I. Pojęcie władzy sądowniczej i pojęcie wymiaru sprawiedliwości  

1. Sąd Najwyższy  
Sąd Najwyższy jest organem władzy sądowniczej, powołanym do:  
1) sprawowania wymiaru sprawiedliwości przez:  
a) zapewnienie w ramach nadzoru zgodności z prawem oraz jednolitości orzecznictwa sądów powszechnych i 
wojskowych przez rozpoznawanie kasacji oraz innych środków odwoławczych,  
b) podejmowanie uchwał rozstrzygających zagadnienia prawne,  
c) rozstrzyganie innych spraw określonych w ustawach;  
2) rozpoznawania protestów wyborczych oraz stwierdzania ważności wyborów do Sejmu i Senatu oraz wyboru 
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, a także ważności referendum ogólnokrajowego i referendum 
konstytucyjnego;  
3) rozpoznawania protestów wyborczych w wyborach do Parlamentu Europejskiego;  
4) opiniowania projektów ustaw i innych aktów normatywnych, na podstawie których orzekają i funkcjonują 
sądy, a także innych ustaw w zakresie, w którym uzna to za celowe;  
5) wykonywania innych czynności określonych w ustawach.   
 
2. Sądy powszechne  
Organy władzy sądowniczej, którym Konstytucja przypisuje prawo sprawowania wymiaru sprawiedliwości. 

Art. 177.  

Sądy powszechne sprawują wymiar sprawiedliwości we wszystkich sprawach, z wyjątkiem spraw ustawowo 
zastrzeżonych dla właściwości innych sądów. 
Wyjątki od zasady powszechności sprawowania wymiaru sprawiedliwości przez sądy powszechne 
* wykroczenia wśród wojskowych są sądzone przez Sąd Wojskowy 
* Sądy Wojskowe i Administracyjne orzekają wyłącznie w sprawach określonych w ustawach 
* funkcjonowanie specjalnych komisji ds. naruszenia dyscypliny finansów publicznych 
* tryb doraźny na czas wojny 
 
a) Sądy Rejonowe 



 

panuje zasada domniemania właściwości sądów rejonowych 

b) Sądy Okręgowe 



 

są tworzone na obszarze właściwości co najmniej 2 sądów rejonowych 



 

rozpatrują odwołania od orzeczeń sądów rejonowych 



  Organy – Prezes i Kolegium 

c) Sądy Apelacyjne 



 

są tworzone dla obszarów właściwości co najmniej 2 sądów okręgowych 



  Organy – Prezes i Kolegium 

 
3. Sądy administracyjne  
Sprawują kontrolę działalności administracyjnej, zgodności z ustawami uchwał organów samorządu 
terytorialnego, organów wykonawczych, zarządzeń wójta, burmistrza, prezydenta. 
Kontrolują akty normatywne terenowych organów administracji rządowej. 
Sądy administracyjne działają na podstawie 



  ustawy z 25.07.2002 – Prawo o ustroju Sądów Administracyjnych 



 

Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi 



 

Ustawa wprowadzająca ustawy Prawo o ustroju SA i Prawo o postępowaniu przed SA 

Skład 
* Prezes 
* wice-prezesi 
* sędziowie 
Organy 
* Prezes NSA – powoływany przez Prezydenta na 6 letnią kadencję w podobnej procedurze jak Prezesa SN 
* Zgromadzenie ogólne sędziów NSA 
* Kolegium NSA 
Izby 



 

Finansowa 



 

Gospodarcza 



 

Ogólno-administracyjna 

 
Sędziowie powoływani przez Prezydenta na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa 

Kompetencje 



  rozpatrywanie skarg na: 



 

decyzje administracyjne 



 

postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym na które służy zażalenie 



 

postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym 



 

postępowania zabezpieczające na które służy zażalenie 



 

inne czynności z zakresu administracji publicznej 



 

akty prawa miejscowego (wydawane przez terenowe organy administracji rządowej lub organy samorządu 

terytorialnego) 



 

akty organów samorządu terytorialnego nie będące aktami prawa miejscowego 



 

bezczynność organu 

 

Orzekanie 
I instancja – Wojewódzki Sąd Administracyjny 
II instancja – Naczelny Sąd Administracyjny – organ kasacyjny 
 
4. Sądy wojskowe  



 

Wymiar sprawiedliwości sprawują również sądy wojskowe.  



