„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 

 

 

 

Przemysław Krzemiński 

 

 

 

 

Prowadzenie  prac  związanych  z  rekreacyjno-turystycznym 
zagospodarowanie lasu 833[02].Z4.03 

 

 

 

 

 

Poradnik dla nauczyciela 

 

 

 

 

 

 

 
Wydawca

 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

1 

Recenzenci: 
mgr inŜ. Edwin Drobkiewicz 
mgr inŜ. Leszek Sikora 

 
 

Opracowanie redakcyjne 
mgr inŜ. Przemysław Krzemiński 
 
 
 
 
Konsultacja 
mgr inŜ. Teresa Jaszczyk 

 
 
 

 

 
 
 

Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  833[02].Z4.03 
Prowadzenie  prac  związanych  z  rekreacyjno-turystycznym  zagospodarowaniem  lasu, 
zawartego w programie nauczania dla zawodu operator maszyn leśnych 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

2 

SPIS TREŚCI 

 

1.

 

Wprowadzenie 

3 

2.

 

Wymagania wstępne 

6 

3.

 

Cele kształcenia 

7 

4.

 

Przykładowe scenariusze zajęć 

8 

5.

 

Ćwiczenia 

12 

5.1.

 

Zasady rekreacyjno-turystycznego zagospodarowania lasu 

12 

5.1.1. Ćwiczenia 

12 

5.2.

 

Obiekty rekreacyjno-turystyczne i ich zagospodarowanie  

15 

5.2.1. Ćwiczenia 

15 

5.3.

 

Techniczne urządzenia rekreacyjno-turystyczne, konstrukcja,  
konserwacja i remonty 

18 

5.3.1. Ćwiczenia 

18 

6.

 

Ewaluacja osiągnięć ucznia 

23 

7.

 

Literatura 

37 

 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

3 

1. WPROWADZENIE 

 
 

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie operator maszyn leśnych. W poradniku 
zamieszczono: 

−

 

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć juŜ ukształtowane, 
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika, 

−

 

cele  kształcenia  –  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  ukształtuje  podczas  pracy 
z poradnikiem, 

−

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

−

 

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania– 
–uczenia się oraz środkami dydaktycznymi, 

−

 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego, 

−

 

literaturę uzupełniającą. 

 

Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  róŜnymi  metodami  ze 

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania. 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróŜnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 

Jako  pomoc  w  realizacji  jednostki  modułowej  dla  uczniów  przeznaczony  jest  Poradnik 

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika 
do nich adresowanego. 

Materiał  nauczania  (w  Poradniku  dla  ucznia)  podzielony  jest  na  rozdziały,  które 

zawierają  podrozdziały.  Podczas  realizacji  poszczególnych  rozdziałów  wskazanym  jest 
zwrócenie uwagi na następujące elementy: 

−

 

materiał  nauczania  –  w  miarę  moŜliwości  uczniowie  powinni  przeanalizować 
samodzielnie.  Obserwuje  się  niedocenianie  przez  nauczycieli  niezwykle  waŜnej 
umiejętności,  jaką  uczniowie  powinni  bezwzględnie  posiadać  –  czytanie  tekstu 
technicznego ze zrozumieniem. 

−

 

pytania  sprawdzające  mają  wykazać,  na  ile  uczeń  opanował  materiał  teoretyczny  i  czy 
jest  przygotowany  do  wykonania  ćwiczeń.  W  zaleŜności  od  tematu  moŜna  zalecić 
uczniom  samodzielne  odpowiedzenie  na  pytania  lub  wspólne  z  całą  grupą  uczniów, 
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza, 
poniewaŜ  nauczyciel  sterując  dyskusją  moŜe  uaktywniać  wszystkich  uczniów  oraz 
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,  

−

 

dominującą  rolę  w  kształtowaniu  umiejętności  oraz  opanowaniu  materiału  spełniają 
ć

wiczenia.  W  trakcie  wykonywania  ćwiczeń  uczeń  powinien  zweryfikować  wiedzę 

teoretyczną  oraz  opanować  nowe  umiejętności.  Przedstawiono  dosyć  obszerną 
propozycję  ćwiczeń  wraz  ze  wskazówkami  o  sposobie  ich  przeprowadzenia, 
uwzględniając  róŜne  moŜliwości  ich  realizacji  w  szkole.  Nauczyciel  decyduje,  które 
z zaproponowanych  ćwiczeń  jest  w  stanie  zrealizować  przy  określonym  zapleczu 
technodydaktycznym  szkoły.  Prowadzący  moŜe  równieŜ  zrealizować  ćwiczenia,  które 
sam opracował,  

−

 

sprawdzian  postępów  stanowi  podsumowanie  rozdziału,  zadaniem  uczniów  jest 
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając 
zamieszczone  w  nim  stwierdzenia  potwierdzić  lub  zaprzeczyć  opanowanie  określonego 
zakresu materiału. JeŜeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień 
wrócić,  sprawdzając  czy  braki  w  opanowaniu  materiału  są  wynikiem  niezrozumienia 
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.  

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

4 

W  tym  miejscu  jest  szczególnie  waŜna  rola  nauczyciela,  gdyŜ  od  postawy  nauczyciela, 
sposobu  prowadzenia  zajęć  zaleŜy  między  innymi  zainteresowanie  ucznia.  Uczeń  nie 
zainteresowany  materiałem  nauczania,  wykonywaniem  ćwiczeń  nie  nabędzie  w  pełni 
umiejętności  załoŜonych  w  jednostce  modułowej.  NaleŜy  rozbudzić  wśród  uczniów  tak 
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania 
rozdziału moŜe stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności 
ucznia  z  tego  zakresu.  Nauczyciel,  realizując  jednostkę  modułową,  powinien  zwracać 
uwagę  na  predyspozycje  ucznia.  ocenić,  czy  uczeń  ma  większe  uzdolnienia  manualne, 
czy moŜe lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych, 

−

 

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu 
całej jednostki modułowej i naleŜy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte 
przez  uczniów  powinny  stanowić  podstawę  do  oceny  pracy  własnej  nauczyciela 
realizującego  tę  jednostkę  modułową.  KaŜdemu  zadaniu  testu  przypisano  określoną 
liczbę  moŜliwych  do  uzyskania  punktów  (O  lub  1  punkt).  Ocena  końcowa  uzaleŜniona 
jest  od  ilości  uzyskanych  punktów.  Nauczyciel  moŜe  zastosować  test  według  własnego 
projektu  oraz  zaproponować  własną  skalę  ocen.  NaleŜy  pamiętać,  Ŝeby  tak 
przeprowadzić  proces  oceniania  ucznia,  aby  umoŜliwić  mu  jak  najpełniejsze  wykazanie 
swoich umiejętności.  

