background image

Nauki udzielone Karmap

ę

 Taje Dord

Ŝ

e w Monachium 3.02.2000 r. 

 
Nauki niniejsze oparte s

ą

 na tek

ś

cie zatytułowanym "Działania bodhisattwy", napisanym 

przez mistrza Ngulczu Togme Zangpo, który sam jest urzeczywistnionym bodhisattw

ą

. W 

pełnej wersji wskazówki te obejmuj

ą

 trzydzie

ś

ci siedem wersów, ja jednak przedstawi

ę

 i 

omówi

ę

 tylko wybrane fragmenty, poniewa

Ŝ

 mamy mało czasu. Niemniej jednak 

postaram si

ę

 ukaza

ć

 pewien wyra

ź

ny kierunek, wa

Ŝ

ny w działaniu bodhistattwy i 

wyja

ś

ni

ć

, czym powinien kierowa

ć

 si

ę

 praktykuj

ą

cy t

ę

 

ś

cie

Ŝ

k

ę

. Zrozumienie, co oznacza 

słowo "Dharma", mo

Ŝ

e w pierwszej chwili niektórym z was nastr

ę

cza

ć

 pewne trudno

ś

ci, 

w istocie jednak jego znaczenie jest zupełnie proste. Dharma to nauki Buddy. Składa si

ę

 

na nie wiele ró

Ŝ

nych metod i sposobów praktykowania, które ostatecznie prowadz

ą

 do 

rozpoznania natury umysłu. Kiedy jej do

ś

wiadczymy, pomieszanie, niewła

ś

ciwe pogl

ą

dy i 

całe cierpienie rozpuszcz

ą

 si

ę

 - osi

ą

gniemy o

ś

wiecenie. 

Ka

Ŝ

dy praktykuj

ą

cy potrzebuje innych metod. Z tego powodu Budda przekazał du

Ŝ

sposobów pozwalaj

ą

cych osi

ą

gn

ąć

 urzeczywistnienie. Dzisiejsze wyja

ś

nienia s

ą

 

integraln

ą

 cz

ęś

ci

ą

 nauk Buddy i stanowi

ą

 jeden z takich sposobów.  

 
Wers 1 
" Je

Ŝ

eli osi

ą

gn

ę

ło si

ę

 pełne wolno

ś

ci i mo

Ŝ

liwo

ś

ci  

ludzkie odrodzenie,  
tak trudne do uzyskania  
i tak pełne mocy,  
oraz zmierza si

ę

 nieustannie, dniem i noc

ą

,  

do wyzwolenia siebie i innych z oceanu samsary,  
wówczas słuchanie,  
rozwa

Ŝ

anie i medytacja,  

s

ą

 praktyk

ą

 bodhisattwy. " 

 
Po pierwsze, mamy cenne ludzkie 

Ŝ

ycie. Nie jest łatwo odrodzi

ć

 si

ę

 jako istota ludzka. 

Skoro jeste

ś

my lud

ź

mi, wa

Ŝ

ne jest, 

Ŝ

eby

ś

my nie marnowali swego ludzkiego potencjału, 

ale skutecznie wykorzystywali 

Ŝ

ycie do praktyki i rozwoju. Dzi

ę

ki temu wła

ś

nie nabiera 

ono warto

ś

ci. Odrodzenie si

ę

 jako człowiek, dysponuj

ą

cy warunkami niezb

ę

dnymi do 

nadania swemu 

Ŝ

yciu warto

ś

ci, nie jest łatwe. Nie jest to przypadek, lecz raczej 

uwie

ń

czenie wielu pozytywnych warunków, które si

ę

 spotkały, takich jak dobre działania, 

wła

ś

ciwa etyka i dobre 

Ŝ

yczenia. Ludzk

ą

 kondycj

ę

 mo

Ŝ

na opisa

ć

 za pomoc

ą

 

nast

ę

puj

ą

cej analogii: nasze ciało przypomina łód

ź

, a 

ś

wiat ocean. Chcemy przemierzy

ć

 

ocean, wykorzystuj

ą

Ŝ

ycie w najbardziej owocny sposób, który polega na zapoznaniu 

si

ę

 z naukami, rozwa

Ŝ

aniu ich oraz medytacji, pozwalaj

ą

cej je zrozumie

ć

. Pod

ąŜ

anie za 

tym wyobra

Ŝ

eniem czyni nasze 

Ŝ

ycie owocnym i pełnym znaczenia.  

