-księgo-

we z powodu zmian w 

przepisach lub w wyniku 

rozszerzenia działalności 

jednostki często muszą być 

aktualizowane. Zarówno 

przepisy podatkowe, jak 

i ustawa o rachunkowości nie 

przewidują ulepszenia 

wartości niematerialnych 

i prawnych. W związku z tym 

wydatki poniesione na 

modernizację programu 

komputerowego powinny być 

bezpośrednio zaliczone do 

kosztów uzyskania przycho-

dów w dniu ich poniesienia. 

Jeśli w wyniku modernizacji 

oprogramowania powstanie 

nowy składnik wartości 

niematerialnych i prawnych, 

należy zaliczyć go do aktywów 

trwałych i amortyzować. 

Podstawa prawna  

Ustawa z 29 września 1994 r. 

o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. 

poz. 330 ze zm.).

OPINIA

 

EKSPERTA

Jak zaewidencjonować otrzymaną nieodpłatnie licencję na oprogramowanie 

HALINA ZABROCKA 

specjalistka 

z zakresu rachunkowości

Otrzymałam w formie darowizny licencję na korzystanie 
z programu księgowego o wartości powyżej 3500 zł, który będę 
wykorzystywać w prowadzonej działalności gospodarczej.  
Jak ująć ją w księgach i amortyzować?

D

ziałalność w specjalnej strefie 

ekonomicznej (dalej: SSE) wiąże się 

z otrzymaniem ulgi podatkowej 

w postaci możliwości dokonywania 

odliczeń od podatku dochodowego na 

określonych zasadach. Dlatego pojawia się 

wątpliwość czy przedsiębiorstwa prowadzące 

działalność na terenie specjalnych stref 

ekonomicznych są zobowiązanie do 

rozpoznania podatku odroczonego. Przepisy 

ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowo-

ści (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm. – dalej: 

ustawa) nie regulują tego zagadnienia w 

sposób szczegółowy. Zgodnie z art. 10 ust. 3 

ustawy podmiot ma możliwość odwołania 

się do zapisów Krajowego Standardu 

Rachunkowości nr 2 „Podatek dochodowy” 

(dalej: KSR 2). Należy jednocześnie pamiętać, 

iż stosowanie regulacji KSR 2 jest fakultatyw-

ne, co oznacza, iż podmiot może, ale nie 

musi stosować jego regulacji. Kierownik 

jednostki jest zobowiązany zapewnić, aby 

przyjęte rozwiązania w zakresie podatku 

odroczonego zostały odzwierciedlone 

w przyjętej polityce rachunkowości i były 

stosowane konsekwentnie w kolejnych 

latach obrotowych.

Zgodnie z KSR 2, jeżeli omawianym 

odliczeniom od podatku nie towarzyszy 

zmniejszenie wartości podatkowej nabytych 

lub wytworzonych aktywów to mają one 

charakter dotacji i nazywane są premiami 

inwestycyjnymi. Taka sytuacja występuje np. 

w przypadku przedsiębiorstw rozpoczynają-

cych działalność na terenie SSE i ponoszą-

cych nakłady na środki trwałe lub wartości 

niematerialne i prawne. Skutki przyznania 

pomocy publicznej w postaci zwolnienia 

z obciążeń podatkowych, zgodnie z KSR 2, 

ujmuje się w księgach właśnie w postaci 

przyznanej premii inwestycyjnej.

Efekt otrzymanej premii inwestycyjnej 

jednostka ujmuje jako aktywo z tytułu 

podatku odroczonego w korespondencji 

z rozliczeniami międzyokresowymi 

przychodów w kwocie odpowiadającej 

wartości przyznanego zwolnienia z tytułu 

podatku dochodowego.

Rozliczenie premii inwestycyjnych (ujętych 

pierwotnie jako przychody przyszłych 

okresów) ujmuje się w pozostałych przycho-

dach operacyjnych. Z uwagi na fakt, 

iż przyznanie premii inwestycyjnej co do 

zasady uzależnione jest od poniesienia 

nakładów inwestycyjnych zgodnie z 

warunkami określonymi w pozwoleniu na 

prowadzenie działalności w SSE rozliczanie 

premii inwestycyjnej może zostać dokonanie 

z zastosowaniem średnich stawek amortyza-

cji dla środków trwałych stanowiących 

przedmiot inwestycji w SSE. Z kolei na koniec 

kolejnych lat obrotowych aktywo z tytułu 

podatku odroczonego podlega rozliczeniu 

ze zobowiązaniem z tytułu podatku 

dochodowego. Jednostka ustala kwotę 

zobowiązania podatkowego (przed rozlicze-

niem premii inwestycyjnej) i ujmuje je 

w korespondencji z kosztem podatkowym. 

Część zobowiązania niepodlegająca wpłacie 

do urzędu skarbowego (z uwagi na rozlicze-

nie ulgi inwestycyjnej) jest ujmowana 

w korespondencji z aktywem z tytułu 

podatku odroczonego. Należy jednocześnie 

podkreślić, iż wykazane aktywo z tytułu 

podatku odroczonego musi być corocznie 

testowane na utratę wartości. Zgodnie z KSR 

2 utrata wartości aktywa z tytułu podatku 

odroczonego ustalonego od wartości 

przyznanych premii inwestycyjnych ujmuje 

się jako pomniejszenie przychodów 

przyszłych okresów (a nie jako koszt 

podatkowy w rachunku zysków i strat). 

Ma to szczególnie zastosowanie w sytuacji, 

gdy przedsiębiorstwo nie będzie w stanie 

wykorzystać całości przyznanej pomocy 

publicznej do dnia wygaśnięcia zezwolenia 

strefowego. Rozumienie mechanizmu 

rozliczania ulgi inwestycyjnej oraz przyjęta 

przez jednostkę polityka rachunkowości będą 

istotnie wpływać na prawidłową interpreta-

cję wyników i obciążeń podatkowych 

wykazywanych w sprawozdaniach finanso-

wych. Na ostateczny poziom zysków będzie 

bowiem wpływał nie tylko poziom rozliczenia 

przyznanej ulgi w danym roku, ale także 

potencjalna utrata wartości aktywa z tytułu 

podatku odroczonego czy średnie stawki 

amortyzacji środków trwałych służące do 

rozliczania przychodów przyszłych okresów.

Specjalna strefa 

ekonomiczna a podatek

Mikołaj Trzeciak  

biegły rewident, starszy menedżer 

w dziale Audit Advisory Deloitte

Rozliczenie premii 

inwestycyjnych (ujętych 

pierwotnie jako przychody 

przyszłych okresów) 

ujmuje się w pozostałych 

przychodach operacyjnych

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

                               2 / 8

 

SFERA BUDŻETOWA 

D3

Dziennik  Gazeta  Prawna,  17  listopada  2014  nr  222  (3863) 

 

gazetaprawna.pl

Elżbieta Gaździk  
główna księgowa samorządowej 
jednostki budżetowej 

Odzyskanie złomu, a następnie jego sprzedaż 

– to dla jednostki przychód podlegający ewi-

dencji w księgach rachunkowych na koncie 

760 „Pozostałe przychody operacyjne”, przy 

jego jednoczesnym zaklasyfikowaniu uzy-

skanych dochodów do par. 087 „Wpływy ze 

sprzedaży składników majątkowych”.

Operacje dotyczące sprzedaży złomu uzy-

skanego po zużyciu materiału w ramach prze-

prowadzonego szkolenia w zakresie spawania, 

jak również złomu, który powstał w wyniku 

likwidacji środka trwałego, należy zaliczyć 

w opisanej sytuacji do operacji, które nie są 

związane bezpośrednio z podstawową dzia-

łalnością jednostki, co skutkuje tym, iż pod-

legają one ewidencji na koncie 760 „Pozostałe 

przychody operacyjne”, na którym księguje się 

przychody niezwiązane bezpośrednio z pod-

stawową działalnością jednostki.

Polityka

Sposób i zasady ewidencji księgowej opera-

cji gospodarczych powinny wynikać z polityki 

rachunkowości obowiązującej w jednostce, do 

opracowania i aktualizowania której – zgod-

nie z art. 10 ust. 2 ustawy z 29 września 1994 r. 

o rachunkowości – zobowiązany jest kierownik 

jednostki. Mają być w niej uwzględnione prze-

pisy powołanej powyżej ustawy oraz przepisy 

w sprawie szczególnych zasad rachunkowości 

określone rozporządzeniem ministra finansów 

z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad 

rachunkowości oraz planów kont dla budżetu 

państwa, budżetów jednostek samorządu te-

rytorialnego, jednostek budżetowych, samo-

rządowych zakładów budżetowych, funduszy 

celowych oraz państwowych jednostek budże-

towych mających siedzibę poza granicami Rze-

czypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 289). 

Jak to wygląda w praktyce, pokazują schematy.

Klasyfikacja dochodu

Stosownie  do  art.  39  ust.  1  i  2    ustawy  

z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych 

wszelkie dochody uzyskane przez jednostkę 

w toku jej działalności podlegają klasyfikacji 

według:

1) działów i rozdziałów – określających ro-

dzaj działalności,

2) paragrafów – określających rodzaj do-

chodu czy wydatku,

3) dodatkowej klasyfikacji określającej kody 

wydatków strukturalnych.

W celu realizacji przez jednostki obowiązku 

klasyfikowania dochodów na podstawie dele-

gacji zawartej w art. 39 ust. 4 ustawy o finan-

sach publicznych minister finansów wydał 

rozporządzenie z 2 marca 2010 r. w sprawie 

szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, 

przychodów i rozchodów oraz środków po-

chodzących ze źródeł zagranicznych (t.j. Dz.U. 

z 2014 r. poz. 1053 ze zm.). Dochody uzyska-

ne przez jednostkę z tytułu sprzedaży złomu 

należy zaklasyfikować do par. 087 „Wpływy ze 

sprzedaży składników majątkowych”. 

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U.  

z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. 

z 2013 r. poz. 885 ze zm.).

Jak zaksięgować sprzedaż złomu w jednostce budżetowej

PROBLEM:

 Jednostka budżetowa sprzedała złom. Pozostał on po przeprowadzonym szkoleniu w zakresie spawania.  

Na jakich kontach w jednostce budżetowej zaksięgować powyższą operację? Jaki zastosować paragraf klasyfikacji budżetowej?  

Jak powinny wyglądać księgowania w przypadku sprzedaży złomu, który powstał w wyniku likwidacji środka trwałego?

SCHEMAT

Ewidencja księgowa sprzedaży złomu powstałego z odzysku ze zużytych materiałów...  

