background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 
 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 
 
 
 
 
 
 
 
Małgorzata Kuc 
Lilia Kimber-Dziwisz 

 

 
 
 
 

Planowanie i organizowanie pracy opiekuńczej 
346[04].Z1.01 

 
 
 

 

Poradnik dla nauczyciela 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 

Wydawca

 

Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

1

 

Recenzenci: 
mgr Ewa Goliszek 
mgr Iwona Grudzień 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
inż. Danuta Szczepaniak 
 
 
 
Konsultacja: 
dr Dorota Koprowska 
 
 
 

 
 
 
 

Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  346[04].Z1.01 
„Planowanie  i  organizowanie  pracy  opiekuńczej”,  zawartego  w  programie  nauczania  dla 
zawodu opiekun w domu pomocy społecznej.

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

2

 

SPIS TREŚCI 

 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia 

5.1.  Zadania domu pomocy społecznej 

5.1.1. Ćwiczenia 

5.2.  Planowanie i organizacja pracy w instytucjach pomocy społecznej  

11 

5.2.1. Ćwiczenia 

11 

5.3.  Podejmowanie decyzji w organizacjach społecznych  

14 

5.3.1. Ćwiczenia 

14 

5.4.  Diagnostyka potrzeb i problemów podopiecznych 

16 

5.4.1. Ćwiczenia 

16 

5.5.  Metody pracy stosowane w placówkach pomocy społecznej  

18 

5.5.1. Ćwiczenia 

18 

5.6.  Zasady pracy z podopiecznymi 

20 

5.6.1. Ćwiczenia 

20 

5.7.  Planowanie opieki. Dokumentowanie wykonywanych zadań z 

zastosowaniem technik informatycznych 

22 

5.7.1. Ćwiczenia 

22 

5.8.  System zapewnienia jakości w opiece socjalnej 

26 

5.8.1. Ćwiczenia 

26 

5.9.  Etyka zawodowa opiekuna w domu pomocy społecznej 

28 

5.9.1. Ćwiczenia 

28 

5.10. Konflikty wartości w pracy opiekuna 

30 

5.10.1. Ćwiczenia 

30 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

32 

7.  Literatura 

42 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

3

 

1.  WPROWADZENIE 

 
 

Przekazujemy Państwu Poradnik dla  nauczyciela,  który  będzie pomocny w prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie opiekun w domu pomocy społecznej. 

W poradniku zamieszczono: 

− 

wymagania wstępne, wykaz umiejętności,  jakie uczeń powinien  mieć  już ukształtowane, 
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,  

− 

cele  kształcenia,  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  ukształtuje  podczas  pracy 
z poradnikiem, 

− 

przykładowe scenariusze zajęć, 

− 

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–
uczenia oraz środkami dydaktycznymi, 

− 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego. 

 

Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  różnymi  metodami  ze 

szczególnym  uwzględnieniem  aktywizujących  metod  nauczania,  np.  samokształcenia 
kierowanego, tekstu przewodniego. 
 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróżnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

4

 

 
 
 
 
 
 

 

 

 

 
 

 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

346[04].Z1.01 

Planowanie 

i organizowanie pracy 

opiekuńczej 

 

346[04].Z1 

Działalność opiekuńcza 

 

 

346[04].Z1.05 

Pomaganie osobom 

niepełnosprawnym w korzystaniu 

z programów rehabilitacyjnych 

 

 

346[04].Z1.02 

Stosowanie metod pracy 

socjalnej 

 

346[04].Z1.04 

Wykonywanie zabiegów 

higieniczno-pielęgnacyjnych 

 

346[04].Z1.03   

Rozpoznawanie potrzeb i problemów 

podopiecznych 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

5

 

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE 
 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

korzystać z różnych źródeł informacji, 

 

stosować umiejętności komunikacji interpersonalnej, 

 

współpracować w grupie 

 

prowadzić profilaktykę i promocję zdrowia, 

 

stosować przepisy prawa w działalności socjalnej, 

 

rozpoznawać potrzeby i problemy podopiecznych, 

 

korzystać z różnych metod pracy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

6

 

3.  CELE KSZTAŁCENIA 
 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

– 

określić zadania i kompetencje zawodowe opiekuna w domu pomocy społecznej, 

– 

określić zasady planowania i organizacji pracy, 

– 

wykazać  znaczenie  planowania  i  organizacji  pracy  dla  funkcjonowania  placówki 
opiekuńczej, 

– 

scharakteryzować proces podejmowania decyzji, 

– 

określić zasady pracy opiekuna z podopiecznymi, 

– 

scharakteryzować  metody  i  narzędzia  diagnozowania  problemów  i  potrzeb 
podopiecznych, 

– 

scharakteryzować metody pracy stosowane w pracy opiekuńczej, 

– 

zaplanować i zorganizować własną pracę, 

– 

wykazać znaczenie współpracy z zespołem w osiąganiu zaplanowanych celów, 

– 

ocenić własne możliwości w zakresie niesienia pomocy, 

– 

ocenić jakość świadczonych usług, 

– 

zastosować w pracy opiekuna zasady podmiotowości  i poszanowania godności osobistej 
osób zależnych od pomocy instytucji opiekuńczej, 

– 

rozpoznać dylematy etyczne występujące w pracy opiekuna  w domu pomocy społecznej, 

– 

wykorzystać techniki komputerowe do planowania wykonywanych zadań. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

7

 

4.  PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 
 

Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca 

……………………………………………………….. 

Modułowy program nauczania:   Opiekun w domu pomocy społecznej 346[04] 
Moduł:  

Metody pracy z osobą niepełnosprawną 346[04].Z1 

Jednostka modułowa:  

Planowanie 

organizowanie 

pracy 

opiekuńczej 

346[04].Z1.01 

Temat:  

Świadczenie usług opiekuńczych w domu pomocy społecznej.  

Cel ogólny:   Kształtowanie  umiejętności  identyfikacji  zadań  i  kompetencji  zawodowych 

opiekuna w domu pomocy społecznej. 

