background image

20.11.2012r.

W pewnych wypadkach powodowi przysługuje wybór między sądami. Nie chodzi tutaj o 

właściwość przemienną. 

Art. 43.

§1. Jeżeli uzasadniona jest właściwość kilku sądów albo jeżeli powództwo wytacza się przeciwko kilku osobom, dla których według 
przepisów o właściwości ogólnej właściwe są różne sądy, wybór między tymi sądami należy do powoda.
§2. To samo dotyczy wypadku, gdy nieruchomość, której położenie jest podstawą oznaczenia właściwości sądu, jest położona w kilku 
okręgach sądowych.

Rodzaje właściwości ze względu na jej źródło:

- właściwość ustawowa
- umowna

- delegacyjna

Właściwość rzeczowa i właściwość miejscowa, to właściwość ustawowa, bo wynika ona z przepisów 
ustawy.

Właściwość umowna jest to właściwość określona umową stron. KPC przyznaje stronom możliwość 

zawarcia umowy o właściwość. Możliwość ta jest przewidziana w art. 46.

Art.46. §1. Strony mogą umówić się na piśmie o poddanie sądowi pierwszej instancji, który według ustawy nie jest miejscowo 
właściwy, sporu już wynikłego lub sporów mogących w przyszłości wyniknąć z oznaczonego stosunku prawnego. Sąd ten będzie 
wówczas wyłącznie właściwy, jeżeli strony nie postanowiły inaczej lub jeżeli powód nie złożył pozwu w elektronicznym 
postępowaniu upominawczym. Strony mogą również ograniczyć umową pisemną prawo wyboru powoda pomiędzy kilku sądami 
właściwymi dla takich sporów.

Wykładnia tego przepisu prowadzi do następujących wniosków:

1. Umową o właściwość strony mogą tylko zmienić właściwość miejscową o charakterze ogólnym 
lub przemiennym. Nie mogą zmienić właściwości wyłącznej. 

2. Art. 46, który analizujemy, zamieszczony jest w przepisach o właściwości miejscowej. Umową o 

właściwość nie można zmienić właściwości rzeczowej.

3. Umowa ta nazywana jest również prorogacyjną (prorogacio fori). Ona wymaga dla swego bytu 
sporządzenia jej w formie pisemnej. 

4. Umowa ta musi zawierać 2 zasadnicze elementy:

- należy podać spór lub stosunek prawny, z którego spór może wyniknąć w przyszłości

- należy podać sąd, który będzie właściwy do rozpoznania tych sporów

Jeżeli chodzi o praktykę zawierania umów prorgacyjnych, to są one bardzo często zawierane. 
Najczęściej w tych umowach, które wiążą się ze świadczeniem usług masowych, 

telekomunikacyjnych, gry liczbowe – bardzo często w ostatnim punkcie jest powiedziane, że 
wszelkie spory wynikające z użytkowania telefonii, z wygranej w totolotka, właściwy do ich 

rozpoznania będzie sąd w warszawie (siedziby operatora). 

background image

Umowa o właściwość w najczęściej spotykanych wypadkach stanowi pewną klauzulę umowy 

cywilno prawnej. W takim wypadku ta umowa musi wskazywać stosunek prawny, z którego w 
przyszłości spory mogą wynikać. 

Umowa o właściwość może być również zawarta jako umowa odrębna, samodzielna. Wtedy kiedy 
strony nie wprowadziły do umowy cywilno prawnej klauzuli, albo mają jakieś roszczenia, które nie 

mają charakteru umownego, wówczas mogą zawrzeć odrębną umowę o właściwość.

Umowa taka służy najczęściej przełamaniu właściwości ogólnej.

Jeżeli wytoczymy powództwo przed sąd inny, niż wynika to z przepisów ustawy, to należy sądowi 
wskazać na tę umowę o właściwość. Wystarczy spojrzeć do art. 187 kpc, który dotyczy elementów, 

z jakich powinien składać się pozew.

Art. 187.

§1.Pozew powinien czynić zadość warunkom pisma procesowego, a nadto zawierać:

1) dokładnie określone żądanie, a w sprawach o prawa majątkowe także oznaczenie wartości przedmiotu sporu, chyba że 
przedmiotem sprawy jest oznaczona kwota pieniężna;

2) przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie, a w miarę potrzeby uzasadniających również właściwość sądu.

