background image

LEKCJA 6 

 
 

TURYSTYKA I KRAJOZNAWSTWO 

 

 

1)  Cele i zadania turystyki i krajoznawstwa w pracy wychowawczej 

placówek wypoczynku. 

 

Pojęcia „krajoznawstwo” i „turystyka” są często traktowane zamiennie, chociaż 
obydwa te pojęcia określają coś odmiennego – mimo, iż w swojej treści 

wzajemnie się uzupełniają a w praktycznych formach zajęć wręcz współdziałają. 
Celem krajoznawstwa jest poznawanie i popularyzowanie wiedzy o kraju, 

regionie, między innymi poprzez turystykę. 
Turystyka natomiast – to różne formy wędrowania i wyjazdów, także w celach 

krajoznawczych (stąd wzajemne uzupełnianie się obu pojęć). Działalność 

turystyczna obejmuje wycieczki, rajdy, złazy, spływy, obozy wędrowne, biwaki i 
inne formy. Jednak najpopularniejszą formą uprawiania turystyki jest wycieczka. 

Dzielimy tą formę w zależności od sposobu poruszania się , pokonywania trasy 
na: piesze (nizinne i górskie), rowerowe, kajakowe, narciarskie, autokarowe itp. Z 

tej grupy należy wyodrębnić wycieczki turystyki kwalifikowanej, wyróżniające się 

sposobem organizacji, doborem specjalistycznego sprzętu turystycznego i 
sprawności pokonywania bardzo nieraz trudnego terenu. Na koloniach realizujemy 

przede wszystkim wycieczki piesze i autokarowe. 
Podział wycieczek ze względu na realizowany program – historyczne, społeczne, 

przyrodnicze, terenoznawcze itp. Źródlem poznania w czasie wycieczek 

programowych powinny być: 
¾ 

zabytki nieruchome

 – budowle pochodzące z różnych okresów 

historycznych, o różnym przeznaczeniu, kształcie architektonicznym, układzie 
konstrukcyjnym (np. zbiorniki, ciągi wodne, obiekty fortyfikacyjne), 

¾ 

zabytki ruchome 

– rzeźba, malarstwo, stroje ludowe, rzemiosło artystyczne, 

pamiątki historyczne, militaria, stare warsztaty rzemieślnicze, instrumenty 
muzyczne, kolekcje i zbiory jako całość, 

¾ 

zabytki przyrody 

– pojedyncze drzewa, rezerwaty, Parki Narodowe, Parki 

Krajobrazowe, głazy, zespoły parkowe, 

¾ 

zabytki etnograficzne

 – związane z obyczajowością, wierzeniami i 

obrzędami religijnymi, językiem i sztuką ludową. 

 

 
 

 

2)  Organizacja wycieczek. 
 

Jakie wycieczki i ile ich będzie w czasie trwania jednego turnusu – to zależy od 
lokalizacji placówki oraz możliwości kadrowych i finansowych. Jeżeli jednak 

podejmujemy się organizowania takich wycieczek, pamiętajmy,  że ich tematyka 
powinna być dostosowana do wieku dzieci i młodzieży. Poniżej przykładowe tematy 

wycieczek w zależności od wieku uczestników: 

 

1

background image

1)  Grupa wiekowa 7 – 11 lat 

¾  tradycje regionu, 
¾  praca na wsi, 
¾  poznajemy las i jego tajemnice, 
¾  rośliny do naszego zielnika, 
¾  szukamy korzeni o oryginalnych formach, 
¾  zwiedzamy rezerwaty, pomniki przyrody, 
¾  zwiedzamy największą budowlę w okolicy 

 

2)  Grupa wiekowa 12 – 15 lat 

¾  ludność regionu i jej zajęcia, 
¾  ludowa kultura materialna, 
¾  las i jego bogactwo, 
¾  przemiany krajobrazu, 
¾  poznajemy florę i faunę regionu, 
¾  szukamy najcenniejszego w okolicy zabytku architektury 

 

3)  Grupa wiekowa powyżej 15 lat 

¾  pomniki martyrologii, 
¾  budownictwo, 
¾  przemysł w regionie a zmiana krajobrazu, 
¾  szlakiem twórców ludowych, 
¾  ochrona przyrody (na przykładzie regionu), 
¾  ciekawi ludzie i ich związek z regionem 

