background image

EKONOMIA/ 

MAKROEKONOMIA 

-

 

materiały pomocnicze do studiowania

  

 

dr Elżbieta Kwella 

Wyższa Szkoła Bankowa 

 

background image

 
 

TEMAT 15. 

  

BEZPOŚREDNIE INWESTYCJE 

ZAGRANICZNE 

I  ANALIZA PEST. 

 

ANALIZA STRATEGICZNA SWOT 

background image

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

 

Zagadnienia: 

 

 

1.

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) 

Definicja 

Klasyczne korzyści z inwestycji zagranicznych 

Przegląd teorii BIZ-ów: czynniki sprzyjające 
napływowi BIZ-ów raz skutki 

2.

Analiza PEST 

3.

Analiza SWOT 

 

background image

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

 

Źródła: 

 

1.

Krugman P., Obstfeld P., International Economic. Theory and Policy. 
Addison-Wesley, N. York 2000. 

2.

Weresa M.A., Skutki inwestycji zagranicznych dla gospodarki kraju 

przyjmującego – doświadczenia Polski, [w:] Rola inwestycji zagranicznych 
w gospodarce. Zeszyty BRE Bank-Case nr 62, Warszawa 2002. 

3.

Benchmark , Definition of Foreign Direct Investment, Third Edition, 
OECD, Paris 1996. 

4.

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w Polsce. Praca zbiorowa pod red. Z. 

Olesińskiego, Warszawa 1998.

 

5.

WWW.money.pl

WWW.paiz.gov.pl

; WWW.rzeczpospolita.pl; 

WWW.pai.pl

WWW.unctad.org/wir

 

background image

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) (ang. foreign direct investment - FDI)  

według definicji 

UNCTAD

IMF

 

OECD

 

 

 Są  kategorią  międzynarodowych  inwestycji,  dokonywanych  przez  rezydenta  jednego  kraju  (nazywanym 
„inwestorem  bezpośrednim”  lub  „firmą  matką”)  z  zamiarem  sprawowania  długotrwałej  kontroli  w 
przedsiębiorstwie innego kraju (nazywanym „przedsiębiorstwem bezpośredniej inwestycji” lub „firmą-córką”). 
Przez  „długotrwałą  kontrolę”  rozumie  się  tutaj  istnieje  długoterminowych  relacji  pomiędzy  inwestorem 
bezpośrednim  i  przedsiębiorstwem  bezpośredniej  inwestycji  oraz  istotny  poziom  oddziaływania,  który  daje 
inwestorowi  bezpośredniemu  efektywny  głos  w  zarządzaniu  przedsiębiorstwem  bezpośredniej  inwestycji.  Aby 
inwestycję  uznać  za  BIZ,  minimalny  próg  zaangażowania  kapitałowego  inwestora  bezpośredniego  w 
przedsiębiorstwie bezpośredniej inwestycji ustalono na poziomie 10%. 

 

Zgodnie z powyższą definicją, komponentami BIZ są: 

kapitał zakładowy

 (equity capital), reinwestowane zyski 

(reinvested  earnings)  oraz  inny  kapitał  (other  capital).  Inwestycje  w  kapitał  zakładowy  przedsiębiorstwa 
bezpośredniej inwestycji dokonane przez inwestora bezpośredniego związane są z zakupem akcji, majątku lub 

aportem  rzeczowym

  w  postaci  np.  maszyn  i  urządzeń.  Reinwestowane  zyski,  to  część  lub  całość  zysków 

wypracowanych  przez  przedsiębiorstwo  bezpośredniej  inwestycji,  która  nie  została  wypłacona  inwestorowi 
bezpośredniemu w formie dywidendy, lecz zainwestowana w przedsiębiorstwo bezpośredniej inwestycji. Inny 
kapitał,  to  pożyczki  wewnątrzkorporacyjne  (krótko-  lub  długoterminowe)  pomiędzy  przedsiębiorstwem 
bezpośredniej inwestycji a inwestorem bezpośrednim oraz transakcje związane z obsługą tego długu. 

 

Reasumując,  BIZ  są  to  długookresowe  inwestycje,  podejmowane  przez  przedsiębiorstwo  lub  osobę  fizyczną 
jednego kraju w przedsiębiorstwo innego kraju, z zamiarem sprawowania kontroli nad nim i czerpania z niego 
zysku.  Przy  czym  istotą  BIZ  jest  transfer  nie  tylko  kapitału,  ale  również  pracy  i  wiedzy  (technologicznej, 
marketingowej i organizacyjnej. 