§2.Pozew może zawierać wnioski o zabezpieczenie powództwa, nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności i 
przeprowadzenie rozprawy w nieobecności powoda oraz wnioski służące do przygotowania rozprawy, a w szczególności wnioski o:

1) wezwanie na rozprawę wskazanych przez powoda świadków i biegłych;
2) dokonanie oględzin;
3) polecenie pozwanemu dostarczenia na rozprawę dokumentu będącego w jego posiadaniu, a potrzebnego do przeprowadzenia 
dowodu, lub przedmiotu oględzin;
4) zażądanie na rozprawę dowodów znajdujących się w sądach, urzędach lub u osób trzecich.

Właściwość delegacyjna, to właściwość, której podstawą jest orzeczenie sądowe. Tę właściwość 
przewidują 3 przepisy kpc.

Art. 44.Jeżeli sąd właściwy nie może z powodu przeszkody rozpoznać sprawy lub podjąć innej czynności, sąd nad nim przełożony 
wyznaczy na posiedzeniu niejawnym inny sąd.

Art. 45.Jeżeli w myśl przepisów kodeksu nie można na podstawie okoliczności sprawy ustalić właściwości miejscowej, Sąd Najwyższy 
na posiedzeniu niejawnym oznaczy sąd, przed który należy wytoczyć powództw.

Art. 461. 

§1. Powództwo w sprawach z zakresu prawa pracy może być wytoczone bądź przed sąd właściwości ogólnej pozwanego, bądź przed 
sąd, w którego okręgu praca jest, była lub miała być wykonywana, bądź też przed sąd, w którego okręgu znajduje się zakład pracy.

§1(1). Do właściwości sądów rejonowych, bez względu na wartość przedmiotu sporu, należą sprawy z zakresu prawa pracy o 
ustalenie istnienia stosunku pracy, o uznanie bezskuteczności wypowiedzenia stosunku pracy, o przywrócenie do pracy i 
przywrócenie poprzednich warunków pracy lub płacy oraz łącznie z nimi dochodzone roszczenia i o odszkodowanie w przypadku 
nieuzasadnionego lub naruszającego przepisy wypowiedzenia oraz rozwiązania stosunku pracy, a także sprawy dotyczące kar 
porządkowych i świadectwa pracy oraz roszczenia z tym związane.

§2. W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych właściwy do rozpoznania sprawy jest sąd, w którego okręgu ma miejsce 
zamieszkania strona odwołująca się od decyzji wydanej przez organ rentowy, chyba że przepis odrębny stanowi inaczej.

background image

§2(1). W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, w których wniesiono odwołanie od decyzji organu emerytalnego 
określonego przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, wojskowego organu emerytalnego albo organu emerytalnego 
właściwego w stosunku do funkcjonariuszy Służby Więziennej, właściwy jest sąd, w którego okręgu ma siedzibę ten organ.

§2(2). W sprawach, w których nie można określić właściwości sądu według przepisów paragrafów poprzedzających, jak również w 
sprawach, w których ubezpieczony zamieszkały na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej otrzymuje świadczenie wypłacane przez 
wyznaczoną przez Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jednostkę organizacyjną tego Zakładu, właściwy jest sąd, w którego 
okręgu ma siedzibę organ rentowy.

§3. Sąd właściwy może na zgodny wniosek stron przekazać sprawę do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu, 
rozpoznającemu sprawy z zakresu prawa pracy lub ubezpieczeń społecznych, jeżeli przemawiają za tym względy celowości. 
Postanowienie w tym przedmiocie może zapaść na posiedzeniu niejawnym. Sąd, któremu sprawa została przekazana, jest 
związany postanowieniem sądu przekazującego.

Pomijamy zagadnienie właściwości funkcyjnej. Oznacza ona zakres czynności pełnionych przez dany 

sąd. Przepisy określające tę właściwość znajdują się nie tylko w kpc, ale również w prawie o ustroju 
sądów powszechnych. Ponieważ to są zagadnienia z zakresu prawa o ustroju sądów powszechnych 

(ale mocno wzbogacone przepisami kpc), tymi zagadnieniami nie będziemy się zajmować bliżej.

Niewłaściwość sądu i skutki tej niewłaściwości

Jakie konsekwencje spowoduje wniesienie sprawy do sądu niewłaściwego (miejscowo lub 
rzeczowo)?

Wniesienie sprawy do sądu niewłaściwego oznacza niewłaściwość sądu. Ta niewłaściwość sądu 

może mieć wyłącznie charakter pierwotny, tzn. może powstać tylko w chwili wszczęcia 
postępowania. Niewłaściwość nie może powstać w toku postępowania. 

