ŹRÓDŁA INFORMACJI O NIERUCHOMOŚCIACH
Księgi wieczyste
Księgi wieczyste są szczególnym rodzajem rejestru, prowadzonym w celu ustalenia stanu
prawnego nieruchomości. Ich wyjątkowość polega przede wszystkim na tym, że związany z nimi
został system domniemań prawnych, które porządkują skomplikowane nieraz sytuacje prawne i
przez to znacznie ułatwiają obrót.
Na prawo o księgach wieczystych i hipotece składają się dwie grupy przepisów: proceduralne -
normujące zakładanie i prowadzenie ksiąg wieczystych oraz określające materialno prawne
zasady ich funkcjonowania. Do tych ostatnich można zaliczyć następujące zasady:
1) zasadę wpisu,
2) zasadę jawności formalnej ksiąg wieczystych,
3) zasadę rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych,
4) zasadę domniemań związanych z wpisem,
5) zasadę pierwszeństwa ograniczonych praw rzeczowych wpisanych do księgi wieczystej,
6) zasadę skuteczności względem osób trzecich praw i roszczeń osobistych wpisanych do księgi
wieczystej.
Zasada wpisu – w czystej postaci zasada ta oznacza, że każdoczesny stan prawny nieruchomości
znajduje pełne odzwierciedlenie w treści księgi wieczystej. Przyjęcie tej zasady nie jest możliwe
do zrealizowania w praktyce dlatego też ustawodawca przyjął regułę wpisu tylko w ograniczonym
zakresie. Zasada ta przejawia się w tych szczególnych sytuacjach, kiedy wpis do księgi wieczystej
jest konieczną przesłanką nabycia prawa rzeczowego bądź jego zmiany lub wygaśnięcia. Taki
wpis mają np. powstanie w drodze umowy użytkowania wieczystego, ustanowienie odrębnej
własności lokali czy też ustanowienie hipoteki.
Zasada jawności – księgi wieczyste są jawne, czyli każdy może przeglądać księgi wieczyste w
obecności pracownika sądu, więc nie można zasłaniać się nieznajomością wpisów w księdze
wieczystej ani wniosków znajdujących się w księdze.
Zasada rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych – konsekwencją braku konstytutywnego
charakteru wpisów jako zasady są sytuacje, w których rzeczywisty stan prawny nieruchomości
różni się od stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej. Stan taki rodzi szereg ujemnych
konsekwencji dla uczestników obrotu prawnego. Klasycznym tego przykładem jest sytuacja, gdy
osoba ujawniona w księdze wieczystej jako właściciel, a nie będąca w rzeczywistości
właścicielem danej nieruchomości, dokonuje jej zbycia. W takich przypadkach prawo chroni
bezpieczeństwo obrotu, dając pierwszeństwo interesom osoby trzeciej przed interesami
rzeczywistego właściciela, który nie ujawnił swego prawa w księdze wieczystej. Zgodnie z art. 5
ustawy w razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze
wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym treść księgi rozstrzyga na korzyść tego, kto przez
czynność prawną z osobą uprawnioną według treści księgi nabył własność lub inne prawo
rzeczowe. Na podstawie przepisów o rękojmi osoba nieuprawniona, lecz wpisana do księgi
wieczystej, może pod pewnymi warunkami przenieść prawo wpisane na jej rzecz w księdze, a w
rzeczywistości jej nie przysługujące. W imię bezpieczeństwa obrotu prawnego rękojmia daje
prymat stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej nad rzeczywistym stanem prawnym.
Rękojmia zadziała, jeżeli są spełnione następujące warunki:
1) nabycie prawa nastąpiło w drodze czynności prawnej,
2) przedmiotem wymienionej czynności jest prawo rzeczowe lub inne prawo ujawnione w księdze
wieczystej,
3) nabycie jest wynikiem czynności pod tytułem szczególnym,
4) nabycie ma charakter odpłatny,
5) nabywca działa w dobrej wierze
Rękojmia chroni nabycie nieruchomości od osoby nieuprawnionej jedynie w drodze czynności
prawnej. Nie obejmuje natomiast sytuacji, w których nabycie nie jest wynikiem tej czynności.
Rękojmia nie chroni osób działających w złej wierze, czyli tych, którzy wiedzą /lub z łatwością
mogli się o tym dowiedzieć/, że treść księgi jest niezgodna z rzeczywistym stanem prawnym.
