Poradnik mocowania ∏adunku

WST¢P

Uszkodzenie ∏adunku przewo˝onego na CTU (Jednost-
kach Transportu - Cargo Transport Unit) ze wzgl´du na
brak odpowiedniego opakowania lub te˝ w∏aÊciwego mo-
cowania i zabezpieczenia jest sprawà wielkiej wagi dla ga-
∏´zi przemys∏u i za∏adowców.

¸adunki niebezpieczne stanowià zagro˝enie dla ludzi i Êro-
dowiska.

Âwiadczy si´ du˝à iloÊç us∏ug w zakresie transportu multi-
modalnego, obejmujàcego zarówno transport morski, jak
i làdowy. Te ró˝ne typy transportu wymagajà du˝ej wiedzy
w zakresie mocowania ∏adunku.

Mi´dzynarodowa Organizacja Morska (IMO) opracowa∏a
Wskazówki IMO/ILO/UN-ECE w zakresie za∏adunku CTU
wraz z za∏àcznikiem przedstawiajàcym zagadnienia, które
powinny zostaç uj´te w programie szkoleniowym ∏adowa-
nia i zabezpieczania ∏adunku na CTU.

Niestety, nie ma prostych wskazówek w zakresie bezpiecz-
nego Êwiadczenia us∏ug Ro-Ro dla tych, którzy takie us∏ugi
Êwiadczà.

Niniejsza instrukcja ma za zadanie pokazaç kierowcom
i za∏adowcom sposoby bezpiecznego i prawid∏owego mo-
cowania i zabezpieczania ∏adunku na CTU na potrzeby
transportu morskiego.

Poradnik mocowania ∏adunku

SPIS TREÂCI

Tytu∏

Strona

Si∏y w transporcie multimodalnym

2

Ogl´dziny przed za∏adunkiem

3

Za∏adunek, mocowanie i zabezpieczanie ∏adunku

4

Zabezpieczanie pojazdów na statkach typu Ro-Ro

5

Tarcie

6

“Nakazy” i “Zakazy”

7-10

Przyk∏ady mocowania

18

Praktyczne rady

19

Tabele przeliczeniowe

21

Kàtomierz

ok∏adka

1. SI¸Y W TRANSPORCIE

MULTIMODALNYM

Przepisy regulujàce ruch drogowy dotyczà bardzo specy-
ficznych si∏, które mogà powstaç podczas transportu.
Si∏y te znacznie si´ ró˝nià w stosunku do innych form
transportu, takich jak statki czy te˝ kolej ze wzgl´du na
fakt, i˝ tarcie nie zawsze wspomaga dzia∏anie osprz´tu do
mocowania.

Tabela ni˝ej przedstawia przyspieszenia w g, gdzie 1 g = 9,81
m/sec

2

.

*Transport kombinowany oznacza wagony z kontenerami, pojazdy
holujàce, naczepy i ci´˝arówki, jak równie˝ “pociàgi drogowe” (UIC
i RIV).

Jak to przedstawiono wy˝ej, mocowanie stosowane
w przypadku transportu làdowego nie odpowiada wymo-
gom innych form transportu.

Regu∏a praktyczna

Powy˝sze wartoÊci mo˝na prze∏o˝yç w prosty sposób, aby
ukazaç jakie si∏y sà potrzebne dla zabezpieczenia ∏adunku.
Na przyk∏ad dla Ba∏tyku, kierunek do ty∏u jest 0,5

» 50 %

masy. Osprz´t do mocowania w tym przypadku powinien
mieç wytrzyma∏oÊç wynoszàcà 50 % masy.

Typ Transportu

DROGOWY

1.0

4.0

1.0

0.3 ± 0.5

0.3 ± 0.7

0.4 ± 0.8

0.5

4.0

1.0

0.3 ± 0.5

0.3 ± 0.7

0.4 ± 0.8

0.5

0.5 ± 0.3

0.5 ± 0.3

0.5

0.7

0.8

MORSKI

Morze Ba∏tyckie

Morze Pó∏nocne

Bez ograniczeƒ

do przodu

do ty∏u

na boki

KOLEJOWY
Wagony podczas
przetaczania

Transport kombinowany *

Si∏y w transporcie multimodalnym

Ogl´dziny przed za∏adunkiem

2. INSPEKCJE WZROKOWE PRZED

ZA¸ADUNKIEM

Przed za∏adowaniem CTU (Jednostka Transportu) nale˝y
poddaç dok∏adnym ogl´dzinom. Nast´pujàce punkty mo-
gà zostaç wykorzystane jako wskazówki formy kontroli jed-
nostki przed za∏adunkiem.

STRONA ZEWN¢TRZNA

1. W razie stwierdzenia obni˝enia wytrzyma∏oÊci konstruk-

cyjnej CTU, jednostka ta nie powinna byç w ruchu.

2. Âciany, pod∏oga i dach CTU powinny znajdowaç si´

w dobrym stanie i nie powinny mieç widocznych od-
kszta∏ceƒ.

3. Drzwi powinny stanowiç bezpieczne i szczelne zamkni´-

cie w pozycji zamkni´tej i byç prawid∏owo zabezpieczo-
ne w pozycji otwartej. Uszczelnienia drzwi i taÊma
uszczelniajàca powinny byç w dobrym stanie.

4. Nieaktualne nalepki, plakietki, oznaczenia i znaki powin-

ny zostaç usuni´te lub zas∏oni´te.

5. Na pojazdach powinny znajdowaç si´ zaczepy umo˝li-

wiajàce zabezpieczenie go na statku (por. ISO 9367-1
i ISO 9367-2).

6. W przypadku stosowania plandek p∏óciennych nale˝y

sprawdziç czy ich stan jest zadowalajàcy i czy mo˝liwe
jest ich zamocowanie. P´tle lub ucha w takich plande-
kach, przez które przechodzi linka mocujàca, jak rów-
nie˝ sama linka, muszà byç w dobrym stanie.

7. Podczas za∏adunku pojazdów holowanych nale˝y mieç

na wzgl´dzie, ˝e konstrukcja pod∏ogi i spodu jest
w wi´kszoÊci przypadków g∏ównym obszarem wytrzy-
ma∏oÊci konstrukcyjnej.

WN¢TRZE POJAZDU

1. CTU powinien byç odporny na dzia∏anie czynników at-

mosferycznych, o ile nie jest zbudowany w taki sposób,
˝e jest to w sposób oczywisty niemo˝liwe.

2. CTU nie powinien mieç Êladów powa˝nych uszkodzeƒ,

z∏amanych desek pod∏ogowych lub wystajàcych gwoê-
dzi, Êrub, specjalnych mocowaƒ, które mogà spowodo-
waç obra˝enia cia∏a lub uszkodzenia ∏adunku.

3. Zaczepy i pierÊcienie, je˝eli stanowià wyposa˝enie CTU,

powinny byç w dobrym stanie i powinny byç dobrze
przymocowane. W przypadku zabezpieczania na CTU
ci´˝kich jednostek ∏adunku nale˝y skontaktowaç si´
z agentem spedytora lub za∏adowcy w celu uzyskania
informacji w zakresie wytrzyma∏oÊci uchwytów oraz od-
powiednich czynnoÊci, jakie zosta∏y wykonane.

4. CTU powinien byç czysty, suchy i wolny od pozosta∏oÊci

i trwa∏ych zapachów po poprzednich ∏adunkach.

5. CTU sk∏adane, majàce elementy ruchome lub zdejmo-

wane musi byç prawid∏owo z∏o˝one. Nale˝y zwróciç
uwag´, czy cz´Êci, które nie sà w u˝yciu zosta∏y umiesz-
czone i zabezpieczone wewnàtrz jednostki.

Za∏adunek, mocowanie i zabezpieczanie ∏adunku

3. ZA¸ADUNEK, MOCOWANIE I ZABEZPIECZA-

NIE ¸ADUNKU

Podczas planowania za∏adunku CTU nale˝y uwzgl´dniç
potencjalne problemy, jakie mogà wyniknàç podczas jego
za∏adunku, jak i roz∏adunku.

1. Zasadnicze znaczenie ma zabezpieczenie ∏adunku

przed mo˝liwym do przewidzenia przesuwaniem si´ go
wewnàtrz CTU. Sposób zabezpieczenia ∏adunku nie po-
winien powodowaç jego uszkodzenia lub pogorszenia
si´ jakoÊci ∏adunku, kontenera bàdê pojazdu.

2. Nie nale˝y zak∏adaç, ˝e ∏adunek nie b´dzie przesuwa∏

si´ podczas transportu, poniewa˝ jest ci´˝ki.

3. W przypadku ∏adunków foremnych Êcis∏oÊç sztauowania

nale˝y uzyskaç poprzez u∏o˝enie ich w zwarty sposób
pomi´dzy Êcianami bocznymi. Jednak˝e w wielu przy-
padkach mogà powstaç niewype∏nione przestrzenie. Je-
˝eli niewype∏nione przestrzenie mi´dzy ∏adunkami sà
zbyt du˝e, wówczas nale˝y u˝yç drewna sztauerskiego,
tektury falistej, poduszek powietrznych lub innych odpo-
wiednich Êrodków.

4. W przypadku u˝ycia poduszek powietrznych nale˝y Êci-

Êle przestrzegaç instrukcji producenta odnoÊnie ich ci-
Ênienia roboczego. Nale˝y uwzgl´dniç mo˝liwoÊç znacz-
nego wzrostu tego ciÊnienia w temperaturach wy˝szych
od temperatury podczas za∏adunku CTU.

5. Ci´˝ar ∏adunku powinien zostaç równomiernie roz∏o˝ony

na ca∏ej pod∏odze CTU.

6. Rozmieszczenie ∏adunku powinno byç tak zaplanowane,

aby Êrodek ci´˝koÊci ∏adunku znajdowa∏ si´ w pobli˝u
Êrodka d∏ugoÊci CTU. Nale˝y zwróciç szczególnà uwag´
na dopuszczalny nacisk na oÊ.

7. ¸adunków ci´˝kich nie nale˝y umieszczaç na ∏adunkach

lekkich, a p∏ynów na powierzchni cia∏ sta∏ych.

