STRUKTURA ORGANIZACYJNA – podstawowe pojęcia 

 

Definicja struktury organizacyjnej 

 

•

 

rozmieszczenie  elementów  składowych  organizacji  i    relacje  zachodzące 
między tymi elementami (statyka) oraz logiczny i czasowy podział czynności 
wykonywanych w organizacji  (dynamika)  

•

 

efekt podziału pracy 

•

 

zbiór 

reguł 

porządkujących 

zachowania 

członków 

organizacji, 

minimalizujących dowolność i nieprzewidywalność ich zachowań 

 
 

 

Elementy organizacyjne 

 

 

•

 

stanowisko organizacyjne - miejsce zajmowane przez pracownika w danej 
organizacji określane przez zakres zadań, uprawnień i odpowiedzialności 

•

 

komórka organizacyjna - grupa stanowisk organizacyjnych, które realizują 
wspólnie pewne stałe, wyróŜnione zadania i posiadające własny, 
wyodrębniony człon kierowniczy 

•

 

jednostka organizacyjna - grupa komórek organizacyjnych, które realizują 
wspólnie pewne stałe, wyróŜnione zadania i posiadające własny, 
wyodrębniony człon kierowniczy

 

 

 
 
 

Więzi organizacyjne 

 

 

•

 

liniowe (hierarchiczne, słuŜbowe) - wyraŜają formalne podporządkowanie: 
przełoŜony - podwładny, wynikają z podziału władzy 

•

 

funkcjonalne (doradcze) - obowiązkowe lub dobrowolne słuŜenie radą 
innym członkom organizacji, wynikają z podziału pracy 

 

 

 

Funkcje struktury organizacyjnej 

 

 

1) narzędzie kierowania - w ramach struktury odbywa się proces powodujący 

zachowanie się składników organizacji zgodnie z jej celami i wymogami 

otoczenia; w związku z tym struktura powinna wynikać ze strategii 

organizacji i zapewniać efektywną realizację celów 

 

 3)  zapewnianie względnej równowagi organizacji przez : 

 

- włączenie do organizacji składników niezbędnych 

 

- eliminowanie składników zbędnych  

 

- zastąpienie zuŜytych składników nowymi 

 

- utrzymanie składników w pełnej sprawności 

 

4) powiązanie organizacji z otoczeniem (ujęcie systemowe) i adaptowanie 

organizacji do otoczenia (przystosowywanie organizacji do zmian w 

otoczeniu lub  otoczenia do potrzeb organizacji) przez istnienie odpowiednich 

składników struktury 

 

5) zapewnienie synchronizacji realizowanych w organizacji procesów - ustalanie 

ram działań organizacyjnych (zarządczych i wykonawczych), regulowanie 

działań poszczególnych pracowników i zespołów 

 

 

      

 

 

 

 

 

 

 

Struktura  organizacyjna  pełni  w  przedsiębiorstwie  funkcję  regulacyjną  poprzez 
podział  jego  uczestników  na  grupy  i  określenie  ich  zadań  i  miejsca  w 
przedsiębiorstwie. Podział ten wymaga jednak koordynacji, czyli zintegrowania 
działalności  róŜnych  części  przedsiębiorstwa,  które  dla  wykonywania  swoich 
zadań  potrzebują  informacji  i  zasobów  z  innych  jednostek.  Struktura 
organizacyjna  powinna  zatem  umoŜliwić  przetwarzanie  i  przepływ  tych 
informacji i zasobów.

 

 

 
 

Metody koordynowania działań 

 
 

•

 

ustalanie reguł, procedur i programów 

•

 

samowystarczalne komórki organizacyjne z zamkniętymi zadaniami 
(zgrupowanie w jednej komórce pracowników, którzy ze sobą ściśle 
współpracują i muszą się porozumiewać - komórka ta staje się 
odpowiedzialna za całość lub wyraźnie wyodrębnioną część zadania) 

•

 

rozwój pionowych kanałów informacyjnych (zbieranie informacji w 
miejscach, w których powstają i przekazywanie ich prosto do miejsca, w 
którym są podejmowane decyzje - najczęściej poprzez rozbudowanie 
komputerowego systemu informacji lub zatrudnianie asystentów, 
pomocników itp., którzy odciąŜają główne kanały przepływu informacji, czyli 
kierownictwo; umoŜliwia to efektywne przekazywanie informacji w górę 
hierarchii) 

•

 

rozbudowa powiązań poziomych (wykorzystując powiązania poziome 
menedŜerowie nie przekazują problemu na wyŜsze szczeble, ale rozwiązują 
go sami, kontaktując się i współpracując z innymi pracownikami tego samego 
szczebla) 

◊

 

bezpośredni kontakt słuŜbowy 

◊

 

stanowiska łącznikowe - wykonawcze i kierownicze 

◊

 

zespół zadaniowy 

◊

 

struktura macierzowa