Zasada domniemań związanych z wpisem – domniemywa się, że prawo jawne z księgi wieczystej
jest wpisane zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym, prawo wykreślone zaś nie istnieje.
Powołana zasada, zwana również zasadą jawności materialnej ksiąg wieczystych, jest naturalną
konsekwencją zasady jawności formalnej. Na opisane domniemania może powołać się każda
zainteresowana osoba. Domniemanie działa zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść osoby
ujawnionej w księdze wieczystej.
Zasada pierwszeństwa ograniczonych praw rzeczowych wpisanych do księgi wieczystej -
ograniczone prawo rzeczowe na nieruchomości, ujawnione w księdze wieczystej, ma
pierwszeństwo przed takim prawem nie ujawnionym w księdze. Zasada skuteczności względem
osób trzecich praw i roszczeń osobistych wpisanych do księgi wieczystej - Zasadą jest, że księgi
wieczyste są przeznaczone do ujawniania praw rzeczowych na nieruchomościach. Ujawnianie w
nich praw i roszczeń osobistych (należących do kategorii praw obligacyjnych) możliwe jest
jedynie w przypadkach przewidzianych w ustawach. Prawa i roszczenia osobiste, które mogą być
ujawnione w księdze wieczystej; są to:
1) prawo najmu lub dzierżawy, prawo odkupu lub pierwokupu, prawo dożywocia;
2) roszczenie o przeniesienie własności nieruchomości lub użytkowania wieczystego albo o
ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego; dotyczy to także roszczeń przyszłych i
warunkowych;
3) roszczenie wynikające z określenia zarządu lub sposobu korzystania z nieruchomości przez
współwłaścicieli lub wieczystych użytkowników;
4) roszczenie współwłaścicieli wyłączające uprawnienie do zniesienia współwłasności;
5) wierzytelności banku hipotecznego zabezpieczone hipoteką oraz informacje, że zostały one
wpisane do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych, o którym mowa w ustawie z dnia 29
sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych (Dz. U. Nr 140, poz. 940);
6) prawo korzystania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego w oznaczonym czasie w
każdym roku, o którym mowa w ustawie z dnia 13 lipca 2000 r. o ochronie nabywców oraz o
zmianie ustaw - Kodeks cywilny, kodeks wykroczeń i ustawy o księgach wieczystych i hipotece
(Dz. U. Nr 74, poz. 885).
Przedmiot ksiąg wieczystych
W Polsce przyjęty został realny system ksiąg wieczystych, co oznacza, że prowadzone są one dla
nieruchomości (a nie dla właściciela). Zgodnie z definicją nieruchomości z art. 46 K.C., chodzi tu
zarówno o nieruchomości gruntowe, jak i budynkowe oraz lokalowe. Mogą być one także
zakładane dla własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego
prawa do lokalu użytkowego i prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej.
Księgi wieczyste prowadzi się odrębnie dla każdej nieruchomości, chyba że przepisy szczególne
stanowią inaczej.
Funkcją ksiąg wieczystych jest przede wszystkim ujawnianie praw rzeczowych na
nieruchomościach. Obok prawa własności wpisuje się zatem do nich użytkowanie wieczyste oraz
ograniczone prawa rzeczowe obciążające nieruchomość, takie jak użytkowanie, służebności,
hipoteka czy spółdzielcze prawa do lokalu. W pewnych wypadkach mogą być także ujawnione w
księgach wieczystych prawa osobiste i roszczenia.
Odpowiednio do różnorodności praw, które mogą zostać ujawnione w księdze wieczystej,
ustalona dla niej została ściśle określona struktura, na którą składają się cztery działy podzielone
na łamy. Działy te zawierają w kolejności:
I. oznaczenie nieruchomości oraz wpisy praw związanych z jej własnością,
II. wpisy dotyczące własności i użytkowania wieczystego,
III. wpisy dotyczące ograniczonych praw rzeczowych, z wyjątkiem hipotek, wpisy ograniczeń w
rozporządzaniu nieruchomością lub użytkowaniem wieczystym oraz wpisy innych praw i
roszczeń z wyjątkiem roszczeń dotyczących hipoteki,
IV. wpisy dotyczące hipotek.
Ad. I. Część pierwsza oznaczana jest jako dział I-O, w której wpisuje się dane służące oznaczeniu
nieruchomości jak: położenie, powierzchnia, sposób korzystania.