I wariant – uzyskany złom przyjęto na magazyn

 

 

   

 

221 

760 

 

761

 

Należności z tytułu 

Pozostałe przychody 

310 

Pozostałe koszty

  dochodów budżetowych 

operacyjne 

Materiały 

operacyjne

 
  

 

Objaśnienia do schematu:
1) PK – wprowadzenie materiałów  z odzysku na magazyn: strona Wn konta 310 – Materiały, strona Ma konta 760 – Pozostałe przychody operacyjne;
2) F-k – sprzedaż materiałów z odzysku: strona Wn konta 221 – Należności z tytułu dochodów budżetowych, strona Ma konta 760 – Pozostałe przychody  
operacyjne;
3) Wz – wydanie materiału pochodzącego z odzysku z magazynu: strona Wn konta 761 – Pozostałe koszty operacyjne, strona Ma konta 310 – Materiały. 

II wariant – uzyskany złom sprzedano z pominięciem magazynu

 

 

   

 

221 

760 

 

 

Należności z tytułu 

Pozostałe przychody 

  dochodów budżetowych 

operacyjne 

 
Objaśnienia do schematu:
1) F-k – sprzedaż materiałów z odzysku: strona Wn konta 221 – Należności z tytułu dochodów budżetowych, strona Ma konta 760 – Pozostałe przychody  
operacyjne.

SCHEMAT

...i w wyniku likwidacji środków trwałych  

 

 

   

 

 

071 

 

011 

Umorzenie środków trwałych oraz wartości 

095

 

Środki trwałe 

niematerialnych i prawnych 

Środki trwałe w likwidacji

 

 

   

 

 

800 

 

 

 

Fundusz jednostki 

 

221 

760 

 

761

 

Należności z tytułu 

Pozostałe przychody 

310 

Pozostałe koszty

  dochodów budżetowych 

operacyjne 

Materiały 

operacyjne

 
Objaśnienia do schematu:
1. PK – postawienie w stan likwidacji środka trwałego – decyzja kierownika jednostki:

n

 strona Wn konta 071 – Umorzenie wartości niematerialnych i prawnych – część umorzona,

n

 strona Wn konta 800 – Fundusz jednostki – część nieumorzona,

n

 strona Ma konta 011 – Środki trwałe.

2. Pk – ujęcie w ewidencji pozabilansowej środka trwałego do czasu jego fizycznej likwidacji: strona Wn konta, np. 095 Środki trwałe w likwidacji;
3. PK – fizyczna likwidacja środka trwałego i wprowadzenie materiałów z odzysku na magazyn: strona Wn konta 310 – Materiały, strona Ma konta 760 – Pozosta-
łe przychody operacyjne;
4. PK – zdjęcie z ewidencji pozabilansowej środka trwałego w związku z jego fizyczną likwidacją: strona Ma konta 095 – Środki trwałe w likwidacji;
5. FK – sprzedaż materiałów z odzysku: strona Wn konta 221 – Należności z tytułu dochodów budżetowych, strona Ma konta 760 – Pozostałe przychody operacyjne;
6. Wz – wydanie materiału pochodzącego z odzysku z magazynu: strona Wn konta 761 – Pozostałe koszty operacyjne, strona Ma konta 310 – Materiały. 

Uwaga: Powyższe operacje można ująć z pominięciem magazynu, tj. analogicznie jak w przypadku sprzedaży złomu uzyskanego ze zużytych materiałów.

2

1

1

2

6

3

5

4

1 – część umorzona

1 – część nieumorzona

3

Podatki i Księgowość 

W każdy poniedziałek tylko w prenumeracie specjalistyczne dodatki dla księgowych

2015

PRENUMERATA

przedsiębiorczy wtorek

samorządowa środa

kadrowy czwartek

prawniczy piątek

podatkowy 

poniedziałek

|

 www.gazetaprawna.pl/oferta2015

Rachunkowość i Audyt 

 

Dowiesz się, jak ewidencjonować skomplikowane i trudne 

operacje, jak przygotować sprawozdanie fi nansowe. Krok 

po kroku wyjaśnimy zmiany w ustawie o rachunkowości!

    REKLAMA

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

                               3 / 8

 

MIĘDZYNARODOWE STANDARDY

D4

Dziennik  Gazeta  Prawna,  17  listopada  2014  nr  222  (3863) 

 

gazetaprawna.pl

MSSF nr 10 wprowadza rozległy 

proces oceny kontroli

Standard ustala 

zasady prezentacji i sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych,  

w przypadku gdy dana jednostka kontroluje inną. Stosuje się go pod warunkiem jednoczesnego wdrożenia 

Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej nr 27, 11, 28 i 12

Jarosław Suder 
audit partner w dziale rewizji finansowej BDO

Bieżący rok jest pierwszym okresem, w któ-

rym jednostki sporządzające sprawozda-

nia finansowe według Międzynarodowych 

Standardów Sprawozdawczości Finansowej 

w kształcie zatwierdzonym przez Unię Eu-

ropejską, muszą rozważyć wpływ nowych re-

gulacji w zakresie konsolidacji. Chodzi o tzw. 

pakiet pięciu standardów. Mają one w sposób 

jednolity i przejrzysty określać sporządzenie 

skonsolidowanego sprawozdania finanso-

wego i to w szerokim tego słowa znaczeniu, 

a więc odnosząc się do każdego z rodzajów 

podporządkowania, jak i regulując zakres 

ujawnień związanych z zaangażowaniem 

w obce podmioty.

Pakiet pięciu

Nowe regulacje nie zmieniają samego procesu 

i technologii sporządzania skonsolidowanych 

sprawozdań finansowych, a jedynie w bar-

dziej logiczny i przejrzysty sposób porządkują 

standardy i ich zakres, wprowadzając pewne 

uproszczenia, np. w postaci rezygnacji ze sto-

sowania metody konsolidacji proporcjonal-

nej. Kluczową, a zarazem krytyczną zmianą 

jest całkowicie nowe podejście do ustalania 

kontroli, a więc podstawowego elementu 

determinującego konieczność konsolidacji  

i w konsekwencji sporządzenia skonsolido-

wanego sprawozdania finansowego.

Pakiet pięciu standardów to:

 

■

MSSF nr 10 „Skonsolidowane sprawozdania 

finansowe” – zawierający jednolite zasady 

oceny kontroli oraz przeniesione z MSR 

nr 27 zasady sporządzania sprawozdania 

skonsolidowanego,

 

■

MSR nr 27 „Jednostkowe sprawozdania fi-

nansowe” – po zmianach dotyczący jedynie 

jednostkowych sprawozdań finansowych,

 

■

MSSF nr 11 „Wspólne ustalenia umowne” 

– zastępujący w całości MSR nr 31 „Udziały 

we wspólnych przedsięwzięciach”,

 

■

MSR nr 28 „Inwestycje w jednostkach sto-

warzyszonych” – nieznacznie  zmieniony, 

 

■

MSSF nr 12 „Ujawnienia w zakresie zaan-

gażowania w obce podmioty” – obejmu-

jący wymagania w zakresie dodatkowych 

ujawnień. 

Układ tych standardów buduje logiczne 

drzewo decyzyjne procesu oceny statusu pod-

porządkowania danej jednostki oraz regulacji, 

które w konsekwencji ustalenia tego statusu 

powinny być zastosowane w procesie spo-

rządzenia skonsolidowanego sprawozdania 

finansowego. 

[schemat]

Według obecnych standardów ocena, czy 

inwestor kontroluje jednostkę, przeprowadza-

na jest na podstawie MSSF 10. Jeżeli twier-

dzenie to jest prawdziwe, MSSF 10 jest także 

standardem regulującym proces konsolidacji 

jednostki zależnej. 

Przy braku kontroli jednostka oceniająca 

musi w dalszym kroku stwierdzić na bazie 

MSSF 11, czy sprawuje współkontrolę. MSSF 11  

rozróżnia dwie formy tzw. wspólnych usta-

leń umownych, tj. wspólne działanie oraz 

wspólnie przedsięwzięcie (JV). 

Wspólne działania odpowiadają koncepcji 

wspólnie kontrolowanej działalności z MSR 

31, wspólne przedsięwzięcie jest zaś pojęciem 

podobnym do wspólnie kontrolowanych jed-

nostek według MSR 31. Podział ten nie jest 

jednak na gruncie MSSF 11 zawsze jedno-

znaczny, w szczególności istnienie osobnego 

podmiotu prawnego nie przesądza o tym, 

że ustalenie umowne jest wspólnym przed-

sięwzięciem.

Jeżeli współkontrola istnieje, zarówno kla-

syfikacja rodzaju wspólnego ustalenia umow-

nego, jak i procedury ujęcia tego rodzaju in-

westycji w sprawozdaniu skonsolidowanym 

regulowane są przez MSSF 11. Jak zaznaczono, 

MSSF 11 nie przewiduje już stosowania me-

tody konsolidacji proporcjonalnej. W konse-

kwencji wspólne przedsięwzięcia rozliczane 

są tylko i wyłącznie metodą praw własności, 

co zrównuje je w formie ujęcia w sprawozda-

niu finansowym z ostatnim statusem pod-

porządkowania, czyli istnieniem znaczącego 

wpływu. Ten aspekt nadal reguluje MSR 28.

Niezależnie od formy podporządkowania 

ujawnienia zaangażowania w inne podmioty 

zawarte są obecnie w MSSF 12, który ma za-

stosowanie do każdego rodzaju zaangażowa-

nia w obce podmioty, łącznie z nieobjętymi 

konsolidacją tzw. jednostkami ustruktury-

zowanymi. 

[ramka]

Jeżeli ten proces nie doprowadzi do ujaw-

nienia żadnej z form podporządkowania, 

udziały w obcym podmiocie są w większo-

ści przypadków instrumentem finansowym, 

choć w praktyce można by było wyobrazić 

sobie zaangażowanie o bardziej rozbudo-

wanym charakterze, np. w postaci udziału 

w określonych aktywach i zobowiązaniach.

Zmiany w kontroli

Nowa definicja kontroli ma zapewnić jednoli-

te podejście w procesie jej oceny, jak również 

uwzględnić wszelkie okoliczności i różnorod-

ność sytuacji pojawiających się w życiu go-

spodarczym w sposobie budowania powiązań 

biznesowych pomiędzy jednostkami. MSR 27 

oraz SKI-12 (interpretacja Stałego Komitetu 

ds. Interpretacji „Konsolidacja – jednostki 

specjalnego przeznaczenia”) były regulacja-

mi krytykowanymi głównie za ich płytkość 

oraz odmienność podejścia do oceny kontroli, 

co czyniło te regulacje znacząco formalnymi 

i nieprzystającymi do realiów biznesowych. 

