background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 
 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 
           NARODOWEJ

 

 
 
 
 
 
 
 
Barbara Olech 
 
 
 
 
 

Czyszczenie kominów przemysłowych 
714[02].Z2.06 

 
 
 
 
 

Poradnik dla ucznia 

 

 

 

 

 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom  2006 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

Recenzenci: 
mgr inż. Aleksandra Chojnacka 
mgr inż. Ewa Korbut - Papciak 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inż. Barbara Olech 
 
 
Konsultacja: 
mgr inż. Krzysztof Wojewoda 
 
 
Korekta: 
mgr 

 

 
 
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 714[02].Z2.06 
Czyszczenie kominów przemysłowych    zawartego w modułowym programie nauczania dla 
zawodu kominiarz  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 

 

 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2006

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

SPIS TREŚCI

 

 
 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Materiał nauczania 

4.1. Prace przygotowawcze do czyszczenia kominów przemysłowych 

 

   4.1.1. Materiał nauczania 

   4.1.2. Pytania sprawdzające 9 
   4.1.3. Ćwiczenia 9 
   4.1.4. Sprawdzian postępów 11 
4.2. Rodzaje kominów przemysłowych  

12 

   4.2.1. Materiał nauczania 

12 

   4.2.2. Pytania sprawdzające 18 
   4.2.3. Ćwiczenia 18 
   4.2.4. Sprawdzian postępów 20 
4.3. Technika czyszczenia kominów przemysłowych 

21 

   4.3.1. Materiał nauczania 

21 

   4.3.2. Pytania sprawdzające 26 
   4.3.3. Ćwiczenia 26 
   4.3.4. Sprawdzian postępów 30 
5. Sprawdzian osiągnięć 

31 

6. Literatura 

36 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

1. WPROWADZENIE 

 

Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o czyszczeniu kominów 

przemysłowych. 

 Poradnik ten zawiera: 

1.  Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś 

mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej. 

2.  Cele kształcenia tej jednostki modułowej. 
3.  Materiał nauczania (rozdział 4) umożliwia samodzielne przygotowanie się do wykonania 

ćwiczeń i zaliczenia sprawdzianów. Wykorzystaj do poszerzenia wiedzy wskazaną literaturę 
oraz inne źródła informacji. Obejmuje on również: 

 

pytania sprawdzające wiedzę niezbędną do wykonania ćwiczeń, 

 

ćwiczenia zawierające polecenie, sposób wykonania oraz wyposażenie stanowiska 

pracy, 

 

sprawdzian postępów, sprawdzający poziom wiedzy po wykonaniu ćwiczeń. 

Wykonując sprawdzian postępów powinieneś odpowiadać na pytanie tak lub nie, co oznacza, 

że opanowałeś materiał albo nie. Zaliczenie ćwiczeń jest dowodem osiągnięcia umiejętności 
określonych w tej jednostce modułowej. Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub 
ćwiczenia, to poproś nauczyciela lub instruktora o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy 
dobrze wykonujesz daną czynność. 
4.  Zestaw pytań sprawdzających Twoje opanowanie wiedzy i umiejętności z zakresu całej 

jednostki. Po przerobieniu materiału spróbuj zaliczyć sprawdzian z zakresu jednostki 
modułowej. 
Jednostka modułowa: Czyszczenie kominów przemysłowych, której treści teraz poznasz jest 

jednym z modułów koniecznych do zapoznania się z konstrukcjami zduńskimi i kominiarskimi . 
 

Bezpieczeństwo i higiena pracy 
 

W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów, przepisów bhp i higieny 

pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju wykonywanych prac. 
Przepisy te poznasz podczas trwania nauki. 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 

 
 
 
 
 
 

 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

 

 
 
 

 
 

 
 
 
 
 
 
 

 

Schemat układu jednostek modułowych 

Moduł 714[02].Z2 

Technologia prac kominiarskich 

Moduł 714[02].Z2.01 

Wykonanie kominiarskich prac 

przygotowawczo zakończeniowych 

 

Moduł 714[02].Z2.02 

Czyszczenie przewodów kominowych i 

czopuchów 

Moduł 714[02].Z2.03 

Czyszczenie trzonów kuchennych pieców 

domowych 

Moduł 714[02].Z2.04 

Czyszczenie pieców rzemieślniczych i 

przemysłowych 

Moduł 714[02].Z2.05 

Czyszczenie kotłów 

Moduł 714[02].Z2.06 

Czyszczenie kominów przemysłowych 

Moduł 714[02].Z2.07 

Wypalanie przewodów dymowych i 

spalinowych 

Moduł 714[02].Z2.08 

Wykonywanie badań przewodów kominowych 

Moduł 714[02].Z2.09 

Prowadzenie dokumentacji prac kominiarskich 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 

 
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej „Czyszczenie kominów 

przemysłowych” powinieneś umieć: 
−  posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budownictwa, 
−  posługiwać się dokumentacją techniczną, 

−  przestrzegać przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony 

środowiska, 

−  magazynować, składować i transportować materiały budowlane, 
−  stosować przepisy bhp, ochrony przeciwpożarowej i przeciwporażeniowej obowiązujące 

podczas wykonywania kominiarskich prac przygotowawczo-zakończeniowych, 

−  organizować i likwidować stanowisko wykonywania kominiarskich prac przygotowawczo-

zakończeniowych, 

−  planować kolejność prac kominiarskich, 
−  stosować zasady poruszania się po dachach płaskich i stromych, 

−  wchodzić i schodzić z dachów płaskich i stromych, 

−  stosować zasady poruszania się po różnego rodzaju strychach, 
−  stosować zasady wchodzenia, chodzenia i wspinania się na wysokie kominy, 

−  ustawić się na wysokim kominie, 

−  zamykać włazy z zachowaniem środków ostrożności, 
−  zabezpieczać pomieszczenia przed zaprószeniem sadzą, 

−  przygotowywać i prawidłowo użytkować narzędzia stosowane do prac kominiarskich, 

−  dobierać narzędzia kominiarskie odpowiednio do rozmiarów przewodów kominowych, 
−  łączyć końce liny za pomocą wyplatania, 

−  wykonywać konserwację narzędzi kominiarskich, 

−  stosować kominiarski sprzęt pomocniczy, 
−  korzystać z włazów dachowych zwykłych i samoczynnych, 

−  wykonywać rusztowania do prac kominiarskich, 

−  zakładać liny na dachy: płaskie, strome, kryte blachą, kryte dachówką, 
−  sporządzać przedmiary robót z wykorzystaniem dokumentacji, 

−  sporządzać przedmiary robót z wykorzystaniem pomiarów z natury, 

−  wykonać pracę indywidualnie i w zespole, 
−  stosować zasady prawidłowej gospodarki odpadami, 

−  stosować zasady obsługi ciągomierza i innych aparatów do mierzenia ciągu, 

−  stosować zasady obsługi kamery do prześwietlania kominów, 
−  posłużyć się sygnałami kominiarskimi, 

−  stosować zasady obsługi anemometru, 

−  stosować zasady obsługi analizatora spalin, 
−  stosować zasady obsługi pirometru, 

−  stosować zasady obsługi manowakuometru, 

−  stosować zasady obsługi urządzeń do wykrywania gazów, 
−  wykonywać obmiar prac kominiarskich, rozliczyć robociznę, materiały i sprzęt, 

−  wykonywać prace zgodnie z zasadami sztuki kominiarskiej. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

3. CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: 

−  zastosować przepisy bhp, ochrony ppoż. i przeciwporażeniowej obowiązujące podczas 

czyszczenia kominów przemysłowych, 

−  zorganizować i zlikwidować stanowisko czyszczenia kominów, 
−  posłużyć się dokumentacją techniczną kominów przemysłowych, 

−  ocenić stan techniczny kominów przemysłowych, 

−   zaplanować kolejność prac, 
−  dobrać narzędzia i sprzęt do czyszczenia kominów, 

−  określić warunki wykonania pracy, 

−  wykonać zabezpieczenia przed upadkiem z komina, 
−  sprawdzić stan kominów przemysłowych, 

−  wykonać czyszczenie kominów przemysłowych wbudowanych, 

−  wykonać czyszczenie kominów przemysłowych wolnostojących, 
−  wykonać czyszczenie odnogi kanałowej w kominie przełazowym, 

−  usunąć sadzę z komina, 

−  usunąć narzędzia zablokowane w kominach, 
−  wykonać czyszczenie kanałów pieca cukierniczego, 

−  wykonać czyszczenie przewodów kominowych trzonów kuchennych w zakładach 

zbiorowego żywienia, 

−  wykonać czyszczenie kanałów połączeniowych nadziemnych, 
−  wykonać czyszczenie kanałów połączeniowych podziemnych, 

−  wykonać czyszczenie kominów osłoniętych i nieosłoniętych balustradą, 

−  wykonać obmiar prac, rozliczyć robociznę, materiały i sprzęt, 
−  wykonać czyszczenie kominów przemysłowych zgodnie z zasadami sztuki kominiarskiej. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

4. MATERIAŁ NAUCZANIA 

 
4.1.Prace przygotowawcze do czyszczenia kominów przemysłowych 

 
4.1.1. Materiał nauczania 

Kominy fabryczne służą  głównie do odprowadzania na zewnątrz  produktów spalania 

kotłowni  średnich i dużych mocy. Kominy te mają przeważnie znaczną wysokość dla 
zapewnienia należytego ciągu oraz dla zabezpieczenia otoczenia przed zadymianiem 
i zapylaniem.  

Komin przemysłowy posiada dokumentację techniczną w postaci projektu 

przechowywanego przez zarządcę obiektu.  