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

określić zadania zawodowe opiekuna w domu pomocy społecznej, 

 

zanalizować akty prawne regulujące w Polsce opiekę, 

 

określić standardy kwalifikacji zawodowych opiekuna w domu pomocy społecznej. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

  praca z tekstem, 

  prezentacja, 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

indywidualna, 

 

grupowa. 

 
Czas: 1 godzina dydaktyczna. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

teksty aktów prawnych, 

 

papier A4, 

 

mazaki, 

 

duży arkusz papieru. 

 
Zadanie dla ucznia 
 

Porównaj  posiadane  cechy  osobowości  ze  standardem  kwalifikacji  zawodowych 

opiekuna w domu pomocy społecznej. 
 
Przebieg zajęć: 
1.  Podanie tematu zajęć i celu. 
2.  Wprowadzenie do tematu: 

– 

nauczyciel  przeprowadza  krótki  wykład  informacyjny  omawiający  dokumenty 
i przepisy  regulujące  w  Polsce  opiekę,  wymienia  najważniejsze  Ustawy 
i Rozporządzenia. 

3.  Wykonanie zadania: 

– 

nauczyciel wyjaśnia cel ćwiczenia, jego zakres i sposób wykonania, 

– 

uczniowie zapoznają się z treścią przydzielonego zadania, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

8

 

– 

uczniowie przypominają sobie przekazane informacje, 

– 

uczniowie analizują przygotowane dokumenty, 

– 

uczniowie określają swoje cechy osobowości, 

– 

uczniowie  porównują  posiadane  cechy  ze  standardem  kwalifikacji  zawodowych 
opiekuna pomocy społecznej, 

4.  Nauczyciel obserwuje prace uczniów, udziela rad i wskazówek: 

– 

czy uczniowie prawidłowo wykonują ćwiczenia. 

 

Zakończenie zajęć: 
– 

uczeń,  przedstawiciel  grupy  prezentuje wykonane zadanie  przez swoją  grupę, wymienia 
też wnioski i spostrzeżenia, 

– 

uczniowie wypisują na tablicy ogólne wnioski, 

– 

nauczyciel ocenia pracę każdej grupy. 

 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

9

 

Scenariusz zajęć 2 

 
Osoba prowadząca 

……………………………………………………….. 

Modułowy program nauczania:  

Opiekun w domu pomocy społecznej346[04] 

Moduł:  

 

Metody pracy z osobą niepełnosprawną 346[04].Z1 

Jednostka modułowa:  

 

Planowanie 

organizowanie 

pracy 

opiekuńczej 

346[04].Z1.01 

Temat:  

Planowanie opieki osób niepełnosprawnych. 

Cel ogólny:   Przygotowanie  do  pracy  grupowej  i  planowania  opieki  osób  z  wadami 

niepełnosprawnymi. 

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

napisać plan wsparcia dla podopiecznego, 

 

scharakteryzować potrzeby podopiecznego, 

 

wyjaśnić cel pracy opiekuńczej, 

 

nawiązać współpracę z zespołem opiekuńczo-terapeutycznym. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

 

wykład, 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

  praca w grupie. 

 
Czas: 
1 godzina dydaktyczna. 
 

Środki dydaktyczne: 

 

wzór planu wsparcia, 

 

kartka papieru A4, 

 

pisak. 

 
Przebieg zajęć: 
1.  Określenie tematu zajęć. 
2.  Wyjaśnienie tematu, szczegółowych celów kształcenia. 
3.  Podział grupy uczniów na grupy. 
4.  Realizacja tematu zajęć: 

 

grupy czteroosobowe określają problem podopiecznego, 

 

po zdiagnozowaniu zadania uczniowie określają sposób jego rozwiązania, 

 

zespół wybiera odpowiednią formę pracy z podopiecznym,  

 

określa czas trwania planu wsparcia, 

 

uczniowie wypełniają otrzymany wzór planu wsparcia mieszkańca. 

5.  Po wykonaniu planu uczniowie dokonują analizy wykonanego ćwiczenia. 
6.  Uczniowie wskazują mocne i słabe strony przygotowanego planu. 
7.  Nauczyciel analizuje pracę grupy. 
8.  Przedstawiciele grup prezentują swoje plany wsparcia na forum grupy. 
9.  Grupa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny planów. 
 
Zakończenie zajęć: 

 

uczeń przedstawia zdiagnozowany problem podopiecznego, 

 

przedstawiciel grupy prezentuje przygotowany plan wsparcia dla podopiecznego. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

10

 

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

11

 

5.  ĆWICZENIA 

 

5.1.   Zadania domu pomoc społecznej

 

 
5.1.1.   Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Przeanalizuj Ustawę o Pomocy Społecznej. Określ zadania domu pomocy społecznej. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować Ustawę o Pomocy Społecznej, 
2)  określić zadania domu pomocy społecznej, 
3)  zaprezentować wyniki na forum grupy, 
4)  uzupełnić swoją listę zadań na podstawie wypowiedzi innych.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenie, 

– 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

komputer z dostępem do Internetu, 

 

drukarka, 

 

papier do drukarki, 

 

zakreślacz. 

 
Ćwiczenie 2  
 

Wypisz  zadania  domu  pomocy  społecznej  dotyczące  świadczenia  usług  opiekuńczych. 

