background image

 

 
 

SYTUACJE  AWARYJNE  MOGĄCE  WYSTĄPIĆ  W  PRACY PILOTA 

 
 

1.

 

Rola  pilota  w  obsłudze  imprez  turystycznych  i  jego  odpowiedzialność  

 

z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania usługi. 

 
 
 

Z  pewnością  każdy  z  nas  korzystał  kiedyś  z  usług  pilota  wycieczek.  

Osoby  "świadczące  usługi  turystyczne"  pracują  nie  tylko  dla  dużych  biur  turystycznych,  

ale  też  wykonują,  w  ramach  umowy  zlecenia,  takie  prace,  jak:  pilotowanie  wyjazdów 

kolonistów i obozowiczów, pilotowanie przyjezdnych grup turystów zwłaszcza zagranicznych. 

 

 Piloci  wycieczek  należą  do  grupy  osób  zatrudnionych  w  bezpośredniej  obsłudze 

turysty. Osoby te muszą wykazać się specyficznymi cechami i predyspozycjami, winni być m.in. 

praktycznie przygotowani do zawodu, posiadać dobrą sprawność fizyczną, znajomość języków 

obcych.  Pilot  pracuje  dla  ludzi  i  z  ludźmi,  zatem  jego  zdolności  interpersonalne  

i kultura osobista muszą bezwzględnie stać na wysokim poziomie. Pilot wycieczek pełni bardzo 

ważną  rolę.  Do  jego  zadań  należy  sprawowanie,  w  imieniu  organizatora,  opieki  nad 

uczestnikami wycieczki w niezbędnym zakresie, wynikającym z jej charakteru, oraz czuwanie 

nad  sposobem  wykonywania  usług  świadczonych  na  rzecz  uczestników  wycieczki,  

a  w  sytuacjach  nieprzewidzianych  udzielanie  im niezbędnej  pomocy.  Pilot  musi  umieć  radzić 

sobie  w  każdej  zaistniałej  sytuacji  i  związane  z  tym  także  umieć  samodzielnie  rozwiązywać 

problemy.  Jednakże  najważniejszą  kwestią  jest  to  iż  pilot  musi  kochać  to,  co  robi.  

Jego  praca  dla  niego  ma  być  ogromną  pasją,  a  w  związku  z  tym  ·wykonywanie  jej  samą 

przyjemnością. 

 

Rola,  jaką  odgrywa  pilot  w  czasie  obsługi  imprezy  turystycznej  jest  ogromna  

i  sprowadza  się  do  kilkunastu  różnych  funkcji.  Począwszy  od  zwykłej  roli  administracyjnej, 

organizacyjnej poprzez tłumacza i wreszcie, jeśli zajdzie taka potrzeba ratownika medycznego. 

Z  tego  krótkiego  opisu  można  wnioskować,  iż  pilot  jest  bardzo  ważną  osobą  

w czasie realizacji imprezy turystycznej. To na nim spoczywa prawidłowość przebiegu imprezy, 

to on musi borykać się z trudnymi sytuacjami, często z konfliktami oraz zagrożeniami zdrowia i 

życia uczestników. Problemy te nie należą do przyjemnych i łatwych  

W  rozwiązywaniu,  dlatego  pilot  musi  mieć  silną  osobowość  i  być  odpornym  na  stres,  a  przy 

tych cechach należy jeszcze nie zapominać o opanowaniu.   

background image

 

   Efektem  działania  pilota  ma  być  zadowolenie  i  satysfakcja  podróżnych  i  ich  przekonanie,  

że  kolejny  raz  wybiorą  się  na  jakiś  wyjazd  z  takim  biurem.  W  końcu  pilot  reprezentuje 

organizatora turystyki, a tym samym jest „żywą” promocją biura. 

 

Pilot  jest  pomostem  między  biurem  a  wszystkimi  uczestnikami  ich  przedstawicielem 

(przeprowadzającym i odpowiedzialnym za realizację imprezy - osobą decyzyjną, 

 zarządzającą  i  konsekwentną  -  bo  czasami  nie  da  dogodzić  się  wszystkim).  Toteż  pilot  

i organizator wspólnie działają dla dobra wszystkich uczestników. Pilot odpowiada za zebrane 

wejściówki  i  dyspozycje  funduszem  od  momentu  przekazania  gotówki,  a  potem  się  z  nich 

rozlicza.  Jeśli  pozostały  pieniądze,  ponieważ  udało  się  pilotowi  wytargować  lepsze  dla  grupy 

ceny przejazdów kolejką i statkiem - pilot może wynająć przewodnika w miejscu programem 

nieprzewidzianym,  gdy  widzi  taką  potrzebę,  a  koszt  jest  niewielki  -  po  konsultacji  

z  organizatorem.  Wszelkie  sprawy  oficjalne  załatwia  się  oficjalnie.  Sprawy  organizacyjne  

i nieoficjalne - załatwiamy negocjując podczas konsultacji wspólnych, bądź indywidualnych. 

Czasami  przedstawia  się  coś  na  forum  -  po  to,  by  zbadać  preferencje  grupy.  Pilot  od  strony 

biura  ma  zrealizować  wszystkie  przewidziane  programem  świadczenia,  a  od  strony 

uczestników,  (bo  sam  też  w  niej  uczestniczy  i  wie  najlepiej,  co  się  dzieje)  przyjmować 

reklamacje  odnośnie  świadczeń  nie  zrealizowanych.  To  są  jego  działania  i  odpowiedzialność 

wynikająca z Ustawy o usługach turystycznych. Polega ona na konieczności ponoszenia przez 

pilota negatywnych skutków jego zachowania. 

 

Według niej na pilocie za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usługi, czyli swoich 

obowiązków  ciążą  trzy  rodzaje  odpowiedzialności.  W  zależności  od  rodzaju  zaniedbanych 

obowiązków ponosi określoną odpowiedzialność. 

 

W momencie, gdy pilot drastycznie narusza normy prawne, czyli popełnił przestępstwo 

lub  wykroczenie  takie  jak  np.  pozostawienie  grupy  bez  opieki,  narażenie  ludzi  na 

niebezpieczeństwo (art.160 k.k.) czy też nie udzielenie pierwszej pomocy osobie potrzebującej 

(art.162 k.k.) ma do czynienia z odpowiedzialnością karną. 

 Wtedy  to  grozi  mu  kara  przewidziana  w  przepisach  prawnych  takich  jak  kodeks  wykroczeń 

bądź  kodeks  karny.  Przepisy  te  przewidują  karę  grzywny,  karę  ograniczenia  wolności  lub  

w  skrajnych  przypadkach  karę  pozbawienia  wolności.  Jest  to  najcięższa  z  tych 

odpowiedzialności. 

 

Pilot 

także 

podlega 

odpowiedzialności 

służbowej, 

która 

jest 

związana  

z  podporządkowaniem  się  w  ramach  struktury  biura  podróży.  W  przypadku  jej  naruszenia 

grozi kara regulaminowa, nagana czy też zawieszenie w czynnościach.  

 

background image

 

Może  ono  nastąpić  w  momencie  notorycznych  błędów  w  czasie  wykonywania  swoich  zadań 

lub w postępowaniu pilota, jeśli naruszenia te zostaną stwierdzone przez osoby kontrolujące 

pracę pilota bądź wpłynęły na niego skargi. Jednak okres takiego zawieszenia nie może trwać 

dłużej niż rok. Potem pilot zdaje ponownie egzamin sprawdzający. 

 

Trzecim  rodzajem  odpowiedzialności,  jaką  może  ponieść  pilot  wycieczek  jest 

odpowiedzialność  cywilna,  która  jest  odpowiedzialnością  majątkową.  Pilot  posiada 

pełnomocnictwo  organizatora  turystyki  i  w  związku  z  tym  działa  on  w  jego  imieniu  oraz  na 

jego  rzecz.  Dlatego  też  wszelkiego  rodzaju  poczynania  pilota  w  trakcie  realizacji  imprezy 

turystycznej uważane są według prawa cywilnego za działania biura podróży. W takiej sytuacji 

różnego  rodzaju  odszkodowania  za  szkodę  powstałą  w  wyniku  nie  wykonania  lub 

nienależytego  wykonania  zadań  pilota  będą  dochodzone  od  biura  podróży.  Nie  znaczy  to,  iż 

pilot  nie  poniesie  odpowiedzialności  majątkowej  za  niewłaściwe  wykonywanie  swych 

obowiązków.  Oczywiście  biuro  podróży  wypłacając  takie  odszkodowanie  może  i  zazwyczaj 

będzie  domagało  się  od  pilota  zwrotu  poniesionych  kosztów.  W  zależności  od  stosunków 

cywilno-prawnych  łączących  pilota  z  biurem  podróży  zmienia  się  jego  zakres 

odpowiedzialności majątkowej. 

    W  przypadku,  gdy  pilot  jest  zatrudniony  przez  biuro  na  umowę  o  pracę,  za  wyrządzone 

szkody  odpowiada  na  podstawie  kodeksu  pracy  w  sposób  ograniczony,  czyli  do 

trzymiesięcznego  wynagrodzenia.  Natomiast  pilot  pracujący  na  umowę  zlecenia  jako  osoba 

fizyczna  ponosi  odpowiedzialność  w  pełnej  wysokości  wyrządzonej  szkody.  Oczywiście  pilot 

nie  ma  możliwości  zapobieganiu  wszelkim  szkodom,  jakie  mogą  ponieść turyści.  Lecz  w  jego 

mocy leży po pierwsze- troska o to, aby turysta pod czas imprezy turystycznej był bezpieczny, 

zadowolony i dobrze poinformowany. 

 Po  drugie-,  jeżeli  dojdzie  już  do  powstania  jakiś  szkód,  pilot  powinien  zadbać  

o  właściwe  udokumentowanie  tego  faktu,  przyczyn  i  okoliczności  jego  zaistnienia  

a także podać wartość poniesionej szkody.  

 

Zdarza  się  też,  iż  odpowiedzialność  majątkowa  jest  bardzo  wysoka.  W  związku  z  tym 

szkoda  wyrządzona  z  tytułu  niewłaściwego  wykonania  zadań  przez  pilota  jest  dosyć  duża. 

Dlatego  też  pilot  wycieczek  powinien  przed  każdym  wyjazdem  wykupić  sobie  ubezpieczenie 

od odpowiedzialności cywilnej.  

 

To  krótkie  nakreślenie  roli,  jaką  odgrywa  pilot  wycieczek  w  obsłudze  imprez 

turystycznych, a także związana z jego pracą wielka odpowiedzialność mają być wstępem do 

kolejnego podrozdziału. Otóż będzie w nim mowa o sposobie zachowania się pilota w jednych 

z najtrudniejszych sytuacji mogących się wydarzyć na wyjeździe.  

background image

 

W  związku  z  powyższym  trzeba  sobie  uświadomić,  że  nieprawidłowe  w  nich  zachowania 

ściągają  na  pilota  jedną  z  wcześniej  opisanych  odpowiedzialności,  czasem  nawet  wszystkie. 

Ponadto  niektóre  z  nich  nie  są  omawiane  na  kursach  dla  pilotów  ani  też  skomentowane  

w podręcznikach przeznaczonych dla tej kadry. Dlatego też warto zapoznać się z dalszą częścią 

mojej pracy. 

