Odpowiedź immunologiczna na zakażenia wirusowe

 

 
 

 

Wirus jest bardzo małą, mikroskopijną cząstką zakażającą swoiste komórki organizmu 

w  celu  reprodukcji.  Wirusy  mogą  replikować  się  jedynie  poprzez  zakażenie  komórki 
gospodarza, w związku z czym nie mogą rozmnażać się samodzielnie tak jak bakterie. Wirusy 
składają się przede wszystkim z materiału genetycznego, otoczonego białkową osłonką zwaną 
kapsydem.  Zależnie  od  klasy  mogą  one  zakażać  różne  organizmy:  zarówno  eukariotyczne 
(zwierzęta, drożdże, grzyby i rośliny) jak i prokariotyczne (bakterie). Słowo „wirus” pochodzi 
z łaciny i oznacza truciznę (syn. venenum). To, czy wirus jest organizmem żywym jest wciąż 
kwestią  dyskusyjną,  ponieważ  ma  on  cechy  szczególne  organizmu  żywego  (takie  jak 
reprodukcja). Większość badaczy nie uważa wirusów za organizmy żywe. 

Zakażenia  wirusowe  należą  do  głównych  przyczyn  chorób  spotykanych  w  praktyce 

ogólnej, Z  homotoksykologicznego punktu widzenia większość zakażeń wirusowych  należy 
traktować  bardzo  poważnie,  ponieważ  z  definicji  wirusy  są  homotoksynami 
wewnątrzkomórkowymi  powodującymi  często  śmierć  komórki  spowodowaną  przez 
mechanizmy  odporności  komórkowej  koncentrujące  się  na  zakażonych  przez  wirusy 
komórkach.  W  Tabeli  Ewolucji  Choroby,  zakażenia  wirusowe  należą  początkowo  do  fazy 
impregnacji,  lecz  mogą  we  względnie  krótkim  czasie  powodować  degenerację,  a  nawet 
dedyferencjację.  Oprócz  samego  zakażenia  wirusowego,  często  obserwuje  się  komplikacje. 
Mogą one być nadkażeniami bakteryjnymi, lecz także znane są cięższe powikłania, takie jak 
po wirusowy zespół zmęczenia np. po infekcji wirusem EBV (mononukleoza). 

Odpowiedź  immunologiczna

 

to  złożony  zespół  reakcji  obronnych  organizmu. 

Obejmuje  rozpoznanie  antygenu

 

oraz  jego

 

neutralizację

 

i

 

eliminację.  Na  odpowiedź 

immunologiczną składa się odpowiedź typu

 

komórkowego

 

i

 

humoralnego,  przy  czym  oba  te 

mechanizmy  przebiegają  równolegle  i  są  współzależne  od  siebie.  Odpowiedź 
immunologiczna następuje, gdy mechanizmy odporności nieswoistej okażą się nieskuteczne. 

W  początkowej  fazie  neutrofile  i  makrofagi  fagocytują  drobnoustroje,  po  czym 

neutrofile  zostają  też  pożarte  przez  makrofagi,  które  prezentują  na  swej  powierzchni 
fragmenty antygenów. W

 

odpowiedzi  humoralnej

 

antygen łączy się z receptorem błonowym 

limfocytu

 

B. Do aktywacji limfocytu

 

B

 

potrzebna jest na ogół obecność limfocytów

 

T

h

, które 

same  zostały  pobudzone  po  rozpoznaniu  i  związaniu  antygenu.  Limfocyty

 

T

h

 

produkują 

cytokiny (interleukiny), pobudzające limfocyty

 

B

 

do podziałów i różnicowania się. Powstaje 

bardzo  duża  liczba  komórek,  z  których  większość  to  komórki  plazmatyczne,  produkujące 
przeciwciała.  Pozostałe  stają  się

 

komórkami  pamięci,  zapamiętują  strukturę  antygenu. 

Wytworzone przeciwciała  łączą się  z antygenami  i unieczynniają  je, np. poprzez ułatwienie 
fagocytozy komórek z antygenami lub perforację ich błony. 

 

Odporność  komórkowa

 

uzupełnia  odporność  humoralną,  przy  czym  biorą  w  niej 

udział wyłącznie komórki, które zostały uczulone przez antygen. Limfocyty

 

T

c

 

pobudzone też 

przez limfocyty za pośrednictwem cytokin

 

T

h

 

rozpoznają komórki z określonym antygenem i 

zabijają  je,  pobudzając  do  apoptozy.  Do  bezpośredniego  zniszczenia  antygenu  mogą  być 
zaangażowane  makrofagi,  które  zostają  pobudzone  przez  limfocyty

 

T

h

 

poprzez  cytokiny. 

Podczas  odpowiedzi  komórkowej  także  powstają  komórki  pamięci  immunologicznej.  W 
odpowiedzi  immunologicznej występują oba  mechanizmy, choć  ich udział  może  być różny. 
Odpowiedź  humoralna  dotyczy  zwłaszcza  reakcji  na  infekcje  bakteryjne,  natomiast 
komórkowa reakcji  na  infekcje wirusowe oraz podczas odrzucania przeszczepu  i  w walce z 
komórkami  nowotworowymi.  Odpowiedź  komórkowa  odpowiada  też  za  opóźnione  reakcje 
immunologiczne (odczyn zapalny). 

Pierwotna  odpowiedź  immunologiczna

 

występuje,  gdy  układ  immunologiczny  styka 

się  z  danym  antygenem  po  raz  pierwszy.  Gdy  ustaje  kontakt  z  antygenem,  ilość 
wytworzonych  przeciwciał  spada,  a  w  organizmie  zostają  jedynie  komórki  pamięci 
immunologicznej.  Aktywne  komórki  immunokompetentne  jako  zbyteczne  są  pobudzane  do 
apoptozy  przez  limfocyty

 

T

S

 

poprzez  wytwarzane  przez  nie  cytokiny.  Jeśli  dojdzie  do 

ponownego  kontaktu  z  tym  samym  antygenem,  komórki  pamięci  immunologicznej  łatwo 
ulegają  aktywacji,  szybciej  proliferują  i,  w  zależności  od  swego  pochodzenia,  produkują 
więcej przeciwciał lub cytokin. Jest to wtórna odpowiedź immunologiczna. 

 

  

Przygotowały:  

Sandra Kużajak gr VII 

Agnieszka Huppert gr II