 

Pamiętajmy, że program wycieczki nie może być przeładowany, gdyż nie spełni ona 

wtedy swego zadania – stanie się po prostu wyścigiem z czasem. U uczestników tak 
zorganizowanej wycieczki szybko wystąpią oznaki zmęczenia i zniechęcenia. Dlatego 

każda wycieczka musi być starannie przygotowana (nie pozwólmy sobie na to, aby w 
trakcie wycieczki improwizować). Koniecznym więc jest przed organizacją 

jakiejkolwiek wycieczki opracowanie n/w elementów: 

•  określenie celu i programu, 

•  przygotowanie uczestników, 

•  zabezpieczenie wycieczki od strony organizacyjnej, 

•  przebieg wycieczki – przemarsz lub przejazd do przewidzianego miejsca lub 

obiektu zwiedzania, program pobytu w tym miejscu praz powrót, 

•  podsumowanie wycieczki 

 

Programowanie i organizowanie wycieczki powinno odbywać się przy możliwie 
szerokim udziale uczestników. Rozpoznajemy więc na początku szczegółowo trasę 

wędrówki. Pomocne nam w tym będą dostępne mapy, przewodniki, opisy terenu. 

Określamy trasę przemarszu lub przejazdu, obiekty i czas ich zwiedzania, miejsca 
postojów i posiłków. Często korzystamy z przygotowanych przez PTTK gotowych 

szlaków turystycznych – zwróćmy  tu  jednak  uwagę na sposób ich oznakowania, 
bowiem odpowiedni dobór kolorów tej trasy określa jednocześnie jej stopień 

trudności. Jeśli będzie on dość wysoki, decydujemy się na pomoc zawodowego 

przewodnika. W wyniku tych wszystkich założeń  i ustaleń powinna powstać tzw. 
„Karta wycieczki” obejmująca n/w pozycje: 

 

2

background image

KARTA WYCIECZKI 

 

1)  Cele wycieczki: 

.......................................................................................................................

.......................................................................................................................
.......................................................................................................................

....................................................................................................................... 

2)  Data i ilość dni: ................................................................................................ 

3)  Trasa wycieczki: 

.......................................................................................................................
....................................................................................................................... 

4)  Miejsce rozpoczęcia i zakończenia wycieczki: ...................................................... 
5)  Środek lokomocji: ............................................................................................ 

6)  Baza żywieniowa: ............................................................................................. 
7)  Ilość uczestników: ............................... Opiekunów: ......................................... 

8)  Ekwipunek: 

.......................................................................................................................
....................................................................................................................... 

9)  Przebieg wycieczki (godziny i miejsca zwiedzania, postojów, posiłków, gier i 

zabaw 

itp):.................................................................................................................

.......................................................................................................................
.......................................................................................................................

.......................................................................................................................
....................................................................................................................... 

 

Przygotowując uczestników do wycieczki, zwracamy uwagę na: 

¾ 

strój uczestników 

– powinien on być przede wszystkim praktyczny, 

wygodny w noszeniu, zapewniający swobodę ruchów, chroniący w każdych 
warunkach atmosferycznych. Szczególną uwagę zwracamy na dobór obuwia – 

musi ono być wygodne, w miarę możliwości lekkie i „wychodzone” (nigdy 

nowe), 

¾ 

ekwipunek osobisty

 – zależy od programu i czasu trwania wycieczki. Dla 

wycieczek jednodniowych powinien to być plecak (w czasie wędrówki ręce 
powinny być wolne), mapnik, ewentualnie koc, 

¾ 

ekwipunek grupy 

– żadna grupa nie może wyruszać w drogę bez apteczki, 

w której powinny znajdować się podstawowe środki opatrunkowe i 
odkażające, leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, uspokajające, nasercowe 

i  żołądkowe. Ponadto grupa powinna posiadać przewodniki i mapę okolicy, 
busolę, aparat fotograficzny. 