Art. 15.

§1.Sąd właściwy w chwili wniesienia pozwu pozostaje właściwy aż do ukończenia postępowania, choćby podstawy właściwości 
zmieniły się w toku sprawy.

§2.Sąd nie może uznać, że jest niewłaściwy, jeżeli w toku postępowania stał się właściwy.

Wniesiono sprawę do sądu rejonowego, według właściwości ogólnej miejsca zamieszkania 
pozwanego. Po wniesieniu tego pozwu, pozwany zmienia miejsce zamieszkania, przeprowadza się 

do innego okręgu sądowego. Odpadła dotychczasowa właściwość sądu rejonowego w Łodzi. 
Zmiana miejsca zamieszkania pozwanego nie ma wpływu na właściwość sądu, sąd w Łodzi nadal 

jest właściwy do rozpoznania sprawy. Jest to wyraz zasady utrwalenia właściwości sądu 
(perpetuatio fori).

Zasada ta nie obowiązuje w jednym wypadku – jeżeli w trakcie postępowania powód zmienił 

powództwo.

Sąd zawsze po wpłynięciu sprawy bada właściwość. 

Art. 202. Niewłaściwość sądu dającą się usunąć za pomocą umowy stron sąd bierze pod rozwagę tylko na zarzut pozwanego, 
zgłoszony i należycie uzasadniony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy. Sąd nie bada z urzędu tej niewłaściwości również 
przed doręczeniem pozwu. Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, okoliczności, które uzasadniają odrzucenie pozwu, jak 
również niewłaściwy tryb postępowania, brak należytego umocowania pełnomocnika, brak zdolności procesowej pozwanego, brak 
w składzie jego organów lub niedziałanie jego przedstawiciela ustawowego sąd bierze pod rozwagę z urzędu w każdym stanie 
sprawy.

background image

Przepis ten stanowi o niewłaściwości sądu, którą da się usunąć przez umowę stron. Zakładamy, że 

mamy sprawę, gdzie powództwo należy wytoczyć według właściwości ogólnej. Powód może 
wytoczyć to powództwo tylko przed tym sądem pozwanego. Powód natomiast wytacza natomiast 

powództwo przed swoim sądem, naruszając przepisy o właściwości miejscowej. Sąd, do którego 
sprawa wpłynęła widzi tę niewłaściwość, ale nie może nic zrobić. Musi czekać na stanowisko 

pozwanego. Jeżeli pozwany nie podniesie zarzutu niewłaściwości sądu do chwili wdania się w spór 
co do istoty sprawy, to sąd powoda będzie właściwy do rozpoznania tej sprawy. Jeżeli natomiast 

pozwany podniesie taki zarzut i sąd stwierdzi, że jego zarzut jest prawdziwy, to sąd przekaże sprawę 
sądowi właściwemu.

W tym przepisie jest wyraźnie napisane, że sąd nie bada z urzędu niewłaściwości również przed 

doręczeniem pozwu. 

Mamy tu do czynienia z przyznaniem, wprowadzeniem pewnej fikcji umowy o właściwość. Ale 
ustawodawca uznaje, że jeśli powód wytoczył powództwo przed sądem niewłaściwym a pozwany 

godzi się na to, to uznaje się, że zgodził się on na rozpoznanie sprawy przez sąd inny.

Przepis ten mówi o niewłaściwości sądu dającą się usunąć za pomocą umowy stron. Z tego 
wywodzimy, że niewłaściwość sądu, która nie może być usunięta za pomocą umowy stron 

(rzeczowa albo miejscowa wyłączna), wówczas ten przepis nie ma zastosowania i sąd bada z urzędu 
właściwość.

Stwierdziwszy swoją niewłaściwość, co może nastąpić z urzędu w tych 2 wypadkach, albo na zarzut 

pozwanego, sąd przekaże sprawę sądowi właściwemu. Przekazanie sprawy to rozstrzygnięcie o 
charakterze proceduralnym, następuje zatem mocą postanowienia, które może zapaść na 

postanowieniu niejawnym.

Art. 200.

§1.Sąd, który stwierdzi swą niewłaściwość, przekaże sprawę sądowi właściwemu. Postanowienie sądu może zapaść na posiedzeniu 
niejawnym.

