background image

4) Elementy węzła drogowego i zasady ich projektowania 

 

4.1. Elementy węzła drogowego: 

Droga szybkiego ruchu (dsr) dzieli się na
- węzły 
- odcinki międzywęzłowe 
Podstawowe elementy geometryczne węzła drogowego dsr
drogi główne – zwane też drogami przelotowymi dla głównych kierunków ruchu 
drogi zbiorczo – rozdzielcze – zasadniczym ich zadaniem jest odciążenie dróg głównych od zbyt                           
          (drogi z – r)                   dużej liczby  włączeń i wyłączeń, a w szczególności on manewrów   
                                               przeplatania 
łącznice – zapewniają obsługę potoków skręcających przez połączenie poszczególnych kierunków                        
                  dróg głównych między sobą (rodzaje łącznic: bezpośrednie, półbezpośrednie, pośrednie) 
skrzyżowania – tylko w węzłach grupy B i C, utworzone w miejscach styku łącznic z drogami. 

 

 

background image

4.2. Zasady projektowania: 

4.2.1. Drogi główne

−  przy projektowaniu → węzeł nie powinien wywoływać lokalnych zmian planu sytuacyjnego osi drogi 

−  zasady  projektowania  planu  sytuacyjnego,  profilu  podłużnego  jak  i  przekrojów  poprzecznych  drogi 

powinny być respektowane na całej długości trasy 
!  Ew.  zmiany  w  profilu  podłużnym,  gdy  np.  dsr  przechodzi  dołem  w  wykopie,  bądź  górą  nad  drogą 
ogólnodostępną → zwiększenie spadków podłużnych drogi 

−  3  rodzaje  elementów  przylegających  do  jezdni  głównych  (wjazdy,  zjazdy  i  odcinki  przeplatania) 

projektowane według istniejących rozwiązań, różnych kombinacji 

4.2.2. Zjazdy i wjazdy: 

−  wjazdy  i  zjazdy  –  oddzielne  elementy  konstrukcyjne,  ale  rozważane  „w  parze”  przy  projektowaniu 

(obliczenia przepustowości i ocena warunków ruchu na węźle dla tych elementów) 

Zjazdy 

Wjazdy 

Zjazd  z  drogi  głównej  wywołuje  gwałtowną  zmianę 
warunków  drogowych,  a  szczególnie  geometrii  trasy 
w  planie  →  wymaga  to  zmniejszenia  prędkości 
pojazdów  (łącznica  o  innym  przekroju  normalnym 
oraz dużych krzywiznach w planie i profilu) 

Wjazd na drogę główną wymaga zwiększenia prędkości, na 
taką mniej więcej, z jaką odbywa się ruch na prawym pasie 
drogi głownej 

W celu nie dopuszczenia do zakłócenia jazdy na prawym pasie ruchu, projektuje się pasy włączania (element wjazdu) 
lub  pasy  wyłączania  (element  zjazdu).  Pas  włączania  składa  się  z  „pasa  przyśpieszania”  a  pas  wyłączania  z  „pasa 
opóźniania” 
Nie ma jednoznacznych warunków dla pasów włączania i wyłączania → zależą one od wielu czynników lokalnych i 
chwilowych (prędkości i natężenia ruchu, klasy krzyżujących się dróg, gęstości zjazdów i wjazdów itp.) 
Ogólne zasady projektowania pasa włączania i wyłączania: 

−  Pasy  włączania  i  wyłączania  powinny  być  projektowane  przede  wszystkim  na  drogach  o  dużych  prędkościach 

projektowych,  na  których  konieczna  jest  zmiana  prędkości  w  celu  wykonania  manewru  włączania  bądź 
wyłączania na drogę główną 

−  Istnieją różne formy konstruowania pasów włączania i wyłączania: pas równoległy i pas kierunkowy 
−  Sposób  korzystania  z  równoległych  pasów  włączania  i  wyłączania  zmienia  się    zależnie  od  natężenia  ruchu 

