BADANIE METOD PRACY

BADANIE METOD PRACY

Badanie metod pracy sprowadza się do podziału badanego procesy pracy na

odpowiednio drobne części składowe, zarejestrowania ich za pomocą umownych symboli
graficznych, podejmowania każdej z nich z osobna krytycznej analizie pod kątem eliminacji,
połączenia lub uproszczenia sposobu jej realizowania, a następnie opracowania zbiorczego
projektu usprawnienia oraz wprowadzenia do w życie.
Etapy występujące w badaniach metod pracy:

1.  wybór celu i przedmiotu badania
2.  rejestracja stanu faktycznego
3.  krytyczna analiza i ocena stanu faktycznego
4.  projektowanie stanu proponowanego
5.  wprowadzenie w życie zaprojektowanego usprawnienia.

Wybór celu i przedmiotu badania, określany też mianem „analiza potrzeb

organizacyjnych”, obejmuje następujące kierunki postępowania organizatorskiego:

1.  określenie celu ogólnego
2.  wstępną analizę organizacyjną
3.  określenie przedmiotu organizowania
4.  określenie celu szczegółowego
5.  analizę  aspektów  ekonomicznych,  technicznych  i  psychologicznych  przedmiotów

organizowania

6. analizę warunków pracy
7. ustalenie środków i terminów.

Wszelkie prace fizyczne można zarejestrować (lub zaprojektować) za pomocą kilku

symboli graficznych odpowiadających uniwersalnym elementom pracy np.
Kółko – operacja

strzałka – transport

trójkąt – magazynowanie
małe kółko – manipulacja (przemieszczanie materiału na odległość max 2 m)
półokrąg – oczekiwanie
kwadrat – kontrola

Badanie metod pracy odznacza się:

1.  kompleksowym podejście do badanych zjawisk
2.  uniwersalnością
3.  taniością.

Badanie metod pracy stanowi punkt wyjścia dla:

•doskonalenia technologu i organizacji procesów produkcyjnych i pomocniczych;
•projektowania nowych procesów, oddziałów, zakładów;
•doskonalenia organizacji zarządzania;
•doskonalenia organizacji i techniki pracy biurowej;
•ustalenia prawidłowych technicznych norm pracy.

Zadania, jakie spełnia badanie metod pracy, są następujące:

•usprawnianie procesów produkcyjnych i sposobów wykonywania wszelkich innych
prac;
•lepsze rozplanowanie zakładów, wydziałów i stanowisk pracy;
•doskonalenie konstrukcji maszyn, urządzeń, środków transportu, itd.;

•ekonomizacja wysiłku ludzkiego, redukcja czynności zbędnych, łączenie i
upraszczanie pozostałych czynności;
•lepsze wykorzystanie materiałów, maszyn i siły roboczej;
•stwarzanie lepszych warunków pracy.

Metody i techniki organizatorskie

Do rozwiązywania problemów organizacyjnych służą metody i techniki

organizatorskie, które można pogrupować według kryteriów:

•celu - są to metody i techniki służące realizacji poszczególnych funkcji zarządzania;
•przedmiotu  -  metody  i  techniki  służące  optymalizacji  systemów  -pracy  człowieka,
pracy maszyn, procesów, wytworów, instytucji;
•języka  (stosowanych  modeli)  -  metody  i  techniki  badania  pracy,  matematyczno-
logiczne, systemowe, graficzne, heurystyczne, psychosocjologiczne;
•zastosowania -metody i techniki podstawowe, specjalistyczne, których zastosowanie
wymaga udziału organizatora-specjalisty oraz techniki pracy kierownika;
•gałęzi  gospodarki  —  metody  i  techniki  o  zastosowaniu  uniwersalnym,  a  także  o
szczególnej przydatności dla przemysłu, handlu, komunikacji itd.

Ze względu na cel rozróżnia się metody i techniki:
1. planowania:

•prognozowania
•programowania
•planowania

2. organizowania:

•analizy organizacyjnej
•optymalizacji wariantów rozwiązań
•projektowania nowych rozwiązań organizacyjnych
•wdrażania nowych rozwiązań organizacyjnych

3, kontroli, oceny i analizy:

•kontroli działania
•analizy i oceny działania

4. motywacji
5. ogólne metody zarządzania

Ze względu na przedmiot wydzielono metody, których obiektem są systemy, takie jak:

1.  praca człowieka
2.  praca maszyn i urządzeń
3.  rozmaite procesy
4.  wytwory

Ze względu na język i modele wyodrębniono metody:

1.  badania pracy
2.  matematyczne
3.  systemowe
4.  informatyczne
5.  ergonomiczna
6.  psychosocjologiczne
7.  graficzne
8.  heurystyczne

Działania usprawniające procesy pracy zależą głównie od działań organizatorskich,

realizowanych zwykle w następującej kolejności:

1. Wstępna analiza potrzeb organizacyjnych badanego przedsiębiorstwa lub jego fragmentu.
2. Ustalenie stanu organizacyjnego przedmiotu badania, czyli zebranie pełnej informacji o
poszczególnych czynnikach oddziaływujących na przedmiot działania, a mianowicie:

cel badanej pracy;

stosowane w procesie pracy “tworzywa”

realizowany wzór wyrobu, ilość jednostek wyrobu, jego koszt;

kolejność wykonywania czynności składowych badanego procesu;

miejsce jego wykonywania;

stosowane w procesie wyposażenie techniczne;

sposób wykonania poszczególnych czynności składowych;

wykonawców badanej pracy, ich liczbę, przygotowanie fachowe i

umiejętności, wzajemne stosunki, stosunek do kierownictwa, itd.

