15 Modelowanie form odzieży zgodnie z projektem

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
i NAUKI

Monika Mosionek

Modelowanie form odzieży zgodnie z projektem
plastycznym 311[34].Z2.05

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2005

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Ewa Jachym
mgr Ewa Samojlik

Opracowanie redakcyjne:
Katarzyna Maćkowska

Konsultacja:
dr inż. Janusz Figurski

Korekta:
Joanna Fundowicz
Edyta Kozieł

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[34].Z2.05
Modelowanie form odzieży zgodnie z projektem plastycznym zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu technik technologii odzieży.

Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2005

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Materiał nauczania

4.1. Zasady modelowania wtórnego odzieży okrywającej górną i dolną część ciała

4.1.1. Materiał nauczania

4.1.2. Pytania sprawdzające 21
4.1.3. Ćwiczenia 21
4.1.4. Sprawdzian postępów 23
4.2. Modelowanie bielizny damskiej dla typów figury A i B

4.2.1. Materiał nauczania

4.2.2. Pytania sprawdzające 29
4.2.3. Ćwiczenia

4.2.4. Sprawdzian postępów

4.3. Modelowanie odzieży wierzchniej i nakryć głowy dla sylwetek typu A i B

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.2. Pytania sprawdzające 36
4.3.3. Ćwiczenia

4.3.4. Sprawdzian postępów

4.4. Modelowanie odzieży roboczej

4.4.1. Materiał nauczania

4.4.2. Pytania sprawdzające 39
4.4.3. Ćwiczenia

4.4.4. Sprawdzian postępów

4.5. Modelowanie odzieży dziecięcej dla I grupy wiekowej

4.5.1. Materiał nauczania

4.5.2. Pytania sprawdzające 48
4.5.3. Ćwiczenia

4.5.4. Sprawdzian postępów

4.6. Modelowanie odzieży męskiej sportowej dla typów sylwetek A i B

4.6.1. Materiał nauczania

4.6.2. Pytania sprawdzające 56
4.6.3. Ćwiczenia

4.6.4. Sprawdzian postępów

4.7. Modelowanie przestrzenne

4.7.1. Materiał nauczania

4.7.2. Pytania sprawdzające 63
4.7.3. Ćwiczenia

4.7.4. Sprawdzian postępów

5. Sprawdzian osiągnięć

6. Literatura

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Otrzymujesz do ręki poradnik pt.

„Modelowanie odzieży zgodnie z projektem plastycznym”,

który będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy dotyczącej modelowania na podstawie formy
konstrukcyjnej różnych asortymentów odzieży.

Poradnik ten zawiera:

1) Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś

mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej.

2) Cele kształcenia tej jednostki modułowej.
3) Ćwiczenia, które zawierają:

• wykaz materiałów, narzędzi i sprzętu potrzebnych do realizacji ćwiczenia,
• pytania sprawdzające wiedzę potrzebną do wykonania ćwiczenia,
• sprawdzian teoretyczny,
• sprawdzian umiejętności praktycznych.

4) Materiał nauczania (rozdział 4) umożliwia samodzielne przygotowanie się do wykonania

ćwiczeń i zaliczenia sprawdzianów. Wykorzystaj do poszerzenia wiedzy wskazaną literaturę
oraz inne źródła informacji.

5) Przykład zadania/ćwiczenia oraz zestaw pytań sprawdzających Twoje opanowanie wiedzy

i umiejętności z zakresu całej jednostki. Zaliczenie tego ćwiczenia jest dowodem osiągnięcia
umiejętności praktycznych określonych w tej jednostce modułowej. Wykonując sprawdzian
postępów powinieneś odpowiadać na pytanie tak lub nie, co oznacza, że albo opanowałeś
materiał albo nie.
Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, to poproś nauczyciela

lub instruktora o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną czynność.
Po opracowaniu materiału spróbuj zaliczyć sprawdzian z zakresu jednostki modułowej.
Jednostka modułowa modelowanie odzieży zgodnie z projektem plastycznym, której treści teraz
poznasz jest jednym z modułów koniecznych do zapoznania się z procesami projektowania
i modelowania odzieży – schemat 1.

Bezpieczeństwo i higiena pracy

W czasie pobytu w pracowni wytwarzania odzieży musisz przestrzegać regulaminów,

przepisów BHP i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju
wykonywanych prac. Przepisy te poznasz podczas trwania nauki.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat 1. Układ jednostek modułowych

Moduł 311[34].Z2

Procesy projektowania

i modelowania odzieży

311[34].Z2.01

Wykonywanie rysunku odzieżowego

311[34].Z2.02

Projektowanie odzieży

311[34].Z2.04

Modelowanie podstawowych

form odzieży

311[34].Z2.03

Stylizowanie ubiorów

311[34].Z2.05

Modelowanie form odzieży zgodnie

z projektem plastycznym

311[34].Z2.06

Modelowanie form odzieży dla

sylwetek nietypowych

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

− posługiwać się terminologią z zakresu konstrukcji i modelowania form odzieży,
− scharakteryzować rodzaje modelowania form odzieży,

− zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz

wymaganiami ergonomii,

− dobrać materiały, narzędzia oraz przybory kreślarskie i rysunkowe,
− określić położenie podstawowych punktów pomiarowych ciała ludzkiego,

− posługiwać się przyrządami pomiarowymi,

− przeprowadzić pomiary antropometryczne,
− zapisać pomiary antropometryczne,

− wykonać pomiary krawieckie,

− porównać wyniki pomiarów krawieckich z tabelami pomiarów antropometrycznych,
− wykonać pomiary niezbędne do wykonania konstrukcji i modelowania podstawowych form

odzieży,

− wykonać konstrukcję form spódnicy podstawowej,

− wykonać standard konstrukcji spodni damskich, męskich i dziecięcych,
− wykreślić konstrukcyjnie formy bluzki podstawowej,

− wykreślić konstrukcyjnie formę rękawa podstawowego,

− wykreślić konstrukcyjnie formy koszuli męskiej,
− wykreślić konstrukcyjnie formy kołnierza do bluzki i koszuli męskiej

− wykreślić konstrukcyjnie formy stanika dziecięcego,

− wykreślić konstrukcyjnie formy kamizelki damskiej i męskiej,
− opracować dokumentację konstrukcyjno-modelową dla podstawowego modelu odzieżowego,

− charakteryzować różne stroje historyczne,

− charakteryzować typowe stroje ludowe.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

− odczytać projekt plastyczny modelu odzieżowego,

− wykorzystać projekt plastyczny lub fotografię ubioru do modelowania konstrukcyjnego

lub wtórnego

− zorganizować stanowisko do modelowania odzieży zgodnie z zasadami bezpieczeństwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz wymaganiami ergonomii,

− dobrać materiały, narzędzia i przybory do sporządzania form odzieży,

− wykonać modelowanie wtórne spódnic,

− wykonać modelowanie wtórne spodni,
− wykonać modelowanie wtórne bluzek,

− wykonać konstrukcję i modelowanie form odzieży dla różnych grup wiekowych,

− wykonać konstrukcję i modelowanie form odzieży wierzchniej,
− wykonać modelowanie bielizny,

− wykonać modelowanie odzieży inspirowanej różnymi stylami mody współczesnej,

− wykonać modelowanie odzieży inspirowanej strojami historycznymi i regionalnymi,
− wykonać modelowanie odzieży dziecięcej i młodzieżowej,

− wykonać konstrukcję i modelowanie nakryć głowy,

− wykonać konstrukcję i modelowanie odzieży sportowej,
− wykonać modelowanie wtórne odzieży damskiej dla typów figury A i B,

− wykonać modelowanie wtórne odzieży męskiej dla typów figury A i B,

− wykonać modelowanie wtórne odzieży ochronnej,
− zastosować zasady modelowania przestrzennego odzieży,

− przygotować manekin krawiecki do modelowania przestrzennego,

− wykonać modelowanie przestrzenne podstawowych form odzieży,
− wykonać modelowanie przestrzenne odzieży fantazyjnej.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Zasady modelowania wtórnego odzieży okrywającej górną

i dolną część ciała

4.1.1. Materiał nauczania

Modelowanie odzieży na płaszczyźnie za pomocą formy konstrukcyjnej (zwane

wtórnym) polega na przekształcaniu formy konstrukcyjnej opracowanej na daną wielkość
odzieży z uwzględnieniem odpowiednich dodatków konstrukcyjnych. Przekształcanie formy
konstrukcyjnej na formę modelową polega, między innymi na następujących czynnościach:

− przecinanie i rozsuwanie elementów formy,

− przenoszeniu zaszewek i cięć w inne miejsca,

− dodawanie wielkości dodatków na różne zapięcia ( jednorzędowe i dwurzędowe) oraz

modelowanie kształtów wyłogów,

− modelowanie karczków, kieszeni i innych elementów odzieżowych.
Na podstawie jednej formy konstrukcyjnej można otrzymać kilka różnych form modelowych

odzieży.
Przebieg modelowania po wyborze projektu plastycznego odzieży:
1) Skopiować formy podstawowe, oznaczyć najważniejsze linie: linie talii, bioder, zaszewki,

pachy, kolana, kantu.

2) Sprawdzić formy:

− skontrolować czy szerokość formy = wymiarom ciała + dk,

− porównać długość linii konturowych: boków, zaszewek itp.

3) Wyznaczyć linie modelowe zgodnie z projektem:

− zachować proporcje w rozmieszczeniu linii cięć, w miarę potrzeby dokonać pomiarów

kontrolnych na sylwetce,

− wyznaczyć, punkty montażowe na liniach cięć,

− wyznaczyć, w elementach krojonych ze skosu, kierunek nitki prostej (osnowy).

4) Rozciąć i przemodelować formę wg projektu:

− przenieść zaszewkę w inne miejsce,

− zmodelować cięcia, fałdy, zmarszczenia, zakładki itp.,

− przykleić elementy formy i wyznaczyć nowe linie konturowe.

5) Wpisać nazwy elementów wyrobu odzieżowego:

− sprawdzić oznaczone punkty montażowe,

− nazwać części formy, np. karczek, dolna część przodu.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Odmiany modelowe spódnic

Spódnica dżinsowa – spódnica wykonana z teksasu.

Wzorowana na formie dżinsów, ma ich charakterystyczne
elementy: dwie nakładane tylne kieszenie umieszczone pod
karczkiem dżinsowym, dwie przednie kieszenie o półokrągłej
linii, całość podwójnie stębnowana.

Spódnica kloszowa – spódnica rozszerzająca się ku dołowi na kształt dzwonu
i tworząca swobodnie układające się fałdy; występuje w następujących
odmianach:
− spódnica rozszerzana poniżej bioder- krojona w układzie wzdłuż nitki

osnowy,

− spódnica z większym obwodem dołu – krojona na podstawie wycinka koła,

− spódnica z dużym obwodem dołu – krojona na podstawie połowy koła,
− spódnica z bardzo dużym obwodem dołu – krojona na podstawie całego koła.

Spódnica plisowana – spódnica z zaprasowanymi fałdami, bywa krojona
na podstawie całego lub części koła lub wzdłuż nitki osnowy.

Spódnica portfelowa – wędzie zachodzą na siebie, tworząc portfelową
przegródkę. Założenie to może być umieszczone z przodu lub z tyłu. Krawędzie
są często wykończone lamówką.

Spódnica z falbaną – spódnica, w której dół jest wykończony falbaną
w postaci pasa materiału o dowolnej szerokości; jedna krawędź pasa jest
zmarszczona i przyszyta do dołu spódnicy.

Spódnica z fałdami – spódnica z fałdami umieszczonymi dookoła
lub zgrupowanymi z tyłu, z przodu, na bokach.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Spódnica z godetami – spódnica o dole poszerzonym przez wstawienie
w rozcięcia klinów w kształcie trójkąta, tzw. godetów.

Spódnica prosta – spódnica o linii prostej składająca się z dwóch części – tyłu
i przodu, połączona szwami bocznymi.

Rys. 1. Odmiany modelowe spódnic
Źródło:

Parafianowicz Z.: Słownik odzieżowy. WSiP, Warszawa 1999.

Modelowanie spódnicy z karczkiem

Rysunek modelowy i opis modelu: Na sylwetce przedstawiona jest spódnica
z prostym karczkiem i kontrafałdą na linii środka przodu. Cięcie karczka nieco
powyżej bioder. Zaszewki dopasowujące w czasie modelowania zostają ukryte
w cięciu karczka. Dół lekko poszerzony. Karczek wszyty do paska. Pasek
szeroki
na 3,0 cm, zapięty na jeden guzik.

Rys. 2. Rysunek modelowy spódnicy
Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży na dolną część ciała. SOP, Toruń 1999

Kolejność czynności przy modelowaniu przodu spódnicy:

1. Odbić i wyciąć formę przodu spódnicy podstawowej.
2. Wyznaczyć linię karczka; równolegle do linii bioder, w odległości 10,0 – 12,0 cm od linii

talii. Wyznaczyć punkty montażowe i pionową linię cięcia od B4. Punkty montażowe
znajdują się na liniach konturowych formy i służą do zaznaczania miejsca prawidłowego
połączenia krawędzi dwóch lub więcej wykrojów.

3. Karczek odciąć, zamknąć zaszewkę dopasowującą aż do linii dolnej karczka.
4. Dół spódnicy rozciąć od dołu i rozsunąć w cięciu o 2,0, a na boku 1,0 lub w cięciu 4,0,

a na boku 2,0 cm.

5. Przykleić karczek spódnicy – środek karczka wzdłuż linii pionowej od wyznaczonego

T1.

6. Niżej przykleić dół spódnicy rozkloszowanej, środek przodu wzdłuż linii pionowej.
7. Dodać na kontrafałdę, równolegle do środka przodu dolnej części spódnicy (dowolnie),

12,0 – 14,0 cm.

8. Wykreślić linie konturowe karczka i dołu spódnicy.
9. Odbić na bibułce karczek i dół spódnicy z kontrafałdą. Aby otrzymać całą szerokość

przodu, przyłożyć złożenie bibułki wzdłuż linii środka karczka i dołu – wzdłuż dodania
na kontrafałdę.