 

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to: 

−

 

wykład informacyjny, 

−

 

dyskusja dydaktyczna, 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

tekstu przewodniego, 

−

 

ć

wiczeń praktycznych. 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

5 

 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 

 

 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych w module 

 

 

833[02].Z4.01 

Rozpoznawanie szkodliwych 

owadów i chorób drzew le

ś

nych

 

 

833[02].Z4.02 

Wykonywanie zabiegów 

zwi

ą

zanych z ochron

ą

 lasu 

 

 

 

 

833[02].Z4 

Ochrona 

ś

rodowiska  

le

ś

nego 

 

 

833[02].Z4.03 

Prowadzenie prac zwi

ą

zanych  

z rekreacyjno-turystycznym 

zagospodarowaniem lasu

 

 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

6 

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji jednostki modułowej uczeń powinieneś umieć: 

−

 

posługiwać się terminologią dotyczącą środowiska leśnego, 

−

 

korzystać z róŜnych źródeł informacji, 

−

 

selekcjonować, porządkować i przechowywać informacje, 

−

 

organizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp, 

−

 

stosować narzędzia i posługiwać się nimi zgodnie z ich przeznaczeniem, 

−

 

wykonywać i odczytywać schematy, szkice i rysunki, 

−

 

dobierać przybory i materiały do wykonywania rysunku, 

−

 

obsługiwać komputer na poziomie podstawowym, 

−

 

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przeciwpoŜarowe, 

−

 

wykorzystywać  wiadomości  i  umiejętności  opanowane  podczas  realizacji  programów 
innych jednostek modułowych, 

−

 

oceniać jakość wykonanej pracy. 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

7 

3. CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powiniene umieć: 

−

 

wykonać prace konserwacyjne i porządkowe terenów i urządzeń rekreacyjno-turystycznych, 

−

 

scharakteryzować tereny podlegające zagospodarowaniu rekreacyjnemu, 

−

 

określić kryteria warunkujące zagospodarowanie rekreacyjne lasu, 

−

 

określić strefy zagospodarowania turystycznego lasów, 

−

 

określić  zasady  wykonywania  czynności  gospodarczych  w  lasach  podlegających 
zagospodarowaniu turystycznemu, 

−

 

określić rodzaje obiektów i urządzeń zagospodarowania rekreacyjno-turystycznego lasów, 

−

 

określić zasady zagospodarowania parkingów leśnych, 

−

 

określić zasady zagospodarowania punktów widokowych, 

−

 

określić zasady zagospodarowania ścieŜek dydaktycznych, 

−

 

określić zasady zagospodarowania pól biwakowych, 

−

 

wykonać prace konserwatorskie obiektów i urządzeń rekreacyjno-turystycznych, 

−

 

wykonać  proste  urządzenia  do  zagospodarowania  obiektów  turystyczno-wypoczynkowych 
i edukacyjnych, 

−

 

wykonać prace porządkowe terenów rekreacyjno-turystycznych, 

−

 

posłuŜyć się mapami przeglądowymi turystycznego zagospodarowania lasu. 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

8 

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca 

 

 

 

.............................................................................................. 

Modułowy program nauczania:  

Operator maszyn leśnych 833[02] 

Moduł:   

 

 

 

 

 

Ochrona środowiska leśnego 833[02].Z4 

Jednostka modułowa: 

 

Prowadzenie 

prac 

związanych 

z 

rekreacyjno-  

       -turystycznym zagospodarowaniem lasu 833[02].Z4.03 

 

  Temat: Posługiwanie się mapą przeglądową zagospodarowania turystycznego nadleśnictwa. 

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności posługiwania się mapą 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

−

 

rozróŜnić oznakowanie ma mapie poszczególnych obiektów turystycznych, 

−

 

nazwać obiekty rekreacyjno turystyczne, 

−

 

określić atrakcyjność przyrodniczą terenu, 

−

 

wskazać lokalizację powierzchniowych obiektów rekreacyjno – turystycznych, 

−

 

wskazać przebieg szlaków turystycznych i innych obiektów liniowych, 

−

 

określić strefy intensywności rekreacyjnego zagospodarowania lasu. 

 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe: 

−

 

organizowanie i planowanie zajęć, 

−

 

pracy w zespole, 

−

 

oceny pracy zespołu. 

 
Metody nauczania-uczenia się: 

−

 

wykład informacyjny, 

−

 

dyskusja dydaktyczna, 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 
uczniowie pracują w grupach 2–4 osobowych 
 
Czas: 1 godzina i 30 minut. 
 
Środki dydaktyczne: 

−

 

mapy przeglądowe zagospodarowania turystycznego obrębów leśnych, 

−

 

arkusz papieru w kratkę formatu A4, 

−

 

notatnik, 

−

 

ołówek/długopis, 

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Uczestnicy: 

−

 

uczniowie kształcący się w zawodzie operator maszyn leśnych. 

 
 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

9 

Przebieg zajęć: 
1.

 

Powitanie uczniów. 

2.

 

Nawiązanie do tematu zajęć, omówienie celu zajęć. 

3.

 

Przeprowadzenie wykładu uzupełnionego pokazem ilustracji, fotografii, slajdów itp. 

4.

 

Realizacja tematu: 

−

 

uczniowie  zapoznają  się  z  otrzymanymi  mapami  przeglądowymi  zagospodarowania 
turystycznego obrębów leśnych, 

−

 

uczniowie zapoznają się z legendą mapy, 

−

 

uczniowie określają atrakcyjność przyrodniczą obrębu leśnego, 

−

 

wskazują liniowe obiekty zagospodarowania turystycznego, 

−

 

wskazują powierzchniowe obiekty zagospodarowania turystycznego, 

−

 

określają strefy intensywności rekreacyjnego zagospodarowania turystycznego, 

−

 

uczniowie sporządzają notatki, 

−

 

nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i wyjaśnia wątpliwości. 

5.

 

Po wykonaniu poleceń uczeń dokonuje analizy wykonanych opisów. 

6.

 

Uczniowie prowadzą dyskusję dotyczącą realizowanych zadań i zagadnień wynikających 
z wykładu. 

7.

 

Uczeń określa swoje mocne i słabe strony. 

8.

 

Uczniowie w formie pisemnej prezentują wyniki swoich prac. 

9.

 

Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza czy czyni postępy, ocenia jego aktywność 
oraz poprawność wykonywania poleceń. 

10.

 

Podsumowanie zajęć, podziękowanie za aktywny udział w zajęciach. 

 
Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa 
Wpływ  walorów  przyrodniczych  terenów  leśnych  na  intensywność  zagospodarowania 
turystycznego. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

−

 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności. 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

10

Scenariusz zajęć 2 

 
Osoba prowadząca 

 

 

 

.............................................................................................. 

