Problemy zwi
ą
zane z nawykami
ż
ywieniowymi
Dieta niskokaloryczna
Czy martwisz si
ę
swoj
ą
wag
ą
? Czy nieustannie my
ś
lisz tylko o tym,
ż
e wszystko, co
jesz, wpływa na twoj
ą
tusz
ę
? Czy dzieje si
ę
tak dlatego,
ż
e twój partner mówi ci,
ż
e tyjesz i
nie przypominasz swoim wygl
ą
dem sławnych modelek, a mo
ż
e dlatego,
ż
e co miesi
ą
c
magazyny polecaj
ą
now
ą
diet
ę
? Gdzie nie spojrze
ć
, zewsz
ą
d atakuj
ą
nas reklamy
produktów
ż
ywno
ś
ciowych, porady dietetyczne i adresy grup wsparcia dla osób, które
chciałyby schudn
ąć
. Corocznie wydajemy setki złotych w nadziei,
ż
e zeszczuplejemy.
Wiele z nas przynajmniej raz spróbowało jakiej
ś
diety, a wiele innych było na diecie przez
kilka lat. (Uwaga! W tym podrozdziale termin „dieta" oznacza diet
ę
niskokaloryczna).
Przez wiele lat dieta była zalecana przez lekarzy jako lekarstwo na „otyło
ść
". Sama dieta
jednak nie wyleczy otyło
ś
ci.
Dieta niskokaloryczna osłabia organizm, jest form
ą
samogłodzenia.
Ś
wiatowa
Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje głód jako dzienne spo
ż
ycie poni
ż
ej 1000 kalorii;
diety odchudzaj
ą
ce najcz
ęś
ciej ograniczaj
ą
spo
ż
ycie kalorii do 700-1000 dziennie. Kiedy
nie od
ż
ywiasz si
ę
dostatecznie, twój organizm reaguje w okre
ś
lony sposób, próbuj
ą
c
pomóc ci w ten sposób przetrwa
ć
. Nie ma znaczenia, czy
ś
wiadomie zdecydowała
ś
si
ę
je
ść
mniej, czy te
ż
nie mo
ż
esz je
ść
wi
ę
cej. Głód jest głodem. Im mniej kalorii spo
ż
ywasz,
im dłu
ż
ej jeste
ś
na diecie i im cz
ęś
ciej stosujesz ró
ż
ne diety, tym wi
ę
ksze prawdo-
podobie
ń
stwo,
ż
e ustawicznie wyniszczasz swój organizm.
W ci
ą
gu pi
ę
ciu lat 98-99 proc. kobiet, które stosowały diet
ę
, odzyskuje swoj
ą
wcze
ś
niejsz
ą
wag
ę
. W rzeczywisto
ś
ci 90 proc. wa
ż
y wi
ę
cej ni
ż
w momencie przej
ś
cia na
diet
ę
. Wniosek: przez diet
ę
mo
ż
esz przyty
ć
.
Dieta, tracenie i odzyskiwanie wagi - czyli tzw. efekt „yo-yo” - mo
ż
e spowodowa
ć
depresj
ę
, zem
ś
ci
ć
si
ę
jeszcze wi
ę
ksz
ą
tusz
ą
. Efekt „yo-yo" przyczynia si
ę
ponadto do
odkładania si
ę
tłuszczu wokół brzucha, co w wi
ę
kszym stopniu nara
ż
a nas na choroby ser-
ca. Powtórzmy: mimo stosowania diety mo
ż
esz przyty
ć
. Organizm reaguje na zmniej-
szenie spo
ż
ycia kalorii jak na głód. Zwi
ę
ksza wtedy ilo
ść
enzymów, które produkuj
ą
i
magazynuj
ą
tłuszcz oraz spowolniaj
ą
metabolizm. Wreszcie ogranicza zdolno
ść
organizmu do rozpoznawania, kiedy jeste
ś
my głodni, a kiedy najedzeni; zwi
ę
ksza si
ę
ob
ż
arstwo i apetyt z powodu niedoboru jedzenia, a to wszystko razem spowalnia na ogół
utrat
ę
wagi.
