Slajd 1

[UoR] WNiP – nabyte!!! przez jednostkę prawa majątkowe, (pod

warunkiem, że nie kwalifikują się one do środków trwałych lub

inwestycji):

 nadające się do gospodarczego wykorzystania

 o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności

dłuższym niż rok

 przeznaczone do używania na potrzeby jednostki

Wartości niematerialne i prawne – definicja

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty

[UoR] Do WNiP zaliczamy:



autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje , koncesje ;

w tym: nabyte oprogramowanie komputerowe,

 prawa do wynalazków, patentów , znaków towarowych , wzorów

użytkowych oraz zdobniczych,

 know-how ,

 wartość firmy,

 koszty zakończonych prac rozwojowych ,

 przekazane zaliczki na wartości niematerialne i prawne .

Wartości niematerialne i prawne – definicja

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty

[MSR

38]

Wartość

niematerialna

–

możliwy

zidentyfikowania niepieniężny składnik aktywów, nie mający

postaci fizycznej

 pozostający pod kontrolą jednostki w wyniku zdarzeń

zaistniałych w przeszłości; oraz

 z którego, według przewidywań, jednostka osiągnie w

przyszłości korzyści ekonomiczne

Wartości niematerialne i prawne – definicja

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty

[MSR 38] Jeśli dany zasób nie spełnia kryteriów

przewidzianych

dla

wartości niematerialnej, nakłady

ponoszone na ten zasób należy ująć w kosztach w momencie

ich poniesienia

Wartości niematerialne i prawne – definicja

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty

[MSR 38] Przykłady nakładów, nie powodujących powstania

składnika wartości niematerialnych:

 nakłady na rozpoczęcie działalności jednostki gospodarczej

 nakłady na szkolenia

 nakłady na reklamę, promocję

 nakłady na reorganizację jednostki

 wartość firmy wytworzona przez jednostkę we własnym zakresie

 nakłady na prace badawcze (w odróżnieniu od nakładów na prace

rozwojowe, które jeżeli spełniają kryteria wymienione w standardzie są
aktywowane jako wartości niematerialne)

 wytworzone we własnym zakresie: znak firmy, tytuły czasopism, tytuły

wydawnicze, wykazy odbiorców

Wartości niematerialne i prawne – definicja

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty

[UoR] Wartość firmy różnica między ceną nabycia określonej

jednostki lub zorganizowanej jej części a niższą od niej wartością

godziwą przejętych aktywów netto. Jeżeli cena nabycia jednostki

lub zorganizowanej jej części jest niższa od wartości godziwej

przejętych aktywów netto, to różnica stanowi ujemną wartość

firmy

Wartości niematerialne i prawne – definicja

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty

[MSR 38] Wartość firmy przejęta w ramach połączenia jednostek

gospodarczych odpowiada nadwyżce kosztu połączenia jednostek

nad udziałem jednostki przejmującej w wartości godziwej netto

możliwych do zidentyfikowania aktywów i zobowiązań

Wartość firmy odpowiada więc płatności dokonanej przez

jednostkę przejmującą w oczekiwaniu na przyszłe korzyści

ekonomiczne z tytułu aktywów, których nie można

pojedynczo zidentyfikować ani osobno ująć

Wartości niematerialne i prawne – definicja

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty

 cena nabycia jednostki > wartość godziwa aktywów netto

przejmowanej jednostki

Dodatnia wartość firmy /Goodwill/

(aktywa)

 cena nabycia jednostki < wartość godziwa aktywów netto

przejmowanej jednostki

Ujemna wartość firmy /Badwill/ Zysk z okazyjnego

zakupu (pasywa)

Wartości niematerialne i prawne – definicja

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty

[UoR] Koszty zakończonych prac rozwojowych

– koszty

poniesione

przez

jednostkę przed podjęciem produkcji lub

zastosowaniem technologii, jeżeli spełnione są następujące warunki:

 produkt lub technologia wytwarzania są ściśle ustalone, a dotyczące ich

koszty prac rozwojowych wiarygodnie określone

 techniczna przydatność produktu lub technologii została stwierdzona i

odpowiednio udokumentowana i na tej podstawie jednostka podjęła

decyzję o wytwarzaniu tych produktów lub stosowaniu technologii

 koszty prac rozwojowych zostaną pokryte, według przewidywań,

przychodami ze sprzedaży tych produktów lub zastosowania technologii

Wartości niematerialne i prawne – definicja

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty

[MSR 38] Aby ocenić, czy składnik wartości niematerialnych

wytworzony

przez

jednostkę spełnia kryteria dotyczące

ujmowania, jednostka dzieli proces powstawania aktywów na:

a) etap prac badawczych

b) etap prac rozwojowych

 Jednostka, która nie jest w stanie oddzielić etapu prac badawczych od

etapu prac rozwojowych przedsięwzięcia prowadzącego do wytworzenia

składnika wartości niematerialnych, traktuje nakłady na to

przedsięwzięcie, jak gdyby zostały poniesione wyłącznie na etapie prac

badawczych.