W przypadku, gdy nieruchomość gruntowa oddana została w użytkowanie wieczyste, w dziale
tym wskazuje się, że z użytkowaniem wieczystym związana jest własność budynków lub innych
urządzeń i zamieszcza się ich opis.
Część druga oznaczana jest jako dział I-Sp – w której ujawnia się prawa związane z własnością
nieruchomości, a więc takie prawa, które przysługują osobie będącej każdorazowym właścicielem
nieruchomości. Prawami związanym z własnością nieruchomości są: udział w nieruchomości
wspólnej, służebność gruntowa. W księdze wieczystej prowadzonej dla prawa spółdzielczego w
dziale tym określa się rodzaj tego prawa oraz wymienia właściwą spółdzielnię mieszkaniową. W
razie, gdy nieruchomość gruntowa oddana została w użytkowanie wieczyste, w dziale tym
wskazuje się termin, do którego zostało ustanowione użytkowanie wieczyste oraz sposób
korzystania z nieruchomości.
Reasumując w dziale I znajduje się informacja: gdzie nieruchomości jest położona: województwo,
powiat, gmina, miejscowość, dzielnica, jak oznaczona jest nieruchomość : nr działki, obręb
działki, adres, powierzchnie lokalu, obszar działki, czy działka jest zabudowana czy
niezabudowana, ile budynków, dokładnego adresu.
Ad. II. Dział drugi wskazuje właściciela nieruchomości lub uprawnionego do spółdzielczego
własnościowego prawa spółdzielczego, jak również jej użytkownika wieczystego. To dane
właściciela nieruchomości: imię i nazwisko właściciela oraz - jeśli nieruchomość jest
współwłasnością kilku osób - określenie, jaką część udziałów posiada każdy ze współwłaścicieli.
Ad. III. Dział trzeci ujawnia ciężary i ograniczenia dotyczące nieruchomości. Wśród nich:
ograniczone prawa rzeczowe (służebności osobiste i gruntowe obciążające daną nieruchomość,
użytkowanie), prawa i roszczenia osobiste (np. prawo pierwokupu i odkupu, oddanie
nieruchomości w najem lub dzierżawę, roszczenie wynikające z umowy przedwstępnej,
określenie sposobu zarządu nieruchomością; oraz ograniczenia w rozporządzaniu nieruchomością
wynikające z przepisów szczególnych (np. wszczęcie egzekucji, wszczęcie postępowania
wywłaszczeniowego, ogłoszenie upadłości, otwarcie postępowania naprawczego). W dziale III
księgi wieczystej wpisuje się zmiany praw, roszczeń, ciężarów i ograniczeń, a w szczególności
zmiany pierwszeństwa, późniejszego łącznego obciążenia prawem innej nieruchomości,
przeniesienia części obciążonej nieruchomości do innej księgi wieczystej, przyłączenia się
kolejnego wierzyciela do toczącej się egzekucji.
Ad. IV. Dział czwarty dokonywane są wyłącznie wpisy dotyczące hipoteki zabezpieczającej
kredyt zaciągnięty przez właściciela nieruchomości.
Zmigrowane księgi wieczyste
W dniu 23 września 2001 r. weszła wżycie ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o zmianie ustawy o
księgach wieczystych i hipotece, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, ustawy o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych oraz ustawy - Prawo o notariacie, która wprowadziła duże
zmiany w funkcjonowaniu ksiąg wieczystych. Otwarta została droga do wdrożenia sprawnego
systemu informatycznego.
Zmigrowana księga wieczysta jest to księga wieczysta, która powstała po przeniesieniu treści
dotychczasowej księgi wieczystej prowadzonej w formie papierowej (teczka) do struktury księgi
wieczystej prowadzonej w systemie informatycznym (centralna baza danych ksiąg wieczystych).