Badania pokazuj
ą
,
ż
e dieta nie sprawdza si
ę
na dłu
ż
sz
ą
met
ę
, odzyskanie wagi nie
jest za
ś
osobist
ą
pora
ż
k
ą
, ale fizjologicznym przystosowaniem si
ę
do stresu
wynikaj
ą
cego st
ą
d,
ż
e organizm za wszelk
ą
cen
ę
pomaga nam prze
ż
y
ć
. Z powodu
wielokrotnego stosowania diety wiele z nas zaczyna mie
ć
poczucie,
ż
e nigdy nie b
ę
dziemy
w stanie kontrolowa
ć
jedzenia.
Cho
ć
obecne normy ró
ż
ni
ą
si
ę
w zale
ż
no
ś
ci od wzrostu i aktywno
ś
ci fizycznej,
przeci
ę
tna kobieta poni
ż
ej 50 roku
ż
ycia potrzebuje około 2200 kalorii dziennie, podczas
gdy w starszym wieku - 1900 kalorii. Je
ż
eli twój organizm otrzymuje dziennie mniej kalorii,
wkrótce zacznie ci brakowa
ć
niezb
ę
dnych substancji od
ż
ywczych.
Co si
ę
dzieje, kiedy jeste
ś
na diecie? Na pocz
ą
tku mo
ż
esz si
ę
czu
ć
wspaniale!
Zdecydowała
ś
si
ę
straci
ć
kilka kilogramów i jeste
ś
absolutnie zdecydowana odnie
ść
sukces. Po kilku dniach prawdopodobnie poczujesz apati
ę
. Dzieje si
ę
tak dlatego,
ż
e na
diecie ubogiej w w
ę
glowodany twój mózg nie otrzymuje wystarczaj
ą
cej ilo
ś
ci glukozy. Jest
ona ko
ń
cowym produktem metabolizmu w
ę
glowodanów, dostarcza energii niezb
ę
dnej do
prawidłowego funkcjonowania mózgu. Kiedy spo
ż
ywasz niewystarczaj
ą
c
ą
ilo
ść
w
ę
glowo-
danów, wówczas na energi
ę
zostan
ą
przetworzone białka dostarczane przez jedzenie
oraz te znajduj
ą
ce si
ę
w tkance mi
ęś
niowej. Produktem ubocznym rozkładu białek jest jon
amonowy, który wydalany w postaci mocznika nadmiernie obci
ąż
a nerki. Tłuszcz
rozkładaj
ą
cy si
ę
w organizmie, który magazynuje si
ę
, by dawa
ć
energi
ę
, w ogóle nie
dostarcza glukozy. Bez wystarczaj
ą
cej ilo
ś
ci w
ę
glowodanów metabolizm tłuszczu pozo-
stawia we krwi zwi
ą
zki ketonowe. Je
ż
eli jest ich zbyt du
ż
o, kwasowa równowaga krwi
mo
ż
e zosta
ć
zakłócona. Nadmiar ketonów we krwi mo
ż
e powodowa
ć
bóle i/lub zawroty
głowy, senno
ść
, migreny. Mo
ż
esz czu
ć
si
ę
poirytowana, poniewa
ż
bez dostatecznej ilo
ś
ci
po
ż
ywienia trudniej kontrolowa
ć
poziom cukru we krwi. Zdarzaj
ą
si
ę
nawet przypadki
depresji lub słabszego zainteresowania seksem. Niektóre osoby zaczynaj
ą
nieustannie
my
ś
le
ć
o jedzeniu, a zwłaszcza o słodyczach i produktach daj
ą
cych „szybki zastrzyk
energii" i pochłania
ć
je bez opami
ę
tania, zast
ę
puj
ą
c w ten sposób brakuj
ą
ce kalorie i
glukoz
ę
, które s