Modułowy program nauczania:  

Operator maszyn leśnych 833[02] 

Moduł:   

 

 

 

 

 

Ochrona środowiska leśnego 833[02].Z4 

Jednostka modułowa: 

Prowadzenie 

prac 

związanych 

z 

rekreacyjno-  

-turystycznym zagospodarowaniem lasu 833[02].Z4.03 

 

Temat:  Określ  zasady  wyodrębniania  i  zagospodarowania  stref  intensywności  

                      rekreacyjnego zagospodarowania lasów 
 
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności określania kryteriów zagospodarowania turystyczno- 
                     -rekreacyjnego na podstawie strefowania 
 
Szczegółowe cele 

Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć: 

−

 

określić  zasady  wyodrębniania  stref  intensywności  rekreacyjnego  zagospodarowania 
lasów, 

−

 

wymienić strefy, 

−

 

określić ich zasięg, 

−

 

określić zasady zagospodarowania turystyczno – rekreacyjnego poszczególnych stref. 

 
Metody nauczania-uczenia się: 

−

 

wykład informacyjny, 

−

 

pokaz z objaśnieniem. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−

 

praca indywidualna. 

 
Czas: 1 godzina 30 minut 
 
Środki dydaktyczne: 

−

 

film edukacyjny lub plansze poglądowe, 

−

 

notatnik, 

−

 

arkusz papieru w kratkę formatu A4, 

−

 

ołówek/długopis, 

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
 
Uczestnicy: 

−

 

uczniowie kształcący się w zawodzie operator maszyn leśnych. 

 
Przebieg zajęć: 
1.

 

Powitanie uczniów. 

2.

 

Nawiązanie do tematu zajęć, omówienie celu zajęć. 

3.

 

Przeprowadzenie wykładu uzupełnionego pokazem ilustracji, fotografii, slajdów itp. 

4.

 

Realizacja tematu: 

−

 

kaŜdy uczeń określa rodzaje stref o zróŜnicowanej pojemności rekreacyjnej, 

−

 

uczeń uzasadnia zasady wydzielenia stref i form tych stref, 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

11

−

 

uczeń określa zasięg poszczególnych stref, 

−

 

uczeń określa rodzaje zabiegów pielęgnacyjnych i ochronnych w strefach, 

−

 

uczeń podaje główne cechy charakteryzujące drzewostany w omawianych strefach, 

−

 

uczeń określa intensywność ruchu turystycznego w poszczególnych strefach, 

−

 

uczeń określa sposoby zagospodarowania rekreacyjno – turystycznego stref, 

−

 

nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i wyjaśnia wątpliwości. 

5.

 

Po wykonaniu poleceń uczeń dokonuje analizy wykonanych opisów. 

6.

 

Uczeń określa swoje mocne i słabe strony. 

7.

 

Uczniowie prezentują swoje prace pisemne w kolejności alfabetycznej. 

8.

 

Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza czy czyni postępy, ocenia jego aktywność 
oraz poprawność wykonywania poleceń. 

9.

 

Podsumowanie zajęć, podziękowanie za aktywny udział w zajęciach. 

 
Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa 
Wyjaśnij,  jakie  znaczenie  dla  ochrony  i  zagospodarowania  lasu  ma  wyznaczanie  stref 
intensywności rekreacyjnego zagospodarowania lasów. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

−

 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności. 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

12

5.

 

ĆWICZENIA 

 

5.1. Zasady rekreacyjno-turystycznego zagospodarowania lasu 

 

5.1.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 
 

Scharakteryzuj  główne  kryteria  warunkujące  i  uzasadniające  rekreacyjne  zagospodarowanie 

lasu. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na kryteria warunkujące i uzasadniające 
rekreacyjne zagospodarowanie lasu. 

 

Sposób wykonywania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia, 

2)

 

określić kryteria uwarunkowań rekreacyjnego zagospodarowania lasów, 

3)

 

wyjaśnić i uzasadnić wymienione kryteria, 

4)

 

przedstawić wnioski, 

5)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ć

wiczenie, 

−

 

tekstu przewodniego. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

notatnik, 

−

 

ołówek/długopis. 

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 
 

Określ i scharakteryzuj strefy intensywności rekreacyjnego zagospodarowania lasu. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  charakterystykę  stref  zagospodarowania 
rekreacyjnego lasu. 

 

Sposób wykonywania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia, 

2)

 

zapoznać się z planszami poglądowymi, 

3)

 

wymienić strefy, 

4)

 

dokonać charakterystyki stref pod względem lokalizacji i zasięgów, 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

13

5)

 

scharakteryzować dopuszczalne zagospodarowanie turystyczne dla poszczególnych stref, 

6)

 

przedstawić wnioski, 

7)

 

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenie, 

−

 

tekstu przewodniego. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

plansze poglądowe, 

−

 

notatnik, 

−

 

ołówek/długopis. 

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 3 

Określ znaczenie pojemności rekreacyjnej terenów leśnych. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na zagadnienie pojemności rekreacyjnej 
terenów leśnych. 

 

Sposób wykonywania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia, 

2)

 

zdefiniować pojęcie pojemności rekreacyjnej terenów leśnych,, 

3)

 

wymienić  czynniki  wpływające  na  bezpieczne  zwiększenie  liczby  turystów  w  stosunku 
do naturalnej chłonności, 

4)

 

określić  poziomy  pojemności  rekreacyjnej  w  powiązaniu  ze  strefami  zagospodarowania 
turystycznego, 

5)

 

przedstawić wnioski, 

6)

 

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

wykład informacyjny, 

−

 

ć

wiczenie, 

−

 

tekstu przewodniego. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

notatnik, 

−

 

ołówek/długopis. 

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

14

Ćwiczenie 4 
 

Określ główne kierunki hodowli i ochrony lasów na terenach rekreacyjnych. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na zagadnienia hodowli i ochrony lasów 
na terenach rekreacyjnych. 

 
Sposób wykonywania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia, 

2)

 

wskazać czynności z zakresu ochrony lasu zabezpieczające tereny rekreacyjne, 

3)

 

wskazać cel zabiegów hodowlanych na terenach rekreacyjnych, 

4)

 

określić  zadania  hodowli  lasu  w  zakresie  przystosowania  terenów  leśnych  do  celów 
rekreacyjnych, 

5)

 

wyciągnąć wnioski, 

6)

 

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

dyskusja dydaktyczna, 

−

 

ć

wiczenie, 

−

 

tekstu przewodniego. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

notatnik, 

−

 

ołówek/długopis. 

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

15

5.2.

 

Obiekty rekreacyjno-turystyczne i ich zagospodarowanie 

 

5.2.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 
 

Wykonaj projekt zagospodarowania przykładowego pola biwakowego. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  elementy  zagospodarowania 
turystycznego pola biwakowego. 

 

Sposób wykonywania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

obejrzeć film edukacyjny na temat rekreacyjnego zagospodarowania lasu, 

2)

 

ustalić elementy zagospodarowania pola biwakowego, 

3)

 

ustalić warunki terenowe, 

4)

 

wykreślić projekt pola biwakowego, 

5)

 

rozmieścić i wskazać elementy zagospodarowania, 

6)

 

dokonać opisu projektu, 

7)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

arkusz papieru formatu A4, 

−

 

ołówek/długopis, 

−

 

przybory kreślarskie, 

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 
 

Scharakteryzuj  na  podstawie  planszy  (foliogramów,  fotografii)  zasady  organizacji 

parkingu leśnego. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  elementy  zagospodarowania  i 
organizacji parkingu leśnego. 