10. Wyciąć obie formy z podwójnie złożonej bibułki.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11. Uformować kontrafałdę.
12. Sprawdzić długość dolnej linii karczka i górnej linii dolnej części spódnicy

po uformowaniu fałdy. Obie długości muszą być jednakowe.

13. Nakleić blisko siebie zmodelowane formy spódnicy. Na linii karczka uwidaczniają się

zaszewki przeniesione z linii talii w czasie zmodelowania.

Tył spódnicy z karczkiem modeluje się tak samo, jak formę przodu

Rys. 3. Modelowanie spódnicy z karczkiem i kontrafałdą
Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży na dolną część ciała. SOP, Toruń 1999

Karczek – górna odcięta część tyłu lub przodu wyrobu odzieżowego okrywającego górną

część ciała (np. k. koszuli, k. bluzki) lub dolną (np. k. spódnicy, k. spodni).

Linie modelowe karczków występujących w wyrobach odzieżowych okrywających

dolną część ciała.

Rys. 4

Odmiany modelowe karczków

Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży na dolną część ciała. SOP, Toruń 1999

Odmiany modelowe spodni

Spodnie

dolna część ubioru z nogawkami o różnej długości. Ludowym odpowiednikiem

określenia spodni jest nazwa „portki”.
Spodnie narciarskie – spodnie przeznaczone do jazdy na nartach. Klasyczna forma spodni
narciarskich charakteryzuje się nogawkami zwężającymi się ku dołowi, tzw. linia norweska
i kieszeniami zapinanymi na zamki błyskawiczne oraz przystosowaniem do noszenia na
szelkach. Drugą odmianą spodni narciarskich są spodnie o prostej linii, zasłaniające cholewkę
buta. Spodnie te mają podwójną nogawkę u dołu: wewnętrzną – w formie stopki bez pięty
wpuszczaną do buta i zewnętrzną – zachodzącą na but, chroniącą przed dostaniem się śniegu do
wnętrza buta. Trzecią odmianą spodni narciarskich są spodnie o nogawkach z otworami
przystosowanymi do butów narciarskich zapinanych na klamry.
Spodnie sztuczkowe – spodnie męskie z tkaniny w prążki noszone do żakietu lub do czarnej
marynarki z krepy. Przymiotnik „sztuczkowy” pochodzi od słowa „sztuczka”, co z kolei oznacza

asymetryczne

symetryczne

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

niewielką sztukę lub odmierzony kawałek tkaniny. Dawniej tkaniny przeznaczone na tego
rodzaju spodnie były sprzedawane w „sztuczkach”.
Spodnie treningowe – spodnie wykonane z tkaniny elastycznej lub dzianiny, w których doły
nogawek ściągnięte są gumą albo ściągaczem lub wykończone strzemiączkiem i rozcięciem
zapinanym na zamek błyskawiczny.

Modelowanie spodni dla typów figur A i B
Konstrukcja spodni typu dżinsy. Konstrukcja spodni typu dżinsy podana jest na wymiary
reprezentantki typu B
Podział połowy obwodu bioder:

Szerokość przedniej części nogawki =

obt – 1,0

Szerokość tylnej części nogawki =

obt + 1,0

Połowa obwodu bioder =

obt

Konstrukcja i modelowanie przedniej części nogawki
Opis:
TD = ZTv
TU = ZTv – ZUo

UB =

obt + 3,0

DK = ZKo - położenie linii kolana można wyliczyć za pomocą wzoru: DK =

UD + 8,0

= 3,0

obt – 1,0

obt + 1,0

= 1,5

(obt – ot ) – 0,5

= D

szerokość nogawki -1,0

= K

= D

± a gdzie: a – wielkość zależna od nogawki.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 5. Konstrukcja i modelowanie przedniej części nogawki
Źródło:

Parafianowicz Z.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1995

Konstrukcja i modelowanie tylnej części nogawki

U U

obt – 2,0

obt + 2,0 – z punktu B

wystawiamy prostopadłą do prostej U

Z punktu T

prowadzimy prostopadłą na linię środka tyłu

= (

obt – 9,0) – B

– Szerokość podkroju krocza tylnej części nogawki,

gdzie: (

obt – 9,0) szerokość podkroju krocza dla spodni

damskich typu dżinsy.

Konstrukcja dżinsów uwzględnia równoległość szwów: zewnętrznego i wewnętrznego:
D

= K

= 4,0

= B

- K

) Punkty: B

i B

łączymy prostymi z punktami: K

i K

Wykreślamy linie wewnętrzne. Z punktów: U

i U

wystawiamy prostopadłe do tych linii.

Czynność tę wykonujemy w celu uzyskania równego przebiegu linii wewnętrznej, ponieważ
nogawki dżinsów łączone są jednocześnie szwem wewnętrznym.
T

= 0,5

÷ 1,0 wielkość wcięcia na linii środka tyłu.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

t = ( T

+ T

) – (

ot + 1,5 )

Od punktu T

odmierzamy obustronnie szerokość zaszewki równą obliczonej wielkości t.

Modelowanie form dżinsowego karczka

Linia karczka w tylnej części nogawki przebiega wzdłuż nitki wątku tkaniny. Zamykamy

zaszewkę na linii talii, otrzymując zaszewkę na linii karczka.

Rys. 6. Modelowanie tylnej części nogawki
Źródło:

Parafianowicz Z.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1995

Modelowanie bluzek

Przenoszenie zaszewki piersiowej w bluzce damskiej –

zaszewkę konstrukcyjną (piersiową)

można przenieść w dowolnie wybrane miejsce na liniach konturowych bluzki. Wybór miejsca
przeniesienia zaszewki zależy od wybranego modelu i typu budowy kobiety.

Kolejność przy przenoszeniu zaszewki:
− Przygotować formę przodu bluzki, oznaczyć punkt P

= punkt brodawkowy

− Wyznaczyć na formie bluzki miejsce planowanego przeniesienia zaszewki piersiowej

zgodnie z projektem plastycznym. W każdym przypadku linia przeniesienia zaszewki
powinna być skierowana do punktu P

− Rozciąć formę bluzki w wyznaczonym miejscu, od linii konturowej do punktu P

− Zamknąć zaszewkę konstrukcyjną; sprawdzić na linii środka przodu, czy otrzymana linia

jest linią prostą.

− Zaznaczyć długość zaszewki; należy ją skrócić od P

= 3,0 cm

− Wykreślić linię konturową formy otrzymanej w wyniku modelowania.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 7. Przenoszenie zaszewek a) na linię ramienia, b) na linię szyi, c) na linię pachy, d) na linię boku,
e) na linię dołu
Źródło:

Parafianowicz Z.: Słownik odzieżowy. WSiP, Warszawa 1999

Modelowanie zaszewki barkowej

Kształtowanie zaszewki barkowej uzależnione jest od wypukłości łopatek. Zaszewkę

barkową otrzymuje się przez skrócenie długości podkroju pachy tyłu.
Kolejność czynności:
− Skopiować z konstrukcji i wyciąć formę tyłu bluzki.

− Zaznaczyć linie: S, P, T, B.

− Wykonać zadania wg następującego opisu:
SC = 1/2 odcinka SP
CC

= wyznaczenie linii łopatek – linia pozioma

= wyznaczenie położenia zaszewki barkowej = 1/2 CC

+ 0,5

= kąt prosty,

= skrócenie podkroju pachy = 1,0 – 1,5 cm

–

Skrócenie zaszewki barkowej o 2 cm.

Rys. 8. Modelowanie zaszewki barkowej

Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży na górną część ciała. SOP, Toruń 1999

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zaszewkę barkową można przenieść w następujące miejsca formy:

− na linię barku,

− na linię podkroju szyi,

− na linię podkroju pachy w cięciu karczka.

Rys. 9. Przeniesienie zaszewki barkowej: a) na linię barku, b) na linię podkroju szyi, c) na linię podkroju pachy
w cięciu karczka
Źródło: Parafianowicz Z.: Słownik odzieżowy. WSiP, Warszawa 1999

Kołnierze w odzieży damskiej-

Kołnierz w ubiorze stanowi bardzo ważny element

dekoracyjny, wykańcza i ozdabia podkrój szyi. Starannie wymodelowany i uszyty kołnierz może
dodać elegancji i lekkości, w przeciwnym wypadku może zepsuć wygląd gotowego wyrobu
odzieżowego.

Kołnierze podlegają częstym zmianom mody. Dobór fasonu kołnierza zależy od wielu

czynników, najważniejsze z nich to:

− cechy charakterystyczne sylwetki i kształt szyi,

− rodzaj tkaniny i przeznaczenie wyrobu,

− rodzaj zapięcia itp.

Rozróżnia się kołnierze wykładane, stojące i leżące.
Pod względem techniki modelowania form kołnierze można podzielić na trzy rodzaje:
− kołnierze modelowane na podstawie podkroju szyi przodu,

− kołnierze modelowane na podstawie wykreślonego kąta prostego,

− kołnierze modelowane na podstawie formy przodu i tyłu.

Kołnierze modelowane na podstawie wykreślonego kąta prostego
a) kołnierz stojący – wykładany
b) kołnierz sportowy,
c) kołnierz koszulowy.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 10. Kołnierze modelowane na podstawie wykreślonego kąta prostego
Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży na górną część ciała. SOP, Toruń 1999

Wymienione kołnierze zaliczane są do stojących. Długość kołnierzy wyznacza się na

podstawie sumy pokrojów przodu i tyłu lub ½ obwodu szyi. Szerokość dowolna, ale uzależniona
od rodzaju kołnierza. Kołnierze stojące stosowane są w bluzkach i sukienkach damskich oraz
w koszulach i wdziankach męskich.
Modelowanie kołnierza koszulowego na stójce.

a) Kołnierz krojony wraz ze stójką:

wykreślić kąt prosty, oznaczyć punktem S
SS

= 1,5 cm,

= szerokość stójki= 2,5- 3 ,0 cm,

= szerokość kołnierza = 4,0 cm,

= długość kołnierza = 1/2 obwodu w szyi = 18,0 cm,

= uzupełnienie prostokąta,

= w połowie odcinka SS

− od punktu S

w górę odmierzyć 0,5 cm,

− od punktu S

w górę odmierzyć 0,7 cm,

= dodanie na zapięcie = 2,0-3,0 cm

−

od punktu S

= 1,0 cm,

−

od punktu S= 1,0 cm,

wykreśl dolną linię konturową od punktu S

do S

od S

wykreśl linię przerywaną równoległą do konturu dołu,

pozostałe linie konturowe zaznacz jak na rysunku.

Rys. 11. Modelowanie kołnierza koszulowego na stójce
Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży na górną część ciała. SOP, Toruń 1999

Kołnierze modelowane na podstawie podkroju szyi przodu

Kołnierze te krojone są łącznie z przodami i zaliczane są do kołnierzy wykładanych.

Szerokość i kształt zewnętrzny kołnierza oraz głębokość dekoltu zależą od gustu, upodobania
i przeznaczenia wyrobu odzieżowego. Kołnierze szalowe mają szerokie zastosowanie w odzieży
damskiej i męskiej. W odzieży damskiej występują w bluzkach, sukienkach, żakietach, kurtkach,
płaszczach, a także w piżamach, porannikach i płaszczach kąpielowych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 12. Kołnierze modelowane na podstawie podkroju szyi przodu
Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży na górną część ciała. SOP, Toruń 1999

Modelowanie kołnierza szalowego
Kolejne czynności przy modelowaniu:
1) Skopiować formę przodu bluzki damskiej do talii.
2) Przenieść zaszewkę konstrukcyjną (piersiową ) na linię boku.
3) Dodać na zapięcie =2,0 cm
4) Wyznaczyć głębokość dekoltu= 12,0 do 15,0 cm
SK= przedłużyć linię barku= 2,0 cm
5) Punkt K połączyć linią przerywaną z głębokością dekoltu, jest to linia wyznaczająca

załamanie wyłogu:
KK

= długość podkroju szyi w tyle + 0,5 cm = 8,0 cm

= kąt prosty.

= wyznaczenie załamania kołnierza = 2,0 cm

= szerokość stójki = 2,0 cm

6) Punkt K

połączyć z punktem S.

= kąt prosty

= szerokość kołnierza = 7,0 cm

7) Wyznaczyć zewnętrzny kształt kołnierza.

Rys. 13. Modelowanie kołnierza szalowego
Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży na górną część ciała. SOP, Toruń 1999

Kołnierze modelowane na podstawie formy przodu i tyłu bluzki

a) kołnierz okrągły „be-be”,

b) kołnierz marynarski,
c) kołnierz wykładany.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wymienione kołnierze zalicza się do płaskich i jak nazwa wskazuje, układają się płasko na

górnej części ubioru. Długość kołnierzy uzależniona jest od długości podkroju szyi przodu i tyłu
w formach. Szerokość związana jest z modelem. Kołnierze leżące odsłaniają szyję, dlatego
stosuje się je najczęściej w odzieży dziecięcej i młodzieżowej oraz w odzieży damskiej dla osób
z krótką szyją.
Modelowanie kołnierza okrągłego „be-be”

Kolejność czynności:

Przygotować formę przodu i tyłu bluzki
Przenieść zaszewkę piersiową na linie boku.
Przykleić formę przodu i wyznaczyć punkt S.
S = punkt styczny z podkrojem szyi tyłu. Bark przodu i tyłu od strony pachy założyć na

siebie na szerokość 2,0 – 3,0 cm

Wyznaczyć kształt i szerokość kołnierza według danych podanych na rysunku.

Rys. 14. Modelowanie kołnierza okrągłego „be – be”
Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży na górną część ciała. SOP, Toruń 1999

Rękawy w odzieży damskiej
Rękaw to część odzieży okrywająca kończynę górną. Rękawy dzielą się na:
− rękawy krótkie,

− rękawy długie.