 

Na czas wojny mogą być ustanowione sąd wyjątkowy lub tryb doraźny.  



 

Nadzór w zakresie orzekania sprawuje Sąd Najwyższy.  



 

Sądy wojskowe uczestniczą w wyborze członków KRS.  



 

Szczegółowe zasady organizacji i funkcjonowania pozostawiono ustawodawcy. Sądy wojskowe 
sprawują w siłach zbrojnych RP wymiar sprawiedliwości w sprawach karnych oraz orzekają w 
sprawach przekazanych do ich właściwości odrębnymi ustawami  



 

Orzekają w sprawach żołnierzy w czynnej służbie wojskowej, ale w wypadkach przewidzianych w 
ustawach sprawują też wymiar sprawiedliwości w sprawach karnych w stosunku do osób nienależących 
do sił zbrojnych.

 

 
Sądy wojskowe tworzy i znosi, w drodze rozporządzenia, Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z 
Ministrem Sprawiedliwości po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Sądownictwa. Określa on siedziby i obszary 
właściwości tych sądów. 

 

Sądami wojskowymi są: sądy garnizonowe i sądy okręgowe.  
Nadzór administracyjny- Minister Sprawiedliwości  
Nadzór służbowy- Minister Obrony Narodowej 
 

II. Krajowa Rada Sądownictwa  

Skład i kompetencje KRS 
Krajowa Rada Sądownictwa odgrywa istotną, rolę w kreowaniu sędziów, co wiąże się z dążeniem do 
zagwarantowania niezawisłości sędziowskiej oraz wzmocnieniem samorządności sędziowskiej. Zajmuje się ona 
sprawami nominacji i awansów sędziowskich oraz ma wpływ na organizację sądów dyscyplinarnych. Używając 
literackiej metafory można powiedzieć, że jest to matecznik sądownictwa. 
KRAJOWA RADA SĄDOWNICTWA stoi na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów opiniuje 
projekty ustaw dotyczących sądownictwa może wystąpić z wnioskiem do TK w sprawie zgodności z 
Konstytucją aktów normatywnych w zakresie j.w. m.in. rozpatruje i ocenia kandydatury sędziów we wszystkich 
typach sądów o przedstawia prezydentowi wnioski o ich powołanie oraz pośredniczy w podejmowaniu przez 
władzę wykonawczą i usta. najważniejszych decyzji odnośnie sądownictwa pełni inne funkcje doradcze, 
opiniujące odwołanie przez Ministra Sprawiedliwości prezesa lub wiceprezesa sądu wymaga jej opinii; 
niektórych przypadkach negatywna opinia jest dla Ministra wiążąca wyraża zgodę na późniejsze przejście 
sędziego w stan spoczynku 
Krajowa Rada Sądownictwa składa się z 25 członków (kadencja członków wybranych trwa 4 lata): 
1) Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, Ministra Sprawiedliwości, Prezesa Naczelnego Sądu 
Administracyjnego i osoby 
powołanej przez Prezydenta Rzeczypospolitej, 
2) piętnastu członków wybranych spośród sędziów Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, sądów 
administracyjnych i 
sądów wojskowych, 
3) czterech członków wybranych przez Sejm spośród posłów oraz dwóch członków wybranych przez Senat 
spośród senatorów. 

III. Prokuratura  

Art. 7. Zasada bezstronności działania   

Prokurator jest obowiązany do podejmowania działań określonych w ustawach, kierując się zasadą bezstronności 
i równego traktowania wszystkich obywateli. 