 

Jak wędrujemy? Na ogół gęsiego – na przedzie nasi przewodnicy, następnie pozostali 
uczestnicy a na końcu opiekun grupy. Na wszystkich miejscach odpoczynku 

zdejmujemy plecaki i inny sprzęt oraz rozluźniamy wszystkie elementy uciskowe w 
naszym odzieniu. Przy możliwości ułożenia się na ziemi nogi wznosimu lekko do góry 

– pamiętajmy, aby nie kłaść się i nie siadać na ziemi mokrej i wilgotnej. Ponadto, co 
często ucieka naszej uwadze, bezpośrednio po jedzeniu nie wolno nam ruszać w 

dalszą drogę lub kąpać się. Wszystkie miejsca postoju pozostawiamy w takim stanie, 

 

3

background image

jak je zastaliśmy. Po zakończeniu wycieczki zebrane materiały prezentujemy na 

specjalnie zorganozowanej wystawie, a także w kronice lub gazetce. 

 

PRZYKŁADOWY PROGRAM DNIA WYCIECZKOWEGO 

 

Godzina Czynności Uwagi 

 

6,45 – 7,00 

7,00 – 7,30 

7,30 – 8,00 

 

 

8,00 – 9,00 

 

 

 

 

 

9,00 – 10,30 

 

 

 

 

 

10,30 – 11,30 

 

11,30 – 13,30 

 

 

 

13,30 – 15,15 

 

15,15 – 16,30 

 

 

16,30 – 18,30 

 

 

 

18,30 – 19,30 

 

19,30 – 21,30 

 

21,30 – 22,00 

22,00 

 
Pobudka, gimnastyka poranna 

Mycie, ubieranie, sprzątanie, pakowanie 

Śniadanie, pobieranie suchego prowiantu na drogę 

 

 

Zbiórka, informacja o trasie, przypomnienie 
uczestnikom regulaminu wycieczek. 

Przejście do środka lokomocji, zajmowanie miejsc. 

Przejazd. 

Początek wędrówki. Dojście do lasu. Przerwa na 

poprawienie ekwipunku (5 min.) 

Przejście szlakiem turystycznym przez las do 
pomnika przyrody. Odpoczynek połączony z 

informacją krajoznawczą. 

 

Przejście lasem do strumyka – obserwacja przyrody i 

gospodarki leśnej. 

Odpoczynek połączony z drugim śniadaniem. 
 

Dalszy ciąg wędrówki – dojście do zabytku. 

 

Zwiedzanie zabytku – oprowadzaniem zajmuje się 

etatowy przewodnik. 

Przejście do punktu żywienia, mycie, krótki 
odpoczynek, obiad. 

Dojście do miasteczka, zwiedzanie. 

 

Czas wolny, pisanie widokówek, robienie zdjęć. 

Dalszy ciąg wędrówki, obserwacje krajoznawcze, 
powrót do placówki. Czas wolny – mycie, zmiana 

odzieży. 

Uzupełnienie kroniki. 

Kolacja. 

Przygotowanie go ogniska lub spotkania. 

Ognisko lub spotkanie będące podsumowaniem 
wycieczki. 

Przygotowanie do snu. 

Cisza nocna 

 

 
 

 

Zamówiono w kuchni 

odpowiednią ilość porcji dwa 

dni wcześniej 

 
 

Bilety zakupiono 

poprzedniego dnia. 

 

 

Prowadzi przewodnik lub 
wychowawca. 

 

 

Grupa zbiera dokumentację 

do kroniki. 

Grupa porządkowa po posiłku 
sprząta teren. 

Bilety wstępu kupuje 

wychowawca. 

 

 

Obiad w schronisku został 
zamówiony wcześniej. 

Prowadzi przewodnik lub 

wychowawca. 

 

 
 

 

 

 

 

Prowadzi wychowawca i 
uczestnicy wycieczki 

 

 

Dzienne etapy wędrówki powinny być uzależnione od warunków atmosferycznych, 
stopnia trudności trasy, obciążenia uczestników, ich płci, wieku, przygotowania do 

uprawiania ycja, sprzęt). Obowiązujące normy są stosunkowo niskie – zostały one 
jednak tak ustalone, by spełniały dwa podstawowe warunki: 

•  wycieczki nie mogą szkodzić zdrowiu uczestników, 

•  w wycieczkach powinni uczestniczyć wszyscy koloniści – a więc również dzieci 

słabsze. 