8. ¸adunki uszkodzone nie powinny byç umieszczone

w CTU przed podj´ciem Êrodków ostro˝noÊci, zapobie-
gajàcym ich uszkodzeniu przez rozsyp lub wycieki.

9. Sta∏e wyposa˝enie zabezpieczajàce, stanowiàce cz´Êç

konstrukcji CTU powinno byç wykorzystywane wsz´dzie
tam, gdzie jest to niezb´dne w celu zapobie˝enia prze-
mieszczania si´ ∏adunków.

10. Nale˝y przestrzegaç specjalnych instrukcji umieszczo-

nych na ∏adunkach lub te˝ dostarczanych w inny spo-
sób, np.:

10.1. towary oznakowane “zabezpieczyç przed mrozem”

powinny byç umieszczone z dala od Êcian CTU,

10.2. towary oznakowane “góra, nie przewracaç” powin-

ny byç uk∏adane stosownie do tego zalecenia,

10.3. nale˝y przestrzegaç maksymalnej wysokoÊci stosu

∏adunkowego.

11. W przypadku wykorzystania mocowaƒ ∏adunku znajdu-

jàcych si´ w pojeêdzie, nale˝y zwróciç szczególnà
uwag´ na to, czy si∏y po obu stronach ∏adunku sà takie
same. Mo˝na to uzyskaç stosujàc zabezpieczenie kra-
w´dzi tam, gdzie mocowanie biegnie wokó∏ ostrych
kraw´dzi i wyst´pów.

Zabezpieczanie pojazdów
na statkach typu Ro/Ro

4. ZABEZPIECZANIE POJAZDÓW

NA STATKACH TYPU RO-RO

Nigdy nie nale˝y zak∏adaç, ˝e pojazd nie b´dzie si´ prze-
suwa∏ podczas transportu ze wzgl´du na tarcie, poniewa˝
jest ci´˝ki.

Czy pami´tacie jazd´ po wzgórzu, kiedy w∏aÊnie macie za-
czàç zje˝d˝aç w dó∏, bardzo cz´sto macie uczucie, ˝e “le-
cicie” - to “latanie” stanowi dok∏adnie takà samà sytuacj´
razy 10 w przypadku waszego ∏adunku, jak i pojazdu znaj-
dujàcego si´ na pok∏adzie statku.

Aby za∏oga na pok∏adzie mog∏a zamocowaç pojazdy, mu-
szà one byç wyposa˝one w odpowiednie otwory (uchwy-
ty). IloÊç takich otworów (uchwytów) jest okreÊlona we
wspomnianych przepisach ISO. Jako regu∏´ praktycznà
mo˝na wyliczyç wielkoÊç na jeden punkt mocowania po
ka˝dej stronie pojazdu na ka˝de 12 ton równo roz∏o˝one-
go ci´˝aru ca∏kowitego, jednak˝e nie mniej ni˝ 2 punkty
mocowania.
Ka˝dy z otworów (uchwytów) powinien mieç maksymalnà
wytrzyma∏oÊç wynoszàcà 12 ton.

Przed opuszczeniem pojazdu:

• SpuÊç powietrze z zawieszenia.

• Zaciàgnij hamulec.

• Pojazdy z silnikami diesla nie powinny zostawaç na bie-

gu podczas podró˝y, gdy˝ w ka˝dym momencie mogà
byç uruchomione.

3

1

1

5

3

3

Kliny

Uwaga:
Podpora naczepy powinna
byç podciàgni´ta

Tarcie

5. Tarcie

Si∏a tarcia to si∏a zapobiegajàca przesuwaniu si´ ∏adunku.
Si∏a tarcia nie zale˝y od ci´˝aru, tzn. w takich samych wa-
runkach ∏adunek ci´˝ki przesuwa si´ z takà samà pr´dko-
Êcià, jak ∏adunek lekki.

Si∏´ tarcia mo˝emy podzieliç na si∏´ przylegania i si∏´ prze-
ciwdzia∏ajàcà Êlizganiu si´, które to si∏y mogà znacznie si´
ró˝niç.

¸atwiej jest pchnàç pude∏ko, gdy ju˝ si´ porusza, ale trud-
niej jest wprawiç je w ruch.

W kwestiach zabezpieczania nale˝y zawsze uwzgl´dniaç
si∏´ przeciwdzia∏ajàcà Êlizganiu si´, a nie si∏´ przylegania.

Tabela wartoÊci tarcia

Regu∏a praktyczna dla mocowania (Przez gór´)
patrz na przyk∏ady

Przyk∏ad: Waga 1000 kg, Kàt = 90°, przyspieszenie 1G

Nacisk na ka˝dej stronie = 2 * 1000 = 2000 daN (kp), co
wymaga 5 odciàgów o napr´˝eniu wynoszàcym 400 daN
(kp).

Uwaga: Wszystkie rodzaje ∏adunków muszà posiadaç co
najmniej 2 odciàgi. Obliczona si∏a (CS) urzàdzeƒ mocujà-
cych powinna byç zmniejszona w stosunku do MSL, u˝y-
wajàc wspó∏czynnika bezpieczeƒstwa 1,5 nast´pujàco:

CS = MSL/1,5

Metoda zabezpieczania przez gór´ ∏adunku powinna byç
stosowana wy∏àcznie w przypadku ma∏ych ci´˝arów. Nie
ma sensu owijanie ∏adunków mocowaniami, gdy inne me-
tody sà wystarczajàce. Przy metodzie mocowania przez
gór´ ∏adunku ci´˝ar 25 000 kg wymaga∏by 125 mocowaƒ
(Maksymalna wytrzyma∏oÊç = 400 kg,

m = 0,2 i kàt = 90°).

Mo˝liwe jest precyzyjne wyliczenie wytrzyma∏oÊci systemu
mocujàcego, jednak˝e wymaga to czasu i wyliczenia takie
wychodzà poza ramy niniejszego poradnika. Tabele do wy-
liczenia odpowiedniej si∏y mocowania znajdujà si´ na koƒ-
cu niniejszego poradnika wraz z przyk∏adami.

Materia∏

Drewno/ Drewno

Stal/ Drewno

Stal/ Stal

Beton/ Drewno

Suchy

0.20-0.50

0.20-0.50

0.10-0.25

0.30-0.60

Mokry

0.20-0.25

0.20-0.25

0.10-0.20

0.30-0.50

T∏usty

0.05-0.15

0.02-0.10

0.01-0.10

0.10-0.20

Tarcie =

m

„Nakazy” i „Zakazy”

Rysunki „nakazów” i „zakazów”

NIGDY nie umieszczaç ∏adunków ci´˝kich na ∏adunkach
lekkich

ZAWSZE umieszczaç ∏adunki lekkie na ci´˝kich

NIGDY nie umieszczaç ∏adunku niesymetrycznie

ZAWSZE umieszczaç ∏adunek w osi symetrii

S

S

S

„Nakazy” i „Zakazy”

Równomierne rozmieszczenie ∏adunku:
NIE wi´cej ni˝ 60 % ∏adunku na po∏owie kontenera

NIE uk∏adaç nieregularnych warstw paczek

ZAWSZE uk∏adaj paczki w równych blokach

ZAWSZE u˝ywaj przyczepnych materia∏ów powierzchnio-
wych zapobiegajàcych przesuwaniu si´ paczek

60% of the load by weight

50% of the length, l

Length l

„Nakazy” i „Zakazy”

NIGDY nie skupiaj ci´˝kich ∏adunków na ma∏ej powierzchni

ZAWSZE rozk∏adaj mas´ ci´˝kich ∏adunków na du˝ej po-
wierzchni

NIGDY nie zabezpieczaj ∏adunku za pomocà urzàdzeƒ po-
wodujàcych powstanie du˝ych si∏ na ma∏ej powierzchni
konstrukcji wewn´trznej pojazdu

ZAWSZE zabezpieczaj ∏adunek w sposób powodujàcy
równomierne roz∏o˝enie si∏ na du˝ej powierzchni

„Nakazy” i „Zakazy”

ZAWSZE zabezpieczaj niezale˝nie ka˝dà pojedynczà sztu-
k´ ∏adunku

ZAWSZE odpowiednio zabezpieczaj górnà warstw´

Przyk∏ady obliczeƒ

Przyk∏ady obliczeƒ

Podsumowanie: Przedstawione metody mocowania sà li-
czone zgodnie z przyspieszeniem 9,81 m/s

2

we wszystkich

kierunkach i wspó∏czynniku tarcia 0,2.

Ka˝de mocowanie ma si∏´ zrywajàcà 4 000 kg, przy wspó∏-
czynniku bezpieczeƒstwa 2. Dopuszczalne Obcià˝enie Ro-
bocze (DOR) jest 2 000 kg.

Napr´˝enie: Wszystkie zamocowania mogà byç napr´˝a-
ne maksymalnie. W wielu krajach, najwy˝sza si∏a napinajà-
ca jest okreÊlona na 10 % si∏y zrywajàcej. Cz´sto jest nie-
mo˝liwym napr´˝anie mocniej ni˝ 400 kg, co odpowiada
zamocowaniu z si∏à zrywajàcà 4 000 kg.

Rozmieszczenie punktów mocujàcych: Punkty mocujàce
w pod∏odze pojazdu powinny mieç wytrzyma∏oÊç 2 000 kg.
Rama pojazdu powinna mieç wytrzyma∏oÊç 12 000 kg.

Uwaga: Wyliczone si∏y mocujàce/napr´˝enia odpowiadajà
ca∏kowitym si∏om po ka˝dej stronie obiektu, którego doty-
czà.

Wyliczenia uwzgl´dniajà zabezpieczenie przed przesuni´-
ciem i przewróceniem. Ârodek ci´˝koÊci we wszystkich
przyk∏adach jest przyj´ty w Êrodku pojazdu i je˝eli Êrodek
ci´˝koÊci znajduje si´ w innym miejscu, nale˝y przeprowa-
dziç dodatkowe wyliczenia.

