Chemia Analityczna I -

üZLF]HQLD&+&F 

Temat 6: MIARECZKOWANIE KOMPLEKSOMETRYCZNE 

 

1. W roztworze o pH=4,00 (logα

4

=–8,44) oblicz: 

a) [Ni

2+

@ MH*HOL DQDOLW\F]QH VW *HQLH QLNOX F

Ni

 wynosi 1,00×10

–3

 D FDáNRZLWH

DQDOLW\F]QHVW *HQLHQLHVNRPSOHNVRZDQHJR('7$,00×10

–6

 mol/dm

3

 (logK

NiY

= 

18,62), 

b) [Ca

2+

] w roztworze o c

Ca

=1,00×10

–3

 L VW *HQLX QLHVNRPSOHNVRZDQHJR ('7$

1,00×10

–6

 mol/dm

3

 (logK

CaY

= 10,70). 

(6,6×10

–8

 i 1,0×10

–3

 mol/dm

3

)

 

 
2. 

'R UR]WZRUX ]DZLHUDM FHJR  PROD &R

2+

 i 0,010 mola jonów Ba

2+

 dodano 

nadmiar ED

7$ UR]FLHF]RQR GR  FP

3

 L XVWDORQR S+  1DVW SQLH

VWZLHUG]RQR *H &R

2+

 ]RVWDá VNRPSOHNVRZDQ\ Z   2EOLF] Z MDNLP VWRSQLX

]RVWDáVNRPSOHNVRZDQ\%D

2+

ZW\FKZDUXQNDFK-DNLHE\áRVW *HQLHZROQ\FKMRQyZ

Ba

2+

 w roztworze? 

logK

MY

(Ba

2+

)=7,76  logK

MY

(Co

2+

)=16,31 α

4

=2,51x10

-11

 

(0,050 mol/dm

3

) 

 

3. 

2EOLF]QDMQL*V]HGRSXV]F]DOQHS+GODPLDUHF]NRZDQLD 

a) 1,00×10

–3

 M roztworu Ni

2+

 (dla pH=3,00 logα

4

=–10,60; dla pH=3,50  

logα

4

=–9,48), 

b) 1,00×10

–3

 M roztworu Ca

2+

 (dla pH=8,00 logα

4

=–2,27; dla pH=8,50  

logα

4

=–1,77), 

UR]WZRUHP ('7$ R VW *HQLX  PROGP

3

 )GDP\ DE\ UHDNFMD NRPSOHNVRZDQLD

QLNOX ]DV]áD Z  SU]\  QDGPLDU]H ('7$ =H Z]JO GX QD GX*H VW *HQLH

UR]WZRUX ('7$ PR*QD ]DQLHGEDü Z]URVW REM WRFL UR]WZRUX SRGF]DV
miareczkowania. 

(≈3,3 

i ≈8,3) 

 

4. 50,00 cm

3

 0,0100 M roztworu M

2+

 miareczkujemy 0,0100 M EDTA. Oblicz 

PLQLPDOQ GRSXV]F]DOQ ZDUWRü ZDUXQNRZHM VWDáHM WUZDáRFL .

MY’

) kompleksu 

MY

2–

=DNáDGDP\*HSRGRGDQLXFP

3

WLWUDQWXUHDNFMDMHVWNRPSOHWQDW]QFDá\

GRGDQ\ ('7$ MHVW Z NRPSOHNVLH L *GDP\ DE\ SR GRGDQLX QDVW SQ\FK  FP

3

 

ZHUVHQLDQXS0]PLHQLáRVL RMHGQRVWNL 

(5,0×10

10

) 

 

5. W 250 cm

3

  0 ('7$ R S+  UR]SXV]F]RQR  J Z JODQX

ZDSQLD,,2EOLF]]PLDQ S&DZW\PUR]WZRU]HVSRZRGRZDQSU]H]REQL*HQLHS+

GR]DNáDGDP\*HREM WRüUR]WZRUXQLHXOHJáD]PLDQLH 

logK

CaY

=10,70 α

4

(pH=10)=0,355 α

4

(pH=7,5)=1,66×10

–3

 

CaCO

3

–100,09 

(9,54→ 7,21)

 

 

6. 