Dokumentacja techniczno rozruchowa komina będąca najczęściej częścią składową 

kotłowni zawiera  
–  opis techniczny wraz z obliczeniami komina i czopucha, 
–  rysunki konstrukcyjne,  
–  opis i zestawienie materiałów , 
–  technologię wykonania komina i czopucha, 
–  rozwiązania wentylacji nawiewnej i wywiewnej, 
–  zasady i rozruchu eksploatacji, 
–  inne jak np: zasady czyszczenia i konserwacji 

 
Przy pracach związanych z czyszczeniem i konserwacją kominów przemysłowych ryzyko 

upadku jest większe, dlatego należy zachować szczególne środki ostrożności. 

Czyszczenie kominów fabrycznych wymaga od kominiarza: 

–  dobrego zdrowia , 
–  dobrych warunków fizycznych, 
–  zręczności, 
–  wstępnych badań lekarskich kwalifikujących do tych robót, 
–  co najmniej raz w roku badań kontrolnych kwalifikujących do tych robót, 
–  dwuletniego stażu pracy w kominiarstwie, 
–  znajomości i przestrzegania przepisów bhp, 
–  znajomości podstawowych wiadomości z zakresu budowy kominów fabrycznych i urządzeń 

pomocniczych. 

Przy pracach na wysokości stosujemy środki ochrony pracownika: 

–  indywidualne, 
–  zbiorowe czyli asekuracja innych osób. 

Pracownika dopuszczonego do czyszczenia komina fabrycznego, należy wyposażyć w: 

–  mundur kominiarski nie krępujący ruchów, 
–  buty na skórzanych spodach żelowane na całej długości podeszwy, 
–  kapę (kominiarkę) i hełm ochronny, 
–  maskę przeciwpyłową i chustę ustną służącą jako rezerwowe zabezpieczenie, 
–  okulary ochronne, 
–  rękawice ochronne, 
–  pas bezpieczeństwa, 
–  latarkę elektryczną, 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

–  dwie chusteczki, 
–  gracę naramienną, 
–  zmiotkę kominiarską, 
–  miotłę trzonową. 

W zależności od rodzaju sprzętu roboczego, który zapewni bezpieczne warunki pracy, 

należy zastosować: 
–  właściwe  środki mające na celu zminimalizowanie ryzyka pracowników, związanego ze 

stosowaniem tego sprzętu, 

–  jeśli to konieczne, odpowiednie rozwiązania w celu zainstalowania zabezpieczeń 

zapobiegających upadkom pracowników wykonujących pracę na wysokości, 

–  środki i rozwiązania muszą być na tyle skuteczne, aby zapobiec upadkowi i obrażeniom 

pracownika wykonującego pracę na wysokości, 

–  wejścia z wykorzystaniem lin i sprzętu do ustalania pozycji pracownika podczas pracy mogą 

być stosowane tylko w warunkach, gdzie ocena ryzyka wskazuje, że praca może być 
wykonywana bezpiecznie i stosowanie innego, bezpieczniejszego sprzętu roboczego nie jest 
uzasadnione, 

–  środki ochrony zbiorowej zapobiegające upadkom mogą mieć przerwy jedynie w miejscach 

wejścia lub zejścia z drabin lub schodów. 

Gdy wykonanie szczególnego zadania wymaga czasowego usunięcia  środka ochrony 

zbiorowej zapobiegającego upadkom, wówczas: 
–  muszą zostać zastosowane zastępcze, skuteczne środki ochronne, 
–  natychmiast po całkowitym lub częściowym zakończeniu danego zadania środki ochrony 

zbiorowej zapobiegające upadkom muszą zostać ponownie zainstalowane. 

–  do pracy na wysokości mogą być wykorzystywane drabiny, jako stanowiska robocze, jedynie 

w warunkach, w których wykorzystanie innego, bardziej bezpiecznego sprzętu roboczego nie 
jest uzasadnione z powodu niskiego poziomu ryzyka i krótkotrwałego ich wykorzystania 
albo istniejących okoliczności, których pracodawca nie może zmienić. 

Korzystanie z wejść wykonywanych z wykorzystaniem lin oraz sprzętu do ustalania pozycji 

pracownika muszą być zgodne z następującymi warunkami: 
1.  Systemy wejścia z wykorzystaniem lin oraz sprzęt do ustalania pozycji pracownika powinny 

składać się co najmniej z dwóch oddzielnie zakotwiczonych lin, jednej liny roboczej jako 
drogi wejścia, zejścia i podtrzymującej i drugiej lina bezpieczeństwa jako ubezpieczającej 
muszą być tak ustawione, aby zapewnić ich stateczność w trakcie użytkowania.  

2.  Pracownicy muszą być wyposażeni i używać odpowiednią uprząż oraz być przyczepieni za 

jej pomocą do liny bezpieczeństwa. 

3.  Lina robocza musi być wyposażona w bezpieczne środki wejścia i zejścia i mieć 

samoblokujący się system zapobiegający upadkowi pracownika w przypadku utraty przez 
niego kontroli nad swoimi ruchami. 

4.  Lina bezpieczeństwa musi być wyposażona w ruchomy system zabezpieczenia pracownika 

przed upadkiem, który podąża za jego ruchami. 

5.  Narzędzia i inne akcesoria używane przez pracownika muszą być mocno przytwierdzone do 

jego uprzęży lub siedziska albo w inny odpowiedni sposób. 

6.  Praca musi być odpowiednio zaplanowana i nadzorowana, tak aby możliwe było 

natychmiastowe udzielenie pomocy pracownikowi w przypadku grożącego mu 
niebezpieczeństwa. 

7.  Pracownicy powinni być odpowiednio przeszkoleni, szczególnie w zakresie wykonywanych 

czynności, w tym procedur ratunkowych. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

8.  W szczególnych przypadkach, gdy z oceny ryzyka wynika, że użycie drugiej liny 

spowodowałoby pracę bardziej niebezpieczną, użycie pojedynczej liny może być 
dopuszczalne, jeżeli zostały przedsięwzięte odpowiednie środki zapewniające 
bezpieczeństwo. 
 

Drabiny: 

–  muszą być tak ustawione, aby zapewnić ich stateczność w trakcie użytkowania, 
–  przenośne muszą opierać się na stabilnym, trwałym, posiadającym odpowiednie wymiary, 

nieruchomym podłożu w taki sposób, aby szczeble pozostawały w pozycji poziomej oraz 
były zabezpieczone przed przemieszczaniem, zanim będą użytkowane, 

–  zawieszane muszą być zaczepione w bezpieczny sposób, tak aby zapobiec, z wyjątkiem 

drabin linowych, ich przemieszczaniu lub bujaniu, 

–  używane jako środki dostępu muszą być dostatecznie długie, tak aby wystarczająco 

wystawały ponad platformę dostępu, chyba że zostały zastosowane inne środki zapewniające 
pewne uchwycenie poręczy, 

–  wieloczęściowe  łączone lub wysuwane muszą być  używane w taki sposób, aby zapobiec 

przemieszczaniu się ich różnych części względem siebie, 

– 

przejezdne przed ich użyciem muszą być pewnie unieruchomione oraz muszą zapewniać 
możliwość bezpiecznego uchwycenia poręczy i wsparcia pracowników; a w szczególności, 
jeśli  ładunek ma zostać  ręcznie przeniesiony na drabinie, nie może to przeszkadzać 
pracownikowi w bezpiecznym trzymaniu się poręczy.

 

 

4.1.2. Pytania sprawdzające 

 

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 

1.  Jakie funkcje pełnią kominy fabryczne? 
2.  Jakie wymagania musi spełniać kominiarz czyszczący kominy fabryczne? 
3.  Gdzie znajdziemy dokumentację techniczną komina fabrycznego? 
4.  Jakie środki stosujemy dla zabezpieczenia pracy na wysokości? 
5.  Jak wykonuje się prace z wykorzystaniem lin oraz sprzętu do ustalania pozycji pracownika? 
6.  W jaki sposób ustawiamy drabiny przenośne? 
7.  W jaki sposób zabezpieczamy drabiny zawieszane? 
8.  Jakie warunki muszą spełniać drabiny przejezdne aby zapewniały bezpieczną pracę? 

 
4.1.3. Ćwiczenia
 

 
Ćwiczenie 1 

Na podstawie informacji zawartych materiałach nauczania wykonaj plakat przedstawiający 

zasady pracy na wysokości. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się z zasadami zasady pracy na wysokości, 
3)  wykonać plakat prezentujący zasady pracy na wysokości, 
4)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
5)  dokonać oceny ćwiczenia. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

10 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

–  kartki papieru A3,  
–  przybory kreślarskie, 
–  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 
 
Ćwiczenie 2 

Spośród narzędzi kominiarskich i środków ochrony osobistej wskazanych przez nauczyciela 

wybierz i scharakteryzuj nieodzowne przy pracach związanych z czyszczeniem kominów 
przemysłowych. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  zorganizować stanowisko pracy, 
2)  zapoznać się z informacjami dotyczącymi narzędzi kominiarskich i środków ochrony 

osobistej związanymi z czyszczeniem kominów przemysłowych, 

3)  wybrać i nazwać narzędzia i środki ochrony osobistej związane z czyszczeniem kominów 

przemysłowych, 

4)  dla wybranych narzędzi wykonać instrukcję obsługi uwzględniającą zastosowanie oraz 

zasady bezpiecznej pracy, 

5)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
6)  dokonać oceny wykonanej pracy. 