§2.Sąd, któremu sprawa została przekazana, jest związany postanowieniem o przekazaniu sprawy. Nie dotyczy to wypadku 
przekazania sprawy sądowi wyższego rzędu. Sąd ten w razie stwierdzenia swej niewłaściwości przekaże sprawę innemu sądowi, 
który uzna za właściwy, nie wyłączając sądu przekazującego.

§3.Czynności dokonane w sądzie niewłaściwym pozostają w mocy.

Przekazanie sprawy ze względu na niewłaściwość może w toku postępowania wystąpić jeden raz. 
Zasada ta nie dotyczy wypadku, kiedy sąd niższego rzędu przekazuje sprawę sądowi wyższego 

rzędu. Wówczas ten sąd nie jest związany postanowieniem o przekazaniu i może zwrócić tą sprawę 
sądowi, który ją przekazał, do rozpoznania, albo przekazać ją innemu sądowi. I to postanowienie 

sądu o przekazaniu sprawy innemu sądowi jest ostateczne. 

Powstaje pytanie – jakie skutki wywołuje rozpoznanie sprawy przez sąd niewłaściwy?

Otóż, jeżeli sąd I instancji wyda jakieś orzeczenie (wyrok, postanowienie), a był do tego 
niewłaściwy, wówczas ten wyrok jest oczywiście skuteczny, istnieje tylko możliwość zaskarżenia 

tego wyroku w drodze apelacji, a w przypadku postanowienia – zażalenie.

background image

Jeżeli sąd rejonowy orzekł w sprawie, w której sąd okręgowy jest właściwy, bez względu na wartość 

przedmiotu sporu – zachodzi nieważność postępowania. Czyli niewłaściwość sądu jest uchybieniem 
procesowym, niewątpliwie.

Art. 379.Nieważność postępowania zachodzi:

1) jeżeli droga sądowa była niedopuszczalna,
2) jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej, organu powołanego do jej reprezentowania lub przedstawiciela 
ustawowego, albo gdy pełnomocnik strony nie był należycie umocowany,
3) jeżeli o to samo roszczenie między tymi samymi stronami toczy się sprawa wcześniej wszczęta albo jeżeli sprawa taka została już 
prawomocnie osądzona,
4) jeżeli skład sądu orzekającego był sprzeczny z przepisami prawa albo jeżeli w rozpoznaniu sprawy brał udział sędzia wyłączony z 
mocy ustawy,
5) jeżeli strona została pozbawiona możności obrony swych praw,
6) jeżeli sąd rejonowy orzekł w sprawie, w której sąd okręgowy jest właściwy bez względu na wartość przedmiotu sporu.

Przykładowo – sąd rejonowy orzekł w sprawie o rozwód – nieważność postępowania. 

Ale jeśli sąd rejonowy orzekł w sprawie, w której wartość sporu wynosiła 100 tysięcy złotych – nie 
zachodzi nieważność. 

Jeżeli sąd II instancji stwierdzi, że mamy do czynienia z nieważnością postępowania spowodowaną 

niewłaściwością sądu, to wówczas sąd II instancji uchyli zaskarżony wyrok, zniesie postępowanie 
dotknięte nieważnością i przekaże sprawę sądowi właściwemu do ponownego rozpoznania. 

Jeżeli sąd II instancji nie uchylił wyroku z powodu nieważności postępowania spowodowanej 

niewłaściwością sądu, wydał wyrok i wyrok taki się uprawomocnił, to od takiego wyroku można 
wnieść skargę kasacyjną. Sąd Najwyższy, jeżeli stwierdzi, że zachodziła nieważność postępowania 

przed sądem I instancji a sąd II instancji nie uchylił tego wyroku, wówczas SN uchyla wyroki sądu I i 
II instancji i przekazuje do ponownego rozpoznania właściwemu sądowi. 

Niewłaściwość sądu może być zawsze usunięta, są instrumenty do usunięcia tej niewłaściwości. 

Podstawowym instrumentem jest przekazanie sprawy sądowi właściwemu mocą postanowienia. 
Poza tym usunięcie tej niewłaściwości może nastąpić również w inny sposób:

1. Jeżeli pozwany wda się w spór co do istoty sprawy i nie podniesie zarzutu niewłaściwości – 

wówczas zostanie usunięta niewłaściwość

2. Jeżeli wydano wyrok lub postanowienie kończące postępowanie w sprawie (sąd niewłaściwy), to 
również ulega usunięciu niewłaściwość inna, czyli niewłaściwość miejscowa wyłączna i rzeczowa, 

poza przypadkami kiedy mogą stanowić one podstawę środka zaskarżenia.