 
Wers 4  
" W chwili 

ś

mierci 

ś

wiadomo

ść

 opuszcza hotel ciała,  

w którym była go

ś

ciem,  

zostawiaj

ą

c za sob

ą

 bliskich, z którymi długo dzieliło si

ę

 

Ŝ

ycie  

i maj

ą

tek nagromadzony  

z takim wysiłkiem.  
Tak wi

ę

c rezygnacja  

ze 

ś

wiatowych spraw,  

jest praktyk

ą

 bodhisattwy. " 

 
Drugi wers dotyczy przywi

ą

zania i 

ś

mierci. Wszyscy b

ę

dziemy musieli opu

ś

ci

ć

 nasze 

ciała. Sposobem na pozbycie si

ę

 przywi

ą

zania jest lepsze zrozumienie nietrwało

ś

ci. 

Wszystko przemija. Nic nie jest trwałe: ani przyjaciele, ani rzeczy. Wszystko w ko

ń

cu 

zniknie. 

Ś

wiadomo

ść

 tego i zrozumienie, 

Ŝ

e zjawiska s

ą

 z natury nietrwałe, zainspiruje 

Strona 1 z 3

Działania bodhisattwy

2009-09-12

background image

nas do wykorzystywania 

Ŝ

ycia w sensowny sposób. Nie mo

Ŝ

emy zmarnowa

ć

 tej szansy. 

Przeciwnie, powinni

ś

my zadba

ć

 o to, 

Ŝ

eby nasze 

Ŝ

ycie było pełne znaczenia i 

anga

Ŝ

owa

ć

 si

ę

 w wa

Ŝ

ne działania, zwłaszcza w te, które s

ą

 zwi

ą

zane z praktyk

ą

. Kiedy 

pozwolimy odej

ść

 przywi

ą

zaniu, pojmiemy podobn

ą

 do snu natur

ę

 rzeczy. Z powodu 

nawyku, lgniemy do nich, uwa

Ŝ

aj

ą

c je za rzeczywiste, s

ą

dz

ą

c, 

Ŝ

e s

ą

 solidne i trwałe. 

Kiedy zaczniemy rozumie

ć

 przemijalno

ść

, zauwa

Ŝ

ymy, 

Ŝ

e zjawiska nie s

ą

 solidne i 

trwałe, lecz podobne do snu. Kiedy nasz wgl

ą

d si

ę

 pogł

ę

bi, w ko

ń

cu do

ś

wiadczymy ich 

natury i obudzimy si

ę

 z tego snu, uniezale

Ŝ

nimy si

ę

 od jego "realno

ś

ci" i "cierpienia". 

Wówczas b

ę

dziemy o

ś

wieceni. 

Ś

wiadomo

ść

 przemijalno

ś

ci przyspiesza ten proces.  

 
Wers 10  
" Có

Ŝ

 ci po osobistym szcz

ęś

ciu,  

je

Ŝ

eli cierpi

ą

 wszystkie matki,  

które były tak czułe dla ciebie  
od nie maj

ą

cego pocz

ą

tku czasu?  

Tak wi

ę

c w d

ąŜ

eniu do wyzwolenia  

niezliczonych istot,  
rozwijanie o

ś

wieconej postawy  

jest praktyk

ą

 bodhisattwy. " 

 
Trzeci wers mówi o rozwijaniu 

Ŝ

yczenia pomagania wszystkim istotom w uwalnianiu si

ę

 

od cierpienia i zmierzaniu do o

ś

wiecenia. Jest to główna praktyka bodhisattwy. U 

podstawy pragnienia pomagania wszystkim istotom w zmierzaniu do o

ś

wiecenia le

Ŝ

zrozumienie, 

Ŝ

e wszyscy jeste

ś

my bezpo

ś

rednio ze sob

ą

 powi

ą

zani. 