[schemat]

Ocena istnienia kluczowych trzech ele-

mentów kontroli i ich wzajemnego oddzia-

ływania jest dość rozbudowana i bierze pod 

uwagę wszystkie okoliczności i informacje 

mogące mieć wpływ na tą ocenę. Istotne 

jest, że nowe zdefiniowanie kontroli już 

nie tylko bierze pod uwagę zdolności wpły-

wania na politykę finansową i operacyjną 

jednostki w celu osiągania korzyści eko-

nomicznych, lecz także wymaga posiada-

nia władzy nad inwestycją umożliwiającą 

wpływanie na zwrot z inwestycji, który 

szerzej odnosi się do zmiennego zwrotu. 

Definicja ta już sama w sobie uwidacznia 

rozległy charakter oceny, jaką jednostki 

będą musiały przeprowadzić, oceniając ist-

nienie kontroli.

Nadal jednak w wielu przypadkach usta-

lenie kontroli nie będzie wymagało rozbu-

dowanej analizy. Jasny stan wskazujący na 

istnienie kontroli (np. przez posiadanie więk-

szości praw głosu dających pełną decyzyjność) 

nie będzie wymagał dodatkowych dowodów. 

Nowa koncepcja kontroli ma natomiast za-

pewnić prawidłowość oceny istnienia kontroli 

w sytuacjach, w których do tej pory MSR 27 

był zbyt niejasny, a SKI-12 niekoniecznie od-

zwierciedlała stan faktyczny i zamiary biz-

nesowe stron. W szczególności dotyczy to 

sytuacji, w których kontrola oparta była na 

czynnikach innych niż posiadanie większo-

ści głosów.

Istotne jest także, że na gruncie MSSF 10 

ocena kontroli jest procesem ciągłym, w kon-

sekwencji jednostka zobowiązana jest do 

stałej oceny czynników mających wpływ na 

określenie, czy kontrola istnieje, czy nie. Wy-

móg ciągłej oceny może mieć też wpływ na 

częstsze niż obecnie zmiany w strukturze 

grupy kapitałowej. 

Co daje władza

Władza nad inwestycją jest podstawowym 

czynnikiem, jaki daje inwestorowi narzę-

dzie umożliwiające wpływanie na ekspozycję 

i wysokość zwrotów z inwestycji. Władza to 

inaczej dysponowanie znaczącymi prawami 

dającymi możliwość bieżącego kierowania 

istotnymi działaniami jednostki. Uniwersal-

ność definicji władzy nad inwestycją kryje się 

w dwóch podstawowych sformułowaniach 

i ich wzajemnym powiązaniu.

Istotne działania jednostki  to działania 

wywierające znaczący wpływ na wyniki fi-

nansowe tej jednostki (zwroty). Zależą od cha-

rakteru jednostki, celu jej utworzenia i zasad 

funkcjonowania oraz regulacji związanych 

z jej organizacją i zarządzaniem. Działania 

te mogą zmieniać się w czasie, a nawet mogą 

pojawić się dopiero w przyszłości, 

Znaczące prawa to prawa inwestora umoż-

liwiające bieżące kierowanie istotnymi dzia-

łaniami jednostki. Prawa te nie muszą być 

wykonywane przez inwestora, ale muszą być 

dostępne w momencie decydowania o istot-

nych działaniach jednostki. Prawa te mu-

szą być znaczące, a więc ich posiadacz musi 

mieć praktyczną zdolność wykonywania tego 

prawa, co odróżnia je od praw ochronnych, 

stworzonych dla ochrony interesów ich po-

siadacza bez zapewnienia mu władzy (np. jak 

niektóre rozwiązania franczyzowe).

Definicja władzy odrywa niejako patrzenie 

na kontrolę przez pryzmat tylko i wyłącznie 

praw głosu. Oczywiście w wielu przypadkach 

prawa głosu będą nadal podstawowym czyn-

nikiem determinującym istnienie władzy, 

jednak obecne regulacje MSSF 10 zmierzają 

przede wszystkim do powiązania istotnych 

działań jednostki ze znaczącymi prawami 

inwestora, dając w procesie oceny możliwość 

Jednostka strukturyzowana to jednost-

ka zorganizowana w taki sposób, że prawa 

głosu lub uprawnienia o podobnym cha-

rakterze nie są najważniejszym czynni-

kiem decydującym o sprawowaniu w niej 

kontroli. Jest to koncepcja w pewnych 

aspektach podobna do „jednostek spe-

cjalnego przeznaczenia” w interpretacji 

SKI-12.

Nie tylko prawa głosu się liczą

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

                               4 / 8

 

MIĘDZYNARODOWE STANDARDY

D5

Dziennik  Gazeta  Prawna,  17  listopada  2014  nr  222  (3863) 

 

gazetaprawna.pl

uwzględnienia wszelkich okoliczności, jakie 

wiążą ze sobą te dwa elementy.

Oceniając posiadanie władzy, inwestor 

musi zatem wziąć pod uwagę cel i budowę 

jednostki oraz rozważyć, jakie są jej istotne 

działania, kto ma wpływ na decydowanie 

o istotnych działaniach, kto posiada fak-

tyczne prawa umożliwiające kierowanie 

tymi działaniami i w konsekwencji uzyskuje 

z tego zwroty. Ustalenie tych działań oraz 

sposobu, w jaki się nimi zarządza i kieruje, 

daje podstawy do powiązania ich z prawa-

mi inwestorów i w konsekwencji oceny, kto 

z inwestorów ma prawa dające bieżące kie-

rowanie istotnymi działaniami jednostki. 

Prawa mogą wynikać z praw głosu, ale także 

z innych praw umownych czy też kombina-

cji jednych i drugich. W skrajnym przypad-

ku posiadanie 100 proc. praw głosu nie jest 

jednoznaczne z posiadaniem władzy, o ile 

kierowanie istotnymi działaniami jednostki 

nie odbywa się przez realizację praw głosu.

Prawa umowne mogą przenosić władzę  

(i w konsekwencji kontrolę) na stronę, któ-

ra niekoniecznie musi posiadać większość 

czy nawet jakiekolwiek udziały w jednost-

ce. Tego rodzaju sytuacje regulowane były 

uprzednio przez SKI-12, który jednak skupia 

się na alokacji ryzyka i korzyści płynących 

z funkcjonowania jednostki, niekoniecznie 

zaś faktycznych uwarunkowaniach bizneso-

wych stron. MSSF 10 niezależnie od formy 

praw, jakie przysługują inwestorowi, zakłada 

jednolitą ocenę posiadania władzy, niezależ-

nie od tego, czy jest ona oparta na prawach 

głosu, czy też na innych prawach umow-

nych. 

[przykład 1]

MSSF 10 oprócz licznych czynników mo-

gących dawać władzę na podstawie praw 

umownych, w izolacji od praw głosu czy 

w kombinacji z nimi, wprowadza dodatkowe 

reguły dotyczące oceny kontroli de facto oraz 

uwzględniania potencjalnych praw głosu.

Kontrola de facto w praktyce była rozważa-

na także na gruncie MSR 27, choć nie wyni-

kała jasno z samych regulacji tego standardu. 

MSSF 10 jednoznacznie wymaga uwzględ-

nienia sytuacji, w których inwestor niepo-

siadający większości praw głosu może osta-

tecznie posiadać władzę (i kontrolę) z uwagi 

na rozproszenie reszty inwestorów. W takich 

sytuacjach prawa inwestora uznaje się za 

znaczące z uwagi na niemożność zorgani-

zowania się i wspólnego działania reszty 

inwestorów, mimo że posiadają oni w sumie 

większość głosów. 

[przykład 2]

Kolejnym elementem, jaki MSSF 10 oce-

nia odmiennie niż jego poprzednik, są po-

tencjalne prawa głosu. Ich ocena przebiega 

podobnie do oceny innych praw inwestora. 

Potencjalne prawa głosu muszą być prawami 

znaczącymi – w tym kontekście ocenie mu-

szą podlegać trzy podstawowe aspekty zwią-

zane z istnieniem tych praw, a mianowicie:

a) cena wykonania prawa,

b) zdolność wykonania prawa, 

c) okres wykonania prawa.

Łączna ocena tych elementów daje pod-

stawy uznania, czy prawo jest znaczące, 

a wiec czy w konsekwencji może być roz-

ważane łącznie z innymi prawami posiada-

nymi przez inwestora jako czynnik wpływa-

jący na określenie, czy inwestor ma władzę. 

[przykład 3]

Ekspozycja lub prawo  

do zmiennego zwrotu

MSSF 10 nie wiąże kontroli jedynie z istnie-

niem korzyści dla inwestora, ale zakłada, że 

udział inwestora może mieć o wiele szersze 

podłoże. Przede wszystkim wyniki finansowe 

uzyskiwane przez inwestora (zwroty) mogą 

być wyłącznie dodatnie, wyłącznie ujemne 

lub zarówno dodatnie, jak i ujemne. Co wię-

cej, zwroty mogą mieć różne wartości, ale 

też różną formę, która nie jest zawsze zwią-

zana jedynie z posiadaniem instrumentu 

kapitałowego.

Według MSSF 10 zmienne zwroty mogą 

mieć różną postać, np. instrumentów ka-

pitałowych czy finansowych, wynagrodzeń 

i opłat umownych, jak również innych ele-

mentów niedostępnych dla pozostałych po-

siadaczy udziałów. 

[tabela]

Ważne jest, że zmienność wyników wy-

znaczona jest przez wszystkie czynniki, jakie 

wpływają na wielkość zwrotów. Prowadzi to 

ostatecznie do konkluzji, że np. uwzględ-

nienie czynnika ryzyka kredytowego nadaje 

zmienny charakter wynikom opartym na 

stałym czynniku (np. oprocentowanie stałe 

obligacji nie oznacza stałego zwrotu, ponie-

waż istnienie ryzyka kredytowego nadaje 

mu zmienny charakter).

Wykorzystanie władzy  

we wpływie na zwrot

Ostatnim czynnikiem wpływającym na ist-

nienie kontroli jest wykorzystanie władzy 

we wpływie na zwrot. MSSF 10 zakłada, 

że posiadając władzę i wpływ na zmienne 

zwroty, inwestor posiadający kontrolę musi 

jeszcze posiadać możliwość korzystania ze 

swojej władzy w celu wywierania wpływu na 

zwroty związane z jego zaangażowaniem. 