 

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

background image

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

Bezpośrednie Inwestycje Zagraniczne 

- definicja według OECD 

   

Przedsięwzięcie, w którym pojedynczy inwestor zagraniczny 

kontroluje 10 lub więcej procent akcji zwykłych lub głosów w 
firmie kooperacyjnej lub posiada efektywny wpływ na decyzje 
firmy. 
      

            Inwestorem bezpośrednim mogą być: 
• indywidualni przedsiębiorcy,  
• pojedyncze przedsiębiorstwa  lub grupy przedsiębiorstw 

prywatnych i publicznych,  

• rząd  

background image

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

Bezpośrednie Inwestycje Zagraniczne 

- formy 

1.

Przedsiębiorstwo zależne (subsidiary) 

Tworzenie nowych lub przejmowanie przedsiębiorstw już 
istniejących za granicą, nad którymi firma macierzysta sprawuje 
pełną kontrolę; 

 

2.

Odziały (branches) 

 Zakładanie oddziałów, które nie są samodzielnymi jednostkami 

 gospodarczymi i nie mogą być rejestrowane poza granicami kraju 

 macierzystego jako niezależne towarzystwa przemysłowe lub 

 handlowe (nie posiadają osobowości prawnej); 

background image

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

Bezpośrednie Inwestycje Zagraniczne 

- formy 

3.

Przedsiębiorstwa siostrzane – stowarzyszone (affiliates) 

 Tworzenie przedsiębiorstw, gdzie udział firmy macierzystej nie 

 musi wynosić 100 %. Przedsiębiorstwa stowarzyszone mają 

 odrębną osobowość prawną i są zarejestrowane w krajach 

 przyjmujących jako oddzielne jednostki gospodarcze o własnych 

 statutach prawno-organizacyjnych; 

 

4.

Udziały w firmie zagranicznej lub joint venture 

Obejmowanie udziałów w firmie zagranicznej (większościowych, 
50 % lub mniejszościowych) lub tworzenie joint venture, czyli 
współudział w zakładaniu nowej firmy; 

background image

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

Bezpośrednie Inwestycje Zagraniczne 

- formy 

5.

Licencje, porozumienia produkcyjne, patenty 

Przekazywanie licencji, zawieranie porozumień produkcyjnych,  
Porozumień o wykształceniu personelu, przekazywanie patentów,  
know-how, praw autorskich w zamian za udziały własnościowe; 

 

6.

Pożyczki, kredyty, darowizny, w zamian za udziały 

własnościowe, a także reinwestowanie zysków. 

 

background image

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

10 

Podstawowe różnice miedzy bezpośrednimi inwestycjami 

zagranicznymi a inwestycjami portfelowymi 

Kategorie 

różnicujące 

Inwestycje bezpośrednie 

Inwestycje portfelowe 

Najczęstszy 
inwestor 

Korporacje międzynarodowe 

Jednostkowy kapitał 
prywatny 

Cel inwestycji 

Sprawowanie efektywnej 
kontroli nad działalnością ze 
strony inwestora zagranicznego 

Nie prowadzą do 
ustanowienia efektywnej 
kontroli nad działalnością 
firmy 

Najważniejsze 
motywy 

Uwzględnienie nie tylko stopy 
zysków i strat, lecz również 
wielu innych czynników 

Korzystna stopa procentowa 
i niskie ryzyko 

background image

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

11 

Podstawowe różnice miedzy bezpośrednimi inwestycjami 

zagranicznymi a inwestycjami portfelowymi 

Kategorie 

różnicujące 

Inwestycje bezpośrednie 

Inwestycje portfelowe 

Horyzont czasowy 

Korzyści z punktu 
widzenia maksymalizacji 
długookresowej stopy 
zysku 

Akcje firm zagranicznych i 
obligacje skarbowe dające 
najwyższe korzyści w krótkim 
okresie 