Wartości niematerialne i prawne – definicja

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty

[MSR 38] Jednostka, która nie jest w stanie oddzielić etapu prac

badawczych od etapu prac rozwojowych przedsięwzięcia

prowadzącego

wytworzenia

składnika

wartości

niematerialnych, traktuje nakłady na to przedsięwzięcie, jak gdyby

zostały poniesione wyłącznie na etapie prac badawczych

Wartości niematerialne i prawne – definicja

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty

[MSR 38] Prace rozwojowe są praktycznym zastosowaniem

odkryć badawczych lub też osiągnięć innej wiedzy w planowaniu

lub projektowaniu produkcji nowych lub znacznie udoskonalonych

materiałów, urządzeń, produktów, procesów technologicznych,

systemów lub usług, które ma miejsce przed rozpoczęciem

produkcji seryjnej lub zastosowaniem

Wartości niematerialne i prawne – definicja

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty

Wartości niematerialne i prawne – definicja

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty

Przykłady prac badawczych

Przykłady prac rozwojowych

Działania zmierzające do zdobycia nowej

wiedzy,

Poszukiwanie, ocena i końcowa selekcja

sposobu

wykorzystania

rezultatów

prac

badawczych lub wiedzy innego rodzaju,

Poszukiwanie

alternatywnych

materiałów,

urządzeń, produktów, procesów, systemów lub

usług oraz

Formułowanie, projektowanie, ocena i końcowa

selekcja

nowych

lub

udoskonalonych

materiałów, urządzeń, produktów, procesów,

systemów lub usług.

Projektowanie

wykonanie

testowanie

prototypów i modeli doświadczalnych (przed ich

wdrożeniem do

produkcji

seryjnej

lub

użytkowania),

Projektowanie narzędzi, przyrządów do obróbki,

form i matryc z wykorzystaniem nowej

technologii,

Projektowanie, wykonanie i funkcjonowanie

linii próbnej, której wielkość nie umożliwia

prowadzenia

ekonomicznie

uzasadnionej

produkcji przeznaczonej na sprzedaż oraz

Projektowanie,

wykonanie

testowanie

wybranych rozwiązań w zakresie nowych lub

udoskonalonych

materiałów,

urządzeń,

produktów, procesów, systemów lub usług.

 [MSR 38] Etap prac rozwojowych Składnik wartości niematerialnych

powstały w wyniku prac rozwojowych ujmuje się  jednostka jest w

stanie udowodnić:

możliwość, z technicznego punktu widzenia, ukończenia składnika

wartości niematerialnych tak, aby nadawał się do użytkowania lub

sprzedaży

zamiar ukończenia składnika wartości niematerialnych oraz jego

użytkowania lub sprzedaży

zdolność

użytkowania lub sprzedaży składnika wartości

niematerialnych

Wartości niematerialne i prawne – definicja

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty

[

MSR 38] Etap prac rozwojowych Składnik wartości niematerialnych

powstały w wyniku prac rozwojowych ujmuje się wtedy i tylko wtedy,

gdy jednostka jest w stanie udowodnić (c.d.)

sposób, w jaki składnik wartości niematerialnych będzie wytwarzał

prawdopodobne przyszłe korzyści ekonomiczne. Między innymi

jednostka może udowodnić istnienie rynku na produkty powstające dzięki

składnikowi wartości niematerialnych lub na sam składnik lub – jeśli

składnik ma być użytkowany przez jednostkę – użyteczność składnika

wartości niematerialnych

Wartości niematerialne i prawne – definicja

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty

[

MSR 38] Etap prac rozwojowych Składnik wartości niematerialnych

powstały w wyniku prac rozwojowych ujmuje się wtedy i tylko wtedy,

gdy jednostka jest w stanie udowodnić (c.d.)

dostępność stosownych środków technicznych, finansowych i innych,

które mają służyć ukończeniu prac rozwojowych oraz użytkowaniu lub

sprzedaży składnika wartości niematerialnych

możliwość wiarygodnego ustalenia nakładów poniesionych w czasie prac

rozwojowych, które można przyporządkować temu składnikowi wartości

niematerialnych.

Wartości niematerialne i prawne – definicja

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty

[UoR] Środki trwałe - zalicza się do nich w szczególności:

 nieruchomości – w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego

gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością

lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego

oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,

 maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,

 ulepszenia w obcych środkach trwałych,

 inwentarz żywy

Środki trwałe – definicja

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty

[MSR 16] Środki trwałe:

 są utrzymywane w celu wykorzystania ich w procesie

produkcyjnym lub przy dostawach dóbr i świadczeniu usług,

w celu oddania do używania innym podmiotom na podstawie

umowy najmu lub celach administracyjnych oraz

 towarzyszy im oczekiwanie, iż będą wykorzystywane przez

czas dłuższy niż jeden rok

Środki trwałe – definicja

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty

[MSR 16] Środki trwałe:

 !!! Istotne części zamienne oraz awaryjne wyposażenie stanowią

oddzielne środki trwałe, jeżeli jednostka ma zamiar wykorzystywać je

przez czas dłuższy niż jeden okres

 !!! Koszty przeglądów i generalnych remontów – jeżeli spełniają

kryteria stawiane aktywom, są ujmowane jako oddzielne środki trwałe

w momencie ich poniesienia

 !!! Części składowe ŚT, które wymagają wymiany (zastąpienia) w

regularnych odstępach czasu – jeżeli spełniają kryteria stawiane

aktywom, są ujmowane jako oddzielne środki trwałe

Środki trwałe – definicja

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty

[UoR] Koszt wytworzenia obejmuje:

 koszty bezpośrednio związane z budową i przystosowaniem

składnika do używania

 koszty pośrednie budowy składnika aktywów

 Koszty finansowania zewnętrznego

 Niepodlegający odliczeniu VAT i podatek akcyzowy

Środki trwałe i WNiP – wycena początkowa

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty

[MSR 16 / MSR 38] Cena nabycia i Koszt wytworzenia obejmują:

 cenę zakupu

 wszystkie inne pozwalające się bezpośrednio przyporządkować koszty

poniesione w celu dostosowania składnika aktywów do miejsca i stanu, w

którym może on funkcjonować w sposób zgodny z zamierzeniami

kierownictwa

 szacunkowe koszty demontażu i usunięcia składnika

aktywów oraz koszty przeprowadzenia renowacji miejsca,

w którym się znajdował

Środki trwałe i WNiP – wycena początkowa

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty

[UoR] Wartość bilansowa WNiP =

 wartość początkowa WNiP



minus

zakumulowana amortyzacja WNiP



minus

odpisy z tytułu trwałej utraty wartości

Środki trwałe i WNiP – wycena bilansowa

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty

[UoR] Wartość bilansowa środków trwałych =

 wartość początkowa ŚT (cena nabycia / koszt wytworzenia

lub wartość przeszacowana (po aktualizacji wyceny)



minus

zakumulowana amortyzacja ŚT



minus

odpisy z tytułu trwałej utraty wartości ŚT

Środki trwałe i WNiP – wycena bilansowa

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty

[MSR 16/MSR 38] Wartość bilansowa środków trwałych /

WNiP

 model oparty na cenie nabycia lub koszcie wytworzenia,

lub

 model oparty na wartości przeszacowanej, stanowiącej jej

wartość godziwą na dzień przeszacowania, pomniejszonej o

kwotę późniejszego umorzenia i późniejszych odpisów

aktualizujących z tytułu utraty wartości

Środki trwałe i WNiP – wycena bilansowa

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty

Metoda liniowa –

zakłada, że obiekt zużywa się równomiernie przez cały

okres jego życia ekonomicznego. Stawka amortyzacyjna (Awt) jest wartością

stałą

Środki trwałe i WNiP – amortyzacja

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty





100









Awt - roczna stawka amortyzacyjna,

A% - roczna stopa amortyzacyjna,

Wp – wartość początkowa obiektu,

Ow – wartość rezydualna obiektu w momencie jego likwidacji, ustalona w
cenie sprzedaży netto

Metoda degresywna (amortyzacja przyspieszona)

– metoda

malejącego salda – zakłada, że przydatność środka trwałego maleje

wraz z upływem czasu. Stopa amortyzacyjna jest stała, natomiast stawki

amortyzacyjne są zmienne i maleją wraz z upływem czasu

Środki trwałe i WNiP – amortyzacja

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty

Wbt – wartość bieżaca obiektu w danym okresie = wartość początkowa –
zakumulowana amortyzacja

100



Metoda degresywna – metoda sumy cyfr rocznych (SOYD)

W metodzie tej występują: stała wartość amortyzowanego obiektu oraz

zmienne – z roku na rok malejące – stopy amortyzacyjne

Stopy amortyzacyjne wylicza się według następującego wzoru:

Środki trwałe i WNiP – amortyzacja

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty

















– stopa amortyzacyjna dla danego roku obrotowego,

T – przewidywany czas użytkowania obiektu w latach,

t – rok, dla którego oblicz się stopę amortyzacyjną

Metoda degresywna – metoda sumy cyfr rocznych (SOYD) –

c.d.

Stawki amortyzacyjne liczy się dla każdego okresu eksploatacji obiektu

następująco:

Środki trwałe i WNiP – amortyzacja

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty

– stopa amortyzacyjna dla danego roku obrotowego,

T – przewidywany czas użytkowania obiektu w latach,

t – rok, dla którego oblicz się stopę amortyzacyjną





100





Metoda naturalna

Uzależnia wysokość stawek amortyzacyjnych od pracy wykonanej w

danym okresie przez dany obiekt majątku trwałego. Przewidywany okres

eksploatacji mierzony jest nie w latach, ale w przewidywanej pracy

obiektu. Stawki amortyzacyjne są zmienne w czasie trwania życia

ekonomicznego obiektu:

Środki trwałe i WNiP – amortyzacja

Zaawansowana rachunkowość finansowa dr Marta Gawart Środki trwałe i wnip – wybrane aspekty





PO – planowana wielkość pracy dla całego okresu użytkowania obiektu,

– praca rzeczywiście wykonana przez obiekt w danym okresie