background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 

 

 

 

Marek Krzemiński 

 

 

 

 

Prowadzenie  prac  dotyczących  odnowienia  lasu,  zalesień, 
rekultywacji oraz melioracji leśnych 833[02].Z2.02 

 

 

 

 

 

Poradnik dla nauczyciela 

 

 

 

 

 

 

 

Wydawca

 

Instytut Technologii Eksploatacji 

 Państwowy Instytut Badawczy 

Radom 2007 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Recenzenci: 
mgr inŜ. Edwin Drobkiewicz 
mgr inŜ. Leszek Sikora  
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
dr inŜ. Marek Krzemiński 
 

 

Konsultacja: 
mgr inŜ. Teresa Jaszczyk 
 

 

 

 

 

 

 

Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  833[02].  Z2.02 
Prowadzenie  prac  dotyczących  odnowienia  lasu,  zalesień,  rekultywacji  oraz  melioracji 
leśnych, zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu operator maszyn leśnych 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

SPIS TREŚCI 

 

1.

 

Wprowadzenie   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3 

2.

 

Wymagania wstępne  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6 

3.

 

Cele kształcenia   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

7 

4.

 

Przykładowe scenariusze zajęć 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5.

 

Ćwiczenia 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

     12 

5.1. Naturalne odnowienie lasu 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

     12 

 5.1.1. Ćwiczenia   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

     12 

5.2. Sztuczne odnowienie lasu  i zalesianie   

 

 

 

 

 

 

 

 

     15 

 5.2.1. Ćwiczenia   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

     15 

5.3. Poprawki, uzupełnienia i dolesienia   

 

 

 

 

 

 

 

 

     18 

 5.3.1. Ćwiczenia   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

     18 

5.4. Melioracje leśne i rekultywacje 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

     20 

 5.4.1. Ćwiczenia   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

     20 

6.

 

Ewaluacja osiągnięć ucznia   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

     23 

7.

 

Literatura   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

     37 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

1.

 

WPROWADZENIE 

 

 

Przekazujemy  Państwu  Poradnik  dla  nauczyciela,  pomocny  w  prowadzeniu  zajęć 

dydaktycznych  w  szkole  kształcącej  w  zawodzie  operator  maszyn  leśnych.  W  poradniku 
zamieszczono: 

 

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć juŜ ukształtowane, 
aby bez problemów móc korzystać z poradnika, 

 

cele  kształcenia  –  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  ukształtuje  podczas  pracy  
z poradnikiem, 

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

 

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania– 
–uczenia się oraz środkami dydaktycznymi, 

 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego, 

 

literaturę uzupełniającą. 

 

Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  róŜnymi  metodami  ze 

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania. 

Formy  organizowania  pracy  uczniów  mogą  być  róŜne,  od  samodzielnej  do  pracy 

zespołowej. 

Jako  pomoc  w  realizacji  jednostki  modułowej  dla  uczniów  przeznaczony  jest  Poradnik 

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika 
do nich adresowanego. 

Materiał  nauczania  (w  Poradniku  dla  ucznia)  podzielony  jest  na  rozdziały,  które 

zawierają  podrozdziały.  Podczas  realizacji  poszczególnych  rozdziałów  wskazanym  jest 
zwrócenie uwagi na następujące elementy: 

 

materiał  nauczania  –  w  miarę  moŜliwości  uczniowie  powinni  przeanalizować 
samodzielnie.  Obserwuje  się  niedocenianie  przez  nauczycieli  niezwykle  waŜnej 
umiejętności,  jaką  uczniowie  powinni  bezwzględnie  posiadać  –  czytanie  tekstu 
technicznego ze zrozumieniem. 

 

pytania  sprawdzające  mają  wykazać,  na  ile  uczeń  opanował  materiał  teoretyczny  i  czy 
jest  przygotowany  do  wykonania  ćwiczeń.  W  zaleŜności  od  tematu  moŜna  zalecić 
uczniom  samodzielne  odpowiadanie  na  pytania  lub  wspólne,  z  całą  grupą  uczniów, 
w formie dyskusji, opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza, 
poniewaŜ  nauczyciel,  sterując  dyskusją,  moŜe  uaktywniać  wszystkich  uczniów  oraz 
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,  

 

dominującą  rolę  w  kształtowaniu  umiejętności  oraz  opanowaniu  materiału  spełniają 
ć

wiczenia.  W  trakcie  wykonywania  ćwiczeń  uczeń  powinien  zweryfikować  wiedzę 

teoretyczną  oraz  opanować  nowe  umiejętności.  Przedstawiono  dosyć  obszerną 
propozycję  ćwiczeń  wraz  ze  wskazówkami  o  sposobie  ich  przeprowadzenia, 
uwzględniając  róŜne  moŜliwości  ich  realizacji  w  szkole.  Nauczyciel  decyduje,  które 
z zaproponowanych  ćwiczeń  jest  w  stanie  zrealizować  przy  określonym  zapleczu 
technodydaktycznym  szkoły.  Prowadzący  moŜe  równieŜ  zrealizować  ćwiczenia,  które 
sam opracował,  

 

sprawdzian  postępów  stanowi  podsumowanie  rozdziału.  Zadaniem  uczniów  jest 
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając 
zamieszczone  w  nim  stwierdzenia,  potwierdzić  lub  zaprzeczyć  czy  określony  materiał 
opanował. JeŜeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień wrócić, 
sprawdzając  czy  braki  w  opanowaniu  materiału  są  wynikiem  niezrozumienia

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.  
Od  postawy  nauczyciela,  sposobu  prowadzenia  zajęć  zaleŜy  między  innymi 
zainteresowanie ucznia. Uczeń niezainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem 
ć

wiczeń  nie  nabędzie  w  pełni  umiejętności  załoŜonych  w  jednostce  modułowej.  NaleŜy 

rozbudzić  wśród  uczniów  tak  zwaną  „ciekawość  wiedzy”.  Potwierdzenie  przez  ucznia 
opanowania  materiału  nauczania  danego  rozdziału  moŜe  stanowić  podstawę  dla 
nauczyciela  do  sprawdzenia  wiedzy  i  umiejętności  ucznia  z  tego  zakresu.  Nauczyciel, 
realizując jednostkę modułową powinien zwracać uwagę na predyspozycje ucznia ocenić, 
czy  uczeń  ma  większe  uzdolnienia  manualne  czy  moŜe  lepiej  radzi  sobie  
z rozwiązywaniem problemów teoretycznych, 