 

2. Spory w grupie turystycznej na różnym tle. 
 

 

Spór jako taki jest pretekstem do rozwijania postaw twórczych. Dzięki niemu można 

poznać myśli, potrzeby, poglądy innych. Uczyć się tolerancji, zmieniać swoje postawy  

i sądy o rzeczywistości. W sytuacji konfliktowej doświadcza się wielu silnych emocji. Uczy 

się wyrażać je w sposób możliwy do zaakceptowania przez innych. Konstruktywne, dające 

satysfakcję obu stronom rozwiązanie sytuacji konfliktowej zwiększa poczucie własnej 

wartości, ma korzystny wpływ na ogólną samoocenę, zachęca do podejmowania trudnych 

zadań i odpowiedzialnych decyzji, a dla grupy może być zjawiskiem powodującym jej wzrost 

i rozwój. 

 

 

 

 

 

 

                                                         

 

Skąd się biorą konflikty w grupie? Spór rodzi się zazwyczaj z rozbieżnych interesów lub 

dążeń konkretnych stron. Pojawia się np. wtedy, gdy ktoś chce zaspokoić swoje potrzeby 

kosztem innych. Bywa też skutkiem rozbieżnych systemów wartości – braku poszanowania 

wartości uznawanych przez innych, braku tolerancji. Sytuacje konfliktowe pojawiają się, gdy 

strony dysponują odmiennymi, sprzecznymi informacjami lub inaczej je interpretują, gdy 

widoczny jest brak zrozumienia, gdy pojawiają się stereotypowe, odwetowe zachowania. 

Bywa często, że to, co myślimy jest sprzeczne z tym, co robimy. Nasz punkt widzenia i nasze 

postępowanie nie są spójne. Powodem takiego stanu rzeczy jest fakt, że nasze zachowania 

mają najczęściej charakter społeczny, muszą uwzględniać, więc decyzje podejmowane w 

odniesieniu do innych ludzi. Skutek jest taki, że ludzie często robią rzeczy, wydające się im 

irracjonalne lub nielogiczne, a są wynikiem wpływu społecznego. Ostatnimi czasy bardzo 

wzmogło się zainteresowanie badaczy agresją gniewną, która to rodzi konflikty na różnym 

tle i o różnym podłożu. 

   Gniew to emocja, którą rzadko poddajemy racjonalnej i obiektywnej analizie.  

W sytuacjach konfliktowych można wyróżnić cztery czynniki wpływające na gniew.  

Są to przede wszystkim środowisko, pobudzenie emocjonalne i psychologiczne, agresywne 

zachowania.  

Jest dziś  oczywiste, że elementy te są w bardzo złożony sposób powiązane ze sobą. 

background image

 

   Gniew i idący za nim konflikt najczęściej poprzedza jakieś wydarzenia w otoczeniu,  

które stanowi „swoisty zapalnik”. Istnieje wiele teorii wyjaśniających naturę zdarzeń 

powodujących konflikt. Liczne badania laboratoryjne i praktyczne udowadniają, że gniew 

powstaje głównie na skutek wydarzeń interpersonalnych. To raczej inni ludzie niż obiekty 

nieożywione wywołują w osobach gniew i rodzą konflikt. W psychologii społecznej, od 

czasu jej powstania, wielką rolę odgrywało pojęcie konfliktu: behawioralna, 

fenomenologiczna, poznawcza, psychospołeczna, motywacyjna. Można go zdefiniować jako 

niedające się pogodzić sprzeczności między pewnymi tendencjami zachowawczymi.     

   Odnosząc to do realiów turystycznych według jednego z psychologów możemy wyróżnić 

trzy rodzaje konfliktów. Do konfliktu interesów dochodzi wówczas, gdy dana część grupy 

wyraża chęć zwiedzenia określonego obiektu zabytkowego, natomiast pozostała część 

stawia opór wobec tego pomysłu. Do częstego tego typu konfliktu dochodzi jeszcze przed 

rozpoczęciem imprezy, a mianowicie dotyczy to sporu uczestników o odpowiednie miejsca 

w autokarze czy pokoje hotelowe (z tarasem lub bez). Drugim typem konfliktu jest 

adaptacyjny, występujący w przypadku zróżnicowania grupy pod względem szczególnie 

wieku, wykształcenia bądź sprawności fizycznej. Te wszystkie elementy prowadzą do 

trudności w porozumieniu się pomiędzy tymi osobami oraz wynikające z tego brak 

wzajemnej tolerancji. Podobna sytuacja będzie miała miejsce, gdy spotkają się grupy 

ludzkie o różnym sposobie bycia np. swobodnym, nietypowym oraz konsekwentnym, ściśle 

respektującym określone zasady. Pilot w takich sytuacjach zawsze powinien być 

sojusznikiem, a nie przeciwnikiem grupy, bo w końcu sprawuje nad nią opiekę. Uczestnicy 

wyjazdu muszą widzieć, iż pilot chce rozwiązać daną sytuację konfliktową, a tym samym 

podejmuje wszelkie możliwe działania w tym celu.  

 

Psychologowie sądzą,  iż bardzo istotne w procesie powstawania konfliktów są 

atrybucje. Uwidoczniają się wtedy, gdy osoba próbuje wyjaśnić, dlaczego doszło do 

nieprzyjemnego zdarzenia. Udowodniono, że atrybucja „złej woli” jest niezwykle ważnym 

czynnikiem w zrozumieniu ludzkiej agresji, a tym samym istoty konfliktu. 

 

Wszędzie można spotkać się z agresją, na wyjeździe turystycznym także i pilot 

wielokrotnie staje w obliczu takiego stanu. W grupie turystycznej najczęstszym powodem 

zachowań agresywnych są niezrealizowanie jakiegoś punktu programu imprezy,  pobyt w 

gorszych warunkach od przedstawianych w ofercie czy też nieprzewidziane sytuacje  

i awarie. Oczywiście powyższe kwestie nie są zależne od niego lecz od organizatora 

imprezy, jednak to pilot musi załagodzić tego typu sprawy w jak najlepszy sposób.  

 

background image

 

Można  też  spotkać  się  z  agresją  pojedynczego  uczestnika  grypy,  który  jest  osobowością 

mającą pretensje do wszystkich i o wszystko. Wówczas dobrze jest jeśli pilot wie kim jest 

dana  osoba,  z  którą  wchodzi  w  konflikt.  Ponadto  powinien  starać  się  ustalić  co  jest 

przedmiotem  tegoż  sporu.  W  takiej  sytuacji  pilot  musi  wykazać  się  dobrą  znajomością 

wiedzy psychologicznej.    

 

 

 

 

    

 

Pilot-psycholog  będzie  rozumiał  istotę  konfliktu,  a  tym  samym  znał    odpowiednie 

metody  ich  rozwiązywania,  a  nawet  zapobiegania  ich  powstawaniu.  Należy  jednak 

pamiętać  iż  pilot  nie  jest  w  stanie  znaleźć  rozwiązania  do  każdej  sytuacji. 

  Jak z tym sobie radzi?  Otóż istnieje kilka sposobów zlikwidowania sporu w grupie.   W 

większości przypadków przyjmuje funkcję mediatora.    

 

                                    

   Gdy konflikt jest zbyt silny, aby strony mogły same dojść do porozumienia, wtedy pojawia 

się  osoba  pośrednicząca  –  mediator.  Pomaga  on  zrozumieć  problem,  dokonać  analizy 

skutków  różnych  rozwiązań,  redukuje  napięcie  emocjonalne.  Z  jego  pomocą  zostaje 

ustalona procedura negocjacji i on pilnuje jej przestrzegania. Ogólnie rzecz biorąc, mediator 

jest osobą, która „udrażnia” komunikację.  

 

 

 

 

 

 

W  innych  konfliktach  pilot  występuje  jako  negocjator.  Negocjacje  są  procesem 

bezpośredniej  rozmowy,  których  celem  jest  osiągnięcie  porozumienia  odnośnie 

określonego stanowiska. Do prowadzenia negocjacji niezbędne są określone umiejętności, 

takie  jak:  znajomość  reguł  dobrej  komunikacji,  umiejętność  analizy  problemu,  zdolność 

konstruowania  rozwiązań  satysfakcjonujących  obydwie  strony  i  przewidywanie  ich 

możliwych konsekwencji. Pilot zazwyczaj do prowadzenia negocjacji stosuje styl rzeczowy. 

Jego 

strategia 

opiera 

się 

 

na 

czterech 

podstawowych 

zasadach  

Jest  to  przede  wszystkim  oddzielenie  problemu  będącego  przedmiotem  negocjacji  od 

naszego  stosunku  emocjonalnego  do  ludzi,  z  którymi  rozmawiamy  oraz  na 

skoncentrowaniu się na zadaniach a nie stanowiskach.   

 

  

         

 

Pilot  musi  stworzyć  takie  możliwości,  aby  były  korzystne  dla  obu  stron  i  dodatkowo 

musi  dążyć  do  przyjęcia  obiektywnych  kryteriów  oceny  osiągniętego  porozumienia.  Pilot 

podczas negocjacji nie może oczywiście pomijać stanowiska drugiej strony, gdyż nie będzie 

ona  miała  motywacji  do  kontynuowania  rozmowy.  W  zależności  od  wybranego  stylu 

rozwiązania konfliktu, pilot nie może pod żadnym pozorem być uległym.                     

       W czasie wyjazdu zawsze znajdzie się osoba, która ma inne pomysły od tych koncepcji 

programowych.  W  takim  przypadku  przyjęcie  postawy  uległej  przez  pilota  będzie 

background image

 

natychmiast  zauważone  przez  pozostałą  część  grupy  i  dodatkowo  wykorzystane  przez 

znalezienie jeszcze innych zamysłów.  

 

   W  konsekwencji  ustępliwość  pilota  może  doprowadzić  do  utraty  przez  niego 

przewodnictwa nad grupą, co jest nie najgorszą rzeczą w czasie imprezy turystycznej. Brak 

kontroli  nad  jej  uczestnikami  będzie  powodować  powstawanie  kolejnych  rozwiązań,  

a to z kolei niesie za sobą szereg nasilających się konfliktów. Tylko że taki spór wtedy jest 

bardzo trudno usunąć, gdyż brak jest postronnej osoby, która by go zlikwidowała. Oprócz 

tej cechy w momencie rozwiązywania konfliktów pilot powinien być asertywny. Jednak nie 

należy mulić asertywności z agresją bądź uległością. Są to zupełnie różne pojęcia. Postawa 

asertywna  to  taka,  w  której  człowiek  ukazuje  swoje  uczucia,  respektując  uczucia 

 i pragnienia innych ludzi. Jest ona kojarzona ze zdolnością mówienia „nie’. Jednak odmowa 

asertywna  to  „nie”  poparte  konkretnym  wytłumaczeniem.  Dlatego  pilot  powinien  umieć 

odmawiać  grzecznie  i  spokojnie,  tłumacząc  dlaczego  nie  można  zwiedzić  danego  obiektu, 

używając  oczywiście  racjonalnych  wytłumaczeń.  Pozwoli  to  pilotowi  na  lepsze  kontakty 

interpersonalne z grupą.    

