background image

 

KOLOKWIUM Z GRAMATYKI JĘZYKA STARO

-

CERKIEWNO

-

SŁOWIAŃSKIEGO

 

 
 
Oto tekst zapisany w języku staro-cerkiewno-słowiańskim: 
 
вьзідє жє иосіфь отъ галілє1 и града назарєтьска в[ градъ давъідовъ напісатъ с1 
съ маріє4 обр2чєн24 ємu жєно4 с2штє4 нєпраздъно4 | бyстъ жє єгда бyстє 
тu  исплъниш1  с1  дєниє  да  родітъ  |  и  роді  съінъ  свои  пръв7нєць  и  обитy  и  и 
положі  и  въ  7слєхъ  занє  нє  б7  има  м7ста  въ  обит7ли  |  и  пастъирі  б7ах2  въ 
тоиждє  ст"ран7  бъд1щє  и  стр7г2щє  страж2  нощьн24  о  стад7  своємъ  |  и  сє 
анћєлъ господьнь ста вь нихъ и слава господьн7 осі7 1 и uбо7ш1 с1 ст"рахомъ 
вєлиємъ | и рєчє имъ анћєлъ нє боитє с1 сє бо благов7ща4 вамъ радость вєлі4 
7жє б2дєт bьс7мь людємъ |  7ко роді с1 вамъ съпасъ іжє  єстъ  христъ  господь 
въ град7 давъідов7  
 
Zadanie 1.  Który zapis  w transkrypcji półfonetycznej  tekstu oznaczonego szarym tłem 
można uznać za prawidłowy i znormalizowany? 
 
a) 

vьzide že josifь otъ galileję i grada nazaretьska vь gradъ davydovъ napisatъ sę 

 

b) 

vъzide že josifъ otъ galileję i grada nazaretьska vъ gradъ davydovъ napisatъ sę

 

 

c) 

vьzide že josifъ otъ galileę i grada nazaretьska vь gradъ davъidovъ napisatъ sę

 

 

d) 

vъzide že josifь otъ galileę i grada nazaretьska vъ gradъ davydovъ napisatъ sę

 

 

 
Zadanie  2.  Po  uważnym  przeczytaniu  tekstu  ze  zwróceniem  uwagi  na  wartości  fleksyjne 
zawartych w nim form wyrazowych, błędy popełnione przez kopistę  etc.  proszę  zakreślić 
prawidłową odpowiedź (litera P oznacza prawdę, F – fałsz): 
 

a)  Józef wejdzie do miasta Dawida podpisać się. 

b)  I rodzi [Maryja] syna swojego pierworodnego. 

c)  I anioł Pana stanął przed nimi i chwała Pana oświeciła go. 

d)  Radość wielka będzie dla wszystkich ludzi. 

e)  Został narodzony dla was zbawiciel, którym jest Chrystus Pan. 

 
Zadanie  3.  W  podanym  wyżej  tekście  znajdują  się  m.in.  wyrazy  жєно4,  стран7, 
нощьн24,  których  postać  scs.  jest  wynikiem  najrozmaitszych  procesów  fonetycznych. 
Proszę  alfabetem  półfonetycznym  zrekonstruować  wczesnoprasłowiańską  postać  tych 
wyrazów  i  nazwać  procesy,  które  doprowadziły  do  ich  powstania  (dla  ułatwienia  do 
rekonstrukcji zostały podane formy podstawowe). 
 
жєнa    

 *genā, wykazany proces to: I palatalizacja psł.  

странa  

 *storna, wykazany proces to: 

południowosłowiańska realizacja metatezy

 

нощьн] 

 *noktьnъ, wykazany proces to: palatalizacja grupy *kt’ 

 

 

 
 

IMIĘ I NAZWISKO

 

NR INDEKSU

 

GRUPA

 

 

background image

 

KOLOKWIUM Z GRAMATYKI JĘZYKA STARO

-

CERKIEWNO

-

SŁOWIAŃSKIEGO

 

Zadanie  4.  Proszę  dokonać  analizy  fleksyjnej  odmiennych  wyrażeń  w  zdaniu  положі  и 
въ  ništyjih]  7слєхъ  занє  нє  б7  има  м7ста  въ  обит7ли.  Dla  ułatwienia 
zanalizowano  już  jedną  z  form;  w  analizie  proszę  pominąć  jedną  z  dwóch  obecnych  w 
zdaniu form czasownikowych. 
 
Słowniczek: 
položiti, -žǫ, -žiši – położyć 
ništъ - ubogi 
jasli (tylko pl.), -ii – żłób 
obitělь – gospoda, zajazd, zakwaterowanie, klasztor 
 

ANALIZOWANA 

FORMA

 

(w

 

transkrypcji) 

TEMAT 

FLEKSYJNY 

(w 

transkrypcji) 

KOŃCÓWKA 

FLEKSYJNA 

(w 

transkrypcji) 

WARTOŚCI 

KATEGORII 

GRAMATYCZNYCH

 

CZĘŚĆ MOWY

 

DAWNY 

(

PIE

.)

 

MORFEM 

TEMATYCZNY

 

ěslexъ 

 

ěslьxъ 

ěsl- 

-exъ 

 

-ьxъ 

f. Loc. pl. (r. ż., 
Ms., l. mn.) 

rzeczownik 

-i- 

položi 

položi- 

-ø 

3. sg. aor. I 

czasownik 

-i- (položiši) 

jь 

j- 

-ь 

m. Acc. sg. 

zaimek 
anaforyczny 

miękkotematowa 
-jo- 

ništъjixъ 

ništ- 

ъ+jixъ 

f. Loc. pl. 

przymiotnik 

-a- (odmiana 
zaimkowa) 

ne bě 

b- 

-ě 

3. sg. aor. I 

czasownik 

atematyczna 

ima 

i- 

-ma 

m. Dat. du. 

zaimek 
anaforyczny 

miękkotematowa 
–jo- 

města 

měst- 

-a 

n. Gen. sg. 

rzeczownik 

-o- 

obitěli 

obitěl- 

-i 

f. Loc. sg. 

rzeczownik 

-i- 

 
Zadanie  5.  W  tekście  występują  różne  imiesłowy.  Proszę  zaznaczyć  prawidłową 
odpowiedź. 
 
a) 

obrǫčenǫjǫ to imiesłów bierny czasu przeszłego rodzaju żeńskiego w narzędniku 

liczby pojedynczej w odmianie zaimkowej 

 

b)  sǫštejǫ  to  imiesłów  czynny  czasu  teraźniejszego  r

odzaju  żeńskiego  w 

narzędniku liczby pojedynczej w odmianie rzeczownikowej

 

 

 
Zadanie  6.  Proszę  oznaczyć  szereg,  w  którym  umieszczono  wyłącznie  wyrażenia 
południowosłowiańskie. Wszystkie wyrazy zapisano alfabetem łacińskim. 
 

a.  rabotati, slezena, moći, vela, ovoški  

 

 

 

 

 

 

b.  selezënka, robiti, ovoce, vedla, močь 

 

 

 

 

 

 

c.  ovošč, moci, śledziona, veła, robit’