 

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu 
całej jednostki modułowej i naleŜy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte 
przez  uczniów  powinny  stanowić  podstawę  do  oceny  pracy  własnej  nauczyciela 
realizującego  tę  jednostkę  modułową.  KaŜdemu  zadaniu  testu  przypisano  określoną 
liczbę  moŜliwych  do  uzyskania  punktów  (O  lub  1  punkt).  Ocena  końcowa  uzaleŜniona 
jest  od  ilości  uzyskanych  punktów.  Nauczyciel  moŜe  zastosować  test  według  własnego 
projektu  oraz  zaproponować  własną  skalę  ocen.  NaleŜy  pamiętać,  Ŝeby  tak 
przeprowadzić  proces  oceniania  ucznia,  aby  umoŜliwić  mu  jak  najpełniejsze  wykazanie 
swoich umiejętności.  

 

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to: 

 

wykład informacyjny, 

 

dyskusja dydaktyczna, 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

pokaz z instruktaŜem, 

 

tekstu przewodniego, 

 

ć

wiczeń praktycznych i innych. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
 
 
 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

Schemat układu jednostek modułowych w module 

 

833[02].Z2.01 

Prowadzenie gospodarki 

nasiennej i produkcji szkółkarskiej

 

833[02].Z2.03 

Piel

ę

gnowanie drzew  

i drzewostanów  

w poszczególnych fazach 

rozwojowych 

833[02].Z2.02 

Prowadzenie prac dotycz

ą

cych 

odnowienia lasu, zalesie

ń

rekultywacji oraz melioracji 

le

ś

nych

 

 

833[02].Z2 

Hodowla lasu

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

2.

 

WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

rozpoznawać gatunki drzew leśnych, 

 

posługiwać się terminologią dotyczącą środowiska leśnego, 

 

określić wymagania siedliskowe drzew leśnych, 

 

określić cechy drzewostanu, 

 

posługiwać  się  podstawowymi  narzędziami  stosowanymi  przy  pracach  w  odnowieniu 
lasu, zalesieniach, melioracjach leśnych i rekultywacji, 

 

wykorzystywać  wiadomości  i  umiejętności  opanowane  podczas  realizacji  programów 
nauczania innych jednostek modułowych, 

 

korzystać z róŜnych źródeł informacji, 

 

czytać rysunki, 

 

selekcjonować, porządkować i przechowywać informacje, 

 

posługiwać się kalkulatorem, 

 

oceniać jakość wykonanej pracy, 

 

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp, 

 

stosować  przepisy  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy  oraz  przeciwpoŜarowe  przy  pracach 
leśnych. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

3.

 

CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

określić metody przygotowania terenu do sadzenia drzew, 

 

scharakteryzować sposoby przygotowania gleby w zaleŜności od warunków siedliska, 

 

zastosować zasady organizacji prac związanych z odnowieniem lasu i zalesieniem, 

 

określić zasady prawidłowego sadzenia drzew, 

 

dobrać sprzęt i narzędzia do sposobu sadzenia, 

 

zastosować technikę sadzenia pod kostur, 

 

zastosować techniki sadzenia w jamkę i dołek, 

 

scharakteryzować najczęściej popełniane błędy podczas sadzenia, 

 

scharakteryzować rodzaje samosiewu, 

 

określić warunki udatności odnowień naturalnych, 

 

określić  zasady  wykonywania  poprawek,  uzupełnień  i  dolesień  oraz  wprowadzania 
podszytu, 

 

wykonać  prace  związane  z  wykonywaniem  poprawek,  uzupełnień  i  dolesień  oraz 
wprowadzaniem podszytu, 

 

określić zakres melioracji leśnych, 

 

scharakteryzować zabiegi agromelioracji leśnych na gruntach porolnych i nieuŜytkach, 

 

wykonać prace związane z konserwacją  rowów  melioracyjnych i zbiorników retencyjno- 
-przeciwpoŜarowych, 

 

zastosować  przepisy  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy  ochrony  przeciwpoŜarowej  oraz 
ochrony środowiska. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 
Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca    

 

 

.............................................................................................. 

Modułowy program nauczania:  

Operator maszyn leśnych 833[02] 

Moduł:    

 

 

 

 

 

Hodowla lasu 833[02].Z2 

Jednostka modułowa:  

Prowadzenie  prac  dotyczących  odnowienia  lasu,  zalesień, 
rekultywacji oraz melioracji leśnych 833[02].Z2.02 

 Temat:  Sztuczne odnowienie lasu. 

Cel  ogólny:  Kształtowanie  umiejętności  praktycznego  stosowania  róŜnych  technik  sadzenia 

drzew. 

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

zorganizować stanowisko pracy i wykonywać prace zgodnie z zasadami bezpieczeństwa  
i higieny pracy, 

 

dobrać narzędzia do wykonywanych prac, 

 

określić kolejność wykonywania poszczególnych czynności podczas sadzenia, 

 

dobrać sposób sadzenia w zaleŜności od wielkości systemu korzeniowego sadzonki. 

 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe: 

 

organizowanie i planowanie zajęć, 

 

pracy w zespole, 

 

oceny pracy zespołu. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z instruktaŜem, 

 

ć

wiczenia praktyczne, 

 

dyskusja w grupie. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

praca w zespołach dwuosobowych. 

 
Czas: 2 godziny 15 minut. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

Zasady Hodowli Lasu, 

 

kostur, 

 

szpadel, 

 

motyka, 

 

sadzonki sosny o systemie korzeniowym róŜnej wielkości, 

 

skrzynki na sadzonki, 

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Uczestnicy: 

 

uczniowie kształcący się w zawodzie operator maszyn leśnych. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Przebieg zajęć: 
1.