 

Sposób wykonywania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia, 

2)

 

zapoznać się z otrzymaną planszą (fotografią), 

3)

 

określić rodzaj parkingu zgodnie z kryteriami podziału, 

4)

 

określić wyposaŜenie parkingu, 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

16

5)

 

przedstawić wymagania i wnioski, 

6)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

plansza (fotografia) z przykładowym rozwiązaniem projektu parkingu leśnego 

−

 

notatnik, 

−

 

ołówek/długopis, 

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 3 

Zaproponuj elementy zagospodarowania ścieŜki dydaktycznej. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na elementy zagospodarowania ścieŜki 
dydaktycznej. 

 

Sposób wykonywania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia, 

2)

 

określić elementy treści i lokalizację tablic informacyjnych na początku trasy, 

3)

 

określić ilość i rodzaj tablic (oznakowań) w punktach poznawczych, 

4)

 

określić znaki wyznaczające przebieg ścieŜki (podstawowe i zmiany kierunku), 

5)

 

wskazać miejsce ustawienia urządzeń rekreacyjnych (stoły, ławy, wiaty), 

6)

 

wskazać sposób przekraczania ewentualnych miejsc podmokłych i cieków wodnych, 

7)

 

dokonać opisu projektu, 

8)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

mapa  fragmentu  lasu  z  przebiegiem  trasy  ścieŜki  dydaktycznej  (np.  w  skali  1:5000) 
i wskazanymi punktami poznawczymi, 

−

 

notatnik, 

−

 

ołówek/długopis, 

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 4 

Określ zasady lokalizacji i zagospodarowania polany wypoczynkowej. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  lokalizacje  i  zagospodarowanie 
polany wypoczynkowej. 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

17

Sposób wykonywania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia, 

2)

 

obejrzeć tematyczny film edukacyjny, 

3)

 

dokonać notatek podczas prezentacji filmu, 

4)

 

określić zasady lokalizacji polany z uwzględnieniem ograniczenia negatywnego wpływu 
rekreacji na środowisko, 

5)

 

określić elementy zagospodarowania polany wypoczynkowej, 

6)

 

rozmieścić na polanie zaproponowane elementy zagospodarowania, 

7)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

telewizor, DVD (komputer), 

−

 

film edukacyjny na DVD (lub CD), 

−

 

notatnik, 

−

 

ołówek/długopis, 

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 5 
 

Wykonaj, 

jako 

pomocnik 

znakarza, 

oznakowanie 

(konserwację 

istniejącego 

oznakowania) pieszego szlaku turystycznego na terenach leśnych. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia, 

2)

 

ustalić trasę szlaku przeznaczonego do znakowania (lub konserwacji), 

3)

 

przygotować ośnikiem miejsce pod malowanie znaku (lub konserwacji), 

4)

 

przyłoŜyć szablon i nanieść (lub odnowić) jeden kolor, 

5)

 

po wyschnięciu ponownie przyłoŜyć szablon i nanieść drugi kolor, 

6)

 

ocenić poprawność wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

mapa przeglądowa z przebiegiem trasy szlaku turystycznego, 

−

 

narzędzia (ośnik), 

−

 

farba biała i kolorowa (zgodnie z kolorem oznakowania szlaku), 

−

 

szablon do malowania oznakowań szlaku, 

−

 

pędzel lub wałeczek, 

−

 

rozcieńczalnik, 

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

18

5.3.  Techniczne  urządzenia  rekreacyjno-turystyczne,  konstrukcje, 

konserwacja i rezerwaty 

 

5.3.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wykonaj na gruncie fragment ogrodzenia z dwóch rzędów Ŝerdzi. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 

Sposób wykonywania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

przypomnieć sobie zasady obsługi pilarki spalinowej, 

2)

 

przypomnieć sobie cechy i właściwości surowca drzewnego, 

3)

 

przyciąć na wymiar słupki i Ŝerdzie, 

4)

 

zabezpieczyć impregnatem słupki na fragmencie przeznaczonym do wkopania, 

5)

 

wkopać słupki, 

6)

 

ociosać Ŝerdzie w miejscach zamocowania, 

7)

 

zamocować Ŝerdzie przy pomocy gwoździ do słupków, 

8)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

okorowane Ŝerdzie świerkowe, 

−

 

słupki z okrąglaków 

∅

12–15 cm, 

−

 

sprzęt (pilarka spalinowa, siekiera, młotek, szpadel), 

−

 

gwoździe, 

−

 

smoła (impregnat), 

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Wyznacz i wykonaj palenisko na polu biwakowym. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 

Sposób wykonywania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z warunkami i zasadami urządzania palenisk, 

2)

 

określić lokalizację, wielkość i kształt paleniska, 

3)

 

przygotować wnętrze paleniska wykonując mineralizację gleby, 

4)

 

wykonać brzeg paleniska z kamienia polnego, 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

19

5)

 

zasypać dno paleniska warstwą piasku grubości 5 cm, 

6)

 

usunąć warstwę ziemi roślinnej wokół paleniska, 

7)

 

wskazać miejsca ustawienia ławek, 

8)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ć

wiczenie. 

 

 

 

Rysunek do ćwiczenia 2 [12] 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

narzędzia pracy (szpadel, motyka), 

−

 

materiały: kamień polny, piasek 

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 3 
 

Wykonaj i ustaw przy ścieŜce dydaktycznej pojemnik na śmieci. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 

Sposób wykonywania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać  się  z  trasą  ścieŜki  dydaktycznej  na  podstawie  mapy  przeglądowej 
zagospodarowania turystycznego nadleśnictwa, 

2)

 

ustalić w terenie miejsce ustawienia pojemnika na odpady, 

3)

 

przygotować narzędzia, 

4)

 

zapoznać się z projektem kosza na śmieci, 

5)

 

przygotować materiał zgodnie z przyjętym wymiarowaniem, 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

20

6)

 

zespolić za pomocą gwoździ poszczególne elementy, 

7)

 

zamocować klamy metalowe stanowiące uchwyty do podnoszenia kosza, 

8)

 

ustawić kosz na śmieci w ustalonym miejscu, 

9)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ć

wiczenie. 

 

Rysunek do ćwiczenia 3 [12] 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

mapa przeglądowa zagospodarowania turystycznego nadleśnictwa, 

−

 

rysunek kosza na śmieci, 

−

 

listwy drewniane 2,5x6 cm (do wykonania ram), 

−

 

połowizny z okorowanego drewna liściastego (stanowiące ściankę zewnętrzną), 

−

 

deska grubości 25 mm jednostronnie strugana (spód kosza), 

−

 

legary z połowizn drewnianych (do ustawienia na nich kosza), 

−

 

narzędzia: piła spalinowa, siekiera, młotek, szpadel, piła ręczna, 

−

 

impregnat, 

−

 

gwoździe, 

−

 

klamy stalowe stanowiące uchwyty, 

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 4 

Dokonaj charakterystyki zagroŜeń lasów ze strony turystyki i wskaŜ znaczenie urządzeń 

higieniczno-sanitarnych. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na zagroŜenia lasów ze strony turystyki 
i związane z tym znaczenie urządzeń higieniczno-sanitarnych. 

