Katedra Mikrobiologii
i Biotechnologii Stosowanej
Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie
Katedra Mikrobiologii
i Biotechnologii Stosowanej
Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie
Skład osobowy
pracownicy
• prof. dr hab. Waldemar Dąbrowski – profesor zwyczajny - kierownik
Katedry
• prof. dr hab. inż. Elżbieta Daczkowska-Kozon – profesor zwyczajny
• dr hab. inż. Elżbieta Bogusławska-Wąs - adiunkt
• dr inż. Barbara Szymczak – adiunkt
• dr inż. Wojciech Sawicki
–
adiunkt
• dr inż. Alicja Dłubała
–
asystent
Doktoranci
•
Mgr inż. Kamila Bojko
•
Mgr inż. Maciej Grabowski
•
Mgr inż. Izabla Helak
•
Mgr inż. Patrycja Kowal
•
Mgr inż. Maria Laskowska
•
Mgr inż. Magdalena Majkut
•
Mgr inż. Kamila Muskalska
Rys historyczny Katedry
Początki obecnej Katedry Mikrobiologii i Biotechnologii Stosowanej sięgają 1960 r., kiedy to
przy Katedrze Technologii
Przemysłu Rybnego na Wydziale Rybactwa WSR w Olsztynie
utworzona
została Pracownia Mikrobiologii.
Po przeniesieniu do Szczecina Pracownia zostaje
przekształcona w Zakład Mikrobiologii
w
powstałym w 1966 r. Wydziale Rybactwa Morskiego WSR Szczecin. Kierownikiem zostaje
prof. dr hab.
Stanisław Zaleski.
W 1971 r. wraz ze zmianami struktury organizacyjnej WSR
Zakład Mikrobiologii wraz z 4
innymi jednostkami organizacyjnymi
Wydziału tworzy Instytut Technologii Przemysłu Rybnego,
którego dyrektorem zostaje prof. S. Zaleski (także rektor WSR w latach 1969-72).
W 1975 r.
Wydział Rybactwa Morskiego przekształca się w Wydział Rybactwa Morskiego
i Technologii
Żywności a Zakład Mikrobiologii w Zakład Mikrobiologii Żywności, rozszerzając profil
badawczy na wszystkie grupy towarowe
żywności.
Skład osobowy Zakładu, w tym czasie, stanowią: Kierownik: prof. dr hab. Stanisław Zaleski,
adiunkci: dr
inż. Krystyna Ceronik, dr inz. Edward Ceronik, st. asystenci: mgr inż.. Elzbieta
Daczkowska, mgr.
inż. Anna Fik, aystent techniczny Anna Koronkiewicz, specjaliści: mgr Ludmiła
Jakubowska,
inż.. Irena Stopikowska, st. Technicy: inż.. Dorota Gołaska-Imiałek, Krystyna
Daszko, technik: Hanna Bruns.
Rys historyczny cd.
W 1982 r. prof. Zaleski
odszedł do WSR we Wrocławiu a pełniącym obowiązki
kierownika
zakładu został dr inż. Edward Ceronik. W 1986 r. wraz ze zniesieniem
struktur instytutowych
Zakład został włączony do Katedry Towaroznawstwa i Oceny
Jakości.
W 1994 r.
zastał przyjęty na Wydział dr hab. Waldemar Dąbrowski
i w 1995 r.
został kierownikiem tego Zakładu, który w 1996 r. został przekształcony
w
Katedrę. W 2010 r. nazwa Katedry została zmieniona, ze względu reorientację profilu
naukowego, na
Katedrę Mikrobiologii i Biotechnologii Żywności.
Dydaktyka
W Katedrze prowadzone
są zajęcia dydaktyczne dla kierunków Technologia żywności i
żywienie człowieka, Mikrobiologia stosowana, Zarządzanie i bezpieczeństwo żywności,
Rybactwo oraz Biotechnologia z
następujących przedmiotów:
•mikrobiologia ogólna
•mikrobiologia żywności
•mikrobiologia
•mikrobiologia przemysłowa
•mikrobiologia produktów fermentowanych
•podstawy biotechnologii
•biotechnologia żywności
•diagnostyka mikrobiologiczna
•techniki mikrobiologiczne
•mikrobiologia lekarska
•mikrobiologia sanitarna z epidemiologią
•ekologia mikroorganizmów
•genetyka drobnoustrojów
•elementy prawa w laboratoryjnej
Obszary badawcze jednostki
•
typowe i atypowe szczepy Listeria monocytogenes w
żywności i środowisku
•
występowanie i zróżnicowanie drobnoustrojów patogennych pochodzących z żywności
i
środowiska;
•
wykorzystanie
drobnoustrojów w technologii i biotechnologii
•
mikrobiologia
środowisk wodnych;
•
wykrywanie
zafałszowań surowców i produktów metodami biologii molekularnej
•
identyfikacja
drobnoustrojów patogennych pochodzących z żywności i środowiska
techniką Real-Time PCR
Obszary badawcze jednostki c.d
.