 

Powitanie uczniów. 

2.

 

Sprawy organizacyjne. 

3.

 

Nawiązanie do tematu zajęć, omówienie celów zajęć. 

4.

 

Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonywania ćwiczenia. 

5.

 

Przypomnienie zasad bhp obowiązujących podczas wykonywania prac. 

6.

 

Realizacja tematu: 

 

uczniowie pobierają z dołu do skrzynek sadzonki sosny, 

 

część uczniów pobiera sadzonki z duŜym systemem korzeniowym, 

 

na  uprzednio  przygotowanej  glebie  część  uczniów  w  zespołach  2  osobowych  sadzi 
sosnę pod kostur, 

 

czynności wykonywane są dokładnie z zasadami sadzenia, 

 

w trakcie czynności udzielany jest instruktaŜ, 

 

uczniowie,  którzy  pobrali  sadzonki  z  duŜym  systemem  korzeniowym  sadzą  je  
w jamki wykonane za pomocą łopaty lub motyki, 

 

w połowie czasu ćwiczeń uczniowie zamieniają się czynnościami, 

 

nauczyciel  nadzoruje  pracę  uczniów  zwracając  szczególną  uwagę  na  prawidłowość 
wykonywania poszczególnych czynności. 

7.

 

Po  wykonaniu  sadzenia  nauczyciel  dokonuje  analizy  wykonanego  ćwiczenia  wskazując 
na konsekwencje błędów, które mogą być popełnione podczas sadzenia. 

8.

 

Uczeń określa swoje mocne i słabe strony. 

9.

 

Uczniowie  zgłaszają  ewentualne  trudności,  które  wystąpiły  podczas  wykonywania 
czynności. 

10.

 

Nauczyciel omawia trudności wskazując na sposoby ich rozwiązania. 

11.

 

Uczniowie prowadzą dyskusję dydaktyczną dotyczącą realizowanych zadań. 

12.

 

Podsumowanie zajęć – podziękowanie za aktywny udział. 

 
Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa 
MoŜliwości i sposoby mechanizacji prac dotyczących sztucznego odnowienia lasu. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

10

Scenariusz zajęć 2 

 
Osoba prowadząca    

 

 

..................................................................……………….. 

Modułowy program nauczania:  

Operator maszyn leśnych 833[02] 

Moduł:    

 

 

 

 

 

Hodowla lasu 833[02].Z2 

Jednostka modułowa:  

Prowadzenie  prac  dotyczących  odnowienia  lasu,  zalesień,  
rekultywacji oraz melioracji leśnych 833[02].Z2.02 

    Temat:   Melioracje agrotechniczne. 

Cel  ogólny:  Kształtowanie  umiejętności  rozumienia  potrzeby,  celowości  i  zasad 

wykonywania melioracji agrotechnicznych. 

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

określić rodzaje melioracji leśnych, 

 

scharakteryzować cele melioracji agrotechnicznych, 

 

wymienić rodzaje zabiegów agrotechnicznych, 

 

scharakteryzować specjalne sposoby przygotowania gleby o charakterze melioracyjnym, 

 

określić inne zabiegi agromelioracyjne, 

 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe: 

 

organizowanie i planowanie zajęć, 

 

pracy w zespole, 

 

oceny pracy zespołu. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

 

wykład informacyjny, 

 

pokaz z objaśnieniami, 

 

dyskusja dydaktyczna. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

praca indywidualna. 

 
Czas:
 1 godzina 30 minut. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

film edukacyjny dotyczący melioracji agrotechnicznych, 

 

foliogramy, 

 

plansze tematyczne, 

 

notatnik, 

 

linijka, 

 

ołówek/długopis 

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Uczestnicy: 

 

uczniowie kształcący się w zawodzie operator maszyn leśnych. 

 
Przebieg zajęć: 
1.

 

Powitanie uczniów 

2.

 

Nawiązanie do tematu zajęć, omówienie celów zajęć 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

11

3.

 

Przeprowadzenie  wykładu  uzupełnionego  pokazem  ilustracji,  fotografii,  foliogramów, 
plansz i filmu edukacyjnego z ich objaśnieniem. 

4.

 

Realizacja tematu: 

 

dyskusja dydaktyczna związana z wykładem, 

 

uczniowie dyskutują na temat celów i rodzajów zabiegów agrotechnicznych, 

 

kaŜdy uczeń definiuje pojęcie melioracji leśnych i określa ich zakres, 

 

uczniowie określają rodzaje zabiegów agrotechnicznych, 

 

uczniowie  określają  zasadność  stosowania  melioracji  leśnych  na  wskazanej 
powierzchni, 

 

uczniowie charakteryzują sposoby przygotowania gleby, 

 

uczniowie  na  podstawie  zaprezentowanych  plansz  i  filmu  określają  rodzaje  sprzętu 
i narzędzi uŜywanych do zabiegów agromelioracyjnych, 

 

podsumowanie przez nauczyciela wyników dyskusji, 

 

uczniowie wykonują rysunki jako ilustracje omawianych problemów, 

 

nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i wyjaśnia wątpliwości. 

5.

 

Po  wykonaniu  wszystkich  poleceń  uczeń  dokonuje  analizy  wykonanych  opisów  
i rysunków. 

6.

 

Uczniowie określają swoje mocne i słabe strony. 

7.

 

Uczniowie prezentują swoje prace w kolejności alfabetycznej. 

8.

 

Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza czy czyni postępy, ocenia jego aktywność 
oraz poprawność wykonania poleceń. 

9.

 

Podsumowanie zajęć – podziękowanie za aktywny udział w zajęciach. 

 
Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa 
Dokonaj charakterystyki urządzeń mechanicznych stosowanych w agromelioracjach. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

12

5. ĆWICZENIA 

 

5.1. Naturalne odnowienie lasu 

 
5.1.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Scharakteryzuj metody samosiewu. 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

obejrzeć tematyczny film edukacyjny, 

2)

 

scharakteryzować warunki samosiewu górnego, 

3)

 

scharakteryzować warunki samosiewu bocznego, 

4)

 

zdefiniować pojęcie nasiennika, 

5)

 

opisać przygotowanie drzewostanu do odnowienia naturalnego, 

6)

 

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

wykład informacyjny, 

 

pokaz, 

 

ć

wiczenie. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

 

film, 

 

notatnik, 

 

ołówek/długopis. 

