OCENA NARAŻENIA NA HAŁAS NA STANOWISKU PRACY
Do oceny narażenia człowieka na hałas w środowisku pracy służą następujące wielkości:
1. poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dnia pracy lub tygodnia pracy
mierzony przy włączonej charakterystyce częstotliwościowej A i charakterystyce
dynamicznej S miernika poziomu dźwięku
2. maksymalny poziom dźwięku A mierzony jako maksymalna wartość ze zmierzonych
poziomów dźwięku A z włączoną charakterystyką częstotliwościową A i charakterystyką
dynamiczną S.
3. szczytowy poziom dźwięku C (maksymalna chwilowa wartość poziomu ciśnienia
akustycznego mierzona z włączoną charakterystyką częstotliwościową C i detektorem
wartości szczytowej Peak.
4. równoważny poziom dźwięku A w czasie pobytu pracownika na stanowisku pracy (przy
ocenie stanowisk, dla których ustalono niższe wartości dopuszczalne hałasu ze względu na
możliwość realizacji przez pracownika jego podstawowych zadań).
Ocena zagrożenia hałasem na stanowisku pracy zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i
Pracy z dn. 5 sierpnia 2005 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z
narażeniem na hałas lub drgania mechaniczne. Dz.U. Nr 157 Poz. 1317, 1318
Poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy (L
EX, 8h
) lub
tygodnia pracy (L
EX, w
) to wielkość stosowana do scharakteryzowania hałasu zmieniającego się w
czasie lub zmiennej ekspozycji na hałas. Definiowany jest jako równoważny (uśredniony
energetycznie) poziom dźwięku A, mierzony w dB, wyznaczony dla czasu ekspozycji na hałas równego
znormalizowanemu czasowi pracy (tj. dla 8-godzinnego dnia pracy lub tygodnia pracy).
Odpowiednikiem poziomu ekspozycji na hałas, odniesionego do dnia lub tygodnia pracy, jest tzw.
dzienna lub tygodniowa ekspozycja na hałas E
A, Te
– „dawka hałasu”, wyrażana w Pa
2
s.
Maksymalny poziom dźwięku A (L
Amax
) jest to maksymalna wartość skuteczna poziomu dźwięku A.
Szczytowy poziom dźwięku C (L
Cpeak
) to maksymalna wartość chwilowa poziomu dźwięku C. Wielkości
te służą do oceny hałasów krótkotrwałych i impulsowych o dużych poziomach. W tabeli podano
dopuszczalne ze względu na ochronę słuchu wartości poziomu ekspozycji na hałas, odniesione do 8-
godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy lub tygodnia pracy, maksymalnego poziomu dźwięku A i
szczytowego poziomu dźwięku C. Obowiązują one jednocześnie.
Hałas w środowisku pracy charakteryzowany jest przez:
poziom ekspozycji odniesiony do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy (L
EX, 8h
) i
odpowiadającą mu ekspozycję dzienną (E
A, d
) lub poziom ekspozycji odniesiony do
tygodnia pracy (L
EX
,
w
) i odpowiadającą mu ekspozycję tygodniową (E
A, w
), (wyjątkowo, w
przypadku hałasu oddziałującego na organizm człowieka w sposób nierównomierny w
poszczególnych dniach tygodnia),
maksymalny poziom dźwięku A (L
Amax
),
szczytowy poziom dźwięku C (L
Cpeak
)
Pomiar:
Wyniki pomiarów poddaje się niezbędnym przeliczeniom zgodnie z ustaleniami norm PN-N-
01307:1994 i PN-EN ISO 9612:2009. Wyniki pomiarów hałasu, w szczególności wartości poziomu
ekspozycji na hałas odniesionego do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy (L
EX,8h
), podaje się
wraz z oszacowaną niepewnością pomiaru. Przed przystąpieniem do pomiarów przeprowadza się
analizę warunków pracy, w tym ustala źródła hałasu i zakres czynności w narażeniu na hałas,
identyfikuje grupy stanowisk pracy o jednorodnej ekspozycji na hałas oraz przyjmuje odpowiednią
strategię pomiarową.
