001 CSR-Wprowadzenie

Społeczna odpowiedzialność biznesu

Corporate Social Responsibility – CSR

Społeczna odpowiedzialność biznesu, to aktualnie:

jedną

najbardziej

dynamicznych,

złoŜonych

i stanowiących wyzwanie kwestii w biznesie,

największy i najistotniejszy problem, z którym mają do
czynienia głównie, choć nie tylko!, liderzy wielkich
biznesów.

Powody nadania tak duŜej biznesowej i naukowej rangi CSR

to, m.in.:

upadek

komunizmu;

zmiana

form

własności

przedsiębiorstw,

wycofywanie się rządów z prowadzenia przedsiębiorstw;
zmiana form własności,

wywieranie na firmy prywatne coraz większej presji by
zaczęły odgrywać znacznie większą niŜ dotychczas rolę
w tworzeniu warunków do lepszego Ŝycia „na świecie”,

przekraczający granicę, niespotykany dotąd na taką
skalę, ogromny przepływ ludzi, kapitału, towarów i usług,

na skutek nasilenia się zainteresowania klientów
praktykami

zarządzania,

które

związane

jest

społecznymi problemami wynikających z naduŜycia
władzy przez zarządy firm,

rozwój nauk o zarządzaniu.

Globalne korporacje XXI w. stały się tak potęŜnymi

organizacjami, Ŝe są silniejsze a ich zasoby i siła oddziaływania
większa niŜ rządów krajów, w których prowadzą działalność.

Coraz powszechniejsze staje się uznanie, Ŝe takie

przesunięcie

zasobów

własności

wymaga

zmiany

odpowiedzialności za pozytywne i proaktywne oddziaływanie
na otaczający świat – z rządów na globalne korporacje.

Ale przecieŜ:

Władze korporacji za swoje działania są odpowiedzialne

przede wszystkim przed swymi akcjonariuszami !!!!
a podstawowym celem korporacji jest pomnaŜanie zysku dla
akcjonariuszy.

MenedŜerowie korporacji traktowani są jako powiernicy

funduszów  akcjonariuszy.   W  związku  z  tym,  Ŝe  akcjonariusze
są  właścicielami  przedsiębiorstwa,  jego  zarząd  powinien
działać wyłącznie w ich interesie.

Kierownictwo

jest

odpowiedzialne

prowadzenie

korporacji  zgodnie  z  Ŝyczeniami  właścicieli,  co  najogólniej
oznacza  „zarabianie  pieniędzy  tak  duŜych,  jak  tylko  jest  to
moŜliwe"  i  co  jest  równoznaczne  z  osiąganiem  wysokich
zwrotów z zainwestowanego kapitału.

„Niewiele trendów moŜe tak bardzo podwaŜyć główne
fundamenty

naszego

wolnego

społeczeństwa,

jak

zaakceptowanie  przez  wysokich  przedstawicieli  biznesu
odpowiedzialności  społecznej  innej  niŜ  sprowadzającej  się  do
moŜliwie  maksymalnego  zarabiania  pieniędzy  dla  sowich
akcjonariuszy.” –

Milton Friedman

(Nagroda Nobla w 1976r).

Argumenty przeciwko CSR, to m.in. to, Ŝe:

Business of business is business.

Grupa udziałowców jest stosunkowo jednorodna a ich

oczekiwania jasno sformułowane, w przeciwieństwie do
pozostałych interesariuszy.

Główne zadanie, czyli generowanie zysków jest społecznie

odpowiedzialne, gdyŜ samo w sobie jest korzystne dla
wszystkich interesariuszy.

Uzyskanie zysku jest prostym zrozumiałym motywem

działalności,

interesy

poszczególnych

grup

interesariuszy mogą być sprzeczne.

Dodatkowa działalność społeczna prowadzi do obniŜenia

efektywności  przedsiębiorstwa  i  do  niezamierzonych
negatywnych  skutków  gospodarczych,  spowodowanych
przeznaczenia kapitału na potrzeby społeczne zamiast na
potrzeby organizacji.

Przeznaczanie pieniędzy akcjonariuszy na cele społeczne

= kradzieŜ.

Korporacja jest instytucją ekonomiczną i nie ma

sumienia, zatem nie działa z pobudek moralnych i nie
moŜe ponosić odpowiedzialności moralnej.

MenedŜer nie jest reformatorem społecznym i nie ma

mandatu społecznego do pełnienia takiej funkcji.