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Scharakteryzuj sposoby przygotowania gleby pod odnowienia naturalne. 

 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

obejrzeć tematyczny film edukacyjny, 

2)

 

odszukać i przeczytać literaturę na ten temat, 

3)

 

opisać sposoby mechanicznego przygotowania gleby, 

4)

 

opisać sposoby ręcznego przygotowania gleby, 

5)

 

wskazać sprzęt do mechanicznego i ręcznego przygotowania gleby, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

13

6)

 

dobrać sprzęt do warunków terenowych i pokrywy gleby, 

7)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

film, 

 

notatnik, 

 

ołówek/długopis, 

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 3 

Przygotuj sposobem ręcznym glebę pod obsiew naturalny. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia, 

2)

 

przygotować narzędzia, 

3)

 

wykonać placówki rozrzucone nieregularnie, 

4)

 

przerobić glebę motyką, 

5)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

narzędzia (motyka leśna), 

 

przygotowany teren do wykonania ćwiczenia, 

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 4 

Opisz zalety i wady odnowienia naturalnego. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia, 

2)

 

określić zalety odnowienia naturalnego, 

3)

 

określić wady odnowienia naturalnego, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

14

4)

 

przedstawić wnioski w formie opisowej, 

5)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

notatnik, 

 

ołówek/długopis, 

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

15

5.2. Sztuczne odnowienie lasu i zalesianie 

 
5.2.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wykonaj dołowanie sadzonek sosny przy odnawianej powierzchni. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia, 

2)

 

wybrać miejsce na wykopanie dołu na sadzonki, 

3)

 

wykopać dół zgodnie z ustalonymi wymiarami, 

4)

 

zadołować warstwami sadzonki, 

5)

 

przykryć dół gałęziami, 

6)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

sadzonki sosny, 

 

narzędzia (szpadel, siekiera, piła ręczna), 

 

Ŝ

erdzie, 

 

gałęzie świerkowe lub maty trzcinowe (słomiane), 

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Wykonaj talerze sposobem ręcznym zakładając niekorzystną konfigurację terenu. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia, 

2)

 

obejrzeć tematyczny film dydaktyczny, 

3)

 

przygotować narzędzia niezbędne do wykonania prac, 

4)

 

zastosować podstawowe zasady bhp przy omawianych pracach, 

5)

 

zdjąć pokrywę gleby zgodnie z przyjętymi wymiarami, 

6)

 

spulchnić glebę, 

7)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

16

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz, 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

tematyczny film edukacyjny, 

 

narzędzia (motyla leśna, szpadel), 

 

przygotowany teren do wykonania prac, 

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 3 

Wykonaj na gruncie czynność sadzenia drzewa w dołek. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia, 

2)

 

zapoznać się z przepisami bhp w zakresie sadzenia, 

3)

 

przygotować niezbędne narzędzia pracy, 

4)

 

wykonać sadzenie z zastosowaniem palika, 

5)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

łopata, 

 

palik, 

 

drzewko, 

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 4 

Przygotuj glebę w placówki pod grupowe wprowadzenie dębu. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia, 

2)

 

obejrzeć plansze poglądowe lub film edukacyjny, 

3)

 

zastosować podstawowe zasady bhp przy tych pracach, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

17

4)

 

przygotować niezbędne narzędzia, 

5)

 

wykonać placówki zgodnie z wymiarami i odstępami, 

6)

 

określić liczbę siewek lub sadzonek przypadających na jedną placówkę, 

7)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz, 

 

objaśnienie, 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

plansze poglądowe lub film edukacyjny, 

 

narzędzia (motyka leśna, szpadel), 

 

przygotowany teren do wykonania ćwiczenia, 

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

18

5.3. Poprawki, uzupełnienia i dolesienia 

 
5.3.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Określ cele wykonywania poprawek, uzupełnień i dolesień. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia, 

2)

 

zdefiniować pojęcia – poprawki, uzupełnienia, dolesienia, 

3)

 

określić cele wykonywania tych prac, 

4)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

notatnik, 

 

ołówek/długopis 

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Określ na czym polega ocena upraw. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia, 

2)

 

wymienić kryteria kwalifikacyjne oceny udatności upraw, 

3)

 

wskazać symbole klasyfikacyjne, 

4)

 

określić formę końcowej oceny upraw,  

5)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

druki protokołu z oceny uprawy na gruncie, 

 

notatnik, 

 

ołówek/długopis, 

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

19

Ćwiczenie 3 

Scharakteryzuj zasady wykonywania uzupełnień. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia, 

2)

 

określić zasady doboru sadzonek do uzupełnień, 

3)

 

wskazać sposoby wykonywania uzupełnień, 

4)

 

określić sposoby przygotowania gleby, 

5)

 

wskazać terminy wykonywania uzupełnień,  

6)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

notatnik, 

 

ołówek/długopis, 

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 4 

Określ cel i zasady wykonywania dolesień. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia, 

2)

 

określić prace wchodzące w skład dolesień, 

3)

 

określić zasady doboru gatunków drzew do dolesień, 

4)

 

wskazać termin i sposób przygotowania gleby, 

5)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie przedmiotowe. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

notatnik, 

 

ołówek/długopis, 

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

20

5.4. Melioracje leśne i rekultywacje 

 
5.4.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wymień i opisz najczęściej stosowane melioracje agrotechniczne w lasach. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia, 

2)

 

obejrzeć tematyczny film edukacyjny, 

3)

 

określić celowość tych zabiegów, 

4)

 

wymienić i opisać najczęściej stosowane metody, 

5)

 

przedstawić wnioski w formie opisowej, 

6)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz, 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

film, 

 

notatnik, 

 

ołówek/długopis, 

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Wykonaj kopczyk na gruncie zabagnionym. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia, 

