POJĘCIE RACJONALNEGO ŻYWIENIA.
SPOŁECZNO- KULTUROWE
UWARUNKOWANIA ŻYWIENIA
POLAKÓW.
ZACHOWANIA ŻYWIENIOWE JAKO
ELEMENT STYLU ŻYCIA.
Katarzyna Stelmach 6b
POJĘCIE RACJONALNEGO ŻYWIENIA.
SPOŁECZNO- KULTUROWE
UWARUNKOWANIA ŻYWIENIA
POLAKÓW.
ZACHOWANIA ŻYWIENIOWE JAKO
ELEMENT STYLU ŻYCIA.
Katarzyna Stelmach 6b
ODŻYWIANIE
podstawa życia, rozwoju, zdrowia i sprawności fizycznej. Nieprawidłowe
odżywianie może prowadzić do otyłości, nadciśnienia, chorób serca,
nowotworów, dlatego należy zwracać szczególną uwagę na spożywane
pokarmy.
Racjonalnym, czyli prawidłowym żywieniem zajmuje się dietetyka, która
mówi o dostarczaniu organizmowi wszytskich składników odżywczych w
odowiednich ilościach.
PIRAMIDA ŻYWIENIA
Do podstawowych i niezbędnych dla organizmu człowieka
składników odżywczych należą:
•
białko,
•
węglowodany,
•
tłuszcze,
•
witaminy,
•
sole mineralne,
•
woda,
•
błonnik
BIAŁKA
•
Zwierzęce, roślinne
•
Źródła:
produkty zbożowe, nasiona roślin strączkowych,
ziemniaki, fasola, soczewica, warzywa, mleko, produkty mleczne
•
Zapotrzebowanie:
o
1g/kg masy ciała dziennie
o
Ciąża 2x więcej
•
Białka roślinne razem ze zwierzęcymi
•
Białko zwierzęce 30%
•
Energia: 12-14% całodziennego zapotrzebowania
WĘGLOWODANY
•
Złożone, proste
•
Źródła:
produkty zbożowe, rośliny okopowe, trzcina cukrowa, buraki cukrowe,
nasiona roślin strączkowych, warzywa, owoce, produkty mleczne
•
Zapotrzebowanie:
o
Osoby dorosłe około 350 g
•
Energia: min. 50% całodziennego zapotrzebowania,
•
10% to cukry proste
•
Nadmiar:
nadwaga, otyłość, cukrzyca, miażdżyca
TŁUSZCZE
•
Nośniki witamin
•
Źródła:
oleje roślinne, margaryny miękkie, ryby morskie (2-3x tyg.), oleje sojowe
•
Nadmiar:
miażdżyca, zapalenie przełyku, nowotwory (rak jelita grubego)
ZALECANY UDZIAŁ ENERGII ZE SKŁADNIKÓW
POKARMOWYCH
BIAŁKO
TŁUSZCZE
WĘGLOWODANY
10-15%
25-30%
55 – 65%
BŁONNIK
•
Rola:
o
Źródło energii dla mikroorganizmów
o
Masy kałowe
o
Perystaltyka jelit
o
Witaminy K, B
o
Działanie detoksykacyjne
•
Źródła:
owoce, warzywa, orzechy, brązowy ryż, produkty z pełnymi zbożami
NAJWAŻNIEJSZE PRODUKTY SPOŻYWCZE W
DIECIE POLAKÓW TO:
•
cukier,
•
białe pieczywo,
•
masło,
•
ziemniaki,
•
warzywa,
•
herbata czarna ,
•
mięso (96 proc.),
•
słodycze (batony, drożdżówki, herbatniki, czekolada) ,
•
owoce ,
•
nabiał
WAGA
72% Polaków uważa, że ma odpowiednią wagę
rzeczywisty odsetek osób z odpowiednią wagą w Polsce wynosi znacznie
mniej: 52 %
nadwagę w Polsce ma 36 % deklaruje ją zaś jedynie 23 %
Mimo to prawie połowa Polaków (częściej są to kobiety) obawia się przytycia
i podejmuje rozmaite działania, aby temu zapobiec.
ZACHOWANIA ŻYWIENIOWE
są bardzo złożonym procesem, wpływa na nie wiele wzajemnie nakładających
się czynników.
Podstawowy czynnik wpływający na przyjmowanie pokarmu to fizjologiczna
potrzeba regulowana uczuciem głodu i sytości.
BODŹCE ZMYSŁOWE
•
smak słodki, kwaśny, ostry, słony, gorzki,
•
zapach - zmysł sprzężony ze smakiem,
•
wzrok związany z oczekiwaniem, jest to wygląd pożywienia, kształt, kolor,
•
dotyk odczuwany przez wargi, usta, gardło – miękki, soczysty, twardy,
•
dźwięk odgłos związany z jedzeniem np. chrupaniem.
W sposobie odżywiania ważne jest indywidualne preferencje żywieniowe jak
upodobania lub niechęć, które często związane są z doznaniami przy jedzeniu.
Wyższy poziom wykształcenia
•
rozwija potrzeby,
•
pozwala je zaspokoić.
Ponadto poziom wykształcenia zazwyczaj wiąże się wysokością osiąganych
dochodów, a także ze świadomością podejmowanych wyborów, co wpływa na
stopień urozmaicenia diety i sprzyja prawidłowemu spożyciu poszczególnych
składników odżywczych.
WYKSZTAŁCENIE A JEDZENIE ?
U osób z wyższym wykształceniem obserwujemy wyższą konsumpcją
•
napojów mlecznych,
•
serów, owoców,
•
soków,
•
wód mineralnych,
W porównaniu np. z gospodarstwami domowymi osób z wykształceniem
podstawowym, w których przeważa spożycie produktów zbożowych i
ziemniaków.
Różnorodne produkty
Nieprzetworzone
Minimum 2 litry płynów dziennie
Dostarczaj błonnika (płatki zbożowe, warzywa)
Warzywa i owowce
Unikaj słodyczy – z wyjątkiem miodu
Sól, alkohol, mocna herbata i kawa
Tłuszcze zwierzęce → tłuszcze roślinne
DZIĘKUJĘ
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