Ś

wiat istniał 

zawsze, nie ma pocz

ą

tku. Dlatego wszyscy mamy za sob

ą

 niezliczon

ą

 ilo

ść

 

Ŝ

ywotów i 

jeste

ś

my wzajemnie ze sob

ą

 poł

ą

czeni. Sposób na rozwini

ę

cie szczerego 

Ŝ

yczenia 

przyniesienia po

Ŝ

ytku wszystkim istotom jest nast

ę

puj

ą

cy: pomy

ś

lcie o kim

ś

, kto jest 

wam bliski w tym 

Ŝ

yciu. O kim

ś

, komu jeste

ś

cie wdzi

ę

czni, na przykład o rodzicach lub 

przyjaciołach. Naturaln

ą

 rzecz

ą

 jest 

Ŝ

yczenie tym osobom, 

Ŝ

eby były szcz

ęś

liwe, nie 

cierpiały i ostatecznie osi

ą

gn

ę

ły o

ś

wiecenie. Podej

ś

cie bodhisattwy polega na 

rozszerzeniu tego 

Ŝ

yczenia tak, by obejmowało wszystkie istoty. W ten sposób powstaje 

o

ś

wiecona postawa - pragnienie osi

ą

gni

ę

cia o

ś

wiecenia dla dobra innych.  

 
Wers 20  
" Kiedy wewn

ę

trzny nieprzyjaciel, własny gniew,  

pozostaje bez kontroli,  
próby pokonania  
zewn

ę

trznych nieprzyjaciół  

tylko zwi

ę

kszaj

ą

 ich liczb

ę

.  

Dlatego poskromienie własnego strumienia umysłu za pomoc

ą

 sił  

kochaj

ą

cej 

Ŝ

yczliwo

ś

ci  

i współczucia,  
jest praktyk

ą

 bodhisattwy. " 

 
Bodhisattwa potrzebuje kontroli nad umysłem. W ten sposób uspokaja wszelkie 
zewn

ę

trzne zaburzenia. Zazwyczaj jeste

ś

my przekonani, 

Ŝ

e mamy "zewn

ę

trznych" 

nieprzyjaciół, ale nie jest to prawda. Ci 

ă

nieprzyjaciele

Ň

 s

ą

 złudzeniami wytwarzanymi 

przez nasz własny umysł. Najlepszym sposobem wyeliminowania ich jest pozbycie si

ę

 

gniewu, który jest naszym rzeczywistym wrogiem. Kiedy tylko usuni

ę

ty zostanie 

wewn

ę

trzny nieprzyjaciel - gniew, zewn

ę

trzni "wrogowie" znikaj

ą

. Najlepszym sposobem 

na pozbycie si

ę

 fałszywego pogl

ą

du, 

Ŝ

e "nieprzyjaciele" s

ą

 czym

ś

 zewn

ę

trznym, jest 

rozwijanie miło

ś

ci i współczucia wobec wszystkich istot.  

Bodhisattwowie, kontroluj

ą

c umysł, potrafi

ą

 przekształca

ć

 swoich wrogów w przyjaciół. 

Wszystko, co zostało wytworzone przez umysł, mo

Ŝ

e zosta

ć

 powstrzymane lub 

Strona 2 z 3

Działania bodhisattwy

2009-09-12

background image

przekształcone dzi

ę

ki kontroli nad umysłem.  

 
Wers 31 
" Je

ś

li nie badasz  

swego pomieszania,  
mo

Ŝ

esz sta

ć

 si

ę

 szarlatanem  

przebranym jedynie 
za praktykuj

ą

cego Dharm

ę

.  