Przyk∏ady ilustrujà:
1. Mocowanie górne + przed przewróceniem.
2. Mocowanie kàtowe + przed przewróceniem.
3. Mocowanie poziome + przed przewróceniem.
4. Mocowanie krzy˝owe + przed przewróceniem.
5. Mocowanie okr´˝ne.
6. Mocowanie górne przedmiotów okràg∏ych.
7. Mocowanie krzy˝owe obiektów okràg∏ych.

Praktyczne rady patrz strona 20.

Przyk∏ady zabezpieczenia przed przewróceniem mogà byç
u˝ywane niezale˝nie z ró˝nymi poziomymi metodami mo-
cowania. Pionowe si∏y w zabezpieczeniu przed przewróce-
niem nie sà uwzgl´dniane, gdy jest stosowane ∏àcznie
z mocowaniem poziomym.

W przedstawionych przyk∏adach sà u˝ywane nast´pujàce
wartoÊci, w przypadku gdy nie sà one okreÊlone:

UWAGA:
Obliczenia mocowania ∏adunku zabezpieczajàce przed
przewróceniem powinny byç opuszczone w przypadku,
kiedy wyst´pujà nast´pujàce zale˝noÊci: L:H>1, i B:H>1.

Przyspieszenie (1=9,81 m/s

2

)

Waga

Tarcie

Kàt poziomy mocowania wzd∏u˝ pojazdu

Kàt poziomy mocowania w poprzek pojazdu

Kàt pionowy mocowania

Wymiary obiektu H : B : L (wysokoÊç:szerokoÊç:d∏ugoÊç)

Si∏a zrywajàca zamocowaƒ

Maksymalne napr´˝enie (10% si∏y zrywajàcej)

1

3000 kg

0,2

50

40

30

6:2:3

4000 kg

400 kg

f

G
m
a

2

a
b

Przyk∏ady obliczeƒ

1. Mocowanie przez górnà powierzchni´ ∏adun-

ku + przed przewróceniem

Zabezpieczenie poziomego momentu:

Wzór: Z = G/2 • (f/

m - 1) / sinb

Zabezpieczenie przed przewróceniem:

Wzór: Z = G • (f • H/B, L - 1)/(2 • sin

b)

Przyk∏ad zabezpieczenia momentu poziomego:

3 000 • 4,00 = 12 000 kg napr´˝enia po ka˝dej stronie

To mo˝e byç zrobione 30 odciàgami, które majà wytrzyma-
∏oÊç 400 kg na obie strony. Odciàgi o wytrzyma∏oÊci 400
kg majà si∏´ zrywajàcà 4 000 kg.

Przedmiot jest dociÊni´ty wagà 12 000 kg + waga przed-
miotu = 15 000 kg i nale˝y t´ ca∏kowità wag´ uwzgl´dniaç
przy okreÊlaniu oporu tarcia we wszystkich kierunkach. Je-
˝eli kàt si´ zmieni z 30 do 90 stopni, zamocowanie tego
samego przedmiotu mo˝e byç osiàgni´te tylko 15 odciàga-
mi.

Przyk∏ad zabezpieczenia przed przewróceniem:

3 000 • 2,00 = 6 000 kg si∏a mocowania

To mo˝e byç zrealizowane przy u˝yciu 3 odciàgów, ka˝dy
o wytrzyma∏oÊci 2 000 kg.
Je˝eli przedmiot jest zabezpieczony przed przesuni´ciem,
mo˝e byç zamocowany przy u˝yciu 3 odciàgów.

b

b =
m = 0,2

0

#

10

11,52

20

5,85

30

4,00

40

3,11

50

2,61

60

2,31

70

2,13

80

2,03

90

2,00

b =

H/B, L

0

1,00

1,50

2,00

3,00

4,00

5,00

0,00

1,44

2,88

5,76

8,64

11,52

0,00

0,73

1,46

2,92

4,39

5,85

0,00

0,50

1,00

2,00

3,00

4,00

0,00

0,39

0,78

1,56

2,33

3,11

0,00

0,33

0,65

1,31

1,96

2,61

0,00

0,29

0,58

1,15

1,73

2,31

0,00

0,27

0,53

1,06

1,60

2,13

0,00

0,25

0,51

1,02

1,52

2,03

0,00

0,25

0,50

1,00

1,50

2,00

#

#

#

#

#

#

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Przyk∏ady obliczeƒ

2. Mocowanie kàtowe + przed przewróceniem

Poziome zabezpieczenie przed przesuni´ciem

Wzór: Z = G • (f -

m)/(m • sin b + cos b)

Zabezpieczenie przed przewróceniem

Wzór: Z = G • (f - B/H)/(2 • (B/H • sin

b + cos b)

Przyk∏ad zabezpieczenia momentu poziomego:

3 000 • 0,83 = 2 490 kg si∏a mocowania po ka˝dej stronie.
To mo˝e byç osiàgni´te 4 odciàgami o wytrzyma∏oÊci
1 245 kg ka˝dy.

Przyk∏ad zabezpieczenia przed przewróceniem
(H : L = 6 : 3)

3 000 • 0,22 = 660 kg si∏a mocowania po ka˝dej stronie.

Kiedy mocowanie jest okreÊlone na 2 000 kg, to zabezpie-
czenie wymaga jednego odciàgu po ka˝dej stronie o wy-
trzyma∏oÊci 660 kg.

Je˝eli przedmiot jest zabezpieczony przed przesuni´ciem,
mo˝e byç zamocowany przy u˝yciu 2 odciàgów.

b

b =
m = 0,2

0

#

10

0,78

20

0,79

30

0,83

40

0,89

50

1,01

60

1,19

70

1,51

80

2,16

90

4,00

b =

B,L/H

0

1,00

0,80

0,75

0,50

0,25

0,20

0,00

0,09

0,11

0,23

0,36

0,39

0,00

0,10

0,13

0,25

0,38

0,40

0,00

0,08

0,10

0,23

0,37

0,40

0,00

0,08

0,10

0,22

0,38

0,41

0,00

0,08

0,10

0,23

0,40

0,45

0,00

0,08

0,10

0,24

0,45

0,50

0,00

0,08

0,11

0,27

0,52

0,59

0,00

0,09

0,12

0,31

0,65

0,75

0,00

0,10

0,14

0,38

0,89

1,08

0,00

0,13

0,17

0,50

1,50

2,00

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Przyk∏ady obliczeƒ

3. Mocowanie poziome + przed

przewróceniem

Zabezpieczenie momentu poziomego

Wzór: Z = G • (f –

m)/cos a

2

Zabezpieczenie przed przewróceniem

(To mocowanie jest robione, jak w mocowaniu kàtowym)

Wzór: Z = G • (f – B/H)/(2 • (B/H • sin

b + cos b))

Przyk∏ad zabezpieczenia momentu poziomego:

3 000 • 1,04 = 3 120 kg si∏a trzymania po ka˝dej stronie.
To mo˝e byç osiàgni´te przy mocowaniu 4 odciàgami
o wytrzyma∏oÊci 1 560 kg.

Przyk∏ad zabezpieczenia przed przewróceniem
(H : L = 6 : 3)

3 000 • 0,22 = 660 kg si∏a trzymania po ka˝dej stronie.

Kiedy mocowanie jest okreÊlone na 2 000 kg, to zabezpie-
czenie wymaga jednego odciàgu po ka˝dej stronie o wy-
trzyma∏oÊci 660 kg.

Je˝eli przedmiot jest zabezpieczony przed przesuni´ciem,
mo˝e byç zamocowany przy u˝yciu 2 odciàgów.

a

a =
m = 0,2

0

0,80

10

0,81

20

0,85

30

0,92

40

1,04

50

1,24

60

1,60

70

2,34

80

4,61

90

#

b =

B,L/H

0

1,00

0,80

0,75

0,50

0,25

0,20

0,00

0,09

0,11

0,23

0,36

0,39

0,00

0,10

0,13

0,25

0,38

0,40

0,00

0,08

0,10

0,23

0,37

0,40

0,00

0,08

0,10

0,22

0,38

0,41

0,00

0,08

0,10

0,23

0,40

0,45

0,00

0,08

0,10

0,24

0,45

0,50

0,00

0,08

0,11

0,27

0,52

0,59

0,00

0,09

0,12

0,31

0,65

0,75

0,00

0,10

0,14

0,38

0,89

1,08

0,00

0,13

0,17

0,50

1,50

2,00

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Przyk∏ady obliczeƒ

4. Mocowanie krzy˝owe + przed

przewróceniem

Zabezpieczenie momentu poziomego

Wzór: Z = G • (f -

m)/(m • sin b + cos b • sin a)

Zabezpieczenie przed przewróceniem
(B, L/H = 0,5)

Wzór: Z = G • (f – L, B/H)/(L, B/H • sin

a + sin a • cos b)

Przyk∏ad zabezpieczenia momentu poziomego:

3 000 • 1,22 = 3 660 kg si∏y trzymania po ka˝dej stronie

To mo˝e byç osiàgni´te przy mocowaniu 4 odciàgami
o wytrzyma∏oÊci 1 830 kg ka˝dy.

Przyk∏ad zabezpieczenia przed przewróceniem
(B, L : H = 2 : 1):

3 000 • 0,31 = 930 kg si∏y trzymania po ka˝dej stronie

Kiedy mocowanie jest okreÊlone na 2 000 kg, to zabezpie-
czenie wymaga 2 odciàgów po ka˝dej stronie o wytrzyma-
∏oÊci 930 kg.