 

4

background image

PRZYKŁADOWE NORMY DZIENNE DLA WYCIECZEK PIESZYCH

 

 

Tereny nizinne 

Tereny górskie 

Wiek Dziewczęta Chłopcy Dziewczęta Chłopcy 

 

 

 

 

 
 

Obci

ąż

enie  

w  kg 

Mar

sz  w km 

Obci

ąż

enie  

w  kg 

Mar

sz   w km

 

Obci

ąż

enie  

w  kg 

Mar

sz  w km 

Metry 

wzniesieni

Obci

ąż

enie   

w  kg 

Mar

sz w km 

Metry 

wzniesieni

 

11 

 

12-13 

 

14-15 

 

16-17 

 

 

 

3,5 

 

 

 

 

10 

 

13 

 

15 

 

 

 

 

 

 

10 

 

13 

 

15 

 

 

 

 

 

 

10 

 

13 

 

15 

 

 

400 

 

600 

 

800 

 

 

 

 

 

 

12 

 

15 

 

18 

 

 

500 

 

750 

 

1000 

 

 
Bez względu na rodzaj turystyki o uczestnictwie w wycieczce powinno decydować 

dobre zdrowie. Zatem przed wyruszeniem na wycieczkę stan zdrowia jej uczestników 
powinien być omówiony z lekarzem i po tej konsultacji należy wyłączyć z 

uczestnictwa w wycieczce dzieci, które mogą nie podołać trudom wędrówki lub są 

przejściowo w niedyspozycji. 
Poza dobrym stanem zdrowia, uczestnicy powinni posiadać niekoniecznie 

udokumentowane kwalifikacje turystyczne (podstawowe), a więc: 

¾  przy wycieczkach pieszych znać 

zasady poruszania się po drogach publicznych

 

oraz zasady poruszania się i zachowania na terenach parków narodowych, 

rezerwatów przyrody itp., 

¾  przy wycieczkach górskich dodatkowo znać 

zasady poruszania się w górach

 
 

 
Dla przypomnienia (mieliśmy ten tekst w lekcji 1) fragment 

 

Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 maja 1997 roku w sprawie

 

określenia warunków bezpieczeństwa osób przebywających w górach, 

pływających, kąpiących się i uprawiających sporty wodne.

 

 

 

 
 

 

 

 

 

Załącznik numer 3 

Szczegółowe zasady organizowania wycieczek oraz zbiorowych imprez 

turystycznych i sportowych w górach. 

 
§ 1
. 1. Organizatorzy imprez turystycznych mają obowiązek opracowania 

regulaminu imprezy, w którym określają m. in.  warunki zapewniające 

 

5

background image

bezpieczeństwo jej  uczestników. Organizator powinien zapoznać uczestników z 

regulaminem przed  imprezą. 
§ 2.  1. Imprezy sportowe o charakterze masowym lub wyczynowym  są 

organizowane na podstawie regulaminów właściwych polskich związków sportowych. 

2. Regulamin powinien uwzględniać specyfikę obszaru, na którym odbywa się 
impreza oraz ustalać zasadę udzielania pomocy w razie wypadku. 

§ 3.   1. Wycieczki piesze lub narciarskie na terenach górskich, leżących na 
obszarach   parków narodowych i rezerwatów przyrody oraz leżących powyżej        

1 000 m mogą prowadzić tylko przewodnicy turystyczni. 

 

 2. Treningi na terenach górskich, poza trasami narciarskimi i turystycznymi, 

powinny odbywać się z udziałem górskiego przewodnika turystycznego. 

§ 4.  

1. Organizatorów imprez turystycznych i sportowych dla młodzieży szkolnej 

 obowiązują także przepisy wydane przez Ministra Edukacji Narodowej. 

_____________________________________________________________________ 
 

Rosnąca corocznie ilość pożarów w lasach stała się istotnym powodem wydania 

zarządzeń dotyczących warunków przebywania i zachowania w lesie. I tak 
obowiązuje całoroczny zakaz wstępu na: 

¾  uprawy leśne do lat 10 lub starsze, o wysokości drzew do 120 cm, 
¾  tereny drzewostanów starszych pomieszanych z młodymi do lat 10, 
¾  leśne powierzchnie doświadczalne, 
¾  tereny drzewostanów objętych żywicowaniem, 
¾  grunty leśne ulegające silnej erozji, 
¾  obszary stanowiące miejsca bytowania zwierzyny (tzw. ostoje) 
¾  tereny zamkniętych rezerwatów. 