Art. 8. Niezależność i samodzielność prokuratora  

1. Prokurator przy wykonywaniu czynności określonych w ustawach jest niezależny, z zastrzeżeniem przepisów 
ust. 2 oraz art. 8a uprawnienia prokuratora bezpośrednio przełożonego, i art. 8b uprawnienia prokuratora 
przełożonego do delegowania czynności i przejmowania spraw, . 
2. Prokurator jest obowiązany wykonywać zarządzenia, wytyczne i polecenia przełożonego prokuratora. 
Zarządzenia, wytyczne i polecenia nie mogą do tyczyć treści czynności procesowej. 
3. Zarządzenia i wytyczne dotyczące konkretnie oznaczonej sprawy oraz polecenia są włączane do akt sprawy. 
4. W przypadku gdy w postępowaniu sądowym ujawnią się nowe okoliczności, prokurator samodzielnie 
podejmuje decyzje związane z dalszym tokiem tego postępowania. 
5. Prokurator przełożony w razie stwierdzenia oczywistej obrazy prawa przy prowadzeniu sprawy wytyka, 
niezależnie od innych uprawnień, właściwemu prokuratorowi uchybienie, po uprzednim zażądaniu – w razie 
potrzeby – wyjaśnień. Stwierdzenie i wytknięcie uchybienia nie wpływa na rozstrzygnięcie sprawy. 
 
Kolegium prokuratury apelacyjnej: 
* składa się z 4-10 członków wybieranych w 2/3 przez zgromadzenie prokuratorów, a w 1/3 powoływanych 
przez prokuratora apelacyjnego spośród prokuratorów.  
* rozpatruje ono wnioski wynikające z wizytacji i lustracji i prokuratur 
Kolegium prokuratury okręgowej: 
*  składa się z 4-10 członków wybieranych w 2/3 przez zebrania prokuratorów prokuratury okręgowej oraz 
delegatów prokuratorów prokuratur rejonowych, a w 1/3 powoływanych przez prokuratora okręgowego spośród 
podległych mu prokuratorów 
 
 

IV. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji. 

 

Sprawozdanie 
KRRiTV corocznie do końca marca przestawia sprawozdanie ze swej działalności Sejmowi, Senatowi 
i Prezydentowi. Jeśli Sejm i Senat sprawozdanie odrzuci, a decyzję taką zaakceptuje Prezydent to członkowie 
KRRiTV tracą mandat. Sprawozdanie ma dotyczyć  



 

problemów jakie spotyka KRRiTV podczas pełnienia misji, która wynika z art. 213 ust. 1 



 

problemów w funkcjonowaniu KRRiTV 

 
Art. 213. ust. 1 
Krajowa  Rada  Radiofonii  i  Telewizji  stoi  na  straży  wolności  słowa,  prawa  do  informacji  oraz  interesu 
publicznego w radiofonii i telewizji. 
 
 
Członkowie KRRiTV ponoszą odpowiedzialność  



 

polityczną – na skutek odrzucenia sprawozdania 



 

konstytucyjną – przed Trybunałem Stanu 

Skład 



 

6 letnia kadencja (licząc od dnia powołania) 



 

5 osób – powoływanych przez Sejm (2), Senat (1), Prezydenta (2) 



 

nie ma możliwości ubiegania się o ponowny wybór 

 
W skład KRRiTV mogą wchodzić osoby  



 

wyróżniające się wiedzą i doświadczeniem w dziedzinie środków masowego przekazu 



 

nie posiadające udziałów lub akcji spółek albo w inny sposób uczestniczące w podmiocie będącym tzw. 
nadawcą lub producentem radiowym lub telewizyjnym 



 

nie łączące członkostwa z działalnością zarobkową z wyjątkiem pracy naukowo-dydaktycznej w charakterze 
nauczyciela akademickiego lub działalności twórczej 

 
W okresie członkostwa w KRRiTV ulega zawieszeniu członkostwo w stowarzyszeniach, związkach 
zawodowych, kościelnych. 