 

 

 

 

 

Podsumowując to wszystko trzeba zdać sobie sprawę, że z konfliktami podczas imprezy 

turystycznej  pilot  ma  często  do  czynienia.  Raz  może  być  uczestnikiem  konfliktu,  

a  innym  razem  tylko  obserwatorem  i  przyjmować  rolę  arbitra  lub  mediatora.  Dlatego  też 

umiejętność szybkiego i efektywnego ich rozwiązywania zależy od niego. W tym celu muszą 

być  spełnione  określone  warunki.  Jest  to  przede  wszystkim  właściwa  percepcja  zdarzeń 

społecznych, umiejętności asertywne oraz dobra komunikacja społeczna. Stosowanie tych 

elementów  pozwoli  pilotowi  na  zminimalizowanie  sporów  bądź  całkowite  ich 

wyeliminowanie. 

3.  Problemy z realizacją świadczeń. 
 

 

Turystyka  jest  ogromną  dziedziną,  na  którą  składa  się  szereg  mniejszych  usług  

(hotelarskich,  gastronomicznych,  transportowych  itp.)  dlatego  nawet  jeśli  organizator 

turystyki  dopełnił  wszelkich  obowiązków  i  formalności  odnośnie  wyjazdu  to  i  tak  czasem 

występują trudne sytuacje z winy usługodawców, o których dowiaduje się od pilota. 

 

W  obsłudze  grup  turystycznych  najczęściej  pilot  może  się  spotkać  z  problemami 

realizacji świadczeń, dotyczy to przede wszystkim usług hotelarskich i gastronomicznych  

rzadziej natomiast transportowych i przewodnickich.  

Pilot  jedzie  z  grupą  do  hotelu  w  największym  przekonaniu  iż  wszystko  jest  zgodnie  

z umową zawartą między kontrahentem a biurem, jednak po dotarciu do miejsca docelowego 

background image

 

okazuje,  że  jest  zupełnie  inaczej,  czego  nawet  by  się  nie  spodziewał.  Zazwyczaj  są  to 

powikłania  natury  organizacyjnej  takie  jak  niestawienie  się  przewodnika  w  umówionym 

miejscu czy  zmiana warunków zakwaterowania, czego najgorzej nie lubią turyści. Często jest 

tak,  że  zagraniczni  usługodawcy  nie  dotrzymują  warunków  umowy  dotyczącej 

zakwaterowania. 

  

Zdarza się, że standard bazy noclegowej w dużym stopniu odbiega od standardu hotelu 

rezerwowanego. Wtedy to do obowiązku pilota należy domaganie się świadczeń określonych 

umową.  Pilot  musi  dołożyć  wszelkich  starań,  aby  usatysfakcjonować  klienta,  dlatego  musi 

wymusić na kontrahencie świadczenia zgodne z umową. Jeżeli jednak nie ma takiej możliwości 

trzeba  dokładnie  wykonać  opis  przydzielonych  pokoi  wraz  z  ich  wyposażeniem,  a  przede 

wszystkim opisać standard hotelu i nawet wskazane jest udokumentowanie to na zdjęciu.   

 

Bywa też i tak, iż po przyjeździe na miejsce brak jest pokoi dla części turystów, mimo 

rezerwacji dla całej grupy. Czemu tak się dzieje?  

 Otóż w większości hotele w sezonie, gdy jest duże obłożenie sprzedają większą ilość miejsc niż 

jest ich w rzeczywistości co powoduje sytuację nerwową wśród uczestników, 

 ale i pilota, który musi temu w jakiś sposób zaradzić i wybrnąć. 

 W tych okolicznościach pilot powinien w mniejszym lub większym stopniu opanować emocje 

uczestników, 

którzy 

już 

tym 

momencie 

są 

niezadowoleni 

wyjazdu.  

Nie  można  pozwolić,  aby  taka  sprawa    spowodowała  zniechęcenie  do  całej  imprezy 

turystycznej,  a  tym  samym  brak  satysfakcji  z  niej.  Dlatego  też  pilot  musi  w  taki  sposób 

rozwiązać tę kwestię, żeby nie została ona prawie zauważona przez turystów, a jeżeli nawet to 

żeby szybko o niej zapomnieli. 

 

Najczęstszym  i  najlepszym  rozwiązaniem  tej  sytuacji  jest  zdyskontowanie  

z usług innego pobliskiego hotelu. Wszystko jest w porządku jeżeli ten hotel posiada standard 

równoznaczny z obiecanym w umowie lub wyższy. Wówczas to pilot musi wykazać się darem 

przekonywania,  aby  turyści  zechcieli  dokonać  zamiany  obiektu  hotelarskiego.  Sytuacja 

wygląda gorzej jeśli ten nowy hotel jest niższej klasy i wtedy to zaczynają uczestnicy składać 

reklamację  na  ręce  pilota.  W  skrajnych  przypadkach  można  tego  uniknąć  poprzez  ofertę 

zadośćuczynienia  jaką  pilot  może  przedstawić  grupie.  Oczywiście  wcześniej  kontaktuje  się  

z  organizatorem  wyjazdu  nakreślając  w  zwięzły  i  jasny  sposób  zaistniałą  sytuację,  poczym 

ustala  sprawę  rekompensaty.  Chodzi  tutaj  głównie  o  dodatkowe  wyżywienie,  wynajęcie 

samochodu czy też bezpłatną wycieczkę.  

 

W  tym  wypadku  wielką  rolę  pełni  pilot,  gdyż  to  większym  stopniu  od  niego  zależy 

podjęcie pozytywnej decyzji turysty o zamianie hotelu i przyjęciu rekompensaty.  

background image

 

Pilot  tutaj  musi  wykazać  się  ogromną  cierpliwością  i  wielką  umiejętnością  przekonywania,  

co należy do rzadkości..  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

    Jest  on  tutaj  negocjatorem,  który  próbuje  odwieść  uczestników  od  wnoszenia 

jakichkolwiek roszczeń w stosunku  do biura, a tym samym przyjęcie zaproponowanej oferty. 

 

W  większości  przypadków  ma  to  zastosowanie  ze  skutkiem  pozytywnym,  czyli 

uczestnicy rezygnują z reklamacji na koszt dodatkowych świadczeń. 

 Wtedy  pilot  ma  obowiązek  sporządzenia  protokołu  dotyczącego  rekompensat,  które 

powinien podpisać turysta i on. Jednak zdarzają się sporadycznie i tacy turyści, którzy nie chcą 

żadnych form zastępczych tylko piszą reklamację, gdyż czują się oszukani przez biuro podróży 

bo miał to być wymarzony hotel, a okazuje się coś innego. 

I wówczas nie pozostaje pilotowi nic innego jak tylko ze stoickim spokojem przyjąć reklamację 

zgodnie  z  warunkami  uczestnictwa  w  tej  imprezie.  Oprócz  tego  oczywiście  trzeba  ładnie 

przeprosić grupę za zaistniałe warunki. 

 

 Powikłania  organizacyjne  dotyczą  nie  tylko  bazy  hotelarsko-gastronomicznej,  

ale  dotykają  także  sfery  usług  przewodnickich.  Bywa  także,  że  w  umówionym  miejscu  nie 

stawia się przewodnik, z którym miało odbyć się zwiedzanie miasta. W tej kwestii jest o wiele 

łatwiej  niż  z  omówioną  powyżej,  gdyż  nie  jest  ona  tak  poważna  jak  poprzednia.  

Poza tym bez zwiedzania można się obyć, a bez hotelu raczej nie.  

Niemniej  jednak  trzeba  oczywiście  wyjaśnić  przyczynę  niestawiennictwa  się  przewodnika  

i podjąć dalsze działania.  

Toteż pilot, aby ustalić to wykonuje natychmiast czynność dzwonienia do zagranicznego biura 

podróży w celu rozwiązania tej sprawy.  

W  takim  przypadku  biuro  powinno  przysłać  drugą  osobę  na  zastępstwo,  jeśli  nie  ma  takiej 

możliwości  pilot  musi  zmienić  kolejność  punktów  w  programie.  Czasami  nieobecność 

przewodnika wynika z winy grupy, która nie pojawia się na daną godzinę.  

 

W  trakcie  trwania  imprezy  turystycznej  mogą  zdarzyć  się  różne  historie,  opóźniające 

realizację  kolejnych  punktów  programu.  Wystarczy  chociaż  20  minutowe  opóźnienie  na 

samym początku wyjazdu i będzie ono miało oddźwięk w dalszych etapach podróży. 

 Duże  spowolnienia  w  konsekwencji  mogą  doprowadzić  do  faktu,  że  w  umówionym  miejscu 

grupa nie zastanie przewodnika, z którym miało odbyć się zwiedzanie miasta.  

Są  to  raczej  skrajne  przypadki,  gdyż  etyka  pracy  pilota  nie  może  mu  pozwolić  na  takie 

spóźnienia i niezrealizowanie części programowej wyjazdu. Jednak pilot powinien orientować 

się  iż  nie  dotrze  z  grupą  na  ustaloną  godzinę  i  wówczas  zatelefonować  do  przewodnika, 

uprzedzając go o tym fakcie. W razie gdyby nie było możliwości kontaktu z przewodnikiem, a 

background image

10 

 

po  dotarciu  na  miejsce  okazałoby  się,  że  go  nie  ma  należy  sprawdzić  czy  nie  pozostawił 

informacji  o  miejscu  swojego  pobytu.  Jeśli  nic  takiego  nie  znaleziono,  pilot  ma  obowiązek 

kontynuowania programu w miarę możliwości jak pozwalają na to przepisy miejskie. 

 

Pilot  od  początku  trwania  imprezy  turystycznej  powinien  podkreślać  zasadę 

punktualności  uczestników  wyjazdu.  Pozwoli  mu  to  na  zmniejszenie  różnych  sytuacji 

stresujących oraz kłopotów w realizacji programu. 

 

Mówiąc  o  różnorakich  sytuacjach  trudnych  nie  można  nie  wspomnieć  

o  awariach  autokarów,  z  którymi  w  momencie  ich  wystąpienia  trzeba  się  zmierzyć.  

Z  pewnością  dobry  pilot  i  temu  zaradzi.  Na  sam  początek  musi  ustalić  jakiej  wielkości  jest 

awarii  i  czy  kierowcy  są  w  stanie  ją  samodzielnie  zlikwidować  oraz  ile  czasu  to  zajmie.  

Jeżeli uszkodzenie jest większe niż się wydawało, a kierowca nie podejmie się naprawy, pilot 

musi  się  skontaktować  z  całodobowym  serwisem  naprawczym  oraz  z  przewoźnikiem  w  celu 

ustalenia toku postępowania w tym również kwestii pokrycia kosztów naprawy.  

Należy także powiadomić o tym organizatora wyjazdu zwłaszcza, gdy reperacja autokaru może 

trwać znacznie więcej niż przewidywano. 

 

Z powyższych sytuacji wynika, że pilot  w czasie realizacji imprezy turystycznej odgrywa 

różnorodne  role.  Trzeba  oczywiście  zaznaczyć  iż  są  to  bardzo  ważne  funkcje,  

z którymi nie każdy by sobie poradził, nie umiał by się odnaleźć w takich realiach. 

 

4. Utrata bagażu i paszportu przez uczestnika grupy. 
 

 

Podróże  zagraniczne  często  wiążą  się  z  dużą  ilością  czasu  spędzaną  w  środkach 

lokomocji  lub  też  z  korzystaniem  z form  przemieszczania  się  na  co  dzień  przez  nas  

nie używanych. Wycieczka do Singapuru czy na Hawaje to dla wielu osób również pierwszy lot 

samolotem. 