(większość  kierowców  używa  pasów  przy  dużych  natężeniach  ruchu,  ignorując  je  prawie  zupełnie  w  okresie 
małych natężeń ruchu) 

−  Pasy  kierunkowe,  w  przeciwieństwie  do  pasów  równoległych  mają  tę  zaletę,  że  długi  skos  jest  zgodny  z 

naturalnym  manewrem  kierowcy,  a  więc  nie  wymaga  jazdy  wzdłuż  prostych  równoległych,  połączonych  za 
pomocą krzywej esowej, poprzedzającej drogę łącznikową 

−  Pasy wyłączania na wylotach skrzyżowań są wykorzystywane jako pasy akumulacji pojazdów skręcających, przez 

co  uwalniają  pasy  dla  ruchu  na  wprost  od  pojazdów  skręcających,  które  mają  prędkości  znacznie  mniejsze  od 
jadących na wprost 

−  Pasy wyłączania powinny być zawsze stosowane, pasy włączania - niekoniecznie 
Polskie  wytyczne:  projektowanie  kierunkowego  pasa 
wyłączania  przy  dopuszczeniu  stosowania  pasa 
równoległego wyłączania jedynie, gdy są trudności w 
projektowaniu pasa kierunkowego 

Zasady  projektowania  pasów  włączania  podobne  do  zasad 
projektowania pasów wyłączania (główna różnica – poziom 
ryzyka  podczas  manewru  włączania  jest  znacznie  wyższy 
niż przy wyłączaniu). 

a  –  pas  równoległy  (o  stałej  szerokości  na  całej  jego 
długości). 

Zalety:  

- doskonała widoczność 

możliwość  jednoznacznej  identyfikacji 

pasa 

wyłączania 

Wady:

 

-  koszt  budowy  pasa  (linia  przerywana  wyznacza  nie 
używaną powierzchnię pasa – zbędną) 
- wymuszenie u kierowcy jazdy po krzywej esowej 
b – pas równoległy poprzedzony skosem (bez zbędnej 
części) 

Zaleta: 

- oszczędność kosztów budowy 

Wady: 

Konstrukcje pasów włączania: 

a – pas równoległy 
b – pas kierunkowy 
warunek  konieczny:  łagodne  przejście  z  pasa  włączania  w 
pobocze  utwardzone,  bądź  awaryjnego  postoju,  po  prawej 
stronie jezdni głównej 

background image

-  nieznyt  jednoznacznypoczatek  pasa  włączania 
(można  tą  wadę  wyeliminować  stosując  dobre 
oznakowanie poziome) 
- wymuszenie u kierowcy jazdy po krzywej esowej 
c – pas kierunkowy 

Zalety: 

-  dla  łącznic  o  dużych  prędkościach  projektowych, 
pojazd zjeżdżający z drogi głównej nie musi hamować 
- brak konieczności jazdy po krzywej esowej 

Wada: 

-  samochody  ciężarowe  zjeżdżające  z  autostrady  po 
pasie kierunkowym bardziej ograniczają widoczność 
 

 

!  pas  włączania,  kierunkowy  lub  równoległy,  nie  może 
kończyć się barierą lub inną konstrukcją trwałą 

Projektowanie pasa wyłączania na krzywych w planie: 

Pas  wyłączania  musi  zapewniać  jednoznaczność 
rozróżniania ważności kierunku jazdy. 
a – wyłączenie z łuku lewego 

 

po stycznej (linia ciągła) – błąd 

+

 pas równoległy (linia przerywana) – zaznacza się w 

ten sposób różnicę pomiędzy drogą główną i zjazdem 
b – wyłączenie z łuku lewego łukiem na prawo 
trudności  w  konstruowaniu  przechyłki  (zwłaszcza, 
gdy łuk jezdni głównej wymaga znacznej przechyłki 4 