Ten wymóg adresuje jeszcze jeden istotny 

aspekt powiązań jednostek, a mianowicie 

możliwość delegowania uprawnień na inne 

podmioty. Innymi słowy, standard zakłada, 

że podmiot posiadający uprawnienia decy-

zyjne nie zawsze posiada kontrolę, ponieważ 

może być agentem.

W MSSF 10 agent z definicji nie posiada 

kontroli, posiada bowiem jedynie przeka-

zane uprawnienia i w rezultacie wykonuje 

je w imieniu innej strony/stron, będących 

faktycznymi mocodawcami posiadającymi 

kontrolę. Oceniając relacje agencyjne, należy 

pamiętać, że podmiot podejmujący decyzje 

nie jest agentem tylko z tego powodu, że:

 

■

inne podmioty mogą odnosić korzyści 

z podejmowanych przez niego decyzji,

 

■

jest zobowiązany (prawnie lub umownie) 

do działania w najlepszym interesie prze-

kazującego te uprawnienia.

W praktyce ocena relacji pomiędzy agen-

tem a mocodawcą ma uzasadnienie, jeżeli 

inwestor spełnia warunki posiadania wła-

dzy i zwrotów oraz posiada wszystkie lub 

tylko pewne zdolności decyzyjne jako re-

zultat przyznanych mu uprawnień przez 

innych inwestorów. Oceniając istnienie 

relacji agencyjnej, bierze się pod uwagę 

całokształt powiązań pomiędzy podmio-

tem, zarządzaną jednostką, w której do-

konano inwestycji, a innymi podmiotami 

zaangażowanymi w danej jednostce, a w 

szczególności:

 

■

zakres posiadanych uprawnień decyzyj-

nych – oceny wymaga zakres działań, któ-

rymi podejmujący decyzje ma prawo kie-

rować, jak również swoboda wyboru, jaką 

posiada w podejmowaniu decyzji w zakre-

sie ww. działań;

 

■

prawa posiadane przez inne podmioty 

– istnienie znaczących praw w posiada-

niu innych podmiotów osłabia lub ogra-

nicza decyzyjność; w szczególności oce-

nie musi być poddane prawo usunięcia 

podejmującego decyzję przez inną stronę 

(inne strony);

 

■

wynagrodzenie, do jakiego jest upraw-

niony na podstawie umowy – generalnie 

można przyjąć, że im większa wysokość 

wynagrodzenia podmiotu podejmującego 

decyzje i zmienność tego wynagrodzenia 

związanego z oczekiwanymi zwrotami 

uzyskiwanymi przez jednostkę, tym więk-

sze prawdopodobieństwo, że podmiot po-

dejmujący decyzje jest mocodawcą;

 

■

ekspozycję podmiotu podejmującego de-

cyzje na zmienność wyników finansowych 

związanych z innymi udziałami, które po-

siada w jednostce.

MSSF 10 wprowadza jeszcze kategorię de 

facto agenta. Podmiot jest de facto agen-

tem, gdy inwestor (lub podmioty kierujące 

działalnością inwestora) ma możliwość kie-

rowania danym podmiotem tak, by działał 

w imieniu inwestora. Tego rodzaju relacja 

nie wymaga jakiejkolwiek umowy.

Oceniając kwestię kontroli nad jednostką, 

inwestor bierze pod uwagę prawa agenta do 

podejmowania decyzji i pośrednią ekspozycję 

na zmienne wyniki lub prawa do zmiennych 

wyników za pośrednictwem agenta, łącznie 

z ekspozycją własną. W praktyce ustalenie, 

czy inne podmioty działają jako de facto 

agenci, wymaga oceny sytuacji, z uwzględ-

nieniem nie tylko charakteru tych rela-

cji, lecz także sposobu, w jaki te podmioty 

współdziałają między sobą i z inwestorem. 

Standard jako przykłady podaje następują-

ce przypadki podmiotów mogących pełnić 

funkcję de facto agenta:

 

■

podmioty powiązane z inwestorem,

 

■

podmiot, który nie może finansować swo-

jej działalności bez podporządkowanego 

wsparcia finansowego ze strony inwestora,

 

■

jednostka, w której dokonano inwestycji, 

gdzie większość członków organu zarzą-

dzającego lub kluczowy personel kierow-

niczy to te same osoby, które występują 

u inwestora.

W wymiarze biznesowym ta regulacja 

w zasadzie jest zabezpieczeniem przed nad-

używaniem nieformalnych powiązań w celu 

zamaskowania istnienia kontroli, jednak 

obecnie trudno jest ocenić jej skuteczność 

w uwzględnianiu tego rodzaju relacji w oce-

nie istnienia kontroli.

Konsolidacja silosów

MSSF 10 wprowadza też konieczność konso-

lidacji silosów, a więc części jednostki, która 

organizacyjnie i/lub ekonomicznie stanowi 

osobny podmiot. Izolacja części jednostki od 

jej reszty musi spełniać następujące warunki:

 

■

określone składniki aktywów jednostki, 

w której dokonano inwestycji (i związane 

z tym ewentualne zasilenia kredytu), są 

wyłącznym źródłem płatności za określo-

ne zobowiązania tej jednostki lub za inne 

określone udziały w tej jednostce;

 

■

inne podmioty nie mają prawa do okre-

ślonych składników aktywów (i nie mają 

obowiązków związanych z tymi składni-

kami aktywów) ani też do rezydualnych 

przepływów pieniężnych wynikających 

z tych składników;

 

■

żaden wynik finansowy pochodzący z tych 

określonych  składników  aktywów  nie 

może być wykorzystany przez pozostałą 

część jednostki, w której dokonano inwe-

stycji, a żadne ze zobowiązań tego uzna-

nego za odrębny podmiotu nie może być 

regulowane przy pomocy aktywów pozo-

stałej części omawianej jednostki.

Jeżeli występuje kontrola, silos podlega 

konsolidacji w ramach sprawozdania jed-

nostki dominującej, a inne podmioty wy-

kluczają konsolidację tej części jednostki.

Wprowadzony przez MSSF 10 proces oce-

ny kontroli jest bardzo rozległy. Wymaga 

on analizy i rozważenia wielu faktów i oko-

liczności niekoniecznie mających charakter 

mierzalny, w dużym stopniu polega na osą-

dzie czy nawet ocenie relacji o charakterze 

nieformalnym. Rozległość tego procesu oce-

ny potwierdza jednak złożoność powiązań, 

jakie można spotkać dzisiaj w życiu gospo-

darczym, dlatego złożoność tej regulacji nie 

powinna dziwić. Pamiętać jednak należy, 

że w wielu przypadkach tak głęboki proces 

oceny powiązań pomiędzy jednostkami nie 

będzie wymagany. Nadal bowiem w prakty-

ce podmioty kontrolowane są głównie przez 

prosty mechanizm większości głosów, co 

z perspektywy oceny nie wymaga rozbudo-

wanej analizy. MSSF 10 ma zapewnić prze-

prowadzenie odpowiedniego procesu oceny, 

w przypadkach gdy większość głosów nie 

przesądza jednoznacznie o kontroli lub jej 

braku, a inne instrumenty lub postanowie-

nia umowne czy nawet nieformalne mogą 

mieć istotny wpływ na ocenę kontroli.

PRZYKŁAD 1

100 proc. udziału lub…

Bank A powołuje jednostkę B, w której posiada 100 proc. udziału. Celem jednostki B jest świadcze-
nie usług finansowych dla klienta C na podstawie umowy, która:

n

 precyzuje, w jaki sposób B nabywa aktywa finansowe od C, oraz zasady finansowania realizowa-

nego przez bank A,

n

 ustala jednostkę C jako utrzymującą odpowiedzialność za windykację aktywów, a także gwaran-

ta, że straty z tych aktywów nie przekroczą określonego pułapu.
- Statut jednostki B ogranicza jej działalność do ww. umowy. 
- Akcje posiadane przez bank A pokrywają całość istniejących praw głosu, jednakże nie dają możli-
wości zmiany przedmiotu działalności jednostki B, jak również unieważnienia umowy z klientem C.
Mimo że bank A posiada 100 proc. głosów, jest raczej mało prawdopodobne, że prawa te dają 
możliwość kierowania istotnymi działaniami jednostki B, głównie z uwagi na połączony efekt:
– restrykcji związanych z działalnością jednostki B,
– umowy, która daje jednostce C prawa do zarządzania portfelem aktywów finansowych, co praw-
dopodobnie jest najistotniejszym działaniem mającym wpływ na osiągane zwroty.

PRZYKŁAD 2

…45 proc.

Inwestor A posiada 45 proc. udziałów w jednostce. Pozostali inwestorzy są rozproszeni, a każdy 
z nich nie posiada więcej niż 1 proc. O istotnych działaniach jednostki decyduje zgromadzenie 
inwestorów. A posiada władzę, bo grupa pozostałych inwestorów w praktyce nie będzie miała 
możliwości współdziałania łącznego. 
Jeżeli jednak w takiej sytuacji w gronie pozostałych inwestorów istnieliby np. dwaj posiadający 
łącznie 49 proc. udziałów, to inwestor A prawdopodobnie nie posiada władzy, ponieważ dwaj 
inwestorzy mają łatwość w jego wetowaniu.

PRZYKŁAD 3

Premia

Inwestor A posiada 40 proc. głosów w jednostce, dwóch pozostałych inwestorów – B i C – posiada 
po 30 proc. głosów. A posiada dodatkowo opcję nabycia 30 proc. od B, która może być wykonana 
w ciągu 2 lat. Opcja ma ustaloną stałą cenę, która obecnie przewyższa wartość godziwą akcji  
o 30 proc. 
Na gruncie MSSF 10 istniejąca premia na poziomie 30 proc. wartości jest na tyle istotna, iż A musi 
ocenić:
– czy premia jest racjonalna,
– czy intencją zarządu byłoby wykonanie tej opcji według istniejących warunków,
– jakie jest prawdopodobieństwo, że wartość jednostki wzrośnie w przyszłości.
Na gruncie MSR 27 w zasadzie rozważeniu podlegała tylko wykonalność opcji i opcja ta byłaby 
uwzględniona w ocenie istnienia kontroli.

