Kto to taki sześcioptak

Małgorzata Olszewska – Hagno Kto to taki ,,sze

cioptak”?

Regionalna Dyrekcja Lasów Pa

stwowych w Gda

sku

TEMAT: Kto to taki „sze

cioptak”?

INFORMACJE OGÓLNE:
Potrzeb

ochrony przyrody powinno si

wzbudza

u dzieci ju

od najmłodszych lat. W wieku

przedszkolnym trudno jest jednak zrozumie

poj

cia form ochrony przyrody (w tym i Natury 2000).

Edukacj

w tym temacie najkorzystniej zacz

ąć

od ochrony

wiata zwierz

t. Poni

szy scenariusz jest

dostosowany do zaj

ęć

w sali edukacyjnej z mo

liwo

przeprowadzenia drugiej cz

ęś

ci na dworze

np. na przedszkolnym placu zabaw. Scenariusz mo

e by

modyfikowany ze wzgl

du na czas trwania

lekcji czy te

czenie dzieci poprzez rezygnacj

z wybranej zabawy ruchowej, b

np.

poetyckiego wst

pu. Ułatwieniem dla prowadz

cego byłaby druga osoba obsługuj

ca multimedia, aby

prowadz

cy mógł cał

uwag

dzieciom.

POZIOM:
przedszkole (5 – 6-latki).

MIEJSCE:
Sala edukacyjna nadle

nictwa lub przedszkole, plac przedszkolny.

CZAS TRWANIA:
Sala dydaktyczna – ok. 60 minut, plac przedszkolny – 30 min (w sumie ok. 90 minut).

CELE:
Ucze

potrafi:

rozpoznawa

sylwetki wybranych gatunków ptaków chronionych z Zał

czników do Dyrektywy

Ptasiej (bielika, orlika krzykliwego, bociana czarnego,

urawia, puchacza i cietrzewia),

zrozumie

potrzeby ochrony ptaków,

kształtowa

postawy szacunku wobec przyrody oraz wła

ciwych zachowa

człowieka wobec

wiata zwierz

kształtowa

wyobra

artystyczn

METODY:
Pogadanka, prezentacja multimedialna, metoda plakatu, obserwacja, drama, zaj

cia terenowe,

zabawy ruchowe.

FORMY:
Zaj

cia kameralne, praca zespołowa w grupach.

RODKI DYDAKTYCZNE:

Laptop, rzutnik, płyty CD z odgłosami ptaków oraz zdj

ciami, krótkie filmy DVD prezentuj

zachowania ptaków (przede wszystkim 6 gatunków Natura 2000 tzw. sze

cioptaka), papier plakatowy,

klej, no

yczki, flamastry, wycinki z gazet, b

wydruki zdj

ęć

6 gatunków ptaków, które wymagaj

ochrony w formie wyznaczania obszarów natura 2000 (bielika, orlika krzykliwego, bociana czarnego,

urawia, puchacza i cietrzewia), lornetka.

PRZEBIEG ZAJ

ĘĆ

1. Faza wprowadzaj

ca (sala dydaktyczna) ok. 15 min.

Prowadz

cy wita si

z dzie

mi, prosi aby zamkn

ły oczy i w wyobra

ni przeniosły si

do lasu pełnego

roz

piewanych ptaków. W tle słycha

odgłosy ró

nych ptaków, pochodz

ce z płyty CD „Odgłosy

puszczy” np. puszcza wiosn

.. Nast

pnie prowadz

cy prezentuje wierszyk o ptakach np. „Ptasie

radio” Juliana Tuwima. Utwór ten odczytuje osobi

cie b

wykorzystuje aktorskie nagranie CD

lub DVD. Po wysłuchaniu dzieci słuchaj

krótkiej pogadanki le

nika o zwyczajach ptaków, potrzebie

ich ochrony. Prowadz

cy wymienia wyst

puj

ce w wierszu ptaki chronione i wizualnie przedstawia je

dzieciom na planszach, b

za pomoc

rzutnika multimedialnego.

Małgorzata Olszewska – Hagno Kto to taki ,,sze

cioptak”?