Zasady  konstrukcji  pasów  włączania  na  łukach  w  planie  są 
podobne do tych dla pasów wyłączania. 
!!! Wyjątek → położenie „nosa” rozdzielającego łącznicę od 
drogi głównej. 
Dla  pasa  wyłączania  nos  musi  być  obowiązkowo 
wyokrąglony  i  odsunięty  w  prawo  od  jezdni  głównej  ze 
względów  bezpieczeństwa.  Najazd  na  nos  daje  wrażenie 
optycznego zwężenia jezdni. 
Przy pasach włączania nie ma to znaczenia, ani ze względów 
optycznych, ani bezpieczeństwa. 

background image

÷  5%  →  należy  wtedy  konstruować  długi  pas 
wyłączania rozkładając przechyłkę na długości 
c – wyłączenie z łuku prawego łukiem na prawo 
obowiązkowe 

stosowanie 

równoległych 

pasów 

wyłączania (wówczas przechyłka poprzeczna na pasie 
wyłączania  równa  jest  przechyłce  jezdni  głównej,  a 
zwiększa się dopiero na długości drogi łącznikowej) 
Lokalizacja wjazdów i zjazdów: 

•  Wjazdy i zjazdy z dsr lokalizowane tylko w dwóch miejscach: 
- w węzłach łączących dsr z innymi drogami 
- w miejscach obsługi podróżnych, jak: parkingi, motele i restauracje, stacje benzynowe, posterunki policji drogowej, 
placówki utrzymania dsr 

•  Staranie  się  o  zmniejszenie  do  niezbędnego  minimum  liczby  wjazdów  i  zjazdów  w  jednym  miejscu,  czyli  do 

jednego zjazdu i następującego po nim wjazdu → działanie poprawiające warunki i bezpieczeństwo ruchu 

•  WT (Warunki Techniczne): 

- w obrębie węzła wjazd na jezdnię główną powinien być poprzedzony zjazdem, aby wyeliminować przeplatanie na 
jezdniach głównych, a wjazdy i zjazdy z jezdni przelotowych powinny być projektowane wyłącznie po prawej stronie 
-  odległość  między  ostatnim  wjazdem  i  pierwszym  wyjazdem  sąsiadujących  ze  sobą  węzłów  lub  węzła  z  MOP  z 
jezdni drogi klasy A lub S jest nie mniejsza niż 2700 m – w przypadku węzła typu WA, nie mniejsza niż 2000 m, a w 
szczególnie  uzasadnionych  przypadkach  nie  mniejsza  niż  600  m  –  w  przypadku  węzła  typu  WB;  odległość  ta  jest 
mierzona od końca pasa włączania do początku pasa wyłączania węzła lub MOP 
-  odległość  między  dwoma  następującymi  po  sobie  wyjazdami  i  z  jezdni  drogi  klasy  A  lub  S  na  węźle  jest  nie 
mniejsza  niż  300  m,  250  m  i  200  m,  odpowiednio  dla  prędkości  projektowych  120  km/h,  100  km/h  i  80  km/h; 
odległość ta jest mierzona od końca pierwszego pasa wyłączania do początku drugiego pasa wyłączania 
-  odległość  między  dwoma  następującymi  po  sobie  wjazdami  na  jezdnię  drogi  klasy  A  lub  S  na  węźle  jest  nie 
mniejsza  niż  200  m;  odległość  ta  jest  mierzona  od  końca  pierwszego  pasa  włączania  do  końca  powierzchni 
wyłączonej z ruchu otwierającej następny pas włączania 
-  odległość  między  kolejnymi  wyjazdami  z  łącznicy  lub  z  jezdni  zbierająco-rozprowadzającej  jest  nie  mniejsza  niż 
wynika to z  możliwości umieszczenia informacyjnych znaków pionowych, zgodnie z wymaganiami określonymi  w 
przepisach w sprawie znaków i sygnałów drogowych 

•  W przypadku konieczności zastosowania kombinacji „wjazd – zjazd” jezdnia, na której odbywa się przeplatanie 

powinna mieć nie mniej niż dwa jednokierunkowe pasy ruchu, na które wjazd poprzedza wyjazd. 

