background image

 

S

t

r

e

f

y

 

n

i

ż

o

w

e

 

L

I

T

E

,

 

b

o

b

 

b

u

d

o

w

n

i

c

z

y

.

x

t

.

p

 

Obszary strefy niżowej 

Obszar 

Rzeźba 

Grunty 

Wody podziemne 

Procesy 

Typ genetyczny 

Typ morfom. 

Deniwelacje

, spadki 

Geneza 

Wiek 

Ułożenie- 
zmiennoś

ć 

W

zp

 

Rodzaje 

Kons. 

Sypki

e I

D

 

Kons. 

Spoist

I

L

  Obc. 

Typ 

Zwierciadło 

Ruch  

Przepu
szczaln

ość 

Agresywność 

Wysoczyzna 

moreny 

czołowej 

Utw w wyniku 

akumulacji 

lodowcowej przy 

krawędzi 

topniejącego 

lądolodu 

Pagórkowaty, 

wzgórzowy 

Krawędzie 

>10m,15% 

Wierzchowi

ny <5m,10% 

 

Powstałe z 

wytopienia 

materiału ze 

strefy 

krawędziowej 

lądolodu 

Plejstoceński 

(PN/ŚR-PL) 

Duża 

Możli

we 

>30 

Wszystkie 

nieskaliste 

mineralne, 

dużo głazów 

0,5-

0,7 

 

<0,

25 

>150 

kPa, 

 

 lok. 

80-

150 

Raczej silne 

odwodnienie, 

lokalnie 

różne typy 

Swobodne 

napięte, 

miąższość 

suchej>5m, w 

strefie kraw 
wypływy na 

powierzchnię 

Szybko 

spływaj

ą w 

kierunk

krawęd
zi (cieki 

powier

zchnio

we) 

Zmienn

nie 

 

Ablacja deszczowa, 

zmywy, sufozja, 

ruchy masowe, 

okresowe 

uplastycznienie, 

upłynnienie g 

spoistych, organiczno 

bagienne, okresowe 

spiętrzanie wód 

podziemnych 

Wyzoczyzna 

moreny 

dennej 

Utw. W wyniku 

akumulacji 

lodowcowej 

Równinny, 

falisty 

Powierzchniowe 

występowanie 

materiału z 

lądolodu (glina 

zwałowa) 

PN/ŚR-PL 

Mała 

3-10 

Piaski 

gliniaste, gliny 

piaszczyste, 

gliny, 

domieszki: 

żwiry, głazy 

>0,5 

?B 

 ew. A 

Związane 

fizycznie, 

kapilarne, 

wgłębna, 

sączenia 

Wgłębne – 

napięte, 

miąższość 

suchej często 

>5m 

Sączeni

a na 

różnej 

gł. 

słaba 

W strefie 

krawędziowej: 

ablacja deszczowa, 

zmywy pow, sufozja, 

ruchy masowe pow, 
uplastycznienie glin, 

wysadziny 

(zamarzanie), 

spękania, procesy 

org-bagienne 

Wysoczyzna 

zaburzona 

glacitektoni

cznie 

Utw. W wyniku 

wyciśnięcia i 

wypiętrzenia przez 

lądolód osadów z 

podłoża 

Falisty, 

pagórkowaty, 

wzgórzowy 

Trzeciorzędowe 

IIIrz, 

plejstoceński, 

ŚR/PD-PL 

B. duża 

(geneza, 

wiek, 

rodzaj) 

Możli

we 

>30 

Wszystkie 

nieskaliste 

mineralne, 

węgle 

brunatne 

0,7-

0,8 

ABD 

Gruntowe, 

wgłębne, 

łączeniowe, 

lok. 

Zawieszone, 

kapilarne 

Swobodne lub 

napięte, na 

różnych 

poziomach, 

bardzo 

zmienna 

miąższość 

 

zmienn

Lok. 