Społeczne zaangaŜowanie firmy zasadniczo zwiększa

władzę  i  wpływy  biznesu,  podczas  gdy  dzisiejszy  biznes  -
w  opinii  niektórych  -  i  tak  ma  rozległą  władzę  i  nie
powinien  działać  w  przekonaniu,  Ŝe  jest  sumieniem
społeczeństwa.

CSR to socjalizm, który jest zaprzeczeniem wolności

gospodarczej.

CSR to naleŜący do Public Relations kamuflaŜ, za którym

skrywa się prawdziwe motywy uprawiania biznesu.

Pytanie:
Dlaczego  zatem  antagoniści  M.  Friedmana  twierdzą,  Ŝe  te
gigantyczne  korporacje,  a  w  zasadzie  kaŜda  firma,  których
głównym  celem  jest  maksymalizacja  zysków  akcjonariuszy
powinny  być  zainteresowane  rolą  „dobrych  wujaszków”
świata?

Odpowiedź:

Nie dość, Ŝe jest to słuszne to dodatkowo to bardzo dobry

biznes czy to jest prawda?

Przykładowe argumenty na rzecz CSR:

Firma istnieje dzięki społeczeństwu, jest mu zatem coś
winna.

Firma wykorzystuje społeczeństwo, wobec czego jest za
społeczeństwo odpowiedzialna.

Biznes  przyczynia  się  do  powstania  wielu  problemów
społecznych,  musi  zatem  pomóc  społeczeństwu  je
rozwiązywać.

Rynek nie jest wystarczającym regulatorem Ŝycia
gospodarczego, czego efektem są powtarzające się
periodycznie

eksplozje

inflacji

bezrobocia

czy

niesprawiedliwy podział dochodu narodowego.

Istnieje potrzeba harmonizowania celów ekonomicznych
i  społecznych.  JeŜeli  więc  społeczeństwo  oczekuje  od
korporacji  troski  o  sprawy  społeczne,  to  w  jej  najlepiej
pojętym  interesie  leŜy  zaangaŜowanie  się  w  sprawy
społeczne  oraz  nadanie  temu  faktowi  pozytywnego
rozgłosu.

Jeśli społeczeństwo oczekuje odpowiedzialności firm, to
w najlepszym (biznesowym) interesie firmy jest ją na
siebie wziąć.

„Dopóki działalność gospodarczą będą charakteryzować

metody biznesowe nieuwzględniające ani natury człowieka,

ani motywów społecznych, dopóty moŜemy oczekiwać, Ŝe

strajki i sabotaŜ będą zwykłym uzupełnieniem produkcji.” –

Elton Mayo

Społeczna odpowiedzialność biznesu

– próba definicyjnego usystematyzowania

Jak kaŜdy proces opary na wspólnych działaniach

społecznych (kaŜda organizacja jest bowiem, przede
wszystkim

pewną

wyabstrahowana

rzeczywistości

gospodarczej - wspólnotą społeczną) CSR nie ma jednej
definicji uznanej przez wszystkie firmy.

„Nie ma jednego rozmiaru CSR , który pasuje

wszystkim.” W róŜnych krajach, będą to inne priorytety
i wartości,

które

będą

kształtować

działania

firmy

deklarującej  swą  społeczną  wraŜliwość.  A  i  nawet  w  jednym
kraju  czy  w  jednej  organizacji  –  determinanty  tych  działań
zmieniają  się  i w czasie  oraz  w  gospodarczej  i  personalnej
przestrzeni.

Jim „Gus” Gustafson „ Czym jest społeczna odpowiedzialność biznesu” [w:] Biznes.
Zarządzanie firmą część 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.

Nie ma jednej dobrej definicji CSR – ale termin ten odnosi

się do bieŜącego zaangaŜowania się biznesu na rzecz
etycznego postępowania oraz do przyczyniania się do rozwoju
ekonomicznego

przy

jednoczesnym

demonstrowaniu

szacunku dla ludzi, społeczności lokalnych, narodów
i środowiska.

CSR scala koncepcje globalnego obywatelstwa z troską

o środowisko i ze zrównowaŜonym rozwojem.

Światowa Rada Biznesu na rzecz zrównowaŜonego rozwoju:

Corporate Social Responsibility to ciągłe i takie

zaangaŜowanie  w  biznesie  by  poprzez  etyczne  zachowania
przyczynić  się  do  rozwoju  gospodarczego  przy  jednoczesnym
podnoszeniu  jakości  Ŝycia,  nie  tylko  pracowników  i  ich
rodzin,  ale  takŜe  społeczności  lokalnej  i  społeczeństwa  jako
całości.