Tabela. Zmienne zwroty

Instrumenty  

kapitałowe i finansowe

Wynagrodzenia  

i opłaty umowne

Elementy niedostępne  

dla pozostałych  

posiadaczy udziałów

n

 dywidendy

n

 odsetki z dłużnych 

papierów wartościowych 
wyemitowanych  
przez  jednostkę

n

 zmiany wartości inwestycji 

dokonanych przez inwestora 
w danej jednostce

n

 udziały rezydualne 

w aktywach i zobowiąza-
niach w momencie likwidacji 
jednostki

n

 wynagrodzenie za obsługę 

aktywów lub zobowiązań

n

 opłaty wynikające 

z zapewnienia kredytu  
bądź wsparcia płynności

n

 korzyści podatkowe

n

 dostęp do przyszłej  

płynności

n

 wykorzystanie własnych 

aktywów łącznie z aktywami 
jednostki

n

 łączenie funkcji operacyjnych 

w celu uzyskania ekonomii skali 
oszczędności kosztów, pozyski-
wania rzadkich produktów

n

 uzyskanie dostępu do wiedzy 

zastrzeżonej

n

 ograniczenie niektórych 

operacji lub wielkości niektórych 
składników aktywów w celu 
zwiększenia wartości swoich 
aktywów i wolumenu transakcji

WAŻNE

 

 

MSSF 10 ma zapewnić przepro-

wadzenie odpowiedniego procesu oceny 

w przypadku jednostek, w których więk-

szość głosów nie przesądza jednoznacznie 

o kontroli lub jej braku, a inne instrumen-

ty lub postanowienia umowne czy nawet 

nieformalne mogą mieć istotny wpływ na 

ocenę kontroli

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

                               5 / 8

 

NA KONTACH

D6

Dziennik  Gazeta  Prawna,  17  listopada  2014  nr  222  (3863) 

 

gazetaprawna.pl

Na ewidencję nie ma wpływu to, że samochody  

są wykorzystywane przez osoby niebędące pracownikami

Potrącenie składki na grupowe ubezpieczenie ujmuje się 

na koncie „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń”

Koszty działalności spółki ponoszone w jej imieniu przez zleceniobiorcę powinny być ujęte w księgach 

rachunkowych tej jednostki. Należy przy tym kierować się 

zasadą memoriału i współmierności

 

Spółka zajmuje się działalnością konsul-

tingową specjalizującą się w dostarczaniu 

rozwiązań informatycznych dla przemy-

słu, administracji publicznej i firm usłu-

gowych. Spółka zatrudnia pracowników 

i  zleceniobiorców  jako  konsultantów. 

Działalność ich jest związana z częstymi 

wyjazdami do klientów spółki. Jak należy 

ująć koszty użytkowania samochodu, jeśli 

korzysta z niego zleceniobiorca niebędący 

pracownikiem? Czy można je w ogóle ująć 

jako koszty? W umowach-zleceniach nie 

ma nic o kosztach takich samochodów.

Karolina Pawlak 
specjalistka z zakresu rachunkowości

Dla prawidłowego obrazu działalności jed-

nostki należy ujmować koszty ponoszone 

w związku z pracą pracowników spółki, jak 

też osób, które działają na jej rzecz na pod-

stawie innych umów, np. umowy-zlecenia 

czy o dzieło. Jeśli istnieje związek takich 

nakładów z działalnością podstawową jed-

nostki, należy takie koszty uwzględnić przy 

ustalaniu wyniku ze sprzedaży.

W księgach rachunkowych należy ująć 

wszystkie zdarzenia gospodarcze, które miały 

miejsce w danym okresie sprawozdawczym. 

Należy przy tym kierować się zasadą memo-

riału i współmierności przychodów i kosztów. 

Zatem jeśli w efekcie wykonywania czynności 

doradczych przez konsultanta niebędącego 

pracownikiem spółki uzyskuje ona przychód, 

to należy koszty związane tymi działaniami 

ująć w księgach rachunkowych jako koszty. 

Dotyczy to także kosztów związanych z eks-

ploatacją samochodów postawionych do dys-

pozycji konsultantom zatrudnionym na pod-

stawie umowy cywilnoprawnej.

Koszty związane ze zużyciem paliwa są 

ujmowane jako zużycie materiałów, paliw 

i energii. Jeśli pojawią się koszty dotyczą-

ce napraw lub innych usług zewnętrznych 

dotyczących takich samochodów, to należy 

je zakwalifikować jako koszty usług obcych. 

W przypadku samochodów zaliczonych do 

środków trwałych umorzenie tych aut uj-

muje się na koncie amortyzacja. Natomiast, 

jeśli samochody udostępniane konsultan-

tom przez spółkę użytkowane są na pod-

stawie umów leasingu operacyjnego lub 

wynajmowane, to koszty tych usług ujmuje 

się na koncie Usługi obce.

Fakt, iż są to samochody wykorzystywa-

ne przez osoby niebędące pracownikami, 

nie ma zatem żadnego wpływu na zaracho-

wanie kosztów w księgach rachunkowych 

spółki. Koszty te będą także zaliczane do 

kosztów uzyskania przychodów zgodnie 

z art. 15 ustawy z 15 lutego 1992 r. o CIT. 

Jest tu bowiem związek przyczynowy mię-

dzy faktem poniesienia kosztu a osiągnię-

ciem przychodu – poniesienie wydatku ma 

wpływ na powstanie lub zwiększenie tego 

przychodu.

W przykładzie wskazano, iż zleceniobior-

ca prowadzi ewidencję przebiegu pojazdu, 

można zatem wykazać, iż auto jest użytko-

wane wyłącznie na potrzeby zlecenia. Nie 

może być wykorzystywane do innych zadań. 

Pamiętać jednak należy, iż w sytuacji, gdy 

zleceniobiorca użytkuje samochód spółki 

nie tylko do celów związanych w działal-

nością zleceniodawcy, może po jego stronie 

powstać przychód z działalności wykony-

wanej osobiście. Przychód ten spółka, jako 

płatnik podatku dochodowego, powinna 

opodatkować i odprowadzić zaliczkę na 

podatek dochodowy. Konieczność takiego 

opodatkowania może powstać na przykład 

w sytuacji, gdy zleceniobiorca może samo-

chodem spółki wrócić do domu.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U 

z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym  

od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.).

Spółka zawarła umowę grupowego ubez-

pieczenia pracowników. Koszty tego ubez-

pieczenia w całości ponoszą pracownicy. 

Jak ujmować w ewidencji księgowej potrą-

cane pracownikom składki z tytułu poli-

sy i przekazanie ich na rachunek bankowy 

ubezpieczyciela?

Halina Zabrocka 
specjalistka  
z zakresu rachunkowości

Grupowe ubezpieczenia zapewniają finanso-

we wsparcie w trudnych sytuacjach, takich jak 

wypadki, ciężkie choroby, pobyt w szpitalu czy 

operacja. Niektóre pakiety obejmują również 

swym zakresem najbliższą rodzinę pracow-

nika, np. umożliwiają wypłatę jednorazowego 

świadczenia z tytułu ciężkiego zachorowania 

dziecka czy małżonka lub pozwalają na szyb-

ką wypłatę pieniędzy, jeżeli któryś z członków 

rodziny ulegnie nieszczęśliwemu wypadkowi.

Zawarcie grupowego ubezpieczenia pracow-

ników jest poprzedzone uzyskaniem ich zgody 

na przystąpienie do tego ubezpieczenia. Ubez-

pieczenie może być finansowane zarówno przez 

pracodawcę, jak i przez pracownika. Możliwe 

są bowiem trzy warianty:

1) składki są finansowane w całości przez pra-

codawcę, w takim przypadku składka ubez-

pieczeniowa finansowana przez pracodawcę 

zazwyczaj podlega opodatkowaniu podatkiem 

dochodowym od osób fizycznych. Wysokość tej 

składki stanowi również podstawę wymiaru 

składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubez-

pieczenie zdrowotne;

2) składki są finansowane w całości przez 

pracownika, wtedy składka za ubezpieczenie 

potrącana jest co miesiąc z wynagrodzenia pra-

cownika w wysokości odpowiadającej wybrane-

mu pakietowi ubezpieczenia;

3) składki są finansowane w części przez pra-

codawcę oraz w części przez pracownika, wtedy 

część ubezpieczenia finansowana przez zakład 

pracy rozliczana jest na zasadach przedstawio-

nych w pkt = 1, a pozostała część składki jest 

potrącana z wynagrodzenia pracownika.

Wszelkiego rodzaju potrącenia z wyna-

grodzenia za pracę, zarówno obowiązkowe, 

jak i dobrowolne, pomniejszają odpowiednio 

ustaloną sumę wynagrodzeń pracowników, 

w związku z czym podlegają ewidencji na 

stronie Wn konta 23-0 „Rozrachunki z tytu-

łu wynagrodzeń”.

Potrącenie składki na grupowe ubezpieczenie 

z wynagrodzenia pracowników podlega ewiden-

cji księgowej zapisem: Wn konto 23-0 „Rozra-

chunki z tytułu wynagrodzeń” oraz Ma konto 

24 „Pozostałe rozrachunki”. Natomiast wypła-

ta wynagrodzenia pracownika pomniejszona 

o składkę zostanie ujęta zapisem: Wn konto 

23-0 „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” oraz 

Ma konto 13 – „Rachunek bankowy”.

Przekazanie potrąconych pracownikom 

składek spółka ujmie w księgach rachun-

kowych następującym zapisem: Wn konto 

24 – „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: 

rozrachunki z tytułu ubezpieczenia grupo-

wego pracowników) oraz Ma konto 13 – „Ra-

chunek bankowy”.

Należy również pamiętać, iż składki na gru-

powe ubezpieczenie pracowników, stanowią-

ce w całości koszt pracownika nie podlegają 

przepisom ustawy o PIT oraz wyłączone są 

z podstawy wymiaru składek na ubezpiecze-

nia społeczne.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. 

z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób 

fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.).

PRZYKŁAD

Koszty użytkowania  

Spółka udostępnia konsultantom samochody użytkowane przez nią na podstawie umów leasingu 
operacyjnego do wykonywania umów-zleceń. W listopadzie koszty związane z użytkowaniem 
auta osobowego wyniosły:

n

 Czynsz leasingowy 800zł + 184 zł VAT;

n

 Koszty paliwa 1300 zł + 299 zł VAT;

n

 Koszty mycia 200 zł + 46 zł VAT;

n

 Koszty części eksploatacyjnych 150 zł + 34,50zł;

n

 Koszty ubezpieczenia refakturowane przez firmę leasingową 300 zł.

Konsultanci prowadzą ewidencję przebiegu pojazdu dla celów VAT.
Powyższe koszty należy ująć następująco (spółka nie stosuje konta Rozliczenie zakupu):.