W praktyce stosowane są także określenia: rękaw do łokcia, rękaw 3/4 lub 7/8. Wszystkie te

długości możemy otrzymać z formy rękawa podstawowego. Formę rękawa można przekształcać
w różne odmiany modelowe. Na wybór modelu wpływ mają: rodzaj i grubość materiału,
przeznaczenie wyrobu, budowa sylwetki kobiecej, aktualna moda, rodzaj asortymentu.
Rękawy długie
Formę rękawa długiego można również modelować w celu otrzymania różnych odmian
rękawów szerokich. Może do nich należeć:
− rękaw poszerzony do dołu,

− rękaw poszerzony od linii łokcia do dołu,

− rękaw zwężony dołem z bufką.
Modelowanie rękawów długich
Kolejność czynności:
− odbić na bibułce i wyciąć formę rękawa długiego,

− oznaczyć linię łokcia oraz linię cięć na podstawie linii przerywanych na konstrukcji rękawa

od punktów P

i R

, według wzoru na niżej zamieszczonym rysunku,

− podzielić szerokość zaszewki łokciowej na połowę i połączyć środek zaszewki z punktem

− wyznaczyć linię środkową między dwiema liniami pionowymi – powstanie w ten sposób

trzecia linia do cięć modelowych,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

− rozciąć formę,

− przykleić elementy formy rękawa rozsuwając o odpowiednie wielkości,

− wykreślić nowe linie konturowe zmodelowanej formy.

Rys. 15. Przygotowanie rękawa długiego do modelowania
Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży na górną część ciała. SOP, Toruń 1999

Rys. 16. Rękaw długi poszerzony dołem
Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży na górną część ciała. SOP, Toruń 1999

Rys. 17. Rękaw długi poszerzony od linii łokcia do dołu
Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży na górną część ciała. SOP, Toruń 1999

Rękawy krótkie

Formę rękawa krótkiego otrzymuje się z konstrukcji rękawa długiego odmierzając od

najwyższego punktu kuli rękawa dowolną długość. Linia prostopadła do wyznaczonej długości
jest linią dołu rękawa. Na podstawie formy rękawa krótkiego można modelować następujące
odmiany:
− rękaw poszerzony na linii dołu,

− rękaw marszczony na linii wszycia do pachy,

− rękaw marszczony na linii wszycia do pachy i na linii dołu.

Modelowanie rękawów krótkich
Kolejność czynności:
− wyznaczyć na formie rękawa długiego pożądaną długość odmierzając: od punktu R

= 22,0-

25,0 cm,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

− wyznaczyć linie pionowe cięć dzieląc formę na sześć części,

− rozciąć formę, przykleić elementy formy rozsuwając po 2 cm,

− wykreślić nowe linie konturowe zmodelowanej formy.

Rys. 18. Przygotowanie rękawa krótkiego do modelowania
Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży na górną część ciała. SOP, Toruń 1999

Rys. 19. Rękaw krótki poszerzony na linii dołu
Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży na górną część ciała. SOP, Toruń 1999

Rys. 20. Rękaw krótki marszczony na linii wszycia do pachy
Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży na górną część ciała. SOP, Toruń 1999

Rys. 21. Rękaw krótki marszczony na linii wszycia do pachy i na linii dołu
Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży na górną część ciała. SOP, Toruń 1999

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakie znasz zasady modelowania wtórnego?
2. Jakie znasz odmiany modelowe spódnic?
3. Czym charakteryzuje się spódnica dżinsowa?
4. W które miejsca można przenieść zaszewkę piersiową?
5. W które miejsca można przenieść zaszewkę barkową?
6. Jakie znasz rodzaje kołnierzy pod względem techniki modelowania?
7. Jakie znasz rodzaje rękawów?
8. Czy potrafisz zmodelować bluzkę w stylu sportowym?
9. Czy potrafisz zmodelować spodnie typu dzwony?

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie projektu plastycznego spódnicy z karczkiem i fałdami wykonaj

modelowanie przodu i tyłu spódnicy w dwóch etapach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby

wykonać ćwiczenie, powinieneś:

Etap I
− odbić i wyciąć dwie formy przodu i tyłu spódnicy (skali 1:1),

− w przodzie wyznaczyć linię karczka oraz linię fałd,

− w tyle wyznaczyć linię potrzebną na rozkloszowanie spódnicy.
Etap II
Przód
− odciąć karczek, zamknąć zaszewkę dopasowującą aż do linii dolnej karczka,

− dół spódnicy rozciąć od dołu i rozstawić na szerokość fałd (6,0 cm),

− przykleić karczek spódnicy pamiętając, aby środek karczka ułożyć wzdłuż linii pionowej,

− niżej przykleić dół spódnicy, środek również wzdłuż linii pionowej,

− dodać na fałdę, równolegle do środka dolnej części spódnicy,

− wykreślić zewnętrzne linie konturowe karczka i dołu spódnicy.
Tył
− rozciąć od dołu i rozstawić zamykając zaszewkę dopasowującą,

− przykleić tył spódnicy wzdłuż linii pionowej,

− wykreślić zewnętrzne linie formy.

Wyposażenie stanowiska pracy:
− dwie formy przodu i tyłu spódnicy podstawowej,

− papier kolorowy, przybory kreślarskie, nożyczki, klej, skalówka.

Ćwiczenie 2
Na podstawie projektu plastycznego bluzki, wykonaj modelowanie przodu i tyłu w dwóch
etapach, a następnie zaprojektuj i wykonaj modelowanie kołnierza.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

Etap I
− skopiować i wyciąć dwie formy przodu i tyłu bluzki (skala 1:1),

− w przodzie wyznaczyć linię karczka oraz linię cięć,

− w tyle wyznaczyć linie potrzebne do zmodelowania zaszewki barkowej.
Etap II
Przód
− odciąć karczek, przenieść zaszewkę piersiową na linie karczka,

− przykleić karczek bluzki pamiętając, aby środek karczka ułożyć wzdłuż linii pionowej,

− niżej przykleić dolną i boczną część bluzki środek przodu również wzdłuż linii pionowej,

− wykreślić zewnętrzne linie karczka i dołu spódnicy.
Tył
− zmodelować i skrócić zaszewkę barkową,

− wykreślić zewnętrzne linie formy.
Etap III
− wypisać kolejność czynności przy modelowaniu zaprojektowanego kołnierza,

− wykonać modelowanie kołnierza z godnie z projektem.

Wyposażenie stanowiska pracy:
− dwie formy przodu i tyłu bluzki podstawowej,

− papier kolorowy, przybory kreślarskie, nożyczki, klej, żurnale.

Ćwiczenie 3
Wykonaj modelowanie przodu i tyłu spodni typu dzwony dla reprezentantki sylwetki typu A
w dwóch etapach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

Etap I
− odbić i wyciąć dwie formy przodu i tyłu spodni (skala 1:1), zaznaczyć linię kolana i linię

środka nogawki (kantu),

− w przodzie i w tyle, od linii kolan wyznaczyć linie prostopadłe do dołu.
Etap II
− przeciąć nogawkę na linii kolan,

− przeciąć dolną część nogawki po wyznaczonych liniach pionowych,

− rozstawić elementy dolnej części nogawki o wartość potrzebną na rozkloszowanie,

− środek nogawki przykleić wzdłuż linii pionowej,

− wykreślić nowe linie konturowe.

Wyposażenie stanowiska pracy:
− dwie formy przodu i tyłu spodni podstawowych,

− papier kolorowy, przybory kreślarskie, nożyczki, klej.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

tak

nie

1) wykreślić linie modelowe spódnicy?

2) przenieść zaszewkę dopasowującą na linie karczka?

3) zmodelować fałdę spódnicy?

4) wykreślić kontury zmodelowanej formy?

5) przenieść zaszewkę barkową na linię szyi?

4.2. Modelowanie bielizny damskiej dla typów figury A i B

4.2.1. Materiał nauczania

Bielizna –

wyroby odzieżowe przeznaczone do noszenia bezpośrednio na ciele,

przystosowane do częstego prania. Do bielizny zalicza się: koszulę nocną, koszulę dzienną
damską, koszulę dzienną męską, halkę, piżamę, peniuar, podkoszulek, kombinacje biustonosz,
gorset, pas do podtrzymywania pończoch, majtki, figi, slipy, kalesony, reformy, rajstopy.
Bielizna pojawiła się w Europie w XIII w. wraz ze wzrastającą higieną osobistą. Do XVIII w.
była to tylko koszula.

Bielizna dzienna dla kobiet powinna być wykonana z dzianin bawełnianych oraz z dzianin

z przędz poliamidowych i wiskozowych. Kostiumy kąpielowe wykonuje się
z dzianin elastycznych. Konstrukcja bielizny dla typów figur: A, B, C i D kobiet jest jednolita.
Oznacza to ,że siatki konstrukcyjne dla wszystkich typów figur kobiet buduje się wg tej samej
metody. Siatki te różnią się jedynie wymiarami odcinków konstrukcyjnych odpowiednich dla
danego rodzaju bielizny.

Konstrukcja bielizny damskiej na górną część ciała

Konstrukcję bielizny damskiej podano na wymiary reprezentantki typu figury B: 164/96/104
wg tabeli 5.
Wymiary w cm:
ZWo = 164,0

SyTy = 39,0

opx = 96,0 SySvXp = 35,1
obt = 104,0 SySvXpTp = 51,2

os = 35,0 RvNv =56,0

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tabela 1. Wielkość dodatków konstrukcyjnych do konstrukcji koszuli nocnej, bluzy piżamowej, lizeski,

podomki, halki i biustonosza dla typów figur: A, B, C i D kobiet

Źródło: Piskorska M.: Konstrukcja i modelowanie form bielizny. WSiP, Warszawa 1995

Dodatki konstrukcyjne (dk )

Sym

bol

Wzór

kos

zul

noc

uza

żamowa

lizeska

podo

hal

ust

osz

3 4 5 6 7 8

opx

ZWo

SyTy

ZWo

SD Długość wyrobu odzieżowego

2,0

(

opx

)+dk

1,5 3,0 2,5 2,0 0 0

(

opx - 1,0)+dk

1,5 4,0 3,5 4,0 0 0

(

−

opx

)+dk

1,5 2,0 2,0 2,0 0,5 1,0

(

opx

)+dk

4,5 9,0 8,0 8,0 0,5 1,0

opx

+dk

0,5 0,5 1,0 0,5 0,5 1,0

SySvXpTp

SySvXp

(

−

)+dk

0 0,5 0,5 0,5 0 0

2,0

1,0

R – 2,0

dk dla opx =

84,0
88,0
92,0
96,0
100,0
104,0
108,0
112,0
116,0
120,0

1,3
1,2
1,1
1,0
0,9
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4

1,6
1,5
1,4
1,3
1,2
1,1
1,0
0,9
0,8
0,7

1,3
1,2
1,1
1,0
0,9
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4

opx

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tabela 1. Cd.
R

- 0,7

[SySvXp

–(SS

+0,5)] + dk

0 0,5 0,8 0,8 0 0

+dk

0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3

+ 1,0

0,5 1,5 2,0 3,0 0 0

R + 0,5

0,5

Rys. 22. Siatka konstrukcyjna bielizny na górną część ciała
Źródło: Piskorska M.: Konstrukcja i modelowanie form bielizny. WSiP, Warszawa 1995

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Modelowanie biustonosza

Opis modelu

Dolna część biustonosza wykonana jest z dzianiny elastycznej. Miseczki składają się z trzech

warstw: wierzchnia – koronka, wewnętrzna – miękki wkład wypełniający, spodnia – cienka
dzianina jedwabna. Całość wykończona taśmami elastycznymi i bawełnianymi. Zapięcie z tyłu
na haftki.

Rys. 23. Projekt plastyczny biustonosza
Źródło:

Piskorska M.: Konstrukcja i modelowanie form bielizny. WSiP, Warszawa 1995

Wymiar dodatkowy:
opp = 84,0 cm – obwód klatki piersiowej pod piersiami

Konstrukcja form tyłu i przodu

Siatkę konstrukcyjną tyłu i przodu (do linii talii) wykreślamy na podstawie opisu podanego

w tabeli 1 dodatki konstrukcyjne wg kolumny 8 – z uwzględnieniem następującej zmiany:
R

= 1/20 opx + 1,0 cm

Odcinek R

zwiększamy w celu uzyskania większej wartości kątowej konstrukcyjnej

zaszewki piersiowej.
P

A = 1/12 opx

Wyznaczenie położenia linii pod piersiami. Przez punkt A prowadzimy prostopadłą.
AA

= 2,0 cm

Szerokość paska pod miseczką biustonosza. Przez punkt A

prowadzimy prostopadłą

Otrzymujemy punkty: A

, A

= 1/2 P

Położenie zaszewki w tyle. Z punktu P

wystawiamy prostopadłą otrzymujemy punkt A

= AA

= 1/6 (opx – opp )

Szerokość zaszewki pod piersiami. Z punktów: A

i A

wystawiamy prostopadłe, otrzymujemy

punkty: A

i A

Obliczenie wielkości p

przypadającej na wcięcia formy tyłu i przodu na linii pod piersiami:

P = ( A

+ A

) – (2/2 opp – 3,5)

gdzie: - 3,5 wielkość ujemnego dodatku konstrukcyjnego w połowie obwodu klatki piersiowej
pod piersiami.
Dodatek ten ustalony jest na podstawie procentowego wydłużenia dzianiny elastycznej,
na przykład wielkość wydłużenia dzianiny w kierunku poprzecznym wynosi około 8%.
Dla opp = 84,0 cm; 8%= 6,72 cm; przyjmujemy:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Dk = - 3,5cm
P = 6,0 cm.
Rozmieszczenie wielkości p: 0.5
− od punktu A

odmierzamy obustronnie po 0,5

2 = 1,0 cm

− od punktu A

odmierzamy obustronnie po 1,25

2 = 2,5 cm

− od punktu A

odmierzamy obustronnie po 1,25

2 = 2,5 cm

6, 0 cm

Od wielkości wcięcia przy punkcie A

prowadzimy prostopadłą na linię środka tyłu.

Zwężenie formy tyłu na linii pachy:
− od punktu P

odmierzamy obustronnie po 0,5

2 = 1,0 cm

− od punktu P

odmierzamy obustronnie po 0,5

2 = 1,0 cm

2,0 cm

Zwężenie formy tyłu na linii pachy zależy od rodzaju materiału, z którego wykonany jest
biustonosz. Przy dużej wielkości wcięć na linii pod piersiami należy projektować dodatkowo
wielkości wcięć na linii pachy.
Z

punktu

wykreślamy równoległą do linii środka przodu, otrzymuje punkt R

–

miejsce położenia zaszewki piersiowej do modelowania formy miseczki biustonosza.