 
Utrata mandatu przez członka KRRiTV następuje, gdy członek  



 

zrzeknie się funkcji na skutek choroby uniemożliwiającej na stałe wykonywanie czynności członka 



 

naruszy ustawę (orzeczone przez Trybunał Stanu) 



 

gdy popełni przestępstwo z winy umyślnej 



 

gdy złoży fałszywe oświadczenie lustracyjne 

 
 
Na czele KRRiTV stoi Przewodniczący, którego ze swego grona wybierają członkowie KRRiTV. Na wniosek 
przewodniczącego jest wybierany wice-przewodniczący. 
 
Przewodniczący 



 

reprezentuje Radę na zewnątrz 



 

wykonuje  zadania  powierzone  w  ustawie  (nadaje  tzw.  koncesje  od  nadawania  programów  radiowych  i 
telewizyjnych) 



  wymierza kary administracyjne za naruszenie ustawy (np. art. 53 ustawy) 

- na osobę kierującą programem 

     - na osobę kierującą działalnością nadawcy 
Odwołanie od kary przysługuje do sądu okręgowego gospodarczego. 



 

wezwania do zaprzestania emisji programu naruszającego ustawę 

 
powołuje członków do spółek Telewizja Polska i Polskie Radio. Minister Skarbu Państwa ma prawo do 
mianowania po jednym członku w tych spółkach. 
 
Rady Programowe składają się z 15 członków (10 delegowanych przez ugrupowania parlamentarne, 5 osób z 
dorobkiem i doświadczeniem w dziedzinie kultury i mediów delegowanych przez KRRiTV). 
 
KRRiTV wypowiada się w formie rozporządzeń. Ma prawo podejmowania uchwał. Koncesje na nadawanie 
wydawane są w formie decyzji Przewodniczącego na skutek uchwały Rady. 

 

 

V. ZMIANA KONSTYTUCJI 

 
Konstytucja z 2 kwietnia 1997 r. przyjmuje – jako podstawową – procedurę swej zmiany przez parlament. Jest to 
dokonywane w formie ustawy o zmianie konstytucji, a więc stosuje się tu ogólną procedurę ustawodawczą, a 
ewentualne odstępstwa muszą wynikać z wyraźnego unormowania konstytucyjnego. Takim unormowaniem jest 
art. 235, który przewiduje, że: 

1.  projekt ustawy o zmianie konstytucji może przedłożyć Prezydent, Senat lub grupa posłów stanowiąca 

co najmniej 1/5 ustawowego składu Sejmu (92 posłów),  

2.  ustawa o zmianie konstytucji musi zostać uchwalona przez Sejm (większością 2/3 głosów, w obecności 

co najmniej ½ ustawowej liczby posłów) i nie później niż w ciągu 60 dni przez Senat (bezwzględną 
większością głosów, w obecności co najmniej ½ ustawowej liczby senatorów), 

3.  nie przewiduje się obligatoryjnego referendum konstytucyjnego, jeżeli jednak zmiana dotyczy 

przepisów rozdziału I, II lub XII, to podmioty uprawnione do inicjowania zmian w konstytucji mogą 
zażądać w terminie 45 dni od uchwalenia tej zmiany przez Senat przeprowadzenia referendum. Zmiana 
konstytucji zostaje przyjęta, jeżeli opowiedziała się za nią większość głosujących (nie ma wymogu 
frekwencji wyborczej), 

4.  prezydent ma obowiązek podpisania ustawy zmieniającej konstytucję, nie przysługuje mu w tym 

zakresie prawo weta, 

5.  konstytucja nie może być zmieniona w czasie trwania stanu nadzwyczajnego (art. 228 ust. 6), co 

oznacza, że nie można w tym okresie wnosić projektów ustaw o zmianie konstytucji, a prace nad 
projektami już wniesionymi należy zawiesić. 

W stosunku do niektórych rozdziałów wprowadzono szczególnie utrudniony tryb zmiany. 
 
