background image

42.    Budowa jądra atomowego (w tym czym są 
liczby A i Z), podstawowe procesy 

(przemiany) promieniotwórcze, prawo 

opisujące tempo rozpadu 

promieniotwórczego. 

 
Jądro
 atomowe – centralna częśd atomu, 
zbudowana z protonów i neutronów, zwanych 
razem nukleonami.  
Stanowi niewielką częśd objętości atomu, ale to w 
nim skupiona jest prawie cała masa.  
 
Liczba atomowa Z – liczba protonów w jądrze; 

Liczba masowa A – łączna liczba protonów i 
neutronów w jądrze.  
 
PROMIENIOTWÓRCZOŚD  -  właściwośd  niektórych 
jąder  atomowych,  polegająca  na   zdolności  do 
samorzutnych  przemian  (rozpadu)  z  wysyłaniem 
cząstek  alfa  a,  beta  β,  rozszczepienia  jądra 
atomowego lub przemiany izomerycznej (izomeria 
jąder atomowych).  
Przemiana  α  –  reakcja rozpadu  jądra,  w  której 
emitowana 

jest 

cząstka 

α

 (jądro 

helu

 

4

2

He

2+

). 

background image

Strumieo  emitowanych  cząstek  alfa  przez 
rozpadające się jądra to 

promieniowanie alfa

. 

 

Rozpad beta minus, przemiana β

-

 - 

reakcja 

jądrowa

, w której emitowany jest 

elektron

 e

-

 

(

promieniowanie beta

oraz 

antyneutrino

 elektronowe. Elektron pochodzi 

z rozpadu neutronu w jądrze pierwiastka, który 
ulega przemianie. 

 

 
Rozpad beta plusprzemiana β

+

- 

reakcja jądrowa

w której emitowana jest cząstka 
β

+

 (zwana 

pozytonem

 lub antyelektronem) 

oraz 

neutrino

elektronowe. 

 

 
Promieniowanie gamma –
 

jądra

 atomowe 

izotopów promieniotwórczych

 po 

rozpadzie znajdują się w stanie wzbudzonym. 
Powrót do stanu podstawowego, o niższej energii, 
powoduje 

emisję

 

fotonu

 gamma. 

 

background image

Prawo rozpadu promieniotwórczego mówi, że 
szybkośd rozpadu jest w każdej chwili wprost 
proporcjonalna do liczby jąder, które nie uległy 
rozpadowi. Możemy to zapisad jako: 
 

 

 
Czas połowicznego rozpadu – to czas, w ciągu 
którego liczba nietrwałych 

jąder 

atomowych

 (promieniotwórczych) pierwiastka, a 

zatem i aktywnośd promieniotwórcza, zmniejsza 
się o połowę. Jest to wielkośd wynikająca z 

prawa 

rozpadu naturalnego

 

 

 

 k – stała rozpadu, która jest różna dla różnych 
źródeł promieniotwórczych