 

  

   

Rozrachunki 

 

Usługi obce 

VAT naliczony 

z dostawcami 

 

1) 1800 

 

1) 184 

 

 

984 (1

 

3) 246  

 

3) 46 

 

 

1599 (2

 

 

 

4) 34,5 

 

 

246 (3

 

 

 

  

 

 Zużycie materiałów,  

Pozostałe koszty 

 

paliw i energii 

rodzajowe 

 

2) 1599  

 

5) 300 

 

 

 

4) 150 

 

 

 

 

 

 

 

Objaśnienia do schematu:
1. Czynsz leasingowy w kwocie 984 zł (800zł + 184 zł VAT):

n

 strona Wn konta Usługi obce 800 zł;

n

 strona Wn konta VAT naliczony 184 zł;

n

 strona Ma konta Rozrachunki z dostawcami 984 zł;

2. Koszty paliwa w kwocie 1599 zł (1300 zł +299 zł VAT): strona Wn konta Zużycie materiałów, paliw 
i energii, strona Ma konta Rozrachunki z dostawcami;
3. Koszty mycia w kwocie 246 zł (200 zł + 46 zł VAT):

n

 strona Wn konta Usługi obce 200 zł;

n

 strona Wn konta VAT naliczony 46 zł;

n

 strona Ma konta Rozrachunki z dostawcami 246 zł;

4. Koszty części eksploatacyjnych w kwocie 184,50 zł (150 zł + 34,5 zł):

n

 strona Wn konta Zużycie materiałów paliw i energii 150 zł;

n

 strona Wn konta VAT naliczony 34,5 zł;

n

 strona Ma konta Rozrachunki z dostawcami 184,5 zł;

5. Koszty ubezpieczenia refakturowane przez firmę leasingową 300 zł: strona Wn konta Pozostałe 
koszty rodzajowe, strona Ma konta Rozrachunki z dostawcami.

EWIDENCJA

Księgowanie potrąconych składek na grupowe ubezpieczenie pracowników będzie następujące:

 

  

  Pozostałe rozrachunki 

 

 

(w analityce z tytułu  

Rozrachunki z tytułu 

 

Rachunek bankowy 

grupowego ubezpieczenia) 

wynagrodzeń

 

 

1800 (2 

2) 1800 

1800 (1 

1) 1800 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Objaśnienia do schematu:
1. PK – lista płac potrącenie składki za grupowe ubezpieczenie pracowników 30 x 60 zł = 1 800 zł  
(dla uproszczenia dekret obejmie jedną kwotę): strona Wn konto 23-0 „Rozrachunki z tytułu 
wynagrodzeń”, strona Ma konto 24 – „Pozostałe rozrachunki” (w analityce rozrachunki z tytułu 
grupowego ubezpieczenia pracowników);
2. WB – przekazanie składki grupowego ubezpieczenia pracowników dla ubezpieczyciela, tj. kwota 
1 800 zł: strona Wn konto konto 24 – „Pozostałe rozrachunki” (w analityce rozrachunki z tytułu 
grupowego ubezpieczenia pracowników); strona Ma konto „Rachunek bankowy”.

184,5 (4
300 (5

PRENUMERATA:

Cena prenumeraty DZIENNIKA GAZETA PRAWNA: Wersja Standard – miesięczna (listopad 2014 r.): 93,10 zł – listopad–grudzień 2014 r.: 196,00 zł: Wersja Premium – miesięczna  
(listopad 2014 r.): 108,30 zł – listopad–grudzień 2014 r.: 228,00 zł. Wszystkie ceny brutto (zawierają 8% VAT). Więcej informacji na stronie www.gazetaprawna.pl/prenumerata

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

                               6 / 8

 

EWIDENCJA, SFERA BUDŻETOWA

D7

Dziennik  Gazeta  Prawna,  17  listopada  2014  nr  222  (3863) 

 

gazetaprawna.pl

Nasza spółka chce przekazać dzieciom z po-

bliskiej szkoły prezenty – pendrive’y z logo 

naszej fi rmy – jako prezenty na mikołajki. Jak 

powinnam ująć w księgach rachunkowych 

koszty tych gadżetów – jako koszty repre-

zentacji, reklamy czy też może darowiznę?

dr Katarzyna Trzpioła
Katedra Rachunkowości UW

Kwalifi kacja kosztu przekazania pendrive z logo 

fi rmy zależeć będzie od intencji, jakie ma kie-

rownictwo spółki.

Jeśli zamiarem przekazania nośników było 

upowszechnianie wiedzy o działalności spółki 

wśród dzieci i ich rodziców, to kluczowe zna-

czenie ma fakt, iż pendriv’y są oznaczone logo-

typem spółki. Wtedy należy koszty ich nabycia 

i oznakowania ująć, jako nakłady na reklamę. 

Koszty te zwykle wykazuje się w księgach ra-

chunkowych, jako koszty Usług obcych lub 

w grupie Pozostałych kosztów rodzajowych. 

[przykład 1]

Jeśli przekazanie gadżetów miało przede 

wszystkim cel darowizny – prezentu dla mło-

dzieży i dzieci, to należy ująć wartość nośników 

informacji, jako pozostałe koszty operacyjne. 

Należy wtedy pamiętać, iż przekazanie daro-

wizny od zakupu, której jednostka miała prawo 

odliczyć VAT naliczony skutkuje koniecznością 

odprowadzenia podatku VAT należnego (art. 7 

ust 2 ustawy o VAT). 

[przykład 2]

W sytuacji wskazanej w pytaniu wartość 

przekazanych pendrive’ów nie powinna być 

ujmowana jako koszty reprezentacji. Nie słu-

żą one budowaniu wizerunku fi rmy ani też 

nie noszą znamion okazałości, wystawności. 

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. 

z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

Kwalifi kacja przekazanej darowizny zależy od intencji

W celach reklamowych…  

Spółka ABC zakupiła 250 pendrivów oznaczonych logo spółki i przekazała je w celach reklamowych dla 
uczniów pobliskiej szkoły, którzy wraz z rodzicami mogą być klientami spółki. Koszt nabycia tych nośników 
pamięci to 1250 zł + 287,50 zł VAT.

 

 

   

 

Rozliczenie zakupu 

VAT naliczony 

Rozrachunki z dostawcami

 

 

  

 

1) 1250  

1250 (2 

1) 287,50  

 

 

1537,50 (1

 

 

 

 

  

 

 

 

 

 

  

   

 

Pozostałe koszty 

  

 

 

rodzajowe  

Koszty sprzedaży 

Rozliczenie kosztów

 

2) 1250  

 

3) 1250 

 

 

1250 (3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Objaśnienia do schematów:
1. Faktura za zakup gadżetów reklamowych:

n

 strona Wn konta Rozliczenie zakupu 1250 zł;

n

 strona Wn konta VAT naliczony 287,50 zł;

n

 strona Ma konta Rozrachunki z dostawcami 1537,50 zł;

2. Ujęcie zakupu, jako koszty w kwocie 1250 zł: strona Wn konta Pozostałe koszty rodzajowe, strona Ma 
konta Rozliczenie zakupu;
3. Rozliczenie kosztu w układzie kalkulacyjnym w kwocie 1250 zł: strona Wn konta Koszty sprzedaży, strona 
Ma konta Rozliczenie kosztów.
Jeśli spółka nie ewidencjonuje pendrive’ów w ewidencji magazynowej to nie ma potrzeby ujmowania w księ-
gach odrębnie faktu przekazania ich dzieciom.

Ewidencja magazynowa
Jeśli natomiast spółka obejmuje materiały reklamowe ewidencją magazynową, to księgowania będą nastę-
pujące:

 

 

   

 

Rozliczenie zakupu 

VAT naliczony 

Rozrachunki z dostawcami

 

 

  

 

1) 1250  

1250 (2 

1) 287,50  

 

 

1537,50 (1

 

 

 

 

  

 

 

 

 

 

  

   

 

Pozostałe koszty 

  

 

 

rodzajowe  

Koszty sprzedaży 

Rozliczenie kosztów

 

3) 1250  

 

4) 1250 

 

 

1250 (4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Materiały 

 

 

2) 1250  

1250 (3

 
 

 

 

Objaśnienia do schematów:
1. Faktura za zakup gadżetów reklamowych: strona Wn konta Rozliczenie zakupu 1250 zł; strona Wn 
konta VAT naliczony 287,50 zł; strona Ma konta Rozrachunki z dostawcami 1537,50 zł;
2. Ujęcie zakupu w ewidencji magazynowej w kwocie 1250 zł: strona Wn konta Materiały, strona Ma 
konta Rozliczenie zakupu;
3. PK wydanie gadżetów w celach reklamowych w kwocie 1250 zł: strona Wn konta Pozostałe koszty 
rodzajowe, strona Ma konta Materiały;
4. Rozliczenie kosztu w układzie kalkulacyjnym w kwocie 1250 zł: strona Wn konta Koszty sprzedaży, 
strona Ma Rozliczenie kosztów.

PRZYKŁAD 2

…lub oświatowych  

Spółka ABC zakupiła 250 pendrive’ów oznaczonych logo spółki i przekazała je jako darowiznę na cele 
oświatowe. Koszt nabycia tych nośników pamięci to 1300 zł + 299 zł VAT.

 

 

   

 

Rozliczenie zakupu 

VAT naliczony 

Rozrachunki z dostawcami

 

 

  

 

1) 1300  

1300 (2 

1) 299  

 

 

1599 (1

 

 

 

 

  

 

 

 

 

 

Pozostałe koszty 

  

 

 

operacyjne  

VAT należny 

 

2) 1300  

 

 

299 (3 

 

 

3) 299 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Objaśnienia do schematu:
1. Faktura za zakup gadżetów reklamowych w kwocie 1599 zł (299 zł VAT);
2. Ujęcie zakupu, jako koszty w kwocie 1300 zł;
3. PK ujęcie podatku VAT w związku z przekazaniem darowizny w kwocie 299 zł.

Prezenty wręczane w związku z działalnością

 mogą stanowić koszty reklamy, reprezentacji lub darowizny. 

Sposób ich ewidencji zależy od tego, do jakiego rodzaju należą

PRZYKŁAD 1

R

achunkowość 

jednostki obejmuje 

m.in. okresowe 

ustalanie lub sprawdzanie 

drogą inwentaryzacji 

rzeczywistego stanu 

aktywów i pasywów. 

