MATERIAŁY-LOGISTYKA 

 

 

1 

TRADYCYJNA KRZYWA DŁUGOOKRESOWYCH KOSZTÓW PRZECIĘTNYCH  

 

W teorii ekonomii krzywa długookresowego kosztu przeciętnego wyznaczana jest zgodnie ze 

schematem przedstawionym na rysunku 1. 

Rysunek 1. Schemat wyznaczania wyznaczania krzywej długookresowych kosztów przeciętnych. 

 

 

 

 

Powyższy  schemat  implikuje,  że  funkcja  produkcji  określona  jako  zbiór  technicznie 

efektywnych  metod  (technologii)  wytwarzania  musi  ujmowad  wszystkie  czynniki  determinujące 

koszty ponoszone przez przedsiębiorstwo. W innym przypadku pojęcie równowagi przedsiębiorstwa 

prezentowane w teorii ekonomii byłoby pozbawione sensu. 

  

Krzywa  długookresowych  kosztów  przeciętnych  przedsiębiorstwa  wyznaczana  jest  przy 

następujących założeniach: 

1. 

Ceny czynników produkcji są stałe.  Jeśli zmieniają się ceny czynników krzywa  długookresowych 

kosztów przeciętnych przesuwa się odpowiednio w górę lub w dół.  

2. 

Poziom  techniki  i  jakośd  czynników  produkcji  jest  stała.  Firma  osiąga  korzyści  skali  z  tytułu 

lepszego  wykorzystania  czynników  produkcji  przy  istniejącej  technice  wytwarzania.  Technika 

produkcji  opisana  jest  przez  funkcję  produkcji.  Funkcja  produkcji  odgrywa  kluczową  rolę  w  teorii 

przedsiębiorstwa  ponieważ  umożliwia  powiązanie  rynkowych  cen  poszczególnych  czynników 

produkcji z kosztami produkcji danego dobra. 

3. 

Firma wybiera najlepszą kombinację czynników produkcji dla każdego poziomu produkcji. Firma 

dąży  do  zminimalizowania  kosztu  całkowitego  dla  każdego  poziomu  produkcji.  Teza  ta  wynika  z 

podstawowego  założenia (szkoła neoklasyczna), że  głównym motywem działania przedsiębiorstwa 

jest  maksymalizacja  zysku.  Przyjmujemy,  że  przedsiębiorstwo  działa  efektywnie  i  wybiera  takie 

kombinacje  czynników  produkcji,  przy  których  koszt  wyprodukowania  danej  ilości  dobra  jest 

najniższy.  Inaczej  mówiąc,  każda  wielkośd  produkcji  q  jest  związana  z  optymalną  wielkością 

nakładów: x

1

*, x

2

*, ... , x

n

* przy danym poziomie ich cen: w

1

, ... , w

n

.  

Warunek określający optymalną kombinację nakładów ma postad: 

n

n

2

2

1

1

w

M P

,...,

w

M P

w

M P







, 

gdzie MP

i

 to kraocowy produkt czynnika i-tego,  w

i 

- 

 

to cena czynnika i-tego,  

dla i = 1, ... , n;  

FUNKCJA PRODUKCJI  
I DANE CENY CZYNNIKÓW 
PRODUKCJI 

KRZYWA DŁUGOOKRESOWEGO 
KOSZTU CAŁKOWITEGO 

KRZYWA 
DŁUGOOKRESOWEGO 
KOSZTU PRZECIĘTNEGO 

MATERIAŁY-LOGISTYKA 

 

 

2 

Jeśli  przedsiębiorstwo  nie  wybiera  optymalnej  kombinacji  czynników  produkcji,  to 

długookresowy  koszt  przeciętny  dla  danej  wielkości  produkcji  jest  określony  przez  punkt  położony 

powyżej krzywej długookresowych kosztów przeciętnych.  

 

Rysunek 2. Tradycyjna krzywa długookresowych kosztów przeciętnych. 

 

 

 

Na  rysunku  2  pokazano  tradycyjną  postad  krzywej  długookresowego  kosztu  przeciętnego 

(LRAC). Jest ona obwiednią krzywych krótkookresowego kosztu przeciętnego (SRAC). 

Analizując kształt krzywej  LRAC na rysunku 2 zauważamy, że długookresowy koszt przeciętny 

może  spadad,  pozostawad  stały  albo  rosnąd  wraz  ze  zmianami  wielkościami  produkcji,  a 

przedsiębiorstwo  doświadcza  odpowiednio  realnych  korzyści  skali,  stabilizacji  kosztów  i  realnych 

niekorzyści  skali  (założenie  stałości  cen  czynników  produkcji    przy  wyznaczaniu  krzywej 

długookresowego  kosztu  przeciętnego  implikuje,  że  jej  kształt  określają  wyłącznie  realne  korzyści 

skali).  

Wskaźnik realnych korzyści skali  

Na  podstawie  zależności  między  krzywą  długookresowych  kosztów  kraocowych  (LRMC)  i 

krzywą  długookresowych  kosztów  przeciętnych  (LRAC)  można  określid  realne  korzyści  skali  jakie 

doświadcza  firma  przy  danej  wielkości  produkcji  (rysunek  3).  Tak  długo,  jak  długookresowy  koszt 

kraocowy LRMC jest poniżej długookresowego kosztu przeciętnego LRAC, występują realne korzyści 

skali. Gdy LRMC przewyższa LRAC, to mamy do czynienia z niekorzyściami skali. Te relacje implikują, 

że  naturalną  miarą  występowania  realnych  korzyści  skali  jest  stosunek  LRAC  do  LRMC.  Jeśli  S  = 

LRAC/LRMC, to korzyści skali występują przy S > 1, stabilizacja kosztów dla S = 1 i niekorzyści skali dla 

S < 1.    

MATERIAŁY-LOGISTYKA 

 

 

3 

Rysunek  3.  Krzywa  długookresowego  kosztu  przeciętnego  i  krzywa  długookresowego  kosztu 

kraocowego.