•  Na odcinku przeplatania → przecinanie się pod bardzo ostrym kątem potoków pojazdów poruszających się w tym 

samym kierunku (ze względów bezpieczeństwa i sprawności ruchu jest istotne, by kąt przecięcia potoków był jak 
najmniejszy, a prędkości przeplatających się potoków były zbliżone do siebie) 
Warunek zbliżonych wartości prędkości przeplatających się potoków: 
!!! trudno go uzyskać, gdy obszar przeplatania występuje na jezdni drogi klasy S, GP czy G → zaleca się: 
- zmianę układu węzła na właściwy pod względem rozmieszczenia wyjazdów i wjazdów (wyjazd z jezdni drogi 
powinien być usytuowany przed wjazdem na tę jezdnię) 
- wprowadzenie jezdni zbierająco-rozprowadzającej 
- zastosowanie dwupoziomowego krzyżowania się łącznic w celu zmiany kolejności wyjazdu i wjazdu 
- rezygnację z niektórych relacji na węźle 

•  Jeżeli  ww  nie  są  możliwe,  to  na  odcinku  drogi  poprzedzającym  obszar  przeplatania  zaleca  się  ograniczenie 

znakami  prędkości  do  nie  większej  niż  80  km/h.  Wówczas  nie  są  wymagane  większe  długości  odcinka 
przeplatania, niż 300 m. Odcinek przeplatania dłuższy niż 300 m wywołuje wydłużenie manewrów przeplatania i 
ich nierównomierne rozłożenie. 

•  Warunek dobrego przeplatania → równorzędność przeplatających się potoków- uzyskiwane przez: 

-  oddzielenie  prawego  pasa  ruchu  linią  ciągłą  od  pozostałych  pasów  na  drodze  w  przypadku  większej  liczby 
pasów ruchu niż na odcinku przeplatania 
-  krzywoliniowe  ukształtowanie  wjazdów  poprzedzających  odcinek  przeplatania,  gdy  odcinek  przeplatania  jest 
dwupasowy i występuje na łącznicy lub jezdni zbierająco-rozprowadzającej 

•  Długość odcinka przeplatania (mierzona od końca linii P-2b na wjeździe do początku nosa wyspy na wyjeździe) 

zaleca  się  dostosować  do  wartości  miarodajnych  natężeń  ruchu  i  prędkości  pojazdów;  powinna  ona  zapewnić 
także prawidłowe oznakowanie obszaru przeplatania. 

•  Długość odcinka przeplatania, na którym występuje zwiększona liczba pasów ruchu powinna wynosić 100÷300 m 
•  Najmniejsza  dł.  odcinka  przeplatania  (100÷150)  może  być  stosowana  na  łącznicy  i  jezdni  zbierająco-

rozprowadzającej, gdy z obliczeń wynika, że na odcinku tym nie potrzeba więcej niż dwóch pasów ruchu 
 
Obszar przeplatania na łącznicy: 

background image

 

 
4.2.3. Łącznice: 
Określenie  łącznica  zawiera  w  sobie  wszystkie  elementy  konstrukcyjne,  umożliwiające  połączenie  między 
dwoma krzyżującymi się drogami: pas wyłączania z drogi głównej, drogę łącznikową i pas włączania do drugiej 
drogi,  bądź  skrzyżowanie  z  drogą  podrzędną.  Niektóre  źródła  podają,  że  pasy  wyłączania  bądź  włączania  są 
pasami dodatkowymi jezdni głównej. 

•  Drogi  łącznikowe  są  projektowane  zasadniczo  jako  drogi  jednokierunkowe.  Do  nielicznych  wyjątków 

dopuszczalnych tylko przy małych natężeniach ruchu, można zaliczyć: 

−  niektóre  węzły  grupy  A,  np.  trąbka,  gdzie  dwukierunkowa  droga  podporządkowana  może  być 

także w obszarze węzła drogą dwukierunkową 

−  drogi łącznikowe w węzłach grupy B, np. w węzłach typu półkoniczyna 

−  drogi łącznikowe w węzłach grupy C; bezkolizyjnie krzyżują się ze sobą jedynie główne drogi, 

a  także  droga  dwukierunkowa,  mająca  połączenie  z  obiema  krzyżującymi  się  drogami,  może 
spełniać rolę drogi łącznikowej 