 
Wyposażenie stanowiska pracy: 

–  maszyny i urządzenia właściwe dla zawodu kominiarz, 
–  sprzęt pomiarowo dydaktyczny, 
−  środki do udzielania pomocy przedmedycznej, 

−  środki zapewniające przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny, 
–  kartki papieru A4,  
–  długopis,  
–  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 3 

Na podstawie informacji zawartych w materiałach nauczania zademonstruj zasady 

ustawiania i użytkowania drabiny przenośnej, zawieszanej, wieloczęściowej i przejezdnej. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się z zasadami pracy na wysokości, 
3)  zademonstrować zasady ustawiania i użytkowania drabiny przenośnej zawieszanej, 

wieloczęściowej i przejezdnej  

4)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
5)  dokonać oceny ćwiczenia. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

–  drabina przenośna, 
–  drabina wieloczęściowa 
–  drabina zawieszana, 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

11 

–  drabina przejezdna, 
–  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 
 
 

4.1.4. Sprawdzian postępów 

 

Czy potrafisz: 

Tak 

Nie 

1)  zorganizować i zlikwidować stanowisko czyszczenia kominów 

przemysłowych? 

 

 

 

 

2)  wykonać rusztowania do prac kominiarskich? 

 

 

3)  posłużyć się dokumentacją techniczną kominów przemysłowych? 

 

 

4)  bezpiecznie wykorzystać drabiny i pomosty przy czyszczeniu kominów 

przemysłowych? 

 

 

 

 

5)  ocenić stan techniczny kominów przemysłowych? 

 

 

6)  dobrać narzędzia i sprzęt do czyszczenia kominów przemysłowych? 

 

 

7)  wykonać zabezpieczenia przed upadkiem z komina przemysłowego?  

 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

12 

4.2. Rodzaje kominów przemysłowych 

 
4.2.1. Materiał nauczania 

Kominy przemysłowe wykonujemy jako: 

–  murowane z cegły ceramicznej pełnej (rys.1), 
–  żelbetowe (rys.2), 
–  salowe obecnie najczęściej wykonane ze stali żaroodpornej lub kwasoodpornej (rys.3). 
 

  

 

  

 

Rys. 1. Komin murowany [9]              Rys. 2. Komin żelbetowy  [9]                Rys. 3. Komin stalowy  [9] 

Zasadnicze części komina fabrycznego to: 

–  fundament (rys. 4) czyli masywna, odpowiednio krzyżowo zbrojona płyta  żelbetowa, na 

której wznoszona jest konstrukcja komina, 

–  czopuch jest przewodem doprowadzającym spaliny od paleniska do komina

,

 

–  cokół będący częścią nośną płaszcza komina,  
–  płaszcz komina na zewnątrz chroni przed warunkami atmosferycznymi, 
–  podszycie komina czyli wewnętrzna część komina, przeważnie wyprowadzona na całej 

wysokości komina. 

 

Rys. 4. Zbrojenie fundamentu komina [9]

 

 
Przestrzeń pomiędzy podszyciem a płaszczem komina wypełniona jest żużlem 

wielkopiecowym, spełniającym rolę warstwy izolacyjnej ciepłochłonnej.  

W kominach murowanych cokół bywa najczęściej czworokątny; na nim wspiera się 

podstawa płaszcza o przekroju ośmiokątnym, przechodząca w przekrój kołowy płaszcza. 
Płaszcze kominów fabrycznych wyższych niż 30m muruje się ze specjalnie wypalanej cegły 
kominówki, ,która ma kształt wycinka pierścienia kołowego. Wyrabiana jest w kilku 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

13 

wielkościach dla części dolnej i górnej płaszcza. Cegła ta ma prostopadłe do podstawy otwory 
przelotowe, zapewniające jej dostateczne przesuszenie i wypalenie bez spękań. Przy murowaniu 
otwory te wypełnia się zaprawą. Do murowania używa się zaprawy złożonej z l części 
wysokogatunkowego cementu portlandzkiego, od 3 do 4 części wapna i od 10 do 12 części 
piasku. Spoiny wynoszą praktycznie od 5 do 15 mm. Wewnętrzną część komina, czyli 
podszycie, wykonuje się zależnie od temperatury spalin odprowadzanych do atmosfery, z dobrze 
wypalonej cegły zwykłej lub przy wyższych temperaturach z cegły szamotowej na cienką 5 mm 
warstwą zaprawy. Dla lepszego związania cegły moczy się w wodzie. Dla zabezpieczenia przed 
pękaniem, co w kominach murowanych jest nieuniknione, zakłada się na płaszcz w odległości co 
l-2 m obręcze wzmacniające, wykonane z płaskownika, składające się z 3-4 segmentów 
łączonych  śrubami. Obręcze te na wypadek pęknięcia  śrub umocowane są na hakach wbitych 
w płaszcz komina. Obręcze zakładane są na całej wysokości komina, gdyż nie da się 
przewidzieć, w której jego części wystąpią pęknięcia.

  

Kominy  żelbetowe posiadają  płaszcz zewnętrzny z betonu zbrojonego pretami stalowymi 

wytrzymałego na rozciąganie. Są one bardziej odporne na czynniki zewnętrzne, wysokie 
temperatury i mniej pracochłonne. W kominach żelbetowych podszycie czyli wykładzina opiera 
się na wspornikach (rys. 5). 

 

Rys. 5. Wspornik podwykładzinowy w kominie żelbetowym[6, s. 113].   

1-płaszcz żelbetowy 2-izolacja 3-wykładzina(podszycie) 4-podkładka 5-sięgacz 

 

Czopuchy kominów przemysłowych mogą być: 

–  podziemne(rys. 6) 
–  nadziemne (rys. 7) 

        

 

Rys. 6. Przekrój czopucha podziemnego[6, s. 116].      Rys. 7 . Przekrój czopucha nadziemnego [6, s. 117] 

1-mur 2-izolacja 3-wykładzina 4-beton wyrównawczy 5-papa lub blacha 6-płyta żelbetowa 7-beton 

wyrównawczy                                                                         1-konstrukcja żelbetowa 2-izolacja 3-wykładzina 4-

beton żużlowy 5-papa lub blacha 6-podkładka łożyskowa 7-podpora  

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

14 

Czopuch izolowany cieplnie i przeciwwilgociowo prowadzi się najkrótszą drogą wznosząco 

do komina unikając ostrych zmian kierunków Ponieważ w tym przewodzie spaliny mają wyższą 
temperaturę niż w kominie jego przekrój powinien być o około 25% większy od przekroju 
komina. Długość czopucha nie powinna przekraczać 40% wysokości komina. 

Kominy wyposażone są w urządzenia odgromnikowe oraz w galeryjki ze światłami 

sygnalizacyjnymi instalowane na podstawie specjalnych przepisów. Kominy wolnostojące 
wymagają pozwolenia na budowę lub montaż. 

Wymagania stawiane szczeblom włazowym na komin przemysłowy (rys. 8): 

1.  W wypadku kominów ceglanych do wysokości 40 m można stosować szczeble włazowe 

zewnętrzne z prętów stalowych okrągłych, umieszczone po stronie zewnętrznej trzonu. 

2.  Wszystkie  elementy metalowe wyposażenia, znajdujące się na zewnątrz komina należy 

chronić przed korozją. 

3.  Szczeble powinny one być osadzone w ścianie na głębokości 250 mm z zagiętymi końcami. 
4.  Szerokość szczebli nie może być mniejsza niż 40 cm.  
5.  Wysięg szczebli nie mniejszy niż 18 cm. 
6.  Średnica pręta szczebla nie mniejsza niż 20 mm.  
7.  Odstęp między szczeblami nie większy niż 40 cm. 
8.  Przy wysokości komina ponad 20 m co piąty szczebel powinien być otoczony szczeblem 

ochronnym o szerokości 60 cm i najmniejszym wysięgu 60 cm. 

9.  Szczeble zewnętrzne osadza się od wysokości 3 m ponad terenem. 
10.  Wewnętrzne szczeble włazowe należy stosować we wszystkich dużych kominach 

o wymiarach tak jak szczeble zewnętrzne. 

11.  Przy kominach o małej  średnicy wewnętrznej można ograniczyć się do szczebli 

wewnętrznych tylko przy wlocie czopuchów oraz na długość 5 m poniżej wylotu komina. 

12.  Szczeble wewnętrzne powinny być osadzone w trzonie przy zapewnieniu swobody ruchów 

termicznych dla wykładziny. 
Dopuszcza się zamiast pojedynczych szczebli zastosowanie drabiny stalowej, zamocowanej 

na poziomie każdego szczebla w wykładzinie oraz w trzonie komina co najmniej w dwóch 
miejscach na wysokości każdego segmentu wykładziny. 

 

 

 

Rys. 8. Wejście na komin murowany[9]

 

Dla kominów żelbetowych i murowanych ceglanych o wysokości ponad 40 m należy 

stosować zewnętrzne drabiny stalowe :  
–  osadzone na wysokości 2,5 m, 
–  szerokość wewnętrzna drabiny nie mniejsza niż 30 cm, 
–  odległość od trzonu nie mniejsza niż 15 cm, 
–  osadzone o na głębokości 250 mm w trzonie komina, 
–  średnica szczebli nie mniejsza niż 20 mm, 
–  odstęp szczebli nie większy niż 30 cm,  

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

15 

–  zaopatrzone w pałąki w odstępach nie większych niż 2 m oraz w przymocowane do pałąków 

przynajmniej trzy pionowe płaskowniki ochronne o przekroju nie mniejszym niż 5X50 mm 
rozmieszczone równomiernie na obwodzie, 

–  doprowadzone do wierzchołka komina. 

