background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 
 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 
 
 
 
 
 
Elżbieta Flizikowska 
Beata Kozińska 
 
 
 
 
 

Sporządzanie  podstawowego  asortymentu  potraw  jarskich 
341[07].Z2.02 

 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Recenzenci: 
mgr inż. Zbigniew Iwasiuk 
mgr inż. Aleksandra Ptak-Gagatek 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inż. Małgorzata Pruszyńska 
 
 
 
Konsultacja: 
dr Justyna Bluszcz 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  341[07].Z2.02, 
„Sporządzanie  podstawowego  asortymentu  potraw  jarskich”,  zawartego  w  modułowym 
programie nauczania dla zawodu Technik organizacji usług gastronomicznych. 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

SPIS TREŚCI 
 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

7 

5.  Ćwiczenia 

12 

5.1. Klasyfikacja i asortyment potraw jarskich 

12 

5.1.1.  Ćwiczenia 

12 

5.2. Sporządzanie podstawowego asortymentu potraw jarskich z warzyw 

i ziemniaków 

16 

5.2.1.  Ćwiczenia 

16 

5.3. Sporządzanie podstawowego asortymentu potraw jarskich z owoców 

21 

5.3.1.  Ćwiczenia 

21 

5.4. Sporządzanie podstawowego asortymentu surówek z owoców i warzyw 

24 

5.4.1.  Ćwiczenia 

24 

5.5. Sporządzanie podstawowego asortymentu potraw jarskich z grzybów 

27 

5.5.1.  Ćwiczenia 

27 

5.6. Sporządzanie podstawowego asortymentu potraw jarskich z mleka  

i przetworów 

31 

5.6.1.  Ćwiczenia 

31 

5.7. Sporządzanie podstawowego asortymentu potraw jarskich z jaj 

35 

5.7.1.  Ćwiczenia 

35 

5.8. Sporządzanie podstawowego asortymentu potraw jarskich z roślin  

zbożowych 

39 

5.8.1.  Ćwiczenia 

39 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

44 

7.  Literatura 

59 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1.  WPROWADZENIE 

 

Przekazujemy  Państwu  poradnik  dla  nauczyciela,  który  będzie  pomocny  w  prowadzeniu 

zajęć  dydaktycznych  w  szkole  kształcącej  w  zawodzie  technik  organizacji  usług 
gastronomicznych  341[07].  Poradnik  jest  częścią  pakietu  edukacyjnego  stanowiącego 
obudowę  jednostki  modułowej  –  Sporządzanie  podstawowego  asortymentu  potraw  jarskich 
341[07].Z2.02 

W poradniku zamieszczono: 

 

wymagania wstępne, 

 

wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien opanować podczas zajęć, 

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

 

propozycje  ćwiczeń,  które  mają  na  celu  wykształcenie  u  uczniów  umiejętności 
praktycznych, 

 

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki. 
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  różnymi  metodami  ze 

szczególnym uwzględnieniem: 

 

pokazu z objaśnieniem, 

 

ćwiczeń praktycznych, 

 

tekstu przewodniego, 

 

metody projektów. 
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej 

pracy uczniów do pracy zespołowej. 

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może 

posłużyć  się  zamieszczonymi  w  rozdziale  6  zestawami  zadań  testowych  wielokrotnego 
wyboru. 

W tym rozdziale podano również: 

 

plany testów w formie tabelarycznej, 

 

punktacje zadań, 

 

propozycje norm wymagań, 

 

instrukcje dla nauczyciela, 

 

instrukcje dla ucznia, 

 

karty odpowiedzi, 

 

zestawy zadań testowych. 

 
 

Bezpieczeństwo i higiena pracy 

W  czasie  pobytu  w  pracowni  należy  bezwzględnie  zwrócić  uwagę  na  przestrzeganie 

regulaminów, przepisów bhp i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających 
z rodzaju  wykonywanych  prac.  Z  przepisami  tymi  należy  zapoznawać  uczniów  od  początku 
trwania nauki i należy je bezwzględnie stosować. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

341[07].Z2 

Technologia gastronomiczna 

341[07].Z2.01 

Wykonywanie czynności 

przygotowawczych związanych 

z produkcją potraw 

341[07].Z2.02 

Sporządzanie podstawowego 

asortymentu potraw jarskich 

341[07].Z2.03 

Sporządzanie podstawowego 

asortymentu zup i sosów 

341[07].Z2.04 

Sporządzanie podstawowego 

asortymentu potraw z mięsa 

zwierząt rzeźnych, drobiu, ryb 

i owoców morza 

341[07].Z2.05 

Sporządzanie  

asortymentu zakąsek 

341[07].Z2.06 

Sporządzanie podstawowego 

asortymentu deserów i wyrobów 

ciastkarskich 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:  

 

korzystać z różnych źródeł informacji, 

 

posługiwać się technologią informatyczną, 

 

organizować stanowisko pracy z zachowaniem zasad ergonomii, 

 

określić wartość energetyczną i odżywczą surowców, półproduktów i potraw, 

 

sklasyfikować produkty spożywcze pod względem wartości energetycznej i odżywczej, 

 

zastosować zasady żywienia dietetycznego, 

 

scharakteryzować etapy procesu technologicznego, 

 

sporządzić zapotrzebowanie na surowce spożywcze do określonej produkcji, 

 

dobrać maszyny, urządzenia i narzędzia do określonej produkcji, 

 

przeprowadzić obróbkę wstępną i termiczną surowców oraz półproduktów, 

 

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, sanitarno-epidemiologiczne, ochrony 
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3.  CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

 

sklasyfikować potrawy jarskie,  

 

dokonać oceny towaroznawczej surowców roślinnych, jaj, mleka i jego przetworów,  

 

posłużyć się podręcznym sprzętem kuchennym przy sporządzaniu potraw, 

 

sporządzić surówki z warzyw i owoców, 

 

zastosować różne metody sporządzania potraw jarskich, 

 

sporządzić podstawowe potrawy z surowców roślinnych, jaj, mleka i jego przetworów,  

 

sporządzić  potrawy  jarskie  charakterystyczne  dla  kuchni  staropolskiej  i  kuchni  innych 
narodów, 

 

sporządzić podstawowe potrawy dietetyczne, 

 

zaplanować i wykonać dodatki do potraw jarskich, 

 

podać potrawy jarskie, 

 

ocenić jakość potraw jarskich, 

 

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, 

 

określić sposoby przechowywania produktów, półproduktów i potraw jarskich, 

 

zastosować  przepisy  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  sanitarno-higieniczne,  ochrony 
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, 

 

skorzystać z różnych źródeł informacji. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4.  PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1 
 

Osoba prowadząca  

…………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania:  

Technik organizacji usług gastronomicznych 341[07]  

Moduł:  

Technologia gastronomiczna 341[07].Z2  

Jednostka modułowa:  

Sporządzanie  podstawowego  asortymentu  potraw jarskich 
341[07].Z2.02 

Temat: Klasyfikacja i asortyment potraw jarskich. 

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności klasyfikowania potraw jarskich. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

dokonać  klasyfikacji  potraw  jarskich  pod  względem  podstawowych  składników 
i zastosowanych metod obróbki cieplnej, 

 

dobrać narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzenia potraw jarskich, 

 

ocenić 

możliwość 

zastosowania 

potraw 

jarskich 

posiłkach 

codziennych 

i okolicznościowych. 
 

Metody nauczania–uczenia się:  

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

praca z materiałem drukowanym, 

 

dyskusja dydaktyczna. 
 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

praca w parach. 
 

Czas: 2 godziny dydaktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

plansze klasyfikacji potraw jarskich, 

 

materiały piśmiennicze (kartki formatu A4, A1, pisaki), 

 

stanowiska komputerowe z oprogramowaniem, przyłączem internetowym i drukarką, 

 

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, foliogramy i folie. 
 

Przebieg zajęć: 
1.  Czynności organizacyjne. 
2.  Nawiązanie do tematu i omówienie celów zajęć. 
3.  Realizacja tematu:  

 

omówienie  klasyfikacji  potraw  jarskich  pod  względem  podstawowych  składników 
oraz według zastosowanych metod obróbki cieplnej, 

 

podanie treści ćwiczenia: Wyszukaj receptury 5 potraw jarskich, porównaj ich składy 
surowcowe,  techniki  wykonania  i  dobierz  narzędzia,  sprzęt  i  urządzenia  do  ich 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

sporządzenia.  Oceń  możliwość  zastosowania  wybranych  potraw  w  posiłkach 
codziennych i okolicznościowych, 

 

omówienie przez nauczyciela sposobu wykonania ćwiczenia, wskazanie na możliwość 
korzystania  z  różnych  źródeł  informacji  oraz  form  prezentacji;  nauczyciel  powinien 
zwrócić  uwagę  na  to,  by  prezentacja  zawierała  pełne  formy  wypowiedzi  (wstęp, 
rozwinięcie, zakończenie), 

 

sposób realizacji ćwiczenia:  

 

uczniowie  w  parach  wyszukują  z  różnych  źródeł  (w  tym  również  z  Internetu) 
receptury  potraw  jarskich,  wybierają  5  różnych  receptur,  analizują  szczególnie  pod 
względem podstawowych składników, zastosowanych metod obróbki cieplnej, 

 

klasyfikują wybrane potrawy jarskie do odpowiedniej grupy, 

 

następnie dobierają narzędzia, sprzęt i urządzenia do ich sporządzania, 

 

w kolejnym etapie pracy uczniowie oceniają możliwości zastosowania wybranych 
potraw w posiłkach codziennych i okolicznościowych, 

 

wyniki  analiz  uczniowie  opracowują  graficznie,  według  własnego  pomysłu, 
komputerowo lub na plakatach i prezentują na forum klasy. 