Przeanalizuj je razem z grupą. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  wypisać  zadania  domu  pomocy  społecznej  dotyczące  opieki  na  kartkach  (1  zadanie  na 

1 kartce), 

2)  zawiesić kartki na tablicy, 
3)  na forum grupy przeanalizować zapisane zadanie, 
4)  wziąć udział w dyskusji. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

12

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenie, 

– 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier, 

 

pisaki, 

 

tablica korkowa. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

13

 

5.2.  Planowanie  i  organizacja  pracy  w  instytucjach  pomocy 

społecznej

 

 
5.2.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

W  tabeli  zapisano  kilkadziesiąt  pojęć  w  mniejszym  lub  większym  stopniu  związanych 

z organizacją pracy. Pogrupuj je, biorąc pod uwagę różne aspekty organizacji pracy. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  dokonać analizy pojęć zapisanych w tabeli,  
2)  wypełnić tabelę grupując podane pojęcia wg różnych aspektów organizacji pracy, 
3)  zaprezentować wyniki na forum grupy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

dyskusja, 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier A4, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

tabela do uzupełnienia: 

kwalifikacje,  kompetencje,  praca  zespołowa,  umiejętność  współdziałania,  dorobek 
instytucji,  doświadczenia,  formy  motywowania,  otwartość,  zasady  nagradzania, 
szacowanie  kosztów,  misja,  komunikatywność,  zaangażowanie,  struktura,  hierarchia 
władzy,  sposoby  działania,  czynności  kontrolne,  umiejętności,  morale,  zasady 
minitorowania,  terminy,  harmonogramy,  odpowiedzialni,  struktura  celów,  priorytety, 
osobiste  oczekiwania,  wizja,  cele  działania,  narzędzia,  miejsce,  wskaźniki,  procedury, 
obieg informacji, dorobek zawodowy, kreatywność, tradycje, wiedza, grupy zadaniowe, 
system wartości, analiza zasobów, baza lokalowa, postawy, relacje 
1. Ludzie 

2. Zasoby 

3. Planowanie 

kompetencje 

styl kierowania 

harmonogram 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

14

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
Ćwiczenie 2 

Sporządź wykaz organizacji społecznych i pozarządowych realizujących zadania pomocy 

społecznej na terenie twojego miasta. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  nazwy  w  Internecie,  lokalne organizacje  społeczne  i pozarządowe  realizujące 

zadania Pomocy Społecznej, 

2)  zapisać adresy organizacji, 
3)  zaprezentować pracę na forum grupy, 
4)  sporządzić wykaz organizacji. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

dyskusja, 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

komputer z dostępem do Internetu, 

 

drukarka, 

 

papier A4, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 3 

Na podstawie listy organizacji realizujących zadania Pomocy Społecznej, wykonaj mapę 

instytucji, z których możesz skorzystać w pracy z podopiecznym. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zakres pomocy, jakie będzie potrzebował podopieczny domu pomocy społecznej, 
2)  wybrać z listy organizacje wspierające pracę z podopiecznym, 
3)  wykonać mapę wybranych instytucji, 
4)  zaprezentować pracę na forum grupy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

15

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

brystol, 

 

plan miasta, 

 

lista organizacji, 

 

pisaki, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 4 
 

Z  listy  instytucji  pomocy  społecznej  wybierz  jedną  i przygotuj  przykładowy  schemat 

organizacyjny pracy w tej instytucji. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z listą instytucji, 
2)  wybrać jedną instytucję, 
3)  zapisać cele i zadania funkcjonowania tej instytucji, 
4)  przygotować schemat organizacji pracy, 
5)  zaprezentować wyniki pracy, 
6)  wziąć udział w dyskusji. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się 

 

metoda projektów. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

arkusze papieru, 

 

lista instytucji przygotowana na podstawie poradnika dla ucznia, 

 

pisaki, 

 

mazaki. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

16

 

5.3.   Podejmowanie decyzji w organizacjach społecznych

 

 
5.3.1.  Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Zastanów  się  kto  jest  zatrudniony  w  domu  pomocy  społecznej  i  wykonaj  schemat 

podejmowania decyzji (organizacyjny) w domu pomocy społecznej. 

 
Wskazówki  do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni    przeczytać 

odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić, kto jest zatrudniony w domu pomocy społecznej, 
2)  wykonać schemat podejmowania decyzji, 
3)  zaprezentować pracę na forum grupy, 
4)  wziąć udział w dyskusji.  

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

dyskusja, 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier, 

 

pisaki, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2  

Na  podstawie  przygotowanego  schematu  podejmowania  decyzji,  wypisz  jakie  decyzje 

podejmuje kadra zarządzająca, a jakie opieka bezpośrednia.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować schemat podejmowania decyzji w domu pomocy społecznej, 
2)  wypisać decyzje podejmowane przez kadrę zarządzającą, 
3)  wypisać decyzje podejmowane przez opiekę bezpośrednią, 
4)  zaprezentować pracę na forum grupy.  

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

17

 

Środki dydaktyczne: 

 

kartka papieru A4, 

 

pisaki, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 3 

Określ  obowiązki  kierownika,  które  można  delegować  na  pracownika.  Jakie  cechy 

powinien posiadać taki pracownik? 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować schemat podejmowania decyzji w domu pomocy społecznej, 
2)  określić warunki w jakich kierownik może delegować na pracownika swoje obowiązki, 
3)  określić uprawnienia i obowiązki jakie można delegować na pracownika, 
4)  zaprezentować wyniki na forum grupy, 
5)  wziąć udział w dyskusji. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

kartka papieru A4, 

 

pisaki, 

 

poradnik dla ucznia. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

18

 

5.4.   Diagnozowanie potrzeb i problemów podopiecznych

 

 
5.4.1.  Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Na podstawie opisu przypadku, określ aktualne potrzeby podopiecznego. 

 
Opis przypadku 

Nowy mieszkaniec z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym został 

przyjęty  do  domu  pomocy  społecznej.  Jest  osobą  zagubioną  i  wystraszoną,  ponieważ  nie 
przebywał nigdy w dużym skupisku ludzi.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  materiału  nauczania  z  Poradnika  dla  ucznia.  Ćwiczenie  może  być 
wykonane indywidualnie, w parach lub kilkuosobowych grupach. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  dokonać analizy opisu przypadku, 
2)  określić aktualne potrzeby podopiecznego,  
3)  sporządź listę potrzeb, 
4)  zaprezentować pracę, 
5)  przedyskutować propozycje innych grup. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier, 

 

pisaki. 

 
Ćwiczenie 2  

Na  podstawie  opisu  przypadku  zdiagnozuj  potrzeby  podopiecznego  i  zapisz  

je w odpowiednich dokumentach. 
 