2)

 

przygotować narzędzia, 

3)

 

zastosować przepisy bhp dla tej czynności, 

4)

 

wykonać kopczyk, 

5)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

21

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z instruktaŜem, 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

narzędzia (motyka leśna, szpadel), 

 

przygotowany teren do wykonania ćwiczenia, 

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 3 

Określ zasady konserwacji rowów w lasach. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia, 

2)

 

obejrzeć na planszach poprawność wykonania tych prac, 

3)

 

wykonać rysunek prawidłowego przekroju poprzecznego rowu, 

4)

 

wskazać kolejność wykonywania prac, 

5)

 

wskazać najczęściej popełniane błędy, 

6)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

plansza tematyczna, 

 

notatnik, 

 

ołówek, długopis, 

 

linijka, 

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 4 

Dokonaj oczyszczenia i konserwacji fragmentu rowu melioracyjnego. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia, 

2)

 

zastosować przepisy bhp dla tej czynności, 

3)

 

przygotować niezbędne narzędzia pracy, 

4)

 

dokonać oczyszczenia dna rowu, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

22

5)

 

dokonać konserwacji skarp rowu, 

6)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

narzędzia (motyka leśna, szpadel, szufla), 

 

przygotowany teren do wykonania prac, 

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

23

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 
 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Prowadzenie  prac  dotyczących 
odnowienia lasu, zalesień, rekultywacji oraz melioracji leśnych” 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania 1, 2, 3, 5, 6, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 18, 19 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 4, 7, 15, 16, 17, 20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące 
oceny szkolne: 

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  5  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. a, 3. d, 4. c, 5. d, 6. a, 7. a, 8. a, 9. a, 10. d, 11. b,  
12. a, 13. c, 14. a, 15. c, 16. d, 17. c, 18. a, 19. a, 20. c. 

 

Plan testu 

 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

RozróŜnić rodzaje drzewostanów 
przeznaczonych do odnowienia naturalnego 

Określić pojęcie i rodzaje samosiewu 

Zdefiniować pojęcie nasiennika 

Wyjaśnić cel stosowania poprawek, 
uzupełnień i dolesień 

PP 

Określić operacje wchodzące w skład 
transportu sadzonek 

Określić wiek drzewostanów w których 
wykonuje się uzupełniania 

Wyjaśnić błędy sadzenia w szparę 

PP 

Określić sposoby wykonywania placówek 
pod grupowe wprowadzanie dębu 

Określić termin wykonywania jamek 

10 

Określić zasady przechowywania sadzonek 
w pobliŜu miejsca ich sadzenia 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

24

11 

Określić narzędzia odpowiednie do sposobu 
sadzenia 

12 

Wymienić gatunki roślin wykorzystywanych 
w zabiegach fitomelioracyjnych 

13 

Określić zakres melioracji wodnych  
w lasach 

14 

Określić terminy wykonywania konserwacji 
urządzeń melioracyjnych 

15 

Wyjaśnić warunki udatności odnowienia 
naturalnego 

PP 

16 

Obliczyć liczbę sadzonek stosując wzory dla 
określonej więźby 

PP 

17 

Zaplanować orientacyjną liczbę sadzonek 
sosny na 1 ha 

PP 

18 

Podać znaczenie rekultywacji biologicznych 

19 

Określić rodzaje zabiegów stosowanych  
w melioracjach leśnych 

20 

Wyjaśnić zaleŜność przygotowania gleby od 
warunków siedliska 

PP 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

25

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 
jednotygodniowym. 

2.

 

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.

 

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 

4.

 

Przygotuj odpowiednia liczbę testów. 

5.

 

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 

6.

 

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcje dla ucznia. 

7.

 

Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 

8.

 

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 

9.

 

Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się  czasie 
zakończenia udzielania odpowiedzi. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

4.

 

Test zawiera 20 zadań Do kaŜdego zadania dołączone są cztery moŜliwości odpowiedzi. 
Tylko jedna jest prawdziwa. 

5.

 

Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi,  stawiając  w  odpowiedniej 
rubryce  znak  X.  W  przypadku  pomyłki  naleŜy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem,  
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.

 

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

7.

 

Jeśli  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóŜ  jego  rozwiązanie 
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.

 

Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 

 

Powodzenia! 

Materiały dla ucznia: 

 

instrukcja, 

 

zestaw zadań testowych, 

 

karta odpowiedzi. 

 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.

 

Do odnowienia naturalnego moŜna przeznaczyć 
a)

 

wszystkie drzewostany. 

b)

 

wszystkie drzewostany dojrzałe do odnowienia. 

c)

 

tylko drzewostany iglaste. 

d)

 

tylko drzewostany liściaste. 

 

2.

 

Samosiew jest 
a)

 

najczęściej stosowaną metodą odnowienia naturalnego. 

b)

 

najczęściej stosowaną metodą odnowienia sztucznego. 

c)

 

metodą siewu w szkółkach leśnych. 

d)

 

najczęściej stosowaną metodą poprawek i uzupełnień. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

26

3.

 

Nasiennik to 
a)

 

pojedynczo rosnące drzewo iglaste. 

b)

 

bardzo wysokie drzewo. 

c)

 

pojedynczo rosnące drzewo liściaste. 

d)

 

drzewo prawidłowo ukształtowane o najlepszej Ŝywotności. 

 

4.

 

Poprawki, uzupełnienia i dolesienia mają na celu 

a)

 

zagęszczenie drzewostanu. 

b)

 

zwiększenie liczby drzew. 

c)

 

zwiększenie róŜnorodności gatunkowej. 

d)

 

zróŜnicowanie wysokości drzewostanu. 

 

5.

 

W skład transportu sadzonek wchodzą operacje 
a)

 

przemieszczania sadzonek. 

b)

 

pakowania i przemieszczania sadzonek. 

c)

 

wyjmowanie, sortowanie i przemieszczanie sadzonek. 

d)

 

pakowania, przemieszczania i przechowywania sadzonek. 

 

6.