Rejs 

po 

Morzu 

Śródziemnym 

bywa 

pierwszym 

kontaktem  

z  jednostką  pływającą  większą  od  łódki.  Nawet  "zwyczajne"  autokary,  czy  pociągi  

w  obcym  kraju,  mogą  okazać  się  czymś  zupełnie  nieznanym,  jeśli  musimy  spędzić  

w nich kilkanaście (a bywa że i kilkadziesiąt) godzin.  

 

 

 

 

Niestety,  wyjazdy  zagraniczne  są  świetną  okazją  dla  złodziei,  a  kradzież  za  granicą 

niesie  ze  sobą  znacznie  poważniejsze  konsekwencje  niż  we  własnym  kraju,  

nie  mówiąc  już  o  tym  że  pozbawienie  turystów  bagażu,  pieniędzy  czy  dokumentów  może 

bezpowrotnie  zniszczyć  wszelkie  wakacyjne  plany.  Utrata  ich  niesie  spore  komplikacje  

w  realizacji  programu  imprezy,  gdyż  trzeba  poświęcić  więcej    czasu  na  pewne  formalności 

związane z takim faktem. Najlepszą sytuacją jest do nich nie dopuszczanie, ale wszystkiego nie 

background image

11 

 

da  się  przewidzieć  i  zapobiec  zwłaszcza  w  chwilach  entuzjazmu  i  podekscytowania  samym 

wyjazdem. Turyści bardzo często są rozkojarzeni i zafascynowani nowym otoczeniem i nowymi 

realiami.  Można  powiedzieć,  że  odcięci  są  od  rzeczywistości,  co  powoduje  brak  kontroli nad 

swoimi  rzeczami,  zwłaszcza  tymi  ważnymi  jak  dokumenty.  Sytuacje  jakie  mogą  dotknąć 

podróżujących są przeróżne: od konfliktu w grupie poprzez problemy natury organizacyjnej aż 

wreszcie 

do 

utraty 

bagażu. 

raz 

szerokim 

rozwojem 

technologii  

i wprowadzania różnych innowacji oraz panowania nad bezpieczeństwem turystów, zdarza się 

to  sporadycznie.  Większość  takich  przypadków  dotyczy  turystyki  samolotowej  niż 

autokarowej. Niemniej jednak nie można wykluczyć zaginięcia bagażu też w hotelu. 

 

Taki  wypadek  to  nie  mały  problem  dla  turysty  jak  również  dla  pilota  grupy.  

Dla  właściciela  bagażu  taka  sytuacja  to  głównie  zdenerwowanie  i  panika  co  począć. 

Na pewno taką osobą u której będzie szukał pomocy jest pilot. 

 

 

          

 A  jakie  czynności  on  ma  podjąć  w  przypadku  kradzieży  lub  zaginięcia  bagażu  turysty?  

 

Wszystko  oczywiście  zależy  od  okoliczności  zdarzenia.  W  zależności,  gdzie  utracono 

bagaż będzie wiedział jakie rozpocząć postępowanie. Największe zamieszanie dotyczące utraty 

bagażu  występuje  w  momencie  wylądowania  samolotu  na  docelowym  lotnisku,  kiedy  to 

uczestnik  grupy  nie  odnajduje  swoich  rzeczy.  Małe  prawdopodobieństwo  jest  jego  kradzieży 

większe natomiast zagubienia. Wówczas pilot musi zawiadomić odpowiednie służby lotniska o 

zaistniałym fakcie.  

Trzeba  przedstawić  dowód  nadania  bagażu  i  wtedy  spisać  protokół  zaginięcia.  W  tym 

momencie  do  obowiązków  pilota  należy  wypełnienie  formularzy,  zawierających  dane  

o  grupie.  W  głównej  mierze  dotyczą  one  miejsca  zakwaterowania  grupy  lub  miejsca 

zakwaterowania  w  kolejnych  miejscowościach,  ewentualnie  podaje  swój  numer  kontaktowy 

telefonu,  gdyby  odnaleziono  bagaż.  Jednak  jeśli  bagaż  nie  dotarł  do  właściciela  nie 

pozostawiając tej sprawy  w kolejnych dniach kontaktuje się telefonicznie ze służbami lotniska 

w celu ustalenia jakiś nowych faktów. Natenczas pilot (w zależności od płci poszkodowanego) 

pożycza mu kilka swoich rzeczy bądź prosi o to kogoś z turystów. Inaczej sprawa wygląda  w 

chwili  utraty  bagażu  w  hotelu  bo  wówczas  za  to  odpowiada  dyrektor  tego  obiektu,  a  w 

autokarze kierowca. Wtedy rola pilota sprowadza się do dokonania formalności dotyczących 

zgłoszenia  szkody.  Jeżeli  trudno  jest  ustalić  miejsce  powstania  szkody,  pilot  powinien 

zawiadomić o tym władze policyjne w celu spisania protokołu zaginięcia. Tak samo postępuje 

się 

chwili 

kradzieży 

 

każdym 

jednym 

miejscu 

publicznym.  

Jednak  pilot  powinien  kilkakrotnie  uprzedzać  uczestników  o  zachowaniu  szczególnej 

ostrożności i pilnowaniu własnej dokumentacji. Podstawowe zasady bezpieczeństwa są takie 

background image

12 

 

same  jak  przy  wszystkich  wyjazdach  -  ani  na  chwilę  nie  spuszczać  z  oka  swojej  własności 

(wyjąwszy  moment  gdy  jest  ona  nadana  na  bagaż),  chować  głęboko  portfele,  dokumenty  

i  karty  płatnicze,  unikać  samotnego  pobytu  w  obcym  towarzystwie  w  środkach  transportu,  

a  wszelkie  cenniejsze  rzeczy  oddawać  w  depozyt,  a  nie  zostawiać  ich  w  hotelowym  pokoju. 

Podczas  wyjazdów  zagranicznych  najbardziej  troskliwie  powinny  być  chronione  dokumenty.  

Pomimo  takich  wskazówek  i  wytycznych  turyści  bagatelizują  te  kwestie  co  w  konsekwencji 

prowadzi do ich utraty ( zagubienia lub kradzieży).   

 

 

 

 

momencie 

ich 

straty 

zwłaszcza 

paszportu 

pojawiają 

się 

problemy.  

Trzeba  koniecznie  jak  najszybciej  zgłosić  to  pilotowi  grupy,  gdyż  jest  on  jedynym 

przedstawicielem  biura  i  on  ma  służyć  pomocą  w  takich  sytuacjach.  Ponadto  zna  język 

urzędowy danego kraju i wie jakie czynności należy podjąć w celu rozwiązania takiej sprawy. 

Po 

pierwsze 

pilot 

wraz 

uczestnikiem 

mającym 

zdjęcie 

musi 

zgłosić  

się 

do 

najbliższej 

placówki 

konsularnej 

bądź 

dyplomatycznej 

kraju.  

Konsulat  wówczas  powinien  wydać  tak  zwany  paszport  blankietowy,  pozwalający  

na  powrót  do  kraju.  Oczywiście  opłatę  za  wydanie  takiego  dokumentu  turysta  ponosi  sam. 

Jednak  to  nie  wystarczy,  trzeba  upewnić  się,  że  on  na  pewno  zezwala  na  wjazd  

do  Polski,  gdyż  w  skrajnych  przypadkach  nie  zawsze  pozwala  na  opuszczenie  miejsca 

wystawienia.  Dlatego  bardzo  istotne  jest,  aby  pilot  dopytał  władze  konsularne  czy  nie  jest 

potrzebna 

wiza 

wyjazdowa, 

czyli 

zgoda 

na 

opuszczenie 

obcego 

terytorium.  

Jeżeli  zaistnieje  taka  potrzeba  pilot  musi  udać  się  na  policję  tegoż  kraju  z  paszportem 

blankietowym  w  celu  otrzymania  takiego  dokumentu.  I  dopiero  z  takimi  pozwoleniami 

uczestnik 

może 

spokojnie 

powrócić 

wyjazdu 

do 

własnego 

kraju.  

Paszport blankietowy jest mu odbierany na Granicznym Posterunku Kontrolnym przez polską 

Służbę Graniczną. 

 5. Konflikty uczestników imprezy turystycznej z prawem. 

Znakiem  dzisiejszych  czasów  jest  szczególna  oscylacja  między  dwoma  podstawowymi 

w  życiu  każdego  społeczeństwa  wartościami  –  prawem  do  wszelkiego  rodzaju  swobód  i 

szeroko  rozumianej  wolności,  a  bezpieczeństwem  państwa  i  jego  obywateli,  ładem  

i  porządkiem  publicznym.  Statystyki  nie  pozostawiają  wątpliwości,    otwarcie  się  Polski  na 

świat,  wejście  do  Unii  Europejskiej  skutkuje  rozwojem  współpracy  gospodarczej,  wymiany 

kulturalnej  i  szeroko  pojętej  turystyki,  ale  także  umiędzynarodowieniem  zjawiska 

przestępczości. Postępują najbardziej groźna dla państwa przestępczość zorganizowana, nasila 

się  przemyt  narkotyków  i  towarów  akcyzowych.  Wszystko  to  bardzo  groźnie  brzmi,  

background image

13 

 

ale każdy z pilotów musi zdawać sobie sprawę z możliwości wystąpienia konfliktu podróżnego 

z  prawem.  Powyższe  kwestie  raczej  należą  do  rzadkości,  jednak  zdarzają  się  drobniejsze 

zatargi turystów z prawem.   W 

poprzednim 

podrozdziale 

mowa 

była  

o  kradzieżach  i  związane  z  tym  utrata  paszportu  bądź  bagażu  podróżnego.  Należy  jednak 

pamiętać, że uczestnikom wyjazdów grożą nie tylko kieszonkowcy. Cudzoziemcy często padają 

ofiarami  brutalnych  przestępstw,  szczególnie  jeśli  samodzielnie  zapuszczają  się  

w niebezpieczne dzielnice miast. Chęć przeżycia przygody może się skończyć nawet tragicznie. 

 Oczywiście takich sytuacji trzeba zapobiegać i to należy do obowiązków pilota grupy, 

który powinien ostrzec swoich turystów o jakichkolwiek niebezpieczeństwach oraz karach za 

wykroczenia  prawne  w  miejscu  docelowym.  Przede  wszystkim  w  trakcie  podróży  za  granicę 

pilot  powinien  uprzedzić  o  przestrzeganiu  prawa  i  zwyczajów  kraju  pobytu,  w  pełni 

respektując  prawo  gospodarzy  do  wymagania  takiego  zachowania  od  turystów 

odwiedzających  ich  kraj.  Jednakże  rzeczywistość  bywa  czasami  inna  i  w  trakcie  trwania 

imprezy turystycznej mogą zdarzyć się różne przypadki.  

Do najczęściej przydarzających się jest niewłaściwe zachowanie turystów, zwłaszcza po 

spożyciu różnorakich trunków.  

Wówczas  to  pilot  musi  wykazać  się  ogromnym  spokojem  stoickim,  opanowaniem  

i  kulturą.  Jednakże  w  poważnych  wypadkach  trzeba  także  dowieść  zdolności  podejmowania 

właściwej decyzji i być stanowczym. 

 Wieczory  integracyjne,  dyskoteki,  ogniska    i  inne  rozrywki  na  wyjazdach  sprzyjają 

dobrej zabawie oczywiście zakrapianej alkoholem. Bo jak wypoczywać na wyspach greckich i 

nie  spróbować  zimnych  drinków  podawanych  przez  przystojnych  barmanów  lub  barmanki. 