Je˝eli przedmiot jest zabezpieczony przed przesuni´ciem,
mo˝e byç zamocowany przy u˝yciu 4 odciàgów.

a

b

a =

b =

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

3,89

3,45

3,20

3,06

3,02

3,08

3,23

3,52

4,00

23,04

11,70

8,00

6,22

5,22

4,62

4,26

4,06

4,00

2,15

2,05

2,02

2,05

2,14

2,32

2,62

3,12

4,00

1,52

1,49

1,50

1,56

1,69

1,89

2,23

2,82

4,00

1,20

1,19

1,22

1,29

1,41

1,62

1,96

2,59

4,00

1,01

1,01

1,05

1,12

1,24

1,44

1,78

2,42

4,00

0,90

0,91

0,94

1,01

1,13

1,32

1,65

2,30

4,00

0,83

0,84

0,88

0,94

1,06

1,24

1,57

2,22

4,00

0,80

0,80

0,84

0,91

1,02

1,20

1,52

2,17

4,00

0,78

0,79

0,83

0,89

1,01

1,19

1,51

2,16

4,00

10

20

30

40

50

60

70

80

90

a =

m =0,2

b =

0

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

1,44

0,97

0,75

0,62

0,55

0,51

0,48

0,47

0,48

0,50

#

2,88

1,46

1,00

0,78

0,65

0,58

0,53

0,51

0,50

0,73

0,59

0,51

0,46

0,43

0,41

0,41

0,43

0,45

0,50

0,50

0,43

0,39

0,37

0,35

0,35

0,37

0,39

0,43

0,50

0,39

0,35

0,32

0,31

0,31

0,31

0,33

0,36

0,41

0,50

0,33

0,30

0,28

0,27

0,28

0,29

0,31

0,34

0,40

0,50

0,29

0,27

0,25

0,25

0,25

0,27

0,29

0,33

0,39

0,50

0,27

0,25

0,24

0,24

0,24

0,25

0,28

0,32

0,38

0,50

0,25

0,24

0,23

0,23

0,23

0,25

0,27

0,31

0,38

0,50

0,25

0,23

0,23

0,22

0,23

0,24

0,27

0,31

0,38

0,50

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Przyk∏ady obliczeƒ

5. Mocowanie okr´˝ne

Cz´sto jest stosowane mocowanie okr´˝ne z powodu bra-
ku punktów do mocowania. Celem wyliczeƒ jest znalezie-
nie si∏y napr´˝enia dla unikni´cia luzu. To mo˝e byç okre-
Êlone stosunkiem cz´Êci za∏adowanej do cz´Êci nieza∏ado-
wanej wyra˝eniem

e m•f. (Z

j+

: Z

j-

= em•f) e = 2,71828,

f = obwód w radia-

nach i

m = wspó∏czynnik tarcia pomi´dzy przedmiotem

a zamocowaniem.

Zabezpieczenie przed przewróceniem przyk∏. 2 dla moco-
wania kàtowego jest u˝ywane dla si∏y powy˝ej 660 kg.

Wzór dla mocowania okr´˝nego:

e^((360 + 2•

b) • p/180)180) • m)

Wzór 2:

Z

j+

= poprzednia si∏a mocowania/(1 – 1/wartoÊç)

Z

j-

= Z

j+

– poprzednia si∏a mocowania

Minimalne napr´˝enie = (Z

j+

+ Z

j-

)/2

Dopuszczalny minimalny naciàg = osiàgni´te napr´˝enie
= (Z

j+

+ Z

j-

)/2

Przyk∏.

Z

j+

= 660/(1 – 1/4,33) = 858 kg

Z

j-

= 858 - 660 = 198 kg

Minimalne napr´˝enie = (858 + 198)/2 = 528 kg
Dopuszczalny min. naciàg = (858 – 198/2 = 330kg

Wynik: Ka˝da cz´Êç zamocowania powinna mieç napr´˝e-
nie co najmniej 528 kg, a ka˝dy odciàg powinien utrzymaç
co najmniej 528 + 330 = 858 kg. (Normalnie jest podwój-
nie “Minimalne napr´˝enie” u˝ywane jako si∏a ka˝dego od-
ciàgu i w tym przypadku jest 1 048 kg).

A˝eby uzyskaç odpowiednie napr´˝enie po ka˝dej stronie
nale˝y u˝yç specjalnego przyrzàdu odpowiedniego do ˝à-
danego napr´˝enia.

b

m =
Z

i+

:Z

i-

0

3,51

10

3,77

20

4,04

30

4,33

40

4,65

50

4,98

60

5,34

70

5,73

80

6,14

90

6,59

Przyk∏ady obliczeƒ

6. Górne mocowanie okràg∏ych przedmiotów

Zabezpieczenie poziomego momentu

Wzór: Z = G • (f • SQR(D^2/W^2-1) - 1)/(2• sin

b)

D = Êrednica
W = odleg∏oÊç pomi´dzy punktami podparcia kr´gu

Przyk∏ad zabezpieczenia momentu poziomego:
D/W = 10/5 = 2

3 000 • 0,73 = 2 190 kg napr´˝enie po ka˝dej stronie

Poniewa˝ ka˝dy odciàg ma dopuszczalne napr´˝enie mak-
symalne 400 kg

6 odciàgów nale˝y zastosowaç, gdy ka˝dy ma napr´˝enie
co najmniej 365 kg.

Rolka powinna byç zabezpieczona przed przesuni´ciem
w innych kierunkach.

Rolka powinna byç zabezpieczona przed przewróceniem,
jak w poprzednich przyk∏adach. Odleg∏oÊç W przy oblicze-
niach nale˝y zastàpiç L lub B.

b

D

w

b =

D/W

0

2

3

4

5

6

7

8

9

2,11

5,26

8,27

11,23

14,16

17,07

19,98

22,87

#

#

#

#

#

#

#

#

1,07

2,67

4,20

5,70

7,19

8,67

10,14

11,61

0,73

1,83

2,87

3,90

4,92

5,93

6,94

7,94

0,57

1,42

2,23

3,03

3,82

4,61

5,40

6,18

0,48

1,19

1,88

2,54

3,21

3,87

4,53

5,19

0,42

1,06

1,66

2,25

2,84

3,42

4,01

4,59

0,39

0,97

1,53

2,07

2,62

3,15

3,69

4,23

0,37

0,93

1,46

1,98

2,50

3,01

3,52

4,03

0,37

0,91

1,44

1,95

2,46

2,96

3,47

3,97

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Przyk∏ady obliczeƒ

7. Krzy˝owe mocowanie okràg∏ych

przedmiotów

Zabezpieczenie poziomego momentu

Wzór:
Z=G•(f•SQR(D^2/W^2-1)-1)/(sin

b+SQR(D^2/W^2-1)•sina•cosb)

D = Êrednica
W = odleg∏oÊç pomi´dzy punktami podparcia rolki

Przyk∏ad zabezpieczenia momentu poziomego
D/W = 10/5 = 2

3 000 • 0,73 = 2 190 kg si∏a mocowania na ka˝dym koƒcu

Poniewa˝ ka˝dy odciàg mo˝e utrzymywaç 2 000 kg, 2 od-
ciàgi na ka˝dym koƒcu powinny byç zastosowane, gdzie
ka˝dy utrzymuje 1 095 kg.

Rolka powinna byç zabezpieczona przed przesuni´ciem
w innych kierunkach.

Rolka mo˝e byç zabezpieczona przed przewróceniem, jak
w poprzednich przyk∏adach. Odleg∏oÊç W przy oblicze-
niach nale˝y zastàpiç L lub B.

a

b

D

W

a =

b =

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

2,28

1,80

1,53

1,36

1,26

1,21

1,20

1,23

1,29

7,44

3,78

2,58

2,01

1,69

1,49

1,37

1,31

1,29

1,37

1,20

1,10

1,04

1,02

1,03

1,07

1,15

1,29

0,99

0,91

0,87

0,85

0,86

0,90

0,97

1,09

1,29

0,80

0,75

0,73

0,73

0,75

0,81

0,89

1,04

1,29

0,68

0,65

0,64

0,65

0,68

0,74

0,84

1,00

1,29

0,61

0,59

0,58

0,60

0,63

0,69

0,80

0,97

1,29

0,56

0,55

0,55

0,56

0,60

0,66

0,77

0,95

1,29

0,54

0,52

0,53

0,54

0,58

0,65

0,75

0,94

1,29

0,53

0,52

0,52

0,54

0,58

0,64

0,75

0,93

1,29

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Praktyczne zasady

Praktyczne rady

Wyposa˝enie do mocowania
• Oka odciàgu powinny mieç wytrzyma∏oÊç 2 ton,
• Sta∏e punkty mocowania powinny mieç wytrzyma∏oÊç 12

ton,

• Je˝eli przedmiot jest zabezpieczony przed przesuni´-

ciem we wszystkich kierunkach, to si∏a zrywajàca powin-
na odpowiadaç podwójnej masie przedmiotu,

• Ka˝dy odciàg powinien mieç si∏´ zrywajàcà co najmniej

4 000 kg,

• Powinno si´ uzyskaç napr´˝enie wst´pne równe 10 % si-

∏y zrywajàcej,

• Nie wolno nigdy przyjmowaç w wyliczeniach wi´cej ni˝

400 kg napr´˝enia wst´pnego.

Jak mocowaç

¸adunek zabezpieczony przed przesuni´ciem we wszyst-
kich kierunkach i przy u˝yciu zaczepów pod∏ogowych:
• u˝ywaj jednego 4-tonowego odciàgu na ka˝de 2 tony ∏a-

dunku

¸adunek zabezpieczony przed przesuni´ciem w jednym
kierunku i przy u˝yciu zaczepów pod∏ogowych:
• u˝ywaj 1 odciàgu na ka˝de 0,25 tony ∏adunku, je˝eli

przedmiot jest zabezpieczony przed przesuni´ciem tylko
w jednym kierunku (4-tonowy odciàg, wspó∏czynnik tar-
cia = 0,2)

Wspó∏czynnik tarcia = 0,3 potrzebny 1 odciàg/0,6 tony
Wspó∏czynnik tarcia = 0,4 potrzebny 1 odciàg/1,6 tony
Wspó∏czynnik tarcia = 0,5 zawsze potrzebny 1 odciàg

zabezpieczajàcy przed
przewróceniem

¸adunek zabezpieczony przed przesuni´ciem we wszystkich
kierunkach przy u˝yciu sta∏ych punktów do mocowania:
• U˝ywaj jednego 4-tonowego odciàgu na ka˝de 4 tony ∏a-

dunku.