•  Kilka kryteriów (warunków) projektowania łącznic (niektóre mogą przeczyć sobie wzajemnie): 
1)

  skręt w węźle jest utrudnieniem w jeździe, więc powinno ono być zmniejszone do minimum (dotyczy 

węzłów najwyższej klasy) – konieczność uzyskania rozwiązania dającego najmniejsze różnice między 
prędkościami na jezdniach głównych, a prędkościami jazdy po łącznicach (idealne rozwiązanie: węzeł z 
łącznicami  o  prędkości  projektowej  stopniowo  zmniejszającej  się  od  prędkości  projektowej  drogi 
głównej do prędkości projektowej drogi podrzędnej) 

2)

  najkorzystniejsze  zapewnienie  takich  parametrów  geometrycznych  łącznicy,  by  powodowały  one 

najmniejsze zmiany prędkości potoku pojazdów zjeżdżających z prawego pasa jezdni głównej 
W  przypadku  niemożliwości  spełnienia  1)  →  prędkość  projektowa  łącznicy  ma  być  równa  średniej 
prędkości jazdy na psie prawym jezdni głównej (dł. pasów przyśpieszania i opóźniania = 0, czyli wjazd 
i zjazd z jezdni głównej powinien zapewnić jedynie możliwość manewru) 

3)

  łącznica  powinna  być  elementem  stymulującym  prędkość  pojazdów  w  określonych  miejscach  węzła, 

zależnie od warunków drogowo-ruchowych 

4)

  łącznica powinna być krótka – nie powinna powodować zbyt dużego nadkładania drogi, ani zbyt dużego 

zmniejszania prędkości jazdy 

•  Prędkość projektowa łącznic powinna zawsze zależeć od prędkości projektowych jezdni głównych oraz 

w dużej mierze od typu łącznicy: 

−  łącznice  bezpośrednie  –  powinny  mieć  prędkość  projektową  największą,  czyli  najbardziej 

zbliżoną do prędkości projektowej krzyżujących się dróg 

−  łącznice  półbezpośrednie  –  powinny  mieć  prędkość,  uwzględniającą  także  prędkości 

projektowe krzyżujących się dróg, lecz czynnikiem ograniczającym jest tu forma geometryczna 
i powierzchnia węzła 

−  łącznice  pośrednie  –  powinny  mieć  prędkość  projektową  mniejszą,  co  wynika  głównie  z 

warunków projektowania geometrycznego (długości i pochylenie podłużne) oraz konieczności 
ograniczenia terenu zajętego pod budowę węzła 

•  Duże  natężenie  ruchu  może  być  czynnikiem  wpływającym  decydująco  na  podwyższenie  prędkości 

projektowych łącznic. 

background image

•  Zmniejszenie promienia łącznicy powoduje zmniejszenie prędkości jazdy, a tym samym powiększa się 

różnica między prędkością jazdy po łącznicy, a prędkością na pasie prawym jezdni głównej. Ta różnica 
powoduje konieczność wydłużenia pasa włączania i wyłączania. 

•  Zależnie  od  warunków  terenowych  łącznice  można  projektować  jako  swobodne  (dostosowane  do 

wymagań  ruchu  bez  żadnych  ograniczeń),  bądź  jako  dopasowane  (o  kształcie  wymuszonym  przez 
zabudowę terenu lub inny element węzła): 
1)

  Wybór  z  WT  →  tab.  §  86.  (rodzaje  i  typy  łącznic  oraz  zakres  dopuszczalnych  prędkości 

projektowych) 

2)

  Po  wybraniu  stosownego  typu  łącznicy  należy  spełnić  warunki  trasowania  geometrycznego,  co 

powinno zapewnić: 
- wymaganą widoczność na zatrzymanie (w węzłach grupy B i C) 
- najlepszą widoczność punktów rozdziału ruchu 
- dobrą płynność optyczną łącznicy 
Zaleca  się  przy  tym  stosowanie  nowoczesnych  technik  komputerowych  do  tworzenia  rysunków 
perspektywicznych. 