Siarczanowa 

(gr. Ilaste), 

kwasowa i 

siarczanowa 

(węgle 

brunatne) 

Ruchy masowe, 

Zmywy pow., Ablacja 

deszczowa, sufozja, 

wysadziny (gr. Ilaste 

IIIrz), ….. 

 

Wysoczyzna 

kemowa 

Utw. W wyniku 

akumulacji 

wolnolodocowej, 

wewnątrz 

lądolodu lub 

między bryłami 

lodowca 

Pagórkowaty, 

rzadziej 

wzgórzowy 

Zbocza 

<5m,15%, 

wierzchowi

ny <2m,5% 

Akumulacja 

materiału 

transportowane

go wodami 

płynącymi 
sczelinami 

lodowcowymi, 

częste eluwia 

glin, 

Plejstoceński, 

PN/ŚR-PL 

przeciętn

3-10 

Formy pylaste, 

piaski, 

pospółki, żwir, 

glina zwałowa 

0,5-

0,7 

CD 

Gruntowe, 

kapilarne, 

rzadko 

zawieszone 

Wierzchowina 

>5m p.p.t, u 

podstawy 2 m 

p.p.t. 

 

Dobra, 

średnia 

(piaszcz

ysto-

żwirow

e), 

słaba 

(pylast

e) 

Nie 

 

Brak 

(Ew. zmywy 

powierzchniowe, 

prze……) 

Wysoczyzna 

sandrowa 

Utw. W wyniku 

akumulacji 

wodnolodowcowe

j na zewnątrz 

lądolodu, s. 

tworzące niekiedy 

najwyższe terasy 

pradolin 

równinny, Ew. 

zwydmione 

<0,5m,5% 

Grunty 

osadzone przez 

wody 

wypływające na 

zewnątrz 

lądolodu 

Plejstoceński 

PN/ŚR-PL 

mała 

<10 

Piaski średnie i 

drobne (dom. 

Żwiru), 

przewarstwien

ia pospółki, 

żwiru 

0,5-

0,6 

--- 

--- 

Grutowe, 

przypowierzc

hniowe, lok. 

W. 

zawieszone 

>5 m p.p.t 

 

Dobra, 

średnia 

Wydmotwórcze, org-

bagienne 

 

 

background image

 

S

t

r

e

f

y

 

n

i

ż

o

w

e

 

L

I

T

E

,

 

b

o

b

 

b

u

d

o

w

n

i

c

z

y

.

x

t

.

p

 

Obszary strefy niżowej 

Obszar 

Rzeźba 

Grunty 

Wody podziemne 

Typ genetyczny 

Typ morfom. 

Deniwelacje

, spadki 

Geneza 

Wiek 

Ułożenie- 
zmiennoś

ć 

W

zp

 

Rodzaje 

Kons. 

Sypki

e I

D

 

Kons. 

Spoist

I

L

 

Obc

Typ 

Zwierciadło 

Ruch  

Przepu
szczaln

ość 

Agresywność 

Równina 

zastoiskowa 

Utw w wyniku 

akumulacji 

zastoiskowej 

(jeziornolodowco

wej) 

Równinny 

<0,5m,2%; 

strefa 

krawędziow 

5-10% 

Grunty powstałe 

w jeziorach 

zastoiskowych u 

czoła 

topniejącego 

lądolodu 

Plejstoceński 

PN-PL, 

czasem ŚR-PL 

Duża 

1-3 

Mat. Pylasty 

lub 

piaszczysto-

pylasty 

laminowany 

mat ilastym 

lub 

piaszczysto-

ilastym 

<0,3 

 

150

kPa, 

 

(80-

150) 