Modelowanie form tyłu i przodu

Rys. 24. Konstrukcja form tyłu i przodu biustonosza
Źródło:

Piskorska M.: Konstrukcja i modelowanie form bielizny. WSiP, Warszawa 1995

Zamykamy konstrukcyjną zaszewkę piersiową, biorąc jako punkt obrotu środek piersi
(punkt P

), otrzymujemy zaszewkę piersiową do linii szwu barkowego. Zamykamy formę pachy

i tyłu przy punktach: P

i A

, P

i A

oraz P

i A

. Kształt formy biustonosza modelujemy

dowolnie według projektu plastycznego; w omawianym przykładzie według wymiarów
podanych na rysunku.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 25. Modelowanie form tyłu i przodu biustonosza

Źródło:

Piskorska M.: Konstrukcja i modelowanie form bielizny. WSiP, Warszawa 1995

Modelowanie form biustonosza
Zamykamy formy dolnej części biustonosza, łącząc punkty: A

z A

oraz punkty A

z A

Formę dolnej części miseczki biustonosza modelujemy w następujący sposób: zamykamy
zaszewkę pod piersiami, biorąc jako punkt obrotu punkt P

(punkt A

pokrywa się z punktem

). Wykreślamy linię połączenia z górną częścią miseczki według rysunku 26.

Formę górnej części miseczki biustonosza modelujemy w następujący sposób: zamykamy
zaszewkę piersiową (przeniesioną do linii szwu barkowego), biorąc jako punkt obrotu punkt P

Na linii dekoltu oraz podkroju pachy zamykamy formę po 1,0 cm, biorąc jako punkt obrotu
punkt P

. Zamknięcia na linii dekoltu i podkroju pachy mają na celu lepsze dopasowanie formy

miseczki do kształtu piersi.

Rys. 26. Modelowanie form biustonosza

Źródło:

Piskorska M.: Konstrukcja i modelowanie form bielizny. WSiP, Warszawa 1995

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń

1. Jakie asortymenty odzieży zaliczane są do bielizny?
2. Z jakich materiałów powinna być wykonana bielizna?
3. Które wymiary potrzebne są do narysowania siatki konstrukcyjnej bielizny damskiej

na górną część ciała?

4. Jak przebiegają linie siatki konstrukcyjnej tyłu i przodu bielizny damskiej na górną część

ciała?

5. Od czego zależą dodatki konstrukcyjne w odzieży?

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wypisz wymiary potrzebne do narysowania siatki konstrukcyjnej bielizny na górną część

ciała, dla reprezentantki typu figury A: dobierz dodatki konstrukcyjne, a następnie oblicz
długość odcinków konstrukcyjnych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby

wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) z tabeli wymiarów odczytać i wypisać wymiary potrzebne do narysowania siatki,
2) wypisać wszystkie odcinki konstrukcyjne,
3) dobrać odpowiednie dodatki konstrukcyjne,
4) obliczyć odcinki konstrukcyjne.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− tabele wymiarów,

− tabela z wielkościami dodatków konstrukcyjnych stosowanych w bieliźnie.

Ćwiczenie 2
Na postawie wymiarów, projektu plastycznego i podanego opisu wykonaj modelowanie

konstrukcyjne form biustonosza damskiego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) narysować siatkę konstrukcyjną przodu i tyłu biustonosza do linii talii,
2) wykonać modelowanie form przodu i tyłu biustonosza,
3) wykreślić nowe linie konturowe.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− tabele wymiarów,

− opis z obliczonymi odcinkami konstrukcyjnymi,

− plansze z wykonanym modelowaniem konstrukcyjnym biustonosza,

− papier do wykreślania konstrukcji, przybory kreślarskie.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

tak

nie

1) wymienić asortymenty odzieży zaliczane do bielizny?

2) wymienić, z jakich materiałów powinna być wykonana bielizna?

3) wymienić wymiary potrzebne do narysowania siatki konstrukcyjnej bielizny

damskiej na górną część ciała?

4) omówić budowę siatki konstrukcyjnej tyłu i przodu bielizny damskiej

na górną część ciała?

5) wyjaśnić, od czego zależą dodatki konstrukcyjne w odzieży?

4.3. Modelowanie odzieży wierzchniej i nakryć głowy dla sylwetek
typu A i B

4.3.1. Materiał nauczania

Odzież wierzchnia

to odzież, którą nosi się na bluzkę, z tego względu szyję się

ją z materiałów grubszych przeważnie ubraniowych. Do odzieży wierzchniej zaliczamy: żakiety,
marynarki, płaszcze, kurtki, skafandry.

Dużą popularnością cieszy się skafander, który noszony jest w każdej porze roku, szczególnie

jednak zimą. Skafandry zimowe są ocieplane podpinkami wełnianymi, futerkami lub innymi
materiałami ocieplającymi. Wpływa to na dodanie odpowiednio dużego luzu podczas
modelowania konstrukcyjnego przodu i tyłu.

Modelowanie form anoraku

Anorak –

ocieplana kurtka o charakterze sportowym z kapturem.

Opis modelu
Kurtka zapinana na zamek błyskawiczny z doszywanym kapturem.
Nakładane kieszenie z otworami zapinanymi na zamki błyskawiczne.
Dół kurtki ściągnięty sznurkiem umieszczonym w tunelu. Rękawy
koszulowe w dole ściągnięte gumą umieszczoną w tunelu.
Modelowanie form wykonuje się na rozsuniętej siatce konstrukcyjnej
tyłu i przodu między liniami pachowymi tylną i przednią.

Rys. 27. Rysunek modelowy

Źródło:

Parafianowicz Z.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1995

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wymiary w centymetrach:

Zwo

- 164,0

PcPl

- 11,0

opx

- 96,0

XlXl

- 40,0

- 78,0

SyTy

- 39,0

obt

- 104,0

SySvXp

- 35,1

- 35,0

SySvXpTp - 51,2

XcXc - 34,0

RvNv

- 56,0

SD – dowolna (78cm)

Opis konstrukcji

(obliczenie odcinków konstrukcyjnych)

SP =

ZWo

opx

SC = SP

ST = SyTy + 1,0

TB =

ZWo

SD = długość anoraku = 78 cm
TT

= 2,0

= (

opx

)+3,0 cm

= (

opx – 1,0)+5,0 cm

opx – 4,0)+ 3,0 cm

= (

opx + 0) +11cm

opx

= SySvXpTp – SySvXp

= (

−

)+0,7

= 2,0

R = 1,0

= P

R – 2,0

= 1,5

opx

= S

- 0,7

=[ SySvXp – (SS

+ 0,5)] +2,0cm

= SS

+ 0,3

= S

+1,0

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

= 3,5cm

R + 0,5

= 0,5

= P

-2,0

+ 0,5

Modelowanie form przodu i tyłu
Z punktu S prowadzimy prostą przez punkt B

–

linia środka tyłu.

+ 1,0 cm - szerokość pachy tyłu gdzie: P

– szerokość pachy.

Z punktu P

prowadzimy równoległą do linii środka tyłu – linia boczna tyłu.

P’

– 1,0 cm - szerokość pachy przodu. Z punktu P’

wystawiamy

prostopadłą – linia boczna przodu.

Kolejność czynności w procesie modelowania form jest następująca:

− Wyrównanie długości barku przodu:

R’

= S

– czynność tę wykonujemy w celu usunięcia wielkości wdania w szwie

barkowym tyłu przy materiałach odzieżowych trudno wdawalnych (np. tkaniny powlekane),
z których wykonywana jest tego rodzaju odzież.

− Wykreślenie krzywych pokrojów pach tyłu i przodu z uwzględnieniem: zwiększenia

długości barków w celu przystosowania linii podkroju pachy do rękaw koszulowego,
poszerzenia tyłu i przodu na liniach pachowych, poszerzenia linii bocznych na linii
pogłębienia pachy. Sprawdzenie przebiegu podkroju pachy przy złączeniu linii barków
(szwu barkowego) należy wykonać według sposobu podanego na rysunku Nr 29 b.

− Modelowanie zaszewki piersiowej. Z punktu środka piersi prowadzimy prostą do linii

pachy – położenie zaszewki piersiowej. Zamykamy konstrukcyjną zaszewkę piersiową,
biorąc jako punkt obrotu środek piersi; skracamy powstałą zaszewkę piersiową o 3 cm.

− Wykreślenie krzywej podkroju szyi przy złączeniu linii barków (szwu barkowego)

z uwzględnieniem jej pogłębienia.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 28. Modelowanie form tyłu i przodu anoraku

Źródło:

Parafianowicz Z.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1995

Rys. 29. a) wykreślenie pogłębionego podkroju szyi do anoraku, b) przebieg krzywej podkroju pachy przy
złączeniu linii barków

Źródło:

Parafianowicz Z.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1995

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Konstrukcja i modelowanie formy kaptura

Kaptur

to nakrycie głowy osłaniające również szyję. Może stanowić jedną całość z tyłem

i z przodem wyrobu odzieżowego, wszyty do wykroju szyi (np. w skafandrze) lub jest dopinany.

W zależności od funkcji jaką ma pełnić (ochronna przed deszczem, wiatrem, mrozem),

rodzaju użytej tkaniny oraz sposobu wykończenia może on mieć różne formy.

Rys. 30. Rodzaje kaptura: a) kaptur z dwoma cięciami bocznymi, b) kaptur z jednym cięciem środkowym, c) kaptur
z cięciem poziomym i pionowym na środku dolnej części
Źródło:

Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży na górną część ciała. SOP, Toruń 1999

Kaptury mają największe zastosowanie w odzieży dziecięcej i młodzieżowej. Wykańcza się

nimi podkroje szyi płaszczy, kurtek, bluz sportowych, peleryn i skafandrów.

Konstrukcja kaptura

Zmodelowana forma tak zwanego zamkniętego kaptura ze szwem przebiegającym przez

środek głowy jest dostosowana do pogłębionego podkroju szyi. Kaptur jest skonstruowany na
krzywej podkroju szyi przodu, na podstawie pomiaru antropometrycznego wysokości głowy,
przy czym wysokość głowy mierzy się od punktu karkowego do punktu wierzchołkowego.

Rys. 31. Pomiar wysokości głowy

Źródło:

Parafianowicz Z.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1995

Wielkość tego wymiaru jest różnicą wzrostu i wysokości siódmego kręgu szyi:

SyWo = ZWo – ZSy = 164,0 – 141,0 = 23,0.
Na skopiowanym fragmencie przodu, z punktu S’

prowadzimy prostą przez punkt S’

S’

K = (długość krzywej podkroju szyi) + 1,5 cm. Z punktu S’

zakreślamy łuk o promieniu

równym odcinkowi S’

SyWo – 1,0 cm. Przez punkt K

prowadzimy prostopadłą do prostej S’

= SyWo + 2,0 cm

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SyWo

SyWo + 4,0 cm

= K

Rys. 32. Konstrukcja i modelowanie form kaptura zamkniętego

Źródło:

Parafianowicz Z.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1995

Konstrukcja i modelowanie form rękawa koszulowego

Rękaw koszulowy – to rękaw z główką o małej wysokości, jednoczęściowy, ze szwem

wewnętrznym.

OP – 5,0 – wysokość główki rękawa gdzie OP – obwód pachy zmierzony

z rysunku 28.
R

N = RvNv + 3,0 – długość rękawa

= R

P’

OP - 0,3 – z punktu R

zakreślamy łuki o promieniach równych

odcinkom R

i R

P’

do przecięcia się z prostopadłą poprowadzoną przez punkt P

Otrzymujemy odcinek P

– szerokość rękawa na linii pachy, która jest funkcją obwodu

pachy.
NN

= NN’

= 17,0 – szerokość rękawa na linii dołu.

= R

R’

P’

– 1,0

Wykreślamy krzywą główki rękawa i linie wewnętrzne.
Wyznaczenie punktu montażowego główki rękawa ze szwem barkowym: odmierzoną
z rysunku 28 długość krzywej podkroju pachy przodu przenosimy na linię główki rękawa od
punktu P’

– otrzymujemy punkt R

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 33. Konstrukcja i modelowanie form rękawa koszulowego

Źródło:

Parafianowicz Z.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1995

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania sprawdzisz czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń

1. Jakie znasz asortymenty odzieży zaliczane do wierzchniej?
2. Jakie dodatki konstrukcyjne stosuje się w konstrukcji odzieży wierzchniej?
3. Wymień wymiary potrzebne do narysowania siatki konstrukcyjnej anoraku?
4. Co to jest kaptur?
5. W jakiej odzieży kaptury mają największe zastosowanie?
6. Jakie wymiary potrzebne są do narysowania konstrukcji kaptura?

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1
Wypisz wymiary potrzebne do narysowania siatki konstrukcyjnej anoraku dla reprezentanta
o wymiarach:164/92/96, określ typ sylwetki i oblicz odcinki konstrukcyjne.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby

wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) z tabeli wymiarów odczytać i wypisać wymiary potrzebne do narysowania siatki,
2) wypisać wszystkie odcinki konstrukcyjne,
3) dobierać odpowiednie dodatki konstrukcyjne do kurtki,
4) obliczyć odcinki konstrukcyjne.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− tabele wymiarów, tabela z wielkościami dodatków konstrukcyjnych dla standardu

konstrukcji- typu figur A, B, C, D,

− opis konstrukcji.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Na podstawie wymiarów oraz obliczonych odcinków konstrukcyjnych (Ćwiczenie 1)

wykonaj modelowanie form przodu i tyłu anoraku i kaptura.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby

wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) narysować siatkę konstrukcyjną anoraku,
2) zmodelować formy przodu i tyłu anoraku,
3) wykreślić linie konturowe przodu i tyłu anoraku,
4) wykonać modelowanie kaptura.

Wyposażenie stanowiska:

− tabele wymiarów.

− opis z obliczonymi odcinkami konstrukcyjnymi,

− plansze z wykonanym modelowaniem przodu i tyłu anoraku,

− papier do wykreślania konstrukcji, przybory kreślarskie.

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wymienić asortymenty odzieży zaliczane do wierzchniej?

2) wyjaśnić jakie dodatki konstrukcyjne stosuje się przy rysowaniu siatki

konstrukcyjnej anoraku?

3) wymienić wymiary potrzebne do narysowania siatki konstrukcyjnej anoraku?