Praktyczne zasady

Mocowanie okr´˝ne

¸adunek zabezpieczony przed przesuni´ciem w jednym
kierunku przy u˝yciu uchwytów pod∏ogowych:
• U˝ywaj jednego 4-tonowego odciàgu na ka˝de 2,5 tony

∏adunku

¸adunek zabezpieczony przed przesuni´ciem w jednym
kierunku przy u˝yciu sta∏ych punktów mocowania:
• U˝ywaj jednego 4-tonowego odciàgu na ka˝de 6 ton ∏a-

dunku

UWAGA:
D∏ugi ∏adunek potrzebuje wi´cej ni˝ jednego okr´˝nego
odciàgu.

Tabele przeliczeniowe

Wspó∏czynniki zamienne

Jednostki angielskie/ metryczne

Jednostki SI

Wytrzyma∏oÊç wyposa˝enia do mocowania

“Maksymalne dopuszczalne obcià˝enie” (MSL) jest okre-
Êleniem stosowanym dla zdefiniowania dopuszczalnego
obcià˝enia urzàdzenia stosowanego do zabezpieczenia ∏a-
dunku. Maksymalne obcià˝enie jest tym dla urzàdzeƒ mo-
cujàcych co dopuszczalne obcià˝enie robocze (DOR) dla
urzàdzeƒ dêwigowych.

Wspó∏czynnik bezpieczeƒstwa

Wyliczona wytrzyma∏oÊç urzàdzeƒ zabezpieczajàcych po-
winna zostaç zmniejszona do maksymalnego dopuszczal-
nego obcià˝enia (MSL) stosujàc wspó∏czynnik 1,5. Powo-
dem takiego zmniejszenia jest ewentualne nierówne roz∏o-
˝enie si∏ pomi´dzy urzàdzeniami, zmniejszenie wytrzyma∏o-
Êci ze wzgl´du na utrudniony monta˝ lub inne.

Jednostki

angielskie

cal

stopa

jard

sà˝eƒ

oz/ft

2

Ib/ft

Ib/in

2

tona ang./in

2

oz/ft

2

Ib/ft

Ib/in

2

tona ang./in

2

g/m

2

kg/m

kg/mm

2

kg/mm

2

305,156

1,488

0,000703

1,575

0,00327

0,6720

1422,0

0,6349

uncja

funt

cetnar angielski

oz

Ib

cwt

oz

Ib

cwt

g

kg

28,35

0,4536

50,8

0,9072

1,016

0,03527

2,205

0,01968

gram

kilogram

kilogram

in

ft

yd

fm

cal

stopa

jard

sà˝eƒ

in

ft

yd

fm

milimetr

metr

metr

metr

mm

m

22,5

0,3048

0,9144

1,8288

0,03937

3,281

1,0936

0,5468

=Jednostki

metryczne

=Jednostki

angielskie

razy

razy

tona amerykaƒ-
ska = 2000 Ib

tona angielska
= 2240 Ib

uncja

funt

cetnar angielski

tona amerykaƒ-
ska = 2000 Ib

tona angielska
= 2240 Ib

tona

metryczna

t

1,102

0,9842

tona

metryczna

Newton

decanewton

kilonewton

megapascal

=N/mm

2

Newton

decanewton

kilonewton

megapascal

=N/mm

2

N

daN

kN

mPa

N

daN

kN

mPa

0,102

1,02

102,0

0,102

9,81

0,981

0,00981

9,81

kilofunt

kilofunt

kilofunt

kg/mm

2

kp

kp

kp

=poprzednie

jednostki

Jednostki SI

Jednostki SI

razy

razy

W

celu unikni´cia wàtpliwoÊci i z zastrze˝eniem odmiennych

postanowieƒ przewidzianych w niniejszym dokumencie,
przedk∏adane poni˝ej Ogólne Warunki Przewozu ¸adunków
nie majà zastosowania do przewozu Pasa˝erów, Baga˝u Kabi-
nowego czy innego Baga˝u przewo˝onego zgodnie z warun-
kami przewidzianymi w Bilecie Pasa˝erskim.
Nie zostanie wystawiony ˝aden Konosament, ani te˝ jakikol-
wiek inny dokument stwierdzajàcy prawo w∏asnoÊci

w odnie-

sieniu do ∏adunku lub jakiejkolwiek jego cz´Êci, bez wzgl´du na
to, czy taki jest czy te˝ nie wymagany, przez Klienta lub te˝ jakà-
kolwiek innà osob´, zwyczaj, praktyk´ albo postanowienia Regu∏
Hauge Visby. Niniejszym obustronnie uzgodniono, ˝e niniejsze
Ogólne Warunki Przewozu (dalej zwane „Warunkami”) zostanà
wydane przez Polonia Line Ltd., lub w jej imieniu. Wszystkie pod-
j´te przedsi´wzi´cia lub jakakolwiek oferta, cennik lub umowa
sporzàdzona przez Przewoênika podlegaç b´dzie niniejszym Wa-
runkom, a ˝adne uzupe∏nienie lub zmiana nie b´dzie wa˝na za
wyjàtkiem takich, które zosta∏y wyraênie uzgodnione na piÊmie
przez Przewoênika.
Niniejszym ustala si´, ˝e ka˝da z Umów b´dzie uwa˝ana za za-
wartà z W∏aÊcicielem Statku lub Czarterujàcym Statek na podsta-
wie „Charter by Demise” bez wzgl´du na to, czy jakikolwiek do-
kument, b´dàcy potwierdzeniem takiej Umowy, b´dzie wystawio-
ny przez Kompani´ lub Lini´ innà ni˝ W∏aÊciciel czy Czarterujàcy
Statek, w którym to przypadku taka Kompania lub Linia b´dzie
dzia∏aç jedynie jako agent i nie b´dzie podlegaç jakiejkolwiek in-
nej odpowiedzialnoÊci bezpoÊredniej.
W niniejszych Warunkach nast´pujàce s∏owa i zwroty b´dà posia-
daç nast´pujàce znaczenia:

1. Definicje

• Przewoênik: oznacza W∏aÊciciela Statku wykonujàcego Umo-

w´ i obejmuje jakiegokolwiek Czarterujàcego na podstawie
„Charter by Demise” Przewoênika liniowego, Zarzàdzajàcego,
Eksploatatora i Statek, w zale˝noÊci od sytuacji.

• Umowa: oznacza porozumienie sporzàdzane pomi´dzy Prze-

woênikiem a Klientem, ∏àcznie z biletem ∏adunkowym, cenà czy
innym dokumentem, do którego odnosi si´ niniejszy dokument
a zawierajàcy w sobie niniejsze Warunki.

• Klient: obejmuje Za∏adowc´, Odbiorc´, W∏aÊciciela ∏adunków

oraz wszystkie inne osoby posiadajàce jakiekolwiek prawo w∏a-
snoÊci lub inny tytu∏ do ∏adunków, których odpowiedzialnoÊç
b´dzie odpowiedzialnoÊcià solidarnà.

• ¸adunki niebezpieczne: oznaczajà jakiekolwiek szkodliwe, nie-

bezpieczne, o wysokim ryzyku, palne lub wybuchowe ∏adunki
albo ∏adunki, które zdaniem Przewoênika mogà przypuszczal-
nie spowodowaç uszkodzenie innych ∏adunków, osób lub rze-
czy.

• ¸adunki wy∏àczone: oznaczajà ∏adunki Niebezpieczne, Przed-

mioty WartoÊciowe, inwentarz ˝ywy, roÊliny, Êwie˝e mi´so i ty-
toƒ albo jakiekolwiek niedozwolone produkty w porcie za∏adun-
ku lub wy∏adunku.

• ¸adunki: oznaczajà pojazd (pojazdy), ciàgnik (ciàgniki) samo-

chodowy, kontener (kontenery) albo inny sprz´t lub pozycj´
wymienionà w niniejszej Umowie wraz z jej lub ich zawartoÊcià.

• W∏aÊciciel: oznacza osob´, której przys∏uguje tytu∏ prawny do

¸adunków w dobrej wierze i wszystkie inne osoby, które sà lub
mogà mieç interes prawny do takich ¸adunków.

• Przedmioty wartoÊciowe: oznaczajà wszystkie wartoÊciowe

dokumenty i produkty, ∏àcznie z (bez ograniczenia) kruszcami

i) Ka˝dy pojazd (bez wzgl´du na to, czy sk∏ada si´ z pojedyn-

czej jednostki, jednostki po∏àczonej czy te˝ ciàgnika samo-
chodowego lub pó∏ciàgnika) razem z jakimkolwiek kontene-
rem (kontenerami), lorà (lorami), paletà (paletami), pakun-
kiem (pakunkami) czy innym wyposa˝eniem wraz z ich od-
powiednià zawartoÊcià (jeÊli taka jest) b´dzie uwa˝any za
jednà sztuk´ czy jednostk´.

ii) Przewoênik b´dzie uprawniony do ograniczenia swojej od-

powiedzialnoÊci do wysokoÊci 666,67 Specjalnych Praw
Ciàgnienia (SDR) na sztuk´ lub jednostk´.

iii) Artyku∏ III paragrafy 3, 4, 5, 6, 7 i Artyku∏ VIII oraz IV paragra-

fy 5(a) i (c) b´dà wy∏àczone.

iv) W przypadku niezgodnoÊci z Regu∏ami obowiàzywaç b´dà

niniejsze Warunki.

5. ¸adunki Wy∏àczone:

(a) Przewoênik nie przyjmuje ¸adunków Wy∏àczonych za wyjàt-

kiem takich, na które wyrazi∏ zgod´ na piÊmie, a bli˝sze dane
na temat takich ¸adunków zosta∏y podane Przewoênikowi na
piÊmie.

(b) Je˝eli Klient dostarczy Przewoênikowi ¸adunki Wy∏àczone al-

bo powoduje, ˝e Przewoênik zajmuje si´ i przechowuje ¸a-
dunki Wy∏àczone inne ni˝ wyszczególnione w zgodzie na pi-
Êmie, to Przewoênik b´dzie mia∏, wg swojego uznania, prawo
do niszczenia lub do zaj´cia si´ w inny sposób takimi ¸adun-
kami Wy∏àczonymi, bez poniesienia jakiejkolwiek odpowie-
dzialnoÊci wynikajàcej z tego tytu∏u w stosunku do Klienta.

