PPTVIEW

Mind/body problem jako problem

przyczynowo

ci psychofizycznej

•

Przyczynowo

ść

umysł-ciało

i szerzej: substancja mentalna

substancja

materialna

Jan czuje si

głodny i chce otworzy

lodówk

Jana unosi si

w kierunku lodówki

Jan jest przekonany,

e to jego mieszkanie i chce

wej

ść

wkłada klucz do zamka i otwiera drzwi

•

Przyczynowo

ść

ciało-umysł

substancja materialna

substancja mentalna

Kostka masła spada Janowi na stop

czuje ból w

ym palcu

Mieszkanie jest zalane

Jan jest zaskoczony

Dualizm a metoda Kartezjusza

•

Nie nale

y do wiedzy niew

tpliwej,

e jest co

takiego jak materia, a wi

c tak

e nasze ciała s

materialne

•

Nie mo

emy jednak w

tpi

e w

tpimy

•

emy wi

c by

pewni,

e my

limy, a zatem

jeste

•

Nasze ciała poddajemy w w

tpliwo

ść

, a nasze

umysły nie

•

Zatem umysł nie jest identyczny z ciałem (te dwa
obiekty nie dziel

wszystkich własno

ci, s

zatem

ró

nego rodzaju, patrz prawo Leibiza)

•

Kontrargumenty dla powy

szej interpretacji

Relacja umysł-ciało: Problemy

•

Problem dualizmu: je

li umysł jest innym, ni

ciało

rodzajem substancji, to jak mog

zachodzi

dzy

nimi jakiekolwiek interakcje?

•

Przyjmijmy,

e jest tylko jeden rodzaj substancji

•

Problem przyczynowo

ci psychofizycznej pozostaje,

poniewa

–

Nale

y wyja

w jaki sposób owo

przyczynowanie zachodzi

–

Nale

y wyja

, jak takie szczególne własno

umysłu jak

wiadomo

ść

i intencjonalno

ść

ostatecznie sprowadzi

do stanów fizycznych

ciała.

Problem przyczynowo

mentalnej współcze

nie

•

Kwestia przyczynowo

ci mentalnej

popularna w w

tku naturalistycznym filozofii

umysłu

•

Podmiot jest powi

zany relacjami

przyczynowo-skutkowymi z obiektami w
jego otoczeniu

•

Jakie skutki wywiera to powi

zanie na:

1) Procesy poznawcze podmiotu
2) Działanie podmiotu

•

Poszukuje si

wyja

nie

stanów

mentalnych w j

zyku fizykalnym

Paralelizm

•

Sfery mentalna i fizyczna s

niezale

– nie ma zwi

zków przyczynowych

dzy stanami mentalnymi a

fizycznymi

•

Stany mentalne

stany mentalne

•

Stany fizyczne

stany fizyczne

•

Pogl

d typowy dla dualizmu

Epifenomenalizm*

•

Stany fizyczne

stany mentalne

•

Stany mentalne nie maj

własno

przyczynowych

•

Stany mentalne mog

tylko

skutkami, nigdy przyczynami

termin epifenomenalizm został ukuty przez Jamesa Warda,

wcze

niej William James u

ywał okre

lenia epifenomen w

stosunku do zjawisk pozbawionych mocy sprawczej

Eliminatywizm

•

Przyczynowo

ść

ma charakter wył

cznie

fizyczny

•

Poj

cie stanów mentalnych nale

usun

ąć

z naukowego opisu umysłu

•

Podej

cie to jest z gruntu

materialistyczne

Wieloraka realizowalno

ść

własno

ci mentalnych

•

O ile dualizm substancjalny nie jest obecnie popularny,
nadal poci

gaj

ca wydaje si

idea,

e stany mentalne i

fizyczne s

pod istotnymi wzgl

dami ró

•

O ile własno

ci mentalne mog

własno

ciami

układów fizycznych, o tyle s

to własno

ci ‘wy

szego

du’ ró

nymi od własno

ci ‘ni

szego rz

du’

•

Podej

cie typowe dla funkcjonalistycznych uj

ęć

umysłu

•

Wieloraka realizowalno

ść

stanów mentalnych np. ból.

li ból jest okre

lony funkcjonalnie, nie mo

przypisa

jednej własno

ci fizycznej przyporz

dkowanej

bólowi. Ból byłby tutaj własno

drugiego rz

realizowan

przez np. proces fizyczny (pierwszego

du)

Któr

dy do funkcjonalizmu?