-DN PDV  VWDáHJR ZHUVHQLDQX VRGX QDOH*\ GRGDü GR  FP

3

 roztworu CuCl

2

 o 

VW *HQLX  PROGP

3

 DE\ VW *HQLH ZROQ\FK MRQyZ &X

2+

 

Z\QRVLáR ×10

–6

 

mol/dm

3

? pH roztworu wynosi 2,00. 

log K

CuY

=18,80 logα

4

=–13,43 Na

2

H

2

Y×2H

2

O–372,10 

(38 g) 

 
7. 

-DN ]PLHQL VL  VW *HQLH UyZQRZDJRZH >&D

2+

@ MH*HOL GR  FP

3

 roztworu, w 

NWyU\P VW *HQLH DQDOLW\F]QH MRQyZ &D

2+

 L ('7$ Z\QRV] RGSRZLHGQLR  

mol/dm

3

 i 0,100 mol/dm

3

 GRGDQR  PPRO VROL 0Q,, S+ UR]WZRUX MHVW VWDáH L

wynosi 7,00. 
logK

CaY

=10,70 logK

MnY

=13,79 α

4

=4,81x10

-4

 

(1,0x10

-8

 →1,4 x10

-8

) 

 

8. Do 100,00 cm

3

 0,100 M roztworu soli wapnia dodano 380 cm

3

 0,120 M roztworu 

EDTA i, po ustaleniu wa

UWRFL S+  UR]FLHF]RQR UR]WZyU GR  FP

3

. 

2EOLF] ]PLDQ  S&D SR GRGDQLX GR RWU]\PDQHJR UR]WZRUX  J Z JODQX

ZDSQLD,,=PLDQ REM WRFLUR]WZRUXPR*QDSRPLQü 

log K

CaY

=10,70  logα

4

=–0,45  CaCO

3

–100,09 

(10,80 → 10,77) 

 

9. Zmieszano 50,0 cm

3

 0,0100 M roztworu NiCl

2

 i 50,00 cm

3

 0,100 M roztworu EDTA. 

2EOLF]VW *HQLDMRQyZ1L

2+

, Y

4–

 i NiY

2–

 w otrzymanym roztworze. 

logK

NiY 

=18,62 logα

4

=–10,60 (pH=3,00) 

(1,1×10

–9

; 1,1×10

–12

; 5,00×10

–3

) 

 

10. Do 100 cm

3

 0,0300 M roztworu Pb(NO

3

)

2

 dodano 100 cm

3

 roztworu EDTA o 

VW *HQLX2EOLF]VW *HQLDMRQyZ3E

2+

, Y

4-

 i PbY

2- 

 w otrzymanym roztworze o 

pH=4,00. 

logα

4

=-8,44  logK

PbY

=18,04 

(1,9x10

-6

; 7,0x10

-15

; 0,015 )

 

 

11. 

S+ UR]WZRUX ]DZLHUDMFHJR  PRO %D

2+

 i 0,0100 mol Pb

2+

 w 1,00 dm

3

, jest 

utrzymywane na poziomie

  :\ND* *H MH*HOL GR UR]WZRUX GRGDP\  PRO

('7$ WR PR*OLZH E G]LH UR]G]LHOHQLH REX NDWLRQyZ SU]H] Z\WUFHQLH EDUX Z
postaci BaSO

4

. 

pIr(BaSO

4

)=9,77  pIr(PbSO

4

)=7,78  logK

MY

(Ba

2+

)=7,76 

logK

MY

(Pb

2+

)=18,04  logα

4

=–3,32 

 

12. 