Migracja ksiąg wieczystych następuje odrębnie w ramach każdego wydziału sądu rejonowego, w
którym prowadzone są księgi wieczyste, a rozpoczyna się z chwilą wprowadzenia do tegoż
wydziału systemu informatycznego. Migracja ksiąg wieczystych nie następuje zatem jednocześnie
w całym kraju, a dokonywana jest odrębnie - choć według tych samych zasad - w ramach
wydziału sądu rejonowego prowadzącego księgi wieczyste. Migracja polega zasadniczo na
przeniesieniu do postaci elektronicznej wszystkich niewykreślonych wpisów, wzmianek i
adnotacji we wskazanych wyżej księgach, za wyjątkiem podpisów, wpisów wykreśleń, zmian
wpisów wykreślonych - które nie mają znaczenia dla określenia aktualnego stanu prawnego
nieruchomości oraz wpisów dotyczących wydzielenia części nieruchomości gruntowych. . 16
czerwca 2010 na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości uruchomiono publiczny system
dostępowy. W tym dniu w bazie danych zapisanych było 12,1 mln spośród 18,8 mln wszystkich
ksiąg wieczystych. Dostęp do systemu możliwy jest na stronie:
http://ekw.ms.gov.pl/
Możliwe jest również otrzymanie odpisu takiej księgi wieczystej. Plan informatyzacji przewiduje
zapewnienie obsługi elektronicznych wniosków o wydanie odpisu księgi wieczystej i o wpis do
księgi wieczystej, możliwość uzyskania przez Internet odpisu księgi wieczystej oraz zapewnienie
elektronicznego dostępu do informacji o stanie spraw prowadzonych przez wydziały ksiąg
wieczystych.
Aby uzyskać dostęp do elektornicznej księgi wieczystej wystarczy znać jej numer, który składa
się z trzech części:
(1) Czteroznakowego kodu wydziału sądu który prowadzi KW i w którym znajdowała się księga
wieczysta w chwili jej założenia. Wykaz kodów wydziałów zawiera załącznik do rozporządzenia
Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 sierpnia 2003 r. w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg
wieczystych w systemie informatycznym. Kod wydziału sądu można wprowadzić ręcznie lub
przy pomocy listy wyboru zawierającej nazwy miejscowości, w których znajdują się wydziały
ksiąg wieczystych (w przypadku miast, w których znajduje się kilka wydziałów na liście zawarto
również ich numery) oraz przypisane do nich kody wydziałów.
(2) Numeru księgi wieczystej, który odpowiada numerowi nadanemu w repertorium ksiąg
wieczystych danego wydziału. W przypadku ksiąg wieczystych, które prowadzone były wcześniej
w postaci tradycyjnej (tzn. papierowej) jest to numer, który widniał na okładce księgi wieczystej
uzupełniony zerami do ośmiu znaków.
(3) Cyfry kontrolnej nadawanej przez wydział prowadzący księgę w chwili jej zakładania lub
migracji księgi do postaci elektronicznej księgi wieczystej.
Elektroniczna Księga Wieczysta - wpisy ujawnione w księdze wieczystej można przeglądać
poprzez wybranie odpowiedniej zakładki:
- Zakładka Okładka – prezentuje ogólne informacje dotyczące księgi wieczystej, w szczególności
jej numer, dane dotyczące wydziału prowadzącego daną księgę, typ księgi, chwilę zapisania i
ujawnienia księgi w CBDKW, datę założenia dotychczasowej księgi, chwilę i podstawę
zamknięcia księgi.
- Zakładka Dział I-O Oznaczenie nieruchomości
- Zakładka Dział I-Sp Spis praw związanych z nieruchomością
- Zakładka Dział II Własność
- Zakładka Dział III
- Zakładka Dział IV Hipoteki
Zawierają one to, co papierowe księgi wieczyste.
Na początku każdego działu księgi wieczyste online znajdują się informacje dotyczące wzmianek
– numer, chwila zamieszczenia i wykreślenia oraz omówienie wykreślenia.
Po zapoznaniu się z ogólnymi informacjami dotyczącymi księgi wieczystej użytkownik może
przejść do zapoznania się z szczegółami wpisów w niej ujawnionych, naciskając odpowiednio
jeden z przycisków:
– Przeglądanie aktualnej treści KW – umożliwia pobranie aktualnych informacji ujawnionych w
księdze wieczystej (tylko wpisy obowiązujące). Zawartość informacyjna jest zgodna z
prezentowaną na odpisie zwykłym księgi wieczystej. – Przeglądanie zupełnej treści KW -
umożliwia pobranie zarówno aktualnych jak i wykreślonych informacji z księgi wieczystej.
Zawartość informacyjna jest zgodna z prezentowaną na odpisie zupełnym księgi wieczystej.
W księgach wieczystych na końcu każdego działu prezentowane są informacje dotyczące
dokumentów stanowiących podstawy wpisów w dziale oraz nr wniosków, w wyniku rozpoznania
których dokonano wpisów w danym dziale. Odwołania do numerów dokumentów stanowiących
podstawy wpisów lub wykreśleń przywołane są przy każdym polu księgi wieczystej.