Regionalna Dyrekcja Lasów Pa

stwowych w Gda

sku

2. Faza realizacyjna (sala dydaktyczna) ok. 30 min.
Dzielimy dzieci na 5-6 grup. Rozdajemy papier plakatowy, wycinki z gazet, b

wydruki

przedstawiaj

ce postaci 6 gatunków ptaków: bielika, bociana czarnego, puchacza, ….., (wskazane

jest, aby dzieci same wycinały postacie –

wiczenia manualne), klej, no

yczki, flamastry. Ka

zespół ma za zadanie utworzy

na plakacie posta

stwora „sze

cioptaka” składaj

cego si

z sze

ciu

w/w ptaków. Przedszkolaki mog

dorysowa

mu pewne elementy np. oczy, r

ce, rogi itp. oraz nada

mu imi

. W trakcie pracy zespołów prowadz

cy nadzoruje prac

dzieci, doradza, przedstawia ptaki,

które dzieci naklejaj

. Po zako

czeniu zadania plakaty s

prezentowane przez dzieci i wywieszane w

widocznym miejscu.

3. Faza podsumowuj

ca od 15 – 45 min. w zale

ci od ilo

ci zabaw ruchowych oraz od miejsca

przeprowadzenia ich.

Prowadz

cy wspólnie z dzie

mi omawia plakaty. Jeszcze raz przypomina gatunki wyst

puj

ce na nich

i podkre

la znaczenie ich ochrony. Pogadanka wsparta powinna by

krótkimi filmami DVD

prezentuj

cymi zachowania ptaków.

Zabawy ruchowe (w miar

liwo

ci do przeprowadzenia na placu zabaw. Je

eli warunki pogodowe

nie pozwalaja na wyj

cie na dwór zabaw

na przeprowadzi

w sali, a obserwacje za pomoc

lornetki – przez okno.)

Dla utrwalenia wiadomo

ci ka

da z grup losuje karteczk

z postaci

ptaka z listy 6 gatunków, które

dzieci wcze

niej poznały. Ka

da z grup na

laduje zachowanie danego gatunku, a reszta dzieci

zgaduje, jaki to ptak.
W przerwie mo

na wspólnie z dzie

mi przeprowadzi

obserwacj

ptaków przez lornetk

Na zako

czenie proponujemy przedszkolakom jeszcze jedn

zabaw

w ptaszki pt. „Kukułka”.

Uczestnicy zabawy jako ptaki

piewaj

ce ustawiaj

w szeregu, w odległo

ci trzydziestu,

ewentualnie czterdziestu metrów od wyznaczonej mety. Kład

za sob

na ziemi koszyczki albo

chusteczki, pełni

ce w tym wypadku rol

gniazdek i zwracaj

twarz

do mety. Kukułka kr

ąŜ

y za

szeregiem ptaków i podkłada jajko (piłk

gumow

lub pingpongow

) do jednego z gniazd.

Natychmiast po podrzuceniu jajka powinna zakuka

i p

dzi

do mety. Na to hasło ptaki odwracaj

a ten, kto znalazł w swoim gniazdku podrzucon

piłk

, chwyta j

i goni wraz z innymi za kukułk

eby

trafi

piłk

, nim dotrze do mety. Wszystkie ptaki s

sprzymierzone przeciwko kukułce i pomagaj

sobie nawzajem. Piłk

wolno przerzuca

do partnera silniejszego, biegn

cego bli

ej kukułki, a wi

maj

cego wi

ksze szanse trafienia jej. Ten, kto trafi kukułk

piłk

, zostaje kukułk

LITERATURA:
1. „ABC edukacji le

nej”; wyd. przez Centrum Informacyjne Lasów Pa

stwowych, 2007 r.

2. „

cie

ki edukacyjne – kulturotwórcza rola lasów” zeszyt przedmiotowo-metodyczny; wyd. Grono,

2003 r.

3. „Edukacja w naturze” Sebastian Stec,

wyd. Fundacja O

rodka Edukacji Ekologicznej Warszawa

1999 r.,

4. „Wychowanie w przedszkolu” czasopismo dla nauczycieli, lipiec 2007 r.
5. „Ochrona przyrody w lasach” Poradnik dla pracowników Lasów Pa

stwowych; wyd. PWRiL,

Rogów 2004 r.,

6. „Tajemnice puszczy-rozpoznawanie głosów zwierz

t”, płyta CD; wyd. Le

ne Studio Filmowe

ORWLP w Bedoniu, 2007 r.

7. „Jaki to pak?” cz. 1. i 2., płyta CD; wyd. Le

ne Studio Filmowe ORWLP w Bedoniu, 2007 r.