Wybrane definicje CSR:

CSR to:

Odpowiedzialność organizacji za wpływ jej decyzji
i działań

społeczeństwo

środowisko

poprzez przejrzyste

etyczne

zachowania,

które

przyczyniają  się  do  rozwoju,  zdrowia  i  dobrobytu
społecznego.  Podejmowane  zobowiązania  biorą  pod  uwagę
oczekiwania  interesariuszy,  są  zgodne  z  mającym
zastosowanie  prawem  oraz  międzynarodowymi  normami
postępowania,  a  takŜe  są  zintegrowane  z  działaniami
organizacji  i  praktykowane  w relacjach  z  otoczeniem
(projekt standardu ISO 26000).

Koncepcja, wedle której przedsiębiorstwa

dobrowolnie

decydują się podejmować starania na rzecz lepszego
społeczeństwa

czystszego

środowiska

(Komisja

Europejska).

Podejście  do  zarządzania  oraz  odpowiedź  na  kwestie
społeczne,  środowiskowe,  ekonomiczne  w  szerszym  ujęciu
oraz  etyczne,  a  takŜe  na  oczekiwania  interesariuszy
w tych  kwestiach  w  stopniu,  w  jakim  biznes  moŜe  na  nie
reagować (UNDP, 2008).

Zakres, w jakim społeczne, środowiskowe i etyczne ryzyka
oraz korzyści są zarządzane w celu ochrony i wzrostu
wartości firmy dla akcjonariuszy (PWN, 2007).

Koncepcja, zgodnie z którą przedsiębiorstwa dobrowolnie
uwzględniają problematykę społeczną i ekologiczną
w swojej

działalności

komercyjnej

stosunkach

z interesariuszami.

Odpowiedzialny

biznes

podejście

strategiczne

i długofalowe, oparte na zasadach dialogu społecznego
i poszukiwaniu rozwiązań korzystnych dla wszystkich.

Choć wszystkie definicje CSR pozostają „nieuchwytne” to

jednak termin „społeczna odpowiedzialność biznesu” ogólnie
odnosi się zarówno do wysiłków firmy na rzecz jawnego
uwzględniania

kwestii

społecznych

środowiskowych

w procesie podejmowania decyzji, jak i do zaangaŜowania się w
zwiększenie

pozytywnego

wpływu

organizacji

społeczeństwo.

Ogólnie – CSR jest rozwijającą się koncepcją bez jasnej

definicji, a mimo to opisującą zbiór zobowiązań i praktyk
biznesowych, mieszczących się w spektrum działań gdzieś
między dobroczynnością a ścisłym przestrzeganiem prawa.

John Surdyk „CSR: więcej niŜ PR – dąŜenie do osiągnięcia długofalowej przewagi
konkurencyjnej” [w:] Biznes. Zarządzanie firmą część 1, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 2007.

Poziomy społecznej odpowiedzialności

Podejmowanie dzia

powy

minimum okre

lonego przez

prawo, zarz

dzanie przez

warto

ci, ochrona

rodowiska

naturalnego

Ochrona konsumenta,

respektowanie prawa pracy,

odpowiedzialno

ść

kontraktowa

wzgl

dem dostawc

regulowanie zobowi

podatkowych

Programy wspieraj

spo

eczno

ść

lokaln

, edukacj

ochron

rodowiska,

wolontariat, etc

Maksymalizacja zysk

w oraz

minimalizowanie koszt

zachowanie kryteri

w podzia

proporcjonalnego do wk

adu

W
Y

W
A

Etyka

Prawo

Filantropia

Ekonomia

Za: Mariusz Opaliński - Materiały dydaktyczne Polsko-Czeskiej WyŜszej Szkoły Biznesu i Sportu
COLLEGIUM GLACENSE

Nie

istnieje

Ŝadne

prawne

zobowiązanie

uwzględniania potrzeb lokalnej społeczności czy większej
dbałości  o  klientów  oraz  środowisko,  niŜ  to  wynika
z obowiązujących aktów prawnych.
CSR  staje  się  jednak  powoli  pewnego  rodzaju  dobrym
obyczajem czy wręcz normą kulturową!