•
sterylizacja przypraw z zastosowaniem zimnej plazmy
•
niszczenie
drobnoustrojów w środowisku płynnym z zastosowanie zimnej plazmy
•
dyskretne zmiany struktury i metabolizmu
drobnoustrojów pod wpływem zimnej plazmy
•
bioróżnorodność i potencjał toksynotwórczy gronkowców koagulazo-ujemnych
•
zdolność do tworzenia biofilmu przez potencjalnie toksynotwórcze i psychrotolerancyjne
Bacillus cereus w
żywności minimalnie przetworzonej
•
geny wirulencji w serotypach Listeria monocytogenes
•
poszukiwanie
szczepów Streptomyces produkujących transglutraminazę
Osiągnięcia – okres 1994
–
2016
•
12
doktoratów
•
2 habilitacje (dwie w przygotowaniu)
•
1 profesura
•
9
zgłoszeń patentowych
•
12
Grantów KBN, grant Inkubator Inowacyjności, grant SPBO Ryby
•
wyposażenie Katedry w bardzo nowoczesną aparaturę
•
pracownicy Katedry byli inicjatorami uruchomienia
studiów Mikrobiologia stosowana oraz
znacząco przyczynili się do uruchomienia studiów Zarządzanie bezpieczeństwem i jakością
żywności
•
katedra
stała się w Polsce znanym ośrodkiem badań nad wykrywaniem zafałszowań
żywności - stała współpraca z Państwową Inspekcją Handlową
•
jednostka jest
wiodącym w Polsce ośrodkiem, zajmującym się od 18 lat badaniami nad
bakteriami z rodzaju Listeria ( 7
doktoratów, 1 przygotowywana habilitacja, 7 grantów KBN)
•
nawiązano współpracę z Wydziałem Elektrycznym ZUT w zakresie badań nad
zastosowaniem zimnej plazmy w technologii
żywności – 1 ukończony doktorat dwa
realizowane.
Wspólne patenty (4 ), wspólne 4 publikacje
.
Wybrane zrealizowane projekty i granty zrealizowane
•
Analiza struktury polskiego sektora rybnego w aspekcie
występowania zafałszowań produktów
niedeklarowanymi
składnikami
•
Wykrywanie i
różnicowanie różnych gatunków mięsa jako składnika żywności przetworzonej przy
zastosowaniu techniki PCR (polymerase chain reaction)
•
Nowe patogeny w
żywności
•
Obecność genów warunkujących produkcję toksyny emetycznej u bakterii z grupy Bacillus cereus
izolowanych z
żywności wygodnej
•
Sektorowy Program Operacyjny (SPO)
Rybołówstwo i przetwórstwo ryb 2004-2006. Analiza ryb,
surowców i produktów rybnych pod kątem obecności wieloopornych gronkowców złocistych
i
paciorkowców kałowych, w tym gronkowców MRSA i enterokoków VRE.
•
projekt
współfinansowany przez UE ze Środków Przejściowych 2005 (Transition Facility 2005) na
wzmocnienie
możliwości instytucjonalnych w Polsce w ramach „Promowanie bezpieczeństwa
konsumentów” Specjalistyczne szkolenia dla pracowników Inspekcji Handlowej przeprowadzających
badania laboratoryjne: Test ELISA do identyfikacji genetycznie modyfikowanych
organizmów
w produktach
spożywczych.
•
projekt
współfinansowany przez UE ze Środków Przejściowych 2005 (Transition Facility 2005) na
wzmocnienie
możliwości instytucjonalnych w Polsce w ramach „Promowanie bezpieczeństwa
konsumentów” Specjalistyczne szkolenia dla pracowników Inspekcji Handlowej przeprowadzających
badania laboratoryjne : Techniki PCR w analizie gatunku
mięsa oraz produktów GMO.
Współuczestnictwo w dużych grantach badawczych, zakończone i realizowane
Projekt badawczy:
„Monitoring mikrobiologiczny systemów filtracyjnych wykorzystywanych
do hodowli
łososia atlantyckiego (Salmo salar)” w ramach w ramach projektu
„Wykorzystanie technologicznych zasolonych wód geotermalnych do chowu i hodowli ryb”
Projekt badawczy:
„Prozdrowotne dodatki do żywności zawierające immoblilizowane
nienasycone kwasy
tłuszczowe oraz bakterie priobiotyczne otrzymywane metodą suszenia
rozpyłowego” nr POIG.01.03.0-32-193/09-00
Projekt monitoringowy z
Urzędem Morskim: „Budowa falochronu osłonowego dla portu
zewnętrznego w Świnoujściu wraz z przedsięwzięciem pn. ”Usuwanie do morza urobku
z
pogłębiania akwenów związanych z budową falochronu osłonowego dla portu
zewnętrznego w Świnoujściu”.