8. ,,Czynna ochrona zwierz

t” płyta CD; wyd. Towarzystwo Przyrody ,,Bocian”, 2007 r.

9. Program Edukacyjny ,,Przyroda wokół nas- Ptaki”, A. Guziak, K. Konieczny, G. Szulc-Guziak, A.

Konieczna, T. Cofta; wyd. OTOP

10. ,,Ptaki drapie

ne”; wyd. OTOP

11. „Ptaki lasu” Sławomir W

sik, płyty DVD

12. „Ptaki Polski” z płyt

CD, Andrzej G. Kruszewicz

Mulico, Warszawa 2007 r.,

13. Tablice edukacyjne firmy „Mentor” Połczyn Zdrój
14. Tematyczne strony internetowe z zamieszczonymi sylwetkami ptaków.

Małgorzata Olszewska – Hagno Kto to taki ,,sze

cioptak”?

Regionalna Dyrekcja Lasów Pa

stwowych w Gda

sku

MATERIAŁY DLA NAUCZYCIELA:

„Ptasie radio” Juliana Tuwima

Halo! halo!
Tutaj ptasie radio w brzozowym gaju,
Nadajemy audycj

z ptasiego kraju.

Prosz

, niech ka

dy nastawi aparat,

Bo sfrun

ły si

ptaszki

dla odbycia narad:
Po pierwsze - w sprawie
Co

witem piszczy w trawie?

Po drugie - gdzie si

Ukrywa echo w lesie?
Po trzecie - kto si

Ma pierwszy k

w rosie?

Po czwarte - jak
Pozna

, kto ptak,

A kto nie ptak?
A po pi

te przez dziesi

wierka

wista

, kwili

Pitpilita

i pimpili

Ptaszki nast

puj

ce:

Słowik, wróbel, kos, jaskółka,
Kogut, dzi

cioł, gil, kukułka,

Szczygieł, sowa, kruk, czubatka,
Drozd, sikorka i dzierlatka,
Kaczka, g

ska, jemiołuszka,

Dudek, trznadel, po

mieciuszka,

Wilga, zi

ba, bocian, szpak

Oraz ka

dy inny ptak.

Pierwszy - słowik
Zacz

ł tak:

"Halo! O, halo lo lo lo lo!
Tu tu tu tu tu tu tu
Radio, radijo, dijo, ijo, ijo
Tijo, trijo, tru lu lu lu lu
Pio pio pijo lo lo lo lo lo
Plo plo plo plo plo halo!"

Na to wróbel zaterlikał:
"Có

to znowu za muzyka?

Musz

zajrze

do słownika,

By zrozumie

piew słowika.

wir

wirk!

wir

wirk!

Tu nie teatr
Ani cyrk!
Patrzcie go! Nastroszył piórka!
I wydziera si

jak kurka!

ść

tych arii, do

ść

tych liryk!

wir

wir czyrik,

Czyr czyr

wirk!

I tak zacz

wirzy

wika

wierka

, czyrka

, czykczyrika

e a

kogut na patyku

Zapiał gniewnie: "Kukuryku!"

Jak usłyszy to kukułka,
Wrza

nie: "A to co za spółka?

Kuku-ryku? Kuku-ryku?
Nie pozwalam rozbójniku!
Bierz, co chcesz, bo ja nie sk

Ale kuku nie ust

Ryku - cho

do jutra skrzecz!

Ale kuku - moja rzecz!"
Zakukała: kuku! kuku!
Na to dzi

cioł: stuku! puku!

Czajka woła: czyja

ty, czyja

Była

gdzie? Piła

co? Piła

, to wyła

Przepióreczka: chod

tu! pójd

tu!

Masz co? daj mi! rzu

tu! rzu

tu!

I od razu wszystkie ptaki
W szczebiot, w

wiergot, w zgiełk - o taki:

"Daj tu! Rzu

tu! Co masz? Wiórek?

Piórko? Ziarnko? Korek? Sznurek?
Pójd

tu, rzu

tu! Ja

wier

i ty

wier

Lepi

gniazdko, przylep to, przytwierd

Widzisz go! Nie dam ci! Moje! Czyje?
Gniazdko ci wij

, wij

Nie dasz mi? Taki

ty? Wstyd

, wstyd

I wszystkie ptaki zacz

ły bi

Przyfrun

ła ptasia milicja

I tak si

sko

czyła ta le

na audycja