•  Warunki Techniczne mówią o tym, że łącznica powinna być zaprojektowana i wykonana w taki sposób, 

ż

eby  było  zachowane  bezpieczeństwo  pojazdu  poruszającego  się  z  prędkością  projektową  po  mokrej 

nawierzchni.  Wymagania  te  uznaje  się  za  spełnione,  jeżeli  wartości  łuku  kołowego  w  planie  oraz 

pochylenia  poprzecznego  jezdni  łącznicy  odpowiadają  parametrom  określonym  w  tab.

  §  88.3.  a 

pozostałe parametry geometryczne nie przekraczają wartości podanych w tab. § 90.4.

 

• 

W  tab.  poniżej  przedstawiono  warunki  stosowania  przekrojów  dróg  łącznikowych.  Wytyczne 

przewidują 4 przekroje poprzeczne, tzn. jedno- i dwukierunkowe oraz jedno- i dwupasowe. Na 
łukach  w  planie  o  promieniach  mniejszych  od  150  m  drogi  łącznikowe  powinny  być 
poszerzone o wartość:

 

−  p = 50/R – na łącznicy P1 

−  p = 70/R – na łącznicy P2, P3 lub P4 

•  W  celu  zapewnienia  bezpiecznej  i  wygodnej  jazdy  po  drodze  łącznikowej  leżącej  na  łuku  należy 

zastosować odpowiednią przechyłkę. Wartości przechyłek podano w tab. 

§ 88.3.

 

•  Zmiany  w  WT  w  zasadach  konstrukcji  przekrojów  poprzecznych  i  łącznic  –  przyjęto jednolite  zasady 

dla  dróg  łącznikowych  i  zbiorczo-rozdzielczych,  w  których  wyróżniono  jedynie  jeden  przekrój 
jednopasowy  P1  oraz  trzy  dwupasowe:  zwykły  P2,  z  pasem  awaryjnym  P3  oraz  dwukierunkowy  P4. 
Jednakże szerokość jezdni w poszczególnych typach przekrojów nie uległy zasadniczej zmianie 

•  Formy geometryczne łącznic: 

−  używa się na ogół prostych kombinacji typu: klotoida – łuk – klotoida, bądź łuk kloszowy 

−  niektóre wytyczne zalecają stosowanie krzywych kombinowanych, np. ceowych lub jajowych 

−  złożone formy mają na celu omijanie lokalnych przeszkód, powodujących deformację łącznicy, 

w sposób nienaruszający zbytnio płynności i wygody jazdy 

−  formy geometryczne łącznic zależą od typu łącznic 

−  łącznice dwukierunkowe mogą być wykonywane jedynie na węzłach grupy B i C 

background image

•  Długość pasa wyłączania zależy od: 

−  prędkości początkowej, z jaką kierowcy zbliżają się do miejsca wyłączenia 

−  prędkości  końcowej,  z  jaką  kierowcy  mogą  opuścić  pas  wyłączania  wjeżdżając  na  drogę 

łącznikową 

−  wartości dopuszczalnej opóźnienia, z jakim kierowcy przechodzą od prędkości początkowej do 

końcowej 

•  Można przyjąć, iż długość pasa opóźniania jest funkcją różnicy prędkości: początkowej i końcowej 

•  Pasy włączania projektuje się jako kierunkowe lub równoległe. W warunkach technicznych preferuje się 

równoległe pasy włączania. Kierunkowe dopuszcza się do stosowania jeżeli: 

−  zapewniona jest dobra widoczność wyjazdu 

−  wyjazd następuje na łącznicę P1 

−  prędkość projektowa na drodze nie jest większa niż 100 km/h 
!!! Nie wolno ich stosować na łącznicach pośrednich, łącznicach P2 i P3. 