ą
paliwem dla mózgu. Ten apetyt na w
ę
glowodany staje si
ę
szczególnie
dotkliwy wtedy, gdy ponad 10 proc. diety stanowi
ą
białka. Dieta wysokobiałkowa mo
ż
e w
rzeczywisto
ś
ci wywoła
ć
apetyt na w
ę
glowodany i skazuje osob
ę
b
ę
d
ą
c
ą
na diecie na
okresowe objadanie si
ę
niezwykle przecie
ż
kalorycznymi słodyczami. Oto jak pewna
kobieta opisuje, w jaki sposób sko
ń
czyła z objadaniem si
ę
(i przestała próbowa
ć
by
ć
szczupł
ą
za wszelk
ą
cen
ę
):
Pracowałam nad ignorowaniem zasad i jadłam to, co chciałam, W pierwszym
miesiącu "swobodnego jedzenia" miałam apetyt tylko na słodycze. W rzeczywistości wciąż się
obżerałam. Jednak postanowiłam nie przejmować się tym, że jem tyle cukru. Przypominałam
sobie o tych wszystkich słodyczach, których sobie wcześniej odmawiałam i pozwalałam, by to
uczucia nudności i głodu - jedyne, jakie potrafiłam wtedy rozpoznać - a nie winy, decydowały o
tym, kiedy i co powinnam jeść. Miesiąc później przyszła ochota na mięso i ciemnozielone
warzywa. Zdecydowałam się na dietę o wysokiej zawartości białek i witamin. Myślę, że w tym
czasie mój organizm dochodził do siebie, leczyłam szkody spowodowane wcześniejszymi dietami i
obżeraniem się. W następnym roku, mój smak stał się bardziej wyrafinowany, a jadłospis -
urozmaicony. Jadłam w ciągu dnia mniejsze porcje, ale różnorodne
.
Je
ż
eli b
ę
dziesz si
ę
starała post
ę
powa
ć
w my
ś
l najcz
ęś
ciej przywoływanej zasady,
ż
e stracisz jeden kilogram tłuszczu na 7700 kalorii, których nie zjesz, prawdopodobnie si
ę
rozczarujesz. Przede wszystkim kalkulacja ta oblicza jedynie
ś
redni
ą
utrat
ę
wagi. Je
ż
eli
co miesi
ą
c b
ę
dziesz spo
ż
ywała tak
ą
sam
ą
, mał
ą
liczb
ę
kalorii, współczynnik utraty wagi
zmniejszy si
ę
o połow
ę
. Jednym ze sposobów dostosowywania si
ę
organizmu do spo
ż
ycia
mniejszej liczby kalorii jest bardziej efektywne zu
ż
ytkowanie i magazynowanie tych kalorii,
których mu wtedy dostarczamy. Podstawowy metabolizm (kalorie, które spalasz, aby
podtrzyma
ć
najwa
ż
niejsze funkcje organizmu) mo
ż
e spowolni
ć
si
ę
o 30 procent. Kiedy
przestaniesz si
ę
głodzi
ć
, twój organizm prawdopodobnie szybko powróci do utraconej
wagi, a nawet j
ą
przewy
ż
szy, najcz
ęś
ciej poprzez odkładanie tłuszczu. Jednak teraz
b
ę
dzie pracował wydajniej, spalaj
ą
c mniej kalorii i magazynuj
ą
c wi
ę
cej tłuszczu do
pó
ź
niejszego u
ż
ytku.