 

Ponadto obowiązują okresowe zakazy wstępu do lasu w okresie suszy (komunikaty w 
tej sprawie są podawane przez media) oraz trwania wyrębu lasu. Poinformowanie o 

wszystkich przepisach uczestników wycieczki jest obowiazkiem kierownika wycieczki. 
Na terenach leśnych nie wolno: 

¾  naruszać stanu gatunków chronionych, 
¾  używać tzw. „grzebieni” przy zbiorze jagód, 
¾  rozgarniać ściółki, wyrywać grzybów (należy je ucinać nożem lub wykręcać), 
¾  niszczyć grzybów niejadalnych, 
¾  niszczyć roślin, zabijać zwierząt lub ptaków, 
¾  wprowadzać psów puszczonych luzem, 
¾  hałasować (śpiewy, sygnały, gra na instrumentach), 
¾  śmiecić, 
¾  rzucać niedopałków lub zapałek. 

 

Rozpalanie ognisk i gotowanie na kuchenkach turystycznych dozwolone jest na 

terenie wyznaczonych obozowisk oraz w odległości 100 m od lasu, suchych torfowisk 
i  łąk. Za drobne wykroczenia służba leśna ma prawo nakładania mandatów, za 

poważniejsze grozi odpowiedzialność karna (w tym przypadku odpowiada kierownik 
wycieczki). 

 
 

 

 

6

background image

 

 

 

Częścią wycieczki lub samodzielną formą może być biwak, który jest niewątpliwą 
atrakcją, zwłaszcza dla młodzieży starszej. Wymaga on jednak wielu innych 

przygotowań: 

¾  rozeznanie w terenie, 
¾  zgoda właściciela terenu lub nadleśnictwa, 
¾  odpowiedni sprzęt (namioty, śpiwory, materace, sprzęt kuchenny, narzędzia 

obozowe), 

¾  sposób przewozu sprzętu i uczestników na miejsce biwaku. 

 
Reasumując: 

1)  przy wyjściu, wyjeździe z wychowankami poza teren placówki w obrębie tej samej 

miejscowości powinien być zapewniony co najmniej jeden opiekun dla grupy 30 

osób. Przy korzystaniu ze środków komunikacji miejskiej ilość opiekunów powinna 

być zwiększona w zależności od odległości, wieku uczestników i innych potrzeb, 

2)  w wycieczkach turystyczno-krajoznawczych nie mogą brać udziału uczestnicy 

posiadający przeciwwskazania lekarskie, 

3)  opiekun wycieczki zobowiązany jest sprawdzić liczbę uczestników przed 

wyruszeniem z każdego miejsca pobytu, zwiedzania oraz po przybyciu do miejsca 
docelowego, 

4)  zabrania się prowadzenia wycieczek z młodzieżą podczas burzy, śnieżycy i 

gołoledzi, 

5)  w ekwipunku grupy wycieczkowej musi być apteczka. 

 
 

 

 
 

 

7

background image

3)  Organizacja biwaków. 

 
Jak wspominaliśmy w poprzednim punkcie, biwak jest o tyle specyficzną formą 

wypoczynku, że; 

1)  może być częścią programu realizowanego na kolonii lecz również może być 

odrębną formą wypoczynku, 

2)  czas trwania biwaku jest znacznie krótszy niż turnus kolonijny (zazwyczaj kilka 

dni), 

3)  adresatem tej formy wypoczynku jest raczej młodzież starsza, 

4)  program biwaku będzie uzależniony od miejsca biwaku, wieku i płci uczestników i 

od czasu jego trwania 

 
Jeśli przypomnimy sobie co należy zrobić, aby biwak wstępnie przygotować (pkt 

wyżej), zastanówmy się nad programem. Otóż  będzie tu sporo elementów 
niespotykanych w innych formach wypoczynku, np. rozbijanie namiotów, 

zabezpieczanie ich przed ewentualnym zalaniem, budowa totemów, ‘’’spartańskie” 