•  L

zw 

– dł. pasa opóźniania, nazywanego właściwym pasem wyłączania, wartości zależne od pochylenia 

podłużnego  łącznicy  oraz  różnicy  prędkości  miarodajnej  υ

m

  na  jezdni  głównej  i  projektowej  υ

p

  na 

łącznicy tab.

 § 94.3.

 

•  Dł.  L

o

  krawędzi  wspólnej  pasa  wyłączania  i  jezdni  głównej,  zależna  od  prędkości  miarodajnej  υ

m

  na 

jezdni głównej. 

•  Początek skosu (klina) – środek łuku między prawą krawędzią jezdni głównej a linią skosu 

•  W  pasach  kierunkowych  długość  skosu  L

s

  jest  stała  i  wynosi  75  m,  a  w  pasach  równoległych  jest 

zmienna i zależy od prędkości miarodajnej υ

m

 

•  Szerokość  równoległego  pasa  wyłączania  wynosi  3,5  m,  a  po  jego  prawej  stronie,  zamiast  pasa 

awaryjnego stosuje się opaskę 1,0 m oraz pobocze ziemne o szerokości równej 0,75 m lub większej 

•  Zasady projektowania pasów włączania są podobne do zasad projektowania pasów wyłączania. 

•  Do obliczeń dł. pasa włączania służą 3 parametry: 

−  prędkość początkowa, czyli prędkość jazdy na końcu drogi łącznikowej 

−  prędkość  końcowa  ,  w  przybliżeniu  równa  kwantylowi  85  rozkładu  prędkości  pojazdów  na 

prawym pasie jezdni głównej 

−  przemieszczenie, z jakim kierowcy przechodzą od prędkości początkowej do końcowej 

•  Projektowanie  długiego  pasa  włączania  umożliwia  kierowcom  przyspieszenie  pojazdu  i  włączenie  się 

do  ruchu  na  jezdni  głównej  bez  konieczności  gwałtownego  hamowania  lub  zatrzymania  się  na  jego 
końcu 

•  Jeżeli  na  analizowanym  włączeniu  występuje  duży  ruch  pojazdów  ciężarowych,  to  powinno  się 

zastosować jedno z trzech rozwiązań: 

−  wydłużenie  pasa  przyspieszania  stosowane  do  wyników  obliczeń  na  podstawie  parametrów 

dynamicznych pojazdów ciężarowych 

−  dobudowanie pasa ruchu jako przedłużenia pasa włączania, np. na wzniesieniu za włączeniem, 

bądź ciągnącego się nawet do następnego węzła 

−  zlokalizowanie włączenia na spadku, co wydatnie skraca długość pasa przyspieszania 

•  Według WT pasy włączania projektuje się tylko jako równoległe. 

•  L

prz 

–  dł.  odcinka  przyspieszania,  nazywanego  właściwym  pasem  włączania,  wartości  zależne  od 

pochylenia podłużnego łącznicy oraz różnicy prędkości miarodajnej υ

m

 na jezdni głównej i projektowej 

υ

p

 na łącznicy  

•  Dł.  L

ow

  krawędzi  wspólnej  pasa  wyłączania  i jezdni głównej,  zależna  od  prędkości  miarodajnej υ

m

  na 

jezdni głównej. 

•  W pasach równoległych dł. skosu L

s

 jest zmienna i wynosi: 

−  75 m dla υ

m

 = 100 i 110 km/h na jezdni głównej 

−  100 m dla υ

m

 > 110 km/h na jezdni głównej 

−  50 m w pozostałych przypadkach 

•  Szerokość równoległego pasa włączania wynosi: 

−  3,5 m, kiedy prędkość drogi > 80 km/h 

background image

−  3 m w pozostałych przypadkach 
Po  prawej  stronie  stosuje  się  opaskę  0,5  m  oraz  pobocze  ziemne  o  szerokości  równej  0,75  m  lub 
więcej. Opaska przechodzi stopniowo w pas awaryjnego postoju o szerokości właściwej dla drogi 
głównej. 

•  Wzdłuż  pasa  włączania  do  jezdni  głównej  zaleca  się  stosować  pobocze  o  nawierzchni  utwardzonej 

szerokości 1,0 m. 