Opis przypadku 

Janek  ma  52  lata,  jest  osobą  samotną,  leżącą,  cierpiącą  na  samotność.  Wcześniej 

prowadził  aktywny  tryb  życia,  był  ratownikiem.  Uległ  wypadkowi  i trafił  do domu  pomocy 
społecznej. Zdiagnozuj jego potrzeby i zapisz w odpowiednich dokumentach opiekuna. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

19

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  dokonać opisu przypadku,  
2)  zapisać zdiagnozowane potrzeby, 
3)  wypełnić odpowiednie dokumenty, 
4)  zaprezentować pracę na forum grupy, 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

symulowana dokumentacja podopiecznego, 

 

plan wsparcia mieszkańca – wzór, 

 

pisaki, 

 

poradnik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

20

 

5.5.   Metody pracy stosowane w placówkach pomocy społecznej

 

 
5.5.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Jedną z  metod pracy z podopiecznym jest  metoda indywidualnego przypadku. Zaplanuj, 

proste  ćwiczenia  ruchowe,  które  mogłabyś  wykorzystać  w  gimnastyce  porannej 
z podopiecznymi. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić potrzeby podopiecznego, 
2)  zaplanować  ćwiczenia  ruchowe,  które  mogą  być  wykorzystywane  w  gimnastyce 

porannej,  

3)  zgromadzić materiały i przybory potrzebne do wykonania ćwiczenia, 
4)  ułożyć proste ćwiczenia analizując potrzeby podopiecznego, 
5)  zaprezentować ćwiczenia ruchowe na forum grupy, 
6)  przedyskutować propozycje innych uczniów. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

piłki, 

 

maty, 

 

skakanka, 

 

odtwarzacz CD, 

 

płyty CD z muzyką. 

 
Ćwiczenie 2 

Wykorzystując  informacje  dotyczące  estetoterapii,  zaplanuj  wycieczkę  odpowiednią  dla 

podopiecznego. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić potrzeby podopiecznego, 
2)  wypisać miejsca odpoczynku, 
3)  określić najbardziej odpowiedni dla podopiecznego kontakt z otoczeniem, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

21

 

4)  zaplanować przebieg wycieczki, 
5)  zaprezentować swoją pracę, pomysły, 
6)  przedyskutować propozycje innych uczniów. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda projektu, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

komputer z dostępem do Internetu, 

 

biuletyny informacyjne, 

 

mapy, 

 

arkusze papieru, 

 

pisaki, 

 

poradnik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

22

 

5.6.   Zasady pracy z podopiecznym

 

 
5.6.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

W  domu  pomocy  społecznej  jeden  z  podopiecznych  zachowywał  się  agresywnie  w 

stosunku  do  personelu  i  współlokatorów.  Określ  w  jaki  sposób  zareagujesz  i czym  będziesz 
się kierować w podejmowaniu decyzji.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni    przeczytać 

odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  dokonać analizy zachowania podopiecznego,  
2)  przeanalizować regulamin pobytu w domu pomocy społecznej, 
3)  wypisać możliwe reakcje podopiecznego, współlokatorów i personelu, 
4)  zapoznać się z procedurą postępowania z agresywnym podopiecznym, 
5)  określić sposób postępowania z podopiecznym, 
6)  zaprezentować przygotowane pomysły, 
7)  przedyskutować propozycje innych uczniów. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

regulamin pobytu w domu pomocy społecznej, 

 

procedura postępowania z agresywnym podopiecznym, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 

Na podstawie opisu przypadku, określ sposób postępowania z podopiecznym. 
 

Opis przypadku 

Jeden  z  mieszkańców  nadużywa  alkoholu  i  stale  jest  pod  jego  wpływem.  Demoralizuje 

innych podopiecznych i jest wulgarny w stosunku do personelu.  
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia: 
 

Uczeń powinien: 

1)  dokonać analizy przypadku,  
2)  zapoznać się z procedurami obowiązującymi w DPS, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

23

 

3)  wypisać możliwe sposoby działania, 
4)  zaprezentować pracę na forum grupy,  
5)  przedyskutować propozycje innych uczniów. 
 

Zalecanie metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

regulaminy  obowiązujące  w  domu  pomocy  społecznej,  procedury  postępowania 

z podopiecznym nadużywającym alkoholu, 

 

duży arkusz papieru, 

 

pisaki. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

24

 

5.7.   Planowanie opieki. Dokumentowanie wykonywanych zadań 

z zastosowaniem technik informatycznych

 

 

5.7.1.   Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 
 

Zaplanuj  wybrane  usprawnienia  w  codziennej  pracy  opiekuna  w  domu  pomocy 

społecznej.  
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z odpowiednimi procedurami obowiązującymi w domu pomocy społecznej, 
2)  zastanowić się co można usprawnić w codziennej pracy opiekuna, 
3)  wybrać  jedną  sprawę,  która  wymaga  usprawnienia  w  pierwszej  kolejności  i  udzielić 

odpowiedzi na pytania: 

– 

jak można wdrożyć usprawnienie, 

– 

jakie trudności możemy napotkać, 

– 

kogo możemy poprosić o pomoc, 

– 

co jest potrzebne by usprawnienie mogło być wdrożone, 

4)  przygotować wystąpienie na forum grupy, 
5)  przedyskutować propozycje innych uczniów. 
 

Zalecanie metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

pisaki, 

 

arkusze papieru, 

 

procedury obowiązujące w domu pomocy społecznej. 

 
Ćwiczenie 2
 

Opracuj  plan  opieki  dla  podopiecznego  na  trzy  miesiące  i  przygotuj  dokumentację 

indywidualnego planu wsparcia. 
 