 

Sposób wykonywania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonaniu ćwiczenia, 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

21

2)

 

wskazać główne zagroŜenia lasów ze strony turystyki, 

3)

 

omówić problem zaśmiecania lasów, 

4)

 

wskazać rodzaje urządzeń higieniczno-sanitarnych, 

5)

 

wyciągnąć wnioski, 

6)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ć

wiczenie, 

−

 

tekstu przewodniego. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

modele urządzeń higieniczno-sanitarnych, 

−

 

notatnik, 

−

 

ołówek/długopis, 

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 5 
 

Wykonaj zgodnie z rysunkiem i ustaw na polu biwakowym ławkę. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 

Sposób wykonywania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z rysunkiem projektu ławki, 

2)

 

sprawdzić wymiary poszczególnych elementów, 

3)

 

dokonać zespolenia poszczególnych elementów, 

4)

 

ustalić miejsce ustawienia ławki do wypoczynku, 

5)

 

wykopać dołki do posadowienia siedziska, 

6)

 

zaimpregnować części przeznaczone do wkopania, 

7)

 

wkopać posadowienie siedziska, 

8)

 

sprawdzić stabilność ławki, 

9)

 

uporządkować teren wokół ławki. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ć

wiczenie. 

 

 

Rysunek do ćwiczenia 5 [12] 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

22

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

rysunek projektu ławki, 

−

 

drewniane  elementy  ławki  –  połowizna  kloca  dębowego 

∅

  około  40  cm  ze  struganym 

wierzchem siedziska, dwa okrąglaki 

∅

 25–30 cm o długości około 100 cm, 

−

 

narzędzia pomiarowe: taśma miernicza, 

−

 

narzędzia podstawowe: piła spalinowa, siekiera, szpadel, młotek, grabie, 

−

 

gwoździe stalowe 8``, 

−

 

impregnat. 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

23

6.

 

EWALUACJA OSIĄGNIĘC UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Prowadzenie prac związanych 
z rekreacyjno-turystycznym zagospodarowaniem lasu” 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

−

 

zadania 1, 3, 4, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 19 są z poziomu podstawowego, 

−

 

zadania 2, 5, 9, 18, 20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące 
oceny szkolne: 

−

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

−

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, 

−

 

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

−

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  4  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi:1.  c,  2. b,  3. b, 4.  b, 5.  a,  6. b,  7. a,  8. c,  9.  a,  10.  b, 11.  b,  
12. a, 13. a, 14. c, 15. d, 16. d, 17. c, 18. b, 19. d, 20. b. 
 
Plan testu 

 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1 

Określić zasięg strefy B – masowego ruchu 
turystycznego 

A 

P 

c 

2 

Wyjaśnić zasady wykonywania czynności 
gospodarczych w lasach podlegających 
zagospodarowaniu turystycznemu 

C 

PP 

b 

3 

Określić zasady zagospodarowania pól 
biwakowych 

A 

P 

b 

4 

Określić zasady zagospodarowania ścieŜek 
dydaktycznych 

A 

P 

b 

5 

Wyjaśnić pojęcie wielofunkcyjności 
obiektów turystycznych 

C 

PP 

a 

6 

Określić zasady lokalizacji parkingów 
leśnych 

A 

P 

b 

7 

Określić zasady zagospodarowania polany 
biwakowej 

A 

P 

a 

8 

Rozpoznać urządzenia higieniczno- 
-sanitarne na terenach rekreacyjnych 

A 

P 

c 

9 

Scharakteryzować tereny podlegające 

C 

PP 

a 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

24

zagospodarowaniu rekreacyjnemu 

10 

RozróŜnić elementy urządzeń ochronnych 
na leśnych terenach rekreacyjnych 

B 

P 

b 

11 

Określić zagospodarowanie punktów 
widokowych 

A 

P 

b 

12 

Określić zasady urządzania leśnych 
obiektów turystycznych 

A 

P 

a 

13 

Określić elementy zagospodarowania 
parkingów leśnych 

A 

P 

a 

14 

RozróŜnić urządzenia ochronne na terenach 
rekreacyjnych 

B 

P 

c 

15 

Sklasyfikować elementy urządzeń 
socjalnych 

B 

P 

d 

16 

Podać występowanie punktów poboru wody 
gaśniczej na terenach masowego 
wypoczynku ludności 

A 

P 

d 

17 

Określić naturalną chłonność w lesie 
niezagospodarowanym 

A 

P 

c 

18 

Scharakteryzować stopień oddziaływania 
powierzchniowych obiektów 
wypoczynkowych na lasy 

C 

PP 

b 

19 

Określić normy powierzchniowe dla 
parkingów leśnych 

A 

P 

d 

20 

Wyjaśnić zasady lokalizacji pasów 
przeciwpoŜarowych na terenach 
zagospodarowanych turystycznie 

C 

PP 

b 

 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

25

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 
jednotygodniowym. 

2.

 

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.

 

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 

4.

 

Przygotuj odpowiednia liczbę testów. 

5.

 

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 

6.

 

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcje dla ucznia. 

7.

 

Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 

8.

 

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 

9.

 

Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się  czasie 
zakończenia udzielania odpowiedzi. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

4.

 

Test zawiera 20 zadań Do kaŜdego zadania dołączone są cztery moŜliwości odpowiedzi. 
Tylko jedna jest prawdziwa. 

5.

 

Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi,  stawiając  w  odpowiedniej 
rubryce  znak  X.  W  przypadku  pomyłki  naleŜy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem,  
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.

 

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

7.

 

Jeśli  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóŜ  jego  rozwiązanie 
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.

 

Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 

 

Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia: 

−

 

instrukcja, 

−

 

zestaw zadań testowych, 

−

 

karta odpowiedzi. 

 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.

 

Zasięg  strefy  B  –  masowego  ruchu  turystycznego  licząc  od  granic  terenów  lasów 
przylegających do miast wynosi 
a)

 

1 km. 

b)

 

2 km. 

c)

 

3 km. 

d)

 

4 km. 

 

2.

 

Zabiegi hodowlane na terenach leśnych udostępnionych do rekreacji mają na celu m.in. 
a)

 

przerzedzenia drzewostanów. 

b)

 

zwiększenie odporności drzewostanów na obciąŜenia rekreacyjne. 

c)

 

udostępnienie dla ruchu samochodowego. 

d)

 

zmniejszenie bioróŜnorodności gatunkowej. 

 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

26

3.

 

Do obozowisk zalicza się 
a)

 

ośrodki wczasowo – wypoczynkowe. 

b)

 

pola biwakowe. 

c)

 

tereny wypoczynkowe. 

d)

 

miejsca postoju pojazdów. 

