Epikureizm

Geneza Epikureizm, podobnie jak stoicyzm, był kierunkiem

charakterystycznym dla hellenistycznego okresu greckiej filozofii,

powstał w III w. p. n. e. Nazwa prądu wywodzi się od jego założyciela,

czyli Epikura, który w 306 r. p. n. e. założył własną szkołę w ogrodzie

(„ogród Epikura”). Fundament epikureizmu Epikureizm skupia się

przede wszystkim na dziedzinie etyki. Opiera się ona na hedonizmie, to

znaczy przekonaniu, że istotą szczęścia jest doznawanie przyjemności.

Należy jednak pamiętać, że Epikur wyróżniał przyjemności pozytywne i

negatywne. Te drugie polegają na braku cierpienia. Są one wpisane w

ludzką naturę i zapewniają człowiekowi autentyczne szczęście,

ponieważ nie wynikają z potrzeb. Dlatego, według Epikura, dopiero

wyzbycie się wszelkich pragnień prowadzi do stanu idealnego. Jeśli nie

ma się bowiem żadnych potrzeb, szczęściem jest sama egzystencja.

Epikurejski hedonizm polega zatem na kulcie życia, które jest wolne od

cierpienia. Stan taki można osiągnąć kierując się cnotą i rozumem.

Cnota jest u Epikura środkiem do celu, a nie celem samym w sobie, jak

np. u Sokratesa. Człowiek powinien zatem realizować dobro z

powodów egoistycznych. Paradoksalnie egoizm przyczynia się, według

filozofa, do zbudowania społeczeństwa altruistycznego. W filozofii tej

człowiek jest odpowiedzialny za swoje szczęście. Filozofia przyrody

Epikureizm stanowi również refleksję nad naturą świata. W tym

zakresie jest on materializmem, to znaczy nie uznaje istnienia

rzeczywistości nadprzyrodzonej. Uważa się ponadto, że poznanie

świata dokonuje się na drodze zmysłowej (sensualizm). Wpływ na

literaturę Epikureizm miał wybitnych kontynuatorów i wyznawców w

starożytnym Rzymie. Należy tu wymienić przede wszystkim dzieła

Horacego i Lukrecjusza.