3. Jeżeli uprawomocnił się wyrok sądu II instancji, to usunięta zostanie każda niewłaściwość, poza 
przypadkami, które mogą stanowić podstawę do wniesienia skargi kasacyjnej do SN.

Na zakończenie uwag dotyczących niewłaściwości sądu --> orzeczenie SN zamieszczone w zielonym 

orzecznictwie numer 7/8/2012 (?).

Stan faktyczny -  w pozwie wniesionym do SR w Puławach, powód Roman S domagał się ustalenia, 
że jest wyłącznym właścicielem i dysponentem grobu położonego na cmentarzu w miejscowości W, 

w którym są pochowani jego rodzice. Postanowieniem z 5.10.2009 roku stwierdził swoją 
niewłaściwość rzeczową i przekazał sprawę SO w Lublinie jako wyłącznie właściwemu. 

background image

SO postanowieniem z dnia 25.11.2009 stwierdził, że nie jest właściwy rzeczowo i zwrócił sprawę SR 

w Puławach. SR związany tym postanowieniem SO przystąpił do rozpoznania tej sprawy i wyrokiem 
z dnia 29.03.2011 roku SR w Puławach oddalił powództwo Romana S (nie wiadomo z jakich 

powodów). Pan Roman S od tego wyroku wniósł apelację do SO w Lublinie. SO miał następujący 
problem – czy zachodzi nieważność postępowania. Odpowiedź SN --> nieważność postępowania w 

sprawie, w której SR orzekł mimo właściwości SO bez względu na wartość przedmiotu sporu 
zachodzi także wtedy, gdy sprawa została mu przekazana przez SO.

Skład sądu w procesie cywilnym

Art. 47.

§1. W pierwszej instancji sąd rozpoznaje sprawy w składzie jednego sędziego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

§2. W pierwszej instancji sąd w składzie jednego sędziego jako przewodniczącego i dwóch ławników rozpoznaje sprawy:

1) z zakresu prawa pracy o:

a) ustalenie istnienia, nawiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy, o uznanie bezskuteczności wypowiedzenia stosunku pracy, o 
przywrócenie do pracy i przywrócenie poprzednich warunków pracy lub płacy oraz łącznie z nimi dochodzone roszczenia i o 
odszkodowanie w przypadku nieuzasadnionego lub naruszającego przepisy wypowiedzenia oraz rozwiązania stosunku pracy,
b) naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu i o roszczenia z tym związane,
c) odszkodowanie lub zadośćuczynienie w wyniku stosowania mobbingu;

2) ze stosunków rodzinnych o:

a) rozwód,
b) separację,
c) ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa,
d) rozwiązanie przysposobienia.

§3. Postanowienia poza rozprawą oraz zarządzenia wydaje przewodniczący.

§4.Prezes sądu może zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie trzech sędziów zawodowych, jeżeli uzna to za wskazane ze względu na 
szczególną zawiłość lub precedensowy charakter sprawy.

Zatem w I instancji:

- sędzia

- sędzia + 2 ławników
- 3 sędziów

Art. 52.

§1.O wyłączeniu sędziego rozstrzyga sąd, w którym sprawa się toczy, a gdyby sąd ten nie mógł wydać postanowienia z powodu 
braku dostatecznej liczby sędziów - sąd nad nim przełożony.

§2.Postanowienie wydaje sąd w składzie trzech sędziów zawodowych po złożeniu wyjaśnienia przez sędziego, którego wniosek 
dotyczy. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym.

II instancja:

- 3 sędziów zawodowych

background image

Art. 367.

§1 Od wyroku sądu pierwszej instancji przysługuje apelacja do sądu drugiej instancji.
§2. Apelację od wyroku sądu rejonowego rozpoznaje sąd okręgowy, a od wyroku sądu okręgowego jako pierwszej instancji - sąd 
apelacyjny.
§3. Rozpoznanie sprawy następuje w składzie trzech sędziów zawodowych. Postanowienia dotyczące postępowania dowodowego 
na posiedzeniu niejawnym wydaje sąd w składzie jednego sędziego.
§4. Postanowienie o przyznaniu i cofnięciu zwolnienia od kosztów sądowych, o odmowie zwolnienia, o odrzuceniu wniosku o 
zwolnienie oraz o nałożeniu na stronę obowiązku uiszczenia kosztów i skazaniu na grzywnę, jak również postanowienie o 
ustanowieniu, cofnięciu ustanowienia, o odrzuceniu wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego oraz o skazaniu na 
grzywnę i nałożeniu na stronę obowiązku uiszczenia ich wynagrodzenia sąd może wydać na posiedzeniu niejawnym w składzie 
jednego sędziego.