 
Zakończenie zajęć 

 

uczniowie  oceniają  poszczególne  prezentacje  za  pomocą  kwestionariusza  ewaluacyjnego 
(Załącznik 1), 

 

 

nauczyciel  podsumowuje  wyniki  ankiety  oraz  przebieg  całych  zajęć,  wskazując  na 
zaangażowanie uczniów i uzyskane efekty. 

 
Praca domowa 

Wyszukaj  w  Internecie  (lub  w  innym  źródle)  jedną  recepturę  potrawy  jarskiej  z  kuchni 

innych narodów  oraz  jedną recepturę potrawy dietetycznej. Przyporządkuj wybrane receptury 
zgodnie  z  poznaną  klasyfikacją  do  odpowiedniej  grupy,  a następnie  dobierz  narzędzia,  sprzęt 
i urządzenia do sporządzania potraw. Sporządź notatkę w zeszycie przedmiotowym. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

 

uczniowie  przyklejają  cztery  karteczki  w  odpowiednich  miejscach  na  „tarczy 
strzeleckiej” – plakacie, podzielonej na cztery części (Załącznik 2).  

 
Załączniki do scenariusza 
 
Załącznik 1 

kwestionariusz – ocena prezentacji 

 

1.  Czy prezentacja miała wstęp, rozwinięcie i zakończenie? 

 

tak

                                                              

nie

 

6         5         4         3         2        1 

 

2.  Czy prezentacja była zrozumiała? 

 

tak 

                                                             

nie

 

6         5         4         3         2        1 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3.  Czy prezentacja była ciekawa? 

 

tak                                                              

nie

 

6         5         4         3         2        1 

 

4.  Czy prezentacja była poprawna? 

 

tak

                                                              

nie

 

6         5         4         3         2        1 

 

5.  Czy prezenterzy swobodnie korzystali z przygotowanych przez siebie pomocy? 

 

tak

                                                              

nie

 

6         5         4         3         2        1 

 

Ogólna liczba punktów ……………………… 

 
 

Załącznik 2 
 

 

stopień 

zaangażowania 

uczestników 

współpraca  

w  

grupie 

 

 metody  

 

 

prowadzący  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10 

Scenariusz zajęć 2 
 

Osoba prowadząca  

…………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania:  

Technik organizacji usług gastronomicznych 341[07]  

Moduł:  

Technologia gastronomiczna 341[07].Z2  

Jednostka modułowa:  

Sporządzanie  podstawowego  asortymentu  potraw jarskich 
341[07].Z2.02 

Temat: Sporządzanie podstawowego asortymentu surówek z owoców i warzyw.  

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności sporządzania surówek z owoców i warzyw 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

sporządzić surówki z owoców i warzyw, 

 

posłużyć się podręcznym sprzętem kuchennym przy sporządzaniu potraw, 

 

podać surówki z owoców i warzyw,  

 

ocenić jakość surówek, 

 

zorganizować stanowisko zgodnie z zasadami ergonomii, 

 

określić sposoby przechowywania surówek, 

 

zastosować zasady higieny w procesie produkcyjnym. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

 

pogadanka, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

praca z materiałem drukowanym. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

praca w parach. 

 
Czas: 4 godziny dydaktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

receptury, 

 

surowce zgodne z recepturą, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania surówki, 

 

zastawa stołowa do podawania surówek, 

 

karty oceny organoleptycznej. 

 
Przebieg zajęć: 
1.  Czynności organizacyjne. 
2.  Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć. 
3.  Realizacja tematu: 

 

uczniowie indywidualnie zapoznają się z materiałem z Poradnika, 

 

podanie treści ćwiczenia: Sporządź, surówkę z warzyw i owoców, według receptury 
wybranej  z  literatury,  wybór  uzasadnij.  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po 
uzyskaniu akceptacji wyboru przez nauczyciela, 

 

ogłoszenie konkursu na najatrakcyjniejszą surówkę, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11 

 

uczniowie  w  parach  wyszukują  recepturę  do  sporządzenia  surówki  z  warzyw 
i owoców,  

 

uczniowie uzasadniają wybór i uzyskują akceptację nauczyciela, 

 

uczniowie przygotowują stanowisko pracy zgodnie z zasadami ergonomii, 

 

uczniowie odważają surowce, 

 

nauczyciel  zwraca  uwagę  na  zachowanie  higieny  i  zasad  bhp,  nadzoruje  pracę 
uczniów, pomaga w realizacji ćwiczenia,  

 

uczniowie przeprowadzają obróbkę wstępną warzyw i owoców, 

 

uczniowie sporządzają surówkę według receptury, 

 

uczniowie odpowiednio przechowują surówkę do momentu podania, 

 

uczniowie proponują sposób dekoracji i podania surówki, 

 

uczniowie porządkują stanowiska pracy, 

 

uczniowie dokonują oceny organoleptycznej surówki, 

 

uczniowie prezentują surówki na forum grupy. 

 
Zakończenie zajęć 

 

uczniowie  oceniają  surówki  przyznając  punkty  za  atrakcyjność  przez  przyklejenie 
kolorowych  karteczek  (kolory  odpowiadają  punktacji  od  1  do  3)  na  specjalnym  arkuszu 
z numerami zespołów, 

 

nauczyciel  podsumowuje  ilość  punktów,  ogłasza  wynik  konkursu  oraz  wskazuje  na 
zaangażowanie uczniów i uzyskane efekty. 

 
Praca domowa 

Wyszukać 5 receptur surówek, które mają zastosowanie w diecie lekkostrawnej. 

 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

 

zaznaczając na skali punktowej uczeń dokonuje oceny zajęć (Załącznik 1). 

 
Załączniki do scenariusza
 
 
Załącznik 1 
 
Zaznacz na skali: 

 

1.  Atrakcyjność zajęć 

 

atrakcyjne 

                                                             

nieatrakcyjne

 

6         5         4         3         2        1 

 

2.  Trudność wykonania ćwiczenia 

 

trudne 

                                                             

łatwe

 

6         5         4         3         2        1 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12 

5.  ĆWICZENIA 

 

5.1.  Klasyfikacja i asortyment potraw jarskich 

 

5.1.1.  Ćwiczenia  

 

Ćwiczenie 1 

Wyszukaj  receptury  5  potraw  jarskich,  porównaj  ich  składy  surowcowe,  techniki 

wykonania  i  dobierz  narzędzia,  sprzęt  i  urządzenia  do  ich  sporządzenia.  Oceń  możliwość 
zastosowania wybranych potraw w posiłkach codziennych i okolicznościowych. 

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania  z  poradnika  dla  ucznia,  recepturami oraz  poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej,  

2)  wyszukać w literaturze i w Internecie receptury różnych potraw jarskich, 
3)  przeanalizować  wybrane  receptury  pod  kątem  różnic  w  składzie  ciast  i  technice 

wykonania, 

4)  dobrać narzędzia, sprzęt i urządzenia do wyrobu wybranych potraw, 
5)  porównać  wybrane  potrawy  ze  schematami  klasyfikacji  potraw  jarskich  w  zależności  od 

podstawowych składników i od sposobu obróbki cieplnej, 

6)  ocenić  możliwość  zastosowania  wybranych  potraw  w  posiłkach  codziennych 

i okolicznościowych, 

7)  zaprezentować na forum grupy wyniki pracy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

praca z materiałami drukowanymi, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura (receptury), 

 

plansze klasyfikacji potraw jarskich, 

 

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki), 

 

komputer z oprogramowaniem, przyłączem internetowym i drukarką, 

 

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka i folie. 
 

Ćwiczenie 2 

Do  wybranych  w  poprzednim  ćwiczeniu  potraw  jarskich  zaproponuj  sposoby 

przechowywania  półproduktów  i  gotowych  wyrobów  ze  szczególnym  uwzględnieniem 
skutków przechowywania dla wartości odżywczej. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13 

Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania z poradnika dla ucznia,  recepturami  oraz poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej,  

2)  przeanalizować  skład  surowcowy  wybranych  potraw  jarskich  pod  kątem  możliwości 

przechowywania poszczególnych surowców i półproduktów oraz gotowych wyrobów, 

3)  wnioski zapisać w formie tabeli, 
4)  zaprezentować wnioski na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

praca z materiałami drukowanymi, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki). 
 

Ćwiczenie 3 

Oblicz i porównaj na wykresie wartość energetyczną 1 porcji wybranych wcześniej potraw 

jarskich. 

