Zmiany na polskim rynku turystycznym ...
Stan prawny w maju 2004 roku
5
I. Zmiany na polskim rynku turystycznym
po wejściu do Unii Europejskiej
Lata osiemdziesiąte i dziewięćdziesiąte XX wieku przyniosły na całym świecie
powszechne uznanie dla znaczenia turystyki w rozwoju obszarów wiejskich. Rozwijająca się
z powodzeniem już znacznie wcześniej we Francji czy Niemczech turystyka wiejska
w ostatniej dekadzie minionego wieku zaczęła obejmować coraz większe obszary
geograficzne i tematyczne, rozwijając się w Europie, Stanach Zjednoczonych, Japonii,
Australii, a nawet Afryce.
Minione dziesięciolecie to także niezaprzeczalny rozkwit turystyki wiejskiej w Polsce.
W wiek XXI, w którego początek istotnie wpisuje się akcesja do Unii Europejskiej, wchodzimy
zatem ze znacznym doświadczeniem. Jest nim po pierwsze wiedza o istocie turystyki
wiejskiej i agroturystyki oraz o prowadzeniu przedsięwzięcia turystycznego w specyficznych
wiejskich uwarunkowaniach. Po drugie są to wielowymiarowe przekonania: o potrzebie
różnicowania działalności gospodarczej na obszarach wiejskich, o korzyściach –
materialnych, emocjonalnych i społecznych – płynących z rozwoju turystyki, o konieczności
działań zespołowych w tworzeniu ofert wypoczynku na wsi, o potrzebie strategicznego
planowania i wreszcie o możliwości odniesienia sukcesu. W zestawie doświadczeń mamy
także poważne dokonania, czego dowodem są liczne, coraz liczniejsze i na coraz wyższym
poziomie indywidualne przedsięwzięcia turystyczne na wsi oraz relatywnie wysoki stopień
zorganizowania społeczności lokalnych wokół inicjatyw turystycznych. Turystyka wiejska
znalazła swoje miejsce w wielu gminnych, powiatowych i wojewódzkich strategiach rozwoju.
W krótkim stosunkowo czasie dopracowaliśmy się uregulowań prawnych sprzyjających
szczególnie rozwojowi agroturystyki.
Dynamicznie rozwijający się na całym świecie sektor turystyki wiejskiej, w połączeniu
z poszerzeniem Unii Europejskiej, stwarza dla Polski nowe perspektywy i niesie nowe
wyzwania. Będą one miały przede wszystkim wymiar rynkowy czy też marketingowy, choć
w niektórych kwestiach płaszczyzna prawno-organizacyjna okaże się istotna. Zjawiska te
należy postrzegać w odniesieniu do trzech elementów, na których wzajemnej zależności
oparta jest turystyka: 1) walory turystyczne, 2) usługodawcy (przedsiębiorcy, gospodarze)
i 3) klienci (turyści, goście).
Niewątpliwie najistotniejsza perspektywa dotyczy wzrostu podaży oferty turystyki
wiejskiej na rynku krajowym oraz poszerzenia rynku o pozostałe kraje Unii Europejskiej,
skutkującego wdrożeniem swobody świadczenia usług oraz otwarciem granic,
co w konsekwencji prowadzi do wzrostu konkurencji. Dla klientów oznacza to korzystne
zwiększenie możliwości wyboru wśród zróżnicowanej cenowo, rodzajowo i jakościowo oferty,
natomiast na prowadzących usługi turystyczne, chcących utrzymać się na rynku, wymuszać
będzie w większym niż obecnie stopniu stałe podnoszenie standardu oferowanych usług,