Czas trwania 
inwestycji 

Długookresowa 
inwestycja 

Krótkookresowa inwestycja 

Rodzaj przekazanych 
aktywów  

Finansowe, rzeczowe, 
technologiczne, know-
how 

Wyłącznie finansowe 

background image

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

12 

Podstawowe różnice miedzy bezpośrednimi inwestycjami 

zagranicznymi a inwestycjami portfelowymi 

Kategorie różnicujące  Inwestycje bezpośrednie 

Inwestycje portfelowe 

Szybkość wejścia na 
rynek 
i wycofania się 
z
 rynku 

Procesy długotrwałe 

Łatwość wejścia  
i wyjścia z rynku 

Stabilność inwestycji 

Wysoka; Zainteresowanie 
stałym strumieniem 
dochodu 

Mała;  
Nabywanie akcji (obligacji) 
w zależności od aktualnych 
notowań 

Zakres kontroli 
inwestora 

Inwestor ma większy lub 
mniejszy wpływ na 
rentowność danej firmy 

Inwestor nie ma wpływu na 
rentowność firmy, w której 
ma udziały 

background image

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

13 

Podstawowe różnice miedzy bezpośrednimi inwestycjami 

zagranicznymi a inwestycjami portfelowymi 

Kategorie różnicujące  Inwestycje bezpośrednie 

Inwestycje portfelowe 

Możliwość stosowania 

zachęt przez kraj 

przyjmujący kapitał 

Skomplikowany  

i kosztowny program 
zachęt dla inwestorów 
zagranicznych 

Łatwość zachęcania 
inwestorów zagranicznych 
w przypadku obligacji 
rządowych 

Stosunek opinii 
publicznej w kraju 
przyjmującym kapitał 

Duża świadomość 
społeczeństwa o 
rozmiarach inwestycji 

Mała świadomość 
społeczeństwa o 
inwestycjach 

background image

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

14 

 

Przyciągamy mało inwestycji 

 

Polska ma mniej bezpośrednich inwestycji zagranicznych w stosunku do 
PKB, niż inne kraje Europy Środkowo-Wschodniej.  Problemy Polski są 
związane nie tylko z gospodarką, ale także z zarządzaniem; 
  

Obecny wzrost gospodarczy zawdzięczamy m.in. rosnącemu eksportowi  
i coraz większej efektywności produkcji. Ale te procesy mają swoje 
ograniczenia. Specjalizacja w tradycyjnych gałęziach przemysłu i w 
branżach średnio zaawansowanej technologii jest potencjalnym źródłem 
słabości; 
 

Polska wypada słabiej na tle Czech i Węgier, bardziej zawansowanych w 
produktach i usługach wymagających nowoczesnych technologii i wysoko 
kwalifikowanej siły roboczej. Kluczowy dla gospodarczego sukcesu jest 
napływ BIZ.  

background image

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

15 

 

Polska jest atrakcyjna ze względu na: 

 

• Członkostwo w UE, 
• Względnie tanią i wykwalifikowaną siłę roboczą, 
• Korzystną lokalizację, 
• Duży rynek. 
 

 

background image

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

16 

 

Inwestorów odstręcza: 

 

• Słaba infrastruktura, 
• Restrykcje w prawie pracy i regulacjach rynkowych, 
• Niestabilny system podatkowy i dowolna interpretacja 
  prawa przez urzędnika państwowego, 
• Słabe wykorzystanie unijnych funduszy. 

 

background image

W 2010 roku wartość napływu BIZ wyniosła 6 686 mln EUR, (w 2009 roku napływ wyniósł 9 863 mln EUR). Na tę kwotę składały się: 
4 344 mln EUR - reinwestowane zyski, 

2 251 mln EUR - inwestycje w kapitał własny polskich spółek, 

101 mln EUR - dodatnie saldo obrotów kredytowych. 
W 2010 roku z kwoty 6 686 mln EUR napływu kapitału zagranicznego 5 702 mln EUR  (85,3%) pochodziło z Unii Europejskiej 
(UE27), reszta - 984 mln EUR (14,7%) z pozostałych krajów. 
Najwięcej środków pochodziło z Luksemburga (1 945 mln EUR), Niemiec (1627 mln EUR), Włoch (1 020 mln EUR), Cypru (843 mln 
EUR), Szwajcarii (510 mln EUR), Wielkiej Brytanii (396 mln EUR), Szwecji (343 mln EUR), Austrii (327 mln EUR), oraz Hiszpanii i 

Portugalii (po 252 mln EUR).  