Wpisy obowiązujące prezentowane są na białym tle zaś wpisy wykreślone prezentowane są na tle
szarym. Wpisy wykreślone oraz dokumenty stanowiące podstawę wykreśleń oraz wnioski w
wyniku których dokonano wykreśleń prezentowane są wyłącznie podczas przeglądania treści
zupełnej księgi wieczystej.
Prowadzenie ksiąg wieczystych
Księgi wieczyste są prowadzone przez sądy rejonowe /Wydziały Ksiąg Wieczystych/ właściwe do
jej prowadzenia ze względu na miejsce położenia nieruchomości. Jeśli nieruchomość położona
jest na kilku obszarach sądów, właściwy sąd do prowadzenia księgi wyznaczany jest przez
prezesa sądu wojewódzkiego. Czynności sądu w zakresie prowadzenia ksiąg wieczystych mogą
wykonywać referendarze sądowi. Sądy rejonowe prowadzące księgi wieczyste współpracują z
Szefem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych w zakresie niezbędnym do realizacji jego
zadań ustawowych. Dla każdej nieruchomości prowadzi się odrębną księgę wieczystą, chyba że
przepisy szczególne stanowią inaczej. Dotyczy to także nieruchomości lokalowych. Księgi
wieczyste mogą być zakładane i prowadzone także w systemie informatycznym. Podstawą
oznaczenia nieruchomości w księdze wieczystej są dane katastru nieruchomości. Podstawą
oznaczenia lokalu w księdze wieczystej jest zaświadczenie o położeniu i powierzchni lokalu,
wydane przez spółdzielnię mieszkaniową, a domu jednorodzinnego - zaświadczenie wydane przez
spółdzielnię oraz dane katastru nieruchomości. W razie niezgodności danych katastru
nieruchomości z oznaczeniem nieruchomości w księdze wieczystej, sąd rejonowy dokonuje na
wniosek właściciela nieruchomości lub wieczystego użytkownika - sprostowania oznaczenia
nieruchomości na podstawie danych katastru nieruchomości. Sprostowanie, może być dokonane
także z urzędu, na skutek bezpośredniego sprawdzenia danych w bazie danych katastru
nieruchomości lub zawiadomienia jednostki prowadzącej kataster nieruchomości.
Zakładanie ksiąg wieczystych
Księgi wieczyste zakłada i prowadzi się dla nieruchomości, które nie mają ksiąg wieczystych albo
których księgi wieczyste zaginęły lub uległy zniszczeniu. W prawie polskim nie wprowadzono
zasady powszechności ksiąg wieczystych, tzn. obowiązkowego zakładania ksiąg wieczystych dla
każdej nieruchomości. Wynika to z tego, iż polskie prawo tylko w niektórych przypadkach
uzależnia powstanie, zmianę i przeniesienie praw rzeczowych od wpisu w księdze wieczystej.
Księgi wieczyste zakładane są zazwyczaj na wniosek osoby uprawnionej, czyli np. takiej która
jest właścicielem nieruchomości, przysługuje jej ograniczone prawo rzeczowe, wierzyciel który
nabył prawo umożliwiające dokonanie wpisu do księgi. Księgę wieczystą może także założyć na
podstawie odrębnych przepisów ZUS, który jest upoważniony do składania wniosku o założenie
księgi dla nieruchomości swoich dłużników.
Do wniosku o założenie księgi wieczystej muszą zostać dołączone następujące dokumenty:
1. Dokumenty stwierdzające nabycie własności nieruchomości określonej we wniosku
(potwierdzające prawo własności np. wnioskodawcy czy wykazujące komu przysługuje własność)
2. Dokumenty stanowiące podstawę oznaczenia nieruchomości: · Wypis z ewidencji gruntów
(określający powierzchnię, przeznaczenie gruntów) · Wyrys z mapy ewidencyjnej ( lokalizacja
nieruchomości na mapie) · Często wymagany jest również sporządzony przez geodetę : Wykaz
zmian gruntowych. Dokumenty te muszą zostać obarczone czerwoną pieczęcią z napisem, że
stanowią podstawę wpisu do księgi wieczystej.
Treść art. 626 § 4 k.p.c. stwierdza jednoznacznie: "Założenie księgi wieczystej następuje z chwilą
dokonania pierwszego wpisu", zatem nie w odrębnym postępowaniu o założeniu księgi
wieczystej. o założeniu księgi wieczystej dla nieruchomości, zmianach wpisów w dziale I i II
takiej księgi sąd powiadamia uczestników postępowania oraz właściwy organ prowadzący
ewidencje gruntów i budynków.