Dlatego dostrzeganie  
własnego pomieszania,  
a nast

ę

pnie porzucanie go,  

jest praktyk

ą

 bodhisattwy. " 

 
Cz

ę

sto popełniamy pomyłk

ę

 polegaj

ą

c

ą

 na dostrzeganiu bł

ę

dów u innych, przy 

jednoczesnym ignorowaniu własnych. Mo

Ŝ

e to prowadzi

ć

 do pomieszania i niewła

ś

ciwej 

praktyki. Powinni

ś

my nieustannie bada

ć

 umysł i stosowa

ć

 metody pozwalaj

ą

ce w razie 

konieczno

ś

ci dokona

ć

 korekt. Ta rada dotyczy pracy z ró

Ŝ

nymi sytuacjami i znajduje 

pełne zastosowanie w codziennym 

Ŝ

yciu. Z łatwo

ś

ci

ą

 dostrzegamy bł

ę

dy innych, nawet 

te drobne, ale mamy kłopoty z przyznaniem si

ę

 do własnych pomyłek, tak

Ŝ

e tych bardzo 

powa

Ŝ

nych. Je

Ŝ

eli b

ę

dziemy praktykowali Dharm

ę

 nie zmieniaj

ą

c tej tendencji, nasza 

praktyka mo

Ŝ

e sta

ć

 si

ę

 niewła

ś

ciwa. Najlepszym sposobem zmiany szkodliwych 

nawyków jest rozwini

ę

cie uwa

Ŝ

no

ś

ci i 

ś

wiadomo

ś

ci umysłu.  

Dzi

ę

ki uwa

Ŝ

no

ś

ci i 

ś

wiadomo

ś

ci mo

Ŝ

na unikn

ąć

 wielu zagro

Ŝ

e

ń

, zanim si

ę

 pojawi

ą

Wła

ś

ciwo

ś

ci te pozwalaj

ą

 rozpozna

ć

 własne pomyłki i naprawi

ć

 je. W buddyzmie wa

Ŝ

ne 

jest nie tylko odczuwanie 

Ŝ

alu z powodu bł

ę

dów popełnionych w przeszło

ś

ci; przede 

wszystkim chodzi o podj

ę

cie działa

ń

 dla ich naprawienia, 

Ŝ

eby zapobiec ich powtarzaniu 

si

ę

. Z tego powodu uwa

Ŝ

no

ść

 i 

ś

wiadomo

ść

 przynosi pozytywne skutki, stwarzaj

ą

podstawy dla wła

ś

ciwego sposobu post

ę

powania.  

 
Wers 36  
" W skrócie:  
cokolwiek robisz,  
gdziekolwiek jeste

ś

,  

obserwuj swój umysł.  
Utrzymywanie ci

ą

głej  

uwa

Ŝ

nej przytomno

ś

ci,  

jest praktyk

ą

 bodhisattwy. " 

 
Kiedy rozwiniemy uwa

Ŝ

no

ść

, b

ę

dziemy potrafili usun

ąć

 dawne bł

ę

dy i złudzenia - 

uzyskamy dzi

ę

ki temu zdolno

ść

 przynoszenia wi

ę

kszego po

Ŝ

ytku innym. Uwa

Ŝ

no

ść

 ma 

podstawowe znaczenie, poniewa

Ŝ

 pozwala usuwa

ć

 splamienia umysłu. Nieprzerwana 

czujno

ść

 bodhisattwy przynosi innym wielki po

Ŝ

ytek. Ci, którzy s

ą

 

ś

wiadomi zarówno w 

działaniach zwi

ą

zanych z Dharm

ą

, jak te

Ŝ

 w czasie codziennych aktywno

ś

ci, mog

ą

 

naprawd

ę

 pomaga

ć

 innym. S

ą

 przyjemniejsi dla otoczenia i mog

ą

 wi

ę

cej zdziała

ć

. Je

ś

li 

usuwamy własne pomieszanie, jest to dobre dla wszystkich.  
Były to bardzo krótkie nauki, dzi

ę

ki którym zbudowali

ś

my dobry zwi

ą

zek pomi

ę

dzy 

nauczycielem a uczniem. Mam nadziej

ę

Ŝ

e dałem wam troch

ę

 inspiracji do praktyki.  

 

Tłumaczyła Ewa Zachara

Strona 3 z 3

Działania bodhisattwy

2009-09-12