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania  z  poradnika  dla  ucznia,  recepturami  oraz  poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej,  

2)  wypisać dane z tabel „Wartości odżywczych podstawowych produktów i potraw”, 
3)  obliczyć wartość energetyczną produktów, 
4)  obliczyć wartość energetyczną 1 porcji wybranych potraw, 
5)  na  podstawie  wyników  sporządzić  wykres  wartości  energetycznych  1  porcji  wybranych 

potraw jarskich, 

6)  zaprezentować na forum grupy wyniki w postaci wykresu. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

praca z materiałami drukowanymi, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

receptury, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14 

 

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki), 

 

komputer z oprogramowaniem (arkusz kalkulacyjny), 

 

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka i folie. 
 

Ćwiczenie 4  

Przeanalizuj  wybrane  wcześniej  potrawy  jarskie  pod  kątem  zachowania  równowagi 

kwasowo-zasadowej.  

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania z poradnika dla ucznia,  recepturami  oraz poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej,  

2)  przeanalizować  skład  surowcowy  wybranych  potraw  jarskich  pod  kątem  równowagi 

kwasowo-zasadowej, 

3)  zapisać wnioski, 
4)  zaprezentować wnioski na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

praca z materiałami drukowanymi, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

plansze (foliogramy) określające kwasotwórczość lub zasadotwórczość produktów, 

 

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki), 

 

komputer z oprogramowaniem (arkusz kalkulacyjny), 

 

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka i folie. 
 

Ćwiczenie 5  

Przeanalizuj wartość odżywczą wybranych potraw jarskich pod kątem uzupełniania białek 

niepełnowartościowych białkami pełnowartościowymi w danej potrawie.  

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się  z  materiałem nauczania z poradnika dla ucznia, recepturami oraz poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej,  

2)  przeanalizować skład surowcowy wybranych potraw jarskich pod kątem zawartości białek 

niepełnowartościowych i pełnowartościowych,  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15 

3)  określić w których potrawach zachodzi uzupełnianie się białek, 
4)  zapisać wnioski, 
5)  zaprezentować wnioski na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

praca z materiałami drukowanymi, 

 

pogadanka. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki), 

 

komputer z oprogramowaniem (arkusz kalkulacyjny), 

 

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka i folie. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16 

5.2.  Sporządzanie  podstawowego  asortymentu  potraw  jarskich 

z warzyw i ziemniaków 

 

5.2.1. 

Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Sporządź  dietetyczną  potrawę  gotowaną  z  warzyw  z  dodatkiem  (według  receptur 

wybranych  z literatury),  wybór  uzasadnij.  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po  uzyskaniu 
akceptacji wyboru przez nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przypomnieć  wiadomości  z  jednostki  modułowej  341[07].Z1.04  „Planowanie  żywienia” 

z zakresu żywienia dietetycznego, 

2)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania  z poradnika dla  ucznia, recepturami  oraz  poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej, 

3)  wybrać odpowiednią recepturę potrawy wraz z dodatkiem, 
4)  przygotować stanowisko pracy, 
5)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
6)  dobrać i odważyć surowce, 
7)  przeprowadzić obróbkę wstępną surowców, 
8)  przeprowadzić obróbkę cieplną półproduktów, 
9)  przygotować dodatek do potrawy, 
10)  zaproponować sposób podania potrawy, 
11)  uporządkować stanowisko pracy, 
12)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potrawy,  
13)  zaprezentować potrawę i wyniki oceny organoleptycznej na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

receptury potraw jarskich z warzyw, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania potrawy gotowanej z warzyw, 

 

zastawa stołowa do podawania potrawy, 

 

karty oceny organoleptycznej.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17 

Ćwiczenie 2  

Sporządź  potrawę  duszoną  z  warzyw  z  dodatkiem  (według  receptur  wybranych 

z literatury),  wybór  uzasadnij.  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po  uzyskaniu  akceptacji 
wyboru przez nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania z poradnika dla ucznia,  recepturami  oraz poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej, 

2)  wybrać odpowiednią recepturę potrawy wraz z dodatkiem, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną surowców, 
7)  przeprowadzić obróbkę cieplną półproduktów, 
8)  przygotować dodatek do potrawy, 
9)  zaproponować sposób podania potrawy, 
10)  uporządkować stanowisko pracy, 
11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potrawy,  
12)  zaprezentować potrawę i wyniki oceny organoleptycznej na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

receptury potraw jarskich z warzyw, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania potrawy duszonej z warzyw, 

 

zastawa stołowa do podawania potrawy, 

 

karty oceny organoleptycznej.  
 

Ćwiczenie 3  

Sporządź  potrawę  smażoną  z  ziemniaków,  charakterystyczną  dla  kuchni  francuskiej  – 

ziemniaki  „dauphine”  z  dodatkiem  (według  receptur  wybranych  z literatury).  Wybór  dodatku 
uzasadnij.  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po  uzyskaniu  akceptacji  wyboru  przez 
nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania  z  poradnika  dla  ucznia,  recepturami  oraz  poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej, 

2)  wybrać odpowiednią recepturę potrawy wraz z dodatkiem, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną surowców, 
7)  przeprowadzić obróbkę cieplną ziemniaków, 
8)  przygotować dodatek do potrawy, 
9)  zaproponować sposób podania potrawy, 
10)  uporządkować stanowisko pracy, 
11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potrawy,  
12)  zaprezentować potrawę i wyniki oceny organoleptycznej na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

receptury potraw jarskich z warzyw, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania ziemniaków „dauphine”, 

 

zastawa stołowa do podawania potrawy, 

 

karty oceny organoleptycznej. 
 

Ćwiczenie 4  

Sporządź potrawę pieczoną lub zapiekaną z warzyw lub ziemniaków z dodatkiem (według 

receptur  wybranych  z literatury),  wybór  uzasadnij.  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po 
uzyskaniu akceptacji wyboru przez nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania  z  poradnika  dla  ucznia,  recepturami oraz  poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej, 

2)  wybrać odpowiednią recepturę potrawy wraz z dodatkiem, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19 

6)  przeprowadzić obróbkę wstępną surowców, 
7)  przeprowadzić obróbkę cieplną półproduktów, 
8)  przygotować dodatek do potrawy, 
9)  zaproponować sposób podania potrawy, 
10)  uporządkować stanowisko pracy, 
11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potrawy,  
12)  zaprezentować potrawę i wyniki oceny organoleptycznej na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

receptury potraw jarskich z warzyw, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania potrawy duszonej lub zapiekanej, 

 

zastawa stołowa do podawania potrawy, 

 

karty oceny organoleptycznej.  
 

Ćwiczenie 5  

Oblicz  i  porównaj  na  wykresie  zawartość  witaminy  C  w  1  porcji  wybranych  wcześniej 

potraw jarskich z warzyw lub ziemniaków. 

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania  z  poradnika  dla  ucznia,  recepturami oraz  poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej,  

2)  wypisać dane z tabel „Wartości odżywczych podstawowych produktów i potraw”, 
3)  obliczyć zawartość witaminy C w produktach,  
4)  obliczyć zawartość witaminy C w potrawach, 
5)  na  podstawie  wyników  sporządzić  wykres  zawartości  witaminy  C  w  1  porcji  wybranych 

potraw z ziemniaków lub warzyw, 

6)  zaprezentować na forum grupy wyniki w postaci wykresu.  

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

praca z materiałami drukowanymi, 

 

pogadanka, 

 

sporządzenie notatki. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20 

 

receptury, 

 

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki), 

 

komputer z oprogramowaniem (arkusz kalkulacyjny), 

 

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma i folie.  

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21 

5.3.  Sporządzanie  podstawowego  asortymentu  potraw  jarskich 

z owoców 

 

5.3.1.  Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1  

Sporządź  potrawę  gotowaną  z  owoców  (według  receptury  wybranej  z literatury),  wybór 

uzasadnij.  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po  uzyskaniu  akceptacji  wyboru  przez 
nauczyciela. 
 

Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania  z poradnika dla  ucznia, recepturami  oraz  poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej,  

2)  wybrać odpowiednią recepturę potrawy, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną surowców, 
7)  przeprowadzić obróbkę cieplną półproduktów, 
8)  sporządzić potrawę według receptury, 
9)  zaproponować sposób wykończenia i podania potrawy, 
10)  uporządkować stanowisko pracy, 
11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potrawy, 
12)  zaprezentować potrawę i wyniki oceny organoleptycznej na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

receptury potraw z owoców, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania potrawy gotowanej z owoców, 

 

zastawa stołowa do podawania potrawy, 

 

karty oceny organoleptycznej.  
 