 

VI. DEMOKRACJA BEZPOŚREDNIA 

 
Instytucje demokracji bezpośredniej to: 
 

-  referendum  -  jest  to  opowiedzenie  się  zbiorowego  podmiotu  suwerenności  odnośnie  materii  zawartej  w 
pytaniach referendalnych za pomocą konkretnej ustalonej formy. Przyjęta w drodze referendum ustawa ma moc 
prawną równą ustawie uchwalonej przez parlament. Jest jedną z form demokracji bezpośredniej.  
Rodzaje: według kryterium: wymagalności (obligatoryjne i fakultatywne); zasięgu terytorium (ogólnokrajowe, 
lokalne); materii (konstytucyjne, ustawodawcze, w sprawie samo opodatkowania się); czasu przeprowadzenia 
referendum (ratyfikacyjne, opiniodawcze 
- plebiscyt - oświadczenie wyrażone w głosowaniu ludności związanej z pewnym obszarem, tj. mieszkającej na 
nim lub tam urodzonej w kwestii przyłączenia tego obszaru do określonego państwa 
 



 

weto  ludowe  -  określona  prawnie  liczba  obywateli  posiadająca  oświadczenie  wobec  już  przyjętej 
ustawy 



 

inicjatywa  ludowa  -  uprawnienie  prawnie  określonej  grupy  osób  do  wszczęcia  postępowania 
ustawodawczego 



 

 konsultacja ludowa - wyrażenie przez zbiorowy podmiot suwerenności w drodze głosowania opinii w 
jakiejś sprawie - wynik nie ma charakteru wiążącego 



 

zgromadzenie  ludowe  -  jest  to  zebranie  ogółu  uprawnionych  do  podejmowania  decyzji.  Występuje  w 
trzech  małych  kantonach  szwajcarskich.  Głosuje  się  tam  w  sprawie  zmiany  konstytucji  kantonu 
powołania organu władzy wykonawczej, budżetu 

 

VII. Rzecznik Praw Obywatelskich 

Jest to instytucjonalna gwarancja ochrony prawa dotyczącego człowieka i obywatela.  
 
Mimo ścisłych związków Sejmem RPO nie jest organem Sejmu. Jest niezawisły, odpowiada przed Sejmem na 
zasadach określonych w ustawie. RPO mieści się w kategorii naczelnych konstytucyjnych organów 
państwowych. RPO jest organem ochrony prawa. 
 
RPO powołuje Sejm większością 3/5 głosów w obecności połowy ustawowej liczby posłów za zgodą Senatu na 
wniosek Marszałka Sejmu lub grupy 35 posłów. Kadencja RPO trwa 5 lat licząc od daty dnia złożenia 
ślubowania. Ta sama osoba może być rzecznikiem maksymalnie przez dwie kadencje. RPO po upływie kadencji 
ma prawo do powrotu na zajmowane wcześniej stanowisko lub równorzędne, jeśli nie ma przeszkód prawnych. 
 
Sejm można odwołać Rzecznika gdy: 



  jest trwale niezdolny do sprawowania stanowiska stwierdzonych orzeczeniem lekarskim 



 

złożył dymisję 



 

sprzeniewierzenie się złożonemu ślubowaniu 

 
Kompetencje 



 

stoi  na  straży  wolności  praw  człowieka  i  obywatela  określonych  w  Konstytucji  i  innych  aktach 
normatywnych 

 
Podejmuje działania na wniosek 



 

organów samorządowych 



 

z własnej inicjatywy 



  obywateli 



  Rzecznika Praw Dziecka 

 
Rzecznik na skutek wniosku może 



 

podjąć sprawę 



 

wskazać wnioskodawcy przysługujących mu środków działania 



 

przekazać sprawę według właściwości 



 

nie podjąć sprawy 

O decyzji co zrobić musi powiadomić wnioskodawcę i osobę, której dotyczy wniosek. 

 

RPO może (art. 13 ustawy o RPO) 



 

zwrócić się do Sejmu o to by Sejm zlecił NIK przeprowadzenie kontroli i zbadanie określonej sprawy. NIK 
rzadko odmawia kontroli, ewentualnie kontrolę przeprowadza w następnym roku. 