Wiele proaktywnych i innowacyjnych firm juŜ odkryło, Ŝe

faktyczne zaangaŜowanie się w CRS skutkuje maksymalnie

pozytywnymi

wynikami

zarówno

wymiernymi

jak

i jakościowymi, a ostateczną wartość działań CRS moŜna

określić na roŜne sposoby, w tym poprzez, m.in.:

istotny wzrost sprzedaŜy,

większą zdolność przyciągania nowych klientów,

lepsze wskaźniki utrzymania klientów,

lepszy obraz marki,

łatwiejszy dostęp do rynku kapitałowego,

większą zdolność przyciągania wykwalifikowanych
zasobów pracy.

większe zainteresowanie podjęciem pracy przez nowych

pracowników,

bardziej umotywowaną i zaangaŜowaną siłę roboczą,

lepsze, wszechstronne wyszkolenie pracowników,

większy wskaźnik utrzymania pracowników; lepsze ich

morale,

większą wydajność,

mniejszą liczbę przypadków „przeoczeń” przepisów

prawnych,

lepsza jakość produktów i usług,

większy szacunek społeczny i większe poprawcie

społeczne dla działań firmy.

Korzyści z CSR

Obszar

biznesowy

ObniŜenie kosztów

Tworzenie

wartości

Licencja na

prowadzenie

działalności

Lepsze relacje z organiza-
cjami rządowymi; mniejsza
aktywność akcjonariuszy,
zmniejszone ryzyko proce-
sów sądowych

Większe poparcie
społeczeństwa dla
działań firmy.

Kapitał

reputacji

NiŜszy poziom
negatywnej aktywności
klientów lub bojkotu
przez klientów.

Pozytywny oddźwięk ze
strony mediów (darmowa
promocja).

Pozytywny wizerunek
w powszechnym postrze-
ganiu firmy.

Większa zdolność
przyciągania
klientów.

Większą zdolność
utrzymania
klientów.

Zasoby

ludzkie

Większa zdolność
utrzymania pracowników
w firmie oraz ich lepsze
morale załogi.

Większe
zainteresowanie
podjęciem pracy
prze nowych
pracowników.

Zwiększona
wydajność pracy.

Finanse

Przyciąganie
funduszy
inwestycyjnych do
firm uznanych za
dobrze realizujące
zadania społeczne

Źródło John Surdyk „CSR: więcej niŜ PR..op.cit.

Z raportów

Social Investment Forum wynika, Ŝe aktywa

zarządzane w portfelach, które są powiązane z działaniami
w zakresie

etyki,

ochrony

środowiska

oraz

społecznej

odpowiedzialności biznesu, gwałtownie rosną i zapewniają
odpowiedzialnym społecznie firmom dostęp do kapitału, który w
innym przypadku mógłby być niedostępny.

„Odpowiedzialność

społeczna

szeroka

dziedzina,

poniewaŜ  obejmuje  tak  wiele  obszarów  lub  w  tak  wielu
obszarach  moŜe  zacząć  odgrywać  rolę  –  od  sposobu
traktowania  ludzi  poprzez  traktowanie  środowiska,  aŜ  do
tego  co  zrobimy  z nadarzającymi  się  okazjami  lub
moŜliwościami. Dla mnie jednak oznacza bycie wraŜliwym na
dobro ludzkości w kaŜdym obszarze, na który mamy wpływ” -

Tom Cruikshank, były prezes Halliburton Company (wydobycie ropy naftowej
i gazu).

Wydaje się zatem, Ŝe dobrze rozumiana odpowiedzialność

społeczna biznesu oznacza w praktyce, Ŝe menedŜerowie
i liderzy biznesu muszą:

być wraŜliwi na sprawy, które oddziałują na Ŝycie osób,

z którymi Ŝyją i pracują,

zrozumieć warunki panujące w społeczeństwie, aby

wywierać na nie pozytywny wpływ,

rozwaŜać społeczne skutki wynikające z podejmowanych

decyzji finansowych i biznesowych, a mające wpływ na

szerokie grupy wyborców, interesariuszy i środowisko,

mieć świadomość nie tylko tego, co firma produkuje, ale

takŜe jak to produkuje.

Bycie menedŜerem odpowiedzialnym społecznie,
oznacza wykraczanie poza uświadomienie sobie
skutków

społecznych

–

oznacza

dobrowolne

podejmowanie działań w tym zakresie.

Czy zwykli ludzie interesują się odpowiedzialnością
społeczną firm?

Na podstawie wywiadów przeprowadzonych w 23 krajach

6 kontynentów, na podstawie udzielonych odpowiedzi przez
25 tys. „przeciętnych” respondentów

ustalono trzy istotne

kwestie:

1.