Jednak nadmierne spożywanie alkoholu powoduje często różnego rodzaju awantury nie tylko 

między uczestnikami grupy, ale też i z ludnością miejscową. 

 W  takich  wypadkach  ingerencja  pilota  jest  nie  unikniona  wręcz  konieczna.  

Musi  on  zrobić  wszystko,  aby  zapobiec  bardziej  drastycznym  ekscesom  co  nawet  może 

doprowadzić  do  tragedii.  Dlatego  też  pilot  działa  według  własnego  uznania  

i  wykorzystuje  w  miarę  możliwości  własne  środki.  Zazwyczaj  pilot  stara  się  rozwiązać  taką 

kwestię  samodzielnie  bez  pomocy  miejscowych  władz,  natomiast  korzysta  z  pomocy 

zdyscyplinowanych turystów. Jeżeli sytuacja nabiera większego obrotu i może nosić znamiona 

przestępstwa  lub  zagraża  bezpieczeństwu  innym  uczestnikom  grupy  pilot  powinien 

zawiadomić  policję.  W  najbardziej  skrajnym  przypadku  jakim  jest  zatrzymanie  uczestnika  na 

dłużej  przez  policję pilot  musi  powiadomić  o  zaistniałym  fakcie  polską  placówkę  konsularną. 

Wówczas  podaje  przyczyny  zatrzymania  i  szczegółowo  okoliczności  tego  stanu  rzeczy.

  

background image

14 

 

W wielu trudnych sytuacjach konsul może udzielić skutecznej pomocy. Podjęcie przez konsula 

interwencji  możliwe  jest  jednak  dopiero  po  uzyskaniu  przez  niego  informacji  

o zaistniałym zdarzeniu.  W takich przypadkach pilot przybiera rolę tłumacza i jest obecny przy 

przesłuchaniu. 

Niestabilna  sytuacja  w  niektórych  regionach  świata,  trwające  konflikty,  zagrożenia 

atakami  terrorystycznymi  oraz  często  popełniane  przestępstwa  z  użyciem  broni  palnej  

i  materiałów  wybuchowych,  przemawiają  dziś  za  przemyślanym  i  ostrożnym  planowaniem 

wszelkiego rodzaju wyjazdów zagranicznych. Nawet najlepszy pilot wycieczek współpracujący 

z  najbardziej  renomowanym  biurem  podróży  nie  jest  w  stanie  przewidzieć  różnorodnych 

zdarzeń ani tym bardziej zapewnić największego bezpieczeństwa.  Stara się to robić w miarę 

swoich możliwości i okoliczności. 

 
6. Kłopoty zdrowotne podróżnych. 
 
 

Wojaże  turystyczne  bardzo  często  pojmowane  są  tylko  i  wyłącznie  jako  sama 

przyjemność, nowo poznane osoby, nowe miejsca i przede wszystkim wypoczynek wśród palm 

na piaszczystych plażach z opalającym na brązowo słońcem. 

 Jednak w czasie takiego relaksu  warto pamiętać, iż wyjazdy urlopowe niosą ze sobą pewne 

zagrożenia zdrowia, a w szczególnych przypadkach i życia.  

 

Ryzyko,  na  jakie  narażone  są  osoby  podróżujące  zależy  od  kierunku  podróży,  

jej  warunków  oraz  długości  pobytu.  Są  pewne  strefy,  jak  tropik  czy  subtropik,  

gdzie  klimat  jest  trudny,  a  standardy  zdrowotne  pozostawiają  wiele  do  życzenia.  

Należy  podkreślić,  że  w  każdym  przypadku  podróżujący  jest  odpowiedzialny  

za  właściwe  przygotowanie  siebie.  Jednakże  z  tym  przyszykowaniem  pod  względem 

zdrowotnym  u  turystów  bywa  różnie,  jedni  takie  kwestie  traktują  poważnie,  natomiast  inni 

bagatelizują je sobie. 

  

Wszelako  nikt  nie  jest  jasnowidzem  i  nie  umie  przewidzieć,  co  może  mu  

się  przytrafić  podczas  urlopu.  W  rankingu  wakacyjnych  dolegliwości  przodują  otarcia, 

oparzenia  słoneczne  i  zatrucia  pokarmowe.  Pilot  musi  to  uwzględnić  wybierając  

się w podróż i odpowiednio przygotować swoją apteczkę, towarzyszącą mu wszędzie. Bowiem 

to  on  przeszedł  kurs  pierwszej  pomocy  i  w  przypadku  jakiegokolwiek  kłopotu  zdrowotnego 

swojego  uczestnika  jest  obowiązany  mu  jej  udzielić.  Oczywistą  sprawą  jest,  iż  pilot  jadący  z 

grupą jest zapoznany z zagrożeniami czyhającymi na podróżnych w miejscach docelowych, a w 

związku  z  tym  wie  jak  się  przed  nimi  chronić,  o  czym  uprzedza  swoich  podopiecznych. 

background image

15 

 

Niektórym 

dolegliwościom 

nie 

da 

się 

wcześniej 

zapobiec. 

Występują 

nagle 

 w momencie pogorszenia się warunków 

 sanitarno-higienicznych czy też w przypadku nadmiernego wysiłku bądź nieregularnego snu. 

Często  jest  tak,  że  pilot  musi  reagować  natychmiast  na  różnorakie  przypadłości,  czasem  

w trudnych warunkach podróży. 

  

Najczęstszym  problemem  zdrowotnym  dopadającym  podróżnych  wszędzie  i  bez 

względu  na  wiek  jest  choroba  lokomocyjna.  W  samochodzie,  samolocie  czy  na  pokładzie 

statku  może  objawić  się  lekkim  bólem  głowy,  bladością,  potami,  nudnościami  i  wymiotami.  

I chociaż bardziej predysponowane są dzieci, a dorośli uważają, że ich nie dotyczy, powinni być 

przygotowani  na  zmagania  z  nią,  np.  w  czasie  pierwszego  w  życiu  lotu  samolotem.  

Tej przykrej dolegliwości, kiedy rozwinie się na dobre (wymioty) zatrzymać niestety nie można.  

Jej kres zbiega się z reguły z końcem podroży, sprawiając, że podróżny wysiada ze środka 

lokomocji wyczerpany i nie mający ochoty na żadne z czekających rozrywek Oczywiście pilot 

na początku wyjazdu powinien zasięgnąć opinii, czy ktoś z uczestników ma skłonności do tego 

typu przypadłości. Dzięki temu pilot może zapobiec takiej przykrej sytuacji poprzez 

uprzedzenie turystów przed wyruszeniem w drogę o zażyciu leków przeciw tej dolegliwości. 

Jednak, gdy dopadnie kogoś podczas jazdy pilot powinien podać takiej osobie woreczek,  

a jeśli istnieje możliwość zrobienia chwilowego postoju to powinien to uczynić w celu 

zaczerpnięcia świeżego powietrza przez chorego. Nie jest to poważna dolegliwość zagrażająca 

życiu, ale często z nią piloci się spotykają podczas wyjazdu.  

Dlatego najważniejszą rzeczą w takich okolicznościach jest profilaktyka. 

 

Degustowanie nieznanych i zachęcająco wyglądających potraw w innych krajach to 

niewątpliwa przyjemność, a tym samym przyczyna innej przypadłości podróżnych. Spożywanie 

posiłków w restauracjach hoteli i domów wczasowych  

w kraju to też przyjemność po wielomiesięcznym kucharzeniu we własnej kuchni.  

Do tego dochodzą inne - przekąski na plaży czy deptakach.  

To, co jemy i pijemy w czasie urlopu, może stać się przyczyną biegunki oraz zatruć 

pokarmowych, które odbierają chęci do wszystkiego. Jej powodem jest zazwyczaj 

zanieczyszczenie wody i pożywienia bakteriami, pierwotniakami bądź pasożytami. 

Przyczynami tego stanu chorobowego mogą być także zmiana sposobu odżywiania  

( inna kuchnia), nadmierne napięcie nerwowe czy też kąpiel w zanieczyszczonej wodzie  

( przypadkowe połknięcie wody). Cóż zrobić z tak uciążliwą dolegliwością?  

W takim przypadku pilot powinien udostępnić z swojej apteczki lek z elektrolitami  

background image

16 

 

np.  gastrolit  czy  węgiel  medyczny.  Dobrze  jest  także  zastosować  krótkotrwałą  dietkę  oraz 

spożywać dużą ilość napojów (herbaty czy wody przegotowanej z sokiem) w celu uzupełnienia 

niedoboru  płynu  w  organizmie.  W  momencie  poważniejszych  zatruć  pokarmowych  z 

towarzyszącą  wysoką  temperaturą  ciała  (powyżej  38

0

C)  oraz  z  pojawieniem  się  objawów 

odwodnienia pilot powinien niezwłocznie poszukać pomocy lekarskiej, ponieważ takie objawy 

wymagają przyjęcia przez chorego antybiotyków oraz dożylnie płynów. Ponadto obowiązkiem 

pilota jest pomoc w dotarciu do służby zdrowia przez  uczestnika wyjazdu a także związana z 

tym  rola  tłumacza  jaką  będzie  spełniał  w  wypadku  podróży  zagranicznych,  które  preferuje 

większość osób. 

 

 Co  roku  powiększa  się  oferta  biur  podróży  kuszących  różnorodnymi  formami 

spędzania wolnego czasu, w najbardziej nawet egzotycznych miejscach. 

 Co  roku  też  większa  liczba  Polaków  wybiera  i  spędza  wakacje  za  granicą  zwłaszcza  

w  krajach  o  gorącym  klimacie.  Zmiana  strefy  klimatycznej  także  niesie  ze  sobą  zagrożenia 

zdrowotne, szczególnie dla osób przesadnie korzystających ze słońca, ale także dla tych którzy 

w  odpowiedni  sposób  przebywają  w  miejscach  nasłonecznionych.  Oczywiście  takim  stanom 

rzeczy  pilot  stara  się  zapobiegać  poprzez  wcześniejsze  ostrzeganie  podróżnych  

o  stosowaniu  różnego  rodzaju  kremów  ochronnych  podczas  opalania,  noszenia  nakrycia 

głowy,  unikania  promieni  słonecznych  w  godzinach  południowych  czy  też  spożywania  dużej 

ilości napojów. Jednak turysta będący na wypoczynku pod wpływem emocji pomija wszelkie 

ostrzeżenia, a czasem wydaje mu się iż wszystko wie lepiej i informacje pilota lekceważy.  

 

Z takich też powodów dochodzi do zagrożenia zdrowia i życia spowodowanych wysoką 

temperaturą  otoczenia  i  dużą  wilgotnością  powietrza  tak  zwanego  udarem  cieplnym.  Pilot 

powinien  od  razu  rozpoznać  tę  dolegliwość,  gdyż  objawia  się  ona  ogólnym  osłabieniem, 

uczuciem  pragnienia  a  przede  wszystkim  suchą,  zaczerwienioną  i  gorącą  skórą  oraz  rosnącą 

temperaturą  ciała  (do  42

0

C  ).  Mogą  też  wystąpić  zaburzenia  oddychania  wraz  z  utratą 

przytomności.  Po  ustaleniu  dolegliwości  pilot  musi  udzielić  pierwszej  pomocy 

poszkodowanemu,  polegającej  na  przeniesieniu  go  w  miejsce  chłodne,  przewiewne  

i sprawdzeniu czynności życiowych. Następnie należy ułożyć przytomnego w pozycji półleżącej 

i trzeba obniżyć temperaturę ciała chorego. Zazwyczaj stosuje się zimne, mokre oraz spryskuje 

ciało zimną wodą. Po udzieleniu pierwszej  pomocy poszkodowanemu pilot powinien wezwać 

pogotowie ratunkowe. 