Opis przypadku 

Pani  Ela  jest  osobą  niepełnosprawną  intelektualnie  w  stopniu  znacznym.  Jest  z  nią 

kontakt werbalny, jest sprawna ruchowo. Jej problem to kleptomania.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

25

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  dokonać analizy przypadku, 
2)  określić potrzeby podopiecznego, 
3)  zapoznać się z procedurami obowiązującymi w domu pomocy społecznej, 
4)  opracować plan opieki na trzy miesiące, 
5)  przygotować dokumentację indywidualnego planu wsparcia, 
6)  zaprezentować pracę na forum grupy, 
 

Zalecanie metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

pisaki, 

 

wzór indywidualnego planu wsparcia, 

 

symulowana dokumentacja medyczna, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 3 

Na podstawie opisu przypadku, zaplanuj opiekę dla podopiecznej na najbliższe miesiące. 
 

Opis przypadku 

Pani Zosia jest osobą chorą na schizofrenię. Ma duże kłopoty z poruszaniem się korzysta 

z pomocy balkonika.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  dokonać analizy przypadku,  
2)  określić cel opieki,  
3)  zapoznać się z zaleceniami medycznymi, 
4)  przygotować plan wsparcia, 
5)  przedstawić plan na forum klasy, z opisem: jakie cele stawiasz sobie i mieszkance, na co 

zwracasz szczególną uwagę, 

6)  przedyskutować propozycje innych uczniów. 
 

Zalecanie metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

przykładowe plany wsparcia, 

 

symulowana dokumentacja medyczna, 

 

kartki papieru A4, 

 

pisaki, 

 

poradnik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

26

 

Ćwiczenie 4 

Wykorzystując  techniki  informatyczne  wykonaj  obróbkę  zdjęcia  wykonanego  aparatem 

cyfrowym na zajęciach choreoterapii. Przygotuj je do wklejenia do kroniki. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  skopiować zdjęcia z aparatu na dysk komputera, 
3)  przygotować zdjęcia z wykorzystaniem oprogramowania do obróbki zdjęć, 
4)  wydrukować zdjęcia, 
5)  zaprezentować pracę na forum grupy. 
 

Zalecanie metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

aparat cyfrowy, 

 

komputer z odpowiednim oprogramowaniem, 

 

drukarka, 

 

papier do drukarki, 

 

podręcznik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 5 

Skopiuj  na  płytę  CD,  film,  który  został  nagrany  kamerą  cyfrową.  Film  przedstawia 

proces nauki czytania podopiecznego. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przygotować film do skopiowania, 
3)  skopiować film z kamery na dysk komputera, 
4)  przygotować CD z wykorzystaniem oprogramowania do nagrywania płyt CD, 
5)  zaprezentować prac e na forum grupy. 
 

Zalecanie metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne, 

 

prezentacja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

komputer z nagrywarką płyt CD, 

 

komputer z odpowiednim oprogramowaniem, 

 

kamera cyfrowa, 

 

płyta CD, 

 

podręcznik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

27

 

5.8.   System zapewnienia jakości w opiece socjalnej

 

 
5.8.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1  

Zidentyfikuj standardy usług obowiązujące w domu pomocy społecznej. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni    przeczytać 

odpowiedni  fragment  materiału  nauczania  z  Poradnika  dla  ucznia.  Ćwiczenie  w  przypadku 
braku komputera może być wykonane z wykorzystaniem poradnika dla ucznia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  wyszukać w Internecie rozporządzenie w sprawie domów pomocy społecznej, 
2)  określić standardy usług jakie powinny świadczyć placówki i wydrukować je, 
3)  przygotowany wydruk zawiesić na tablicy, 
4)  przedyskutować wyniki ćwiczenia na forum grupy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

komputer z drukarką i dostępem do Internetu, 

 

papier do drukarki, 

 

kolorowe kartki papieru, 

 

tablica, 

 

pisaki, 

 

Internet, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2  

Zaaranżuj ustawienie i wyposażenie pokoju dla mieszkańca domu pomocy społecznej.  
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić usługi bytowe jakie świadczy dom pomocy społecznej, 
2)  zidentyfikować standardy jakie muszą być spełnione, 
3)  wypisać  na  kartce  wszystkie  przedmioty  jakie  powinien  mieć  podopieczny,  aby  były 

spełnione standardy, 

4)  przygotować projekt wyposażenia pokoju, 
5)  plan pokoju i wyposażenia przedstawić grupie, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

28

 

6)  zaprezentować plan na forum grupy, 
7)  przedyskutować  pozostałe  propozycje  i  zastanowić  się  czy  wszystkie  warunki  zostały 

spełnione. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda projektu, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier, 

 

pisaki, 

 

rozporządzenie o domach pomocy społecznej, 

 

podręcznik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

29

 

5.9.   Etyka zawodowa opiekuna w domu pomocy społecznej

 

 

5.9.1.   Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1  

Porównaj  posiadane  cechy  osobowości  ze  standardem  kwalifikacji  zawodowych 

opiekuna w domu pomocy społecznej. 

 
Wskazówki  do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni    przeczytać 

odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się ze standardem kwalifikacji zawodu opieki w domu pomocy społecznej, 
2)  dokonać samooceny i wypisać posiadane cechy charakteru, 
3)  przygotować analizę porównawczą, 
4)  zaprezentować wyniki na forum grupy, 
5)  przedyskutować pozostałe propozycje. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

standard kwalifikacji zawodowych opiekuna w domu pomocy społecznej, 

 

arkusz papieru, 

 

pisaki, 

 

poradnik dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 2 

Na podstawie opisu przypadku, zaplanuj rodzaj pomocy dla podopiecznej. 

 
Opis przypadku 

Pani Irena posiada rodzinę, która rzadko kontaktuje się z nią i nie interesuje się jej losem. 