•  Profil podłużny łącznic powinien być projektowany w sposób zapewniający łagodny przejazd z jednej 

drogi na drugą (oznacza to budowę dłuższego odcinka, niż w przypadku łącznicy o dużym spadku) 

•  Pochylenie  podłużne  łącznicy  zależy  od  pochylenia  podłużnego  dróg  głównych  w  końcówkach 

łącznicy. 

•  Często dł. łącznicy musi być powiększona ze względu na konieczność zachowania właściwego spadku 

ukośnego, albo też długość ta wynika z warunków właściwego odwodnienia. Także odcinki akumulacji 
przed skrzyżowaniami oraz przystanki autobusowe mogą spowodować konieczność wydłużenia łącznic. 

•  Zasady,  dotyczące  elastycznego  projektowania  łącznic  mogą  być  stosowane  jedynie  w  partiach 

ś

rodkowych, końcówki bowiem podlegają rygorom, wynikającym z profili podłużnych tras głównych. 

−  I  końcówka  łącznicy  –  odcinek  między  wyokrągleniem  krawędzi  jezdni  głównej  i  łącznicy,  a 

początkiem  drogi  łącznikowej  ,  czyli  miejscem,  w  którym  rozchodzą  się  nawierzchnie  obu 
jezdni 

−  II końcówka łącznicy – taki sam element na końcu drogi łącznikowej 

•  WT  →  dopuszczalne  pochylenia  podłużne  łącznic  zależą  od  rodzaju  łącznicy  i  prędkości  projektowej 

(im  większa  prędkość  projektowa,  tym  mniejsze  dopuszczalne  pochylenie  podłużne,  na  spadkach 
dopuszcza się większe pochylenia niż na wzniesieniach, generalnie pochylenia podłużne są większe na 
łącznicach zjazdowych niż wjazdowych). 

•  Uproszczona metoda polega na projektowaniu profilu podłużnego w osi łącznicy i zakończenia go  osi 

lub prawej krawędzi jezdni, drogi poprzecznej. 

•  Przechyłki  na  wyłączeniach  powinny  być  skonstruowane  w  taki  sposób,  aby  na  początku  drogi 

łącznikowej uzyskać pochylenie, właściwe dla krzywej w planie. 

4.2.4. Drogi zbiorczo-rozdziecze 
Drogi,  jezdnie  lub  pasy  zbiorczo-rozdzielcze  (z-r)  są  to  dodatkowe  konstrukcje  autostrady  lub  węzła,  mające 
ograniczoną  dłogość,  budowane  wzdłuż  jezdni  głównych  zazwyczaj  trwale  oddzielone  od  nich  za  pomocą 
pasów dzielących. 

•  Ich celem jest: 

- zmniejszenie liczby włączeń i wyłączeń z drogi lub jezdni głównej 
- przejęcie manewrów przeplatania z drogi lub jezdni głównej 
- obsługa urządzeń dsr, jak: parkingi przydrożne, stacje obsługi, przystanki autobusowe 

•  Drogi z-r – konstrukcje obsługujące teren przyległy do dsr, zbierające ruch lokalny i wprowadzający go 

na najbliższym węźle na dsr. 

•  Jezdnie z-r – dodatkowe jezdnie zlokalizowane w obszarze węzła 

•  Jezdnia  z-r  może  być  projektowana  w  obszarze  jednego  węzła,  np.  koniczyna,  gdzie  kolejno 

występujące:  wyłączanie, włączanie,  odcinek  przeplatania,  wyłączenia i  włączenie, odbywające  się  na 
(lub  przy)  jezdni  głównej,  zostaje  zastąpione  jednym  zjazdem  na  drogę  z-r  umiejscowionym  na 
początku węzła oraz jednym zjazdem. 

•  Jezdnia  z-r  może  także  być  projektowana  w  zespole  dwóch  lub  więcej  węzłów.  Wówczas  to  staje  się 

drogą z-r i jest prowadzona na całej długości odcinka międzywęzłowego.