 

Innym  skutkiem  bagatelizowania  promieni  słonecznych  w  krajach  gorących  jest 

porażenie  słoneczne  powstałe  w  wyniku  nadmiernego  nasłonecznienia  karku  i  głowy, 

prowadząc do przekrwienia opon mózgowych i mózgu. Turysta z tym schorzeniem będzie miał 

background image

17 

 

gorącą  skórę  twarzy  kontrastującą  z  zimną  i  bladą  skorą  innych  okolic  ciała,  a  przy  tym    ból 

głowy  i  wymioty.  W  takiej  sytuacji  pilot  stara  się  umieścić  poszkodowanego  w  miejscu 

zacienionym i chłodnym oraz schładza głowę zimnymi wilgotnym kompresem. Ponadto musi 

okryć ciało chorego aż po samą szyję i wzywa opiekę lekarską. 

 

Związane z powyżej opisanymi problemami zdrowotnymi są także często występujące 

omdlenia  cieplne  wśród  turystów.  Jest  to  spowodowane  przemieszczeniem  krwi  do 

rozszerzonych  naczyń  skórnych  co  powoduje  zmniejszenie  dopływu  krwi  do  mózgu,  a  tym 

samym  chwilowe  jego  niedotlenienie.  W  przypadku  omdlenia  pilot  powinien  przemieścić 

omdlałego w chłodne i zacienione miejsce i co jest bardzo ważne unieść jego kończyny dolne 

do góry w celu wyrównania zaburzeń krążenia. 

 Po  odzyskaniu  świadomości  można  podać  turyście  coś  chłodnego  do  picia.  

Jeżeli jednak omdlałej osobie nie powraca świadomość pilot powinien wezwać jak najszybciej 

pomoc medyczną. We wszystkich dotychczas opisanych przypadkach problemów zdrowotnych 

podróżnych  rola  pilota  sprowadza  się  do  ratownika  medycznego  udzielającego  pierwszej 

pomocy  w  nagłych  schorzeniach.  Należy  jednak  pamiętać  iż  kraje  gorące  to  nie  tylko 

dolegliwości  powodowane  zmianą  temperatury  powietrza  czy  słońcem,  to  także  choroby 

przenoszone przez owady i insekty. 

 

 Coraz  popularniejsze  stają  się  wyprawy  do  krajów  niezwykle  odległych  

i niezwykle egzotycznych. Afryka, Ameryka Południowa czy południowo-wschodnia Azja kuszą 

obietnicami 

przygody 

zupełnie 

nietkniętych 

cywilizacją 

miejscach.  

Safari,  wędrówki  przez  amazońską  dżunglę,  nurkowanie  przy  rafie  koralowej  oraz  inne 

propozycje  wypraw  połączonych  ze  sportami  ekstremalnymi,  zyskują  coraz  większe 

powodzenie.  Takie  wyjazdy  łączą  się  jednak  nie  tylko  z  ryzykiem  jakie  niosą  ze  sobą 

potencjalnie  niebezpieczne  zajęcia.  Tropiki  to  również  choroby  tropikalne  -  w  tym  te 

najgroźniejsze, doprowadzające do śmierci lub trwałego okaleczenia. 

 Najczęstszą chorobą, na jaką zapadają turyści w tropikach jest malaria. Niestety, do tej pory 

nie opracowano jeszcze szczepionki na tę groźną, przenoszona przez owady chorobę. Jedynym 

sposobem uchronienia się przed nią jest stosowanie środków odstraszających owady, których 

pilot na taki wyjazd zabiera znacznie więcej niż zazwyczaj. Ponadto znów najważniejsze jest 

tutaj zapobieganie, czyli pilot powinien uprzedzić grupę o zachowaniu rygorystycznych zasad 

higieny, o noszeniu ubrań zakrywających ciało i stosowaniu środków owadobójczych. Malaria 

jest chorobą ciężką a jej powikłania grożą śmiercią. Rzadziej spotykane choć groźniejsze są 

różnego rodzaju gorączki. W ostatnich latach kilka osób rocznie przyjeżdżało z Afryki 

zarażonych gorączką Denga - przenoszoną przez komary chorobą wirusową, która powoduje 

background image

18 

 

m.in. spadek krzepliwości krwi, co doprowadza do silnych krwotoków, a więc grozi śmiercią. 

W jaki sposób pilot powinien zachować się  

w sytuacji zachorowania uczestnika grupy na jedną z powyżej opisanych chorób? 

 

Po pierwsze żadnych objaw  i pogorszenia stanu zdrowia przez podróżnego nie można 

bagatelizować tylko w miarę swoich możliwości udzielić pierwszej pomocy,  

a następnie udać się z chorym do najbliższego punktu pomocy medycznej lub wezwać lekarza. 

To on wówczas zadecyduje o dalszej ewentualnej hospitalizacji oraz wyda odpowiednie 

zalecenia. Ważną kwestią o której należy pamiętać to rachunek za usługi medyczne, jeżeli nie 

jest zbyt wysoki (do kwoty określonej w polisie) jego uregulowanie należy do turysty.  

Z  pewnością  zwrot  tych  kosztów  otrzymuje  po  powrocie  do  kraju  na  podstawie  uzyskanej 

faktury  za  wizytę  u  lekarza.  W  pozostałych  przypadkach  do  kwoty  gwarantowanej 

ubezpieczyciel.  Nie  jest    to  trudne  w  przypadku  lekkich  dolegliwości  zdrowotnych  typu 

zatrucia pokarmowe, biegunka czy choroba lokomocyjna. 

  

Sytuacja znacznie komplikuje się w momencie nagłej ciężkiej choroby. Zazwyczaj bywa 

tak,  że  zgodnie  z  diagnozą  lekarską  chory  nie  może  dalej  uczestniczyć  w  podróży  lecz  musi 

pozostać w szpitalu. Wtedy to na pilocie spoczywa obowiązek zabezpieczenia bagażu chorego 

i pozostawienie go w szpitalu.  

W  związku  z  tym,  że  każdy  uczestnik  wyjazdu  grupowego  posiada  obowiązkowa  polisę 

ubezpieczeniową  KL  i  NNW  trzeba  skontaktować  się  z  ubezpieczycielem  i  ustalić  

czy stan chorego umożliwia transport lotniczy do kraju.  W większości takich przypadków jest 

to najczęściej wybierany sposób transportu chorego przez ubezpieczyciela.  

 

W przypadku wycieczki objazdowej, gdy chory pozostaje w szpitalu, a grupa wyrusza w 

dalszą drogę, pilot powinien zawiadomić placówkę konsularno-dyplomatyczną, organizatora 

oraz osobę współpracującą z nim na terenie danego kraju.   

 

Decyzja  o  pobycie  w  szpitalu  na  terenie    obcego  kraju  bywa  straszna  dla  turysty 

dlatego  też  w  skrajnych  przypadkach  nie  wyraża  zgody  na  leczenie  szpitalne  

i  kontynuuje  dalej  podróż.  Oczywiście  ma  takie  prawo,  ale  wtedy  pilot  musi  otrzymać 

oświadczenie  chorego  iż  przejmuje  on  całą  odpowiedzialność  za  następstwa  swojej  decyzji. 

Jest to bardzo ważne dla pilota w przypadku śmierci chorego. 

  

Podróżowanie  po  krajach  o  odmiennych  warunkach  geograficznych,  kulturowych, 

społeczno  -  gospodarczych  oraz  zróżnicowanych  standardach  sanitarnohigienicznych  może 

wiązać  się  z  potencjalnym  zagrożeniem  dla  zdrowia.   Znajomość  i  przestrzeganie 

podstawowych  zaleceń  pilota  wycieczek,  dotyczących  np.  sposobów  korzystania  

background image

19 

 

z bezpiecznej wody i żywności, aklimatyzacji do zmienionych warunków środowiska ogranicza 

ryzyko zachorowania w czasie podróży lub po powrocie do kraju. 

 

Spragnieni  czystej,  błękitnej  wody,  złotego  piasku  i  zupełnie  nowych  wrażeń 

wyruszamy  niemal  we  wszystkie  miejsca  świata  licząc  na  wspaniałe  przygody,  

a  już  na  pewno  -  na  beztroski  odpoczynek  od  codziennej  szarości  życia.  Chcemy  zapomnieć  

o  wszystkich  zmartwieniach  i  w  zupełnie  nowym  otoczeniu,  wśród  nieznanych  zabytków  

i  egzotycznej  przyrody  naładować  akumulatory  i  nabrać  sił  do  pracy,  czy  nauki.  

Niestety,  nawet  na  najpiękniejszych  plażach,  czy  w  najbardziej  ekskluzywnych  hotelach  nasz 

odpoczynek a nawet zdrowie i bezpieczeństwo mogą zostać zagrożone.  

Wielu  przykrych  sytuacji  da  się  jednak  uniknąć,  jeśli  turyści  będą  stosować  się  do  zaleceń 

pilota grupy. 

 

7. Postępowanie  pilota w przypadku zgonu uczestnika imprezy turystycznej. 
 
 

W  turystyce  jak  i  w  każdej  innej  dziedzinie  mogą  zdarzyć  się  różne  sytuacje.  

Wyjazd turystyczny to miło spędzony czas przez uczestników, niezapomniane dla nich chwile, 

czasami odrobina stresu. W takich momentach praca dla pilota jest przyjemnością,  

a nawet w pewnym sensie odpoczynkiem od  codziennej rutyny. 

  

Któż nie chciałby mieć tylko takich spokojnych wyjazdów, jednakże to marzenie które 

rzadko  się  spełnia  w  turystyce.  Życie  to  nie  bajka  i  zawsze  znajdzie  się  coś  co  zakłócić  może 

najlepiej zapowiadającą się imprezę turystyczną. Oprócz tych różnych zdarzeń, omówionych w 

poprzednich  podrozdziałach,  nie  można  ominąć  ani  wyeliminować  sytuacji  tragicznej,  która 

wstrząsa całą grupą, czyli zgonu turysty. 

 

Jest  ona  chyba  najgorszym  wydarzeniem  jakie  może  spotkać  pilota  w  czasie  obsługi 

imprezy  turystycznej.  Bywa  też  tak,  iż  piloci,    którzy  znaleźli  się  kilkakrotnie  w  takich 

okolicznościach  rezygnują  całkowicie  z  pilotażu  wycieczek.  Zazwyczaj  są  to  osoby  

o słabej psychice, w której pozostaje duży ślad po takich przeżyciach i nie chcą wracać już do 

tego zawodu. Całe szczęście, że zgony nie mają miejsca nagminnie. 

 

Niemniej jednak nie można wykluczyć takiego przypadku, gdyż może się w nim znaleźć 

każdy pilot jadący z grupą na wycieczkę. Dlatego też trzeba umieć odpowiedzieć sobie na 

jedno ważne pytanie: Co zrobić w momencie śmierci turysty? 

 

Przede wszystkim nie można panikować lecz racjonalnie pomyśleć i dokonać 

podstawowych czynności. 