Kominy stalowe charakteryzują się lekkością ,są tanie i łatwe i szybkie w budowie zajmują 

mniej miejsca niż murowane i żelbetowe. Segmenty tych kominów mogą być połączone poprzez 
spawanie lub na śruby. Wada tych kominów jest ograniczenie wysokości jeśli nie zastosujecie 
dodatkowej konstrukcji wsporczej. Kominy stalowe wykonywane były ze stali podatnej na 
korozję dlatego wymagały dodatkowego zabezpieczenia przed czynnikami atmosferycznymi, 
a wewnątrz  często wykładziny odpornej na produkty spalania. Kształt przekroju tych kominów 
może być kołowy, owalny lub prostokątny. 

Obecnie kominy wykonywane są ze stali szlachetnej kwasoodpornej. Komin wykonany 

z elementów systemowych dwuściennych jest konstrukcją samodzielną i nie wymaga stosowania 
konwencjonalnych materiałów ceramicznych. 

Kominy przemysłowe ze stali kwasoodpornej wykonywane są jako wielowarstwowe 

dwuścienne. 

Kominy te składają się z: 

–  wewnętrznej rury spalinowej wykonanej ze stali kwasoodpornej w odpowiednim gatunku 

zależnym od składu spalin, 

–  nierdzewnego płaszcza zewnętrznego gwarantującego długotrwałą odporność na warunki 

atmosferyczne, 

–  izolacji z wełny mineralnej lub szklanej. 

Zastosowanie systemu polega na doborze odpowiednich parametrów nowego komina, jego 

średnicy zależnej od urządzenia grzewczego i wysokości podyktowanej najczęściej wymogami 
ochrony  środowiska lub elementów architektonicznych znajdujących się w pobliżu 
projektowanego komina. Oferowane są systemy kominowe z możliwością przyłączenia ich do 
kotłów gazowych, olejowych, na paliwa stale. Żaroodporne systemy kominowe przystosowane 
do odprowadzania dymu pracują bezpiecznie w podciśnieniu w zakresie temperatur od 40 

°C do 

1000 °C i nie stanowią zagrożenia dla budowli nawet o drewnianej konstrukcji szkieletowej czy 
wykonanej z innych materiałów łatwo palnych. Wielowarstwowa izolacja systemów powoduje, 
ze przy temperaturze wewnątrz komina 500 °C, temperatura jego zewnętrznej  ściany nie 
przekracza 40 °C. 

Możliwe są trzy warianty wykonania układu odprowadzania spalin kominów stalowych 

(rys.9): 
1.  Zainstalowanie odpowiednio dobranych elementów częściowo wewnątrz budynku 

z odpowiednim wyprowadzeniem na zewnątrz.  

2.  Zainstalowanie układu odprowadzania spalin na zewnętrznej części budynku, 

z wykorzystaniem  ściany zewnętrznej jako konstrukcji nośnej z odpowiednim 
wyprowadzeniem końcówki komina ponad dach budynku. 

3.  Zainstalowanie układu odprowadzania spalin na odrębnej stalowej konstrukcji nośnej. 

 

Rys. 9. Wykonanie komina stalowego dwuściennego [9]

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

16 

Instalacja systemu odprowadzania spalin polega na zamontowaniu zgodnie z jednym 

z trzech wariantów wszystkich niezbędnych elementów systemu(rys.10) . 

 

Rys. 10. Elementy systemu wykonania komina stalowego dwuściennego [9] 

1-płyta kotwowa 2-wyczystka 3-trójnik 90

° 4-rura 5-czopuch 6-obejma konstrukcyjna 7obejma rury 8-obejma 

trójnika 9-zaślepka ścienna 10-elementy mocujące lub wspornik 11-fundament lub elementy mocujące 

Kominy przemysłowe ze względu na sposób odprowadzania gazów dzielimy na: 

–  z ciągiem naturalnym 
–  z ciągiem sztucznym wytwarzanym przez wentylatory(rys.11) 

 

Rys. 11. Elementy komina o ciągu sztucznym [1, str.25] 

W kotłowniach przemysłowych o ciągu kominowym wymuszonym przez wentylatory, gdzie 

stosuje się paliwa stałe a w szczególności pył i miał  węglowy koniecznie należy stosować 
urządzenia odpylające jak: 
1.  Cyklony (rys.12) w których dym jest doprowadzany z prędkością stycznie do górnej części 

urządzenia. Doznaje tam silnego ruchu wirowego, w wyniku którego ziarna pyłu są 
odrzucane pod wpływem siły odśrodkowej na ścianki cyklonu. Po wykonaniu kilku obrotów 
gaz jest oczyszczony i uchodzi do góry. Ziarna pyłu zsuwają się po ściankach do dolnej 
części urządzenia połączonej ze zbiornikiem pyłu. 

2.  Multicyklony (rys.13) stosowane gdy trzeba odpylać duże ilości gazów. Zbudowane 

z równoległego połączenia kilku cyklonów o wspólnym wlocie i wylocie oraz wspólnym 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

17 

zbiorniku pyłu. W multicyklonach skuteczność odpylania zwiększono dzięki zastosowaniu 
baterii kilkudziesięciu małych cyklonów znajdujących się w tej samej obudowie  

 

                                                                       

 

Rys. 12. Cyklon [3, s. 118].                                                       Rys. 13 Multicyklon [3, s. 118] 

 

3.  Odpylacze elektrostatyczne nazywane elektrofiltrami są urządzeniami stosowanymi do 

oczyszczania gazów jedynie w dużych ciepłowniach i elektrociepłowniach. Zapylony gaz 
przepływa z małą prędkością między elektrodami. Po przyłożeniu wysokiego napięcia 
elektrody emitują duże ilości elektronów, które uderzają w neutralne cząstki gazu, 
wytrącając z nich dalsze elektrony, które z kolei powodują wytrącanie elektronów z innych 
cząstek gazu. Naładowane ujemnie ziarna pyłu poruszają się na skutek działania pola 
elektrostatycznego w kierunku dodatniej elektrody zbiorczej i osadzają na niej. Co pewien 
czas elektroda zbiorcza jest wstrząsana i osadzone na niej ziarna opadają do zbiornika pyłu. 
W odpylaczach elektrostatycznych gazy kominowe mogą przepływać poziomo (rys.14) lub 
pionowo(rys.15). Elektrofiltry charakteryzują się małym oporem stawianym spalinom 
i bardzo dużą sprawnością do 99,9%. 

          

 

          Rys. 14. Elektrofiltr poziomy [3, s. 120].                              Rys. 15 Elektrofiltr pionowy [3, s. 120] 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

18 

4.2.2. Pytania sprawdzające 

 

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 

1.  Z jakich elementów składa się komin fabryczny? 
2.  Z jakich materiałów wykonujemy kominy fabryczne? 
3.  Jak wykonuje się kominy przemysłowe murowane? 
4.  Jakie są rodzaje kominów stalowych? 
5.  Jak wykonuje się kominy przemysłowe stalowe? 
6.  Jak wykonuje się kominy przemysłowe żelbetowe? 
7.  Jakie wymagania stawiane są włazom na kominy fabryczne? 
8.  Jakie urządzenia stosujemy do odpylania spalin? 

 
4.2.3. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Na podstawie informacji zawartych w materiałach nauczania, porównaj kominy murowane, 

stalowe i żelbetowe. 

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się z rodzajami kominów i ich charakterystyką, 
3)  porównać kominy murowane, stalowe i żelbetowe uwzględniając ich budowę, eksploatację 

wady i zalety, 

4)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
5)  dokonać oceny ćwiczenia. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

–  dokumentacja techniczna kominów przemysłowych, 
–  plansze i prospekty kominów przemysłowych, 
–  zdjęcia, filmy przedstawiające kominy przemysłowe, 
–  kartki papieru A4,  
–  ołówki twardości HB, 
–  przybory kreślarskie, 
–  literatura z rozdziału 6 . 
 
Ćwiczenie 2 

Na podstawie informacji zawartych w materiałach nauczania i katalogu producenta 

przygotuj plan działania związany z wykonaniem komina przemysłowego dwuściennego 
izolowanego mocowanego do konstrukcji budynku. Średnica nominalna 500mm ,wysokość 
komina 12m. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się ze schematem poglądowym komina dwuściennego izolowanego ,  
3)  wykonać rysunki lub szkice pomocnicze do wykonania zadania 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

19 

4)  na podstawie katalogu producenta wypisać kolejne czynności związane z montażem komina, 
5)  na podstawie katalogu producenta wypisać elementy komina dwuściennego izolowanego z 

podaniem ich ilości , 

6)  wypisać narzędzia, sprzęt i urządzenia kontrolno pomiarowe niezbędne do wykonania 

działania, 

7)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
8)  dokonać oceny ćwiczenia. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

–  katalogi producentów kominów dwuściennych, 
–  plansze i prospekty kominów przemysłowych, 
–  kartki papieru A4,  
–  przybory  kreślarskie, 
–  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 
 
Ćwiczenie 3 

Z drutu 

∅6 wykonaj zgodnie z zasadami model wejścia na komin przemysłowy złożony z 

pięciu szczebli w skali 1:1. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:  

1)  sporządzić plan działania uwzględniający kolejne czynności  oraz niezbędne materiały  

i narzędzia, 

2)  określić zagrożenia bhp i pożarowe związane z wykonywaniem tego zadania, 
3)  dobrać środki ochrony indywidualnej, 
4)  zorganizować stanowisko pracy , 
5)  dobrać materiały potrzebne do wykonania zadania , 
6)  wykonać model wejścia na komin przemysłowy, 
7)  uporządkować stanowisko pracy, 
8)  wykonać obmiar robót, 
9)  rozliczyć materiały robociznę i sprzęt, 
10) zaprezentować efekty swojej pracy,  
11) dokonać oceny wykonanej pracy. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

−  środki do udzielania pomocy przedmedycznej, 

−  środki zapewniające przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny, 
−  kartki papieru A4,  

−  długopis, 
−  drut stalowy ∅6 do budowy szczebli, 

−  piłka do metalu, 
−  wiertarka z kompletem wierteł, 

−  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

20 

4.2.4. Sprawdzian postępów 
 

Czy potrafisz: 

Tak 

Nie 

1)  charakteryzować kominy fabryczne? 