4) wyjaśnić co to jest kaptur?

5) wymienić w jakiej odzieży kaptury mają największe zastosowanie?

6) wymienić wymiary potrzebne są do narysowania konstrukcji kaptura?

4.4. Modelowanie odzieży roboczej

4.4.1. Materiał nauczania

Przez pojęcie odzieży roboczej rozumiemy nie tylko okrycia chroniące nasz ubiór codzienny

przed zabrudzeniem i uszkodzeniem (fartuchy, kurtki, kombinezony, rękawiczki), ale i odzież
przeznaczoną do określonych zajęć. Odzież tę stosowaną przy pracy w poszczególnych
zawodach dzielimy na dwie podstawowe grupy. Pierwsza grupa przewidziana jest dla
pracowników fizycznych zatrudnionych w zakładach przemysłowych, gospodarstwach rolnych,
pracowników służby zdrowia itp. Druga grupa obejmuje odzież dla pracowników biurowych,
pracowników związanych bezpośrednio z konsumentami (np. zakłady zbiorowego żywienia,
sklepy, domy towarowe, gospodarstwa domowe). Przy projektowaniu odzieży dla pracowników
fizycznych trzeba uwzględnić rodzaj pracy oraz warunki klimatyczne i przestrzenne miejsca
pracy. Na fizjologiczny stan człowieka wpływa temperatura pomieszczenia oraz jej zmiany. Stąd
też zupełnie innym wymaganiom powinny odpowiadać odzież i obuwie, jeśli pracownik w ciągu
dnia roboczego przebywa w jednakowej temperaturze, a innym tam, gdzie mają miejsce częste
zmiany temperatury i gdzie pracownik powinien mieć możność łatwego przebrania się. Również

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

należy wziąć pod uwagę zmiany pór roku. Duże znaczenie ma tutaj prawidłowy wybór
materiału. Może być przepuszczający powietrze lub ścisły, lekki lub ogrzewający. W niskich
temperaturach stosuje się ocieplacze z tkanin kocowych, pikowanej waty, pikowanej pianki
poliuretanowej, (przy konstruowaniu tego rodzaju odzieży trzeba uwzględnić większe dodatki
konstrukcyjne). Odzież nie powinna przeszkadzać ruchom, a z drugiej strony nie powinna być
luźna. Materiały na odzież roboczą powinny być niekurczliwe, elastyczne, odporne na
zabrudzenia, przewiewne, łatwe do prania. Najprostszą formą odzieży roboczej jest fartuch
gospodarski. Przed przystąpieniem do opracowania formy fartuszka należy wykonać niezbędne
pomiary osoby, dla której fartuch ma być opracowany.

Tabela 2. Wymiary potrzebne do wykonania konstrukcji fartuszka
Źródło: Bily -Czopowa M.: Konstrukcja modelowanie odzieży damskiej lekkiej. WSiP, Warszawa 1985

Wymiary

podstawowe 1/2 1/4 1/8 1/10

ZWo = 164
ot = 64
obt = 94

82,0
32,0
47,0

41,00
16,25
23,50

20,50
8,12
11,75

16,4
-
-

Konstrukcja fartuszka składa się z 4 klinów wykreślonych stycznie w stosunku do siebie.

Szerokość każdego klina ustala się na linii talii i na linii bioder. Opracowanie formy rozpoczyna
się od wykreślenia z lewej strony arkusza linii pionowej, która jest linią środka przodu. Na tej
linii należy odmierzyć długość fartuszka do talii, obliczoną według 1/8 ZWo (wysokość
bawetu), następnie głębokość bioder, tj. odległość od linii talii do bioder, obliczoną z 1/10 ZWo
+ 2,0 cm oraz długość fartuszka od linii talii do dołu, np. 1/4 ZWo.

Z wyznaczonych punktów należy wykreślić linie poziome i oznaczyć kolejno symbolami: P,

T, B, D,. Następnie od punktu P odmierzamy poziomo szerokość przodzika = 1/8 ot + 2,0 cm,
od punktu T – szerokość klina środkowego na linii talii = 1/8 ot, a od punktu B – szerokość
klina środkowego na linii bioder = 1/8 obt + 0,5

÷ 1,0 cm. Otrzymane punkty P

, T

, B

łączymy prostymi. Na linii dołu wyznaczamy punkt D

, odmierzając uprzednio długość

fartuszka TD. Z punktów: T

i B

wykreślamy prostopadłe do linii klina i na nich wyznaczamy

szerokość następnego klina, a więc: od T

do T

1/8 ot, od B

do B

1/8 obt + 0,5 ÷ 1,0 cm.

Punkty te łączymy prostą, na której odmierzamy długość 1/4 ZWo i wyznaczamy punkt D

który łączymy z punktem D

. Pozostałe dwa kliny wyznaczamy w ten sam sposób. Kieszonkę

wykreślamy według projektu plastycznego.

Opis konstrukcji fartucha gospodarczego
PT Wysokość bawetu 1/8 ZWo
TB Głębokość bioder 1/10 ZWo + 2,0 cm
TD Długość fartucha 1/4 ZWo
TT

Szerokość klina na linii talii 1/8 ot

Szerokość klina na linii bioder 1/8 obt + 0,5

÷ 1,0 cm

Długość klina TD ( dł. fartucha )

Szerokość przodu 1/8 ot + 2,0 cm (TT

+ 2,o cm )

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 34. Konstrukcja fartuszka gospodarczego
Źródło: Bily-Czopowa M.: Konstrukcja modelowanie odzieży damskiej lekkiej. WSiP, Warszawa 1985

4.4.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania sprawdzisz czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń.

1. Co rozumiesz przez pojęcie odzieży roboczej?
2. Na jakie grupy dzielimy odzież roboczą?
3. Z jakich materiałów powinna być wykonana odzież robocza?
4. Jakie wymiary potrzebne są do narysowania siatki konstrukcyjnej fartucha gospodarczego?

4.4.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj pomiary koleżanki niezbędne do konstrukcji fartucha gospodarczego i rozlicz

odcinki konstrukcyjne.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby

wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zdjąć wymiary z sylwetki koleżanki niezbędne do wykonania konstrukcji fartucha

gospodarczego,

2) zapisać wymiary,
3) rozliczyć odcinki konstrukcyjne.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− taśma centymetrowa.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Na podstawie rozliczonych odcinków konstrukcyjnych wykreśl konstrukcję całego fartucha

gospodarczego, następnie zaprojektuj i wykreśl samodzielnie kieszonkę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby

wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) narysować siatkę konstrukcyjną fartucha gospodarczego,
2) wykreślić linie formy konstrukcyjnej,
3) zaprojektować i wykreślić kieszonkę na formie fartucha.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− opis konstrukcji z rozliczonymi odcinkami,

− przybory kreślarskie, arkusz papieru do wykreślenia konstrukcji, żurnale.

4.4.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wyjaśnić pojęcie odzieży roboczej?

2) dokonać podziału odzieży roboczej?

3) wymienić, z jakich materiałów powinna być wykonana odzież robocza?

4) wymienić wymiary potrzebne do narysowania siatki konstrukcyjnej fartucha?

4.5. Modelowanie odzieży dziecięcej dla I grupy wiekowej

4.5.1. Materiał nauczania

Odzież przeznaczona dla dzieci powinna być:
− higieniczna – wykonana z tkanin przewiewnych, które przepuszczają powietrze i wchłaniają

pot,

− funkcjonalna – dostosowana do figury dziecka i zapewniająca swobodę ruchów,

− racjonalna – zaprojektowana ekonomicznie pod względem wzrostu, stosowanych tkanin,

dodatków, możliwości termicznej regulacji (podpinki, dopinane kołnierze, kaptury),

− estetyczna – kształtująca od najmłodszych lat poczucie piękna, wrażliwość na barwę,

co wywiera duży wpływ na psychikę dziecka. Barwy materiałów włókienniczych
przeznaczonych na odzież dziecięcą powinny być czyste, jasne i ciepłe. Na estetykę odzieży
wpływy również jej zdobienie i zróżnicowanie drobniejszych elementów, jak: patki, fałdy,
kołnierze, karczki, falbanki, kieszenie, paski. Nadają one ubiorom zamierzony charakter,
wzbogacają asortyment odzieży, a dzieciom sprawiają radość. W odzieży dla najmłodszych
dzieci stosuje się proste hafty maszynowe i ręczne, aplikacje, pasmanterie i inne ozdoby.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zarys budowy i proporcje figury dziecka

Jedną z najbardziej widocznych zmian w procesie rozwoju dziecka jest zmiana wzrostu.
Rozróżniamy cztery etapy w procesie wzrostu:

1. etap bardzo szybkiego przyrostu ciała – w okresie niemowlęcym – stopniowo

zwalniający do czwartego roku życia.

2. powolniejszy, lecz systematyczny przyrost wzrostu aż do wieku dojrzewania;
3. ponownie szybki wzrost w okresie dojrzewania;
4. zwalnianie tempa przyrostu długości ciała, aż do ustalenia wzrostu ostatecznego.

Sylwetka dziecka ulega stałym przekształceniom. Szczególnie zmieniają się proporcje

poszczególnych części ciała, jak długość kończyn dolnych, górnych, długość tułowia. Zmieniają
się również wymiary szerokości i obwodów, ale te zmiany są mniej uchwytne. Głowa
niemowlęcia jest nieproporcjonalnie duża i stanowi (tak jak kończyny dolne) 1/4 wysokości całej
sylwetki. Na tułów przypada 1/2 wzrostu. Dziecko w wieku do dwóch lat ma wąskie ramiona,
mało zróżnicowaną szerokość tułowia, ręce jednakowej grubości na całej długości, nogi krótkie,
pulchne, szyję krótką, schowaną w fałdach. Natomiast dziecko w wieku 7

÷ 8 lat ma sylwetkę

smukłą, dobrze umięśnioną, ale bez tkanki tłuszczowej. Różnica wzrostu między dziewczętami
i chłopcami jest minimalna na korzyść chłopców. W wieku 11

÷ 13 lat następuje najpierw lekka

przewaga wzrostu dziewcząt, a potem chłopców.

Konstrukcja sukienki podstawowej dla dziewcząt I grupy modelowej

Sukienka podstawowa dziewczęca widoczna na rysunku 35 to prosta forma o
lekko poszerzonych bokach. Najczęściej formę podstawową sukienki używa się
do modelowania na płaszczyźnie innych wzorów odzieży, ponieważ rzadko
kiedy sukienki dziewczęce są tak mało urozmaicone.

Rys. 35. Projekt plastyczny sukienki
Źródło: Cyrankiewicz H.: Konstrukcja i modelowanie odzieży dziecięcej. WSiP, Warszawa 1995

Wymiary w centymetrach:

ZWo

- 98,0

opx -

56,0

os -

26,0

RvRv

- 26,8

RvSxRv -

24,8

SySvXpTp -

31,7

SyTy -

24,0

RvNv -

32,0

on -

14,0

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Opis konstrukcji:

Tył

SP = (

ZWo +

opx – 2,6) + 2,5

÷ 3,0 = 12,0 ÷ 12,5

ST = SyTy = 24,0

SB =

ZWo + 4,0 = 33,4

SK – dowolna

ZWo – 3,0

÷ 6,0 = 52,0 ÷ 55,0

ZWo + 3,5 = 6,8

opx = 0,7

RvRv + 1,4 = 14,8

os + 0,2

÷ 0,3 = 5,4 ÷ 5,5

+ 0,2 = 1,9

połowa szerokości tyłu według wyliczenia = 13,2

= 0,3

= 3,1

szerokość pachy tyłu według wyliczenia = 11,0

÷ 11,5 : 2 – 0,5 = 5,0 ÷ 5,3

= 0,8

÷ 1,2

= 3,0

÷ 4,5

= 0,8

÷ 0,9

Przód

T

= (SySvXpTp + 2,0) – S

= 27,9

os + 0,3 ÷ 0,4 = 5,5 ÷ 5,6

opx + 0,3 = 2,6

= S

+ 0,3

÷ 0,4 = 5,7 ÷ 5,8

RvSxRv + 1,2

÷ 1,3 lub S

– 0,8 = 13,6

÷ 13,7

= S

+ 0,5 Punkt S

wyznacza dwusieczną kąta S

połowa szerokości przodu według wyliczenia = 11,8

÷ 12,4

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

szerokość pachy przodu według wyliczenia = 11,0 ÷ 11,5 : 2 + 0,5 = 6,0 ÷ 6,2

= S

+ S

+ 0,8 ÷ 1,0

= S

- 0,3 ÷ 0,5

= 0,3 ÷ 0,5

= P

– 0,5

= 1,0 ÷ 1,5

= 1,5 ÷ 2,0

= 0,3 ÷ 0,5

– według tyłu

Rys. 36. Konstrukcja sukienki podstawowej dla dziewcząt I grupy
Źródło: Cyrankiewicz H.: Konstrukcja i modelowanie odzieży dziecięcej. WSiP, Warszawa 1995

Modelowanie zaszewki barkowej

W celu wyrównania środka tyłu do pionu oraz uwzględnienia luzu na wypukłości łopatki

otwieramy zaszewkę konstrukcyjną oznaczoną symbolem S

na linii szwu barkowego, to jest

na linii S

. kolejność czynności przy modelowaniu zaszewki barkowej została omówiona

w module 311[34].Z2.04.

Konstrukcja rękawa podstawowego jednoczęściowego do sukienki dla dziewcząt I grupy
modelowej
SN = RvNv + 2,0 ÷ 2,5 = 34,0 ÷ 35,0
NN

= 2,0 ÷ 2,3

SP wysokość główki rękawa = V -

(2V + V

)+ 0,5

÷ 1,0 = 10,1 ÷ 10,5

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ST =

RvNv + 5,0 = 21,0

= P

+ P

+ 2,0

÷ 2,5 = 13,5 ÷ 14,0

= P

- 1,5

÷ 2,0 = 11,0 ÷ 12,5

= TN

+ 1,5

÷ 2,0

Kształt pachy z rysunku pomocniczego nanosimy na siatkę konstrukcyjną rękawa w ten

sposób, aby odcinek P

pokrył się z odcinkiem PP

, a krawędź pachy szwu przodu była

styczna do prostej PS.
T

= P

– 0,5

Odcinek P

wyznacza linię szwu rękawa.