 Po pierwsze trzeba wezwać pogotowie ratunkowe i uzyskać od lekarza akt zgonu, który należy 

kilkakrotnie  skserować  oraz  dostać  na  piśmie  stwierdzenie  o  przyczynie  śmierci.    Jeżeli  są 

background image

20 

 

wątpliwości,  iż  śmierć  nastąpiła  w  sposób  naturalny  trzeba  natychmiast  wezwać  policję  na 

miejsce zdarzenia. 

Ważną sprawą jest zabezpieczenie przez pilota rzeczy wartościowych i dokumentów jakie miał 

przy  sobie  zmarły.  Jeśli  nie  ma  takiej  możliwości  należy  sporządzić  opis  tych  przedmiotów  i 

dokumentów. Najlepiej jest  wówczas zrobić zdjęcie tych rzeczy.  

Pilot musi także zanotować dokładnie nazwę i pełny adres dokąd przewieziono ciało denata. 

Zapewne  uczestnik  wyjazdu  mieszkał    w  pokoju  hotelowym  z  współmieszkańcem,  dlatego 

należy go powiadomić o zaistniałym fakcie. 

Dobrze  jest  jeśli  jest  to  rodzina  turysty,  gdyż  wówczas  rzeczami  zmarłego  zajmuje  się  ona  

i nie ma z nimi większego problemu. W przypadku, gdy turysta miał zakwaterowanie z obcą 

osobą,  trzeba  dokonać  spisu  z  natury  wszystkich    rzeczy  znajdujących  się  w  pokoju,  który 

zajmował.  

 W takim spisie bierze udział: 

a)

 

pilot, koordynujący przebieg tej akcji; 

b)

 

współmieszkaniec,  który  ustala  właściciela  rzeczy  znajdujących  się  w  pokoju  poprzez 

przypuszczenie,  że  rzeczy  nie  będące  jego  własnością  ani  też  nie  należą  do  hotelu, 

stanowią własność zmarłego; 

c)

 

dwie  osoby  z  grupy,  z  których  jedna  sporządza  spis  natomiast  druga  zajmuje  się 

pakowaniem do walizek rzeczy zmarłego; 

d)

 

pracownik hotelu, którego zadaniem jest rozpoznawanie przedmiotów należących do 

hotelu. 

Jest on sporządzany zazwyczaj w czterech egzemplarzach, z których jeden jest dla rodziny 

zmarłego, drugi pozostaje z rzeczami denata, trzeci dostaje współmieszkaniec  

i czwarty oczywiście pozostaje w posiadaniu pilota. 

 Sporządzając  taki  spis  trzeba  szczegółowo  sprawdzać  wszystkie  możliwe  miejsca,  gdzie 

mogłyby znajdować się rzeczy, gdyż turyści są tak pomysłowi i ukrywają swoje rzeczy nawet w 

najmniej oczekiwanych punktach ( np. pod materacem, w łóżku itp. ) 

Po wykonaniu tych czynności należy zawiadomić ambasadę lub konsulat oraz biuro podroży w 

kraju o śmierci uczestnika grupy, które skontaktuje się z jego rodziną. 

Nie można zapomnieć, aby powiadomić o zgonie turysty ubezpieczyciela zajmującego się m.in. 

transportem zwłok do kraju. 

 

O  rzeczach  zmarłego  decyduje  jego  rodzina,  dlatego  do  czasu  podjęcia  przez  nią 

odpowiedniej  decyzji  w  sprawie  ceremonii  pogrzebowej,  pozostają  one  w  konsulacie  bądź 

ambasadzie. 

background image

21 

 

 

8, Pilot w sytuacjach  XXI wieku-terroryzm i epidemia. 
 
 
 

Terroryzm  jest  stary  jak  świat,  bodaj  tak  stary  jak  wojna.  Ale  pierwsze  lata  nowego 

tysiąclecia  każą  nam  inaczej  patrzeć  na  oba  te  zjawiska.  Jakiś  czas    temu  staraliśmy  się 

zdiagnozować  nowe  oblicze  wojny,  dziś  chcemy  się  przyjrzeć  nieznanej  dotąd  twarzy 

terroryzmu globalnego. 

 

Jeszcze kilka lat temu było oczywiste, które kraje są "bezpieczne", a w których można 

stać się ofiarą terrorystów. Teraz nic nie jest już pewne.  

Po  zamachach  w  Nowym  Jorku,  Madrycie  i  Londynie  okazało  się  że  problem  terrorystów 

dotyczy  wszystkich.  Przez  ostatnie  lata  kilkakrotnie  uderzali  oni  w  typowo  turystycznych 

regionach -  Egipt, ostatnio w Turcji. Każdy z nas może stać się ofiarą terrorystów - taka jest 

smutna prawda. 

 

 

Zamachy  bombowe  oraz  groźba  stania  się  obiektem  takiego  zamachu  to  okrutna 

rzeczywistość  dzisiejszego  świata.  Wśród  wszystkich  ofiar  zamachów  terrorystycznych,  95% 

stanowią  ofiary  zamachów  bombowych  w  tym  coraz  częściej  turyści  wypoczywający  

w kurortach . Społeczeństwa stają się coraz bardziej świadome tych aktów przemocy, które są 

popełniane  przez  cyniczny  i  niekiedy  szalony  element  naszej  populacji  poprzez  nielegalne 

użycie materiałów wybuchowych.  

Z wystąpieniem takiej sytuacji powinni utożsamiać się jednak najbardziej piloci wycieczek. To 

oni  w  pierwszeństwie  mają  zapewnić  bezpieczeństwo  grupie  i  udzielić  pomocy.  

Tylko cóż począć w przypadku wystąpienia zamachu terrorystycznego? Odpowiedź  wcale nie 

jest to taka prosta  jakby się wydawało. 

 

Wystarczy  przypomnieć  chociażby  takie  zamachy  jak  Oklahoma  City,  wyspa  Bali.  

Za  ochronę  życia  i  mienia  odpowiadają  instytucje  dozoru  prawa,  jednakże  nie  można 

całkowicie  czynić  je  za  to  odpowiedzialnymi.  Do  momentu  przybycia  odpowiednich  służb  to 

pilot  musi  włożyć  swój  udział  do  zapewnienia  bezpieczeństwa  uczestnikom  grupy.  

 

Do  najczęściej  spotykanych  ataków  terrorystycznych  jest  zamach  bombowy.  

I ten rodzaj ataku może zaskoczyć pilota i grupę na wyjeździe. Jeżeli dojdzie do takiej sytuacji 

to    przede  wszystkim  pilot  nie  powinien  dopuścić  do  paniki  wśród  turystów,  poza  tym 

powinien  podjąć  ewakuację  grupy  z  miejsca  wybuchu  do  bezpieczniejszego  obiektu. 

Prowadzenie 

ewakuacji 

jest 

jednym 

poważniejszych 

zadań 

stosowanych  

w ochronie życia i zdrowia ludzi. 

background image

22 

 

Podjęcie  decyzji  o  przeprowadzeniu  ewakuacji  jest  trudne  i  musi  je  poprzedzić  gruntowna 

analiza  sytuacji.  Ewakuacja  musi  być  uzasadniona,  gdyż  tylko  wtedy  można  liczyć  na 

współpracę 

ewakuowanymi. 

Nie 

można 

jej 

prowadzić 

tylko 

na 

wieść  

o  zagrożeniu,  np.  telefon,  że  w  budynku,  gdzie  znajduje  się  grupa  jest  bomba.  

Również  ewakuowani  nie  widząc  realnego  zagrożenia  nie  będą  chcieli  w  sposób 

zorganizowany  opuszczać  placówki.  Decyzję  o  ewakuacji  pilot  podejmuje  tylko  wtedy,  gdy 

zaistnieje realne zagrożenie. Podstawowym obowiązkiem pilota w tej sytuacji jest ulokowanie 

wszystkich  podróżnych  w  bezpiecznym  miejscu  i  sprawdzenie  czy  nikomu  nic  się  nie  stało. 

Jeżeli  któryś  z  uczestników  został  ranny  pilot  udziela  mu  pierwszej  pomocy,  a  następnie 

wzywa pogotowie ratunkowe. Po rozeznaniu się w sytuacji pilot z grupą wraca do hotelu jeżeli 

nie  ma  żadnych  przeciwwskazań  bądź  przenosi  się  do  obiektu  zastępczego.  

Jedno  jest  oczywiste  pilot  swoim  działaniem  ma  udzielić  wszelkiej  niezbędnej  pomocy 

uczestnikom. Trzeba sobie uświadomić, że nawet w odległym miejscu pilot przebywając tylko i 

wyłącznie 

grupą 

tak 

naprawdę 

nie 

pozostaje 

sam 

działaniu.  

Są  przecież  odpowiednie  władze  udzielające  jakichkolwiek  wskazówek  i  pomagające   

w  takich  sytuacjach  i    na  pewno  pilot  zawsze  musi  się  bezwzględnie  podporządkować 

poleceniom takich służb porządkowych. 

 

Drugą  po  terroryzmie  sytuacją  mogącą  przytrafić  się  pilotowi  i  grupie  jest  epidemia  

w  obcym  kraju.    Trzeba  wiedzieć,  że  jest  to  masowe  szerzenie  się  określonej  choroby, 

zwłaszcza  zakaźnej  w  zbiorowisku  ludzkim  w  określonym  czasie  na  obszarze,  na  którym 

choroba    o  tym  samym  nasileniu  w  poprzednich  latach  nie  występowała.  Stanowi  ona  duże 

zagrożenie  dla  zdrowia  i  życia  człowieka.  Bakterie  chorobotwórcze  mogą  przedostać  się  do 

organizmu  poprzez  spożycie  zakażonej  żywności,  wody  bądź  wdychaniem  powietrza  

w którym mogą być rozpylone niebezpieczne mikroby.  

 

Trzeba  sobie  uświadomić  jedną  ważną  sprawę,  że  każde  podjęte  decyzje  przez  pilota  

i  jego  postępowanie  w  takim  przypadku  zależą  przede  wszystkim  od  okoliczności  jego 

wystąpienia.   

 

Należy  podkreślić,  że  w  momencie  jakichkolwiek  wiadomości  napływających  

z  środków  masowego  przekazu  o  możliwości  wystąpienia  epidemii,  w  kraju  do  którego 

wyrusza  grupa,  organizator  turystyki  powinien  zasięgnąć  informacji  na  ten  temat.  W  chwili 

potwierdzenia tych sygnałów wyjazd zazwyczaj nie dochodzi do skutku.  

Sytuacja komplikuje się o wiele bardziej jeżeli pilot wyrusza z grupą w podróż i w trakcie jej 

trwania dowiaduje się o możliwości wystąpienia epidemii w kraju do którego zmierzają. 

background image

23 

 

Najważniejsze  w  takim  momencie  jest zminimalizowanie  paniki  wśród  uczestników  wyjazdu. 

Ponadto  pilot  w  takiej  sprawie  musi  uzgodnić  z  organizatorem  turystyki  czy  możliwe  jest 

kontynuowanie podróży do miejsca docelowego czy też nie.  

Jeśli  nie  ma  takiej  możliwości  zazwyczaj  program  takiej  imprezy  zostaje  zmieniony  w  takim 

stopniu, aby nie narażać grupy na niebezpieczeństwo zdrowia a nawet życia. Oczywiście jeżeli 

grupa mimo wystąpienia tego typu ryzyka chce kontynuować podróż ma takie prawo lecz musi 

pilotowi podpisać oświadczenie o swojej decyzji. 