 

 

2)  określać elementy komina przemysłowego? 

 

 

3)  scharakteryzować materiały do wykonania kominów fabrycznych?   

 

 

4)  określać zasady wykonania  kominów przemysłowych murowanych?  

 

 

5)  rozróżniać rodzaje kominów stalowych?  

 

 

6)  określać zasady wykonania kominów przemysłowych stalowych?  

 

 

7)  określać zasady wykonania kominów przemysłowych żelbetowych?  

 

 

8)  określać wymagania stawiane są włazom na kominy fabryczne?  

 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

21 

4.3. Technika czyszczenia kominów przemysłowych  

 
4.3.1. Materiał nauczania 

 

Zasady czyszczenia komina fabrycznego dużej średnicy: 

1.  Zespół czyszczący komin przemysłowy składa się co najmniej z trzech osób pod kierunkiem 

kwalifikowanego mistrza kominiarskiego. 

2.  Pierwszą czynnością po otwarciu drzwi kominowych lub wykonaniu otworu włazowego jest 

usunięcie nagromadzonego w kominie popiołu, łącznie z opróżnieniem tzw. studzienki. 

3.  Po odpowiednim przewietrzeniu komina można przystąpić do pracy wewnątrz. 
4.  Czyszczenie kominów fabrycznych polega na obmiataniu ścian podszycia komina za 

pomocą miotły kominiarskiej począwszy od wylotu w kierunku podstawy komina. Jako 
narzędzi pomocniczych używa się zmiotki i gracy naramiennej. 

5.  Przy wspinaniu się po klamrach włazowych należy przestrzegać równego tempa i stosować 

częste odpoczynki, przymocowując się pasem do klamer. 

6.  Wspinając się wolno i ostrożnie do góry  należy badać i sprawdzać wytrzymałość 

i bezpieczeństwo poszczególnych klamer. W czasie wspinania nie należy obmiatać ścian. 

7.  Chodzenie po nasadzie kominowej jest zabronione. 
8.  Przy wchodzeniu na szczyt lub przy schodzeniu z niego, nie wolno stawać na klamrze 

pierwszej od góry. 

9.  Czyszczenie wewnętrznej powierzchni komina odbywa się odcinkami, przy schodzeniu 

w dół. 

10.  Podczas czyszczenia należy przymocowywać się do klamer. 
11.  W odpowiednich odstępach należy usuwać odpadającą sadzę, aby nie dopuścić do 

całkowitego zatkania otworu włazowego. Czyni to drugi pracownik, który śledzi między 
innymi cały przebieg czyszczenia. 

12.  Czyszczenie kominów fabrycznych o wysokości powyżej 20m przeprowadza kolejno dwóch 

pracowników. Pierwszy pracownik, po oczyszczeniu górnej, 1/3 części komina, schodzi 
w dół i wychodzi na zewnątrz. Z kolei wchodzi drugi z pracowników, wspinając się w górę 
do wysokości 2/3 długości komina; a schodząc w dół czyści 2/3 komina nie oczyszczone 
przez pierwszego pracownika. 

13.  Po oczyszczeniu komina i usunięciu sadzy należy zamknąć lub zamurować otwór 

i uporządkować miejsce pracy. 

14.  O stwierdzonych podczas czyszczenia brakach lub uchybieniach należy poinformować 

właściciela lub zarządcę obiektu. 
Przy kominach zaopatrzonych w jeden dolny otwór wycierowy czyszczenia przewodu 

odbywa się przez przepychanie od dołu. Stosujemy wtedy szczotki górówki, przepychacze 
o średnicy dobranej przewodu kominowego. Równolegle z przepychaniem należy usuwać 
z podstawy spadu kominowego opadającą sadzę. 

Podczas linowania przewodów kominowych dochodzi często do zahaczenia się różnych 

części kompletu linowego. Najczęściej powodem tego jest: 
–  zahaczenie się liny w spoinie lub w wykruszonej cegle,  
–  zaczepienie się  łańcuszka, szczotki lub liny na wysuniętych do przewodu kominowego 

rurach  łącznikowych lub wystających w przewodach dźwigarach, cegłach, wbitych od 
zewnątrz hakach itp. 
Uwolnienia zahaczonej liny na siłę często prowadzi do mocniejszego zaklinowania lub 

uszkodzenia komina lub narzędzi. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

22 

Sposoby odblokowania kompletu linowego: 

1.  Odhaczenie liny za pomocą innej kuli (rys.16). Kulę po zamocowaniu karabińczykiem 

wpuszcza się  ślizgiem po linie w dół przewodu kominowego. Ciężar kuli połączony 
z wysokością jej opadania może uwolnić zaklinowane części kompletu linowego. 

2.  Użycie drugiej liny z kulą (rys.17). Drugą linę łączy się zaczepem z liną zahaczoną powyżej 

kuli i opuszcza ślizgiem w dół. Po dojściu dowyznaczonego docelowego miejsca następuje 
podnoszenie i opuszczonej drugiej kuli do jednego lub więcej metrów i siłą uderzenia 
próbujemy uwolnić zablokowane części. 

3.  Zastosowanie bolca w miejsce kuli zawieszonej na drugiej linie. Większy ciężar bolca, 

podnosi siłę uderzeniową. 

4.  Nawiercanie otworów w przewodzie kominowym i usunięcie przyczyn zahaczania. 
 

  

.                                      

  

 

Rys. 16. Odhaczanie za pomocą kuli [2, s. 116].Rys. 17. Odhaczanie drugim kompletem linowym [2, s. 117].

 

 
Czopuchy dymowe oczyszcza się za pomocą przepychacza ze szczotką górówką 

dostosowaną do przekroju czyszczonego łącznika. Czyszczenie rozpoczyna się od strony 
paleniska w kierunku przewodu kominowego. Przy długich łącznikach mających kilka otworów 
wycierowych, to czyszczenie odbywa się odcinkami pomiędzy otworami. Czyszcząc odcinkami 
dla zachowania ciągu kominowego otwieramy tylko jeden otwór wycierowy. Dzięki temu sadza 
i pyły ulotnią się do komina a nie do pomieszczeń. Po pracach związanych z czyszczeniem 
łączników i usunięciu sadzy należy szczelnie pozamykać otwory i doprowadzić kanały dymowe 
do stanu używalności. 

Usuwanie sadzy ze spadów kominowych wymaga następujących narzędzi: 

–  kluczy kominiarskich, 
–  gracy naramiennej, 
–  łyżki kominiarskiej,  
–  worka do sadzy, 
–  zmiotki, 
–  przepychacza. 

Przebieg usuwania sadzy: 

1.  Przed otwarciem drzwiczek wycierowych należy podstawić pod nimi worek. 
2.  Sadze znajdujące się w przewodzie zbiera się do worka za pomocą gracy naramiennej lub 

łyżki kominiarskiej. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

23 

3.  Po usunięciu sadzy należy sprawdzić ciąg kominowy przez przystawienie do otworu 

kominowego dłoni. Brak ciągu  świadczy o powstaniu przeszkody w kanale, którą należy 
usunąć. 

4.  Sadze wynosi się na zewnątrz, umieszczając je w pojemniku ognioodpornym w miejscu 

bezpiecznym dla otoczenia. 

5.  Po zakończeniu opisanych czynności należy drzwiczki wycierowe szczelnie zamknąć. 
6.  O ewentualnie stwierdzonych nieprawidłowościach powiadamiamy właściciela lub zarządcę 

obiektu. 
Czyszczenie kominów przełazowych od wewnątrz związane z przechodzeniem przez nie 

odbywa się nadal tam, gdzie nie ma innego dojścia do komina  oraz w wypadkach usuwania ze 
ścian kominowych osadzonej tam sadzy szklistej. Przechodzenie komina może okazać się 
nieodzowne podczas badania stanu technicznego komina, podłączeń lub innych, niedostępnych 
od zewnątrz, związanych z kominem części konstrukcyjnych budynku. 

Przed przystąpieniem do przechodzenia komina należy: 

–  uchylić drzwiczki włazowe i oczyścić je od strony wewnętrznej stosując ruchy jednostronne 

w kierunku wnętrza komina, 

–  przewietrzyć komin, otwierając szeroko drzwiczki włazowe, 
–  wybrać sadzę z podstawy komina, 
–  założyć kominiarkę, chustę ustną lub maskę przeciwpyłową, okulary i rękawice ochronne, 
–  nałożyć obuwie nadające się do wspinania. 

Po takim przygotowaniu i wygaszeniu wszystkich palenisk można przystąpić do pracy 

wewnątrz komina, zabierając ze sobą miotłę trzonową, zmiotkę  ręczną, gracę naramienną 
i latarkę. 