Apelacja postępowanie uproszczone:

Art. 505(10).

§1.Sąd rozpoznaje apelację w składzie jednego sędziego.
§2.Sąd może rozpoznać apelację na posiedzeniu niejawnym, chyba że strona w apelacji lub w odpowiedzi na apelację zażądała 
przeprowadzenia rozprawy.

SN:

- 3 sędziów

Art. 379.Nieważność postępowania zachodzi:

1) jeżeli droga sądowa była niedopuszczalna,
2) jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej, organu powołanego do jej reprezentowania lub przedstawiciela 
ustawowego, albo gdy pełnomocnik strony nie był należycie umocowany,
3) jeżeli o to samo roszczenie między tymi samymi stronami toczy się sprawa wcześniej wszczęta albo jeżeli sprawa taka została już 
prawomocnie osądzona,
4) jeżeli skład sądu orzekającego był sprzeczny z przepisami prawa albo jeżeli w rozpoznaniu sprawy brał udział sędzia wyłączony 
z mocy ustawy,
5) jeżeli strona została pozbawiona możności obrony swych praw,
6) jeżeli sąd rejonowy orzekł w sprawie, w której sąd okręgowy jest właściwy bez względu na wartość przedmiotu sporu.

Sędzia jako organ

Sędzia występuje w postępowaniu cywilnym bądź jako przewodniczący, bądź jako członek składu 
kolegialnego. W tym wypadku nie występuje jako samodzielny organ procesowy. Sędzia jako 

samodzielny organ postępowania występuje w dwóch wypadkach:

- jako sędzia sprawozdawca
- jako sędzia wyznaczony

Sędzią sprawozdawcą jest sędzia, któremu sprawa została przekazana do referatu przez 

przewodniczącego wydziału – sędzia, któremu sprawa została przekazana do rozpoznania. 

Ten sędzia sprawozdawca pełni wszystkie funkcje przewodniczącego, tzn bada sprawę czy pozew 
jest napisany prawidłowo pod względem formalnym, ewentualnie wzywa do uzupełnienia braków, 

a potem jest przewodniczącym posiedzenia, jeżeli sprawa rozpoznawana jest w składzie jednego 
sędziego. 

background image

W II instancji oraz przed SN, sędzią sprawozdawcą jest ten sędzia, któremu przekazano do referatu 

tą sprawę, ale ten sędzia, jest sędzią sprawozdawcą, który ustnie przedstawia stan sprawy. 

Art. 377.Po wywołaniu sprawy rozprawa rozpoczyna się od sprawozdania sędziego, który zwięźle przedstawia stan sprawy ze 
szczególnym uwzględnieniem zarzutów i wniosków apelacyjnych.

Jakie znaczenie ma ten referat? Przede wszystkim informacyjne. Chodzi o to by poinformować 
sędziów o tym, o co w tej sprawie chodzi. W II instancji oni mają w trójkę orzekać, więc powinni 

sprawę znać i dzięki temu sprawozdaniu oni tę sprawę poznają. 

W SN rozprawa także rozpoczyna się od sprawozdania sędziego.

Art. 39811.

§1. Sąd Najwyższy rozpoznaje skargę kasacyjną na posiedzeniu niejawnym, chyba że w sprawie występuje istotne zagadnienie 
prawne, a skarżący złożył w skardze kasacyjnej wniosek o jej rozpoznanie na rozprawie. Sąd Najwyższy może także rozpoznać skargę 
kasacyjną na rozprawie, jeżeli przemawiają za tym inne względy.
§2. Sędzia sprawozdawca przedstawia na rozprawie zwięźle stan sprawy, ze szczególnym uwzględnieniem podstaw i wniosków 
kasacyjnych.
§3. Udzielając głosu stronom, przewodniczący może ograniczyć czas wystąpienia, stosownie do wagi i zawiłości sprawy.
§4. Jeżeli w rozprawie bierze udział Prokurator Generalny lub upoważniony przez niego prokurator, przewodniczący udziela mu głosu 
po wysłuchaniu stron.

I instancja:

Art. 211.W razie nieobecności strony na rozprawie przewodniczący lub wyznaczony przez niego sędzia sprawozdawca przedstawia 
jej wnioski, twierdzenia i dowody znajdujące się w aktach sprawy.