Alternatywne Metody Porozumiewania – AAC (Alternative and 

Augmentative Communication) 

 

         Komunikacja  alternatywna  jest  metodą  porozumiewania  używaną  zamiast 
mowy.  Osoby,  które  przekazują  jakiś  komunikat  nie  mówiąc,  nie  używając  słów 
ale demonstrują  coś  gestami  (np. pokazują  jakąś  czynność),  mimiką,  wyrazem 
twarzy  lub posługują  się  np. listą  zakupów  podawaną  w sklepie,  czy też  pisemną 
notatką - posługują się komunikacją wspomagającą. Komunikacja wspomagająca 
określa  więc  wszelkie  sposoby,  jakimi  ludzie  przekazują  informacje,  kiedy  nie 
mogą  mówić,  lub  gdy  mówią  niewyraźnie  na  tyle,  by  otoczenie  rozumiało  ich 
komunikaty, obejmuje najróżniejsze sposoby porozumiewania się i zawiera w sobie 
również pojęcie komunikacji alternatywnej. 
  

       Dla kogo przeznaczone są wspomagające metody porozumiewania? 

       Użytkowników  wspomagających  sposobów  porozumiewania  się  możemy 
spotkać  m.in.  wśród  osób  z  porażeniem  mózgowym,  specyficznymi  zaburzeniami 
mowy, upośledzeniem umysłowym, autyzmem, 

chorobami genetycznymi. 

W stosunku 

do małych dzieci z zaburzeniami rozwoju, u których mowa nie rozwija się o czasie 
używa się komunikacji wspomagającej, aby utorować rozwój języka i mowy, jeśli 
tylko  warunki  neurobiologiczne  u  dziecka  na  to  pozwolą.  Im  mniej  zdolności 
mówienia  posiada  dana  osoba,  tym  większe  będzie  jej  zapotrzebowanie  na 
komunikację wspomagającą. 
 
       Na czym polega pomoc osobom nie mówiącym?

 

 
       Każda  osoba  nie  mówiąca  ma  inne  potrzeby  i predyspozycje,  dlatego  dla 
każdego  tworzy  się  indywidualny  system  komunikacji.  Składa  się  nań  wiele 
elementów,  które  uzupełniają  się  wzajemnie  i sprawiają,  że  rzeczywiście  dana 
osoba może lepiej się porozumiewać. Polega to na doborze odpowiedniego systemu 
znaków  (gesty,  piktogramy,  symbole,  pismo),  następnie  buduje  się  osobiste 
pomoce  do  komunikacji  po  czym  ma  miejsce  nauka  wybierania  i  wskazywania, 
instruowanie  partnerów  rozmowy,  wyposażenie  osoby  nie  mówiącej  w 
odpowiednie  urządzenia  elektroniczne  czy  komputer,  które  użyczą  jej  głosu  (tzw. 
technologia  wspomagająca),  a  także  (w  przypadku  osób  niepełnosprawnych 
ruchowo)  zaaranżowanie  odpowiedniego  siedziska,  w  którym  użytkownik  AAC 
będzie zdolny korzystać z dostarczonych pomocy. 
 
 
 

       Aktualne  sposoby  porozumiewania  się,  które  stosujemy  w  naszej  pracy  z 
dziećmi to: 

  ustalone znaki na potwierdzenie i zaprzeczenie (tak i nie), wyrażające m.in.: 

komfort,  dyskomfort  oraz  stan  zagrożenia,  czy  oznaczające  potrzeby 
fizjologiczne (głód, ból, zimno, potrzebę wyjścia do toalety); 

  symbole  rzeczy  (obrazki,  piktogramy,  symbole,  litery,  wyrazy

). 

Najpierw

 

trzeba  dokonać  wyboru,  jaki  zestaw  symboli  jest  optymalny  dla  danego 
użytkownika.  Przede  wszystkim  trzeba  rozeznać,  czy  osoba,  której  chcemy 
pomóc  rozumie  symbol,  wie,  że  przedmioty,  miejsca,  czy  osoby  można 
"zastąpić" ich wyobrażeniem na zdjęciu, czy obrazku; 

  gesty, język migowy; 
  urządzenia do komunikacji z mową nagrywaną; 
  komputer  wyposażony  w  specjalistyczny  sprzęt,  który  zastępuje  mysz  lub 

klawiaturę,  jakich  nie  może  obsłużyć  osoba  z  poważniejszą  ruchową 
niepełnosprawnością.   

 

Informacje pochodzą ze stron: 
 

-  

http://www.ognisko.idn.org.pl/sic/sic_artykul.asp?art_id=113

  

- 

http://www.plock.edu.pl/prv/logopeda/komunikacja/wprowadzenie/wprowadzenie.html

  

- materiały z III Krajowej Konferencji Wspomagające sposoby porozumiewania się „Gestem, 
obrazem, słowem”, A. Pilch, E. Przebinda (red.), Kraków 2005. 
- „Twoje znaki, moje słowa  i zabawa  już gotowa!”, A. Smyczek, B. Bolon, A. Bombińska – 
Domżał, J. Guzik, Kraków 2006.   
 

                                                                                  Opracowała: 
                                                                                        Justyna Dygoń