Wspinanie się w kominach: 

1.  Przez kominy o mniejszych przekrojach przechodzi się opierając kolana o ścianę przednią, 

a plecy i stopy o ścianę tylną. Łokcie wspierają się o lewą i prawą ścianę komina. Po silnym 
wsparciu się  łokciami o ściany należy kolana podciągnąć ku górze i znów zaprzeć się 
kolanami i plecami. Ponownie wspierać się jak najwyżej  łokciami o ściany komina, 
podciągając siebie wzwyż i zaprzeć się kolanami i plecami. Czynności te powtarza się aż do 
osiągnięcia wylotu komina. 

2.  Przez kominy o średnich rozmiarach przechodzi się ustawiając się po przekątnej komina. 

Palce prawej nogi są oparte w jednym rogu, a stopa lewej nogi w rogu przeciwległym. 
Łokcie natomiast są wsparte w rogach pozostałych. Kolano lewej nogi wspiera lekko zgięte 
kolano nogi prawej. Przy wspinaniu się należy silnie wspierać się  łokciami, podkurczając 
jednocześnie nogi ku górze. Opierając się ponownie palcami prawej nogi i stopą lewej nogi 
w rogach komina podciągamy się do wylotu komina. 

3.  Przy przechodzeniu kominów o większych rozmiarach stopy i palce rozwartych nóg 

podtrzymują wspinającego się, opartego plecami o ścianę między przeciwległymi rogami 
komina. Przedramiona opierają się silnie o dwie boczne ściany komina. W tej pozycji 
ustawia się stopy i przedramiona na zmianę podczas stopniowego podciągania się  aż do 
osiągnięcia wylotu komina. 

4.  Szczególną ostrożność należy zachowywać przy osiąganiu głowicy komina, mogą 

znajdować się tam obluzowane cegły. Po osiągnięciu wylotu komina należy odpocząć, zdjąć 
maskę przeciwpyłową i okulary. 
Czyszczenie kominów przełazowych odbywa się odcinkami począwszy od ich wylotu. 

Opuszczając się w kominie, czyścimy na zmianę poszczególne jego ściany za pomocą miotły 
trzonowej trzymanej ponad głową. Czyszczenie odbywa się stopniowo podczas zatrzymywania 
się w odstępach około półmetrowych. Czyścimy kolejno przyległe do siebie ściany, każdą 
trzykrotnym tarciem miotły w przód, w tył i ponownie w przód. Gracowanie komina 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

24 

wykonujemy za pomocą gracy naramiennej. Dwie przyległe do siebie ściany gracujemy podczas 
wspinania się w górę, a następnie dwie podczas opuszczania się w dół. Kanały powinno czyścić 
co najmniej 2 pracowników. Podczas pracy kominiarz powinien być zwrócony twarzą 
w kierunku wlotu kanału do komina, aby nie wchłaniać bezpośrednio pyłu i sadzy usuwanej ze 
ścian kanału za pomocą miotły trzonowej lub zmiotki ręcznej. Przy czyszczeniu kanałów 
krótkich sadzę i popiół wybiera się przez jeden otwór wycierowy, natomiast przy kanałach 
długich wykorzystuje się w tym celu wszystkie otwory. 

Po opuszczeniu wnętrza komina włazowego należy wybrać sadzę z jego podstawy, zamknąć 

szczelnie drzwiczki oraz zgłosić zauważone podczas czyszczenia usterki, jak i uwagi własne 
właścicielowi lub zarządcy obiektu.  

Czyszczenie kominów przemysłowych powiązane jest z czyszczeniem palenisk 

rzemieślniczych i przemysłowych jak np. wyposażenie kuchni zbiorowego żywienia, piece 
piekarnicze, cukiernicze, wędzarnie, suszarnie, piece produkcyjne. Aby to wykonać należy 
wcześniej zapoznać się z budową danego urządzenia oraz z zaleceniami producenta odnośnie 
czyszczenia i konserwacji. 

Komin wymaga stosowania normalnych albo dodatkowych zabiegów ochronnych 

w zależności od stopnia agresji gazów odprowadzanych do atmosfery. 

Do normalnych zabiegów ochronnych zaliczamy: 

–  zabezpieczenie ochronne głowicy polegające na pokryciu kształtkami z żeliwa lub grubej 

blachy zwieńczenia kominów tak aby uniemożliwiać przedostawanie się wody opadowej, 
pyłów lub innych zanieczyszczeń pomiędzy wykładzinę a trzon komina. 

–  zabezpieczenie farbą chemoodporną powierzchni komina(rys.19) przed agresją chemiczną 

zewnętrzną na wysokości równej przynajmniej półtorej średnicy zewnętrznej, mierzonej od 
poziomu wylotu komina,  

–  zabezpieczenie elementów metalowych pomalowanie farbą chlorokauczukową lub lakierem 

epoksydowo-poliamidowym wyposażenia znajdującego się na zewnątrz komina, 

–  pomalowanie farbą ochronną odporną na temperaturę wewnątrz komina elementów 

metalowych,  

Dodatkowe zabiegi ochronne należy stosować  

–  w przypadku stosowania paliwa stałego (węgiel kamienny lub brunatny), gdy zawartość 

siarki w paliwie przekracza 2%, przy równoczesnej minimalnej stałej temperaturze wlotowej 
gazów mniejszej niż 150°C, 

–  w przypadku paliwa płynnego gdy zawartość siarki w paliwie przekracza 2%, przy 

równoczesnej minimalnej temperaturze gazów niniejszej niż 180°C,  

W przypadku gazów agresywnych należy wykładzinę wykonać z cegły kwasoodpornej lub 

klinkierowej z zaprawą kwasoodporną z zastosowaniem szkła wodnego potasowego. Uszczelnić 
należy także otwory przy wspornikach podwykładzinowych przed przedostaniem się gazów 
pomiędzy wykładzinę a trzon. Przy wspornikach należy wykonać daszki umożliwiające spływ 
kondensatu a na dole odprowadzenie go na zewnątrz komina. W przypadku dużej zawartości 
siarki, trzon komina od wewnątrz przy wspornikach podwykładzinowych powinien być 
chroniony przed agresją przez powłokę ochronną, malowanie chemoodporne lub fluatowanie. 
Oprócz niezbędnych zabezpieczeń, głowicę należy powlec dodatkowo na zewnątrz powłoką 
ochronną szerokości co najmniej 3 m, licząc od wylotu komina. Elementy stalowe takie jak 
galerie, drabinki  powinny być chronione przed korozją przez pomalowanie farbami 
chemoodpornymi. Elementy osadzone na głowicy jak np. odgromienie powinny być 
metalizowane lub otulone ołowiem. Wykładzina powinna spełniać warunek szczelności spoin.  

Zabezpieczenie przed korozją chemiczną kominów wentylacyjnych. Trzon komina wymaga 

od wewnątrz ochrony antykorozyjnej. Na skutek eksploatacji oraz niszczącego działania 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

25 

środowiska kominy przemysłowe ulegają uszkodzeniom. Uszkodzenia te powinny być możliwie 
szybko naprawione, gdyż w przeciwnym wypadku mogą zainicjować powstanie jeszcze 
większych zniszczeń. Dlatego czyszczenie kominów przemysłowych połączone jest często 
z drobnymi naprawami. 

Zależnie od rodzaju i zakresu naprawianych uszkodzeń wyróżnia się: 

–  naprawy niekonstrukcyjne, powierzchniowe mające na celu przywrócenie kształtu i estetyki 

obiektu, 

–  naprawy konstrukcyjne mające na celu poprawę nośności komina. 
 

                

 

  Rys. 18. Nakładanie powłoki ochronnej na stal [5, s. 79] Rys. 19. Powłoka malarska górnej części komina [5, s. 66]

 

Naprawa kominów żelbetowych polega na: 

–  przygotowaniu podłoża betonowego(rys.20- 4) poprzez usunięciu zniszczonych powłok 

ochronnych i dekoracyjnych , słabo związanego betonu, pyłu itp, 

–  zagruntowaniu powierzchni betonu(rys.20- 1), 
–  nałożeniu powłoki ochronnej antykorozyjnej na oczyszczoną stal (rys.18)(rys.20- 2,6), 
–  uzupełnieniu ubytków w betonie zaprawą naprawczą(rys.20- 3), 
–  szpachlowanie powierzchni masą szpachlową cementowo epoksydową(rys.20- 5), 
–  zagruntowanie powierzchni. 

 

Rys. 20. Elementy systemu naprawczego [5, s. 73]

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

26 

Metody przygotowania powierzchni betonowych: 

–  mechaniczne, polegające na odkuciu uszkodzonego betonu przy pomocy przecinaków, 

młotków pneumatycznych i szlifierek, szczotkowaniu lub piaskowaniu, 

–  hydrauliczne polegające na czyszczeniu wodą pod ciśnieniem. 

Komin stalowy ze stali zwykłej jest budowlą o ograniczonej trwałości i ograniczonym 

czasie użytkowania przyjętym w założeniach projektowych. Zależy to w szczególności od składu 
chemicznego odprowadzanych gazów jakości i zawilgocenia paliwa. Kontrola stanu 
technicznego komina, konstrukcji wspomagających i wyposażenia powinna być przeprowadzana 
jeden raz w roku, najlepiej na wiosnę. Sprawdza się również stan powłok malarskich 
i uszczelnień. Nie dopuszcza się pozostawienia uszkodzeń bez naprawy i konserwacji. Po 
czterech latach użytkowania, a następnie w terminach ustalonych w wytycznych pokontrolnych, 
należy przeprowadzać badania i ocenę stanu technicznego przewodu, które powinny obejmować: 
–  sprawdzenie grubości blach przewodu na całej jego wysokości,  
–  kontrola wlotu czopucha  
–  kontrola połączeń kołnierzowych między segmentami, 
–  sprawdzenie połączenia przewodu z konstrukcją wspomagającą,  
–  kontrola wylotu z komina, 
–  kontrola poziomów koło pomostów; 
–  sprawdzenie połączeń spawanych przewodu oraz połączeń śrubowych i stanu samych śrub; 
–  sprawdzenie i regulację sił w odciągach. 