Podopieczna idealizuje rodzinę tłumacząc jak jest bardzo zajęta. Z obserwacji wynika, że Pani 
Irena tęskni. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  dokonać analizy przypadku, 
2)  określić potrzeby podopiecznej, 
3)  przygotować plan pomocy, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

30

 

4)  zaprezentować swoją pracę na forum grupy, 
5)  przedyskutować pozostałe propozycje, 
6)  zapisać wnioski z dyskusji. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

analiza przypadku, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

opis przypadku, 

 

papier A4, 

 

pisaki. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

31

 

5.10.   Konflikt wartości w pracy opiekuna

 

 
5.10.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Zdefiniuj dylematy moralne. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni    przeczytać 

odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przygotować propozycję definicji pojęcia dylematy moralne, 
2)  przedyskutować propozycję z koleżanką, kolegą, 
3)  utworzyć pracując w parze wspólną definicję, 
4)  kolejno uczestniczyć w pracy 4 osobowej, 8 osobowej grupy i ustalić wspólną definicję, 
5)  zapisać wspólną definicję całej grupy na tablicy, 
6)  sprawdzić poprawność utworzonej definicji z definicją w słowniku lub encyklopedii. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

praca indywidualna, 

 

metoda śnieżnej kuli, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

słownik lub encyklopedia powszechna, 

 

kartki papieru, 

 

pisaki, 

 

duży arkusz papieru, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 

Określ system wartości jaki powinien posiadać opiekun w domu pomocy społecznej. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapisać wartości jakie powinien posiadać opiekun, 
2)  pracując w grupie 3 osobowej posegreguj zapisy w odpowiednie grupy wartości, 
3)  zaprezentować wyniki pracy grupy, 
4)  przedyskutować pozostałe propozycje. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

32

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier, 

 

pisaki, 

 

podręcznik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

33

 

6.  EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Planowanie  i  organizowanie 
pracy opiekuńczej” 

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania 1, 2, 4, 5, 6, 7, 10, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 3, 8, 9, 11, 18 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

 

 
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 
Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne z zajęć praktycznych:  

 

dopuszczająca – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dostateczna – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dobra – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu podstawowego, 

 

bardzo dobra – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 3 z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi1. b, 2. a,  3. c, 4. d, 5. b, 6. a, 7. c, 8. c, 9. d, 10. a,  11. a, 
12. c, 13. d, 14. b, 15. a, 16. d, 17. c, 18. a, 19. b, 20. b. 

Plan testu  

 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

Celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1  Zidentyfikować potrzeby bytowe 

2  Zidentyfikować zakres działania opiekuna 

3  Zastosować specjalistyczną terminologię 

PP 

4  Zidentyfikować normy prawne pracy z 

podopiecznym 

5  Zidentyfikować proces decyzyjny 

6  Określić odpowiedzialność kierownika 

7  Zdefiniować pojęcie aksjologii 

8  Przedstawić strukturę dokumentacji pracy 

PP 

9  Zastosować specjalistyczną terminologię 

diagnostyczną 

PP 

10  Zidentyfikować typy diagnoz 

11  Zdefiniować pojęcie metody pracy 

PP 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

34

 

12  Zidentyfikować zadania pracowników 

13  Zidentyfikować rodzaje potrzeb 

14  Zidentyfikować rodzaj wartości  

15  Określić skład zespołu opiekuńczo-terapeutycznego 

16  Określić składowe planu opieki 

17  Wskazywać osoby zajmujące się planowaniem 

opieki 

18  Zinterpretować znaczenie etyki w pracy opiekuna 

PP 

19  Zidentyfikować wartości emocjonalne 

20  Wyjaśnić znaczenie wsparcia dla wzmocnienia 

zdrowia i poprawy samopoczucia 

 

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem,  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się  czasie 

zakończenia udzielania odpowiedzi.  

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań.  Do  każdego  Zadania  dołączone  są  4  możliwości  odpowiedzi. 

Tylko jedna jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce 

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.  Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 

Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia: 

− 

instrukcja, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

35

 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH  

 
1.  Zapewnienie potrzeb bytowych to 

a)  udzielenie pomocy w podstawowych czynnościach. 
b)  miejsce zamieszkania i wyżywienia. 
c)  umożliwienie udziału w terapii. 
d)  podnoszenie sprawności. 
 

2.  Pomoc w załatwianiu spraw osobistych to zadanie działu 

a)  opiekuńczego. 
b)  bytowego. 
c)  wspomagającego. 
d)  gospodarczego. 
 

3.  Endomoralność i egzomoralność to działy 

a)  rewalidacji. 
b)  socjalizacji. 
c)  etyki. 
d)  resocjalizacji. 
 

4.  Zasady pracy z podopiecznym ujęte są w 

a)  normach społecznych. 
b)  ogólnych przepisach. 
c)  normach moralnych. 
d)  regulaminie domu i procedurach. 
 

5.  W pracy bezpośredniej z podopiecznym decyzje podejmuje 

a)  dyrektor. 
b)  opiekun. 
c)  kierownik działu. 
d)  rehabilitant. 
 

6.  Kierownik działu opiekuńczo-terapeutycznego odpowiedzialny jest za pracę 

a)  opiekunów. 
b)  księgowości. 
c)  kucharki. 
d)  pracowników socjalnych. 
 

7.  Aksjologia to nauka 

a)  o życiu. 
b)  o pracy z podopiecznym. 
c)  o wartościach. 
d)  o cechach charakteru. 
 

8.  Plan opieki mieszkańca wpisywany jest 

a)  w kartę informacyjną. 
b)  w zeszyt opiekuna. 
c)  indywidualny plan wsparcia. 
d)  indywidualną kartę mieszkańca. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

36

 

9.  Diagnoza kategorialna polega na 

a)  określeniu źródeł zaburzenia. 
b) przewidywanego kierunku zmian. 
c)  określeniu istniejącego stanu rzeczy. 
d) przyporządkowaniu danego wycinka. 

 

10.  Diagnoza może być 

a)  prognostyczna. 
b)  regresyjna. 
c)  konstrukcyjna. 
d)  naturalistyczna. 

 

11.  Metoda pracy to 

a)  systematyczny sposób postępowania. 
b)  wykonywanie czynności. 
c)  kierunkowe określenie pracy. 
d)  żadna z wyżej wymienionych. 