 

4.

 

Ś

cieŜki dydaktyczne to 

a)

 

powierzchniowe obiekty turystyczne z punktami widokowymi. 

b)

 

liniowe obiekty turystyczne z przystankami poznawczymi. 

c)

 

punktowe obiekty turystyczne. 

d)

 

przestrzenne obiekty turystyczne.  

 

5.

 

Pole kempingowe to obiekt turystyczny 
a)

 

wielofunkcyjny. 

b)

 

jednofunkcyjny. 

c)

 

dwufunkcyjny. 

d)

 

bez konkretnych funkcji. 

 

6.

 

Parkingów nie naleŜy lokalizować m.in. na terenach 
a)

 

parków krajobrazowych. 

b)

 

rezerwatów ścisłych. 

c)

 

parków narodowych. 

d)

 

obszarów chronionego krajobrazu. 

 

7.

 

Teren polany biwakowej powinien być 
a)

 

ogrodzony. 

b)

 

nie ogrodzony. 

c)

 

oznakowany. 

d)

 

opalikowany. 

 

8.

 

Jednym z elementów urządzeń higieniczno-sanitarnych turystycznego zagospodarowania 
lasu są 
a)

 

pasy przeciwpoŜarowe. 

b)

 

urządzenia do ćwiczeń fizycznych. 

c)

 

wodne i suche sanitariaty. 

d)

 

zadaszenia. 

 

9.

 

Zagospodarowaniu rekreacyjnemu podlegają między innymi 
a)

 

lasy w strefach ochronnych wokół sanatoriów i uzdrowisk. 

b)

 

tylko lasy wokół jezior. 

c)

 

wszystkie lasy. 

d)

 

tylko lasy wokół duŜych aglomeracji miejskich. 

 

10.

 

Elementami urządzeń ochronnych na leśnych terenach rekreacyjnych są 
a)

 

znaki drogowe. 

b)

 

ogrodzenia. 

c)

 

kładki i mosty. 

d)

 

sanitariaty. 

 
 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

27

11.

 

Lokalizacja punktu widokowego zaleŜy m.in. od 
a)

 

strefy zagospodarowania turystycznego. 

b)

 

walorów krajobrazowych kompleksu leśnego. 

c)

 

wysokości i wielkości drzewostanów. 

d)

 

składu gatunkowego drzewostanów. 

 

12.

 

Główną zasadą przy urządzaniu leśnych obiektów turystycznych powinno być 
a)

 

prosta konstrukcja. 

b)

 

stosowanie tworzywa sztucznego. 

c)

 

jaskrawa kolorystyka. 

d)

 

stosowanie elementów metalowych. 

 

13.

 

Do elementów i urządzeń obsługi ruchu pojazdów na terenach leśnych naleŜą 
a)

 

stojaki rowerowe. 

b)

 

szlabany. 

c)

 

znaki drogowe. 

d)

 

bramy wejściowe. 

 

14.

 

Ogrodzenia  na  terenach  obiektów  rekreacyjno  –  wypoczynkowych  pełnią  funkcję 
chroniące 
a)

 

tylko osoby wypoczywające. 

b)

 

tylko las. 

c)

 

osoby wypoczywające i las. 

d)

 

tylko pojazdy osób wypoczywających. 

 
15.

 

Socjalnymi urządzeniami wyposaŜenia terenów leśnych są 
a)

 

urządzenia sportowe. 

b)

 

schody. 

c)

 

stoły i ławy. 

d)

 

paleniska. 

 

16.

 

Punkty  poboru  wody  gaśniczej  powinny  znajdować  się  na  terenach  masowego 
wypoczynku ludności przede wszystkim w strefach 
a)

 

A i C. 

b)

 

B i C. 

c)

 

tylko A. 

d)

 

A i B. 

 

17.

 

W lesie niezagospodarowanym rekreacyjnie naturalna chłonność wynosi 
a)

 

maksymalnie 1 osobogodzina na 1 ha na dobę. 

b)

 

maksymalnie 3 osobogodziny na 1 ha na dobę. 

c)

 

maksymalnie 4 osobogodziny na 1 ha na dobę. 

d)

 

maksymalnie 5 osobogodzin na 1 ha na dobę. 

 

18.

 

Powierzchniowe obiekty wypoczynkowe są 
a)

 

nieszkodliwe dla lasu. 

b)

 

najbardziej intensywną formą uŜytkowania lasu. 

c)

 

rzadko występującą formą zagospodarowania turystycznego. 

d)

 

niezbyt popularne wśród turystów. 

 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

28

19.

 

Pojemność parkingów leśnych powinna wahać się w przedziale 
a)

 

5–10 miejsc postojowych. 

b)

 

10–40 miejsc postojowych. 

c)

 

5–20 miejsc postojowych. 

d)

 

20–50 miejsc postojowych. 

 

20.

 

Pasy przeciwpoŜarowe naleŜy zakładać 
a)

 

tylko wokół punktowych obiektów rekreacyjnych. 

b)

 

wokół kaŜdego powierzchniowego obiektu rekreacyjnego. 

c)

 

tylko wokół kempingów. 

d)

 

wokół kaŜdego obiektu rekreacyjnego. 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

29

KARTA ODPOWIEDZI 

 
 
Imię i nazwisko ………………………………………………………........................................ 

 
Prowadzenie  prac  związanych  z  rekreacyjno-turystycznym  zagospodarowaniem 
lasu 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1. 

a 

b 

c 

d 

 

2. 

a 

b 

c 

d 

 

3. 

a 

b 

c 

d 

 

4. 

a 

b 

c 

d 

 

5. 

a 

b 

c 

d 

 

6. 

a 

b 

c 

d 

 

7. 

a 

b 

c 

d 

 

8. 

a 

b 

c 

d 

 

9. 

a 

b 

c 

d 

 

10. 

a 

b 

c 

d 

 

11. 

a 

b 

c 

d 

 

12. 

a 

b 

c 

d 

 

13. 

a 

b 

c 

d 

 

14. 

a 

b 

c 

d 

 

15. 

a 

b 

c 

d 

 

16. 

a 

b 

c 

d 

 

17. 

a 

b 

c 

d 

 

18. 

a 

b 

c 

d 

 

19. 

a 

b 

c 

d 

 

20. 

a 

b 

c 

d 

 

Razem:   

 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

30

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 2 
 

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Prowadzenie prac związanych 
z rekreacyjno-turystycznym zagospodarowaniem lasu” 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

−

 

zadania 2, 3, 5, 7, 8, 10, 11, 12, 14, 15, 16, 17, 18, 20 są z poziomu podstawowego, 

−

 

zadania 1, 4, 6, 9, 13, 19 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące 
oceny szkolne: 

−

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

−

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, 

−

 

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

−

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  4  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz odpowiedzi:1.  a,  2.  b,  3.  a, 4.  c,  5.  d,  6.  b, 7.  c,  8.  d, 9.  a,  10. d,  11.  a,  
12. c, 13. a, 14. d, 15. b, 16. c, 17. d, 18. b, 19. c, 20. a. 
 