W przypadku stwierdzenia ubytków grubości blach przekraczających naddatki na korozję 

należy podjąć decyzję o zaprzestaniu dalszej eksploatacji komina. 

Komin o wysokości powyżej 30 m powinien posiadać metrykę, która jest dowodem jego 

stanu technicznego. Metrykę zakłada autor projektu i przekazuje ją  użytkownikowi wraz 
z opracowaną dokumentacją.. Każda informacja zawarta w metryce powinna być opatrzona datą 
oraz danymi o osobie dokonującej wpisu. Metrykę przechowuje użytkownik komina. 

Ochroną antykorozyjną należy objąć przewód gazowy, trzon, konstrukcję wspomagającą 

oraz wyposażenie i fundament.  

Jako zabezpieczenie antykorozyjne stosujemy: 

–  powłoki malarskie,  
–  laminaty z żywic syntetycznych, 
–  powłoki metalizacyjne, 
–  powłoki z gumy, 
–  wykładziny z kształtek lub cegieł chemoodpornych.  

Elementy konstrukcyjne narażone tylko na działanie atmosfery zewnętrznej powinny być 

chronione powłokami malarskimi. Elementy wyposażenia komina zaleca się cynkować ogniowo 
i malować. Po montażu, wszystkie śruby w połączeniach segmentów przewodu i łączników 
z konstrukcją wsporczą należy dodatkowo zabezpieczyć smarem. Fundament komina należy 
zabezpieczyć powłoką bitumiczną. W przypadku występowania kondensatu należy ochronić 
górną powierzchnię fundamentu i zapewnić odpływ skroplin do neutralizatora. 

Przy obmiarze robót związanych z czyszczeniem kominów przemysłowych określamy: 

–  długość komina, 
–  powierzchnia ścian komina i czopucha, 
–  ilość zużytych materiałów pomocniczych, 
–  ilość innych prac. 
–  ilość i wielkość wykonanych i zamurowanych otworów. 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

27 

4.3.2. Pytania sprawdzające 

 
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 

1.  Z ilu osób składa się zespół czyszczący komin przemysłowy? 
2.  Co robimy po otwarciu drzwi kominowych? 
3.  Kiedy możemy przystąpić do pracy wewnątrz komina przemysłowego? 
4.  Na czym polega czyszczenie wewnętrznej powierzchni komina fabrycznego? 
5.  Jak poruszamy się po klamrach komina fabrycznego? 
6.  Jak zabezpieczamy się przed upadkiem podczas czyszczenia powierzchni komina 

fabrycznego? 

7.  Dlaczego usuwamy sadzę podczas czyszczenia komina?  
8.  Kto usuwa sadzę podczas czyszczenia komina? 
9.  Jak przebiega czyszczenie wyjątkowo wysokich kominów fabrycznych? 
10. Co robimy po oczyszczeniu komina fabrycznego? 
 

4.3.3. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Na podstawie informacji zawartych w materiałach nauczania przygotuj plan działania 

związany z czyszczeniem komina murowanego przemysłowego wbudowanego o wysokości 
32m. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się z zasadami czyszczenia kominów fabrycznych , 
3)  scharakteryzować zespół kominiarzy do realizacji tego zadania wypisując liczebność 

i kwalifikacje, 

4)  wykonać rysunki lub szkice pomocnicze do wykonania zadania 
5)  wypisać kolejne czynności związane z czyszczeniem komina, 
6)  wypisać narzędzia, sprzęt i urządzenia kontrolno pomiarowe niezbędne do wykonania 

działania, 

7)  wypisać środki ochrony osobistej kominiarza niezbędne do wykonania działania, 
8)  wypisać środki zabezpieczenia przeciwpożarowego niezbędne do wykonania działania, 
9)  wypisać elementy które należy sprawdzić przed rozpoczęciem czyszczenia komina 

fabrycznego, 

10) zaprezentować efekty swojej pracy, 
11) dokonać oceny ćwiczenia. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 
–  kartki papieru A4,  
–  przybory kreślarskie 
–  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 
 
Ćwiczenie 2 

Na podstawie informacji zawartych w materiałach nauczania przygotuj plan działania 

związany z czyszczeniem komina żelbetowego wolnostojącego. 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

28 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się z zasadami czyszczenia kominów fabrycznych, 
3)  scharakteryzować zespół kominiarzy do realizacji tego zadania wypisując liczebność 

i kwalifikacje, 

4)  wykonać rysunki lub szkice pomocnicze do wykonania zadania, 
5)  wypisać kolejne czynności związane z czyszczeniem komina żelbetowego, 
6)  wypisać narzędzia, sprzęt i urządzenia kontrolno pomiarowe niezbędne do wykonania 

działania, 

7)  wypisać środki ochrony osobistej kominiarza niezbędne do wykonania działania, 
8)  wypisać środki zabezpieczenia przeciwpożarowego niezbędne do wykonania działania, 
9)  wypisać elementy które należy sprawdzić przed rozpoczęciem czyszczenia komina 

fabrycznego żelbetowego, 

10) zaprezentować efekty swojej pracy, 
11) dokonać oceny ćwiczenia. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

–  kartki papieru A4,  
–  przybory kreślarskie, 
–  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 
 
Ćwiczenie 3 

Na podstawie informacji zawartych w materiałach nauczania przygotuj plan działania 

związanych z czyszczeniem komina stalowego kwasoodpornego dwupłaszczowego 
odprowadzającego spaliny z trzonów kuchennych zakładu zbiorowego żywienia. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się z zasadami czyszczenia kominów stalowych kwasoodpornych, 
3)  scharakteryzować zespół kominiarzy do realizacji tego zadania wypisując liczebność i 

kwalifikacje, 

4)  zapoznać się z dokumentacją techniczną komina odprowadzającego spaliny z trzonów 

kuchennych zakładu zbiorowego żywienia, 

5)  wykonać rysunki lub szkice pomocnicze do wykonania zadania, 
6)  wypisać kolejne czynności związane z czyszczeniem komina ze stali kwasoodpornej, 
7)  wypisać narzędzia, sprzęt i urządzenia kontrolno pomiarowe niezbędne do wykonania 

działania, 

8)  wypisać środki ochrony osobistej kominiarza niezbędne do wykonania działania, 
9)  wypisać środki zabezpieczenia przeciwpożarowego niezbędne do wykonania działania, 
10) wypisać elementy które należy sprawdzić  przed rozpoczęciem czyszczenia komina, 
11) zaprezentować efekty swojej pracy, 
12) dokonać oceny ćwiczenia. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

–  dokumentacja techniczna komina odprowadzającego spaliny z trzonów kuchennych zakładu 

zbiorowego żywienia, 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

29 

–  kartki papieru A4,  
–  przybory kreślarskie, 
–  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 
 
Ćwiczenie 4 

Wykonaj czyszczenie kanału połączeniowego podziemnego. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  przeprowadzić działania przygotowawcze przed rozpoczęciem czyszczenia, 
2)  zapoznać się z dokumentacją techniczną kanału podziemnego, 
3)  wykonać oględziny kanału podziemnego, 
4)  sporządzić plan działania uwzględniający kolejne czynności oraz niezbędne materiały 

i narzędzia, 

5)  określić zagrożenia bhp i pożarowe związane z wykonywaniem tego zadania, 
6)  dobrać środki ochrony indywidualnej, 
7)  zorganizować stanowisko pracy, 
8)  dobrać materiały potrzebne przy czyszczeniu czopucha podziemnego, 
9)  wykonać czyszczenie kanału połączeniowego podziemnego zgodnie z zasadami sztuki 

kominiarskiej, 

10) uporządkować stanowisko pracy, 
11) wykonać obmiar robót, 
12) rozliczyć materiały robociznę i sprzęt, 
13) zaprezentować efekty swojej pracy, 
14) dokonać oceny wykonanej pracy. 
 

 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

–  dokumentacja techniczna kanału podziemnego 
–  maszyny i urządzenia właściwe dla zawodu kominiarz, 
–  maszyny i urządzenia pomocnicze, 
–  sprzęt pomiarowo dydaktyczny, 
–  stanowisko dydaktyczne właściwe dla zawodu kominiarz,  
−  środki do udzielania pomocy przedmedycznej, 
–  środki zapewniające przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny, 
–  środek transportu do wywozu popiołu i sadzy na zewnątrz obiektu, 
–  kartki papieru formatu A4, 
–  przybory kreślarskie, 
–  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 
 
Ćwiczenie 5 

Wykonaj czyszczenie kanału połączeniowego nadziemnego. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  przeprowadzić działania przygotowawcze przed rozpoczęciem czyszczenia, 
2)  zapoznać się z dokumentacją techniczną kanału nadziemnego, 
3)  wykonać oględziny kanału nadziemnego 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

30 

4)  sporządzić plan działania uwzględniający kolejne czynności oraz niezbędne materiały 

i narzędzia, 

5)  określić zagrożenia bhp i pożarowe związane z wykonywaniem tego zadania, 
6)  dobrać środki ochrony indywidualnej, 
7)  zorganizować stanowisko pracy, 
8)  dobrać materiały potrzebne przy czyszczeniu czopucha nadziemnego, 
9)  wykonać czyszczenie kanału połączeniowego nadziemnego zgodnie z zasadami sztuki 

kominiarskiej, 

10) uporządkować stanowisko pracy, 
11) wykonać obmiar robót, 
12) rozliczyć materiały robociznę i sprzęt, 
13) zaprezentować efekty swojej pracy,  
14) dokonać oceny wykonanej pracy. 
 