Wyposażenie Katedry
•
mikroskop fluorescencyjny Nicon Eclipse,
•
autoklawy, suszarki,
wirówki
•
zamrażarka -80
0
C
•
boksy i komory laminarne
•
Vitec System ATB, HydroLab,
•
aparatura do
badań DNA w reakcji PCR Aparat do Real- Time PCR – Light Cycler® 480
(Roche)
•
termocykler Eppendorf Mastercycler gradient
•
aparat do Real
– Time Light Cycler 2.0 Roche
•
aparatura do
badań DNA w reakcji Real Time PCR - Spektrofotometr NanoDrop ND 1000
(NanoDrop Technologies)
•
aparat do poziomej elektroforezy
– Sub- Cell-GT (BioRad)
•
zasilacz do elektroforezy
– MP 300V (Major Science)
•
aparat do wizualizacji i archiwizacji danych
– GelDoc 2000 (Bio Rad)
•
bioreaktor INFORS HT
•
aparatura do elektroforezy pulsacyjnej DNA
Współpraca z przedsiębiorstwami i urzędami państwowymi:
•
EUROFISH Sp. z o.o.,
•
Spółka Wodna Miedwie
•
Elektrownia Dolna Odra
•
Inspekcja Handlowa w Szczecinie
•
Inspekcja Handlowa
Artykułów Rolno Spożywczych
•
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta
•
Urząd Celny w Szczecinie
•
Urząd Morski w Szczecinie
•
Browar Szczecin
•
Drobimex Szczecin
Sukcesy aktualnych i
byłych pracowników:
•
prof. dr hab. Waldemar
Dąbrowski - Zachodniopomorski Nobel 2006
•
dr Wojciech Sawicki
– Nagroda Prezydenta Miasta za najlepszą pracę doktorską za 2006
•
dr Dagmara Klein
– Thermo Scientific Oxoid Londyn, Uniwersytet w Geteborgu
•
dr Urszula
Czekajło-Kołodziej – Prezes Polcargo Diagnostyka dla regionu północno
zachodniej Polski
•
Katarzyna Czeszejko - Hochschule
Osnabrück - Campus Lingen, Fakultät Management,
Kultur und Technik, Niemcy
Wybrane publikacje
pracowników Katedry z ostatnich lat
Grabowski M., Strzelczak A.,
Dąbrowski W.: Low pressure cold plasma as an alternative method
for black pepper sterilization. Journal of Life Sciences 2014, 8: 931-939.
•Grabowski M., Wójcik M., Dąbrowski W.: Effect of low-pressure cold plasma on sensory quality
and polyphonols content of spices. Global Scholastic Research Journal of Multidisciplinary 2016,
2, 1-14.
Maria Magdalena Laskowska,
Elżbieta Bogusławska- Wąs, Patrycja Kowal, Marcin Hołub,
Waldemar
Dąbrowski "Skuteczność wykorzystania niskotemperaturowej plazmy w mikrobiologii i
medycynie"
Postępy Mikrobiologii 2016
Grabowski M.,
Hołub M., Balcerak M., Kalisiak S., Dąbrowski W.: Black pepper powder
microbiological quality improvement using DBD systems in atmospheric pressure. European
Physical Journal Applied Physics 2015, 71, 1-6
Szymczak B., 2015. The effect of type soil on occurrence of L. monocytogenes in fruit and
vegetables, Food Microbiology: Fundamentals, Challenges and Health Implication, chapter 2, pp.
25-42, editor:Elaine Perkins
Szymczak B.,
Dąbrowski W. 2015. Effect of filling type and heating method on prevalence of
Listeria species and L. monocytogenes in dumplings produced in Poland. Journal of Food
Science volume 80, issue 5,
Wybrane publikacje
pracowników Katedry z ostatnich lat
•Muskalska K., Szymczak B. 2015. Postępy badań nad bakteriami rodzaju Listeria. Postępy
Mikrobiologii 54, 2, 123
–132,
•Szymczak B., Sawicki W., Dąbrowski W. 2014. Anthropogenic impact on the presence of L.
monocytogenes in soil, fruits and vegetables. Folia Microbiologica, Jan;59(1):23-9.
•Szymczak M., Szymczak B., Koronkiewicz A., Felisiak K., Bednarek M. 2013.
.
Effect of Cover
Brine Type on the Quality of Meat from Herring Marinades. Journal of Food Science 78: 619-625,
•Szymczak B., Sawicki W., Bogusławska – Wąs E., Koronkiewicz A., Dąbrowski W., 2011:
Występowanie L. monocytogenes w świeżych owocach i warzywach pochodzących z upraw
ekologicznych
województwa zachodniopomorskiego. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość. 2
(75)
•Drost A., Nędzarek A., Bogusławska-Wąs E., Tórz A., Bonisławska A. UF application for
innovative reuse of fish brine: product quality, CCP management and the HACCP system. 2014.
37, 396-401, Journal of Food Process Engineering .