Rozłóżmy to na czynniki 

pierwsze. Użycie słowa 

„okresowe” odnosi się do 

jakiegoś okresu, przy czym 

nie zawsze będzie to okres 

sprawozdawczy, jakim jest 

rok obrotowy. Wynika to 

z zastosowania odesłań do 

takich pojęć (niezdefi niowa-

nych w ustawie z 29 

września 1994 r. o rachunko-

wości; t.j. Dz.U. z 2013 r. 

poz. 330 ze zm.), jak „teren 

strzeżony” oraz „składowisko 

strzeżone”, które skutkują 

tym, że inwentaryzację 

należy wykonać w ciągu 4 lat 

lub 2 lat. Kiedy zatem 

przypadają takie okresy? Czy 

należy najpierw ustalić 

okresy, a następnie badać, 

czy przeprowadzono inwen-

taryzację w ciągu przyjętego 

okresu, czy chodzi o cykl 4- 

lub 2-letni od daty zakończe-

nia czynności inwentaryza-

cyjnych? Jeśli założymy, że 

dla inwentaryzacji mają 

znaczenie wyznaczone 

okresy, to istotne będzie 

ustalenie, kiedy jednostka 

zidentyfi kowała u siebie 

teren strzeżony i/lub 

składowisko strzeżone. Skoro 

zmiany w polityce rachun-

kowości powinny wchodzić 

od 1 stycznia (art. 8 ust. 2 

ustawy o rachunkowości), to 

i początek okresu powinien 

być liczony od 1 stycznia 

jakiegoś roku, a nie od dnia 

zakończenia inwentaryzacji. 

Jeśli zatem dla 2011 r. 

ustalono w polityce 

rachunkowości, że część 

składników majątku 

znajduje się na terenie 

strzeżonym (dotyczy to 

nieruchomości zaliczonych 

do środków trwałych oraz 

inwestycji, jak też znajdują-

cych się na tym terenie 

innych środków trwałych 

oraz maszyn i urządzeń 

wchodzących w skład 

środków trwałych w 

budowie) to początek 

(pierwszego) okresu 

4-letniego przypadnie 

od 1 stycznia 2011 r. a 

zakończy się 31 grudnia 

2014 r., natomiast kolejny 

okres (drugi licząc w czasie) 

od 1 stycznia 2015 r. do 31 

grudnia 2018 r. itd. Warunek 

terminowości inwentaryza-

cji na terenie strzeżonym, 

zgodnie z art. 26 ust. 3 pkt 3 

ustawy o rachunkowości, 

będzie spełniony jeśli 

przeprowadzono ją raz 

w ciągu 4 lat. Należy więc 

zadać pytanie, czy robiąc 

inwentaryzację w drodze 

spisu z natury na terenie 

strzeżonym, wyceny tych 

ilości, porównania wartości 

z danymi ksiąg rachunko-

wych oraz wyjaśnienia i 

rozliczenia ewentualnych 

różnic np. na 30 czerwca 

2011 r., a następnie dopiero 

na (w ciągu kolejnego okresu) 

31 maja 2017 r., spełniony 

zostanie warunek termino-

wości. Należy zauważyć, że 

w takim przypadku między 

jednym spisem (2011 r.) 

a drugim (2017 r.) upływa 5 lat 

i 11 miesięcy. Moim zdaniem 

warunek zostanie spełniony, 

ponieważ miałem wykonać 

inwentaryzację raz w ciągu 

4 lat, a nie co 4 lata. Odstęp 

w czasie może być jeszcze 

większy, natomiast podkre-

ślam jeszcze raz: najpierw 

należy ustalić, od kiedy 

jednostka ma jakieś składniki 

swojego majątku (bycie 

właścicielem też ma 

znaczenie, ponieważ 

składniki obce na terenie 

strzeżonym, z wyjątkiem 

przypadku usług pocztowych, 

transportowych i spedycyj-

nych oraz składowania, 

podlegają corocznemu 

spisowi) na terenie strzeżo-

nym lub składowisku 

strzeżonym. Istotne jest, 

że nie można zakładać, iż te 

same składniki majątku będą 

równocześnie na terenie 

strzeżonym i składowisku 

strzeżonym. Pozostaje 

jeszcze problem interpretacji 

tych dwóch pojęć, które nie 

doczekały się legalnej 

defi nicji. Można go rozwią-

zać ustalając w przyjętej 

dokumentacji zasad 

(polityki) rachunkowości, 

co (tj. jaki obszar jednostki) 

uznajemy za teren strzeżony, 

a co za składowisko 

strzeżone. Najłatwiej to 

uczynić poprzez podzielenie 

obszaru jednostki na pola 

spisowe, a następnie 

zdecydować, które z tych pól 

będzie składowiskiem, 

a które terenem strzeżonym. 

Kolejną kwestią są różnice 

między ustaleniem a 

sprawdzeniem w drodze 

inwentaryzacji rzeczywiste-

go stanu aktywów i 

pasywów. Stan aktywów 

i pasywów możemy ustalić 

bez ewidencji, natomiast 

przy sprawdzeniu stanu 

warunkiem jest posiadanie 

ewidencji księgowej, czy to 

w postaci ilościowej, czy 

wartościowo-ilościowej. Pod-

czas kontroli istotne jest 

porównanie między tym, 

co jest faktycznie, a tym, 

co zapisano w księgach 

rachunkowych. Dlatego też 

przy drodze spisu z natury 

oraz potwierdzeniu stanu 

(sald) nie ma mowy o 

weryfi kacji, która odnosi się 

do wartości składników po 

porównaniu danych ksiąg 

rachunkowych z odpowied-

nimi dokumentami, którymi 

są również arkusze spisowe 

będące efektem ustalania 

stanu składników. Weryfi ka-

cja jest zatem de facto 

etapem po przeprowadzeniu 

inwentaryzacji, która może 

być związana z dokonaniem 

odpisów aktualizujących 

(korygujących wartość 

składników).

OPINIA

 

EKSPERTA

Inwentaryzacja: są wątpliwości dotyczące terminów

PIOTR WIECZOREK

specjalista ds. rachunkowości 

i zarządzania ryzykiem, 

audytor systemów ISO

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

                               7 / 8

 

W YDATKI STRUKTURALNE 

D8

Dziennik  Gazeta  Prawna,  17  listopada  2014  nr  222  (3863) 

 

gazetaprawna.pl

 

 

Straż miejska w 2013 roku zrealizowała in-

westycję „Budowa instalacji teletechnicz-

nej w budynku ratusza”. Inwestycja dotyczyła 

systemu monitoringu miejskiego i polegała 

na budowie instalacji teletechnicznej, zakupie 

pulpitów operatorskich, monitorów oraz szafy 

krosowej. Czy jest to wydatek strukturalny, 

a jeżeli tak, to jaki kod jest prawidłowy?

Wydatki poniesione na budowę instalacji 

teletechnicznej dotyczącej systemu moni-

toringu miejskiego będą stanowiły wydatki 

strukturalne w dwóch przypadkach:

 

■

w obszarze VIII. Rewitalizacja obszarów 

miejskich i wiejskich, w kodzie 61. Zinte-

growane projekty na rzecz rewitalizacji ob-

szarów miejskich i wiejskich – jeżeli dane 

działanie było realizowane na obszarze pro-

blemowym, na którym występują: wysoka 

stopa bezrobocia, wysoki stopień przestęp-

czości i wykroczeń, wysoki poziom ubóstwa 

i wykluczenia, oraz następuje rewitaliza-

cja tego obszaru poprzez zapewnienie stref 

i systemów bezpieczeństwa oraz zapobiega-

nie zagrożeniom patologiami społecznymi 

(zakup i instalacja systemów monitoringu);

 

■

w obszarze VI. Turystyka, w kodzie 57. Inne 

wsparcie na rzecz wzmocnienia usług tury-

stycznych, w ramach zakupu sprzętu i mo-

dernizacji bazy infrastrukturalnej służb 

i organizacji ratowniczych działających na 

obszarach turystycznych i rekreacyjnych 

– tylko w przypadku projektów wyłącznie 

ściśle powiązanych z zapewnieniem bez-

pieczeństwa turystom.

Podstawa prawna 

Rozporządzenie ministra finansów z 10 marca 2010 r. 

w sprawie szczegółowej klasyfikacji wydatków struktural-

nych (Dz.U. nr 44, poz. 255).

 

 

Czy wydatki poniesione na remont elewa-

cji budynku powiatowego centrum pomocy 

rodzinie (m.in. docieplenie ścian zewnętrz-

nych budynku płytami styropianowy-

mi, wymiana pokrycia murów ogniowych, 

gzymsów i krawędzi balkonowych, malowa-

nie powierzchni pełnych oraz rynien i rur 

spustowych) stanowią wydatki struktural-

ne? Jeśli tak, to który kod będzie właściwy?

Tak, wydatki poniesione na remont elewacji 

budynku powiatowego centrum pomocy ro-

dzinie (m.in. docieplenie ścian zewnętrznych 

budynku płytami styropianowymi, wymiana 

pokrycia murów ogniowych, gzymsów i kra-

wędzi balkonowych, malowanie powierzchni 

pełnych oraz rynien i rur spustowych) stanowią 

wydatki strukturalne, które należy ująć w obsza-

rze XIII. Inwestycje w infrastrukturę społeczną, 

w kodzie 79. Pozostała infrastruktura społeczna.

Podstawa prawna 

Rozporządzenie ministra finansów z 10 marca 2010 r. 

w sprawie szczegółowej klasyfikacji wydatków struktural-

nych (Dz.U. nr 44, poz. 255).

 

 

Szpital uniwersytecki na podstawie umów 

zawartych z Ministerstwem Zdrowia re-

alizuje programy polityki zdrowotnej. Na 

podstawie zapisów tych umów szpital za 

zrealizowane zadania obciąża ministerstwo 

fakturami. Czy środki przekazane szpita-

lowi przez Ministerstwo Zdrowia tytułem 

zapłaty za faktury wystawione przez szpital 

uniwersytecki w sprawozdaniu Rb-WSb jako 

wydatki strukturalne wykazuje szpital uni-

wersytecki, czy Ministerstwo Zdrowia?

Zgodnie z par. 2 pkt 4 załącznika nr 40 do 

rozporządzenia ministra finansów z 3 lutego 

2010 r. w sprawie sprawozdawczości budże-

towej, stanowiącym instrukcję sporządza-

nia rocznych sprawozdań Rb-WSa i Rb-WSb 

o wydatkach strukturalnych, przekazanie 

środków finansowych na realizację zadania 

jednostce organizacyjnej lub nadzorowanej 

jest przepływem środków finansowych we-

wnątrz jednostki, a nie wydatkiem związa-

nym z realizacją zadania. Wydatek z tych 

środków wykaże w sprawozdaniu jednost-

kowym jednostka organizacyjna, która re-

alizuje zadanie.