(c) Gdy Przewoênik wyrazi na piÊmie zgod´ na przyj´cie Towarów

Niebezpiecznych, to rezerwuje sobie prawo, wg swojego
uznania, do zniszczenia w jakimkolwiek czasie lub innego po-
traktowania takich Towarów, je˝eli w opinii Przewoênika sta∏y

szlachetnymi w sztabach, monetami, kamieniami szlachetny-
mi, bi˝uterià, antykami, obrazami, dzie∏ami sztuki, banknotami,
papierami wartoÊciowymi.

• Statek: oznacza m.v. Polonia lub jakikolwiek inny statek, wyko-

nujàcy niniejszà Umow´.

2. Przewoênik publiczny:

Przewoênik nie jest i nie uwa˝a si´ za przewoênika publiczne-
go oraz zastrzega sobie prawo do przyj´cia lub odrzucenia ja-
kichkolwiek ∏adunków do przewozu.

3. Deklaracja Klienta:

Klient deklaruje niniejszym, ˝e jest W∏aÊcicielem lub upowa˝-
nionym agentem W∏aÊciciela oraz, ˝e jest upowa˝niony do za-
warcia umowy z Przewoênikiem zgodnie z niniejszymi Warun-
kami i do zajmowania si´ ¸adunkami w swoim w∏asnym imie-
niu lub w imieniu W∏aÊciciela, w sposób przewidziany niniejszà
Umowà. Jakikolwiek Odbiorca poprzez zarzàdzanie dostawy
¸adunków w ten sposób przyjmuje niniejszym wszelkà odpo-
wiedzialnoÊç Klienta wymienionego poni˝ej, ale bez ograni-
czania praw Przewoênika w stosunku do Klienta.

4. OdpowiedzialnoÊç:

¸adunki sà przyjmowane, za∏adowywane, rozmieszczane,
przewo˝one, wy∏adowywane lub w inny sposób traktowane
i przechowywane przez Przewoênika zgodnie z Regu∏ami Ha-
ga-Visby (dalej zwanymi „Regu∏ami”), jak jest to przewidziane
w Za∏àczniku do Ustawy o Przewozie ¸adunków Drogà Morskà
z 1971 roku i ze wszystkimi obowiàzujàcymi ustawowymi ogra-
niczeniami i wy∏àczeniami odpowiedzialnoÊci Przewoêników
i/lub statków, za wyjàtkiem co nast´puje:

przez jakiegokolwiek przedstawiciela w∏adzy paƒstwowej lub
samorzàdu lokalnego, lub je˝eli Przewoênik uwa˝a takie dzia-
∏anie za konieczne do przeprowadzenia.

(d) Gdy Klient zg∏osi do za∏adunku ¸adunki ju˝ przechowywane

w lub na kontenerze, ciàgniku, zbiorniku lub jakimkolwiek in-
nym urzàdzeniu skonstruowanym wyraênie do przewozu dro-
gà morskà (ka˝de z nich b´dzie okreÊlane mianem „Jednost-
ki Transportowej”), to Klient potwierdza niniejszym, ˝e taka
Jednostka Transportowa b´dzie w dobrym stanie oraz b´dzie
odpowiednia do przewozu do zamierzonego miejsca prze-
znaczenia tych Towarów za∏adowanych do niej lub na nià.

7. ¸adunek pok∏adowy:

Przewoênik b´dzie mia∏ prawo do rozmieszczenia i przewo˝e-
nia Towarów albo na pok∏adzie albo pod pok∏adem zgodnie ze
swoim zdaniem pomimo tego, ˝e Umowa mo˝e wskazywaç, i˝
¸adunki majà byç przewo˝one w ten lub w inny sposób.

8. Opis:

(a) Klient potwierdza niniejszym, ˝e opis, wartoÊç lub inne szcze-

gó∏y ¸adunków dostarczone przez Klienta do celów celnych,
konsularnych, ubezpieczeniowych i wszelkich innych sà
prawdziwe, kompletne i dok∏adne pod ka˝dym wzgl´dem, ˝e
towary te sà legalnymi towarami i b´dà one przyj´te w portach
za∏adunku i roz∏adunku i niniejszym dokumentem zabezpie-
cza Przewoênika przed wszelkimi stratami, uszkodzeniami, ka-
rami, roszczeniami, ˝àdaniami, kosztami i wydatkami poniesio-
nymi lub doznanymi przez niego w wyniku naruszenia wymie-
nionych gwarancji lub jakiejkolwiek niedok∏adnoÊci lub zanie-
dbania w odniesieniu do tego w jakikolwiek sposób wynik∏y.

(b) Przewoênik nie b´dzie zobowiàzany do dokonania jakiejkol-

wiek deklaracji z powodu jakichkolwiek przepisów prawnych
lub umowy co do natury lub wartoÊci jakichkolwiek ¸adun-
ków, lub co do jakiegokolwiek szczególnego udzia∏u w dosta-

si´ one niebezpieczne w odniesieniu do innych ¸adunków,
rzeczy albo osób.

(d) Klientowi nie b´dzie przys∏ugiwa∏o jakiekolwiek roszczenie

w zwiàzku z jakimikolwiek ¸adunkami Wy∏àczonymi, przecho-
wywanymi lub zniszczonymi zgodnie z podpunktem (b) i (c)
niniejszego paragrafu. Klient zabezpieczy Przewoênika przed
wszystkimi stratami, uszkodzeniami, karami, roszczeniami,
˝àdaniami, kosztami i wydatkami poniesionymi lub doznany-
mi w zwiàzku z przewozem ¸adunków Wy∏àczonych albo ich
przechowywaniem lub zniszczeniem.

6. Opakowanie:

(a) Klient potwierdza, ˝e wszystkie ¸adunki sà wystarczajàco

i w∏aÊciwie opakowane i przygotowane oraz oÊwiadcza, ˝e
Przewoênik nie b´dzie odpowiedzialny w jakichkolwiek oko-
licznoÊciach za strat´ lub uszkodzenie, b∏´dne dostarczenie
lub opóênienie spowodowane niew∏aÊciwym przechowywa-
niem albo nieodpowiednim opakowaniem. Klient niniejszym
zabezpiecza Przewoênika przed wszystkimi stratami, uszko-
dzeniami, kosztami, roszczeniami i wydatkami spowodowany-
mi przez lub wynikajàcymi z nieodpowiedniego opakowania,
prze∏adowania lub przenoszenia jakiegokolwiek pojazdu lub
ciàgnika, kontenera, lory, palety lub pakunku oraz powa˝nym
uszkodzeniem Statku w czasie trwania za∏adunku, wy∏adunku
lub w czasie pozostawania na pok∏adzie Statku.

(b) Przewoênik nie b´dzie podlega∏ obowiàzkowi uporzàdkowa-

nia ¸adunków, jakie majà byç przewiezione, przechowane lub
obs∏ugiwane oddzielnie ni˝ ¸adunki Klientów, za wyjàtkiem ta-
kich, w stosunku do których uzgodniono to inaczej na piÊmie.

(c) Przewoênik mo˝e na ryzyko i koszt Klienta otworzyç jakikol-

wiek pojazd, kontener, lor´ ciàgnika lub pakunek i zbadaç,
usunàç lub w inny sposób potraktowaç go lub jego zawar-
toÊç, je˝eli zosta∏o to zarzàdzone lub o co zosta∏ poproszony,

niem na làd pasa˝erów, lub jeÊli Przewoênik jest zdania, ˝e
uniemo˝liwia si´ lub utrudnia Statkowi wykonanie Umowy, to
wtedy wg w∏asnego wy∏àcznego uznania Przewoênik mo˝e:

(i) zaniechaç podró˝y, w którym to przypadku jakakolwiek

op∏ata dokonana z góry w odniesieniu do tej podró˝y b´-
dzie refundowana, ale Przewoênik nie b´dzie ponosi∏ ˝ad-
nej dalszej odpowiedzialnoÊci w stosunku do Klienta;

(ii) kontynuowaç podró˝ do jakiegokolwiek innego portu

(∏àcznie z powrotem do portu za∏adunku) i roz∏adowaç lub
przeprowadziç takie inne dzia∏ania w stosunku do ¸adun-
ków, jakie Przewoênik uzna za stosowne. Taki roz∏adunek
lub inne podj´te kroki b´dà uwa˝ane za pe∏ne wykonanie
niniejszej Umowy i Przewoênik nie b´dzie ponosiç ˝adnej
dalszej odpowiedzialnoÊci w stosunku do Klienta.

11. Wydanie:

(a) Klient upowa˝nia Przewoênika do wydawania ¸adunków

przedstawicielowi Odbiorcy lub jakiejkolwiek osobie, jakà
Przewoênik w uzasadniony sposób upowa˝nia za kierowc´
lub konwojenta ¸adunków, w∏aÊciwie upowa˝nionego do
przyj´cia w imieniu Odbiorcy, a taki odbiór b´dzie stanowiç
w∏aÊnie wydanie ¸adunków zgodnie z warunkami niniejszej
Umowy. Je˝eli ¸adunki sà dostarczane zgodnie z Warunkami,
to Klient nie b´dzie mia∏ ˝adnych roszczeƒ za utrat´ lub nie-
prawid∏owà dostaw´.

(b) Klient powinien zorganizowaç odebranie ¸adunków bez-

zw∏ocznie po tym, jak zosta∏y one oclone w okreÊlonym miej-
scu wydania w zwyczajowych godzinach urz´dowania. Je˝eli
¸adunki nie zosta∏y odebrane w przeciàgu 30 dni po przepro-
wadzeniu ¸adunku ze Statku, to Przewoênik b´dzie mia∏ pra-
wo do sprzedania lub zadysponowania w inny sposób, wg
swojego wy∏àcznego uznania, takich ¸adunków, bez pono-
szenia jakiejkolwiek odpowiedzialnoÊci z tego tytu∏u w stosun-
ku do Klienta.

wie, za wyjàtkiem tego, co jest wymagane prawem lub co zo-
sta∏o uzgodnione przez strony na piÊmie.