 

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

17 

Napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) do Polski w 2010 roku wyniósł 6,7 mld EUR. Oznacza to spadek w stosunku do poprzedniego 
roku o 32%. W ciągu pierwszych 10 miesięcy 2011 r. wg wstępnych szacunków NBP napłynęło do Polski 9 mld EUR inwestycji. Wartość 
skumulowana BIZ
 w Polsce (liczona jako bieżąca, księgowa wartość tych inwestycji) wyniosła 150 441 mln EUR na koniec 2010 roku. Na 
wielkość tą składały się: 
110 511 mln EUR (73,5%) kapitały własne i reinwestowane zyski, 
39 930 mln EUR (26,5%) zobowiązania z tytułu kredytów otrzymanych od udziałowców zagranicznych. 
Dominowały inwestycje z krajów należących do OECD (95,5%), a udział inwestorów z Unii Europejskiej (UE 27) wyniósł 86%. 

 
 
 

background image

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

18 

  

  

Największą BIZ w Polsce w 2009 roku była  montażownia  maszyn przeładunkowych fińskiej firmy 
Cargotec w 

Stargardzie Szczecińskim

, która wynosiła 64,4 mln euro

.

 

Kraj 

Wartość 

mln EUR 

Udział 

Luksemburg 

1 945 

25,9% 

Niemcy 

1 627 

21,7% 

Włochy 

1 020 

13,6% 

Cypr 

843 

11,2% 

Szwajcaria 

510 

6,8% 

Wielka 

Brytania 

396 

5,3% 

Szwecja  

343 

4,6% 

Austria  

327 

4,4% 

Hiszpania 

252 

3,4% 

Portugalia  

252 

3,4% 

 

background image

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

19 

background image

 
 
Według najnowszych analiz napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski w 2011 r. 
wzrósł o 46,7 proc., podczas gdy ich wzrost na całym świecie wyniósł 17 proc. To efekt "zielonej 
wyspy" i... pracy samorządowców 
  
 

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

20 

W rankingu państw traktowanych jako interesujące miejsca do prowadzenia inwestycji  
(czołówka rankingu - patrz infografika) Polska zdystansowała kraje ze swojego  
najbliższego otoczenia - Węgry, Słowację, Czechy. Spośród nich inwestorzy pozytywnie oceniają  
tylko ten ostatni kraj, który w rankingu atrakcyjności inwestycyjnej zajął 17. miejsce. 
 

background image

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

21 

POZYTYWNE KONSEKWENCJE DZIAŁANIA KAPITAŁU 

ZAGRANICZNEGO 

1.

Kapitał zagraniczny szansą dla rozwoju kraju. 

2.

Ekspansja kapitału nadaje nowe silne impulsy rozwoju gospodarki, jest jednym ze 
źródeł obecnej koniunktury na świecie. 

3.

Zasilenie gospodarki w kapitał. 
Inwestycjom kapitału zagranicznego w Polsce przypisać można co najmniej 1/3 
przyrostu dochodu narodowego w ostatnich latach.  

 

W Środkowo-Wschodniej Europie Polska jest państwem, które przyciągnęło  
z zagranicy najwięcej kapitału.  

4.

Nowe miejsca pracy 

5.

Unowocześnianie struktury sprzedaży na rynku wewnętrznym  

6.

Unowocześnienie technologii i asortymentu 

7.

Upowszechnienie nowoczesnych metod zarządzania 

8.

Wzrost wydajności pracy 

 

background image

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

22 

POZYTYWNE KONSEKWENCJE DZIAŁANIA KAPITAŁU 

ZAGRANICZNEGO 

 

9.

Dynamizująca wzrost produkcji rola kapitału zagranicznego.  

Badania nad strukturą produkcji wykazują, że gałęzie, gdzie działają 

przedsiębiorstwa z udziałem kapitału zagranicznego osiągają wzrost 

produkcji, mierzony wielkością sprzedaży o 1/3 szybszy niż w przemyśle 

ogółem. 
 