często warunki w zakresie higieny osobistej, ognisko praktycznie każdego wieczoru, 
program zajęć nastawiony głównie na gry terenowe oraz rozwijanie umiejętności 

praktycznych związanych z bytowaniem w dość specyficznych warunkach. Sporo 
zależeć  będzie od „inwencji twórczej” wychowawców – pamiętajmy bowiem, że nic 

tak nie zniechęca i nie prowokuje do nieprzemyślanych zachowań jak nuda. Jeśli 

potrafimy zabezpieczyć czas uczestnikom praktycznie od rana do wieczora, nie ma 
obaw,  że komuś z nudów przyjdzie do głowy jakiś  głupi kawał. A im bardziej 

potrafimy ten program urozmaicić, tym bardziej miłe i sympatyczne wspomnienia 
pozostaną w pamięci uczestników. Wprowadzajmy do poszczególnych zadań 

elementy współzawodnictwa – zajęcia będą ciekawsze.  

 
 

 
 

 

 

 

8

background image

5)  Gry terenowe itp. 

 
Turystyczno-krajoznawcze gry terenowe mają za zadanie nauczenie młodzieży 

spostrzegawczości, są formą rozrywki funkcjonującą na zasadzie „bawimy się – przy 

okazji uczymy się”. Gry terenowe przeprowadza się na trasie o długości od 0,5 km do 
5 km, w zależności od wieku dzieci uczestniczących w grze, możliwości 

organizacyjnych i przygotowania młodzieży do imprezy. Całą trasę dzieli się na kilka 
etapów, podczas których uczestnicy wykonują zadania programowe – obowiązuje 

czas wykonania poszczególnych zadań oraz ich dokładność. Wykonanie zadań na 

trasie jest punktowane, suma punktów zdobyta przez zespół decyduje o kolejności. 
 

Przykład zadań praktycznych dla uczestników takiej gry: 
•  podać odległość od oznaczonego drzewa ( słupa, domu itp), 

•  określić na mapie miejsce swego pobytu, 

•  spakować do plecaka sprzęt znadujący się na punkcie kontrolnym, 

•  znaleźć w przewodniku i odczytać informację o pobliskiej miejscowości, zabytku 

itp., 

•  rozbić namiot, 

•  zaprojektować wykonanie w punkcie kontrolnym kuchni turystycznej, 

•  odróżnić grzyby trujące od jadalnych, 

•  udzielić pierwszej pomocy „rannemu” ze złamaną nogą, 

•  zademonstrować zasadę prawidłowego przejścia przez wezbrany potok, płat 

śniegu leżący na zboczu itp., 

•  na mapie określić odległość między dwoma punktami, 

•  prawidłowo zrolować koc, 

•  podać azymut wskazanego celu 

 
Przykładowe zadania teoretyczne: 

•  omówić wydarzenia historyczne związane z okolicą, 

•  określić styl jakiejś budowli i podać cechy charakterystyczne dla tego stylu, 

•  wymienić zakłady przemysłowe w okolicy, 

•  określić sygnały wzywania pomocy w górach oraz odpowiedzi na nie, 

•  określić rośliny chronione rosnące w okolicy, 

•  podać nazwy drzew rosnących przy punkcie etapowym, 

•  określić nazwę krzewów rosnących przy trasie, 

•  nazwać kamień i określić, czy jest to materiał budowlany, 

•  podać widoczne z trasy formy terenowe. 

 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
 

 

 
 

 
 

 

 

 

9

background image

OPIS TRASY 

 

Trasa wynosi 1000 m. Na trasie wyznaczono 10 punktów etapowych, w których 

uczestniczące w grze zespoły otrzymują do wykonania zadania. 

 
Zadanie 1 (na 50 m od startu) – prawidłowo rozbić namiot. 

 

 

Czas – 5 minut. Maksymalna ilość punktów – 5 

 

Zadanie 2 (350 m od startu) – zrobićszkic trasy z uwzględnieniem  azymutów,     

odległości itp. 

 

Czas – 10 minut. Maksymalna ilość punktów – 6 

 
Zadanie 3 (400 m od startu) – mając zestaw różnych liści rozpoznać, z jakich 

pochodzą drzew. 