Zgodnie z wytycznymi normy PN-EN ISO 9612:2009 do wyboru są trzy strategie pomiarowe:
− strategia pomiarów z podziałem na czynności − praca wykonywana w ciągu dnia jest analizowana i
dzielona na reprezentatywne czynności i dla każdej czynności przeprowadzane są oddzielne pomiary
poziomu dźwięku,
− strategia pomiarów stanowiskowych − podczas wykonywania prac na konkretnym stanowisku
mierzona jest pewna liczba losowo wybranek próbek hałasu,
− strategia pomiarów całodziennych − poziom dźwięku jest mierzony w sposób ciągły przez dni pracy.
Położenie mikrofonu
Wymagania dotyczące położenia mikrofonu:
• mikrofon należy umieścić w miejscu, gdzie zwykle znajduje się głowa pracownika (pomiary
należy przeprowadzić podczas nieobecności pracownika, jeżeli jego obecność jest niezbędna
mikrofon należy umieścić w odległości 0.1 m od ucha bardziej narażonego,
• zalecona minimalna odległość mikrofonu od powierzchni silnie odbijającej lub ścian nie
powinna być mniejsza niż 1m, od podłogi - 1.2 m, a od okien - 1.5 m.
Metoda bezpośrednia polega na ciągłym pomiarze przez cały czas ekspozycji pracownika na hałas i
odczycie wielkości określanych bezpośrednio z mierników, np. dozymetru hałasu lub całkującego
miernika, poziomu dźwięku.
Metoda pośrednia polega na pomiarze hałasu w czasie krótszym niż czas ekspozycji pracownika na
hałas oraz zastosowaniu odpowiednich zależności matematycznych do wyznaczenia ww. wielkości.
Równoważny poziom dźwięku A dla czasu ekspozycji T
e
pracownika na hałas określa się w
następujący sposób:
• w przypadku hałasu ustalonego w czasie całej zmiany wystarczy trzykrotnie zmierzyć przy
włączonej charakterystyce dynamicznej S poziom dźwięku A i wynik uśrednić (średnia
arytmetyczna). Jest on liczbowo równy poziomowi równoważnemu dla czasu T
e
• w przypadku hałasu nieustalonego:
cały czas T
e
dzieli się na przedziały czasu T
i
określa się długość każdego przedziału czasu T
i
, oraz dla tego przedziału określa się
równoważny poziom dźwięku A ze wzoru
Poziom ekspozycji odniesiony do 8-godzinnego dnia pracy wyznacza się ze wzoru
Niepewność pomiaru – parametr związany z wynikiem pomiaru charakteryzujący rozrzut wartości,
które można w uzasadniony sposób przypisać wielkości mierzonej. Określa on „jakość”
wykonanego pomiaru i jego wiarygodność.
Do wykonania:
Wykonać pomiary poziomu dźwięku dla na stanowiskach pracy metodą pośrednią dla pozycji stojącej
i siedzącej pracownika.
Sprawozdanie:
1. Opis stanowiska pracy
2. Warunki przeprowadzenia badań (opis warunków pracy, czas pracy na stanowisku, szkic
usytuowania stanowiska pracy, miejsca instalacji maszyn, opis źródeł hałasu)
3. Aparatura pomiarowa
4. Lokalizacja miejsc pomiaru ciśnienia akustycznego
5. Dane o hałasie:
- wszystkie dane o zmierzonym poziomie ciśnienia akustycznego
- poziomy ciśnienia akustycznego emisji skorygowane charakterystyką częstotliwościową A w
określonych miejscach LAeq, LAmax;
- szczytowe poziomy ciśnienia akustycznego emisji skorygowane charakterystyką
częstotliwościową C;
6. Miejsce, data wykonania pomiarów i osoby odpowiedzialne za pomiar
0
8
10
T
T
log
L
L
e
T
,
Aeq
h
,
EX
e
)
10
(
1
log
10
,
1
,
0
1
,
i
T
Aeq
e
L
n
i
i
e
T
Aeg
T
T
L