Wpis do księgi wieczystej
Wpis do księgi wieczystej dokonuje się na wniosek, chyba że przepis szczególny pozwala na
dokonanie wpisu z urzędu. Wniosek o wpis do księgi wieczystej powinien zostać złożony na
piśmie, nie może być uzależniony od warunku lub terminu, może być jednak uzależniony od
dokonania innego wpisu na podstawie uprzednio lub równocześnie złożonego wniosku. Wpisu
dokonuje uprawniony sędzia, asesor sądowy lub referendarz.
Osobą uprawnioną do złożenia wniosku o wpis do księgi wieczystej jest:
-
osoba, na której rzecz wpis ma nastąpić, albo też
-
osoba, której prawo ma być wpisem dotknięte, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Wpis może być dokonany na podstawie dokumentu z podpisem notarialnie poświadczonym, jeżeli
przepisy szczególne nie przewidują innej formy dokumentu.
Do dokumentów urzędowych mogących stanowić podstawę wpisu do księgi wieczystej należy
zaliczyć w szczególności:
- Orzeczenie sądu
- Dokument stwierdzający dokonanie czynności prawnej – np. akt notarialny stwierdzający
zawarcie umowy sprzedaży, darowizny, zamiany nieruchomości.
- Decyzja administracyjna np. decyzja o wywłaszczeniu
- Inne dokumenty np. zaświadczenie wystawione przez wojewodę – stanowi podstawę ujawnienia
Skarbu Państwa jako właściciela na podstawie dekretu o reformie rolnej.
Moc wsteczna wpisów oznacza, że powstanie skutków prawnych wpisu jest wcześniejsze niż
chwila jego wykonania.
Odpisy z ksiąg wieczystych
Odpis to powtórzenie treści księgi wieczystej, tak odnośnie stanu prawnego jak i danych
faktycznych. W odpisie ujęte są także adnotacje o wnioskach o wpis do księgi złożonych, lecz
jeszcze nie uwzględnionych.
Jeśli księga wieczysta jest prowadzona w systemie tradycyjnym, odpis z księgi wieczystej można
uzyskać tylko w sądzie, który tę księgę prowadzi. W przypadku ksiąg prowadzonych w systemie
informatycznym, odpis takiej księgi można uzyskać w każdej ekspozyturze przy wydziałach
sądów rejonowych prowadzących księgi wieczyste w systemie informatycznym.
Odpisy wydaje się na żądanie sądu, prokuratora, notariusza, organu administracji rządowej,
jednostki samorządu terytorialnego oraz osoby zainteresowanej. Przyjmuje się, iż osobą
zainteresowaną jest każdy, kto ma interes prawny w uzyskaniu odpisu. Te same podmioty
uprawnione są także do wnioskowania o odpis dokumentu znajdującego się w aktach księgi
wieczystej.
Każda osoba może uzyskać wgląd w treść księgi wieczystej, nie musi przy tym podawać swojego
interesu prawnego. Wgląd polega na przeglądaniu księgi wieczystej w obecności pracownika
sądu, lub też na przeglądaniu księgi wieczystej wyświetlonej na ekranie monitora.
Wyróżnia się odpis zwykły (wydawany każdemu) oraz zupełny (z ksiąg analogowych -
wydawany tylko na żądanie sądu, prokuratora, notariusza, organu administracji rządowej oraz
jednostki samorządu terytorialnego [Dz.U. 1982 Nr 19 poz. 147]; dla ksiąg migrowanych przepis
ten nie obowiązuje – odpisy wydawane są również na żądanie osoby zainteresowanej) . Z odpisu
zwykłego dowiemy się, kto jest obecnym właścicielem nieruchomości, a z odpisu zupełnego, kto
jest obecnym właścicielem nieruchomości i kto był właścicielem wcześniej, odpis zwykły zawiera
tylko aktualne wpisy, natomiast odpis zupełny zawiera także wpisy, które zostały z księgi
wykreślone. Wpisy aktualne w elektronicznej księdze wieczystej prezentowane są na białym tle,
zaś wpisy wykreślone prezentowane są na szarym tle
Należy tu jednak zaznaczyć, że odpis zupełny zawiera historię wpisów wykreślonych od
momentu wprowadzenia migracji ksiąg wieczystych do danego wydziału sądu rejonowego, czyli
wpisy wykreślone zaczynają się nie wcześniejszych niż w 2004 roku.