 

Uzupełnienia wykonuje się 
a)

 

w starszych uprawach i młodnikach do 20 lat. 

b)

 

tylko w uprawach do 10 lat. 

c)

 

tylko w młodnikach do 20 lat. 

d)

 

we wszystkich drzewostanach bez względu na wiek. 

 

7.

 

Błędami sadzenia w szparę m.in. są 
a)

 

zbyt płytka szpara, zwinięte korzenie, zły kształt szpary. 

b)

 

umieszczenie szyi korzeniowej na poziomie zerowym. 

c)

 

zaciśnięcie dolnej części szpary przez przechylenie kostura do siebie. 

d)

 

zaciśnięcie górnej części szpary przez odchylenie kostura od siebie. 

 

8.

 

Placówki pod grupowe wprowadzania dębu mają wymiary 
a)

 

ś

rednica 1,2 m i odstępy (licząc od środka placówki) 4–6 m. 

b)

 

ś

rednica 1,0 m i odstępy (licząc od środka placówki) 4–8 m. 

c)

 

ś

rednica 1,5 m i odstępy (licząc od środka placówki) 3–6 m. 

d)

 

ś

rednica 2,0 m i odstępy (licząc od środka placówki) 3–8 m. 

 

9.

 

Jamki moŜna wykonywać 
a)

 

jesienią, wiosną, przed sadzeniem lub w trakcie sadzenia. 

b)

 

tylko jesienią. 

c)

 

tylko wiosną. 

d)

 

tylko wiosną przed sadzeniem. 

 

10.

 

Sadzonki po przewiezieniu na miejsce sadzenia powinny być 
a)

 

przechowywane w skrzynkach. 

b)

 

przechowywane w skrzynkach pod osłoną drzew. 

c)

 

tylko przykryte gałęziami. 

d)

 

zadołowane we wcześniej przygotowanym tradycyjnym dole. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

27

11.

 

Sadzenie w szparę wykonuje się 
a)

 

szuflą. 

b)

 

kosturem. 

c)

 

szpadlem. 

d)

 

motyką. 

 

12.

 

W zabiegach fitomelioracyjnych wykorzystuje się m.in. 
a)

 

łubin Ŝółty, łubin trwały, olszę szarą. 

b)

 

łubin Ŝółty, łubin trwały, olszę czarną. 

c)

 

łubin trwały, olszę czarną, olszę szarą. 

d)

 

łubin trwały, olszę czarną, jarząb. 

 
13.

 

Melioracje wodne w lasach mają na celu 
a)

 

tylko poprawę stosunków wodnych gleb. 

b)

 

tylko poprawę stosunków powietrznych gleb. 

c)

 

poprawę stosunków wodno-powietrznych gleb. 

d)

 

ułatwienie przygotowania gleby pod sadzenie. 

 

14.

 

Usuwanie namułów i zanieczyszczeń z rowów melioracyjnych dokonuje się 
a)

 

w okresie letnim przy najniŜszych stanach wody. 

b)

 

w okresie letnim przy najwyŜszych stanach wody. 

c)

 

w okresie jesiennym. 

d)

 

w okresie zimowym. 

 
15.

 

Zaletą odnowienia naturalnego jest 
a)

 

nierównomierność obsiewu. 

b)

 

uzaleŜnienie od lat nasiennych. 

c)

 

zachowanie ciągłości produkcji leśnej. 

d)

 

Ŝ

ywiołowość przyrody. 

 

16.

 

Wzór dla więźby prostokątnej to 

a)

 

b

a

P

N

=

b)

 

2

a

P

N

=

c)

 

P

b

a

N

=

.  

d)

 

b

a

P

N

=

 

17.

 

Orientacyjna liczba sadzonek sosny na 1 ha wynosi 
a)

 

7–10 tys. 

b)

 

9–10 tys. 

c)

 

8–10 tys. 

d)

 

8–12 tys. 

 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

28

18.

 

Rekultywacja biologiczna ma na celu 
a)

 

odtworzenie gleby przez zastosowanie zabiegów agrotechnicznych i fitomelioracyjnych. 

b)

 

odtworzenie gleby przez zastosowanie zabiegów agrotechnicznych. 

c)

 

odtworzenie gleby przez zastosowanie zabiegów fitomelioracyjnych. 

d)

 

właściwe ukształtowanie stosunków wodnych. 

 

19.

 

Stosowanie nawoŜenia mineralnego i organicznego naleŜy do zabiegów 
a)

 

agrotechnicznych. 

b)

 

fitomelioracyjnych. 

c)

 

biologicznych. 

d)

 

fitotechnicznych. 

 
20. Sposoby przygotowania gleby pod sadzenie zaleŜą przede wszystkim od 

a)

 

pory roku. 

b)

 

posiadanego sprzętu. 

c)

 

warunków siedliska. 

d)

 

krainy przyrodniczo-leśnej. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

29

KARTA ODPOWIEDZI 

 
 
Imię i nazwisko ………………………………………………………........................................ 

 
Prowadzenie prac dotyczących odnowienia lasu, zalesień, rekultywacji oraz 
melioracji leśnych 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1. 

 

2. 

 

3. 

 

4. 

 

5. 

 

6. 

 

7. 

 

8. 

 

9. 

 

10. 

 

11. 

 

12. 

 

13. 

 

14. 

 

15. 

 

16. 

 

17. 

 

18. 

 

19. 

 

20. 

 

Razem:   

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

30

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 2 

 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Prowadzenie  prac  dotyczących 
odnowienia lasu, zalesień, rekultywacji oraz melioracji leśnych” 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania 2, 5, 6, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 15, 16, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 1, 3, 4, 7, 14, 18 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące 
oceny szkolne: 

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  5  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. d, 3. a, 4. c, 5. b, 6. a, 7. a, 8. b, 9. d, 10. a, 11. d,  
12. a, 13. d, 14. b, 15. d, 16. b, 17. a, 18. c, 19. b, 20. d. 
 