Związane 

fizycznie i 

kapilarne, 

łączeniowe, 

wgłębne 

Wody 

wgłębnej - 

napięte 

 

słaba 

nie 

Upłynnianie, zmywy 

powierzchniowe, 

ablacja deszczowa, 

sufozja, 

powierzchniowe 

ruchy masowe 

Pole 

wydmowe 

Utw w wyniku 

działania 

akumylacyjnego 

wiatru 

pagórkowaty 

>5m,15% 

Grunty 

akumulacji 

eolicznej 

Holoceński  

Mała 

1-3 

Bardzo dobrze 

wysortowane 
piaski śrenie i 

drobne 

<0,3 

 

 

80-

150 

 

(>15

0)  

Kapilarna, 

gruntowa 

Swobodne 

>5m pod 

kulminacją 

pow wydm 

 

Dobra 

średni

Zasadniczo 

nie, możliwa 

przy 

przewarstwie

niach 

organicznych 

Przewiewanie piasku, 

zagęszczanie gruntu 

(wibracje), 

przewarstwienia – 

osiadanie obiektów 

bud 

Równina 

bagienno-

torfowa 

Utw w wyniku 

akumulacji 

organicznej 

(roślinnej) 

Równinny 

<0,5m,2% 

Grunty powstałe 

w wyniku 

akumulacji 

substancji 

roślinnej w 

środowisku 

wilgotnym 

??? 

<2, 

części 

brzeg

owe 

2-6 

Torfy, namuły, 

gytia, kreda 

jeziorna, 

(grunty 

rodzime 

przykryte 

nasypowymi) 

--- 

--- 

--- 

<30 

kPa, 
loka

lnie 

30-

80 

kPa 

Przypowierzc

hniowe 

Swobodne 

<0,5m p.p.t. 

Duża 

wodochł

onność 

Słaba 

silna 

Odkształcenia 

(osiadanie, 

wypieranie), 

wysadziny, 

spopielenia szkieletu 

org 

Terasa 

nadzalewow

a dolin 

rzecznych 

Utw pod 

wpływem 

akumulacyjnej i 

erozyjnej 

działalności rzeki 

Równinny 

<0,5m,2% 

Strefa 
krawędziow
a >10m,15% 

Grunty powstałe 

w wyniku 

akumulacji 

rzecznej (osady 

fluwialne) 

Plejstoceński 

Mała 

3-10  Piaski średnie i 

drobne z 

domieszką 

żwirów, 

czasami (jako 

przewarstwien

ia) – piaski 

pylaste, pyły 

piaszczyste, 

pyły 

0,3-

0,4 

<0,2

150 

(80-

150) 

Gruntowa, 

czasami 

zawieszona i 

kapilarna 

Swobodna >2-

5 p.p.t. 

Wody 

spływają 

stronę 

terasy 

zalewo

wej 

Średni

a i 

mała 

Nie 

Ablacja deszczowa, 

zmywy, pow ruchy 

masowe, 

wydmotwórcze, 

sufozja, podtopienia 

momentów, 

zmniejszanie 

objętości gruntów 

Terasa 

zalewowa 

dolin 

rzecznych 

Utw pod 

wpływem 

erozyjnej i 

akumulacyjnej 

działalności rzeki 

Równinny 

<0,5m,2% 

Grunty powstałe 

w wynku 

akumulacji 

rzecznej, a 

częściowo org-

bagiennej 

Holoceński 

Duża 

 

Piaski, grunty 

mało i średnio 

spoiste, torfy, 

namuły 

(rodzime 

mogą być  

przykryte 

nasypowymi) 

<0,3 

>0,5 

30-

80 

(30-

150) 

Przypowierzc

hniowe 

Swobodne w 
związku hydr 

z lustrem 

wody w cieku, 

miąższość 

warstwy 

suchej 0,5m, 

wody 

podziemne – 

napięte, na 

poziomie 

lustra wody w 

cieku 

Ruch w 

stronę 
cieku i 

zgodnie 

z jego 

spadkie

Zmien

na 

Słaba lub silna 

Erozja, akumulacja 

rzeczna, powodzie, 

znaczne 

odkształcenia