10. Socjologiczne paradoksy w społecznej ocenie kapitału zagranicznego.  

( Lepsza ocena indywidualna niż społeczna ). 
- niechęć wielu środowisk do kapitału zagranicznego, 
- wzrost zadowolenia z pracy po prywatyzacji z udziałem kapitału 

zagranicznego (lepsza organizacja pracy, wzrost płac, szanse na nowe 
inwestycje,..), 
- spadek alkoholizmu wśród załogi (Kwidzyń, FSO Warszawa). 

background image

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

23 

 

ZJAWISKA I TENDENCJE KONTROWERSYJNE  A  STRATEGIA FIRM 

ZAGRANICZNYCH W POLSCE 

 

     

Teza 1 Stosunek kapitału zagranicznego do poszczególnych segmentów 

przemysłu krajowego jest silnie zróżnicowany

1.

Przemysły wysokiej techniki 
Kapitał zagraniczny  nie dąży do przejmowania firm krajowych, a stara się 
wyeliminować je z rynku wewnętrznego na zasadzie „wolnej konkurencji’. 
Potrzebna jest aktywna polska polityka przemysłowa.  
 

2.

Przemysły dóbr inwestycyjnych 
KZ dąży tu do redukcji tego wielkiego potencjału przez wykup 
przedsiębiorstw i następnie ich reorientację z produkcji finalnej na kooperację 
w produkcji prymitywnych półfabrykatów i elementów mniej wymagających 
pod względem technologicznym.  

background image

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

24 

 

ZJAWISKA I TENDENCJE KONTROWERSYJNE  A  STRATEGIA FIRM 

ZAGRANICZNYCH W POLSCE 

 

3.

Przemysły konsumpcyjne 

 

 

Postęp w modernizacji tych przemysłów. Liczne przykłady pozytywne w 

procesach  prywatyzacji.  KZ  kieruje  się  na  te  przemysły  konsumpcyjne, 
które  produkują  wyroby  najbardziej  opłacalne  (np.:  przemysł 
samochodowy, chemia gospodarcza, przemysł cukierniczy, meblarski) oraz 
te, które mają stały zbyt.  

Tylko  w  przemyśle  lekkim,  zwłaszcza 

włókienniczym,  zakres  likwidacji  krajowych  zakładów  jest  duży,  
a  penetracja  importowa  wzrosła  wydatnie.  Zastępowanie  wyrobów  
i  surowców  krajowych  importowanymi  dobrami  w  nadmiernej  skali. 
Największe  zainteresowanie  BIZ  w    naszym  kraju  wykazują  firmy 
zagraniczne  w  tych  dziedzinach,  gdzie  istnieje  silna  ochrona  celna.  
(Np.: przemysł samochodowy - pełna protekcja celna do 2002 r.). 

background image

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

25 

 

ZJAWISKA I TENDENCJE KONTROWERSYJNE  A  STRATEGIA FIRM 

ZAGRANICZNYCH W POLSCE 

 

4.

Przemysły surowcowe 
 

Celem KZ wydaje się być maksymalne wykorzystanie potencjału tych 

przemysłów przede wszystkim dla zapewnienia sobie korzystnego importu 
niezbędnych surowców  z Polski.  

Dopóki istnieje za granicą popyt na 

polskie surowce, dopóty są te kraje zainteresowane ich importem z Polski. 
Polska jest dla krajów zachodnich tanią rezerwą surowcową. W obszarze 
surowców i energii KZ nie wywiera bardziej istotnego wpływu na sytuacje 
w naszym przemyśle, a jego rola jest raczej neutralna. Zainteresowanie BIZ 
w tych przemysłach znikome - 2,6% całości IZ w przemyśle. 

 

background image

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

26 

ZJAWISKA I TENDENCJE KONTROWERSYJNE  A  STRATEGIA FIRM 

ZAGRANICZNYCH W POLSCE 

5.

Ekspansja wielkich organizacji handlowych.  
Hiper i supermarkety: BILLA, MACRO, LECLERC, AUCHAN, HIT,itp. 
- ofensywa na polski handel. 
 

Cele strategiczne KZ: 

1/. Maksymalne części zysku transferowanego za granicę;   
2/. Zapełnienie półek swoich sklepów głównie towarami importowanymi; 
3/. Eliminacja z rynku małych i średnich kupców. 
       

 
 Potrzebne tu są legislacje o ograniczeniu działania hipermarketów  

                ze względu na konsekwencje dla polskiego rynku pracy. 

background image

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

27 

Wniosek

Istnieje pilna potrzeba wypracowania 
długookresowej strategii w stosunku do kapitału 
zagranicznego (KZ).  
1. Popierać BIZ, zwłaszcza w branżach high tech., 
2. Zwiększyć kontrolę inwestycji portfelowych,  
3. Przeciwdziałać inwestycjom kapitału spekulacyjnego. 