Ćwiczenie 2 

Sporządź  potrawę  smażoną  z  owoców,  (według  receptury  wybranej  z  literatury)  wybór 

uzasadnij.  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po  uzyskaniu  akceptacji  wyboru  przez 
nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22 

Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania z poradnika dla ucznia,  recepturami  oraz poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej,  

2)  wybrać odpowiednią recepturę potrawy, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną surowców, 
7)  przeprowadzić obróbkę cieplną półproduktów, 
8)  sporządzić potrawę według receptury, 
9)  zaproponować sposób wykończenia i podania potrawy, 
10)  uporządkować stanowisko pracy, 
11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potrawy, 
12)  zaprezentować potrawę i wyniki oceny organoleptycznej na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

receptury potraw z owoców, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania potrawy smażonej z owoców, 

 

zastawa stołowa do podawania potrawy, 

 

karty oceny organoleptycznej.  
 

Ćwiczenie 3  

Sporządź  potrawę  pieczoną  z  owoców  (według  receptury  wybranej  z  literatury),  wybór 

uzasadnij.  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po  uzyskaniu  akceptacji  wyboru  przez 
nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się  z  materiałem  nauczania z poradnika dla ucznia, recepturami oraz poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej,  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23 

2)  wybrać odpowiednią recepturę potrawy, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną surowców, 
7)  przeprowadzić obróbkę cieplną półproduktów, 
8)  sporządzić potrawę według receptury, 
9)  zaproponować sposób wykończenia i podania potrawy, 
10)  uporządkować stanowisko pracy, 
11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potrawy, 
12)  zaprezentować potrawę i wyniki oceny organoleptycznej na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

receptury potraw z owoców, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania potrawy pieczonej z owoców, 

 

zastawa stołowa do podawania potrawy, 

  karty oceny organoleptycznej.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24 

5.4.  Sporządzanie 

podstawowego 

asortymentu 

surówek 

z owoców i warzyw 

 

5.4.1.  Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1  

Sporządź surówkę z warzyw mieszanych (według receptury wybranej z literatury), wybór 

uzasadnij.  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po  uzyskaniu  akceptacji  wyboru  przez 
nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania z poradnika dla ucznia,  recepturami  oraz poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej,  

2)  wybrać odpowiednią recepturę surówki, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną surowców, 
7)  sporządzić surówkę według receptury, 
8)  zaproponować sposób podania surówki, 
9)  uporządkować stanowisko pracy, 
10)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną surówki, 
11)  zaprezentować surówkę i wyniki oceny organoleptycznej na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

receptury surówek, 

 

surowce zgodnie z recepturą, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania surówki, 

 

zastawa stołowa do podawania surówki, 

 

karty oceny organoleptycznej.  

 
Ćwiczenie 2 

Sporządź surówkę z owoców mieszanych (według receptury wybranej z literatury), wybór 

uzasadnij.  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po  uzyskaniu  akceptacji  wyboru  przez 
nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25 

Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania z poradnika dla ucznia,  recepturami  oraz poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej,  

2)  wybrać odpowiednią recepturę surówki, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną surowców, 
7)  sporządzić surówkę według receptury, 
8)  zaproponować sposób podania surówki, 
9)  uporządkować stanowisko pracy, 
10)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną surówki, 
11)  zaprezentować surówkę i wyniki oceny organoleptycznej na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

receptury surówek, 

 

surowce zgodnie z recepturą, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania surówki, 

 

zastawa stołowa do podawania surówki, 

 

karty oceny organoleptycznej.  
 

Ćwiczenie 3  

Sporządź  surówkę  z  warzyw  i  owoców  (według receptury  wybranej  z literatury),  wybór 

uzasadnij.  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po  uzyskaniu  akceptacji  wyboru  przez 
nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się  z  materiałem nauczania z poradnika dla ucznia, recepturami oraz poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej,  

2)  wybrać odpowiednią recepturę surówki, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26 

3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną surowców, 
7)  sporządzić surówkę według receptury, 
8)  zaproponować sposób podania surówki, 
9)  uporządkować stanowisko pracy, 
10)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną surówki, 
11)  zaprezentować surówkę i wyniki oceny organoleptycznej na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

receptury surówek, 

 

surowce zgodnie z recepturą, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania surówki, 

 

zastawa stołowa do podawania surówki, 

 

karty oceny organoleptycznej.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27 

5.5.  Sporządzanie  podstawowego  asortymentu  potraw  jarskich 

z grzybów 

 

5.5.1.  Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Sporządź  potrawę  gotowaną  z  grzybów  z  dodatkiem  (według  receptur  wybranych 

z literatury),  wybór  uzasadnij.  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po  uzyskaniu  akceptacji 
wyboru przez nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania  z  poradnika  dla  ucznia,  recepturami oraz  poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej, 

2)  wybrać odpowiednią recepturę potrawy wraz z dodatkiem, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną surowców, 
7)  przeprowadzić obróbkę cieplną półproduktów, 
8)  przygotować dodatek do potrawy, 
9)  zaproponować sposób podania potrawy, 
10)  uporządkować stanowisko pracy, 
11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potrawy,  
12)  zaprezentować potrawę i wyniki oceny organoleptycznej na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

receptury potraw jarskich z grzybów, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania potrawy gotowanej z grzybów, 

 

zastawa stołowa do podawania potrawy, 

 

karty oceny organoleptycznej.  
 

Ćwiczenie 2  

Sporządź  potrawę  duszoną  z  grzybów  z  dodatkiem  (według  receptur  wybranych 

z literatury),  wybór  uzasadnij.  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po  uzyskaniu  akceptacji 
wyboru przez nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28 

Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania z poradnika dla ucznia,  recepturami  oraz poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej, 

2)  wybrać odpowiednią recepturę potrawy wraz z dodatkiem, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną surowców, 
7)  przeprowadzić obróbkę cieplną półproduktów, 
8)  przygotować dodatek do potrawy, 
9)  zaproponować sposób podania potrawy, 
10)  uporządkować stanowisko pracy, 
11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potrawy,  
12)  zaprezentować potrawę i wyniki oceny organoleptycznej na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

receptury potraw jarskich z grzybów, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania potrawy duszonej z grzybów, 

 

zastawa stołowa do podawania potrawy, 

 

karty oceny organoleptycznej.  
 

Ćwiczenie 3  

Sporządź  potrawę  smażoną  z  grzybów  z  dodatkiem  (według  receptur  wybranych 

z literatury),  wybór  uzasadnij.  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po  uzyskaniu  akceptacji 
wyboru przez nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się  z  materiałem nauczania z poradnika dla ucznia, recepturami oraz poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29 

2)  wybrać odpowiednią recepturę potrawy wraz z dodatkiem, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną surowców, 
7)  przeprowadzić obróbkę cieplną półproduktów, 
8)  przygotować dodatek do potrawy, 
9)  zaproponować sposób podania potrawy, 
10)  uporządkować stanowisko pracy, 
11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potrawy,  
12)  zaprezentować potrawę i wyniki oceny organoleptycznej na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

receptury potraw jarskich z grzybów, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania potrawy smażonej z grzybów, 

 

zastawa stołowa do podawania potrawy, 

 

karty oceny organoleptycznej.  
 

Ćwiczenie 4  

Sporządź  potrawę  pieczoną  lub  zapiekaną  z  grzybów  z  dodatkiem  (według  receptur 

wybranych  z literatury),  wybór  uzasadnij.  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po  uzyskaniu 
akceptacji wyboru przez nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania  z  poradnika  dla  ucznia,  recepturami oraz  poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej, 

2)  wybrać odpowiednią recepturę potrawy wraz z dodatkiem, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną surowców, 
7)  przeprowadzić obróbkę cieplną półproduktów, 
8)  przygotować dodatek do potrawy, 
9)  zaproponować sposób podania potrawy, 
10)  uporządkować stanowisko pracy, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30 

11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potrawy,  
12)  zaprezentować potrawę i wyniki oceny organoleptycznej na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

receptury potraw jarskich z grzybów, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania potrawy pieczonej lub zapiekanej, 

 

zastawa stołowa do podawania potrawy, 

 

karty oceny organoleptycznej. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31 

5.6.  Sporządzanie  podstawowego  asortymentu  potraw  jarskich 

z mleka i przetworów 

 

5.6.1.  Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Sporządź  potrawę  gotowaną  z  mleka  z  dodatkiem  (według  receptur  wybranych 

z literatury),  wybór  uzasadnij.  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po  uzyskaniu  akceptacji 
wyboru przez nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania  z  poradnika  dla  ucznia,  recepturami oraz  poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej, 

2)  wybrać odpowiednią recepturę potrawy wraz z dodatkiem, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną surowców, 
7)  przeprowadzić obróbkę cieplną półproduktów, 
8)  przygotować dodatek do potrawy, 
9)  zaproponować sposób podania potrawy, 
10)  uporządkować stanowisko pracy, 
11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potrawy,  
12)  zaprezentować potrawę i wyniki oceny organoleptycznej na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

receptury potraw z mleka, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania potrawy gotowanej z mleka, 

 

zastawa stołowa do podawania potrawy, 

 

karty oceny organoleptycznej. 