Tłuszcz cz
ę
sto zast
ę
puje utracon
ą
tkank
ę
mi
ęś
ni i innych organów - mo
ż
e si
ę
okaza
ć
,
ż
e masz go o 40 proc. wi
ę
cej ni
ż
przed rozpocz
ę
ciem diety. Zazwyczaj jednak
tkank
ę
mi
ęś
niow
ą
mo
ż
na rozwija
ć
dzi
ę
ki intensywnym
ć
wiczeniom fizycznym. Ponadto,
je
ż
eli b
ę
dziesz kontynuowała diet
ę
albo przyjmiesz strategi
ę
jej wielokrotnego
powtarzania, ryzykujesz zaburzeniami cyklu miesi
ą
czkowego, prowadz
ą
cymi nawet do
braku miesi
ą
czki, anemi
ą
, uszkodzeniem w
ą
troby, skaz
ą
moczanow
ą
i podniesienia
poziomu tłuszczu we krwi. Je
ż
eli cierpisz na gru
ź
lic
ę
, skaz
ę
moczanow
ą
czy owrzodzenie
okr
ęż
nicy, utrata wagi pogorszy twój stan zdrowia.
Wi
ę
kszo
ść
otyłych kobiet uwa
ż
a,
ż
e je wi
ę
cej od swoich szczupłych przyjaciółek.
Tymczasem okazuje si
ę
,
ż
e ludzie otyli zazwyczaj nie jedz
ą
wi
ę
cej ni
ż
osoby szczupłe.
Na ogół mamy tak
ą
figur
ę
, jak nasi krewni, by
ć
mo
ż
e z powodu dziedziczno
ś
ci
albo wyuczonych wzorów od
ż
ywiania si
ę
. Je
ż
eli jedno z twoich rodziców miało nadwag
ę
,
istnieje 80 proc. prawdopodobie
ń
stwa,
ż
e równie
ż
b
ę
dziesz otyła. Ludzki metabolizm ró
ż
ni
si
ę
w zale
ż
no
ś
ci od wielu czynników, a intensywne
ć
wiczenia fizyczne mog
ą
go przy-
spieszy
ć
. Badacze i badaczki wymy
ś
lili wiele teorii wyja
ś
niaj
ą
cych ró
ż
ne kształty ciała,
odwołuj
ą
c si
ę
do czynników psychologicznych i fizycznych, jednak dotychczas
ż
adna z
nich nie była satysfakcjonuj
ą
ca.
Jedzenie i waga
52 proc. Polaków i 37 proc. Polek wa
ż
y za du
ż
o. W wielu krajach, w tym tak
ż
e w
Polsce, mo
ż
na wr
ę
cz mówi
ć
o epidemii nadwagi. Z bada
ń
epidemiologicznych wynika,
ż
e na nadwag
ę
cierpi co trzecia Polka na otyło
ść
co dziesi
ą
ta. W
ś
ród m
ęż
czyzn jest
jeszcze gorzej - 43,9 proc. panów ma nadwag
ę
, a otyłych jest 8,6 proc Uwa
ż
a si
ę
,
ż
e w
wypadku około jednej trzeciej osób otyłych w gr
ę
wchodz
ą
czynniki genetycznie.
Rozliczne badania nad otyło
ś
ci
ą
i jej skutkami dla zdrowia przekonały wiele
ekspertek i ekspertów,
ż
e otyło
ść
jest odpowiedzialna za wiele przewlekłych chorób,
takich jak choroby serca, wylew, nadci
ś
nienie, cukrzyca i rak.
Krótkoterminowe programy odchudzania dowiodły,
ż
e odchudzanie mo
ż
e
korzystnie wpłyn
ąć
na ci
ś
nienie krwi i cukrzyc
ę
, ale wielokrotne diety wywołuj
ą
ce efekt „yo-
yo" pogarszaj
ą
w tych przypadkach stan zdrowia.