 

background image

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

28 

ANALIZA 

PEST 

PROJEKT BADAWCZY 
   SŁUCHACZY MBA  

background image

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

29 

ANALIZA PEST  

-  ocena środowiska zewnętrznego firmy 

P

olitical environment,  

Economic environment,  

S

ociocultural  environment,  

T

echnological  environment. 

background image

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

30 

FIRMA X 

Pion A 

Pion B 

• Ustawy, rozporządzenia, 
• (koncesje, kodeks pracy), 
• ideologia, stabilność rządów, 
• podejście polityków do danej 

branży 

    

Wartości, styl życia, religia, 

etyka pracy, skład s.r., 

wskaźniki demograficzne, 

stos. społ. do danej branży 

   O

dkrycia naukowe, patenty, 

rozwój technologiczny   

w danej branży i w branżach 
pokrewnych 

background image

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

31 

ANALIZA PEST 

Cel badania

: 

• wybór najatrakcyjniejszego kraju do inwestowania, gdzie powstanie nasz 

nowy zakład produkcyjny (analiza z punktu widzenia zagranicznego 
inwestora), przede wszystkim chodzi o zagraniczną ekspansję 

polskich 

przedsiębiorców. 

 

(Dopuszczamy w analizie ekspansję zagraniczną międzynarodowych 
korporacji) 

•  inwestycja typu „greenfield”, 
•  charakterystyka firmy planującej ekspansję zagraniczną (naszej firmy). 
• analiza podstawowych wskaźników ekonomicznych co najmniej czterech  

krajów, w ostatnich 4-5 latach, oraz ocena ich środowiska politycznego, 
środowiska społeczno-kulturowego i środowiska technologicznego,  

• hierarchizacja znaczenia poszczególnych wskaźników 

makroekonomicznych (z punktu widzenia firmy produkcyjnej).  

Metoda badawcza

:  

analiza PEST – studia przypadków. 

background image

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

32 

PROJEKT  BADAWCZY:   

GDZIE  INWESTOWAĆ  NA  ŚWIECIE?  

 Wybór strategii zagranicznej ekspansji firmy 

     

Do wyboru strategia  zagranicznej ekspansji dowolnego przedsiębiorstwa, 

m.in. przedsiębiorstwa, w którym pracujesz:  
 
Może to być np.: 

• Kompania Piwowarska. Analizowane kraje:  

W. Brytania, Ukraina, Czechy, Niemcy; 

• Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. „PTC”. Kraje: Białoruś, Litwa, Łotwa, 

Ukraina; 

• Gino Rossi. Kraje: Austria, Grecja, Słowenia, Węgry,….etc. 
• PESA 
• Wittchen, etc 

background image

Analiza strategiczna SWOT 

 SWOT to jedna z najpopularniejszych heurystycznych metod analitycznych, służąca do 

porządkowania informacji. Stosuje się ją we wszystkich obszarach planowania strategicznego 
jako uniwersalne narzędzie pierwszego etapu analizy strategicznej. W ekonomii jest stosowana 
do:  

 analizy wewnętrznego i zewnętrznego środowiska danej organizacji (np. przedsiębiorstwa),  
 analizy danego projektu,  
 rozwiązania biznesowego itp. 

 

 Technika analityczna SWOT polega na posegregowaniu posiadanych informacji o danej sprawie 

na cztery grupy (cztery kategorie czynników strategicznych): 
 

 S (Strengths) – mocne strony: wszystko to co stanowi atut, przewagę, zaletę analizowanego 

obiektu, 

 W (Weaknesses) – słabe strony: wszystko to co stanowi słabość, barierę, wadę analizowanego 

obiektu, 

 O (Opportunities) – szanse: wszystko to co stwarza dla analizowanego obiektu szansę korzystnej 

zmiany, 

 T (Threats) – zagrożenia: wszystko to co stwarza dla analizowanego obiektu niebezpieczeństwo 

zmiany niekorzystnej. 

