Strona 1 z 3 

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA I 

 

Temat: Literatura, sztuka i filozofia ukazują różne postawy człowieka wobec cierpienia 

– przedstaw je, odwołując się do zamieszczonego poniżej materiału tekstowego  
i ilustracyjnego, oraz skomentuj odniesienia do nich w przytoczonym tekście 
współczesnym. 

 
I ROZWINIĘCIE TEMATU (można otrzymać maksymalnie 25 punktów) 
 
Różne postawy wobec cierpienia ukazane w literaturze antycznej (na podstawie 
„Metamorfoz” Owidiusza i „Rozmyślań” M. Aureliusza) 
 
1. Postawa Niobe   

 

 

 

 

 

 

 

 

0-4 

np.: 

•  Krótkie przedstawienie historii Niobe. 

•  Bezradność wobec nieszczęścia. 

•  Interpretacja przenośni: „Niobe od nieszczęść kamienieje”, „teraz jeszcze marmur 

płynie łzami”. 

•  Zwrócenie uwagi na charakter dzieła Owidiusza. 

 
2. Postawa filozofa   

 

 

 

 

 

 

 

 

0-4 

np.: 

•  Wobec nieszczęścia filozof nie poddaje się. 

•  Jest niewzruszony, jak skała. 

•  Nieszczęście nie jest powodem do rozpaczy. 
•  Jest dla filozofa doświadczeniem, dzięki któremu wzmacnia się jego charakter. 

•  Uleganie nieszczęściu jest wbrew naturze człowieka. 
•  Filozof wobec nieszczęścia przyjmuje postawę wzniosłą. 

 
Postawa wobec cierpienia ukazana w sztuce greckiej (na podstawie Grupy Laokoona) 
 
3.  Zwrócenie uwagi na charakterystyczne cechy stylu rzeźby 

   0-1 

np.: 

•  Dynamizm. 

•  Pokazanie uczuć. 

•  Nawiązanie do mitologii. 
•  Rzeźba grupowa. 

 
4.  Przedstawienie postawy Laokoona i synów wobec cierpienia   0-3 
np.: 

•  Bunt wobec losu. 

•  Niezgoda na cierpienie. 
•  Postawa dynamiczna (walka z przeznaczeniem). 

Strona 2 z 3 

Postawy wobec cierpienia w tekście Herberta 
 
5. Postawa młodzieńca i człowieka dojrzałego   

 

 

 

 

0-4 

np.: 

•  Pokonywanie trudności, zgodnie z zasadą per aspera ad astra. 

•  Zgodna na przeznaczenie. 

•  W młodzieńczym wieku cierpienie jest tylko „kamykiem”. 
•  W wieku dojrzałym, cierpienie jest coraz bardziej dotkliwe. 

•  Przesłania codzienność i nie pozwala myśleć nawet o sprawach ważnych. 

•  Cierpienie „kamyk” – sprawa drobna, „perła” – wartość cierpienia. 

 
6. Komentarz: 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

0-5 

np.: 
a) nawiązania do stoicyzmu: 

•  cierpienie hartuje, 

•  cierpieniu nie należy się poddawać, 

•  amor fati – „miłość przeznaczenia”, per aspera ad astra; 

 
b) nawiązania do postawy Niobe: 
np.: 

•  bezradność wobec cierpienia, 

•  ból pozbawia spokoju ducha i umysłu; 

 
c) nawiązania do Laokoona: 
np.: 

•  próba ucieczki od cierpienia, 
•  pozostanie jednak przy rozwiązaniu stoickim, znoszenia cierpienia. 

 
7. Wnioski   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

0-4 

 
Różne postawy wobec cierpienia prezentowane w literaturze i sztuce antycznej 

 

i nawiązującym do nich tekście współczesnym: 
np.: 

•  Niobe skamieniała – cierpienie pozbawia sił  życiowych, człowiek niemy z bólu, 

niezdolny do wszelkiego działania. 

•  Laokoon i jego synowie – bunt wobec cierpienia, próba ujarzmienia go, postawa 

dynamiczna. 

•  Postawa stoicka – beznamiętność, cierpienie nie pozbawia równowagi ducha, 

nieszczęście hartuje człowieka. 

•  Tekst Herberta – cierpieniu ulegamy, pozbawia nas spokoju, próbujemy się przeciw 

niemu buntować, cierpienie hartuje, kiedy nas ogarnia przesłania nam wszystko. 

Strona 3 z 3 

II. KOMPOZYCJA PRACY  
1.  Funkcjonalna wobec tematu, spójna wewnętrznie, uporządkowana 

  2 

2. Uporządkowana, 

spójna. 

        1 

 
 
III. POPRAWNOŚĆ JĘZYKOWA I STYLISTYCZNA  
1. Poprawna, ujednolicona składnia i frazeologia, zgodna z normą fleksja i ortografia; żywy  

i zgodny z zastosowaną formą styl, bogate słownictwo. 

    3 

2. Poprawna składnia i frazeologia (nieliczne błędy), zgodna z normą fleksja i ortografia 

(nieliczne błędy), zgodny z zastosowaną formą styl, wystarczająca leksyka.   

2 

3. Wypowiedź komunikatywna mimo schematycznej i często niezgodnej z normą składni, 

dopuszczalne błędy ortograficzne, widoczne schematy językowe. 

  1