+ 0,5

– 0,5

= P

– 0,5

= 0,5

Z punktu S

kreślimy styczną do podkroju pachy.

Krzywą główki rękawa wykreślamy według rysunku 37 b, nanosimy punkty spotkania z
pachą sukienki. Za pomocą odkalkowanej tylnej i przedniej części rękawa otrzymamy rękaw
rozłożony. Sprawdzamy płynność krzywej główki i pachy rękawa. Wyznaczamy punkty
spotkania rękawa ze szwem barkowym, rozliczając wielkość liczbową tak, aby 1/3 przeznaczyć
na wdanie do pachy przodu, a 2/3 wielkość wdania na pachę tyłu.

Mankiet do rękawa
NN

= on + 1,0

÷ 1,5 = 15,0 ÷ 15,5

– dodanie na zapięcie = 2,0

dodanie na ząbek = 2,0

÷ 2,5

= N

– szerokość mankietu = 2,5

÷ 3,5

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 37. Konstrukcja rękawa podstawowego jednoczęściowego do sukienki dla dziewcząt I grupy

a) odkalkowany kształt pachy, b) forma konstrukcyjna rękawa, c) mankiet
Źródło: Cyrankiewicz H.: Konstrukcja i modelowanie odzieży dziecięcej. WSiP, Warszawa 1995

Kołnierz do sukienki

wysokość podkroju = 6,0

÷ 7,0 cm

długość krzywej podkroju szyi + 0,3

÷ 0,4

szerokość kołnierza na linii środka tyłu = 6,0

÷ 8,0

szerokość kołnierza na linii przodu = K

+ 0,5

÷ 0,8

= 2,5

÷ 2,8

wysokość stójki = 1,5

÷ 2,0

Wykreślamy linie konturowe kołnierza według rysunku 38.

Rys. 38. Konstrukcja kołnierza do sukienki dziewczęcej
Źródło: Cyrankiewicz H.: Konstrukcja i modelowanie odzieży dziecięcej. WSiP, Warszawa 1995

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Modelowanie sukieneczki rozkloszowanej od karczka dla dziewcząt I grupy modelowej

Opis modelu –

sukienka o ciekawie zaprojektowanych owalnych karczkach wykonana

z lekkiej wełny. Naszycia z kolorowej tasiemki lub haft – spełniają rolę ozdoby. Kołnierzyk
zaokrąglany z przodu. Zapięcie na karczku tyłu.

Rys. 39. Rysunek modelowy sukienki dziewczęcej
Źródło: Cyrankiewicz H.: Konstrukcja i modelowanie odzieży dziecięcej. WSiP, Warszawa 1995

Czynności przy modelowaniu

− Przygotowujemy wyciętą formę sukienki podstawowej. Kopiujemy do linii talii,

o prostych, nie poszerzonych liniach boku,

− Na formie tyłu wykreślamy kształt owalnego karczka: od podkroju szyi na linii szwu

barkowego odmierzamy 8,3 cm. Od podkroju szyi na linii środka tyłu odmierzamy 9,0

10,0 cm = długość karczka. Wyznaczone punkty łączymy łukiem. Pozostałą część formy
dzielimy na trzy części (na linii talii), oznaczamy symbolami T

, T

i rozcinamy,

− Z prawej strony arkusza wykreślamy prostą pionową i do niej prostopadłą, która będzie

linią talii. Przyklejamy część T

i pozostałe części (z wyjątkiem karczka), rozsuwając

dołem (na linii talii) 2,0

÷ 3,0 cm. Górą części dochodzą do siebie. Karczek

przykładamy do linii pionowej (odchylenie X przenosimy na szew barkowy)

w dowolnym odstępie od T

. Wyznaczamy długość sukienki według wymiaru sukienki

podstawowej, tj. 52,0

÷ 55,0 cm, plus odcinek X, tj. odległość między karczkiem

a częścią formy tyłu na linii środka. Wykreślamy kontury karczka i sukienki,

− Modelowanie przodu sukienki jest podobne do czynności opisanych szczegółowo przy

modelowaniu formy tyłu. Różnica polega na wykreśleniu kształtu karczka: od podkroju
szyi na linii środka i na linii barku odmierzamy 8,0 cm. Wyznaczone punkty łączymy
łukiem.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 40. Modelowanie przodu i tyłu sukienki dziewczęcej
Źródło: Cyrankiewicz H.: Konstrukcja i modelowanie odzieży dziecięcej. WSiP, Warszawa 1995

Rękaw długi, dołem rozszerzany, do sukienki dla dziewcząt I grupy

− Przygotowujemy wyciętą formę rękawa długiego jednoczęściowego, oznaczamy miejsce

rozporka oraz linię łokcia i środek rękawa.

− Na arkuszu wykreślamy prostą pionową i na nią nakładamy wyciętą formę rękawa

(środek rękawa = linia pionowa).

− Formę rękawa poszerzamy na dole z obu stron po 1,5 ÷ 2,0 cm, wyznaczamy nowe linie

szwów w rękawie, wykreślamy rozporek oraz linie dołu, obniżając ją o 0,6

÷ 0,8 cm.

− Obrysowujemy kontury główki rękawa, wyznaczamy punkty spotkania rękawa z pachą

tyłu i przodu, wykreślamy linie szycia (przerywaną).

Mankiet do rękawa

= on + 1,5

÷ 2,5

przedłużenie na zapięcie 2,0 cm,

dodanie na ząbek 2,5

÷ 3,0 cm

= N

= szerokość mankietu 2,0

÷ 2,5 cm

Wykreślamy kształt mankietu, oznaczamy dziurkę i miejsce przyszycia guzika.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 41. Modelowanie form: a) rękawa b) mankietu
Źródło: Cyrankiewicz H.: Konstrukcja i modelowanie odzieży dziecięcej. WSiP, Warszawa 1995

Kołnierz do sukienki

długość krzywej podkroju szyi – 0,3

÷ 0,4 cm

wysokość podkroju = 5,0

÷ 6,0 (im wyższy podkrój, tym bardziej płaski będzie kołnierz)

szerokość kołnierza na linii środka tyłu = 7,0

÷ 8,0

= 12,0

÷ 14,0

wysokość stójki = 2,0

szerokość kołnierza na linii przodu, np. 7,0

÷ 7,5

Wykreślamy kontury kołnierza oraz linię załamania. Kształt kołnierza dowolny – prosty lub

zaokrąglony.

Rys.42. Konstrukcja kołnierza do sukienki dziewczęcej
Źródło: Cyrankiewicz H.: Konstrukcja i modelowanie odzieży dziecięcej. WSiP, Warszawa 1995

4.5.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń.

1. Jakie cechy powinna posiadać odzież dziecięca?
2. Przedstaw jakie są proporcje sylwetki dziecięcej?
3. Jakie elementy zdobnicze występują w odzieży dziecięcej?
4. Jaka jest kolejność czynności przy modelowaniu sukieneczki dziewczęcej?
5. Jakie przybory potrzebne są przy modelowaniu wtórnym?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie projektu plastycznego sukieneczki dziewczęcej wykonaj modelowanie przodu

i tyłu w dwóch etapach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby

wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przygotować dwie formy przodu i tyłu sukieneczki (skala 1:1),
2) wyznaczyć linię karczka,
3) odciąć karczek,
4) przykleić karczek wzdłuż linii pionowej,
5) przykleić dolną część sukieneczki tak by linia środka była również wzdłuż linii pionowej,
6) dodać na kontrafałdę równolegle do linii środka przodu 12, 0 cm,
7) wykreślić zewnętrzne kontury karczka i dolnej części sukieneczki.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− dwie formy podstawowe przodu i tyłu sukieneczki dziewczęcej,

− papier, nożyczki klej, przybory kreślarskie.

Ćwiczenie 2

Zmodeluj do sukieneczki dziewczęcej rękaw krótki poszerzony górą w dwóch etapach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby

wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przygotować dwie formy rękawa o skróconej długości (skala 1:1),
2) wyznaczyć linie pionowe potrzebne do rozsunięcia rękawa w górze,
3) rozciąć rękaw po wyznaczonych liniach,
4) rozsunąć elementy rękawa i przykleić tak , aby środek był wzdłuż linii pionowej,
5) wykreślić linie konturowe rękawa uwzględniając podwyższenie główki o 1,0 cm.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− dwie formy rękawa o skróconej długości,

− papier, klej, nożyczki, przybory kreślarskie.

4.5.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wymienić cechy charakteryzujące odzież dziecięcą?

2) omówić proporcje sylwetki dziecięcej?

3) wymienić elementy zdobnicze występujące w odzieży dziecięcej?

4) wymienić kolejność czynności przy modelowaniu sukieneczki dziewczęcej?

5) wymienić przybory potrzebne przy modelowaniu wtórnym?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.6. Modelowanie odzieży męskiej sportowej dla typu sylwetek A i B

4.6.1. Materiał nauczania

Styl sportowy

to ubiory wygodne, o swobodnej linii, funkcjonalne. Do typowych ubiorów

w stylu sportowym zalicza się: płaszcze typu wojskowego, kurtki, bluzy, różnego rodzaju
spodnie. Charakterystyczne cechy odzieży sportowej to: kieszenie, pagony, kaptury,
wzmocnione szwy (stębnówki), karczki, mankiety, kołnierze na stójce.

Konstrukcja odzieży męskiej na górną część ciała

, oparta jest na pomiarach

antropometrycznych i dotyczy odzieży z prostą linią środka przodu. Stosowana jest wyłącznie
do modelowania odzieży, w której krawędź przodu jest linią prostą, np: bluzy, kurtki, dresy.

Metoda ta umożliwia skonstruowanie, a następnie zmodelowanie odzieży dla dowolnych

rozmiarów wybranych z tabeli lub dla wymiarów indywidualnych figur.

Wymiary mężczyzn w tabelach wymiarów (podobnie jak u kobiet) podzielone są na typy

figur, które charakteryzują się stałą różnicą między obwodem klatki piersiowej i obwodem pasa.

Typ figury A; opx – ot = 14,0 cm
Typ figury B; opx – ot = 10,0 cm
Typ figury C; opx – ot = 6,0 cm
Typ figury D; opx – ot = 2,0 cm

Konstrukcja

odzieży męskiej dla typów A, B, C i D jest jednolita, oznacza to, że siatki

konstrukcyjne dla wszystkich typów figur buduje się według tej samej metody.

Konstrukcja bluzy

Wymiary;
ZWo = 176,0
opx = 96,0
ot = 86,0
obt = 100,0
os = 38,0
XcXc = 36,0
PcPl = 12,0
XlXl = 36,0
SyTy = 43,0
RvNv = 60,0

Podział połowy klatki piersiowej

Połowa szerokości tyłu =

XcXc

Szerokość pachy = PcPl

Połowa szerokości przodu =

XlXl

Połowa obwodu klatki piersiowej =

opx

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tabela 3. Standard konstrukcji odzieży męskiej z prostą linią środka przodu - wielkości dodatków konstrukcyjnych
Źródło: Piskorska M., Parafianowicz Z.: Modelowanie form odzieży męskiej. SOP, Toruń 1997

Odcinek konstrukcyjny

Dodatki

konstrukcyjne dk

Symbol

Wzór Bluza

Kurtka

1 2

ZWo +

opx + 0,8

Syty + dk

1,0

2,0

ZWo + 3,0

SD Długość wyrobu odzieżowego

2,0

XcXc + dk

3,0 4,0

PcPl + dk

6,5

8,5

XlXl + dk

4,0 5,0

opx +dk

13,5 17,5

os + dk

0,4 0,9

2,5

SP + 3,0

+ 1,5

1,0

R – 1,0

3,0

dk 2,5

3,0

+ 1,0

2,0

- 2,0

Modelowanie form konstrukcyjnych bluzy

Kolejność czynności:

1. Wyznaczenie długości bluzy:
SD = 62,0 – długość bluzy zależy od modelu.
T

= T

2. Wykreślenie linii bocznych:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

+ 1,0 =

Gdzie: P

= PcPl + dk szerokość pach bluzy

Z punktu P

poprowadź równoległą do linii środka tyłu- linia boczna tyłu.

- 1,0 =

Z punktu P

poprowadź prostopadłą – linia boczna przodu.

3. Modelowanie linii pokrojów.
− Wykreśl krzywe pokrojów :
Pachy tyłu R

, pachy przodu R

, szyi tyłu SS

szyi przodu S

− Wytnij otrzymane formy i złącz na linii barku
S

= S

Sprawdź kształt wykreślonych podkrojów, popraw w przypadku złego przebiegu – taki sposób
sprawdzania krzywizn nazywa się modelowaniem konfekcyjnym.
4. Przesunięcie linii barku do przodu o 1,0 cm
− Od formy przodu na linii barku odetnij równolegle pasek szerokości 1,0 cm i dostaw do

formy tyłu. Czynność tę wykonujemy w tym celu, aby w odzieży z rękawami dostawianymi,
np. raglanowe, szew barkowy przechodzący w szew zewnętrzny rękawa miał położenie
w kierunku przodu.

5. Modelowanie linii boku:
− Odmierz na linii talii i linii dołu po 1,5 cm, wykreśl linię boku tyłu i linię boku przodu.
6. Wykreślenie linii dołu:

− Sprawdź przebieg linii dołu łącząc formę tyłu z formą przodu.