Formułując swoje przemyślenia na temat firm, wszyscy
badani najpierw koncentrowali się na ich „obywatelstwie”,
a dopiero potem na reputacji marki czy wskaźnikach
finansowych.

Dwóch na trzech mieszkańców chce aby firmy wykraczały
poza swoją historyczną role przynoszenia zysków, płacenia
podatków, zatrudniania ludzi i przestrzegania prawa –
chce, aby firmy uczestniczyły takŜe w realizacji szerszych
celów społecznych.

Więcej niŜ jeden na pięciu konsumentów zgłasza
nagradzanie lub karanie firm za zeszły rok w zaleŜności od
ich postrzeganej działalności społecznej. Niemal tyle samo
rozwaŜa identyczne postępowanie.

Ustalenia te potwierdzają to, co wiele firm juŜ odkryło –

reputacja firmy i jej obroty są naraŜone na ryzyko, gdy
klienci negatywnie postrzegają jej działania społeczne.

Badania „Millenium Poll on Corporate Social Responsibility” przeprowadzone w 1999r. przez

Globescan (uprzednio Environics International)

Z badania przeprowadzonego przez Pracownię Badań

Społecznych w Sopocie na zlecenie firmy Danone i Forum
Odpowiedzialnego

Biznesu

wynika

Ŝe

zdecydowana

większość Polaków uznaje za odpowiedzialny biznes
działania o charakterze etycznym powiązane z biznesem,
a więc

uczciwe

postępowanie

wobec

pracowników,

kontrahentów  i klientów (68,8% wskazań).
Natomiast 11,9% pytanych osób pod pojęciem CSR rozumiało
realizację podstawowych celów biznesowych.
Jedynie  11,1%  respondentów  wskazało  na  działania
związane z zaangaŜowaniem społecznym.

Badanie:

„Odpowiedzialny biznes to przede wszystkim uczciwe postępowanie”, dostępne na

stronie internetowej Forum Odpowiedzialnego Biznesu: www.odpowiedzialnybiznes.pl

Cytowane badanie słuŜyło takŜe analizie motywów, jakie

Polacy

przypisują

firmom

podejmującym

działania

w zakresie CSR pod kątem dwóch zidentyfikowanych
sposobów rozumienia tego pojęcia, a mianowicie:

uczciwego i sprawiedliwego postępowania w biznesie

zaangaŜowania w sprawy społeczne.

Najczęstszym  motywem  działania  przedsiębiorców  w  sferze
CSR jest – według respondentów badania:
(1) uczciwość ludzi kierujących firmą (39,1%)
(2) fakt, Ŝe firmom takie działanie się opłaca (30,6%).

Jedynie  9,5% pytanych upatruje motywów takiego działania
w  oczekiwaniach  społecznych  a  7,1  %  twierdziło,  Ŝe  są  one
wynikiem wymogów UE.
Oczekiwania pracowników są dla przedsiębiorców motywacją
do działania według 6,2% pytanych respondentów.

Od powyŜszej statystyki bardziej interesujący moŜe być

fakt, Ŝe działania w zakresie CSR rozumianego jako uczciwe
i sprawiedliwe

postępowanie

biznesowe

były

przez

respondentów

badania

postrzegane

jako

wynikające

w większym stopniu z uczciwości osób kierujących firmą niŜ
z nastawienia na zysk.

Natomiast

przypadku

CSR

rozumianego

jako

zaangaŜowanie  w  sprawy  społeczne,  zdecydowanie  więcej
osób  było  skłonnych  uwaŜać,  Ŝe  taka  działalność  jest
podejmowana,  poniewaŜ  opłaca  się  firmie,  niŜ  dlatego,  Ŝe
osoby kierujące firmą są uczciwe.

MoŜna z powyŜszego wysnuć wniosek, Ŝe w Polsce po

stronie społeczeństwa/otoczenia firm, istnieje pewien brak
zaufania do przedsiębiorców i niepewność co do faktycznych
motywów

zaangaŜowania

biznesu

działalność

prospołeczną. Otoczenie to jest skłonne przypisywać
przedsiębiorcom podejmowanie takich działań głównie w celu
uzyskania

korzyści

własnych,

nie

zaś

dla

dobra

społeczeństwa.

Z cytowanego juŜ badania wynika takŜe, Ŝe bezpośrednia

pomoc  biednym  jest  postrzegana  jako  działalność
w największym stopniu motywowana dobrem społeczeństwa.
Dbanie  o  rozwój  pracowników  jest  natomiast  tym
działaniem,  które  –  w  oczach  otoczenia  –  jest  najczęściej
podejmowane  przez  przedsiębiorców  w  celu  osiągania
korzyści własnych.