Plan testu 

 

Nr zad. 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1 

Wyjaśnić pojęcie rekreacji 

C 

PP 

a 

2 

Wymienić lasy podlegające rekreacji 

A 

P 

b 

3 

Podać wpływ zbiorników wodnych na 
atrakcyjność terenu dla wypoczynku 

B 

P 

a 

4 

Wyjaśnić kryteria warunkujące i 
uzasadniające zagospodarowanie 
rekreacyjne lasów 

C 

PP 

c 

5 

Określić tereny wchodzące w skład strefy 
A – intensywnego zagospodarowania 
turystycznego 

A 

P 

d 

6 

Wyjaśnić zadania hodowli lasu w zakresie 
przystosowania lasów do funkcji 
rekreacyjnych 

C 

PP 

b 

7 

Wymienić objawy niszczenia lasu na 
skutek rekreacji 

A 

P 

c 

8 

Rozpoznać obiekty wchodzące w skład 
miejsc wypoczynkowych 

A 

P 

d 

9 

Wyjaśnić zasady ochrony 
przeciwpoŜarowej powierzchniowych 
obiektów wypoczynkowych 

C 

PP 

a 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

31

10 

Określić wyposaŜenie pola biwakowego 

A 

P 

d 

11 

Zdefiniować pojęcie miejsca postoju 
pojazdów 

A 

P 

a 

12 

Określić kryteria podziału parkingów 

A 

P 

c 

13 

Scharakteryzować zagospodarowanie 
punktów widokowych 

C 

PP 

c 

14 

Zdefiniować pojęcie szlaku turystycznego 

A 

P 

d 

15 

Określić długość ścieŜki dydaktycznej 

A 

P 

b 

16 

Wymienić obiekty liniowe 

A 

P 

c 

17 

Wymienić urządzenia rekreacyjne 

A 

P 

d 

18 

Wymienić urządzenia komunikacyjne 
ruchu pieszych 

A 

P 

b 

19 

Wyjaśnić zabezpieczenie paleniska 

C 

PP 

c 

20 

Podać definicję zadaszenia 

A 

P 

a 

 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

32

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 
jednotygodniowym. 

2.

 

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.

 

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 

4.

 

Przygotuj odpowiednia liczbę testów. 

5.

 

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 

6.

 

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcje dla ucznia. 

7.

 

Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 

8.

 

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 

9.

 

Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się  czasie 
zakończenia udzielania odpowiedzi. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

4.

 

Test zawiera 20 zadań Do kaŜdego zadania dołączone są cztery moŜliwości odpowiedzi. 
Tylko jedna jest prawdziwa. 

5.

 

Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi,  stawiając  w  odpowiedniej 
rubryce  znak  X.  W  przypadku  pomyłki  naleŜy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem,  
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.

 

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

7.

 

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie 
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.

 

Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 

 

Powodzenia! 

Materiały dla ucznia: 

−

 

instrukcja, 

−

 

zestaw zadań testowych, 

−

 

karta odpowiedzi. 

 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.

 

Całokształt  zjawisk  i  procesów  związanych  z  odtwarzaniem  i  pomnaŜaniem  sił 
duchowych i psychologicznych nazywamy 
a)

 

rekreacją. 

b)

 

turystyką. 

c)

 

ekoturystyką. 

d)

 

agroturystyką. 

 
2.

 

Zagospodarowaniu rekreacyjnemu podlegają  
a)

 

tylko lasy iglaste. 

b)

 

lasy w granicach administracyjnych miast i zasięgu powszechnej penetracji ludności 
miejskiej. 

c)

 

tylko lasy w parkach krajobrazowych. 

d)

 

lasy wokół duŜych zakładów przemysłowych. 

 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

33

3.

 

Występowanie zbiorników wodnych przydatnych do wypoczynku i sportu powoduje, Ŝe 
tereny te zalicza się do 
a)

 

najbardziej atrakcyjnych dla wypoczynku. 

b)

 

ś

rednio atrakcyjnych dla wypoczynku. 

c)

 

nieatrakcyjnych dla wypoczynku. 

d)

 

trwale wyłączonych  z rekreacji. 

 
4.

 

Do  podstawowych  kryteriów  warunkujących  i  uzasadniających  zagospodarowanie 
rekreacyjne lasów zalicza się 
a)

 

połoŜenie kompleksów leśnych w pobliŜu duŜych zakładów przemysłowych. 

b)

 

niewielką ilość zbiorników i cieków wodnych. 

c)

 

powszechną dostępność płodów runa leśnego. 

d)

 

duŜą ilość terenów podmokłych. 

 
5.

 

Strefa A – intensywnego zagospodarowania turystycznego moŜe obejmować 
a)

 

obszary leśne zaliczane do parków narodowych. 

b)

 

obszary leśne zaliczane do rezerwatów przyrody. 

c)

 

obszary leśne zaliczane do parków krajobrazowych. 

d)

 

grunty nieleśne. 

 
6.

 

Jednym  z  zadań  hodowli  lasu  w  zakresie  przystosowania  terenów  leśnych  do  funkcji 
rekreacyjnych jest 
a)

 

prowadzenie intensywnych prac pielęgnacyjnych. 

b)

 

podniesienie walorów estetycznych tych drzewostanów. 

c)

 

zmniejszenie zwarcia drzewostanów. 

d)

 

zmniejszenie dostępności turystycznej lasów. 

 

7.

 

Objawem niszczenia lasu na skutek rekreacji jest 
a)

 

zmniejszenie przyrostu drzew. 

b)

 

zwiększenie liczby szkodliwych owadów. 

c)

 

niszczenie gniazd ptasich i płoszenie zwierzyny. 

d)

 

zmniejszenie ilości grzybów. 

 
8.

 

Jednym z obiektów rekreacyjno – turystycznych zaliczanych do miejsc wypoczynkowych 
jest 
a)

 

ośrodek wczasowo – wypoczynkowy. 

b)

 

pole kempingowe. 

c)

 

miejsce biwakowania. 

d)

 

plac gier i zabaw. 

 
9.

 

Otuliną  szerokości  50–100  m  i  pasem  przeciwpoŜarowym  szerokości  2  m  
o mineralizowanej nawierzchni otacza się 
a)

 

powierzchniowe obiekty wypoczynkowe. 

b)

 

liniowe obiekty wypoczynkowe. 

c)

 

punktowe miejsca wypoczynku. 

d)

 

punkty widokowe. 

 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

34

10.

 

Na polu biwakowym brak jest 
a)

 

punktu wody pitnej. 

b)

 

dołu na odpadki. 

c)

 

miejsca do ustawiania kuchenek turystycznych. 

d)

 

trwałych obiektów budowlanych. 

 
11.