9. Roszczenia stron trzecich:

Klient zabezpieczy Przewoênika przed wszelkimi roszczeniami
wniesionymi przez osoby trzecie, jak te˝ powsta∏ymi zobowià-
zaniami w stosunku do osób trzecich, z tytu∏u szkody, znisz-
czenia lub utraty, zw∏oki lub nienale˝ytego wydania towaru
w takim zakresie, w jakim powy˝sze roszczenia lub zobowiàza-
nia przewy˝szajà zakres odpowiedzialnoÊci Przewoênika
w stosunku do Klienta z tytu∏u niniejszych Warunków.

10. Zmiana statku, prze∏adunek, trasa:

(a) Przewoênik mo˝e wys∏aç wszelkie ¸adunki lub jakàkolwiek ich

cz´Êç jakimkolwiek Statkiem lub Statkami (∏àcznie z prze∏a-
dunkiem) bez wzgl´du na to, czy taki Statek (Statki) wyst´pu-
je, czy te˝ nie, w og∏aszanych lub innych wykazach Przewoê-
nika albo udaje si´ do portu roz∏adunku wymienionego w ni-
niejszej Umowie.

(b) Jakikolwiek Statek, na jaki ¸adunki sà za∏adowane, mo˝e zdà-

˝aç jakàkolwiek trasà bez wzgl´du na to, czy jest to droga
bezpoÊrednia, czy te˝ zwyczajowo przyj´ta i mo˝e wejÊç do
jakiegokolwiek portu lub portów w jakiejkolwiek kolejnoÊci,
bez wzgl´du na to, czy znajdujà si´, czy te˝ sà poza geogra-
ficznà kolejnoÊcià z jakiejkolwiek przyczyny, tak jak Przewoê-
nik zadecyduje zgodnie ze swoim uznaniem.

(c) Je˝eli jest uniemo˝liwione lub utrudnione Statkowi wejÊcie lub

wyjÊcie z jakiegokolwiek portu, ∏àcznie z portami za∏adunku
i wy∏adunku wymienionymi w niniejszej Umowie lub w inny
sposób przed kontynuowaniem podró˝y lub przed za∏adowa-
niem lub roz∏adowaniem albo przed kontynuowaniem za∏a-
dunku lub roz∏adunku ¸adunków albo jakichkolwiek innych
towarów, lub przed wzi´ciem na pok∏ad lub przed wysadze-

(c) strat´ lub uszkodzenie fizyczne ¸adunków albo za nie dostar-

czenie lub nieprawid∏owe wydanie, chyba ˝e taka strata lub fi-
zyczne uszkodzenie ¸adunków albo nie dostarczenie lub nie-
prawid∏owe wydanie nastàpi∏o wtedy, gdy Towary pozostawa-
∏y pod faktycznym nadzorem i kontrolà Przewoênika i nastàpi-
∏o na skutek winy umyÊlnej lub ra˝àcego niedbalstwa Prze-
woênika, a pisemne powiadomienie o jakimkolwiek roszcze-
niu zosta∏o dostarczone Przewoênikowi w przeciàgu 21 dni od
chwili powstania roszczenia,

(d) nieprawid∏owego wydania, je˝eli ¸adunki sà dostarczane

zgodnie z paragrafem 12,

(e) jakiekolwiek poÊrednie szkody i straty powsta∏e w jakikolwiek

sposób lub za straty rynkowe jakiegokolwiek rodzaju, nawet
je˝eli sà spowodowane ra˝àcym niedbalstwem lub winà Prze-
woênika, za uszkodzenie, strat´, opóênienie, nieprawid∏owe
wydanie lub nie dostarczenie ¸adunków albo jakichkolwiek
dokumentów zwiàzanych z tymi ¸adunkami.

13. Zobowiàzania Klienta:

(a) Klient zabezpieczy Przewoênika przed wszelkimi zobowiàza-

niami i roszczeniami w odniesieniu do straty, uszkodzenia,
opóênienia lub uszkodzenia cia∏a poniesionych przez kierow-
c´, konwojenta lub pasa˝era towarzyszàcego ¸adunkom lub
Baga˝owi czy Innym Towarom, wyjàwszy sytuacj´, gdy Prze-
woênik b´dzie odpowiedzialny w stosunku do takiego kierow-
cy, konwojenta lub pasa˝era zgodnie z warunkami jakiegokol-
wiek Biletu Pasa˝erskiego jemu wystawionemu.

(b) Klient zabezpieczy Przewoênika przed wszelkimi zobowiàza-

niami i roszczeniami wynikajàcymi z ce∏, podatków, kar, wy-
datków, strat, szkód (∏àcznie z uszkodzeniami fizycznymi) i nie
wynikajàcymi z winy lub niedbalstwa Przewoênika, jego pra-
cowników lub agentów, poniesionymi lub doznanymi przez
Przewoênika w czasie wykonywania swoich obowiàzków

(c) Przewoênik b´dzie mia∏ prawo, wg swojego wy∏àcznego uzna-

nia, bez osobnego powiadomienia, do sprzeda˝y lub do inne-
go zadysponowania nietrwa∏ych ¸adunków, które nie zostanà
odebrane natychmiast po przybyciu lub które zdaniem Prze-
woênika przypuszczalnie ulegnà zepsuciu w trakcie przewo-
zu, przechowywania lub opiekowania si´ nimi, bez ponosze-
nia jakiejkolwiek odpowiedzialnoÊci w stosunku do Klienta.

(d) Jakakolwiek sprzeda˝ ¸adunków Klienta zgodnie z niniejszy-

mi Warunkami mo˝e mieç charakter publicznej licytacji lub in-
nego dzia∏ania, a wp∏ywy z tego tytu∏u b´dà w pierwszym rz´-
dzie u˝yte do uregulowania wszystkich nale˝noÊci przys∏ugu-
jàcych przewoênikowi zgodnie z niniejszà umowà i (je˝eli ist-
nieje ogólne prawo zastawu) na jakikolwiek inny rachunek,
zaÊ reszta b´dzie p∏atna Klientowi.

(e) Przewoênik mo˝e przechowywaç i/lub pakowaç ¸adunki za-

równo przed za∏adowaniem, jak i po roz∏adunku w takim miej-
scu lub w takich miejscach oraz w taki sposób, w jaki, wg
swojego wy∏àcznego uznania, zdecyduje na wy∏àcznà odpo-
wiedzialnoÊç Klienta. Wszystkie op∏aty i koszty wynikajàce
z przechowywania, pakowania, sprzeda˝y lub innego rozdy-
sponowania ¸adunków zgodnie z postanowieniami niniejsze-
go paragrafu b´dà op∏acone przez Klienta.

12. OdpowiedzialnoÊç Przewoênika:

Przewoênik nie b´dzie ponosiç odpowiedzialnoÊci za:

(a) opóênienie, w jakikolwiek sposób i kiedykolwiek spowodowane,

(b) strat´ lub uszkodzenie jakiejkolwiek natury, jakie mia∏y miejsce

zanim ¸adunki przekroczy∏y ramp´ lub nadburcie Statku
w trakcie za∏adunku lub po tym, jak Towary przekroczy∏y ram-
p´ lub nadburcie Statku w czasie roz∏adunku, albo wyst´pujà-
ce w czasie za∏adunku lub roz∏adunku, bez wzgl´du na to
w jaki sposób taka strata lub uszkodzenie mog∏y byç spowo-
dowane,

(i) niedok∏adnoÊci lub nieodpowiednioÊci jakichkolwiek

z detali dotyczàcych ¸adunków, jakie mogà byç dostar-
czone przez jakàkolwiek osob´, a na podstawie których
¸adunki sà przyjmowane przez Przewoênika do przewo-
zu; lub

(ii) wady polegajàcej na nieodpowiednioÊci lub prze∏adowa-

nia pojazdów, ciàgników, kontenerów, lor, palet, opako-
waƒ i jakiegokolwiek innego wyposa˝enia lub ¸adun-
ków; lub

(2) spowodowanych lub w których mia∏y swój udzia∏ ¸adunki

lub rozmieszczenie ∏adunku lub nieodpowiednie opakowa-
nie ∏adunków lub spowodowanych w jakikolwiek inny spo-
sób.

(g) Klient zgadza si´ zabezpieczyç Przewoênika przed wszystkimi

roszczeniami ze strony i zobowiàzaniami wobec stron trzecich
w odniesieniu do straty, uszkodzenia, nieprawid∏owego wyda-
nia lub opóênienia ¸adunków, lub b´dàcych w po∏àczeniu
z ¸adunkami w wysokoÊci przekraczajàcej zobowiàzania
Przewoênika (jeÊli takie sà) zgodnie z niniejszymi Warunkami.

(h) Klient gwarantuje, ˝e ¸adunki sà legalnymi ¸adunkami w por-

tach za∏adunku i roz∏adunku oraz zabezpieczy Przewoênika
przed wszelkimi kosztami, wydatkami, zobowiàzaniami
i przed jakimikolwiek innymi konsekwencjami wynikajàcymi
z faktu, i˝ ¸adunki nie b´dà legalnymi ¸adunkami w wymienio-
nych portach lub w jakichkolwiek innych portach lub w miej-
scu, gdzie te ¸adunki mogà si´ znajdowaç.

(i) Za wyjàtkiem odmiennych postanowieƒ przewidzianych w ni-

niejszych Warunkach, Przewoênik nie b´dzie podlega∏ ˝adnej
odpowiedzialnoÊci w jakikolwiek sposób powstajàcej, i czy
odnoszàcej si´, czy te˝ b´dàcej w zwiàzku z jakimikolwiek ∏a-
dunkami albo jakimikolwiek instrukcjami, przedsi´wzi´ciami,
poradami, informacjami lub us∏ugami lub innymi rzeczami.

zgodnie z niniejszym dokumentem, w∏àczajàc w to odpowie-
dzialnoÊç od odszkodowania na rzecz jakiejkolwiek innej oso-
by przed roszczeniami dokonanymi w odniesieniu do takiej
osoby przez Klienta lub przez W∏aÊciciela.