3. Krytyczna ocena aktualnego stanu organizacyjnego oraz analiza wariantów usprawnień
tego stanu wraz z wnioskami odnośnie wyboru optymalnego wariantu.
4. Zaprojektowanie usprawnienia obejmującego następujące etapy:

dokonanie oceny projektu;

opracowanie dokumentacji organizacyjnej;

uporządkowanie propozycji usprawnień i opracowanie zbiorczego projektu

usprawnienia;

wypróbowanie projektu usprawnienia w praktyce, w przypadku gdy jest to

niezbędne.

5. Wprowadzenie w życie nowego lub usprawnionego rozwiązania organizacyjnego, jako
normalnego sposobu wykonywania określonej pracy, realizowane zazwyczaj w następującej
kolejności:

zatwierdzenie projektu przez kierownictwo;

przygotowanie warunków technicznych;

przygotowanie wykonawców;

właściwy “rozruch" organizacyjny.

6. Kontrola przebiegu i analiza efektów usprawnienia
Przyczyny oporu stawianego usprawnianiu pracy.

•Niepewność.
•Zagrożenie osobistych interesów.
•Odmienne postrzeganie.
•Uczucie straty.

Przezwyciężanie oporu stawianego usprawnianiu pracy.

•Współuczestnictwo.
•Uświadamianie i komunikacja.
•Ułatwianie.
•Analiza pola siłowego.

Racjonalna organizacja zespołu stanowisk pracy wymaga:

•ustalenia celu funkcjonowania zespołu;
•ustalenia zadań zespołu w postaci określonych wyjść materialnych i informacyjnych;
•określenia wejść materialnych i informacyjnych;
•ustalenia optymalnych metod wykonania pracy zespołowej i zapewnienia
optymalnych warunków pracy;
•wyposażenia zespołu w odpowiednie środki techniczne i ustalenia racjonalnego
rozplanowania zespołu stanowisk;
•doboru pracowników o właściwych kwalifikacjach.

Przebieg realizacji zadań

usprawnieniowych.

Przygotowanie organizacyjne.

Realizacja

Utrwalenie wprowadzonych zmian

usprawnieniowych.

Projekt realizacji

Przedsięwzięcia dotyczące zmian usprawnieniowych.

Przebieg wprowadzania zmian usprawnieniowych;

Harmonogram realizacji zmian;

Wyznaczenie pracowników odpowiedzialnych za przeprowadzenie zmian oraz

określenie obowiązków wynikających ze zmian dla innych pracowników;

Sposób ujęcia zmian w przepisach, normach, w planowaniu, ewidencji, w

systemie wynagrodzeń, itd.

Realizacja

Omówienie zmian usprawnieniowych z pracownikami obiektu stanowiącego

przedmiot usprawniania.

Przeszkolenie pracowników.

Wprowadzenie organizacyjnych i techniczno-technologicznych zmian w

obiekcie stanowiącym przedmiot usprawniania.

Pierwszy okres przyswajania zmian usprawnieniowych.

Ocena zmian usprawnieniowych.

Usprawnianie pracy zespołowej.
Sposoby grupowania stanowisk pracy w zespoły zależą od:

rodzaju procesu pracy;

stopnia specjalizacji i stabilności zadań realizowanych przez poszczególne

stanowiska pracy;

stopnia powiązania stanowisk i równomierności przebiegu procesu pracy.

Usprawnianie pracy indywidualnej
Przystępując do usprawniania stanowiska pracy, trzeba pamiętać o:

Formułowaniu celu, jakiemu ma służyć pracujący człowiek;

Sposobie określania wyjść systemu;

Określeniu charakteru i przebiegu wejść;

Ustaleniu najbardziej efektywnego przebiegu procesu.

CZAS ROBOCZY PRACOWNIKA

CZAS PRACY

CZAS PRZERW

czas przygotowawczo zakończeniowy

czas wykonania

czas główny

czas pomocniczy

czas obsługi organizacyjnej

czas obsługi stanowiska

czas obsługi technicznej

czas na potrzeby naturalne

czas na odpoczynek

czas na przerwy fizjologiczne

czas przerw technologicznych

czas strat

straty z przyczyn organiz.-techn.

xot

straty z przyczyn indyw.
(z winy pracownika)

Czas
normowany