Do tycia dochodzi, je
ś
li ilo
ść
kalorii, która zostaje w organizmie, jest wi
ę
ksza ni
ż
ta,
która jest spalana. Jedna z fałszywych koncepcji bł
ę
dnie przyjmuje,
ż
e zwi
ę
kszenie si
ę
poziomu kalorii pochodz
ą
cych z tłuszczu to jedyny powód przyrostu wagi albo
ż
e tylko
tłuszcz jest przyczyn
ą
otyło
ś
ci. W rzeczywisto
ś
ci to całkowita ilo
ść
energii - niezale
ż
nie od
tego, czy
ź
ródłem jest tłuszcz, w
ę
glowodany czy białka - spo
ż
ywanych w nadmiarze
prowadzi z czasem do wzrostu wagi. Innymi słowy, wzrost wagi w wi
ę
kszym stopniu
zale
ż
y od ilo
ś
ci ni
ż
jako
ś
ci spo
ż
ywanego pokarmu.
Jeszcze gorsze od samej diety s
ą
rozmaite zabiegi chirurgiczne zalecane przez
lekarzy kobietom z nadwag
ą
. Obejmuj
ą
one odsysanie tłuszczu oraz rozmaite metody
ś
cie
ś
niania
ż
oł
ą
dka i jelita, dzi
ę
ki czemu zostaj
ą
ograniczone mo
ż
liwo
ś
ci jedzenia i
wchłaniania substancji od
ż
ywczych. Zabiegom tym poddaje si
ę
prawie wył
ą
cznie
kobiety. Lekarze wykonuj
ą
cy te zabiegi naprawd
ę
s
ą
dz
ą
,
ż
e przyczyniaj
ą
si
ę
w ten sposób
do poprawy zdrowia kobiet, w rzeczywisto
ś
ci jednak osłabiaj
ą
ich zdolno
ść
do wła
ś
ciwego
od
ż
ywiania si
ę
. Po operacji jelita cz
ę
sto u pacjentów wyst
ę
puj
ą
przez kilka miesi
ę
cy po-
wa
ż
ne biegunki i wi
ę
ksze jest ryzyko pojawienia si
ę
u nich kamieni
ż
ółciowych i
artretyzmu.
Nale
ż
y jednak ostro
ż
nie podchodzi
ć
do teorii traktuj
ą
cych nadwag
ę
sam
ą
w sobie
jako główn
ą
przyczyn
ę
wielu chorób przewlekłych. Z bada
ń
przeprowadzonych w
Instytucie Bada
ń
nad Aerobikiem Coopera w Dallas w Teksasie w
ś
ród 25 tys. m
ęż
czyzn i
7 tys. kobiet wynika,
ż
e prawdopodobie
ń
stwo ci
ęż
kiej choroby i
ś
mierci w młodym wieku
jest wi
ę
ksze w
ś
ród osób szczupłych, b
ę
d
ą
cych w kiepskiej formie ni
ż
osób z niewielk
ą
nadwag
ą
, które regularnie uprawiały sport. Dieta - jak zauwa
ż
ono - okazuje si
ę
bezu
ż
yteczna w wypadku wielu osób z nadwag
ą
, a w rzeczywisto
ś
ci mo
ż
e spowodowa
ć
wi
ę
ksze problemy ni
ż
sama nadwaga, tym bardziej
ż
e przewlekłe choroby, na które
choruj
ą
ludzie t
ę
dzy, wyst
ę
puj
ą
tak
ż
e o osób z normaln
ą
wag
ą
, ale prowadz
ą
cych
siedz
ą
cy tryb
ż
ycia. Stwierdzono tak
ż
e,
ż
e w porównaniu ze szczupłymi osobami ludzie z
nadwag
ą
rzadziej uprawiaj
ą
sport. W dodatku
ż
adne badania maj
ą
ce na celu wyja
ś
nienie
wpływu nadwagi na zdrowie nie odnosiły si
ę
do osób t
ę
gich, które regularnie
ć
wicz
ą
.