-DN PLQLPDOQ OLF]QRü VWDáHJR ZHUVHQLDQX VRGX QDOH*\ GRGDü GR  FP

3

 

UR]WZRUXRS+]DZLHUDMFHJRPROMRQyZ&D

2+

, aby po dodaniu do tego 

UR]WZRUXPRO.)QLHZ\WUFLáVL RVDG&D)

2

? 

logK

CaY

=10,70  logα

4

=–0,20  pIr

CaF2

=10,40 

(0,18 mol) 

 

13. Do 50,00 cm

3

 roztworu zawie

UDMFHJR SR  PPRO MRQyZ )H

2+

 i Fe

3+

 dodano 

QDGPLDU VWDáHJR ZHUVHQLDQX VRGX : RWU]\PDQ\P UR]WZRU]H VW *HQLH ZROQHJR
(nieskompleksowanego) EDTA wynosi 0,0200 mol/dm

3

 a pH utrzymywane jest na 

VWDá\PSR]LRPLH2EOLF]SRWHQFMDáSyáRJQLZD3WGFe

3+

, Fe

2+

 przed i po dodaniu 

wersenianu. 

logK

MY

(Fe

3+

)=25,10  logK

MY

(Fe

2+

)=14,33  logα

4

=–8,44 

E

0

(Fe

3+

/Fe

2+

)=+0,711 V RT/F×ln10=0,0592 V 

(+0,711 i +0,073 V)

 

 

14. 

'R UR]WZRUX ]DZLHUDMFHJR  PPRO MRQyZ &X

2+

 dodano 5,30 mmol wersenianu 

VRGX L FDáRü UR]FLHF]RQR GR REM WRFL  FP

3

 XVWDODMF S+UR]WZRUXQD

&]\Z\WUFLVL RVDG&X2+

2

"2GSRZLHG(X]DVDGQLMREOLF]HQLDPL 

logK

MY

(Cu

2+

)=18,80  logα

4

=–4,65 pK

w

=14,00 

pIr(Cu(OH)

2

)=19,32 

(nie, Ij = 1,4×10

–30

)

 

15. 

6W *HQLH *HOD]D Z ZRG]LH Z\QRVL  SSP -DN PLQLPDOQ PDV  ('7$ QDOH*\

GRGDü GR  GP

3

 WHM ZRG\ DE\ SU]\ S+  QLH Z\WUFLá VL  RVDG )H2+

3

? 

* VWRüZRG\JFP

3

. 

pK

w

=14,00   pIr(Fe(OH)

3

)=38,60 

 logK

MY

(Fe

3+

)=25,10 

α

4

=0,0521 

(1,7 g) 

 

16. 50,00 cm

3

 UR]WZRUX ]DZLHUDMFHJR MRQ\ &D

2+

 i Zn

2+

 Z\PDJD ]X*\FLD 78 cm

3

 

 0 ('7$ GR ]PLDUHF]NRZDQLD REX MRQyZ ,QQ SRUFM  WHJR VDPHJR
roztworu (50,00 cm

3

) zadano cyjankiem potasu dla zamaskowania jonów cynku i 

QDVW SQLH ]PLDUHF]NRZDQR  FP

3

 tego samego roztworu wersenianu. Oblicz 

DQDOLW\F]QHVW *HQLDMRQyZ&D

2+

 i Zn

2+

 w roztworze. 

(5,521×10

–3

 i 4,266×10

–3

 M) 

 

17. 

0LDQR UR]WZRUX ('7$ RNUHORQR PLDUHF]NXMF UR]WZyU RWU]\PDQ\ SU]H]
roztworzenie 0,2500 g najczystszego CaCO

3

Z NZDVLHVROQ\PLX]XSHáQLHQLHZRG

do 500,0 cm

3

; na 25,00 cm

3

WHJRUR]WZRUX]X*\WRFP

3

 roztworu wersenianu. 