Najgorszą  kwestią  w  takim  zdarzeniu  jest  objęcie  grupy  kwarantanną  na  terytorium  obcego 

kraju.  Wówczas  to  pilot  koniecznie  musi  poinformować  organizatora  turystyki  o  zaistniałej 

sytuacji, który wyda odpowiednie zlecenie odnośnie do  kosztów utrzymania grupy.  

Oprócz tego pilot zawiadamia polską placówkę konsularną, która wyda stosowne zalecenia. 

 

Trudno jest podać tryb postępowania pilota w sytuacjach opisanych powyżej, gdyż jest 

ono uzależnione przede wszystkim od okoliczności wystąpienia zdarzenia.  Dlatego tym będzie 

w większości przypadków kierował się pilot. 

  

9. Pilot w obliczu bankructwa biura podróży. 

 

 

W gospodarce rynkowej naturalną  rzeczą jest, że nie wszystkie przedsięwzięcia 

gospodarcze kończą się sukcesem. Czasami przedsiębiorcy, z uwagi na niemożliwość 

wywiązywania się ze swoich zobowiązań, zmuszeni są do ogłoszenia swojej upadłości. Reguła 

ta ma zastosowanie także wobec przedsiębiorców działających w branży turystycznej; co jakiś 

czas słyszymy o upadłości biur podróży- touroperatorów,  co nierzadko spotyka się  

z komentarzem, że jest to jedynie ucieczka przed zobowiązaniami. 

Jest to bardzo przykra sytuacja, ale coraz bardziej spotykana w branży turystycznej.  

Nie tylko klienci wykupujący sobie imprezy turystyczne powinni bacznie zwracać uwagę na 

biuro podróży, z którym zawierają umowę, ale także piloci wycieczek z jakim touroperatorem 

współpracują. Lepiej pracować dla organizatora turystyki, wiedząc jaka jest jego kondycja 

finansowa, aby nie zostać zaskoczonym sytuacją upadłościową. Jednak czasem z pozoru 

dobrze prosperujące biuro podróży okazuje się bankrutem. Wtedy to zarówno dla grupy jak  

i pilota zaczyna się sytuacja nerwowa.  

Bo cóż ma począć niewinny pilot na którym skupia się agresja całej grupy?  

Najważniejsze w takim momencie jest ogromne opanowanie ze strony pilota, bo nerwy 

niczego nie załatwią wręcz przeciwnie mogą tylko zaszkodzić.  

background image

24 

 

Po pierwsze nawet w takiej sytuacji pilot ma obowiązek udzielenia  pomocy w jakimkolwiek 

zakresie uczestnikom wyjazdu. Jest to bardzo trudne, zwłaszcza jeżeli brakuje pieniędzy na 

uiszczenie opłat związanych z pobytem grupy w miejscu docelowym.  

Jedno jest pewne, że w takiej sytuacji powiadomione zostaje towarzystwo ubezpieczeniowe, 

w którym organizator turystyki miał wykupiona polisę ubezpieczeniową. Wówczas to 

uruchamiana zostaje cała procedura ubezpieczeniowa w celu sprowadzenia turystów do kraju. 

Jednak zanim wszelkie formalności zostaną dokonane w związku z tą kwestią, pilot 

zawiadamia polską placówkę konsularną. Ma ona obowiązek udzielenia pomocy pilotowi,  

a przede wszystkim poszkodowanym turystom. Bywa tak iż dokonuje ona pożyczki określonej 

sumy pieniędzy na dokonanie wpłat związanych z pobytem grupy w hotelu. 

Ponadto pilotowi nic innego nie pozostaje jak przeprosić grupę w imieniu biura podróży. 

 

Rozwiązywanie tego typu sytuacji nie należy do łatwych rzeczy, dlatego pilot powinien 

być bardzo odpornym na stres  

 

 

 

  

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

25 

 

 

ZAKOŃCZENIE I WNIOSKI 

 

 

Główną tezą tej pracy było wykazanie iż pilot w obsłudze imprezy turystycznej odgrywa 

bardzo  ważną  rolę  a  jego  profesjonalna  obsługa  w  znacznym  stopniu  wpływa  na  ocenę 

organizatora imprezy turystycznej.    

 

 Piloci  to  znaczący  w  skali  kraju  potencjał  kadry  zajmującej  się  bezpośrednią  obsługą 

turystów.  Aktualnie  zarejestrowanych  jest  według  danych  Ministerstwa  Gospodarki  i  Pracy 

ponad 10 tys. pilotów wycieczek. 

Praca  pilota  wycieczek  to  zajęcie  dla  osób  kreatywnych  i  lubiących  wyzwania.  Nie  wystarczy 

dobra  znajomość  historii  i  posiadanie  uprawnień  państwowych  do  obsługi  turystów. 

Potrzebna jest umiejętność sprzedawania swojej wiedzy, ciągłe dokształcanie się i wciąż nowe 

pomysły,  które  pozwolą  wyprzedzić  konkurentów.  Pilot  musi  być  otwarty  na  ludzi  i  ich 

potrzeby,  a  nade  wszystko  powinien  być  lubiany,  ponieważ  osoby  mające  trudności  

w  nawiązywaniu  właściwych  kontaktów  z  turystami  mogą  wpłynąć  na  negatywną  ocenę 

klientów  biura  podróży.  Niezbędna  jest  też  odpowiedzialność,  znajomość  geografii  i  kultury 

krajów,  do  których  pilotuje  wycieczki.  Dla  pilota  niezbędne  jest  posiadanie  wiedzy  

zabytkach, 

kulturze, 

historii 

odwiedzanych 

krajów, 

regionów 

czy 

miast.  

Pilot  powinien  także  umieć  działać  w  sytuacjach  awaryjnych  i  nadzwyczajnych  oraz,  co  jest 

niezwykle ważne w tej profesji - mieć coś z psychologa, żeby odczytać potrzeby uczestników 

imprezy 

turystycznej. 

Osoba 

pilota 

jego 

osobowość 

wraz  

z jakością jego pracy należą do najważniejszych elementów oferowanej imprezy i to właśnie 

on decyduje o sukcesie nie tylko imprezy, ale i biura podróży. 

W  związku  z  powyższym  pilot  musi  posiadać  wysokie  kwalifikacje  zarówno  teoretyczne  jak  

i  praktyczne.  To  on  jest  kojarzony  z  biurem,  dlatego  zatrudnianie  kiepskich  pilotów 

organizatorom  turystyki  się  nie  opłaca,  gdyż  może  on  zepsuć  nawet  najlepszą  imprezę 

turystyczną, a ponadto biuro straci klientów.  

 

Dlaczego profesjonalizm w obsłudze grup turystycznych jest tak ważny? 

 Otóż  w  dobie  rozwoju  gospodarki  turystycznej, która  nabiera  coraz to większego  znaczenia, 

ogromnie ważne jest profesjonalne przygotowanie kadr pracujących w tym sektorze.  

Jeszcze do niedawna w Polsce najważniejszym czynnikiem decydującym o zakupie była cena. 

Wygrywał ten, kto za takiej samej jakości usługę oferował najniższą cenę.  

Dziś  klienci  wymagają  więcej.  Są  gotowi  zapłacić  drożej  za  gwarancję  jakości  produktu  oraz 

profesjonalizm obsługi.  

background image

26 

 

 

Praca  pilota  ma  kluczowe  znaczenie  dla  oceny  jakości  usług  oferowanych  przez biuro 

podróży. Pilot jest przedstawicielem biura, z którym klienci przebywają przez cały czas trwania 

imprezy 

turystycznej. 

Od 

jego 

wiedzy 

geografii, 

historii, 

socjologii  

i  społeczności  lokalnych,  a  przede  wszystkim  od  osobowości  pilota,  umiejętności 

nawiązywania  kontaktów  interpersonalnych    zależy  zadowolenie  klienta  i  pełna  satysfakcja  

z konsumpcji usług.

 Profesjonalizm pracy pilota wynika zwłaszcza z rzetelnego przygotowania 

się  do  obsługi  imprezy  turystycznej  oraz  poznaje  się  poprzez  umiejętności  radzenia  sobie  w 

sytuacjach  nieprzewidzianych.  Bo  to  one    są  jednym  wielkim  sprawdzianem  dla  pilota  i 

stanowią o ocenie jego pracy.  

 

Pilot  wycieczek    zapewnia  wysoki  poziom  obsługi  turystów  poprzez    rozpoznawanie 

potrzeb i przewyższanie ich oczekiwań oraz rozwiązywanie ich problemów. Traktuje każdego 

uczestnika imprezy bardzo przyjaźnie, jest wrażliwy na jego potrzeby, umiejętnie je rozpoznaje 

i podejmuje aktywne działania w celu przewyższenia jego oczekiwań.  

Łatwo nawiązuje dobre relacje z członkami grupy. Szybki, energiczny i dynamiczny  

w działaniu pilot jest wizytówką biura podróży dla którego pracuje.  

To  dzięki  niemu  zadowoleni  klienci  wracają,  by  skorzystać  ponownie  z  usług  danego  biura. 

Ponadto praca pilota ma w końcowym efekcie przynieść pozytywną opinię dla biura.  

 

W dobie ogromnej konkurencji na rynku turystycznym ma to niesamowite znaczenie. 

Zwłaszcza w  momencie, gdy toczy się walka o klienta.  

Badania  potwierdzają  iż  dobrze  obsłużony  i  usatysfakcjonowany  turysta  przysparza  firmie 

czterech  nowych  klientów.  Jednak  stwierdzenie  to  ma  działanie  też  w  odwrotną  stronę. 

Niezadowolony i źle potraktowany klient rozgłosi negatywną opinię o biurze co zniechęci do 

kupna  jakiejkolwiek    imprezy  aż  ośmiu  innych  osób.    Innymi  słowy,  kadra  ta  ma  ogromny 

wpływ  na  budowanie  wizerunku  biura  i  jego  powodzenie  wśród  innych  biur  podróży. 

 

Pilotaż wycieczek to stosunkowo trudny biznes choć jak mówią przedstawiciele  

z  branży,  pozwala  połączyć  przyjemne  z  pożytecznym.  Dzięki  otwarciu  granic  

i  integracji  europejskiej  sukcesywnie  wzrasta  liczba  turystów  zarówno  przyjezdnych  jak  

i  wyjezdnych.  W  związku  z  tym  kadra  pilotów  wycieczek  musi  ciągle  się  dokształcać, 

wprowadzać  coraz  to  nowsze  metody  prowadzenia  grup  turystycznych  i  pracy  z  turystami.   

 

Jednak najważniejsze „w  tym  biznesie  jest  umiejętność  nawiązywania  kontaktów  

i przyciągnięcia klienta, ale przede wszystkim zatrzymania go jak najdłużej” – mówi Irena 

 Kowalczyk z Lublina zajmująca się pilotowaniem wycieczek i przewodnictwem.  

BIBLIOGRAFIA: 

 

background image

27 

 

1)

 

Ustawa o usługach turystycznych z dnia 29.08.1997r. 

2)

 

Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie pilotów i przewodników 

turystycznych z dnia 

3)

 

Kompendium pilota wycieczek  Z. Kruczek 

4)

 

Vademecum pilota grup turystycznych  G. Gołembski  Wydawnictwo Akademii 

Ekonomicznej w Poznaniu 

5)

 

„ Zawód z pasją” P. Hebda, J. Madejski 

6)

 

Internet: 

www.turystyka-ekspert.pl

,  

www.mgip.gov

www.it.pl