Profesjonali
ś
ci nie powinni ogranicza
ć
si
ę
wył
ą
cznie do propagowania odchudzania, ale
zach
ę
ca
ć
równie
ż
do aktywno
ś
ci fizycznej, wyrobienia nawyków prawidłowego
od
ż
ywiania si
ę
, a tak
ż
e pomaga
ć
pacjentom w odzyskiwaniu poczucia własnej warto
ś
ci.
Niezale
ż
nie od ró
ż
nych opinii na ten temat, eksperci zgadzaj
ą
si
ę
,
ż
e w celu poprawy
zdrowia i zmniejszenia ryzyka choroby trzeba regularnie
ć
wiczy
ć
i stosowa
ć
zbilansowan
ą
diet
ę
, bogat
ą
w warzywa, owoce i ziarna.
Kontrolowanie swojej wagi
„Zdrowa” waga jest ró
ż
na dla ka
ż
dej kobiety i mo
ż
e nie odpowiada
ć
tej pokazanej
na wykresie. Nadwaga mo
ż
e zaszkodzi
ć
zdrowiu, niekorzystnie wpływaj
ą
c na ci
ś
nienie
krwi, cukrzyc
ę
, artretyzm czy cholesterol. Niektóre badania pokazały,
ż
e utrata wagi o 5-10
kilogramów zmniejsza ryzyko przewlekłych chorób. Jednak
ż
e powtarzaj
ą
ca si
ę
utrata
wagi mo
ż
e si
ę
okaza
ć
niebezpieczna, a nawet tragiczna w skutkach.
Oto wskazówki, które pomog
ą
ci, naszym zdaniem, lepiej kontrolowa
ć
swoj
ą
wag
ę
:
1.
B
ą
d
ź
aktywna. B
ą
d
ź
bardziej aktywna fizycznie. To mo
ż
e
najwa
ż
niejsza zmiana, jak
ą
wprowadzisz w swoim
ż
yciu. Zwi
ę
kszy
twoj
ą
sił
ę
i spr
ęż
ysto
ść
, doda ci wi
ę
kszej pewno
ś
ci siebie i pomo
ż
e
przezwyci
ęż
y
ć
depresj
ę
. Poprawi układ kr
ąż
enia, pomo
ż
e zachowa
ć
szczupł
ą
figur
ę
, a nawet schudn
ąć
bez stosowania diety. Musisz
jednak uwa
ż
a
ć
, by
ć
wiczenia fizyczne nie stały si
ę
twoj
ą
kolejn
ą
obsesj
ą
.
2.
Od
ż
ywiaj si
ę
zdrowo. Od
ż
ywiaj si
ę
w sposób jak najbardziej
urozmaicony - ka
ż
dy k
ę
s powinien zawiera
ć
substancje od
ż
ywcze.
Ogranicz spo
ż
ycie artykułów o wysokiej zawarto
ś
ci tłuszczu, cukru i
soli. Przestrzegaj wskazówek zamieszczonych na pocz
ą
tku tego
rozdziału.
3.
Wytycz sobie realistyczne cele Odniesiesz wi
ę
kszy sukces, je
ż
eli
b
ę
dziesz traciła wag
ę
stopniowo i na przykład postanowisz na razie
schudn
ąć
10 kilogramów. Spo
ż
ycie kalorii zmniejsz maksymalnie o
500 dziennie. Nawet uwa
ż
nie dobieraj
ą
c składniki po
ż
ywienia, przy
mniej ni
ż
1200 kalorii dziennie jest wła
ś
ciwie niemo
ż
liwe uzyskanie
wszystkich niezb
ę
dnych substancji od
ż
ywczych.
4.
Zapomnij o magicznych kuracjach. Nie ma magicznej
ż
ywno
ś
ci
ani cudownych pigułek; które pomog
ą
ci schudn
ąć
. Wiele dost
ę
pnych
w sprzeda
ż
y
ś
rodków odchudzaj
ą
cych zawiera fenylpropanolamin
ę
(PPA), pochodn
ą
amfetaminy, która mo
ż
e spowodowa
ć
nadci
ś
nienie,
nudno
ś
ci lub zawroty głowy, doprowadzi
ć
do wylewu albo wywoła
ć
psychoz
ę
. Przepisywane przez lekarzy
ś
rodki mog
ą
mie
ć
tak
ż
e
powa
ż
ne efekty uboczne.