 

nawet bez uprzedzenia badać sprawę 



 

może żądać akt sprawy 



 

zlecać sporządzanie ekspertyz i opinii 



  itd. 

 
Na skutek swoich działań RPO może: 



 

powiadomić wnioskodawcę o nie stwierdzeniu naruszenia praw człowieka i obywatela 



 

skierować sprawę do odpowiedniego organu lub instytucji 



 

żądać wszczęcia postępowania 

 
Rzecznik za zgodą Sejmu może ustanowić swoich pełnomocników terenowych co dotychczas nie nastąpiło. 
 

VIII. SAMORZĄD TERYTORIALNY 

 
Wyróżniamy w Polsce trzy rodzaje samorządu terytorialnego: 
•zasadniczy – powstaje dla organów o kompetencjach ogólnych, czyli dla  terenowych organów administracji 
rządowej i dla organów samorządu terytorialnego 
• pomocniczy – dokonywany jest dla wyodrębnienia organów pełniących funkcję pomocniczą 
w realizacji zadań ogólnych, np. dzielnice, osiedla, sołectwa 
• specjalne – dla realizacji zadań, których wciągnięcie w zakres kompetencji podziału zasadniczego jest 
niemożliwe bądź bezcelowe, np. samorządy administracji morskiej, lasów państwowych 
 
Gmina jest w strukturze państwa wyodrębnionym podmiotem prawa i bierze udział w 
sprawowaniu władzy publicznej (administracji publicznej). 
Gmina wykonuje zadania własne, mające na celu zaspokojenie zbiorowych potrzeb wspólnoty 
gminnej. Należą do nich zadania z zakresu: 
● infrastruktury technicznej gminy (gminne drogi, ulice, wodociągi itd.) 
● infrastruktury społecznej (oświata, kultura, ochrona zdrowia itd.) 
● porządku i bezpieczeństwa publicznego (np. organizacja ruchu drogowego) 
● ładu przestrzennego i ekologicznego (np. ochrona środowiska) 
Gmina wykonuje zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. 
WŁADZE GMINY: 
referendum gminne – jest formą bezpośredniego sprawowania władzy.  
rada gminy – to organ uchwałodawczy i kontrolny.  
zarząd gminy –organ wykonawczy gminy.  
 
Powiat stanowi lokalną wspólnotę samorządową oraz odpowiednie terytorium. 
 
Powiat wykonuje zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie: 
● infrastruktury społecznej (np. edukacja publiczna, ochrona zdrowia) 
● infrastruktury technicznej (np. transport i drogi publiczne) 
● porządku i bezpieczeństwa publicznego (np. ochrona przeciwpowodziowa) 
● ładu przestrzennego i ekologicznego (np. geodezja, kartografia). 
Samorząd powiatowy wykonuje zadania publiczne we własnym imieniu i na własną 
odpowiedzialność, dysponuje mianem powiatowym i prowadzi samodzielną gospodarkę 
finansową. 
WŁADZE POWIATU: 
referendum powiatowe - podejmuje decyzje w każdej ważnej sprawie mieszczącej się w 
zakresie działań powiatu (z inicjatywy rady powiatu).  
rada powiatu – stanowiący i kontrolny organ powiatu wybierany w bezpośrednim i 
powszechnym głosowaniu 
zarząd powiatu – organ wykonawczy powiatu 
 
Województwa są największymi jednostkami samorządu terytorialnego, samodzielności powiatów i gmin, od 1 
stycznia 1999 r. 16 województw 
Samorząd województwa wykonuje zadania o charakterze regionalnym w zakresie: 
infrastruktury technicznej, infrastruktury społecznej, bezpieczeństwa publicznego oraz ładu przestrzennego i 
ekologicznego. 
Samorząd województwa wykonuje zadania publiczne we własnym imieniu i na własną 
odpowiedzialność, dysponuje mieniem powiatowym i prowadzi samodzielną gospodarkę 
finansową 
 