1DVW SQLH UR]WZyU ('7$ Z\NRU]\VWDQR GR R]QDF]DQLD WZDUGRFL ZRG\ 3U]\ S+
10,00 na 25,00 cm

3

ZRG\]X*\WRFP

3

('7$7ZDUGRüZDSQLRZRNUHORQR

RVREQRPHWRGVSHNWURIRWRPHWULLSáRPLHQLRZHMMDNRUyZQSSP&D&2

3

. Oblicz 

FDáNRZLW WZDUGRü ZRG\ Z VWRSQLDFK IUDQFXVNLFK L QLHPLHFNLFK RUD] WZDUGRü

PDJQH]RZZ\UD*RQZSSP&D&2

3

. 

(480 i 300 ppm) 

 
18. 

3U]\JRWRZDQRPLDQRZDQ\UR]WZyU('7$ZWHQVSRVyE*HFP

3

 tego roztworu 

RGSRZLDGDá  FP

3

 0,00315 M MgCl

2

. Na zmiareczkowanie 100,00 cm

3

 wody 

]X*\WR  FP

3

 SRZ\*V]HJR UR]WZRUX ('7$2EOLF] WZDUGRüDQDOL]RZDQHMZRG\

w ppm CaCO

3

. 

(271 ppm) 

 

19. 

:\NRQXMFR]QDF]HQLHFDáNRZLWHMWZDUGRFLZRG\&D 0JQD]PLDUHF]NRZDQLH
100,00 cm

3

 DQDOL]RZDQHM ZRG\ ]X*\WR  FP

3

 0,03151 M roztworu wersenianu 

VRGX 6W *HQLH ZDSQLD Z WHM VDPHM ZRG]LH Z\QRVL  SSP 2NUHO FDáNRZLW

WZDUGRü ZRG\ Z SSP &D&2

3

 RUD] VW *HQLH MRQyZ 0J

2+

 w wodzie w mg/dm

3

. 

* VWRüZRG\Z\QRVLJFP

3

. 

(407 ppm CaCO

3

; 38,2 mg/dm

3

)

 

20. 

&DáNRZLWDWZDUGRüZRG\&D0JZ\QRVL18,4°N. 25,00 cm

3

 tej wody zawiera 

583 µg Mg

2+

2EOLF]VW *HQLHMRQyZ&D

2+

ZSSP* VWRüZRG\Z\QRVLJFP

3

. 

(93,1 ppm)

 

 

21. 

'R UR]WZRUX ]DZLHUDMFHJR  J RáRZLXGRGDQRFP

3

 0,01000 M EDTA. 

Nadmiar wersenianu odmiareczkowano 0,01210 M roztworem MgSO

4

. Oblicz 

REM WRüGRGDQHJRUR]WZRUXVROLPDJQH]X 

(10,33 cm

3

)

 

 

22. 

3UyEN  VLDUF]DQyZ R PDVLH  JUR]SXV]F]RQRZZRG]LHZ\WUFRQRVLDUF]DQ\
jako BaSO

4

, osad roztworzono w 25,00 cm

3

 0,02004 M EDTA i odmiareczkowano 

QDGPLDU ('7$ ]X*\ZDMF  FP

3

 mianowanego roztworu MgSO

4

. 

Zmiareczkowanie 25,00 cm

3

 roztworu EDTA wymaga dodania 45,34 cm

3

 roztworu 

MgSO

4

 2EOLF] VW *HQLH PRORZH VROL PDJQH]X L ]DZDUWRü SURFHQWRZ 1D

2

SO

4

 w 

próbce. 

(0,01105 mol/dm

3

; 45,4%) 

  
23. 

6WDá SUyEN  VLDUF]DQX9, PDQJDQX,, ]DQLHF]\szczonego siarczanem(VI) 
miedzi(II) rozpuszczono w wodzie i z otrzymanego roztworu pobrano dwie próbki 
po 50,00 cm

3

 1D ]PLDUHF]NRZDQLH SLHUZV]HM SUyENL ]X*\WR  FP

3

 0,01731 M 

('7$ ]D PLDUHF]NRZDQLH GUXJLHM ]D SRPRF PLDQRZDQHJR UR]WZRUX .0Q2

4

 

(MnO

4

-

, Mn

2+

, H

2

O = MnO

2

, H

+

Z\PDJDáR]X*\FLDFP

3

 0,01735 M KMnO

4

. 