 

12.  Przyjęciem do domu pomocy społecznej zajmuje się 

a)  dyrektor. 
b) kierownik działu. 
c)  pracownik socjalny. 
d) pielęgniarka. 

 
13.  Formą potrzeb duchowych może być 

a)  szycie. 
b) praca z plasteliny. 
c)  haftowanie. 
d) organizowanie wigilii. 

 
14.  Wiara, dobro i pobożność to 

a)  wartości egocentryczne. 
b)  wartości etyczne. 
c)  wartości intelektualne. 
d)  wartości socjocentryczne. 

 

15.  W skład zespołu terapeutyczno-opiekuńczego wchodzi 

a)  osoba pierwszego kontaktu. 
b)  dyrektor. 
c)  fizjoterapeuta. 
d)  pokojowa. 

 

16.  Planując plan opieki należy uwzględnić 

a)  możliwości placówki. 
b)  ambicje podopiecznego. 
c)  wskazania rodziny. 
d)  zalecenia medyczne. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

37

 

17. Planowaniem opieki zajmuje się 

a)  opiekun. 
b)  dyrektor. 
c)  zespół opiekuńczo-terapeutyczny. 
d)  psycholog. 
 

18. Etyka w pracy opiekuna dotyczy 

a)  moralności. 
b)  teologii. 
c)  zachowania. 
d)  moralności, teologii, zachowania. 
 

19. Wartości emocjonalne to 

a)  zdrowie i życie. 
b)  miłość i sympatia. 
c)  bezpieczeństwo i lojalność. 
d)  radość z życia, ryzyko. 

 
20.  Dla  wzmocnienia  zdrowia  i  poprawy  samopoczucia  podopiecznego  potrzebne  jest 

wsparcie 

a)  logistyczne. 
b)  emocjonalne. 
c)  materialne. 
d)  instrumentalne. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

38

 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko ............................................................................... 
 

Planowanie i organizowanie pracy opiekuńczej 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr  

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

b  

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

39

 

TEST 2 
 
Test  „próba  pracy”  do  jednostki  modułowej  „Planowanie  i  organizowanie 
pracy opiekuńczej” 
 

Test jest przewidziany jako próba pracy 

Zadanie:   Przygotowuj  informator  o  instytucjach  pomocy  społecznej  oraz zakresie  ich 

działania  w  wybranym  regionie.  Potrzebne  informacje  pozyskaj  z różnych 
informatorów lub skorzystaj z Internetu. 

 
Punktacja zadań 0 lub 1 punkt
 

 

Za  każdą  prawidłowo  wykonaną  czynność  uczeń  otrzymuje  punkty.  Za  źle  wykonaną 

czynność lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące 
oceny szkolne: 

-

  dopuszczający – za wykonanie prawidłowo czynności 1, 2, 4, uzyskanie 5 punktów, 

-

  dostateczny – za wykonanie prawidłowo czynności 1, 2, 4, 5, uzyskanie 6 punktów, 

-

  dobry  –  za  prawidłowe  wykonanie  czynności  nr  1,  2,  3,  4  oraz  5  lub  6  uzyskanie 

9 punktów, 

-

  bardzo dobry – za wykonanie wszystkich czynności, uzyskanie 10 punktów. 

 

Kryteria oceny 

Klucz punktowania 

Obszar wymagań 

N

u

m

er 

cz

ynno

ści

 

Sprawdzana czynność 

Kryterium wykonania 

czynności 

Punktacja 

0 - 1 

Organizacja 
stanowiska pracy 
przed 
przystąpieniem 
do ćwiczenia 

Uczeń zapoznaje się 
z dokumentacją 
zadania 
i wymaganiami 
bezpieczeństwa. 

Zapoznał się z 
dokumentacją zadania 
i wymaganiami 
bezpieczeństwa. 

0 lub 1 

Z dostępnego zestawu 
informatorów wybrał 
potrzebne. 

0 lub 1 

Z Internetu wybrał 
potrzebne strony 
internetowe i zgromadził 
niezbędne informacje, 

0 lub 1 

Wykonywanie 
zadania 
z zachowaniem 
zasad 
przygotowania 
informatora. 

Uczeń segreguje 
dostępne załączniki 
i  wyszukuje potrzebne 
adresy stron 
internetowych. 

Zebrany materiał 
posegregował 

0 lub 1 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

40

 

Uczeń wykonuje 
projekt informatora 
o instytucjach pomocy 
społecznej dla 
wybranego regionu 

Wykonał projekt 
informatora o instytucjach 
pomocy społecznej dla 
wybranego region 

0 lub 3 

Uczeń sprawdza 
prawidłowość 
wykonanego planu 

Sprawdził prawidłowość 
wykonanego planu 

0 lub 1 

 

Uczeń przygotowuje 
prezentację 

Przygotował prezentację  

0 lub 1 

Prezentowanie 
i ocena 
wykonanego 
ćwiczenia 

Uczeń prezentuje 
i ocenia wykonane 
ćwiczenie 

Ocenił jakość swojej pracy, 
wskazał ewentualne 
nieprawidłowości 

0 lub 1 

 

Przebieg testowania 
 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Zapoznaj uczniów ze sposobem testowania: „próba pracy” oraz z zasadami punktowania. 
3.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
4.  Rozdaj  uczniom  Instrukcje  do  wykonania  zadania  wraz  z  dokumentacją,  podaj  czas 

przeznaczony na wykonanie zadania. 

5.  Rozdaj uczniom zestawy różnych informatorów o instytucjach. 
6.  Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

7.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się 

czasie zakończenia wykonania ćwiczenia. 

8.  Wpisz do karty obserwacji wyniki przeprowadzonego testowania. 
9.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  czynności,  które  

sprawiły uczniom największe trudności. 

10.  Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
11.  Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia

 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Zapoznaj się z dokumentacją zadania. 
3.  Test  „próba  pracy”  oceniany  jest  według  punktacji  określającej  zarówno  czynności 

wykonywane podczas testowania, jak i ich prawidłowość. 