 
Ćwiczenie 2  

Sporządź  dietetyczną  potrawę  gotowaną  z  sera  twarogowego  z  dodatkiem  (według 

receptur  wybranych  z literatury),  wybór  uzasadnij.  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po 
uzyskaniu akceptacji wyboru przez nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32 

Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania z poradnika dla ucznia,  recepturami  oraz poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej, 

2)  wybrać odpowiednią recepturę potrawy wraz z dodatkiem, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną surowców, 
7)  przeprowadzić obróbkę cieplną półproduktów, 
8)  przygotować dodatek do potrawy, 
9)  zaproponować sposób podania potrawy, 
10)  uporządkować stanowisko pracy, 
11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potrawy,  
12)  zaprezentować potrawę i wyniki oceny organoleptycznej na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

receptury potraw z sera twarogowego, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania potrawy dietetycznej z sera twarogowego, 

 

zastawa stołowa do podawania potrawy, 

 

karty oceny organoleptycznej. 

 
Ćwiczenie 3 

Sporządź  potrawę  smażoną  z  sera  podpuszczkowego  z  dodatkiem  (według  receptur 

wybranych  z literatury),  wybór  uzasadnij.  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po  uzyskaniu 
akceptacji wyboru przez nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się  z  materiałem  nauczania z poradnika dla ucznia, recepturami oraz poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33 

2)  wybrać odpowiednią recepturę potrawy wraz z dodatkiem, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną surowców, 
7)  przeprowadzić obróbkę cieplną półproduktów, 
8)  przygotować dodatek do potrawy, 
9)  zaproponować sposób podania potrawy, 
10)  uporządkować stanowisko pracy, 
11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potrawy,  
12)  zaprezentować potrawę i wyniki oceny organoleptycznej na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

receptury potraw z sera podpuszczkowego, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania potrawy smażonej z sera, 

 

zastawa stołowa do podawania potrawy, 

 

karty oceny organoleptycznej. 

 
Ćwiczenie 4 

Sporządź  potrawę  charakterystyczną  dla  kuchni  szwajcarskiej  -  fondue  z  dodatkiem 

(według receptur wybranych z literatury), wybór uzasadnij. Do wykonania ćwiczenia przystąp 
po uzyskaniu akceptacji wyboru przez nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania z poradnika dla  ucznia, recepturami  oraz  poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej, 

2)  wybrać odpowiednią recepturę potrawy wraz z dodatkiem, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną surowców, 
7)  przeprowadzić obróbkę cieplną półproduktów, 
8)  przygotować dodatek do potrawy, 
9)  zaproponować sposób podania potrawy, 
10)  uporządkować stanowisko pracy, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

34 

11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potrawy,  
12)  zaprezentować potrawę i wyniki oceny organoleptycznej na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

receptury potraw z sera, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania fondue, 

 

zastawa stołowa do podawania potrawy, 

 

karty oceny organoleptycznej. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

35 

5.7.  Sporządzanie  podstawowego  asortymentu  potraw  jarskich 

z jaj 

 

5.7.1.  Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Sporządź  potrawy  gotowane  z  jaj  z  dodatkami  (według receptur wybranych z literatury), 

wybór  uzasadnij.  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po  uzyskaniu  akceptacji  wyboru  przez 
nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania z poradnika dla ucznia,  recepturami  oraz poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej, 

2)  wybrać odpowiednie receptury potraw wraz z dodatkami, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną jaj, ocenić ich świeżość, 
7)  przeprowadzić obróbkę cieplną jaj, 
8)  przygotować dodatki do potraw, 
9)  zaproponować sposób podania potraw, 
10)  uporządkować stanowisko pracy, 
11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potraw,  
12)  zaprezentować potrawy i wyniki oceny organoleptycznej na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

receptury potraw jarskich z jaj, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania potraw gotowanych z jaj, 

 

zastawa stołowa do podawania potraw, 

 

karty oceny organoleptycznej. 

 
Ćwiczenie 2  

Zbadaj właściwości spulchniające piany z białka jaj, piany z żółtka oraz całego jaja. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

36 

Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania  z  poradnika  dla  ucznia  oraz  poszerzyć  wiadomości 

z literatury uzupełniającej, 

2)  przygotować stanowisko pracy, 
3)  przygotować odpowiedni sprzęt kuchenny, 
4)  przygotować objętościowo równe masy z białek, żółtek i całego jaja, 
5)  ubić masy, o ile będzie możliwe – na sztywną pianę, dodając w końcowej fazie ubijania do 

każdej z próbek po 5 g cukru pudru (do ubijania poszczególnych próbek używać tej samej 
ubijaczki mechanicznej), 

6)  zmierzyć objętość uzyskanej piany każdej z próbek, 
7)  obliczyć procent przyrostu objętości w stosunku do objętości próbek przed ubiciem, 
8)  podać  wniosek  dotyczący  napowietrzającej  roli  całych  jaj  oraz  poszczególnych  jego 

części, 

9)  zaprezentować wnioski na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

surowce (białka, żółtka, jaja, cukier puder), 

 

mikser elektryczny, 

 

skalowane naczynie do pomiaru objętości, 

 

materiały piśmiennicze (kartki papieru format A4 i A1, pisaki) 

 

kalkulator. 

 
Ćwiczenie 3 

Zbadaj  właściwości  spulchniające  białka  jaja  oraz  wpływ  substancji  dodawanych  na 

trwałość piany. 

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania  z  poradnika  dla  ucznia  oraz  poszerzyć  wiadomości 

z literatury uzupełniającej, 

2)  przygotować stanowisko pracy, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

37 

3)  przygotować odpowiedni sprzęt kuchenny, 
4)  przygotować  wagowo  równe  (po  50  g)  porcje  białka  jaja  i  dodatki  postępując  według 

schematu: 

 

 
5)  wyniki  dotyczące  trwałości  piany  z  poszczególnych  próbek  przedstawić  graficznie, 

odkładając czas na osi odciętych, a ilość wyciekającego białka w cm

3

 – na osi rzędnych, 

6)  na  wykresie  zaznaczyć  również  czas  w  minutach  konieczny  do  ubicia  poszczególnych 

próbek białka, 

7)  sformułować wnioski dotyczące trwałości i przydatności technologicznej badanych próbek 

piany oraz wpływu substancji dodawanych na trwałość, 

8)  zaprezentować wnioski na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

surowce (białko 250 g, żółtko – 6 kropli, cukier 10 g, sok z cytryny 5 g), 

 

mikser elektryczny, 

 

łaźnia wodna, 

 

szklane lejki (5 szt.), 

 

cylindry (5 szt.), 

 

materiały piśmiennicze(kartki papieru format A4 i A1, pisaki), 

białko 50 g 

białko 50 g 

białko 50 g 

białko 50 g 

białko 50 g 

+ 6 kropli 

Żółtka 

ubijać w połowie czasu 

dodać 5 g 

cukru 

dodać 5 g 

soku cytryny 

dodać 5 g 

cukru 

i ubijać dalej 

nad łaźnią 

wodną 

ubić próbki do momentu uzyskania sztywnej piany i zanotować czas potrzebny do ubicia 

poszczególnych próbek 

ubitą pianę przenieść na szklane lejki i w czasie 1,5 godziny kontrolować co 10 minut 

wyciekanie półpłynnego białka do cylindrów; zmierzyć jego objętość 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

38 

 

komputer z oprogramowaniem (arkusz kalkulacyjny) i drukarka, 

 

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma i folie. 

 
Ćwiczenie 4 

Sporządź  omlet  naturalny  i  omlet  biszkoptowy  z  dodatkami (według receptur wybranych 

z literatury),  wybór  uzasadnij.  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po  uzyskaniu  akceptacji 
wyboru przez nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania  z  poradnika  dla  ucznia,  recepturami oraz  poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej, 

2)  wybrać odpowiednie receptury potraw wraz z dodatkami, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną jaj i pozostałych surowców,  
7)  sporządzić omlety, 
8)  przygotować dodatki do potraw, 
9)  zaproponować sposób podania potraw, 
10)  uporządkować stanowisko pracy, 
11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potraw,  
12)  zaprezentować potrawy i wyniki oceny organoleptycznej na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

receptury potraw jarskich z jaj, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania omletów, 

 

zastawa stołowa do podawania omletów, 

 

karty oceny organoleptycznej. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

39 

5.8.  Sporządzanie  podstawowego  asortymentu  potraw  jarskich 

z roślin zbożowych 

 

5.8.1.  Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Sporządź potrawę - risotto jarskie z dodatkiem (według receptur wybranych z literatury), 

wybór  uzasadnij.  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po  uzyskaniu  akceptacji  wyboru  przez 
nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania z poradnika dla ucznia,  recepturami  oraz poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej, 

2)  wybrać odpowiednie receptury potrawy wraz z dodatkiem, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną ryżu i pozostałych surowców, 
7)  przeprowadzić obróbkę cieplną półproduktów, 
8)  przygotować dodatek do potrawy, 
9)  zaproponować sposób podania potrawy, 
10)  uporządkować stanowisko pracy, 
11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potrawy,  
12)  zaprezentować potrawę i wyniki oceny organoleptycznej na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

receptury potraw jarskich z ryżu, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzenia risotto, 

 

zastawa stołowa do podawania potrawy, 

 

karty oceny organoleptycznej. 