 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

–  dokumentacja techniczna kanału nadziemnego, 
–  maszyny i urządzenia właściwe dla zawodu kominiarz, 
–  maszyny i urządzenia pomocnicze, 
–  sprzęt pomiarowo dydaktyczny, 
–  stanowisko dydaktyczne właściwe dla zawodu kominiarz,  
−  środki do udzielania pomocy przedmedycznej, 
−  środki zapewniające przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny, 

−  środek transportu do wywozu popiołu i sadzy na zewnątrz obiektu, 

−  kartki papieru formatu A4, 
−  przybory kreślarskie, 

−  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 

 
4.3.4. Sprawdzian postępów 

 
Czy potrafisz: 

Tak 

Nie 

1)  zaplanować kolejność prac? 

 

 

2)  ocenić stan techniczny kominów przemysłowych? 

 

 

3)  dobrać narzędzia i sprzęt do czyszczenia kominów? 

 

 

4)  wykonać czyszczenie kominów przemysłowych wbudowanych? 

 

 

5)  wykonać czyszczenie kominów przemysłowych wolnostojących? 

 

 

6)  usunąć sadzę z komina? 

 

 

7)  usunąć narzędzia zablokowane w kominach? 

 

 

8)  wykonać czyszczenie kanałów połączeniowych nadziemnych? 

 

 

9)  wykonać czyszczenie kanałów połączeniowych podziemnych? 

 

 

10) wykonać czyszczenie kominów osłoniętych i nieosłoniętych balustradą? 

 

 

11) wykonać czyszczenie odnogi kanałowej w kominie przełazowym? 

 

 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

31 

5.SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ 

 

INSTRUKCJA DLA UCZNIA 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 

2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

4.  Dodatkowo otrzymałeś oddzielną kartkę na brudnopis, ponieważ w niektórych pytaniach 

musisz dokonać obliczeń. 

5.  Test zawiera 21 zadań dotyczących czyszczenia kominów przemysłowych. Są to zadania 

wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.  

6.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, prawidłową odpowiedź zaznacz 

X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie 

ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową). 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

7.  Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie  

na później . 

8.  Na rozwiązanie testu masz 45 min. 

 

 

 

 

 

 

Powodzenia 

 

 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

32 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 
 

1.  Minimalna szerokość szczebli włazowych powinna wynosić: 

a)  30cm, 
b)  40cm, 
c)  50cm, 
d)  60cm. 
 

2.  Szczeble włazowe zewnętrzne osadza się nad terenem co najmniej: 

a)  1m, 
b)  2m, 
c)  3m, 
d)  4m. 
 

3.  Przy kominach fabrycznych o małej średnicy wewnętrznej można się ograniczyć do szczebli 

wewnętrznych umieszczonych przy wlocie czopuchów i od góry na długości: 
a)  2m, 
b)  5m, 
c)  7m, 
d)  10m. 
 

4.  Wysokość komina składającego się z 4 elementów po 3,2m każdy wynosi : 

a)  9,6m, 
b)  12,8m, 
c)  16,6m, 
d)  18,4m. 

 

5.  Masywna, odpowiednio krzyżowo zbrojona płyta  żelbetowa, na której wznoszona jest 

konstrukcja komina to: 
a)  cokół, 
b)  podszycie, 
c)  fundament, 
d)  płaszcz. 

 

6.  Chodzenie po nasadzie kominowej jest : 

a)  zabronione, 
b)  dozwolone, 
c)  dozwolone przy asekuracji graca naramienna, 
d)  dozwolone przy asekuracji zestawem linowym. 

 

7.  200

°C to: 

a)  200K, 
b)  473K, 
c)  373K, 
d)  400K. 

 

8.  Szczeble włazowe na komin przemysłowy powinny być osadzone w ścianie na głębokości: 

a)  50 mm, 
b)  150 mm, 
c)  200 mm, 
d)  250 mm. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

33 

9.  Ilość 25 cm warstwy popiołu nagromadzonego w 15 m kominie o wymiarach 100x100cm 

wynosi: 
a)  0,15m

3

b)  15m

3

c)  0,25m

3

d)  25m

3

 

10. Przy czyszczeniu komina przemysłowego należy usuwać sadze w odpowiednich odstępach 

ponieważ: 
a)  może nastąpić samozapłon sadzy, 
b)  istnieje niebezpieczeństwo zaczadzenia, 
c)   nie można dopuścić do całkowitego zatkania otworu włazowego, 
d)  może dojść do zawalenia komina. 
 

11. Przy czyszczeniu komina fabrycznego o stwierdzonych nieprawidłowościach należy 

powiadomić: 
a)  straż pożarną, 
b)  właściciela lub nadzorcę budynku, 
c)  policję, 
d)  nadzór budowlany. 
 

12.  Po osiągnięciu wylotu komina należy: 

a)  odpocząć, zdjąć maskę przeciwpyłową i okulary, 
b)  niezwłocznie przystąpić do pracy, 
c)  odpocząć, nie zdejmując maski przeciwpyłowej i okularów, 
d)  przystąpić do pracy po zdjęciu maski przeciwpyłowej i okularów. 
 

13. Pierwszy z dwóch pracowników czyszczących wysoki komin czyści: 

a)  około 1/3 długości od dołu komina, 
b)  około 2/3 długości od dołu komina, 
c)  około 1/3 długości od góry komina, 
d)  około 2/3 długości od góry komina. 
 

14. Urządzenie odpylające spaliny w którym wykorzystuje się siłę odśrodkową to 

a)  cyklon, 
b)  elektrofiltr, 
c)  sprzęgło, 
d)  filtr działkowy. 
 

15. Przy 82 szczeblach włazowych ilość szczebli ochronnych powinna wynosić co najmniej: 

a)  10, 
b)  16, 
c)  20, 
d)  21. 
 

16. Ilość 20mm warstwy sadzy nagromadzonej w 20 m kominie o wymiarach 50x50cm wynosi: 

a)  0,008m

3

b)  0,08m

3

c)  0,8m

3

d)  8m

3

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

34 

17. Zgodnie z kalkulacją, gdy całkowita wartość robot związanych z czyszczeniem komina 

przemysłowego wyniosła 1640zł przy 25% udziale robocizny to wynagrodzenie za pracę 
kominiarza wyniesie: 
a)  164zł, 
b)  328zł, 
c)  410zł, 
d)  820zł. 
 

18. Drugi z pracowników czyszczących komin o wysokości 60m czyści: 

a)  około 20m od dołu komina, 
b)  około 40m od dołu komina, 
c)  około 20m od góry komina, 
d)  około 40m od góry komina. 
 

19. Zmniejszenie przekroju w kominie o wymiarach 100x100cm na 50x50cm oznacza 

zmniejszenie powierzchni o: 
a)  10%, 
b)  25%, 
c)  50%, 
d)  75%. 
 

20. Sprawność urządzenia odpylającego ,zatrzymującego 44 kg pyłów w stosunku do 50 kg 

zawartych w spalinach wynosi 
a)  44%, 
b)  88%, 
c)  144%, 
d)  112%. 
 

21. Wysokość komina posiadającego 74 stopnie włazowe co 30cm wynosi około: 

a)  15m, 
b)  20m, 
c)  25m, 
d)  30m. 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

35 

 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 

Czyszczenie kominów przemysłowych 

Zakreśl poprawną odpowiedź . 

Nr 

zadania 

Odpowiedź Punkty 

a b c  d 

 

a b c  d 

 

a b c  d 

 

a b c  d 

 

a b c  d 

 

a b c  d 

 

a b c  d 

 

a b c  d 

 

a b c  d 

 

10 

a b c  d 

 

11 

a b c  d 

 

12 

a b c  d 

 

13 

a b c  d 

 

14 

a b c  d 

 

15 

a b c  d 

 

16 

a b c  d 

 

17 

a b c  d 

 

18 

a b c  d 

 

19 

a b c  d 

 

20 

a b c  d 

 

21 

a b c  d 

 

Razem:  

 
 

………………………………………… 

Ocena 

  

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

36 

6.  LITERATURA

  

 

 

 

 

 

 

 

 

1.  Fenkann.O. ,Meller M: Kominy stalowe. Wydawnictwo Uczelniane Politechniki 

Koszalińskie Koszalin 1994 

2.  Heryszek A.: Kominiarz i jego wiedza zawodowa. Wydawnictwo Spółdzielcze, Warszawa 

1985  

3.  Krygier K. , Klinke T., Sewerynik J.: Ogrzewnictwo wentylacja klimatyzacja. WSiP, 

Warszawa 1991 

4.  Krygier K. , Kieślowski S.: Technologia Instalacje sanitarne cz.2. WSiP, Warszawa 1998 
5.  Meller M. ,Pożoga T. Wybrane zagadnienia korozji i utrzymania kominów przemysłowych. 

Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej,  Koszalin 2003 

6.  Mrozek W.: Budownictwo przemysłowe cz.1 Wybrane zagadnienia Skrypt Politechniki 

Białostockiej, Białystok 1990 

7.  PN-89/B-10425 Przewody dymowe, spalinowe i wentylacyjne murowane z cegły. 

Wymagania techniczne i badania przy odbiorze 

8.  PN-EN 1443 Kominy -wymagania ogólne 
9.  Katalogi producentów 
10.  Czasopismo: „Kominiarz Polski”