ROZRÓD
WETERYNARIA W PRAKTYCE
60
www.weterynaria.elamed.pl
MARZEC-KWIECIEŃ • 2/2008
P
RZYCZYNA
MŁODZIEŃCZEGO
ZAPALENIA
POCHWY
Nie jest dokładnie poznana. Wiąże się
prawdopodobnie z niedojrzałym me-
chanizmem odporności miejscowej. Po-
chwa, z racji ciągłego kontaktu ze śro-
dowiskiem zewnętrznym, musi mieć
skuteczne mechanizmy chroniące or-
ganizm przed infekcją. Za pośrednic-
twem pochwy istnieje komunikacja
z jamą otrzewnową w wyniku ciągłości
narządów płciowych (pochwa => szyjka
=> trzon i rogi macicy => jajowody =>
otwarta torebka jajnikowa). Na infek-
cje wstępujące narażone są także drogi
moczowe. Dlatego też bardzo istotnym
elementem jest wydolność mechanizmu
odpornościowego. Składa się on z kil-
ku elementów:
1. Przeszkody mechaniczne
Ukształtowanie fałdów błony śluzowej
pochwy, macicy i jajowodów, otwierają-
ca się na krótko i w odpowiedni sposób
szyjka maciczna oraz śluz, który z jednej
strony skleja, a z drugiej strony poprzez
ukierunkowany „przepływ” usuwa ewen-
tualne drobnoustroje poza organizm. Jed-
nocześnie śluz jest nośnikiem humo-
ralnych, jak i komórkowych elementów
układu odpornościowego. Zmieniająca
się liczba warstw nabłonka błony śluzo-
wej jest zależna od stanu funkcjonalnego
narządu płciowego.
2. Hormonozależne mechanizmy
obronne (estrogeny)
Są wykorzystywane w terapii różnego ro-
dzaju infekcji narządu płciowego u wie-
lu gatunków zwierząt. U młodych suk,
przed osiągnięciem dojrzałości płciowej,
mechanizm ten nie funkcjonuje.
3. Układ odpornościowy
Zalicza się do niego zarówno komponen-
ty humoralne, jak i komórkowe.
W praktyce klinicznej lekarze weteryna-
rii stosunkowo często spotykają się z wy-
ciekiem z pochwy u szczeniąt. Objaw ten
zauważany jest najczęściej podczas ba-
dania klinicznego przy okazji szczepień
bądź w wyniku osobno zgłoszonego
problemu. Przyczyną upławów jest zapa-
lenie pochwy (vaginitis) lub przedsion-
ka pochwy (vestibulitis), co zazwyczaj
łączy się w jedną jednostkę chorobo-
wą. Dotyczy ona 0,7% (n = 10 000) kon-
sultowanych pacjentów w USA, z czego
52% występowało u szczeniąt (3). Z de-
finicji młodzieńcze zapalenie pochwy
diagnozuje się u suk poniżej 1. roku
życia, ale spora grupa przypadków zda-
rza się nawet u szczeniąt 8-tygodnio-
wych. Głównym objawem klinicznym
są mniejsze lub większe upławy z dróg
rodnych o różnym charakterze (śluzo-
wym, śluzowo-ropnym czy ropnym).
Podczas badania klinicznego zazwyczaj
nie stwierdza się innych objawów cho-
robowych, w wymazach cytologicznych
z pochwy stwierdza się poza komórka-
mi nabłonkowymi neutrofile i czasami
bakterie. W przeprowadzonych bada-
niach bakteriologicznych wyhodowano
15 gatunków bakterii zawsze występu-
jących w pochwie u suk jako komensa-
le, dlatego antybiotykoterapia zarówno
miejscowa, jak i ogólna w tym przypad-
ku jest często nieskuteczna (3). Zasto-
sowanie więc tego rodzaju leczenia jest
uzasadnione w przypadku uogólnienia
procesu czy występowania dużej ilości
ropnego wycieku powodującego dys-
komfort i intensywne wylizywanie się
pacjentki. W takim przypadku koniecz-
ne jest wykonanie badania bakteriolo-
gicznego wymazu pochwowego pobra-
nego z dogłowowego odcinka pochwy
i dobranie leczenia na podstawie anty-
biotykogramu. Leczenie takie powinno
się kontynuować przez minimum 4 ty-
godnie (4).
dr n. wet. Jacek Ingarden, lek. wet. Maja Ingarden
Klinika Weterynaryjna THERIOS w Myślenicach
Abstract
Juvenile vaginitis is characterized with
mucous or partly purulent discharge, fre-
quent vulva licking and attractiveness to
male dogs. These signs usually subside
spontaneously after the first oestrus. If
the clinical signs are severe administra-
tion of low doses of oestrogens for seve-
ral days can be effective. This therapy is
not absolutely safe and should not be
given to reproductive bitches.
Key words
bitch, puppy, juvenile vaginitis, repro-
duction, vaginal discharge
Streszczenie
Młodzieńcze zapalenie pochwy objawia się
śluzowym lub śluzowo-ropnym wyciekiem
z pochwy, częstym wylizywaniem sromu
oraz zwiększoną atrakcyjnością dla sam-
ców. Po pierwszej cieczce choroba często
ustępuje samoistnie. Przy nasilonych ob-
jawach przez kilka dni można zastosować
małe dawki estrogenów. Leczenie to nie
jest całkowicie bezpieczne i dlatego nie
jest zalecane u suk hodowlanych.
Słowa kluczowe
suka, szczenię, młodzieńcze zapalenie
pochwy, rozród, wyciek z pochwy
Młodzieńcze
zapalenie
pochwy u suk