W związku z powyższym wydatki poniesio-

ne na zakup sprzętu przez szpital uniwersy-

tecki ze środków finansowych otrzymanych 

z Ministerstwa Zdrowia w sprawozdaniu 

jednostkowym Rb-WSb wykaże szpital jako 

jednostka realizująca zadanie. Należy pamię-

tać o przesłaniu sprawozdania jednostkowe-

go jednostce nadrzędnej, która następnie 

sporządzi sprawozdanie łączne i skonso-

lidowane.

Analogiczna sytuacja mogłaby mieć miej-

sce w przypadku przekazania środków szpi-

talowi przez Ministerstwo Zdrowia tytułem 

zapłaty za faktury wystawione przez szpital 

uniwersytecki w związku z realizacją pro-

gramu polityki zdrowotnej. Niemniej jed-

nak nie jest jasne, jakiego rodzaju działania 

są realizowane w ramach programu polityki 

zdrowotnej i czy będą one zaliczone do wy-

datków strukturalnych. Potrzebne są zatem 

dodatkowe informacje, by móc jednoznacznie 

udzielić odpowiedzi na to pytanie.

Podstawa prawna 

Załącznik nr 40 do rozporządzenia ministra finansów 

z 3 lutego 2010 r. w sprawie sprawozdawczości budżeto-

wej (Dz.U. nr 20, poz. 103).

 

 

Czy nabycie książki „Egzekucja podatków 

i opłat lokalnych” z przeznaczeniem dla 

pracowników wydziałów zajmujących się 

naliczaniem i ściąganiem podatków i opłat 

lokalnych oraz opłaty śmieciowej, stanowi 

wydatek strukturalny?

Nie, wydatki poniesione na zakup książ-

ki „Egzekucja podatków i opłat lokalnych” 

z przeznaczeniem dla pracowników wydzia-

łów zajmujących się naliczaniem i ściąga-

niem podatków i opłat lokalnych oraz tzw. 

opłaty śmieciowej nie stanowią wydatków 

strukturalnych.

Wyjątek stanowi sytuacja, gdy pracownik 

jednostki w ramach podnoszenia kwalifi-

kacji bierze udział w kursie nauki języka 

obcego, szkoleniu bądź jest uczestnikiem 

studiów podyplomowych i ponosi wydatki 

na zakup niezbędnych podręczników i ma-

teriałów dodatkowych. Wtedy wydatki na-

leży zaliczyć do wydatków strukturalnych 

i umieścić w kodzie odpowiednim dla da-

nej jednostki.

Podstawa prawna 

Rozporządzenie ministra finansów z 10 marca 2010 r. 

w sprawie szczegółowej klasyfikacji wydatków struktural-

nych (Dz.U. nr 44, poz. 255).

 

 

Katalog klasyfikujący wydatki  

strukturalne ma przykładowy charakter.  

Czy w związku z tym wydatki wskaza-

ne w art. 192 ustawy o wspieraniu rodziny 

i systemie pieczy zastępczej:  

n

 świadczenie na pokrycie kosztów utrzy-

mania dziecka w rodzinie zastępczej lub 

w rodzinnym domu dziecka, 

n

 dodatek do świadczenia na pokrycie 

kosztów utrzymania dziecka, 

n

 dofinansowanie do wypoczynku dziecka, 

świadczenie na pokrycie niezbędnych wy-

datków związanych z potrzebami przyj-

mowanego dziecka, 

n

 świadczenie przyznane w związku z wy-

stąpieniem zdarzenia losowego lub innego 

zdarzenia mającego wpływ na jakość spra-

wowanej opieki, 

n

 środki finansowe na pomoc na kontynu-

owanie nauki i usamodzielnienie, 

n

 środki finansowe na utrzymanie lokalu 

mieszkalnego w budynku wielorodzinnym 

lub domu jednorodzinnego, w którym za-

mieszkuje rodzina zastępcza zawodowa 

lub w którym jest prowadzony rodzinny 

dom dziecka, oraz środki finansowe zwią-

zane ze zmianą tego lokalu mieszkalnego 

w budynku wielorodzinnym lub domu jed-

norodzinnego, 

n

 świadczenie związane z remontem 

lokalu mieszkalnego w budynku wielo-

rodzinnym lub domu jednorodzinnego, 

w którym zamieszkuje rodzina zastępcza 

zawodowa lub jest prowadzony rodzinny 

dom dziecka, 

n

 wynagrodzenie wraz z pochodnymi 

od wynagrodzenia dla zawodowej rodziny 

zastępczej, prowadzącego rodzinny dom 

dziecka i osób zatrudnionych w rodzinie 

zastępczej oraz rodzinnym domu dziecka 

lub zajmujących się opieką i wychowa-

niem w rodzinnym domu dziecka, 

n

 świadczenia dla rodziny pomocowej 

– również mogą stanowić wydatki struk-

turalne?

Z wydatków wymienionych w art. 192 usta-

wy z 9 czerwca 2011 r. o pieczy zastępczej, do 

wydatków strukturalnych można zaliczyć:

 

■

świadczenia na pokrycie kosztów utrzy-

mania dziecka w pieczy zastępczej,

 

■

środki finansowe na pomoc na kontynu-

owanie nauki i usamodzielnienie.

Pozostałe wymienione wydatki nie stano-

wią wydatków strukturalnych i nie należy 

ujmować ich w sprawozdaniu.

Podstawa prawna 

Art. 192 ustawy z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny  

i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 135 

ze zm.).  

Rozporządzenie ministra finansów z 10 marca 2010 r. 

w sprawie szczegółowej klasyfikacji wydatków struktural-

nych (Dz.U. nr 44, poz. 255).

 

 

Czy do wydatków strukturalnych można 

zaliczyć wydatki poniesione na wykona-

nie instalacji solarnej na dachu w budynku 

domu pomocy społecznej?

Tak, wydatki poniesione na wykonanie in-

stalacji solarnej na budynku domu pomo-

cy społecznej stanowią wydatki struktural-

ne, które należy ująć w obszarze IV. Energia, 

w kodzie 43. Efektywność energetyczna, pro-

dukcja skojarzona (kogeneracja), zarządzanie 

energią, jako realizacja działania polegającego 

na wykorzystaniu odnawialnych źródeł ener-

gii – rozwoju infrastruktury służącej do pro-

dukcji i przesyłu energii odnawialnej, w tym 

pozyskiwaniu energii słonecznej, zwłaszcza 

dla budynków użyteczności publicznej (szko-

ły, szpitale, ośrodki zdrowia itp.).

Podstawa prawna 

Rozporządzenie ministra finansów z 10 marca 2010 r. 

w sprawie szczegółowej klasyfikacji wydatków struktural-

nych (Dz.U. nr 44, poz. 255).

 

 

Komenda policji poniosła wydatki doty-

czące szkolenia zamkniętego „Uposaże-

nie i podróże służbowe policji”, które było 

przeprowadzone w ciągu czterech dni. 

Uczestniczyło w nim ok. 70 osób. Zakres 

szkolenia obejmował zagadnienia zwią-

zane z uposażeniem i innymi należno-

ściami pieniężnymi funkcjonariuszy 

policji – szkolenie z tych zagadnień pro-

wadziły osoby z komendy wojewódzkiej. 

Następnym zagadnieniem było wdroże-

nie systemu SWOP, które przeprowadziła 

firma zewnętrzna i to szkolenie było nie-

zbędne dla pracowników komendy. Jak za-

kwalifikować to szkolenie?

Przy kwalifikowaniu do wydatków struktu-

ralnych wydatków poniesionych na podwyż-

szanie kwalifikacji pracowników należy pa-

miętać o zasadzie, że mają to być szkolenia/

kursy dodatkowe, nieobowiązkowe, związa-

ne z nabywaniem nowej bądź utrwalaniem 

obecnie posiadanej wiedzy.

Przy takim założeniu wydatki poniesione 

przez komendę policji w związku z uczest-

nictwem pracowników w szkoleniu obejmu-

jącym zagadnienia związane z uposażeniem 

i innymi należnościami pieniężnymi funk-

cjonariuszy policji będą stanowiły wydatki 

strukturalne, które należy ująć w obszarze 

XV. Wzmacnianie zdolności instytucjonal-

nych na poziomie krajowym, regionalnym 

i lokalnym, w kodzie 81. Rozwiązania na rzecz 

podniesienia jakości opracowania, monito-

rowania, ewaluacji polityk i programów na 

poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym, 

wzmocnienie zdolności w zakresie realizacji 

polityk i programów.

Z kolei wydatki poniesione na szkolenie 

dotyczące wdrożenia systemu SWOP (system 

informatyczny wspomagający zarządzanie 

policją) również można zaliczyć do wydatków 

strukturalnych, ponieważ szkolenie jest po-

wiązane z realizacją zadania polegającego na 

budowie systemów zarządzania z wykorzysta-

niem technologii teleinformatycznych wraz 

z niezbędną infrastrukturą, budowie syste-

mów transmisji danych pomiędzy jednost-

kami administracji publicznej – odpowiedni 

będzie obszar II. Społeczeństwo informacyjne, 

kod 11. Technologie informacyjne i komuni-

kacyjne TIK (dostęp, bezpieczeństwo, inte-

roperacyjność, zapobieganie zagrożeniom, 

badania, innowacje, treści cyfrowe itp.).

Podstawa prawna 

Rozporządzenie ministra finansów z 10 marca 2010 r. 

w sprawie szczegółowej klasyfikacji wydatków struktural-

nych (Dz.U. nr 44, poz. 255).

  Czy 

monitoring miejski

 można zakwalifikować do wydatków strukturalnych

  W jakim kodzie klasyfikować 

remont elewacji budynku

 powiatowego centrum pomocy rodzinie

  Która jednostka jest 

właściwa do wykazywania wydatków: 

realizująca zadanie czy nadrzędna

 Czy 

zakup specjalistycznej książki

 jest strukturalny

  Jakie rodzaje 

wydatków z ustawy o wspieraniu rodziny

 będą stanowiły wydatki strukturalne

  W jakim kodzie ująć 

wykonanie instalacji solarnej

 na dachu w budynku domu pomocy społecznej

  Jaki obszar jest właściwy dla 

szkolenia zamkniętego w komendzie policji

PORADNIA RACHUNKOWA

AGATA PIŁAT

specjalistka z zakresu wydatków strukturalnych

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

                               8 / 8