2EOLF]\üSURFHQWRZ]DZDUWRüVLDUF]DQX9,PDQJDQX,,ZEDGDQHMSUyEFH 
MnSO

4

–151,00  CuSO

4

–159,61 

(96,8 %) 

 
24. 

3UyEN  R PDVLH  J ]DZLHUDMF Z JODQ ZDSQLD V]F]DZLDQ ZDSQLD L
zanieczyszczenia rozpuszczono a otrzymany roztwór przeniesiono do kolby o 

SRMHPQRFL  FP

3

. Z kolby pobrano dwie próbki po 20,00 cm

3

 3LHUZV]

]PLDUHF]NRZDQR PLDQRZDQ\P UR]WZRUHP ('7$ ]X*\ZDMF  FP

3

 0,05025 M 

UR]WZRUX'UXJPLDUHF]NRZDQR0UR]tworem KMnO

4

L]X*\WRFP

3

. 

2EOLF]\üVNáDGSUyENLZZDJRZ\FK 
CaCO

3

–100,1  CaC

2

O

4

–128,1 

(92,39; 5,711; 1,9 %) 

 
 

25. 

7ZDUGRüRJyOQDZRG\Z\QRVL

o

N (1

 o

N = 1 mg CaO/100 cm

3

ZRG\DVW *HQLH

magnezu w tej wodzie jest równe  1,55

Â

-3

 mol/dm

3

. Oblicz

MDNPDV ZHUVHQLDQLX

VRGXQDOH*\GRGDüGRFP

3

WHMZRG\DE\VW *HQLHMRQyZPDJQH]X]PDODáRRSL ü

U] GyZMH*HOLS+  

CaO–56,07  Na

2

H

2

Y

Â+

2

O–372,10 

logK

CaY

=10,70 logK

MgY

=8,69   α

4

=0,355 

(0,168 g) 

26. Miareczkowano 50,00 cm

3

 roztworu soli Ni

2+

 

R VW *HQLX DQDOLW\F]Q\P 

mol/dm

3

UR]WZRUHP('7$RVW *HQLXPROGP

3

SU]\S+ :DUWRüS1L

ZSXQNFLHUyZQRZD*QLNRZ\PZ\QRVLáDS1L 2EOLF] 

 

DZDUWRüZDUXQNRZHMVWDáHMWUZDáRFL.

NiY’

 

 

EZDUWRüS1LSU]\QDGPLDU]HWLWUDQWD 

 

(log K

NiY’ 

= 10,17; pNi = 8,88) 

27.  Do 150 cm

3

 0,0400 M roztworu CaCl

2

GRGDQRVWDá\ZHUVHQLDQVRGXXVWDORQR

ZDUWRüS+ LX]XSHáQLRQRZRGGRFP

3

2EOLF]PLQLPDOQOLF]QRü

GRGDQHJRZHUVHQLDQXVRGXMH*HOLZLDGRPR*HSRGRGDQLXGRUR]WZRUX,6870 g 
Na

2

SO

4

Â+

2

2QLHZ\WUFLáVL RVDG&D62

4

=PLDQ REM WRFLUR]WZRUXPR*QD

]DQLHGEDü 

Na

2

SO

4

Â+

2

O –322,2 Na

2

H

2

Y

Â+

2

O–372,10 

logK

CaY

=10,70  pIr (CaSO

4

)=8,69  α

4

=1,66

Â

-3

 

      (6,30×10

-3

 mol lub 2,3 g ) 

 -DNLH SRZLQQR E\ü PLQLPDOQH VW *HQLH DQDlityczne roztworu wersenianu sodu,        

aby w 200,0 cm

3

WHJRUR]WZRUXFDáNRZLFLHUR]SXFLáRVL JVWDáHJR&G

3

(PO

4

)

2

? 

pH roztworu wynosi 4,60. 