4.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
5.  Po  dokonaniu  doboru  informatorów  i  wyszukaniu  niezbędnych  stron  internetowych  – 

wykonaj plan informatora. 

6.  Oceń  poprawność  wykonanego  fragmentu  poprzez  porównanie  go  z  dokumentacją 

zadania. 

7.  Zaprezentuj efekty swojej pracy, wskaż trudności lub niedociągnięcia. 
8.  Na rozwiązanie testu masz 20 minut.  

Powodzenia! 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

41

 

Materiały dla ucznia: 

 

instrukcja z dokumentacją zadania, 

 

zestaw załączników dotyczących kampanii reklamowej. 

 

KARTA OBSERWACJI 

 

Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 

O

B

S

Z

A

W

Y

M

AGA

Ń

 

CZYNNOŚCI OCENIANE I KRYTERIA WYKONANIA 

L

IC

Z

B

P

UNK

T

ÓW

 

Czynność 1.:Zapoznanie się z dokumentacją zadania 
Kryterium wykonania:  - jeżeli uczeń zapoznał się z 
dokumentacją zadania 

Organizacja 
stanowiska 
pracy 

Kryterium wykonania:  - jeżeli uczeń zorganizował 
stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp i ergonomii 

Czynność 2.:Segregowanie załączników potrzebnych do 
wykonania zadania 

 

Kryterium wykonania:  - jeżeli uczeń posegregował 
załączniki zgodnie z zasadami przygotowania kampanii 
reklamowej 

1 

Kryterium wykonania:  - jeżeli uczeń z zestawu załączników 
ułożył w kolejności czynności wykonywane podczas 
przygotowania informatora. 

1 

Kryterium wykonania:  - jeżeli uczeń uzupełnił brakujące 
informacje 

Czynność 3.: wykonanie planu informatora  
Kryterium wykonania:  - jeżeli uczeń wykonał projekt 
informatora 

Czynność4.: sprawdza z dokumentacją prawidłowość 
wykonanego planu 
Kryterium wykonania:  - jeżeli uczeń sprawdził z 
dokumentacją prawidłowość wykonanego planu i ewentualnie 
skorygował błędy 

Czynność 5.: przygotowuje prezentację 

Wykonanie 
zadania  
 

Kryterium wykonania:  - jeżeli uczeń przygotował 
prezentację 

Prezentowanie i 
ocena 
wykonanego 
zadania 

Czynność 6.: Prezentacja i ocena wykonanego zadania 

 

Kryterium wykonania: - jeżeli uczeń ocenił jakość swojej 
pracy, wskazał ewentualne nieprawidłowości 

Łączna liczba punktów 

 

Uzyskana ilość 
punktów  
i ocena 

Uzyskana ocena szkolna 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

42

 

7.  LITERATURA

 

 
1.  De Robertis C.: Metodyka działania w pracy socjalnej. BPS, Warszawa 1998 
2.  De  Robertis  C.,  Pascal  H.:  Postępowanie  metodyczne  w  pracy  socjalnej  z  grupami  i  ze 

społecznościami, BPS. Interart, Warszawa 1997 

3.  Garvin  Ch.  D.,  Seabury  B.A.:  Działania  interpersonalne  w  pracy  socjalnej.  BPS. 

Warszawa 1996 

4.  Golinowska S., Kopińska I.: Pomoc społeczna – zmiany i warunki skutecznego działania. 

CASE 2002 

5.  Hale G.: Poradnik dla niepełnosprawnych. Muza S. A. 1996 
6.  Kantowicz E.: Elementy teorii i praktyki pracy socjalnej, Olsztyn 2001 
7.  Kawczyńska- Butrym Z.: Niepełnosprawność – specyfika pomocy społecznej. BPS, 1998 
8.  Kostera M.: Podstawy organizacji i zarządzania. WSPiZ, Warszawa 2001 
9.  Kozaczuk L.: Terapia zajęciowa w domach pomocy społecznej, Warszawa 1995 
10. Koźmiński A. K., Piotrowski W.: Zarządzanie. Teoria i praktyka. PWN, Warszawa 2002 
11. Materne J.,: Pedagogika socjalna, Szczecin 1999 
12. Matusewicz C.: Psychologia wartości, Poznań 1975 
13. Milanowska K. (red): Techniki pracy w terapii zajęciowej, Warszawa 1982 
14. Murynowicz-Hetka E.: Wokół problemów działania społecznego. BPS, Warszawa 1996 
15. Nocuń A.,  Szmigielski  J.:  Podstawowe umiejętności w  pracy socjalnej  i  ich  kształcenie, 

BPS, Katowice 1998 

16. Pilch T., Leparczyk I. (red.): Pedagogia społeczna, Warszawa 1995 
17. Piszczek M.: Terapia zajęciowa- terapia przez sztukę, Warszawa 1997 
18. Rozporządzenie  Ministra  Polityki  Społecznej  w  sprawie  domów  pomocy  społecznej 

z dnia 19 października 2005r. Dz. U. Nr 217/2005 poz. 1837 

19. Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 28.07.2005 r. w sprawie rodzinnych 

domów pomocy. Dz. U. Nr153/2005 poz. 1276 

20. Stoner J., Wanker Ch.: Kierowanie. PWE, Warszawa 1996 
21. Szmagalski J.: Teoria pracy socjalnej a ideologia i polityka społeczna. Warszawa 1996 
22. Szymczak M.: Słownik języka polskiego, Warszawa 1980 
23. Tarnowska E.: Życie codzienne w domach pomocy społecznej, Warszawa 1994 
24. Ustawa o Pomocy Społecznej z dnia 12 marca 2004 r. Dz.U. Nr 64/2004 poz. 593 
25. Wierzchowska-Konera B.: Leksykon Pedagogika, Warszawa 2000 
26. Wódz K.: Praca socjalna w środowisku zamieszkania, Katowice 1998 
27. Ziemski S.: Problemy dobrej diagnozy. PWN, Warszawa 1973 
28. Ziembiński Z.: Podstawy nauki o moralności, Poznań 1981