Rys. 43. Siatka konstrukcyjna bluzy
Źródło: Piskorska M., Parafianowicz Z.: Modelowanie form odzieży męskiej. SOP, Toruń 1997

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 44. Modelowanie form przodu i tyłu bluzy
Źródło: Piskorska M., Parafianowicz Z.: Modelowanie form odzieży męskiej. SOP, Toruń 1997

Rys. 45. Modelowanie linii pokrojów pachy i szyi
Źródło: Piskorska M., Parafianowicz Z.: Modelowanie form odzieży męskiej. SOP, Toruń 1997

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Konstrukcja rękawa do bluzy

Tabela 4. Konstrukcja rękawa do bluzy
Źródło: Piskorska M., Parafianowicz Z.: Modelowanie form odzieży męskiej. SOP, Toruń 1997

Odcinek konstrukcyjny

Dodatki
konstrukcyjne dk

Symbol

Wzór Bluza

Kurtka

1 2

( P

+ P

) + 1,0

RvNv + dk

4,0

1,5

N – 1,5

- 1,0

+ dk

5,0 5,5

- 0,5

- 2,5

+ 2,0

- 0,5

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 46. a) siatka konstrukcyjna rękawa, b) modelowanie form konstrukcyjnych dwuczęściowego rękawa
ze szwami wewnętrznym i zewnętrznym
Źródło: Piskorska M., Parafianowicz Z.: Modelowanie form odzieży męskiej. SOP, Toruń 1997

Modelowanie form konstrukcyjnych dwuczęściowego rękawa ze szwami wewnętrznym
i zewnętrznym

1. Wykreślenie krzywej główki i podkroju rękawa:
− Od punktu P

przez punkty R

, R

do punktu R

wykreśl krzywą główki rękawa,

− Od punktu R

do punktu P

wykreśl krzywą podkroju rękawa.

2. Wyznaczenie położenia linii wewnętrznej:
− P

= P

– odcinek P

odmierz po linii podkroju pachy przodu i przenieś

na linię podkroju rękawa. Z punktu P

wstaw prostopadłą – powstaje punkt T

oraz

linia wewnętrzna rękawa.

3. Wyznaczenie punktu montażowego na podkroju pachy:
P

= P

odcinek – P

odmierz po linii podkroju pachy tyłu i przenieś na

linię podkroju rękawa.
4. Wyznaczenie położenia linii zewnętrznej rękawa.
− Z punktu R

wystaw prostopadłą, na linii dołu odmierz w lewo 2,0 cm – linia

zewnętrzna rękawa.

Zmodelowana forma rękawa przedstawia rękaw „zamknięty”.
5. Modelowanie rękawa „otwartego”
Odrysuj na bibułce spodnią część rękawa:
− Oznacz linię łokcia i linię wewnętrzną;

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

− Wytnij spodnią część rękawa, przetnij wzdłuż linii wewnętrznej P

− Płaszczyznę oznaczoną punktami P

przyklej na zewnątrz prostej P

− Płaszczyznę oznaczoną punktami R

przyklej na zewnątrz prostej R

Rys. 47. Modelowanie form rękawa dwuczęściowego „otwartego”
Źródło: Piskorska M., Parafianowicz Z.: Modelowanie form odzieży męskiej. SOP, Toruń 1997

4.6.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń?

1. Czym charakteryzuje się odzież sportowa?
2. Czym charakteryzują się typy figur męskich?
3. Jakie wymiary są potrzebne do konstrukcji bluzy?
4. Jaka jest budowa siatki konstrukcyjnej z prostą linią środka przodu?
5. Jaka jest kolejność czynności przy modelowaniu konstrukcyjnym bluzy?

4.6.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Mając projekt plastyczny bluzy męskiej wypisz wymiary potrzebne do narysowania siatki

konstrukcyjnej bluzy dla reprezentanta figury typu A, dobierz dodatki konstrukcyjne, oblicz
długości odcinków konstrukcyjnych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby

wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) z tabeli wymiarów odczytać i wypisać wymiary potrzebne do narysowania siatki

konstrukcyjnej,

2) wypisać wszystkie odcinki konstrukcyjne,

3) dobrać odpowiednie dodatki konstrukcyjne,

4) obliczyć odcinki konstrukcyjne.

Wyposażenie stanowiska pracy :

− tabele wymiarów, tabela z wielkościami dodatków konstrukcyjnych,

− opis konstrukcji.

Ćwiczenie 2

Na podstawie projektu plastycznego bluzy męskiej wykonaj modelowanie przodu i tyłu .

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby

wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przygotować formy przodu i tyłu bluzy,

2) wyznaczyć: pogłębienie i poszerzenie pach, wydłużenie barków,

3) wykreślić: krzywe pokrojów pach, linie boków, pogłębienie podkroju szyi przodu, karczek

przodu, plisę przodu, pasek dołu bluzy, kieszeń przodu, linię złożenia fałdy tyłu.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− formy podstawowe przodu i tyłu bluzy męskiej.

− papier, nożyczki, klej, przybory kreślarskie.

− plansze przedstawiające sposób modelowania bluzy.

Ćwiczenie 3

Zmodeluj do bluzy męskiej rękaw dwuczęściowy ze szwami zewnętrznym i wewnętrznym.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby

wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przygotować formę rękawa odbitą z konstrukcji,

2) wyznaczyć: zmniejszenie wysokości główki rękawa równe wydłużeniu barków, pogłębienie

podkroju rękawa równe połowie pogłębienia pachy, poszerzenie rękawa i zwężenie

na liniach wewnętrznych, skrócenie rękawa równe szerokości mankietu,

3) wykreślić: nową krzywą główki rękawa, linie wewnętrzne rękawa, linię dołu rękawa,
4) odmierzyć odcinki podkrojów pach przodu i tyłu i przenieść na nową krzywą główki rękawa

(za linii zewnętrznej rękawa powstanie zaszewka),

5) zmodelować mankiet.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

− forma podstawowa rękawa,

− papier, klej ,nożyczki, przybory kreślarskie,

− plansze przedstawiające sposób modelowania rękawa.

4.6.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) scharakteryzować odzież sportową?

2) scharakteryzować typy figur męskich?

3) wymienić wymiary potrzebne do konstrukcji bluzy?

4) omówić budowę siatki konstrukcyjnej z prostą linią środka przodu?

5) wymienić kolejność czynności przy modelowaniu konstrukcyjnym bluzy?

4.7. Modelowanie przestrzenne

4.7.1. Materiał nauczania

Modelowanie przestrzenne –

polega na upinaniu (drapowaniu) tkaniny właściwej lub

zastępczej bezpośrednio na sylwetce ludzkiej albo odpowiednio przygotowanym manekinie
krawieckim.

Metoda ta ma zastosowanie jedynie przy modelowaniu bardzo skomplikowanych

w formie i linii modeli odzieży na przykład stosowana jest w pracowniach teatralnych
i filmowych. Modelowanie przestrzenne nabiera znaczenia w nauczaniu odczytywania projektów
plastycznych – rozwija wyobraźnię przestrzenną, ułatwia odczytywanie z projektów
plastycznych układu cięć modelujących i ich proporcje. Metoda modelowania przestrzennego
jest metodą nieefektywną ze względu na dużą pracochłonność i duże zużycie materiału
właściwego lub zastępczego.

Przygotowanie manekina do modelowania

Manekin przeznaczony do modelowania przestrzennego powinien być odpowiednio

przygotowany, tzn. powinien mieć wyznaczone linie poziome i pionowe. Linie te odpowiadają
liniom orientacyjnym na ciele i liniom na siatce konstrukcyjnej. Podstawą do wyznaczenia linii
na manekinie są szczegółowe wymiary ciała dla wielkości danego manekina podane

w obowiązujących tabelach wymiarów ciała. Linie na manekinie można
zaznaczyć taśmą tkaninową, taśmą klejącą lub grubą nitką. Zastosowany
do wyznaczenia linii rodzaj materiału powinien być utrzymany zawsze
w kolorze kontrastującym z kolorem manekina.
Na manekinie wyznaczamy następujące linie:

− pionowe – linia środkowa przednia, linia środkowa tylna, linie boczne

przechodzące przez środek pachy, linie uzupełniające przechodzące
przez środek łopatek i środek piersi,

− poziome – linia obwodu szyi, linie barków, obwodu klatki piersiowej,

linia obwodu talii, linia obwodu bioder.

Rys. 48. Manekin przygotowany do modelowania
Źródło: Trzecińska K.: Konstrukcja i modelowanie odzieży lekkiej. Cz. 2. WSiP, Warszawa 1995

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyznaczone na manekinie linie wskazują umiejscowienia cięć na formach odzieżowych

przenoszonych z projektu plastycznego. Manekin krawiecki, na którym będziemy modelować,
powinien mieć obwody o jedną wielkość większe od wielkości, dla której chcemy otrzymać
formy odzieżowe. Na przykład: jeżeli chcemy otrzymać formy odzieżowe dla obwodu klatki
piersiowej – opx = 96 cm, to obwód klatki piersiowej manekina powinna mieć: opx = 100,0 cm.
Zastosowanie do modelowania manekina o obwodach większych o jedną wielkość wynika
z tego, że przestrzenne modelowanie polega na bezpośrednim upinaniu – zastosowanego do
modelowania materiału na bryle manekina i nie daje możliwości otrzymania niezbędnych luzów
odzieżowych. Stosowanie tego warunku wymaga poprawienia krzywej podkroju szyi, po zdjęciu
formy z manekina, tj. zmniejszenia o 1,0 cm obwodu krzywej podkroju szyi o przyrost
przyjętych w tabelach wymiarów dla 4,0 cm obwodu klatki piersiowej.

Do modelowania rękawa potrzebny będzie model ręki. Model ten wykonujemy z dzianiny

i wypełniamy miękkimi ścinkami lub trocinami. Wymiary przygotowanego modelu ręki
powinny odpowiadać wymiarom w tabeli wymiarów ciała, co szczególnie dotyczy wymiaru or -
obwodu ramienia. Wykonany model ręki przymocowujemy do manekina zgodnie z kierunkiem
ręki.

Mając tak przygotowany manekin możemy przystąpić do modelowania form odzieży.

Kolejność modelowania form odzieży jest dowolna. Możemy rozpocząć modelowanie od formy
przodu lub od formy tyłu. Do modelowania przestrzennego najbardziej odpowiednim materiałem
jest surówka lub usztywniona gaza, tzw. merla, tj. cieniutka, rzadka tkanina bawełniana.
Możemy również stosować papier o specjalnej strukturze pozwalającej na bardzo miękkie
i elastyczne układanie się na manekinie, o nazwie pelur – cienki papier satynowy.

Zasady stosowane w modelowaniu przestrzennym

Formy symetryczne modelujemy w połowie na prawej stronie manekina krawieckiego.

Nitki osnowy w materiale zastępczym układamy przy fasonach prostych wzdłuż środka przodu i
tyłu, wykorzystując brzeg fabryczny lub załamujemy krawędź na 0,5 – 1,0 cm, aby forma się nie
rozciągała. Nitki wątku w materiale zastępczym przy modelowaniu fasonów prostych
umieszczamy wzdłuż linii bioder i obwodu klatki piersiowej. Modelowane elementy formy
przypinamy do manekina krawieckiego jedynie w miejscach koniecznych, aby nie zmienić
kierunki nitki wątku i osnowy. Szwy spinamy do strony prawej w ten sposób, aby szpilkami nie
zaczepiać powierzchni manekina, gdyż po skończonym modelowaniu formy musimy zdjąć
do miary, bez ich rozpinania. Zaszewki są wynikiem konieczności dopasowania formy
do budowy przestrzennej człowieka i w zależności od projektu plastycznego mogą być
umieszczone w kierunku pionowym, ukryte lub wykorzystane jako element zdobniczy,
albo zastąpione odpowiednimi liniami cięć.

Modelowanie form bluzki

Opis modelu –

bluzka lekko dopasowana linii boków, zapinana

na całej długości przodu. Karczek w tyle i w przodzie. W przodzie karczka
umieszczone zakładki. Rękawy długie z małą główką.

Rys. 49. Rysunek modelowy bluzki
Źródło: Trzecińska K.: Konstrukcja i modelowanie odzieży lekkiej. Cz. 2. WSiP, Warszawa 1995

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tył

− Przygotowujemy prostokąt surówki o wymiarach większych niż połowa szerokości tyłu

i długości bluzki.

− Na surówce wyznaczamy: linię pionową – odpowiadającej linii środkowej tyłu, linię

poziomą – odpowiadającej linii pachowej – obwodu klatki piersiowej.

− Przygotowaną surówkę nakładamy na manekin krawiecki i przypinamy szpilkami wzdłuż

linii środkowej tyłu, od linii obwodu szyi do linii obwodu bioder, tak aby linie surówki
pokryły się z liniami na manekinie.

− Na linii długości barku, w odległości 1/3 długości barku od szczytu barkowego, upinamy

zaszewkę barkową, dopasowując formę odzieży do bryły manekina.

− Przypinamy surówkę wzdłuż linii boku.

− Zaznaczamy linie krzywej podkroju szyi, długość szwu barkowego, krzywej pachy

i obcinamy nadmiar surówki.

− Jeżeli w projekcie plastycznym są cięcia i elementy wzornicze, wyznaczamy je według

projektu

− W przykładzie wyznaczamy linię karczka.

Rys. 50. Modelowanie tyłu bluzki
Źródło: Trzecińska K.: Konstrukcja i modelowanie odzieży lekkiej. Cz. 2. WSiP, Warszawa 1995

Przód

− Przygotowujemy prostokąt surówki analogicznie jak przy modelowaniu form tyłu.

− Na surówce wyznaczamy: linię pionową – odpowiadającą linii środkowej przodu

(uwzględniamy dodatek na zapięcie), linię poziomą – odpowiadającą linii obwodu klatki
piersiowej.

− Przygotowaną surówkę nakładamy na manekin krawiecki i przypinamy szpilkami wzdłuż

linii środkowej przodu, od linii obwodu szyi do linii obwodu bioder, tak aby linie surówki
pokryły się z liniami na manekinie.

− Na linii długości barku, w miejscu zastosowania zaszewki barkowej, upinamy zaszewkę

piersiową, dopasowując formę odzieży do bryły manekina.

− Przypinamy surówkę wzdłuż linii boku.

− Zaznaczamy linie krzywej podkroju szyi, długość szwu barkowego, krzywej pachy

i obcinamy nadmiar surówki.

− Jeżeli w projekcie plastycznym są cięcia i elementy wzornicze, wyznaczamy je według

projektu.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

przykładzie wyznaczamy linię karczka.