Plan testu 

 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Wyjaśnić zasady stosowania odnowienia 
naturalnego 

PP 

Wymienić sposoby odnowienia 
naturalnego 

Wyjaśnić metody zwiększające 
częstotliwość obradzania drzew 

PP 

Wyjaśnić zasady przygotowania 
drzewostanu do odnowienia naturalnego 

PP 

Określić sposoby ręcznej uprawy gleby 

Wymienić wady odnowienia naturalnego 

Sklasyfikować czynności odnowienia 
naturalnego 

PP 

Określić zasady przechowywania 
sadzonek 

Określić sposób przechowywania 
sadzonek w pobliŜu miejsca ich sadzenia 

10 

Określić liczbę sadzonek sosny na 1 ha 

11 

Zdefiniować pojęcie więźby 

12 

Określić ręczne sposoby sadzenia 
sadzonek 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

31

13 

Określić sposób postępowania  
z uszkodzonymi sadzonkami 

14 

Wyjaśnić błędy sadzenia w szparę 

PP 

15 

Określić sposób wykonania poprawek 

16 

Określić charakter zabiegów 
melioracyjnych 

17 

Zidentyfikować przyczyny zakłócenia 
stosunków wodnych gleb 

18 

Wyjaśnić znaczenie melioracji 
biologicznych 

PP 

19 

Podać znaczenie kierunku prowadzenia 
prac konserwacyjnych rowów 
melioracyjnych 

20 

Określić sposoby konserwacji skarp 
rowów melioracyjnych 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

32

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 
jednotygodniowym. 

2.

 

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.

 

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 

4.

 

Przygotuj odpowiednia liczbę testów. 

5.

 

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 

6.

 

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcje dla ucznia. 

7.

 

Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 

8.

 

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 

9.

 

Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się  czasie 
zakończenia udzielania odpowiedzi. 

 
 

Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

4.

 

Test zawiera 20 zadań Do kaŜdego zadania dołączone są cztery moŜliwości odpowiedzi. 
Tylko jedna jest prawdziwa. 

5.

 

Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi,  stawiając  w  odpowiedniej 
rubryce  znak  X.  W  przypadku  pomyłki  naleŜy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem,  
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.

 

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

7.

 

Jeśli  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóŜ  jego  rozwiązanie 
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.

 

Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 

 

Powodzenia! 

 
Materiały dla ucznia: 

 

instrukcja, 

 

zestaw zadań testowych, 

 

karta odpowiedzi. 

 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 

1.

 

Odnowienie naturalne nie powinno być stosowane w drzewostanach 
a)

 

zdrowych o duŜej odporności. 

b)

 

chorych o obniŜonej zdrowotności. 

c)

 

o dobrej jakości hodowlanej. 

d)

 

o dobrej jakości technicznej. 

 

2.

 

Do sposobów odnowienia naturalnego zalicza się 
a)

 

tylko samosiew górny. 

b)

 

ręczny siew nasion. 

c)

 

c) tylko samosiew boczny. 

d)

 

samosiew górny i boczny. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

33

3.

 

Sposobem pobudzenia drzew w drzewostanach do częstszego obradzania jest 
a)

 

stosowanie  odpowiednich  cięć  w  drzewostanach  przeznaczonych  do  odnowienia 
naturalnego. 

b)

 

stosowanie nawoŜenia mineralnego w drzewostanach przeznaczonych do odnowienia 
naturalnego. 

c)

 

stosowanie  specjalnego  przygotowania  gleby  w  drzewostanach  przeznaczonych  do 
odnowienia naturalnego. 

d)

 

stosowanie  melioracji  leśnych  w  drzewostanach  przeznaczonych  do  odnowienia 
naturalnego. 

 

4.

 

Przygotowanie drzewostanu i gleby do odnowienia naturalnego polega na wykonaniu 
a)

 

cięć przygotowawczych, obsiewnych i odsłaniających. 

b)

 

cięć uprzątających, odsłaniających i obsiewnych. 

c)

 

cięć przygotowawczych, obsiewnych, odsłaniających i uprzątających. 

d)

 

cięć odsłaniających, obsiewnych i uprzątających. 

 

5.

 

Uprawa ręczna gleby w formie placówek nieregularnie rozrzuconych polega na 
a)

 

przekopaniu określonych powierzchni. 

b)

 

zdzieraniu pokrywy oraz przerabianiu jej motykami. 

c)

 

zdzieraniu wierzchniej warstwy gleby. 

d)

 

zagrabieniu wyznaczonych placówek. 

 

6.

 

Wadą odnowienia naturalnego jest 
a)

 

nierównomierność obsiewu. 

b)

 

obfitość obsiewu. 

c)

 

zachowanie ciągłości produkcji leśnej. 

d)

 

uzyskiwanie drzewostanów wielopiętrowych. 

 

7.

 

Jedną z czynności wchodzących w skład odnowienia naturalnego jest 
a)

 

uprawa gleby. 

b)

 

produkcja sadzonek. 

c)

 

wykonywanie poprawek. 

d)

 

wykonywanie uzupełnień. 

8.

 

W  leśnictwie  powszechnie  stosuje  się  do  przechowywania  sadzonek  doły  tradycyjne 
zlokalizowane 
a)

 

przy szkółkach leśnych. 

b)

 

przy powierzchniach odnawianych lub zalesianych. 

c)

 

przy leśniczówkach. 

d)

 

w pobliŜu dróg leśnych. 

 

9.

 

Dół do przechowywania sadzonek powinien mieć wymiary 
a)

 

głębokość 1 m, szerokość 1,5 m, długość 3 m. 

b)

 

głębokość 0,2 m, szerokość 2,0 m, długość 5 m. 

c)

 

głębokość  0,5  m,  szerokość  2,0  m,  długość  w  zaleŜności  od  wielkości  dołowania 
sadzonek. 

d)

 

głębokość 0,5 m, szerokość 1,5 m, długość zaleŜna od ilości dołowanych sadzonek. 

 

10.

 

Orientacyjnie na 1ha odnowień lub zalesień przeznacza się 
a)

 

8–10 tys. sztuk sosny. 

b)

 

7–10 tys. sztuk sosny. 

c)

 

9–11 tys. sztuk sosny. 

d)

 

7–11 tys. sztuk sosny. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

34

11.