 
Ćwiczenie 2  

Sporządź  wyroby  z  ciasta  kluskowego  z  dodatkami  (według  receptur  wybranych 

z literatury),  wybór  uzasadnij.  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po  uzyskaniu  akceptacji 
wyboru przez nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

40 

Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania z poradnika dla ucznia,  recepturami  oraz poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej, 

2)  wybrać odpowiednie receptury potraw wraz z dodatkami, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną surowców, 
7)  sporządzić ciasto kluskowe i uformować wyroby, 
8)  przeprowadzić obróbkę cieplną półproduktów, 
9)  przygotować dodatki do potraw, 
10)  zaproponować sposób podania potraw, 
11)  uporządkować stanowisko pracy, 
12)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potraw,  
13)  zaprezentować potrawy i wyniki oceny organoleptycznej na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

receptury potraw z ciasta kluskowego, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzenia potraw z ciasta kluskowego, 

 

zastawa stołowa do podawania potraw, 

 

karty oceny organoleptycznej. 
 

Ćwiczenie 3 

Sporządź  wyroby  z  ciasta  pierogowego  z  dodatkami  (według  receptur  wybranych 

z literatury),  wybór  uzasadnij.  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po  uzyskaniu  akceptacji 
wyboru przez nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się  z  materiałem nauczania z poradnika dla ucznia, recepturami oraz poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

41 

2)  wybrać odpowiednie receptury potraw wraz z dodatkami, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną surowców, 
7)  sporządzić ciasto pierogowe i uformować wyroby, 
8)  przeprowadzić obróbkę cieplną półproduktów, 
9)  przygotować dodatki do potraw, 
10)  zaproponować sposób podania potraw, 
11)  uporządkować stanowisko pracy, 
12)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potraw,  
13)  zaprezentować potrawy i wyniki oceny organoleptycznej na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

receptury potraw z ciasta pierogowego, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzenia potraw z ciasta pierogowego, 

 

zastawa stołowa do podawania potraw, 

 

karty oceny organoleptycznej. 
 

Ćwiczenie 4 

Sporządź  wyroby  z  ciasta  ziemniaczanego  z  dodatkami  (według  receptur  wybranych 

z literatury),  wybór  uzasadnij.  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po  uzyskaniu  akceptacji 
wyboru przez nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania z poradnika dla  ucznia, recepturami  oraz  poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej, 

2)  wybrać odpowiednie receptury potraw wraz z dodatkami, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną surowców, 
7)  przeprowadzić obróbkę cieplną ziemniaków, 
8)  sporządzić ciasto ziemniaczane i uformować wyroby, 
9)  przeprowadzić obróbkę cieplną półproduktów, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

42 

10)  przygotować dodatki do potraw, 
11)  zaproponować sposób podania potraw, 
12)  uporządkować stanowisko pracy, 
13)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potraw,  
14)  zaprezentować potrawy i wyniki oceny organoleptycznej na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

receptury potraw z ciasta ziemniaczanego, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzenia potraw z ciasta ziemniaczanego, 

 

zastawa stołowa do podawania potraw, 

 

karty oceny organoleptycznej. 
 

Ćwiczenie 5 

Sporządź  potrawę  dietetyczną  z  klusek kładzionych  półfrancuskich  z  dodatkiem  (według 

receptur  wybranych  z literatury),  wybór  uzasadnij.  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po 
uzyskaniu akceptacji wyboru przez nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania  z  poradnika  dla  ucznia,  recepturami oraz  poszerzyć 

wiadomości z literatury uzupełniającej, 

2)  wybrać odpowiednie receptury potrawy wraz z dodatkiem, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną surowców, 
7)  sporządzić ciasto na kluski kładzione półfrancuskie, 
8)  przeprowadzić obróbkę cieplną, 
9)  przygotować dodatek do potrawy, 
10)  zaproponować sposób podania potrawy, 
11)  uporządkować stanowisko pracy, 
12)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potrawy,  
13)  zaprezentować potrawę i wyniki oceny organoleptycznej na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

43 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pogadanka. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, literatura, 

 

receptury potraw z ciasta kładzionego półfrancuskiego, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt, urządzenia do sporządzenia klusek z ciasta półfrancuskiego, 

 

zastawa stołowa do podawania potrawy, 

 

karty oceny organoleptycznej. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

44 

6.  EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego    

 
Test 1 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Sporządzanie  podstawowego 
asortymentu potraw jarskich” 

Test składa się z 24 zadań wielokrotnego wyboru, z których:  

 

zadania  1,  2,  3,  4,  5,  7,  9,  10,  11,  12,  13,  14,  16,  17,  19,  20,  22,  23,  24  są  z  poziomu 
podstawowego, 

 

zadania 6, 8, 15, 18, 21 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za  każdą  prawidłową  odpowiedź  uczeń otrzymuje 1  punkt, za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. Suma punktów możliwych do uzyskania wynosi 24. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

  dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań, 

  dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 16 zadań,  

  dobry – za rozwiązanie 20 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

  bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  22  zadań,  w  tym  co  najmniej  4  z  poziomu 

ponadpodstawowego.

   

 

 
Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. a, 3. d, 4. d, 5. b, 6. a, 7. c, 8. a, 9. b, 10. c, 11. b, 12. a, 
13. d, 14. a, 15. d, 16. c, 17. b, 18. a, 19. b, 20. d, 21. a, 22. c, 23. a, 24. b. 
 
Plan testu 
 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny 
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Sklasyfikować potrawy jarskie 

Dokonać oceny towaroznawczej surowców 
roślinnych 

Zastosować różne metody sporządzania potraw 
jarskich 

Sporządzić podstawowe potrawy jarskie z 
surowców roślinnych 

Dokonać oceny towaroznawczej surowców 
roślinnych 

Sporządzić potrawy jarskie charakterystyczne dla 
kuchni innych narodów 

PP 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

45 

Dokonać oceny towaroznawczej surowców 
roślinnych 

Sporządzić surówki z warzyw i owoców 

PP 

Sporządzić potrawy jarskie charakterystyczne dla 
kuchni innych narodów 

10 

Dokonać oceny towaroznawczej mleka i jego 
przetworów 

11  Określić sposoby przechowywania potraw jarskich 

12  Sporządzić podstawowe potrawy dietetyczne 

13  Sporządzić podstawowe potrawy z jaj 

14  Ocenić jakość potraw jarskich 

15  Sporządzić podstawowe potrawy z jaj 

PP 

16 

Dokonać oceny towaroznawczej surowców 
roślinnych 

17 

Sporządzić podstawowe potrawy jarskie z 
surowców roślinnych 

18 

Sporządzić podstawowe potrawy jarskie z 
surowców roślinnych 

PP 

19  Sklasyfikować potrawy jarskie 

20 

Sporządzić podstawowe potrawy jarskie z 
surowców roślinnych 

21  Zaplanować dodatki do potraw jarskich 

PP 

22  Podać potrawy jarskie 

23 

Sporządzić potrawy jarskie charakterystyczne dla 
kuchni staropolskiej 

24  Podać potrawy jarskie 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

46 

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu,  z  co najmniej  jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie 

będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
7.  Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  podaj  czas  przeznaczony 

na udzielanie odpowiedzi. 

8.  Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
11.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
12.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które 

sprawiły uczniom największe trudności. 

13.  Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
14.  Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  24  zadania  dotyczące  sporządzania  podstawowego  asortymentu  potraw 

jarskich.

 

Wszystkie

 

pytania  są  wielokrotnego  wyboru  i  tylko  jedna  odpowiedź  jest 

prawidłowa. 

5.  Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  Karcie  odpowiedzi:  w  pytaniach  wielokrotnego 

wyboru  zaznacz  prawidłową  odpowiedź  X  (w  przypadku  pomyłki  należy  błędną 
odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową). 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.  Na rozwiązanie testu masz 40 minut. 

Powodzenia! 

Materiały dla ucznia: 

  instrukcja, 

  zestaw zadań testowych, 

  karta odpowiedzi. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

47 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

 

 

1.  Do potraw jarskich z ciast smażonych należą 

a)  gołąbki z ryżem. 
b)  budynie z sosami owocowymi. 
c)  naleśniki z grzybami. 
d)  knedle ze śliwkami. 
 

2.  Do warzyw owocowych należą 

a)  ogórki i dynie. 
b)  pomidory i buraki. 
c)  kalarepa i kabaczek. 
d)  zielony groszek i dynia. 
 

3.  Warzywa nadziewane można poddać procesowi 

a)  gotowania i duszenia. 
b)  duszenia i smażenia. 
c)  smażenia i pieczenia. 
d)  duszenia i pieczenia. 
 

4.  Gotując warzywa na sałatkę jarzynową, należy je wkładać do 

a)  zimnej i osolonej wody, gotować obrane. 
b)  zimnej, osolonej i lekko zakwaszonej wody. 
c)  wrzącej, osolonej i lekko zakwaszonej wody. 
d)  wrzącej i osolonej wody, gotować w skórce. 
 