Rys. 51. Modelowanie przodu bluzki
Źródło: Trzecińska K.: Konstrukcja i modelowanie odzieży lekkiej. Cz. 2. WSiP, Warszawa 1995

Sprawdzenie otrzymanych form odzieżowych bluzki

Otrzymane

manekinie

krawieckim formy wymagają sprawdzenia. Zdejmujemy

z manekina formy tyłu i przodu. Przecinamy po wyznaczonych liniach cięć, układamy na płasko
i wyrównujemy dokładnie, zaznaczone w trakcie modelowania linie szwów, cięć i podkroje.
Następnie dodajemy dodatki na szwy, łączymy elementy form tyłu i przodu w całość i ponownie
nakładamy na manekin w celu sprawdzenia. Mając poprawnie przygotowane formy tyłu i przodu
możemy przystąpić do modelowania kołnierza i rękawa

Rys. 52. Sprawdzenie form

Źródło: Trzecińska K.: Konstrukcja i modelowanie odzieży lekkiej. Cz. 2. WSiP, Warszawa 1995

Kołnierz

− Przygotowujemy prostokąt surówki trochę większy od szerokości i długości kołnierza
(krawędź surówki – środek kołnierza może być po nitce osnowy lub po skosie tkaniny).
− Na surówce wyznaczamy wstępny podkrój kołnierza w zależności od rodzaju kołnierza –

stojący, półleżący leżący.

− Przypinamy surówkę do linii obwodu szyi manekina, przykładając środek kołnierza na

środek tyłu.

− Układ i kształt kołnierza modelujemy według projektu plastycznego.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

− Zdejmujemy formę z manekina, układamy na płasko i nadajemy formie kołnierza właściwy

kształt.

Rys. 53. Modelowanie kołnierza
Źródło: Trzecińska K.: Konstrukcja i modelowanie odzieży lekkiej. Cz. 2. WSiP, Warszawa 1995

Rękaw

− Przygotowujemy prostokąt surówki o wymiarach większych od długości i szerokości

rękawa.

− Przypinamy surówkę w punkcie szwu barkowego, nadając nitce prostej – osnowy, kierunek

ręki.

− Spinamy surówkę wzdłuż modelu ręki, po szwie środkowym i ustalamy szerokość rękawa na

linii pachowej.

− Upinamy główkę rękawa po krzywej podkroju pachy, zaznaczamy kształt krzywej główki

rękawa i punkty montażowe.

− Ustalamy długość rękawa i szerokość na linii dołu, nadmiar materiału ujmujemy w zaszewkę

łokciową.

− Zdejmujemy formę z manekina, układamy na płasko i nadajemy krzywej główce rękawa

właściwy kształt.

Rys. 54. Modelowania kołnierza i rękawa Rys. 55. Sprawdzenie zmodelowanej formy kołnierza i rękawa
Źródło: Trzecińska K.: Konstrukcja i modelowanie odzieży lekkiej. Cz. 2. WSiP, Warszawa 1995

Otrzymane formy bluzki są podstawą do otrzymania szablonu wyjściowego. W tym celu

do wszystkich elementów form dodajemy niezbędne dodatki na szwy i podwinięcia oraz dodatek
na zapięcie, zgodnie z projektem plastycznym i technologią łączenia.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Modelowanie przestrzenne sukni fantazyjnej
Duży kawałek materiału zastępczego przypinamy do górnej części manekina krawieckiego,
wycinając podkrój szyi, krawędzie barkowe i wykrój pach. Następnie układamy na lewej
połowie przodu, na wysokości linii talii, marszczenia rozchodzące się promieniście, upinamy
boki i wyrównujemy dół. Oznaczamy za pomocą pionu linię środka przodu. Uzupełniamy przód
sukni, modelując i przypinając półokrągłą boczną część lewego przodu. Po zdjęciu formy
z manekina krawieckiego oznaczamy punkty montażowe, rozpinamy formę i wyrównujemy.

Rys. 56. Modelowanie przodu sukni asymetrycznej na manekinie krawieckim według projektu plastycznego

Źródło: Bily – Czopowa M., Mierowska K.: Krój i modelowanie odzieży lekkiej. WSiP, Warszawa 1995

4.7.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń.

1. Co to jest modelowanie przestrzenne?
2. Gdzie obecnie wykorzystuje się modelowanie przestrzenne?
3. Jak powinien być przygotowany manekin krawiecki do modelowania?
4. Jakie są kolejne czynności przy modelowaniu przestrzennym.

4.7.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1
Przygotuj manekin krawiecki do modelowania przestrzennego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby

wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) wyznaczyć linie pionowe: – linia środkowa przednia, linia środkowa tylna, linie boczne

przechodzące przez środek pachy, linie uzupełniające przechodzące przez środek łopatek
i środek piersi,

2) wyznaczyć linie poziome – linia obwodu szyi, linie barków, linia obwodu klatki piersiowej,

linia obwodu talii, linia obwodu bioder,

3) przygotować model ręki.

Wyposażenie stanowiska:

− manekin krawiecki, kolorowa włóczka, szpilki, nożyce.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Zaprojektuj suknię wieczorową w stylu awangardowym i wykonaj modelowanie przestrzenne

sukni.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Aby

wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zaprojektować suknię wieczorową w stylu awangardowym,

2) na przygotowanym manekinie wykonać modelowanie przodu, tyłu sukni zgodnie

z projektem plastycznym,

3) zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− manekin krawiecki z oznaczonymi liniami,

− żurnale, szpilki, nożyczki, taśma centymetrowa, surówka lub usztywniana gaza, papier,

przybory kreślarskie.

Ćwiczenie 3

Zaprojektuj

suknię inspirowaną strojem historycznym.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Aby

wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z charakterystyką strojów historycznych w wybranej epoce,

2) na przygotowanym manekinie wykonać modelowanie przodu, tyłu, rękawa i elementów

wzorniczych sukni zgodnie z projektem plastycznym,

3) zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− manekin krawiecki z oznaczonymi liniami,

− ilustracje ze strojami historycznymi,

− szpilki, nożyczki, taśma centymetrowa, surówka lub usztywniana gaza, papier, przybory

kreślarskie.

Ćwiczenie 4

Na podstawie zebranych przez Ciebie informacji na temat strojów regionalnych,

scharakteryzuj wybrany strój i wykonaj modelowanie przestrzenne gorsetu.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Aby

wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) z różnych źródeł zebrać informacje na temat wybranego stroju regionalnego,

2) scharakteryzować wybrany strój regionalny,

3) na przygotowanym manekinie krawieckim wykonać modelowanie przodu, tyłu

i elementów zdobniczych gorsetu zgodnie z projektem,

4) zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− manekin krawiecki z oznaczonymi liniami,

− ilustracje z różnymi strojami regionalnymi,

− szpilki, nożyczki, taśma centymetrowa, surówka lub usztywniana gaza, papier, przybory

kreślarskie.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.7.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wyjaśnić co to jest modelowanie przestrzenne?

2) wyjaśnić gdzie obecnie wykorzystuje się modelowanie przestrzenne?

3) przygotować manekin do modelowania przestrzennego?

4) wymienić kolejność czynności przy modelowaniu przestrzennym odzieży

okrywającej górną część tułowia?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

Test nr 1

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1. Test składa się z dwóch części i zawiera 16 zadań.
2. Do każdego zadania podana jest instrukcja wykonania zadania.
3. Przed rozpoczęciem przeczytaj dokładnie polecenia.
4. Za każde prawidłowo wykonane zadanie możesz otrzymać 1 punkt.
5. Na wykonanie zadań testowych masz 60 minut.
6. Do wykonania ostatniego zadania 16 wykorzystaj przygotowane formy bluzki.
7. Odpowiedzi wpisuj w kartę odpowiedzi.

Część I
W podanych zadaniach wybierz prawidłową odpowiedź i zakreśl ją znakiem X. Jeżeli wybraną
odpowiedź chcesz zmienić na inną, to błędną weź w kółko, a właściwą zaznacz znakiem X.

1. Modelowanie odzieży na płaszczyźnie za pomocą formy konstrukcyjnej to modelowanie:

a) wtórne,
b) przestrzenne,
c) modelowanie na bryle,
d) modelowanie na siatce konstrukcyjnej.

2. Sylwetka kobieca o wymiarach: 164/104/120 według tabeli wymiarów należy do:

a) – typ A,
b) – typ B,
c) – typ C,
d) – typ D.

3. Skrót dk. oznacza:

a) dodatkowe krojenie,
b) dodatek konfekcyjny,
c) dokładna kalkulacja,
d) dodatek konstrukcyjny.

4. Który z wymienionych kołnierzy konstruuje i modeluje się na podstawie kąta prostego?

a) – szalowy,
b) – wykładany,
c) – be - be,
d) – koszulowy.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. Zaszewkę barkową otrzymuje się przez skrócenie:

długości podkroju pachy tyłu,

długości ramienia,

długości boku,

długości podkroju szyi.

6. Który z podanych wymiarów nie jest potrzebny do narysowania siatki konstrukcyjnej

skafandra damskiego ?

a) – Zwo,
b) – opx ,
c) – obt,
d) – ZKo.

7. Które z wymienionych asortymentów zaliczane są do odzieży wierzchniej?

a) skafander, żakiet, płaszcz,
b) bluzka, sukienka, kamizelka,
c) koszula nocna, piżama, halka,
d) spodnie, spódnica, spódnico-spodnie.

8. Które z wymienionych wymiarów potrzebne są do konstrukcji kaptura.

a) ot, XlXl,
b) PcPl, RvRv,
c) ZWo, ZSy,
d) ZUo, ou.

Część II
W podanych zadaniach należy przyporządkować, pogrupować, narysować, uzupełnić
wypowiedź, połączyć w pary przedstawione informacje.

9. Poniżej wymieniono czynności jakie należy wykonać aby otrzymać formy wyrobów

odzieżowych. Uporządkuj je według kolejności, np. 1-b,…

Nazwa czynności

a) obliczenie wartości odcinków konstrukcyjnych i narysowanie siatki konstrukcyjnej

b) ustalenie fasonu

c) wycięcie form

d) zastosowanie zasad modelowania wtórnego

e) zdjęcie miar

f) ustalenie dk

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10. Z lewej strony zamieszczone są symbole wymiarów, a z prawej nazwy każdego symbolu.

Połącz w pary symbol z nazwą, np. 1-b, itd.

1. ZWo, a) obwód bioder,
2. opx , b) łuk długości tyłu do talii,
3. obt, c) wzrost,
4. os, d) obwód szyi,
5. SyTy , e) obwód klatki piersiowej.

11.

Na manekinie krawieckim, dorysuj linie konstrukcyjne, które są niezbędne

do modelowania przestrzennego.

12. Poniżej przedstawiono formy różnych rękawów. W karcie odpowiedzi wpisz jego

poprawną nazwę: rękaw krótki poszerzony na linii dołu, rękaw długi poszerzony do dołu,
rękaw krótki marszczony na linii wszycia do pachy.

a) b) c)

13. Uzupełnij poniższe zdanie.

Odzież przeznaczona dla dzieci powinna być higieniczna – wykonana z tkanin przewiewnych,
……………………. – dostosowana do figury dziecka i zapewniająca swobodę ruchów,
………………………… – zaprojektowana ekonomicznie pod względem wzrostu.

14. Na rysunku przedstawiono różne asortymenty odzieży. Nazwij poprawnie każdy z nich

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15. Na formie konstrukcyjnej bluzki damskiej, narysuj miejsce przeniesienia zaszewki

piersiowej zgodnie z załączonymi projektami plastycznymi.

a) b) c)

16. Zmodeluj formę przodu bluzki damskiej zgodnie z załączonym projektem plastycznym

(skala 1:4).

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ................................................................................................

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr
zadania

Odpowiedź Punkty

a b c d

…………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

a) ……………………………………………………………………………….

b)……………………………………………………………………………….

c)………………………………………………………………………………..

13 Odzież przeznaczona dla dzieci powinna być higieniczna – wykonana

z tkanin przewiewnych, ……………………. – dostosowana do figury dziecka

i zapewniająca swobodę ruchów, ………………………… – zaprojektowana

ekonomicznie pod względem wzrostu

a) ……………………………………………………………………………….

b)……………………………………………………………………………….

c)………………………………………………………………………………..

a) b)

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. LITERATURA

1. Bily-Czopowa M., Mierowska K.: Krój i modelowanie odzieży lekkiej. WSiP,

Warszawa 1995

2. Bily-Czopowa M.: Konstrukcja modelowanie odzieży damskiej lekkiej. WSiP,

Warszawa 1985

3. Cyrankiewicz H.: Konstrukcja i modelowanie odzieży dziecięcej. WSiP, Warszawa 1995
4. Czurkowa M., Ulawska-Bryszewska J.: Rysunek zawodowy dla szkół odzieżowych. WSiP,

Warszawa 1998

5. Fałkowska-Rękawek E.: Podstawy projektowania odzieży. WSiP, Warszawa 2000
6. Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży na dolną część ciała. SOP,

Toruń 1999

7. Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży na górną część ciała. SOP,

Toruń 1999

8. Parafianowicz Z.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1995
9. Parafianowicz Z.: Słownik odzieżowy. WSiP, Warszawa 1999
10. Piskorska M., Parafianowicz Z.: Modelowanie form odzieży męskiej. SOP, Toruń 1997
11. Piskorska M.: Konstrukcja i modelowanie form bielizny. WSiP, Warszawa 1995
12. Trzecińska K.: Konstrukcja i modelowanie odzieży lekkiej. Cz. 2. WSiP, Warszawa 1995

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
15 Modelowanie form odzieży zgodnie z projektem
13 Modelowanie form odziezy dla Nieznany (2)
16 Modelowanie form odzieży dla sylwetek nietypowych
13 Modelowanie form odziezy dla Nieznany (2)
16 Modelowanie form odzieży dla sylwetek nietypowych
Modelowanie form odzieży dla figur nietypowych Monika Mosionek i Mirosława Szewczyk
13 Modelowanie form odzieży dla figur nietypowych
Konstruowanie i modelowanie form podstawowych wyrobów odzieżowych
14 Modelowanie podstawowych form odzieży
11 Konstruowanie i modelowanie form podstawowych
19 Wykonywanie odzieży według projektu
19 Wykonywanie odzieży według projektu
15 Modelowanie biznesowe
z 20Cb 15 01 2015 Ćwicz 10 PROJEKT KOSZTORYSU
7. zauwy-biuro-handlowe-Toszek, Studia, Projekt - materialy konstrukcyjne, 15. Zasuwy zaporowe
ZESTAWIENIE STALI 11 01 15, Polibuda mgr, SEM III, konst. metalowe, Konstrukcje metalowe, stale proj

więcej podobnych podstron