 

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

33 

background image

Analiza SWOT 

 Informacja strategiczna, posegregowana według opisanych kryteriów na cztery grupy, jest następnie zapisywana 

w czterodzielnej macierzy strategicznej, w której lewa połowa zawiera dwie kategorie czynników pozytywnych 
a prawa – dwie kategorie czynników negatywnych. Natomiast w piśmiennictwie istnieją co najmniej trzy ujęcia, 
wyjaśniające czym różni się górna połowa macierzy od dolnej (a więc mocne strony od szans, a słabe strony od 
zagrożeń). (zob. następny slajd) 

W niektórych wykładniach mówi się: mocne strony i słabe strony, to czynniki wewnętrzne, szanse i zagrożenia 
— to czynniki zewnętrzne;  

W innej interpretacji: mocne strony i słabe strony to cechy stanu obecnego, a szanse i zagrożenia, to 
spodziewane zjawiska przyszłe; 

U niektórych autorów: mocne strony i słabe strony to czynniki zależne od nas (te, na które mamy wpływ 
planistyczny i zarządczy), a szanse i zagrożenia, to czynniki obiektywne, na które nie mamy bezpośredniego 
wpływu sprawczego. 

 Analiza SWOT daje wartościowy rezultat analityczny przy zastosowaniu każdego z trzech wymienionych ujęć, 

pod warunkiem, że jest ono stosowane konsekwentnie i świadomie. Najczęstszym błędem w praktyce 
stosowania techniki SWOT jest mieszanie trzech ujęć (np. zapisanie jakiejś przewagi w obszarze szans na 
podstawie tego, że jest ona czynnikiem zewnętrznym, a potem odczytywanie jej z macierzy SWOT, jako 
czynnika przyszłego (który dopiero pojawi się), lub – jako czynnika na który nie mamy wpływu sprawczego. 
Należy zatem jednoznacznie określić  kryteria rozróżnienia wertykalnego na wstępie przeprowadzanej analizy. 

 W popularnych ujęciach mikroekonomicznych dwa pierwsze obszary odnoszą się najczęściej do środowiska 

wewnętrznego i zawierają najistotniejsze w danym przedsiębiorstwie elementy, np. silna  

marka 

(S), czy słabe 

zaplecze 

kapitałowe

 (W). Natomiast dwa ostatnie odnoszą się analogicznie do środowiska zewnętrznego, np. 

otwarcie wspólnego rynku międzynarodowego (O) lub pojawienie się 

konkurencyjnych produktów 

nowej 

generacji (T). 

 

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

34 

background image

35 

siła 

słabości 

przyszłość 

teraźniejszość 

Analiza SWOT – ocena projektu 

(S 

– strengths) (W– weaknesses) 

 (O - opportunities)  (T - threats) 

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

background image

Analiza SWOT 

 Jest to bardzo rozpowszechniony obecnie schemat analizy. Najczęściej stosowany jest w uproszczonej formie, 

tzn. w postaci czterech list czynników (zwykle przedstawianych w formie tabelarycznej). Pełnia użyteczności 
techniki SWOT ujawnia się jednak dopiero gdy poddamy cztery pozornie niezależne grupy czynników analizie 
wzajemnych powiązań. W praktyce ćwiczenie to sprowadza się do odpowiedzi na serię pytań: 

Czy dana mocna strona pozwoli nam wykorzystać daną szansę? 

Czy dana mocna strona pozwoli nam zniwelować dane zagrożenie? 

Czy dana słaba strona ogranicza możliwość wykorzystania danej szansy? 

Czy dana słaba strona potęguje ryzyko związane z danym zagrożeniem? 
 

Jak łatwo wywnioskować analizę można też przeprowadzić w odwrotnym kierunku, tzn. od zewnątrz do wewnątrz: 

 

Czy dana szansa wzmacnia daną silną stronę? 

Czy dana szansa pozwala zniwelować daną słabość? 

Czy dane zagrożenie niweluje daną silną stronę? 

Czy dane zagrożenie uwypukla daną słabość? 
 

 Zwykle oba podejścia stosuje się uzupełniająco, stąd często w literaturze mowa o analizie SWOT/TOWS. 
Odpowiedzi na powyższe pytania pozwalają zidentyfikować tzw. silne powiązania, obszary problemowe w obrębie 
których można rozpocząć tworzenie rozwiązań, strategii cząstkowych – co czyni ze SWOT nie tylko narzędzie 
analityczne ale również planistyczne. 
 