5.  Ziemniaki są dobrym źródłem 

a)  białka i potasu. 
b)  skrobi i potasu. 
c)  skrobi i karotenu. 
d)  błonnika i białka. 
 

6.  Ziemniaki „dauphine” to potrawa jarska 

a)  smażona z kuchni francuskiej.  
b)  gotowana z kuchni francuskiej. 
c)  zapiekana z kuchni niemieckiej. 
d)  duszona z kuchni niemieckiej. 
 

7.  Do owoców jagodowych zalicza się 

a)  porzeczki, jabłka. 
b)  agrest, morele. 
c)  maliny, poziomki. 
d)  truskawki, winogrona. 
 

8.  W surówkach doprawianych solą długo przed podaniem 

a)  wydziela się dużo soku, warzywa tracą jędrność. 
b)  warzywa miękną i są smaczniejsze. 
c)  następuje utrwalenie barwy warzyw. 
d)  następuje pogorszenie barwy warzyw. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

48 

9.  Grzybami charakterystycznymi dla kuchni chińskiej są 

a)  trufle. 
b)  moon. 
c)  gąski zielone. 
d)  piestrzenice kasztanowate. 
 

10.  Mleko i przetwory mleczne dostarczają 

a)  łatwoprzyswajalnego tłuszczu i witaminy C. 
b)  ciężkostrawnego tłuszczu i witaminy A. 
c)  białka pełnowartościowego i wapnia. 
d)  białka niepełnowartościowego i żelaza. 
 

11.  Napoje mleczne należy przechowywać w temperaturze 

a)  1 – 5

°

C. 

b)  5 – 10

°

C. 

c)  10 – 15

°

C. 

d)  15 – 20

°

C. 

 

12.  W żywieniu dietetycznym można zastosować 

a)  jaja gotowane na miękko. 
b)  jaja gotowane na twardo. 
c)  jajecznica na bekonie. 
d)  jaja sadzone. 
 

13.  Gotowanie jaj bez skorupki, w lekko zakwaszonej wodzie, stosuje się do sporządzania 

a)  jaj po wiedeńsku. 
b)  jaj na miękko. 
c)  jaj mollet. 
d)  jaj poszetowych. 
 

14.  Prawidłowo sporządzone jaja po wiedeńsku powinny mieć 

a)  białko lekko ścięte, żółtko płynne. 
b)  białko ścięte, żółtko płynne. 
c)  białko lekko ścięte, żółtko półpłynne. 
d)  białko ścięte, żółtko ścięte. 
 

15.  Przy sporządzaniu omletu biszkoptowego wykorzystywane są właściwości jaj 

a)  wiążące. 
b)  emulgujące. 
c)  zagęszczające. 
d)  spulchniające. 
 

16.  Produkty zbożowe są dobrym źródłem 

a)  witaminy A. 
b)  tłuszczu. 
c)  skrobi. 
d)  glukozy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

49 

17.  Podstawowymi składnikami ciasta kluskowego są 

a)  mąka i jaja. 
b)  mąka, płyn i jaja. 
c)  mąka, płyn, tłuszcz. 
d)  mąka, płyn, jaja i tłuszcz. 
 

18.  Rzednięcie ciasta ziemniaczanego podczas wyrabiania spowodowane jest 

a)  zbyt długim wyrabianiem. 
b)  zbyt dużym dodatkiem jaj. 
c)  zbyt dużym dodatkiem mąki. 
d)  zbyt dużym dodatkiem ziemniaków. 
 

19.  Do potraw jarskich wyrabianych w naczyniu należą 

a)  ciasto kluskowe, kluski śląskie. 
b)  kluski lane, kluski półfrancuskie. 
c)  kopytka, kluski lane. 
d)  knedle, kluski francuskie. 
 

20.  Stosunek mąki do mleka do wody w cieście naleśnikowym wynosi 

a)  1 : 1 : 0,5. 
b)  2 : 1 : 1. 
c)  1 : 2 : 1. 
d)  1 : 1 : 1. 
 

21.  Odpowiednimi dodatkami do klusek półfrancuskich są 

a)  sos pieczarkowy i surówka z warzyw mieszanych. 
b)  sos majonezowy i surówka z białej kapusty. 
c)  sos beszamelowy i surówka owocowa. 
d)  sos owocowy i surówka z pomidorów. 
 

22.  Porcja pierogów jako danie zasadnicze powinna ważyć 

a)  100 – 150 g. 
b)  200 g. 
c)  250 – 300 g. 
d)  350 g. 
 

23.  Potrawami jarskimi, charakterystycznymi dla kuchni staropolskiej są 

a)  gryczanki i pęczak z grochem. 
b)  sery przyprawiane kminkiem i kumys. 
c)  bliny i sałatki z serem feta. 
d)  kumys i mamałyga. 
 

24.  Potrawy jarskie zapiekane jednoporcjowo podaje się 

a)  na półmisku. 
b)  w kokilkach. 
c)  w salaterce. 
d)  prosto z patelni. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

50 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko ……..............................……………………………………………….. 

 
Sporządzanie podstawowego asortymentu potraw jarskich 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

21 

 

22 

 

23 

 

24 

 

Razem: 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

51 

Test 2  
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Sporządzanie  podstawowego 
asortymentu potraw jarskich” 

Test składa się z 24 zadań wielokrotnego wyboru, z których:  

 

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 7, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 16, 17, 18, 19, 20, 22, 23, 24 są z poziomu 
podstawowego, 

 

zadania 6, 8, 15, 21 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. Suma punktów możliwych do uzyskania wynosi 24. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

  dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań, 

  dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 16 zadań,  

  dobry – za rozwiązanie 20 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

  bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  22  zadań,  w  tym  co  najmniej  3  z  poziomu 

ponadpodstawowego.

   

 

 
Klucz  odpowiedzi:  1.  d,  2.  c,  3.  a,  4.  a,  5.  b,  6. c, 7. a, 8. c, 9. d, 10. b, 11. b, 
12. 
c, 13. a, 14. c, 15. d, 16. b, 17. a, 18. d, 19. c, 20. d, 21. a, 22. b, 23. a, 24. c. 
 
Plan testu 
 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny 
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Sklasyfikować potrawy jarskie 

Dokonać oceny towaroznawczej surowców 
roślinnych 

Zastosować różne metody sporządzania potraw 
jarskich 

Sporządzić podstawowe potrawy jarskie 
z surowców roślinnych 

Dokonać oceny towaroznawczej surowców 
roślinnych 

Sporządzić potrawy jarskie charakterystyczne dla 
kuchni innych narodów 

PP 

Dokonać oceny towaroznawczej surowców 
roślinnych 

Sporządzić surówki z warzyw i owoców 

PP 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

52 

Sporządzić potrawy jarskie charakterystyczne dla 
kuchni innych narodów 

10 

Dokonać oceny towaroznawczej mleka i jego 
przetworów 

11  Określić sposoby przechowywania potraw jarskich 

12  Sporządzić podstawowe potrawy dietetyczne 

13  Sporządzić podstawowe potrawy z jaj 

14  Ocenić jakość potraw jarskich 

15  Sporządzić podstawowe potrawy z jaj 

PP 

16 

Dokonać oceny towaroznawczej surowców 
roślinnych 

17 

Sporządzić podstawowe potrawy jarskie 
z surowców roślinnych 

18 

Sporządzić podstawowe potrawy jarskie 
z surowców roślinnych 

19  Sklasyfikować potrawy jarskie 

20 

Sporządzić podstawowe potrawy jarskie 
z surowców roślinnych 

21  Zaplanować dodatki do potraw jarskich 

PP 

22  Podać potrawy jarskie 

23 

Sporządzić potrawy jarskie charakterystyczne dla 
kuchni staropolskiej 

24  Podać potrawy jarskie 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

53 

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu,  z  co najmniej  jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie 

będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
7.  Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  podaj  czas  przeznaczony 

na udzielanie odpowiedzi. 

8.  Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
11.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
12.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które 

sprawiły uczniom największe trudności. 

13.  Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
14.  Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  24  zadania  dotyczące  sporządzania  podstawowego  asortymentu  potraw 

jarskich.

 

Wszystkie

 

pytania  są  wielokrotnego  wyboru  i  tylko  jedna  odpowiedź  jest 

prawidłowa. 

5.  Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  Karcie  odpowiedzi:  w  pytaniach  wielokrotnego 

wyboru  zaznacz  prawidłową  odpowiedź  X  (w  przypadku  pomyłki  należy  błędną 
odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową). 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.  Na rozwiązanie testu masz 40 minut. 

Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia: 

 

instrukcja, 

 

zestaw zadań testowych, 

 

karta odpowiedzi. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

54 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 

1.  Do potraw jarskich z ciast gotowanych należą 

a)  gołąbki. 
b)  budynie. 
c)  naleśniki. 
d)  knedle. 
 

2.  Warzywa zabarwione antocyjanami to 

a)  sałata i szczaw. 
b)  papryka żółta i dynia. 
c)  kapusta czerwona i rzodkiewka. 
d)  pomidory i papryka czerwona. 
 