-  Pomiędzy  tymi  dwoma  skrajnościami  swoje  miejsce  znalazły
działania takie jak: ochrona środowiska naturalnego w regionie,
gdzie  firma  jest  zlokalizowana;  sprzedaŜ  produktów  połączona
z przeznaczeniem  części  zysku  na  rzecz  celów  społecznych;
sponsoring wydarzeń kulturalnych itp.

Hitchcock D., Willard M., The Business Guide to Sustainability: Practical
Strategies and Tools for Organizations, 2007, s. 3-5.

Postrzegania CSR – wybiórczy przegląd wyników badań.
CRS

to:

Osiąganie trwałego zysku przy jednoczesnym mądrym kształtowaniu
relacji ze wszystkimi interesariuszami.

Narzędzie zarządzania, które pozwala wykorzystać proces budowania
dialogu z interesariuszami w celu doskonalenia strategii rozwoju
firmy.

Filozofia

prowadzenia

działalności

gospodarczej

oparciu

o budowanie

trwałych,

przejrzystych

relacji

wszystkimi

zainteresowanymi stronami: m.in. z pracownikami, z klientami,
z dostawcami, z akcjonariuszami, z konkurencją, ze społecznością
lokalną.

Budowanie strategii przewagi konkurencyjnej na rynku opartej na
zapewnieniu trwałej wartości zarówno dla udziałowców jak i dla
innych interesariuszy.

Dostarczanie usług i produktów w sposób nie degradujący środowiska
przyrodniczego i społecznego.

Prowadzenie biznesu w taki sposób, aby uwzględniać wartości
etyczne,

prawo,

szacunek

dla

pracowników,

społeczeństwa

i środowiska przyrodniczego.

Uczciwe wypełnianie zobowiązań.

Prowadzenie biznesu w zgodzie z oczekiwaniami społecznymi, które
mają charakter etyczny, prawny, finansowy i obywatelski.

Budowanie i wdraŜanie strategii zaangaŜowania społecznego,
przekraczającego zobowiązania prawne, dla dobra wszystkich
obywateli, zgodnie ze społecznie przyjętymi normami etycznymi.

Prowadzenie firmy tak, aby efekty działalności gospodarczej były
spójne z oczekiwaniami i wartościami społecznymi.

Wnoszenie wkładu do zrównowaŜonego rozwoju poprzez współpracę
z pracownikami, społecznością lokalną i globalną, aby podnosić jakość
Ŝycia wszystkich obywateli.

Poczucie

odpowiedzialności

konsumenta,

inwestora,

społeczeństwo, środowisko przyrodnicze, za sukces gospodarki.

Dobrowolne uwzględnianie społecznych, etycznych i ekologicznych
aspektów

działalności

gospodarczej

oraz

kontaktach

z interesariuszami.

Stosowanie przejrzystych praktyk biznesowych opartych na szacunku
dla pracowników, społeczności i środowiska.

Odpowiedzialny biznes to ogromny potencjał dla innowacji.

Zapewnia

ramy

zarządzania

kaŜdą

organizacją

uwzględniając kwestie finansowe, środowiskowe i społeczne.

Działania te wyróŜniają firmę wśród innych:

wspierają opracowywanie produktów i procesów

innowacyjnych,

otwierają nowe rynki,

przyciągają i pomagają utrzymać najlepszych

pracowników,

redukują ryzyko wystąpienia problemów prawnych,

zmniejszają koszty ubezpieczeń,

przyczyniają się do zmniejszenia zuŜycia energii

i zredukowania ilości odpadów,

wyróŜniają firmę wśród konkurencji,

poprawiają jej wizerunek wśród udziałowców

i społeczeństwa,

zapewniają wyŜszą jakość Ŝycia.

Korelacja

podmiotu

gospodarczego,

którego

podstawowym

zadaniem pozostaje generowanie zysków z jego interesariuszami
wewnętrznymi i zewnętrznymi, a takŜe środowiskiem naturalnym,
musi

uwzględniać

potrzeby

tego

środowiska

społecznego

i przyrodniczego. NajwaŜniejsze cechy:

integracja z celami biznesowymi,

uwzględnienie potrzeb i oczekiwań środowiska społecznego oraz

naturalnego,

dobrowolność wdraŜania,

przestrzeganie standardów i norm bardziej restrykcyjnych

niŜ wymogi stawiane przez prawo.

doc. dr Danuta Fjałkowska