Cd

3

(PO

4

)

2

–615,07 pIr (Cd

3

(PO

4

)

2

)=32,66 

logK

CdY

=16,46  log α

4

= - 7,27 

(0,144 mol/dm

3

) 

-DNPDV VWDáHJRZHUVHQLDQXVRGXQDOH*\GRGDüGRFP

3

 roztworu (d=1,00    

g/cm

3

ZNWyU\PVW *HQLDMRQyZ&D

2+

Z\QRVLSSPDE\VW *HQLHZROQ\FKMRQyZ

ZDSQLDE\áRUyZQHÂ

-7

 mol/dm

3

? pH roztworu wynosi 7,50. 

Ca–40,08   Na

2

H

2

Y

Â+

2

O–372,10  

logK

CaY

=10,70  α

4

= 1,66

Â

-3

 

(2,60 g) 

 

30. 

3UyEN SUHSDUDWXIDUPDFHXW\F]QHJRRPDVLHJ]DZLHUDMFHJR0J2
NaHCO

3

LPDWHULDáRERM WQ\UR]SXV]F]RQRZFP

3

 0,5000 M HCl. Roztwór 

RJU]HZDQRZFHOXXVXQL FLD&2

2

, a po ostudzeniu nadmiar kwasu 

odmiareczkowano przy pomocy 30,00 cm

3

01D2+ZREHFQRFL

RUDQ*XPHW\ORZHJRMDNRZVND(QLND'UXJSUyEN WHJRVDPHJRSUHSDUDWXR
masie 0,1092 g rozpuszczono w kwasie solnym, pH roztworu ustalono przy 
pomocy buforu amonowego (pH = 10,00), a roztwór miareczkowano roztworem 
wersenia

QXVRGX]X*\ZDMFFP

3

0('7$2EOLF]]DZDUWRü

SURFHQWRZ0J21D+&2

3

LPDWHULDáXRERM WQHJRZDQDOL]RZDQ\PSUHSDUDFLH 

 

(18,5; 76,9; 4,6 %) 

 

3UyEN NDPLHQLDZDSLHQQHJRRPDVLHJUR]WZRU]RQRZNZDVLHVROQ\P 

LUR]FLHF]RQRZRGGRREM WRFLFP

3

 (roztwór A). Na zmiareczkowanie 

25,00 cm

3 

UR]WZRUX$SU]\S+ ]X*\WRFP

3

 roztworu EDTA, którego 

1,00 cm

3

 odpowiada 1,600 mg CaCO

3

'UXJSRUFM UR]WZRUX$RREM WRFL

25,00 cm

3 

PLDUHF]NRZDQRZREHFQRFLF]HUQLHULRFKURPRZHM T, przy pH = 10,0 

]X*\ZDMFFP

3

WHJRVDPHJRUR]WZRUX('7$2EOLF]]DZDUWRü

SURFHQWRZ&DL0JZSUyEFH 

 

(29,9; 1,64 %) 

 

32. 

3UyEN RPDVLHJ]DZLHUDMFZ\áF]QLH&D12

3

)

2

Â+

2

O, NaCl i KCl,        

UR]SXV]F]RQRZZRG]LHLX]XSHáQLRQRGRREM WRFLFP

3

. Z tak 

RWU]\PDQHJRUR]WZRUXSREUDQRGZLHSRUFMHRREM WRFLFP

3

ND*GD

3LHUZV]PLDUHF]NRZDQRUR]WZRUHPZHUVHQLDQXVRGX]X*\ZDMFFP

3

 

0,01000 M roztworu EDTA. Do drugiej porcji analizowanego roztworu dodano 
25,00 cm

3

 0,1000M roztworu AgNO

3

, nadmiar jonów Ag

+

 odmiareczkowano 

]X*\ZDMFFP

3

0UR]WZRUX.6&12EOLF]]DZDUWRüSURFHQWRZ

ND*GHJR]WU]HFKVNáDGQLNyZ 

 

  (32,1; 20,4; 47,5 %)