3.  Półprodukty z ciasta ziemniaczanego można poddać procesowi 

a)  gotowania i smażenia. 
b)  gotowania i duszenia. 
c)  smażenia i pieczenia. 
d)  duszenia i pieczenia. 
 

4.  Półprodukt  otrzymany  z  ziemniaków,  sera  twarogowego  i  cebuli  jest  nadzieniem  do 

produkcji 
a)  pierogów ruskich. 
b)  pierogów leniwych. 
c)  kołdunów. 
d)  uszek. 
 

5.  Suche nasiona roślin strączkowych są dobrym źródłem 

a)  białka pełnowartościowego i witamin grupy B. 
b)  białka niepełnowartościowego i witamin grupy B. 
c)  białka niepełnowartościowego i witaminy C. 
d)  węglowodanów i witaminy C. 
 

6.  Risotto to potrawa jarska 

a)  z kaszy gryczanej, charakterystyczna dla kuchni niemieckiej. 
b)  z warzyw, charakterystyczna dla kuchni niemieckiej. 
c)  z ryżu i warzyw, charakterystyczna dla kuchni włoskiej. 
d)  z makaronu, charakterystyczna dla kuchni włoskiej. 
 

7.  Fitoncydy to związki o działaniu 

a)  bakteriobójczym, występujące w czosnku. 
b)  bakteriobójczym, występujące w szpinaku. 
c)  odwapniającym, występujące w czosnku. 
d)  odwapniającym, występujące w chrzanie. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

55 

8.  W surówkach doprawianych solą długo przed podaniem 

a)  następuje utrwalenie barwy warzyw. 
b)  następuje pogorszenie barwy warzyw. 
c)  wydziela się dużo soku, warzywa tracą jędrność. 
d)  warzywa miękną i są smaczniejsze. 
 

9.  Grzybami charakterystycznymi dla kuchni francuskiej są 

a)  gąski zielone. 
b)  piestrzenice kasztanowate. 
c)  moon. 
d)  trufle. 
 

10.  Sery podpuszczkowe dostarczają 

a)  białka niepełnowartościowego i wapnia. 
b)  białka pełnowartościowego i wapnia. 
c)  białka pełnowartościowego i żelaza. 
d)  białka pełnowartościowego i witaminy C. 

 
11.  Sery twarogowe powinny być przechowywane w temperaturze 

a)  2

°

C przez 1 dzień. 

b)  2

°

C do 5 dni. 

c)  10

°

C do 5 dni. 

d)  10

°

C do 10 dni. 

 

12.  W produkcji potraw dietetycznych stosuje się kaszę 

a)  gryczaną. 
b)  jaglaną. 
c)  mannę. 
d)  pęczak. 
 

13.  Gotowanie jaj bez skorupki, w lekko zakwaszonej wodzie, stosuje się do sporządzania 

a)  jaj poszetowych. 
b)  jaj po wiedeńsku. 
c)  jaj na miękko. 
d)  jaj mollet. 
 

14.  W prawidłowo ugotowanych jajach mollet  

a)  białko jest lekko ścięte i żółtko płynne. 
b)  białko jest ścięte i żółtko płynne. 
c)  białko jest ścięte i żółtko półpłynne. 
d)  białko jest ścięte i żółtko ścięte. 
 

15.  Właściwości spulchniające jaj wykorzystuje się przy produkcji 

a)  jaj poszetowych. 
b)  kotlecików z jaj. 
c)  mleczka karmelowego. 
d)  omletu biszkoptowego. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

56 

16.  Produkty zbożowe z pełnego przemiału są źródłem 

a)  witaminy C. 
b)  witamin grupy B. 
c)  witaminy A. 
d)  witaminy K. 
 

17.  Podstawowymi składnikami ciasta pierogowego są 

a)  mąka pszenna, płyn i jaja. 
b)  mąka pszenna, płyn i tłuszcz. 
c)  mąka ziemniaczana, płyn i jaja. 
d)  mąka ziemniaczana, płyn i tłuszcz. 
 

18.  Warzywa kapustne należy gotować 

a)  w dużej ilości wody, pod przykryciem. 
b)  w dużej ilości wody, bez przykrycia. 
c)  w małej ilości wody pod przykryciem. 
d)  w małej ilości wody bez przykrycia. 
 

19.  Do potraw jarskich wyrabianych na stolnicy należą 

a)  kluski półfrancuskie i kopytka. 
b)  knedle i kluski francuskie. 
c)  makaron i knedle.  
d)  pierogi i kluski kładzione. 
 

20.  Z mąki, masła, żółtek i piany z białek sporządzane jest ciasto na kluski 

a)  lane. 
b)  kładzione. 
c)  półfrancuskie. 
d)  francuskie. 
 

21.  Odpowiednim dodatkiem do kopytek jest 

a)  sos pieczarkowy. 
b)  sos beszamelowy. 
c)  sos vinegret. 
d)  sos majonezowy. 

 
22.  Porcja klusek śląskich jako danie zasadnicze powinna ważyć 

a)  350 g. 
b)  300 g. 
c)  250 g. 
d)  200 g. 
 

23.  Mamałyga to potrawa 

a)  z kaszy kukurydzianej z serem. 
b)  z kaszy gryczanej z sosem. 
c)  z mąki tatarczanej z mlekiem. 
d)  z mąki kukurydzianej ze śmietaną. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

57 

24.  Surówki z warzyw wieloporcjowo podaje się 

a)  na talerzyku zakąskowym. 
b)  na talerzu stołowym. 
c)  w salaterkach. 
d)  w pucharkach.  
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

58 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko ……..............................……………………………………………….. 

 
Sporządzanie podstawowego asortymentu potraw jarskich 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

21 

 

22 

 

23 

 

24 

 

Razem: 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

59 

7.  LITERATURA 

 

1.  Arens – Azêvedo U.,  Grimpe E.  i  inni:  Technologia  gastronomiczna.  Część  1  –  2.  Rea, 

Warszawa 2002 

2.  Bailey A.,  Lambert Ortiz E.,  Radecka H.:  Wielka  księga  ingrediencji.  Wiedza  i  Życie, 

Warszawa 1992 

3.  Berndt – Kostrzewska J. (red.): Kuchnie różnych narodów. Format AB, Warszawa 2001 
4.  Biller E. i inni: Kucharz & Gastronom: vademecum. Rea, Warszawa 2001 
5.  Ehlert F., Kallenbach M.: Szkoła gotowania. Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1993 
6.  Flis K., Procner A.: Technologia gastronomiczna z towaroznawstwem. Część 2 i 3. WSiP, 

Warszawa 2003 

7.  Gawęcki  J.,  Hryniewiecki  L.  (red.):  Żywienie  człowieka.  Podstawy  nauki  o  żywieniu. 

PWN, Warszawa 1998 

8.  Górecka D.,  Limanówka H.,  Superczyńska E.,  Żylinska-Kaczmarek M.:  Technologia 

gastronomiczna z obsługą konsumenta cz.2 i 3, Format AB, Warszawa 2006 

9.  Jargoń R.: Obsługa konsumenta. Część 1 i 2. WSiP, Warszawa 2000 
10.  Kołożyn-Krajewska D., Sikora T.: Towaroznawstwo żywności. WSiP, Warszawa 2004 
11.  Kunachowicz  H.,  Nadolna  I.:  Wartość  odżywcza  wybranych  produktów  spożywczych 

i typowych potraw. PZWL, Warszawa 2001 

12.  Leitner H.: Poradnik kelnera. WSiP, Warszawa 1993 
13.  Procner A.:  Technologia  gastronomiczna  z  towaroznawstwem.  Część  1.  WSiP, 

Warszawa 2003 

14.  Zalewski S.: Podstawy technologii gastronomicznej. WNT, Warszawa 1997 
 
Czasopisma specjalistyczne:  

 

Przegląd gastronomiczny 

 

Kuchnia – magazyn dla smakoszy 

 

Food service 

 
 
Literatura metodyczna 
1.  Figurski J., Symela K. (red.): Modułowe programy nauczania w kształceniu zawodowym, 

Wyd. ITEE, Radom 2001 

2.  Kupisiewicz C.: Dydaktyka ogólna, OW Graf-Punkt, Warszawa 2000 
3.  Kupisiewicz C.: Podstawy dydaktyki, WSiP, Warszawa 2005 
4.  Niemierko B.: Ocenianie szkolne bez tajemnic, WSiP, Warszawa 2002 
5.  Okoń W.:  Wprowadzenie  do  dydaktyki  ogólnej,  Wydawnictwo  Akademickie  „Żak”, 

Warszawa 2003 

6.  Plewka Cz.:  Metodyka  nauczania  teoretycznych  przedmiotów  zawodowych,  cz.  I  i  II, 

Wyd. ITEE, Radom 1999 

7.  Symela K.(red.):  Skuteczność  kształcenia  modułowego  w  Polsce  w  systemie  szkolnej 

i pozaszkolnej edukacji zawodowej, Wyd. ITEE, Radom 2003