(c) Przewoênik nie b´dzie podlegaç ˝adnej odpowiedzialnoÊci

w stosunku do Klienta za zatrzymanie w sejfie ¸adunków
przed lub po zakoƒczeniu przewozu (jak to okreÊlono w punk-
cie 12(a) powy˝ej) lub w trakcie zawieszenia przewozu na
proÊb´ lub dla wygody Klienta lub gdy Klient nie odbiera lub
odmawia odebrania dostawy ¸adunków, albo gdy ¸adunki sà
zatrzymane z przyczyn celnych.

(d) Klient zabezpieczy Przewoênika przed wszelkimi konsekwen-

cjami przewo˝enia ¸adunków Niebezpiecznych lub ¸adun-
ków Wy∏àczonych ∏àcznie z jakimikolwiek stratami lub uszko-
dzeniami w stosunku do Statku, rzeczy nale˝àcych do innych
lub do strony trzeciej, jaka mo˝e wynikaç z za∏adowania ta-
kich ¸adunków, bez ograniczenia wysokoÊci.

(e) Przewoênik mo˝e otworzyç jakikolwiek pojazd, ciàgnik, lor´

lub opakowanie oraz zbadaç, usunàç lub przesztauowaç albo
potraktowaç w inny sposób ich zawartoÊç, jeÊli zarzàdzi∏ lub
poprosi∏ go o to Urzàd Celny lub jakakolwiek inna cywilna lub
wojskowa w∏adza, albo jeÊli Przewoênik wed∏ug swojego wy-
∏àcznego uznania uwa˝a, ˝e jest to konieczne. To samo b´-
dzie wykonywane na ryzyko i koszt Klienta, i Przewoênik nie
b´dzie podlegaç odpowiedzialnoÊci w jakichkolwiek warun-
kach za strat´, uszkodzenie, nieprawid∏owe wydanie lub
opóênienie spowodowane niepoprawnym rozmieszczeniem
∏adunku lub niew∏aÊciwym opakowaniem lub za zmieszanie
zawartoÊci w jakikolwiek sposób i kiedykolwiek spowodowane.

(f) Klient zgadza si´ zabezpieczyç Przewoênika przed wszystkimi

uszkodzeniami, stratami i szkodami oraz przed wszystkimi
konsekwencjami i zobowiàzaniami
(1) spowodowanymi przed i wynikajàcymi z:

b´dàcych w jego posiadaniu na wszystkie sumy p∏atne w od-
niesieniu do ∏adunków oraz ogólne prawo zastawu wszystkich
¸adunków lub dokumentów zwiàzanych z nimi, b´dàce w je-
go posiadaniu na wszystkie sumy p∏atne w jakimkolwiek cza-
sie przez Klienta lub W∏aÊciciela albo Odbiorc´ Towarów i b´-
dzie w ka˝dym z tych wypadków, wg wy∏àcznego uznania
Przewoênika, mia∏ prawo do sprzedania lub zadysponowania
takimi ¸adunkami lub dokumentami na koszt Klienta oraz b´-
dzie stosowa∏ zysk netto do op∏at takich sum.

17. Awaria Wspólna:

Awaria Wspólna b´dzie rozliczana w jakimkolwiek porcie lub
miejscu wg wyboru Przewoênika i b´dzie likwidowana zgod-
nie z Regu∏ami York - Antwerp 1974. Je˝eli wypadek, niebez-
pieczeƒstwo, szkoda lub katastrofa majàca miejsce przed lub
po zakoƒczeniu podró˝y wynik∏a z jakiejkolwiek przyczyny,
bez wzgl´du czy spowodowana niedbalstwem czy te˝ nie, za
konsekwencje których Przewoênik nie ponosi odpowiedzial-
noÊci zgodnie z ustawà, umowà lub z jakiegokolwiek innego
tytu∏u, wówczas Klient powinien partycypowaç z Przewoêni-
kiem w Awarii Wspólnej w pokrywaniu kosztów poÊwi´ceƒ,
wydatków i szkód majàcych charakter Awarii Wspólnej, które
mog∏y byç p∏acone lub by∏y p∏acone, jak równie˝ dokonywa-
nie p∏atnoÊci za ratownictwo i specjalne op∏aty poniesione
w zwiàzku z ¸adunkiem.

18. Roszczenia z tytu∏u ratownictwa:

Klient zabezpieczy Przewoênika w zakresie jakichkolwiek wy-
datków lub kosztów poniesionych lub wydatkowanych lub te˝
w zakresie jakiejkolwiek odpowiedzialnoÊci przyj´tej przez
Przewoênika w imieniu Klienta celem unikni´cia opóênienia
Statku lub ¸adunku, b´dàcego nast´pstwem jakiegokolwiek
roszczenia z tytu∏u ratownictwa lub innego Êwiadczenia doko-
nanego na rzecz Statku, ¸adunków lub Klienta, chyba ˝e - je-
˝eli b´dzie si´ tego domaga∏ Przewoênik - Klient przed∏o˝y ra-

14. Wyjàtki i zwolnienia wszystkich pracowników

i agentów Przewoênika:

Bioràc pod uwag´ zapewnienie lub przysz∏e zapewnienie
przez pracowników, agentów lub niezale˝nych dostawców
Przewoênika jakichkolwiek us∏ug pozostajàcych w zwiàzku
z wykonaniem przez Przewoênika swoich obowiàzków wymie-
nionych w niniejszym dokumencie, uzgodniono w niniejszym
dokumencie mi´dzy Klientem i Przewoênikiem, dzia∏ajàcym
jako agenci w imieniu oraz jako powiernicy na korzyÊç takich
pracowników, agentów i niezale˝nych dostawców, ˝e wszyst-
kie wyjàtki i ograniczenia odpowiedzialnoÊci Przewoênika
zgodnie z niniejszymi Warunkami b´dà mia∏y zastosowanie
oraz b´dà dzia∏a∏y na korzyÊç pracowników, agentów i nieza-
le˝nych dostawców Przewoênika, którzy w tym zakresie b´dà
uwa˝ani za strony w niniejszej Umowie; a ponadto, ˝e pra-
cownicy, agenci Przewoênika b´dà mieli prawo do korzyÊci
z wszystkich zabezpieczeƒ udzielonych przez Klienta Prze-
woênikowi niniejszymi Warunkami.

15. Fracht:

Fracht uwa˝any b´dzie za zarobiony za wykonanie przewozu
i razem ze wszystkimi op∏atami oraz innymi sumami, które sta-
jà si´ wymagalne dla Przewoênika w odniesieniu do ¸adun-
ków, na podstawie niniejszych Warunków b´dà zap∏acone
przez Klienta, niezale˝nie od tego czy Statek i/lub ¸adunek za-
ginà∏ czy te˝ nie zaginà∏. Fracht raz zarobiony nie b´dzie op∏a-
cany powtórnie w jakichkolwiek warunkach. Przewoênik b´-
dzie mia∏ prawo do za˝àdania op∏aty frachtu przed przewo-
zem. Klient b´dzie odpowiedzialny za takie op∏aty i inne sumy,
bez wzgl´du na to czy fracht jest op∏acany z góry czy te˝ nie.

16. Zastaw:

Przewoênik b´dzie posiada∏ szczególne prawo zastawu na
wszystkich ¸adunkach lub dokumentach zwiàzanych z nimi,

21. W∏aÊciwe prawo i jurysdykcja:

W sprawach nieuregulowanych niniejszymi Warunkami za-
stosowanie majà przepisy prawa angielskiego. Wszelkie
spory wynik∏e z interpretacji lub stosowania niniejszych
Warunków winny byç poddane wy∏àcznej jurysdykcji An-
gielskiego Sàdu w Londynie. Wszelkie roszczenia wynik∏e
z niniejszej umowy ulegajà przedawnieniu po up∏ywie 12
miesi´cy od daty wy∏adowania ¸adunków lub od daty,
w której ¸adunki mia∏y byç wy∏adowane.

cjonalnie uzasadnione zabezpieczenie na rzecz Przewoênika
lub na rzecz jakiejkolwiek osoby wykonujàcej us∏ug´ Ratow-
nictwa, odnoszàce si´ do jakichkolwiek wydatków lub kosz-
tów lub te˝ jakiejkolwiek odpowiedzialnoÊci i zawierajàce za-
strze˝enie umowne, i˝ Przewoênikowi przys∏uguje z tego tytu-
∏u prawo zastawu na ¸adunku. Je˝eli statek ratowniczy jest
w∏asnoÊcià lub jest eksploatowany przez Przewoênika, wyna-
grodzenie za ratownictwo winno byç p∏acone w takim zakre-
sie, w jakim by∏oby p∏acone, gdyby statek lub statki ratowni-
cze by∏y w∏asnoÊcià obcych podmiotów.

19. Postanowienia koƒcowe:

Je˝eli jakiekolwiek ustawodawstwo ma zastosowanie do ja-
kiegokolwiek przedsi´wzi´cia podj´tego przez Przewoênika
zgodnie z niniejszym dokumentem, to niniejsze warunki b´dà
podlega∏y zastosowaniu takich legislacji, lecz nic co znajduje
si´ w niniejszych Warunkach nie b´dzie interpretowane jako
zrzeczenie si´ lub odstàpienie od jakichkolwiek swoich praw
i zwolnieƒ lub jako powi´kszenie swojej odpowiedzialnoÊci
lub zobowiàzaƒ jak postanowiono w takiej legislacji. Je˝eli ja-
kikolwiek Warunek lub cz´Êç tego dokumentu b´dzie niewa˝-
ny w stosunku do takiej legislacji i nielegalny lub pozbawiony
mocy, to niniejsze Warunki b´dà rozumiane tak, jak gdyby ta-
ki Warunek lub cz´Êç tego dokumentu zosta∏a opuszczona.

20. J´zyk:

Niniejsza umowa jest spisana zarówno w j´zyku angielskim,
jak i polskim, a w przypadku wystàpienia niezgodnoÊci obo-
wiàzywaç b´dzie wersja w j´zyku angielskim.