5.
Słuchaj swojego ciała. Zaufaj sobie i zwracaj uwag
ę
na sygnały
płyn
ą
ce z ciała. Jedz, jak tylko poczujesz głód. Nie czekaj, a
ż
b
ę
dziesz okropnie głodna. Naucz si
ę
wsłuchiwa
ć
w sygnały, które
wysyła ci twój organizm, informuj
ą
ce ci
ę
o tym, czy jeste
ś
głodna czy
najedzona.
6.
Nie sabotuj własnych wysiłków. Nie wa
ż
si
ę
cz
ęś
ciej ni
ż
raz na
tydzie
ń
lub raz na dwa tygodnie. Codziennie zmienia si
ę
poziom
płynów w organizmie. Waga si
ę
waha w ci
ą
gu cyklu miesi
ą
czkowego,
bo przed okresem zatrzymujemy w organizmie wod
ę
.
7.
Poszukaj wsparcia. Przył
ą
cz si
ę
do innych kobiet, by porozmawia
ć
z
nimi o odchudzaniu.
Zaburzenia od
ż
ywiania
W dzisiejszych czasach ludzie maj
ą
obsesj
ę
na punkcie wagi. Rezultatem tej
fiksacji jest prawdziwa eksplozja przypadków ró
ż
nych zaburze
ń
łaknienia. Kobiety
odczuwaj
ą
coraz wi
ę
ksz
ą
presj
ę
, by wygl
ą
da
ć
jak modelki przedstawiane w mediach.
Czuj
ą
si
ę
wi
ę
c przegrane, gdy nie s
ą
w stanie osi
ą
gn
ąć
owego ideału. Ponadto z otyło
ś
ci
ą
wi
ążą
si
ę
negatywne stereotypy. Uprzedzenia i dyskryminacja Kobiet puszystych w pracy
oraz w relacjach towarzyskich nie nale
żą
do rzadko
ś
ci. Ju
ż
pi
ę
ciolatki narzekaj
ą
,
ż
e s
ą
za
grube, a u dziewi
ę
ciolatek wyst
ę
puj
ą
powa
ż
ne zaburzenia łaknienia. 10 proc. nastolatek
cierpi na kliniczne zaburzenia łaknienia.
Wi
ę
kszo
ść
z nas niejednokrotnie si
ę
gn
ę
ła po jedzenie wył
ą
cznie po to, aby si
ę
znieczuli
ć
, pocieszy
ć
, zapomnie
ć
o przykrych doznaniach. Która
ż
z nas, cho
ć
raz, kiedy
czuła si
ę
przera
ż
ona, zła, przygn
ę
biona, samotna albo smutna, nie si
ę
gn
ę
ła po cze-
kolad
ę
? Kiedy jednak pozwalamy, by nasze uczucia wyra
ż
ały si
ę
głównie poprzez jedzenie,
nara
ż
amy na szwank naszej zdrowie fizyczne i psychiczne. Strategi
ę
t
ę
stosuje wiele
kobiet, które próbuj
ą
w ten sposób radzi
ć
sobie z ró
ż
nymi opresyjnymi sytuacjami, na
przykład z przemoc
ą
seksualn
ą
. Kontrolowanie wagi jest jedn
ą
z nielicznych form kontroli,
któr
ą
kobiety mog
ą
sprawowa
ć
.