 

Więźba jest to 
a)

 

sposób sadzenia sadzonek. 

b)

 

metoda sztucznego odnowienia lasu. 

c)

 

określenie dotyczące związków drzewa z siedliskiem. 

d)

 

sposób rozmieszczenia miejsc sadzenia sadzonek. 

 

12.

 

Sadzenie w szparę wykonaną kosturem jest 
a)

 

ręcznym  sposobem  sadzenia  jednorocznych  sadzonek  sosny  z  nagim  systemem 
korzeniowym. 

b)

 

ręcznym  sposobem  sadzenia  jednorocznych  sadzonek  sosny  z  zakrytym  systemem 
korzeniowym. 

c)

 

ręcznym  sposobem  sadzenia  jednorocznych  sadzonek  sosny  z  silnie  rozwiniętym 
systemem korzeniowym. 

d)

 

ręcznym sposobem sadzenia sadzonek wieloletnich. 

 
13.

 

Stwierdzone podczas sadzenia uszkodzone sadzonki naleŜy 
a)

 

delikatnie sadzić. 

b)

 

przechowywać oddzielnie w dole. 

c)

 

odrzucić na bok. 

d)

 

odrzucić i przysypać ziemią, aby nie pozostawić ich na powierzchni. 

 
14.

 

Najczęściej popełnianym błędem podczas sadzenia w szparę jest m.in. 
a)

 

poszerzenie szpary przez poruszenie kosturem. 

b)

 

sadzenie w jedną szparę dwóch lub więcej sadzonek. 

c)

 

udeptanie garbu ziemi od strony sadzącego. 

d)

 

zaciśnięcie górnej części szpary przez odchylenie kostura od siebie. 

 
15.

 

Poprawki powinny być wykonane 
a)

 

jesienią następnego roku w uprawach załoŜonych wiosną. 

b)

 

po pięciu latach. 

c)

 

w dowolnym czasie. 

d)

 

w następnym roku po załoŜeniu uprawy. 

16.

 

Melioracje to zabiegi 
a)

 

o charakterze technicznym. 

b)

 

o  charakterze  technicznym  i  biologicznym,  mające  na  celu  poprawę  produkcyjnych 
zdolności gleb. 

c)

 

mające na celu osuszenie terenu. 

d)

 

o charakterze biologicznym. 

 
17.

 

Czynnikami powodującymi zakłócenia stosunków wodnych gleb są m.in. 
a)

 

ujęcia wody gruntowej. 

b)

 

tamy budowane przez bobry. 

c)

 

zbiorniki retencyjne. 

d)

 

rowy z kontrolowanym odpływem. 

 
18.

 

Melioracje biologiczne szczególnie duŜe znaczenie mają 
a)

 

we wprowadzaniu nowych gatunków roślin do lasów. 

b)

 

w poprawianiu stosunków wodnych w lasach. 

c)

 

w uproduktywnieniu ubogich i zdegradowanych siedlisk leśnych. 

d)

 

w zwiększeniu odporności drzew na zagroŜenia chorobowe. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

35

19.

 

Przy  usuwaniu  namułów  podczas  konserwacji  rowu  melioracyjnego  pracę  naleŜy 
prowadzić 
a)

 

w kierunku ujścia rowu. 

b)

 

od ujścia rowu i prowadzić w kierunku przeciwnym do odpływu wody w rowie. 

c)

 

zgodnie z kierunkiem odpływu wody w rowie. 

d)

 

w dowolnym kierunku. 

 
20.

 

Jednym ze sposobów darniowania skarp rowu jest 
a)

 

darniowanie pojedyncze. 

b)

 

darniowanie w poprzek skarpy. 

c)

 

darniowanie wzdłuŜ rowu. 

d)

 

darniowanie na mur. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

36

KARTA ODPOWIEDZI 

 
 
Imię i nazwisko ………………………………………………………........................................ 

 
Prowadzenie prac dotyczących odnowienia lasu, zalesień, rekultywacji oraz 
melioracji leśnych 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1. 

 

2. 

 

3. 

 

4. 

 

5. 

 

6. 

 

7. 

 

8. 

 

9. 

 

10. 

 

11. 

 

12. 

 

13. 

 

14. 

 

15. 

 

16. 

 

17. 

 

18. 

 

19. 

 

20. 

 

Razem:   

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

37

7.

 

LITERATURA 

 
1.

 

Gorzelak A. (red.): Zalesianie terenów porolnych. IBL, Warszawa 1999 

2.

 

Gorzelak A. (red.): Gospodarowanie w lasach drobnej własności. IBL, Warszawa 2001 

3.

 

Instrukcja  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy  przy  wykonywaniu  podstawowych  prac 
z zakresu  gospodarki  leśnej.  Załącznik  do  Zarządzenia  Nr  19  Dyrektora  Generalnego 
Lasów Państwowych z dnia 14.07.1997 

4.

 

Murat E.: Poradnik hodowcy lasu. Oficyna Edytorska „Wydawnictwo Świat”, Warszawa 
2005 

5.

 

Poradnik leśniczego. Wydawnictwo Świat, Warszawa, 1991 

6.

 

Sobczak  R.:  Prace  przy  sztucznym  odnawianiu  lasu  i  zalesianiu.  Wydawnictwo  Świat  – 
Biblioteczka robotnika leśnego z. 11, Warszawa 1993 

7.

 

Załącznik  do  Zasad  hodowli  lasu:  Siedliskowe  podstawy  hodowli  lasu.  ORWL  
w Bedoniu, Warszawa 2004 

8.

 

Zasady  hodowli  lasu.  Ośrodek  Rozwojowo-WdroŜeniowy  Lasów  Państwowych 
w Bedoniu, Warszawa 2003 

 
Czasopisma: 

 

Echa Leśne  

 

Głos Lasu  

 

Las Polski 

 
Literatura metodyczna: 
1.

 

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia 
Kadr, Fundusz Współpracy, Warszawa 1997 

2.

 

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000