 

Miejsce postoju pojazdu to wydzielony odcinek drogi leśnej 
a)

 

zamknięty 

dla 

ruchu 

pojazdów, 

przystosowany 

do 

parkowania 

pojazdów 

samochodowych. 

b)

 

o długości 100–200 metrów, przystosowany do parkowania pojazdów samochodowych. 

c)

 

ogrodzony,  bez  pasa  przeciwpoŜarowego,  przystosowany  do  parkowania  pojazdów 
samochodowych. 

d)

 

połoŜony z dala od pól biwakowych i miejsc odpoczynku. 

 
12.

 

Kryteriami podziału parkingów są między innymi 
a)

 

wielkość powierzchni i wykonawca. 

b)

 

czas postoju i wielkość pojazdów. 

c)

 

sposób zagospodarowania i pojemność. 

d)

 

sposób zagospodarowania i zarządzający. 

 
13.

 

Na terenie nizinnym funkcje punktu widokowego pełnią 
a)

 

specjalnie  do  tego  celu  zbudowane  ambony  typu  myśliwskiego  o  bezpiecznej 
konstrukcji. 

b)

 

istniejące ambony myśliwskie. 

c)

 

sztucznie usypane wzniesienia terenu. 

d)

 

specjalnie do tego celu zbudowane kładki na wysokości 3 - 5 metrów. 

 

14.

 

Zaprojektowane,  wyznaczone,  technicznie  przystosowane  i  oznakowane  trasy  przemieszczania 
się turystów to 
a)

 

szlaki dydaktyczne. 

b)

 

szlaki spacerowe. 

c)

 

szlaki leśne. 

d)

 

szlaki turystyczne. 

 

15.

 

Długość ścieŜki dydaktycznej powinna wynosić 
a)

 

1 do 3 km, wyjątkowo 5 km. 

b)

 

2 do 6 km, wyjątkowo 10 km. 

c)

 

6 do 10 km, wyjątkowo 15 km. 

d)

 

10 do 15 km, wyjątkowo 20 km. 

 
16.

 

Ś

cieŜki do jazdy konnej, to obiekty 

a)

 

punktowe. 

b)

 

powierzchniowe. 

c)

 

liniowe. 

d)

 

drogowe. 

 

17.

 

Ławy, siedziska, stoły i zadaszenia są urządzeniami 
a)

 

ochronnymi. 

b)

 

higieniczno-sanitarnymi. 

c)

 

socjalnymi. 

d)

 

rekreacyjnymi. 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

35

18.

 

Kładki, mostki, schody i szlabany są urządzeniami 
a)

 

obsługi ruchu pojazdów. 

b)

 

komunikacyjnymi ruchu pieszych. 

c)

 

ochronnymi. 

d)

 

informacyjnymi. 

 
19.

 

Dookoła paleniska w promieniu 2–3 metrów naleŜy 
a)

 

teren utwardzić betonem. 

b)

 

teren utwardzić kamieniem polnym. 

c)

 

usunąć warstwę ziemi roślinnej do mineralnej. 

d)

 

ułoŜyć warstwę piasku. 

 
20.

 

Leśnym  urządzeniem  kubaturowym,  funkcjonującym  samodzielnie  lub  towarzyszącym 
obiektom rekreacyjnym jest 
a)

 

zadaszenie. 

b)

 

brama. 

c)

 

kładka. 

d)

 

ogrodzenie. 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

36

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko ………………………………………………………........................................ 

 
Prowadzenie  prac  związanych  z  rekreacyjno-turystycznym  zagospodarowaniem 
lasu 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1. 

a 

b 

c 

d 

 

2. 

a 

b 

c 

d 

 

3. 

a 

b 

c 

d 

 

4. 

a 

b 

c 

d 

 

5. 

a 

b 

c 

d 

 

6. 

a 

b 

c 

d 

 

7. 

a 

b 

c 

d 

 

8. 

a 

b 

c 

d 

 

9. 

a 

b 

c 

d 

 

10. 

a 

b 

c 

d 

 

11. 

a 

b 

c 

d 

 

12. 

a 

b 

c 

d 

 

13. 

a 

b 

c 

d 

 

14. 

a 

b 

c 

d 

 

15. 

a 

b 

c 

d 

 

16. 

a 

b 

c 

d 

 

17. 

a 

b 

c 

d 

 

18. 

a 

b 

c 

d 

 

19. 

a 

b 

c 

d 

 

20. 

a 

b 

c 

d 

 

Razem:   

 

 „Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

37

7.

 

LITERATURA 

 
1.

 

Garliński  T.:  WaŜniejsze  obiekty  z  zakresu  technicznego  przystosowania  lasu  do 
rekreacji. Las Polski nr 2/1987 

2.

 

Instrukcja  znakowania  szlaków  turystycznych  PTTK.  PTTK  Zarząd  Główny,  Warszawa 
1998 

3.

 

Kapuściński  R.:  Podstawowe  formy  udostępniania  lasów  społeczeństwu.  Biblioteczka 
leśniczego z. 167. Wydawnictwo Świat, Warszawa 2002 

4.

 

Kapuściński  R.:  Problematyka  zaśmiecania  lasu.  Biblioteczka  leśniczego  z.  197. 
Wydawnictwo Świat, Warszawa 2004 

5.

 

Kasprzyk S.: Turystyczne zagospodarowanie lasu. PWRiL, Warszawa 1977 

6.

 

Łonkiewicz B.:, Głuch  G.: Wytyczne rekreacyjnego zagospodarowania lasów. Naczelny 
Zarząd Lasów Państwowych, IBL, Warszawa 1991 

7.

 

Poskrobko  B.  (red):  Naturalne  środki  dydaktyczne.  Politechnika  Białostocka,  Białystok 
1998 

8.

 

Suwała M. (red): Poradnik uŜytkowania lasu. Oficyna Edytorska „Wydawnictwo Świat”, 
Warszawa 2000 

9.

 

WaŜyński  B.:  Urządzanie  i  zagospodarowanie  lasu  dla  potrzeb  turystyki  i  rekreacji. 
Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego, Poznań 1997 

10.

 

WaŜyński  B.:  Turystyka  i  rekreacja  w  lasach  –  nie  wykorzystane  szanse.  Biblioteczka 
leśniczego z. 128. Wydawnictwo Świat, Warszawa 2000 

11.

 

Zasady  Hodowli  Lasu.  Ośrodek  Rozwojowo  –  WdroŜeniowy  Lasów  Państwowych 
w Bedoniu, Warszawa 2003 

12.

 

Zestaw kart informacyjnych obiektów i urządzeń turystycznych do stosowania w Lasach 
Państwowych.  BIPOLAS  –  Biuro  Studiów  i  Projektów  Lasów  Państwowych  w  Łodzi, 
Łódź 1977 

 
Czasopisma: 

−

 

Echa Leśne  

−

 

Głos Lasu  

−

 

Las Polski 

 
Literatura metodyczna: 
1.

 

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia 
Kadr, Fundusz Współpracy, Warszawa 1997 

2.

 

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000