Anorexia nervosa to forma powa
ż
nego i powolnego samogłodzenia si
ę
, niekiedy
prowadz
ą
ca do
ś
mierci. Wi
ąż
e si
ę
ś
ci
ś
le z wielkim l
ę
kiem przed przytyciem. Dotyka
wszystkich najwa
ż
niejszych układów organizmu. U anorektyczek cz
ę
sto wyst
ę
puje brak
miesi
ą
czki, osteoporoza i złamania ko
ś
ci. Kolejn
ą
form
ą
zaburzenia łaknienia jest bulimia
nervosa. Polega na powtarzaj
ą
cych si
ę
epizodach ob
ż
erania si
ę
i prowokowania
wymiotów. Kobiety zjadaj
ą
ogromne ilo
ś
ci jedzenia w krótkim okresie czasu, a nast
ę
pnie
wymiotuj
ą
lub stosuj
ą
ś
rodki przeczyszczaj
ą
ce, moczop
ę
dne i wymiotne, a nawet
intensywnie
ć
wicz
ą
fizycznie, aby nie przyty
ć
. Akt objadania si
ę
, a nast
ę
pnie
wymiotowania lub przeczyszczania powa
ż
nie uszkadza jelita i przełyk, prowadzi do
znacznych ubytków w uz
ę
bieniu na skutek działania kwasów
ż
oł
ą
dkowych oraz dotkliwie
narusza równowag
ę
wodno-elektrolitow
ą
w organizmie, co mo
ż
e stanowi
ć
zagro
ż
enie dla
ż
ycia. Trzecim rodzajem zaburzenia łaknienia jest kompulsywne objadanie si
ę
, okre
ś
lane
jako ob
ż
arstwo.
Kobiety z zaburzeniami od
ż
ywiania cz
ę
sto zdaj
ą
si
ę
wciela
ć
podstawowy
stereotyp zwi
ą
zany z rol
ą
kobiety: skrajne wypieranie si
ę
samej siebie, tłumienie zło
ś
ci i
konfliktu, pragnienie pozostania dzieckiem oraz dostosowywanie si
ę
do ideału szczupłej
sylwetki. Problemy te pokazuj
ą
, jak niewielk
ą
kontrol
ę
wiele kobiet ma nad własnym
ż
yciem:
Moje ciało zawsze było dla mnie ostateczną i jedyną bronią w walce o autonomię. Było
jedyną rzeczą, jaką posiadałam, jedyną, której nie można mi było zabrać... Odkryłam w swoim
ż
yciu obszar, nad którym inni nie mieli żadnej kontroli... Robiłam z moim ciałem co chciałam i w
ten sposób triumfowałam nad wolą innych i chaosem wynikającym ze sprzecznych żądań.
Niektóre wykorzystywane seksualnie w dzieci
ń
stwie kobiety mówi
ą
,
ż
e ob
ż
arstwo
pocz
ą
tkowo było dla nich sposobem odzyskania poczucia kontroli nad własnym ciałem. Z
czasem jednak pochłanianie olbrzymich ilo
ś
ci jedzenia przynosiło wi
ę
cej problemów ni
ż
ulgi.
Zaburzenia łaknienia
Ponieważ problemy związane z odżywianiem się i przemocą seksualną to problemy
cielesne, uważam, że są ze sobą powiązane. Znajdują wyraz w moim ciele, a odrętwienie -
emocjonalne i psychiczne - w które popadłam, kiedy byłam wykorzystywana seksualnie, w ogóle
nie różni się od odrętwienia spowodowanego nieprzyjemnymi uczuciami, które pojawiały się
podczas jedzenia.
Nauczenie si
ę
innego sposobu wyra
ż
ania uczu
ć
gniewu, frustracji i bezsilno
ś
ci
mo
ż
e ograniczy
ć
nasz
ą
potrzeb
ę
wykorzystywania w tym celu jedzenia. Budowanie
poczucia własnej warto
ś
ci, przejmowanie kontroli nad własnym
ż
yciem i wsparcie ze strony
innych mog
ą
si
ę
okaza
ć
czynnikami kluczowymi dla wyzdrowienia.