•

Próby omini

cia 1) dualizmu Kartezjusza

2) pierwszosobowego charakteru bada

umysłu drog

introspekcji

•

Behawioryzm: zachowania i dyspozycje do
zachowa

Co to znaczy,

e Jana boli stopa?

w stanie mentalnym bólu to przejawia

zachowanie bólowe lub mie

dyspozycj

takiego zachowania

•

kontrargumenty

Któr

dy do funkcjonalizmu?

•

Kontrargumenty dla behawioryzmu

Pewne stany mentalne nie daj

opisa

jako

dyspozycje do zachowa

Dwa osobniki mog

nie ró

pod wzgl

dem

zachowania, a wydaje si

e mog

mie

odmienne stany mentalne (por. odwrócone
spektrum)

Osobnik mo

e przejawia

prawidłowe zachowanie

podporz

dkowane relacji bodziec-reakcja, a nie

posiada

w ogóle stanów mentalnych

Któr

dy do funkcjonalizmu?

•

Kontrargumenty dla behawioryzmu

•

Teoria identyczno

ci (Smart i Place)

•

Przynajmniej niektóre stany mentalne s

wewn

trzne i epizodyczne, nie s

uto

samiane z dyspozycjami do zachowa

(kontra behawioryzm)

•

Jednak s

ostatecznie neurofizjologiczne

(kontra dualizm) – s

identyczne z

okre

lonymi stanami mózgu, np.

Co to znaczy by

w stanie mentalnym bólu?

To znaczy,

e nast

puje odpowiednia

aktywacja neuronów

Któr

dy do funkcjonalizmu?

•

Teoria identyczno

Putnam i Fodor zwrócili uwag

na pewn

implikacj

teorii identyczno

ci typów stanów

mentalnych: typ stanu mentalnego jak np. ból
ma zawsze i wsz

dzie przywi

zan

o niego

sam

charakterystyk

neurofizjologiczn

Kontrargument: dlaczego z góry zakłada

nie mo

e by

bólem stan spełniaj

cy te sam

funkcj

, a jednak o innym podło

neurobiologicznym, czy te

niebiologicznym

w ogóle?

Funkcjonalizm a

przyczynowo

ść

mentalna

•

Stany mentalne przyczynowo po

rednicz

pomi

dzy odbieranymi przez podmiot,

poprzez zmysły, danymi wej

ciowymi i jego

zachowaniem

•

Tym, co odró

nia jeden typ stanu mentalnego

od drugiego, np. ból od przekonania, jest
funkcja jak

pełni w relacji do np. zachowa

podmiotu lub innych stanów mentalnych tego
podmiotu.

Funkcjonalizm maszynowy

Putnama

•

Stany mentalne, podobnie jak programy
komputerowe mog

wielorako

realizowane

•

Ten sam typ stanu mentalnego mo

realizowany przez ró

norakie stany

fizjologiczne u ró

nych gatunków

•

Istotna jest funkcja jak

pełni

, nie

medium

Funkcjonalizm maszynowy

w stanie mentalnym M oznacza

znajdowa

w stanie fizjologicznym

(lub innym), pełni

cym rol

R w

odpowiednim programie, który
po

redniczy mi

dzy stanami

wej

ciowymi podmiotu a jego stanami

wyj

ciowymi.

Trzy poziomy opisu umysłu:

biologiczny, obliczeniowy, mentalistyczny

•

W tym sensie ‘mentalne’ jest ró

ne od ‘fizycznego’,

to ró

ne perspektywy opisu, cho

ostatecznie nie

ma substancji innej ni

fizyczna.

•

Jednak własno

ść

‘bycia bólem’ nie jest tutaj

charakteryzowana jako ‘bycie tak

-a-tak

aktywno

neuronaln

, a jest opisana w

kategoriach funkcji, jak

pełni.

•

Funkcjonalizm maszynowy nie przes

dza o

biologicznym podło

u umysłu – uj

cie to opisuje

równie dobrze dowolne umysły, o ile s

realizowane

przez odpowiedni program

Funkcjonalizm maszynowy a

teleofunkcjonalizm

•

Poj

cie funkcji w funkcjonalizmie

maszynowym i w teleofunkcjonalizmie

•

Wyja

nienie intencjonalno

ci poprzez

odwołanie do funkcji wymaga zaanga

owania

teleologicznego uj

cia tej

e, poj

cie funkcji w

ciu funkcjonalizmu maszynowego nie

wystarcza do rozwi

zania kwestii

intencjonalno