 

Czas – 1 minuta. Maksymalna ilość punktów – 2 

 

Zadanie 4 (500 m od startu) – pomóc „rannemu” ze złamaną kością podudzia 

(rannego należy przenieść 25 m) 

 

Czas – 6 minut. Maksymalna ilość punktów – 6 

 

Zadanie 5 (550 m o startu) – przekazać krótką informację na temat spotkanego 

pomnika (z jakiego okresu pochodzi, co symbolizuje, co upamiętnia) 

 

Czas – 2 minuty. Maksymalna ilość punktów – 4 

 
Zadanie 6 (600 m od startu) – określić na mapie położenie trzech widocznych 

punktów: skraju lasu, wieży kościelnej, zakola rzeczki) 

 

Czas – 2 minuty. Maksymalna ilość punktów – 3 

 

Zadanie 7 (700 m od startu) – na skrzyżowaniu szlaków turystycznych określić, co 

oznaczają poszczególne znaki 

 

Czas – 2 minutu. Maksymalna ilość punktów – 2 

 
Zadanie 8 (750 m od startu) – na polanie zaprojektować miejsce rozbicia biwaku 

składającego się z 6 namiotów, ustalić miejsce na ognisko, latrynę, 
śmieci itp., 

 

Czas – 5 minut. Maksymalna ilość punktów – 4 

 
Zadanie 9 (800 m od startu) – podać nazwę drzewa i określić, dlaczego jest 

pomnikiem przyrody. Wymienić rośliny i zwierzęta  żyjące w okolicy, 
będące pod ochroną 

 

Czas – 3 minuty. Maksymalna ilość punktów – 3 

 
Zadanie 10 (na linii startu) Zrobić dokładny spis zadania 9 z określeniem, które 

gatunki roślin i zwierząt należy szczególnie chronić i dlaczego. 

 

Czas – 15 minut. Maksymalna ilość punktów – 11 

 
 

 

 10

background image

Jak widać z przedstawionego wyżej przykładu, przeprowadzenie każdej gry terenowej 

wymaga wielu przygotowań organizacyjnych. Przygotowujemy więc w pierwszej 
kolejności propozycje zadań, które uczestnicy gry będą mieli do wykonania. Każde z 

tych zadań wymaga odpowiedniego zabezpieczenia (namiot, mapa, busola, lornetka i 

wiele innych w zależności od pomysłów na zadania), każdy punkt kontrolny musi 
mieć przygotowaną obsadę  sędziowską zaopatrzoną w potrzebne materiały i 

poinstruowaną co do sposobu punktowania. Zaleca się, aby trasa gry terenowej, 
niezależnie od długości, miała kształt zamknięty (linia startu jest jednocześnie linią 

mety) – rozwiązuje to bowiem problemy organizacyjne pojawiające się wtedy, gdy 

linia mety jest oddalona od startu o kilka kilometrów. Każdy zespół startujący w grze 
terenowej otrzymuje kartę uczestnictwa, w której sędziowie wpisują wyniki za 

poszczególne zadania. Karta ta jednocześnie uniemożliwia uczestnikom opuszczenie 
choćby jednego punktu kontrolnego, ponieważ to eliminuje ich z gry. 

 

KARTA UCZESTNICTWA GRUPY  W GRZE TERENOWEJ 

 

Grupa ................................................................................................................... 

                                   

(nazwa obrana przez uczestników) 

 

W składzie: 1. .......................................   4. ......................................................... 

 

        2. .......................................   5. ......................................................... 

 

        3. .......................................   6. ......................................................... 

 

 

Zadanie 

Maksymalna ilość 

punktów do 

zdobycia 

 

Ilość zdobytych 

punktów 

 

Podpis sędziego 

 

Uwagi 

Zadanie 

     

Zadanie 

     

Zadanie 

     

 

 

 

 

 

Zadanie 

10 

     

 
 

 

 

 

Razem: 

 
 

PROTOKÓŁ Z GRY TERENOWEJ 

 

Lp. Nazwa 

zespołu Uzyskana 

ilość 

punktów 

Uzyskane 

miejsce 

Uwagi 

1. 

 

   

2. 

 

   

3. 

 

   

 

 

 

 

 

10. 

 

   

 

 

 

 

 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

Podpisy Komisji Sędziowskiej 

 

 

 

 11


Document Outline