WŁADZE WOJEWÓDZTWA: 

sejmik województwa – organ kontrolny i stanowiący, wybierany w powszechnym 
i bezpośrednim głosowaniu  
referendum wojewódzkie - podejmuje decyzje w każdej ważnej sprawie mieszczącej się w 
zakresie działań województwa (z inicjatywy sejmiku województwa 
zarząd województwa - kolegialny organ wykonawczy województwa 
 
 
PROCEDURA USTAWODAWCZA 

 

1.  Inicjatywa ustawodawcza- jest to takie zgłoszenie projektu ustawy przez upoważniony organ, który 

zobowiązuje parlament do jego rozpatrzenia. W Polsce zgodnie z Konstytucja inicjatywa ustawodawcza 
przysługuje: posłom( grupie przynajmniej 15 posłów lub komisji sejmowej), Senatowi, Prezydentowi 
RP, Radzie Ministrów, grupie co najmniej 100000 obywateli mających prawa wyborcze. 

2.  ,,Czytanie” projektu ustawy- polska procedura przewiduje maksymalnie trzy czytania projektu; jest to 

praca nad projektem w komisjach sejmowych lub na plenum Sejmu oraz zgłaszanie do niego poprawek 

a)  pierwsze czytanie- zaczyna się na posiedzeniu odpowiedniej komisji; kończy się debatą w Sejmie. 

Sejm może odrzucić projekt ustawy w całości 

b)  drugie czytanie- przedstawienie Sejmowi sprawozdania komisji o projekcie ustawy 

przeprowadzenie debaty oraz zgłoszenie poprawek i wniosków (odbywa się na sali sejmowej) 

c)  trzecie czytanie- może odbyć się niezwłocznie, jeżeli w drugim czytaniu projekt nie został 

skierowany do komisji. Ten etap kończy się głosowaniem  

3.  Głosowanie parlamentu 

a)  quorum- najmniejsza liczba członków parlamentu, niezbędna do tego, by podejmowane przezeń 

decyzje były ważne. Quorum potrzebne do zmiany konstytucji RP oraz do uchwalenia ustaw 
zwykłych wynosi ½ ogólnej liczby posłów  

b)  większość: 



 

zwykła- np. może wynosić 150 ,,za”, przy 100 ,,przeciw” i 200 ,,wstrzymujących się”  



 

bezwzględna- jeżeli oddano więcej niż połowę głosów, np. przy 241 głosujących padło 121 głosów 
,,za” lub wypowiedziała się połowa + 1 głosująca głosujących np. przy 241 głosujących padło 122 
głosów ,,za” 



 

kwalifikowana-  większa od bezwzględnej, np. 2/3 wymaganego quorum (do zmiany konstytucji przez 
Sejm) 

4.  Podpisanie przez Prezydenta RP-  
veto: 

a)  absolutne- powoduje, że dany akt nie staje się aktem obowiązującym  
b)  zawieszające- powoduje konieczność ponownego uchwalenia przez parlament, jednak tym razem 

większością kwalifikowaną 3/5   

c)  ludowe (np. Szwajcaria) 

5.  Ogłoszenie ustawy w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. Zarządza o tym Prezydent. 

Ogłoszenie ustawy stanowi warunek jej obowiązywania  (Vacatio legis—spoczywanie ustawy (czas 
między opublikowaniem a wejściem w życie) 

 

Rozporządzenia (dekrety) z mocą ustawy 

Mają taką samą wagę jak ustawy. W świetle konstytucji RP z 1997 rozporządzenie z mocą ustawy może wydać 
Prezydent  RP na  wniosek RM  tylko  w czasie stanu  wojennego, gdy Sejm  nie  może zebrać się na posiedzenie. 
Rozporządzenia te mogą dotyczyć tylko zasad działania organów władzy publicznej w czasie stanu wojennego 
oraz zakresu ograniczenia w tym czasie wolności i praw człowieka i obywatela (zob. Konstytucja RP z 1997, art. 
228 ust.3-5).