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

36 

background image

Przykładowy zapis powiązań czynników w formie macierzy z punktami, np. 0 – brak 

oddziaływania, 1 – słabe oddziaływanie, 2 – silne oddziaływanie: 

 

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

37 

O1 

O2 

O3 

O4 

T1 

T2 

T3 

T4 

S1 

2 

2 

S2 

2 

2 

2 

S3 

2 

2 

2 

S4 

2 

2 

W1 

2 

W2 

W3 

2 

W4 

2 

może prowadzić do kolejnego typu wnioskowania ze SWOT tj. wyboru odpowiedniej  
strategii w zależności od najsilniejszej – wykazującej najwięcej powiązań ćwiartki: 

Szanse 

Zagrożenia 

Siły 

Strategia agresywna 

Strategia konserwatywna 

Słabości 

Strategia konkurencyjna 

Strategia defensywna 

background image

Analiza SWOT 

 Przy  założeniu,  iż  mocne  i  słabe  strony  traktujemy  jako  czynniki  wewnętrzne,  a  szanse  i 

zagrożenia jako czynniki zewnętrzne, powyższe strategie możemy wyjaśnić następująco: 

 Strategia  agresywna:  W  przedsiębiorstwie  przeważają  mocne  strony  a  w  jego  otoczeniu  silnie 

powiązane  z  nimi  szanse  –  strategia  agresywna  jest  strategią  silnej  ekspansji  oraz  rozwoju 
wykorzystującego obydwa czynniki. 

 Strategia  konserwatywna:  Przedsiębiorstwo  działa  w  niekorzystnym  dla  niego  otoczeniu 

zewnętrznym, ale posiada silnie powiązany z zagrożeniami zewnętrznymi zespół mocnych stron 
wewnątrz  organizacji,  jest  więc  w  stanie  zdecydowanie  odpowiedzieć  na  zagrożenia.  
W istniejącym otoczeniu przedsiębiorstwo nie jest się w stanie intensywnie rozwijać, gdyż zespół 
mocnych  stron  nie  koresponduje  z  szansami  otoczenia,  niemniej  jednak  jest  w  stanie  skutecznie 
przezwyciężać zagrożenia w oczekiwaniu na poprawę warunków zewnętrznych. 

 Strategia  konkurencyjna:  Przedsiębiorstwo  posiada  przewagę  słabych  stron  nad  mocnymi,  ale 

funkcjonuje  w  przyjaznym  dla  siebie  otoczeniu,  co  pozwala  mu  utrzymywać  swoją  pozycję. 
Niemniej  jednak  słabość  wewnętrzna  uniemożliwia  skuteczne  wykorzystanie  szans,  które  daje 
otoczenie  zewnętrzne,  strategia  konkurencyjna  powinna  koncentrować  się  więc  na  takim 
eliminowaniu wewnętrznych słabości, aby w przyszłości lepiej wykorzystać szanse otoczenia. 

 Strategia  defensywna:  Słabe  strony  przedsiębiorstwa  są  silnie  powiązane  z  zewnętrznymi 

zagrożeniami,  istnieje duże  ryzyko  upadku przedsiębiorstwa. Strategia  defensywna jest strategią 
nastawioną na przetrwanie przedsiębiorstwa na rynku. 

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

38 

background image

Analiza SWOT – ocena projektu 

Konkluzje 

 

1.

Analize SWORT przeprowadza się przed  rozpoczęciem 
każdego nowego projektu biznesowego i powtarza się (raz do 

roku) 

2.

Służy minimalizacji słabych stron i wykorzystaniu mocnych 

3.

Wskazuje na szanse rozwoju i możliwe zagrożenia, których 
trzeba uniknąć 

4.

Analiza SWOT  to specyficzny schemat/algorytm 
wnioskowania w ramach którego korzysta się z wielu innych 

technik. (

Przykładowo do identyfikacji czynników zewnętrznych (szczególnie 

w przypadku przedsiębiorstw) często wykorzystuje się analizę tzw. pieciu sił 

Portera, a także analize makroekonomiczną PEST. 

 

 

39 

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

background image

40 

MODEL BIZNESOWY 

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

background image

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.  

41 

Życzę moim studentom satysfakcji  

z pracy zawodowej oraz  badawczej, ciekawych  

i inspirujących prezentacji multimedialnych. 

POWODZENIA !!!!