background image

UREGULOWANIA FORMALNO-PRAWNE DOTYCZĄCE 

OCHRONY ŚRODOWISKA W POLSCE

PAOSTWOWY MONITORING ŚRODOWISKA

background image

Najważniejsze ustawy dotyczące ochrony 

środowiska

Ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. – o Inspekcji

Ochrony Środowiska

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. –

Prawo ochrony środowiska

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – o

odpadach

Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo

wodne

background image

Najważniejsze ustawy dotyczące ochrony 

środowiska

Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach

opakowaniowych

Ustawa

z

dnia

11

maja

2001

r.

o

obowiązkach

przedsiębiorców

w

zakresie

gospodarowania

niektórymi

odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej

Ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie

zmodyfikowanych

Ustawa z dnia 22 grudnia 2004 r. o handlu uprawnieniami do

emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji

background image

Najważniejsze ustawy dotyczące ochrony 

środowiska

Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o substancjach zubożających

warstwę ozonową

Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i

kontrolowania jakości paliw

Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w

środowisku i ich naprawie

Ustawa z dnia 29 czerwca 2007 r. o międzynarodowym

przemieszczaniu odpadów

Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu

informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeostwa w
ochronie

środowiska

oraz

o

ocenach

oddziaływania

na

środowisko

background image

Najważniejsze ustawy dotyczące ochrony 

środowiska

Ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach

Ustawa z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania
emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji

Ustawa z dnia 22 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy o
odpadach oraz niektórych innych ustaw

Ustawa z dnia 21 maja 2010 r. o zmianie ustawy o
udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeostwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw

background image

Najważniejsze ustawy dotyczące ochrony 

środowiska

Ustawa z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o

Inspekcji Ochrony Środowiska oraz ustawy o działach
administracji rządowej

Ustawa z dnia 3 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy - Prawo

ochrony środowiska oraz ustawy o systemie zarządzania
emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji

Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy - Prawo

wodne oraz niektórych innych ustaw

Ustawa z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i
ich mieszaninach

background image

UREGULOWANIA FORMALNO-PRAWNE 

DOTYCZĄCE OCHRONY ŚRODOWISKA W POLSCE

POWIETRZE

background image

Krajowe uregulowania formalno-

prawne związane z ochroną 

powietrza

Ustawa z dnia

27 kwietnia 2001 r. –

Prawo

ochrony

środowiska

(

tekst

jednolity Dz. U. z 2008 r. nr 25 poz. 150

)

background image

Ustawa 

Prawo ochrony środowiska

Dział II – Ochrona powietrza

Art. 85.

Ochrona powietrza polega na zapewnieniu jak najlepszej jego 

jakości, poprzez:

• utrzymanie poziomów substancji w powietrzu poniżej

dopuszczalnych dla nich poziomów lub co najmniej na tych
poziomach;

• zmniejszanie poziomów substancji w powietrzu co najmniej do

dopuszczalnych, gdy nie są one dotrzymane;

• zmniejszanie i utrzymanie poziomów substancji w powietrzu

poniżej

poziomów

docelowych

albo

poziomów

celów

długoterminowych lub co najmniej na tych poziomach.

background image

Prawo ochrony środowiska – Strefy

Art. 87.

1. Oceny jakości powietrza dokonuje się w strefach.

Zgodnie z art. 87 oraz rozp. MŚ z 6.03.2008 r. w sprawie stref, w których dokonuje się

oceny jakości powietrza

2. Strefę stanowi:

aglomeracja o liczbie mieszkaoców > 250 tys.

obszar jednego lub więcej powiatów położonych na

obszarze tego samego województwa, nie wchodzący w
skład aglomeracji.

3. Strefy określa minister właściwy do spraw środowiska, biorąc

pod uwagę substancje, których poziom w powietrzu podlega
ocenie.

background image

Prawo ochrony środowiska – Strefy

Art. 88

Oceny jakości powietrza i obserwacji zmian dokonuje się w

ramach Paostwowego Monitoringu Środowiska

Art. 89.

Podstawę klasyfikacji stref w oparciu o wyniki rocznej oceny

jakości powietrza stanowią:

dopuszczalne poziomy substancji w powietrzu powiększone
o margines tolerancji

dopuszczalne poziomy substancji w powietrzu,

poziomy docelowe

poziomy celów długoterminowych dla ozonu.

background image

Krajowe uregulowania formalno-prawne związane 

z ochroną powietrza

rozporządzenie MŚ z dnia 3 marca

2008

r.

w sprawie poziomów

niektórych substancji w powietrzu

rozporządzenie MŚ z dnia 6 marca

2008

r.

w sprawie stref, w

których dokonuje się oceny jakości powietrza

rozporządzenie MŚ z dnia 19 listopada

2008

r.

w sprawie

zakresu i sposobu przekazywania informacji dotyczących
zanieczyszczenia powietrza

rozporządzenie MŚ z dnia 17 grudnia

2008

r.

w sprawie

dokonywania oceny poziomów substancji w powietrzu

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia

2010

r.

w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w
powietrzu

background image

Ocena jakości powietrza

poziom dopuszczalny

– poziom substancji, który ma byd

osiągnięty w określonym terminie i który po tym terminie nie
powinien byd przekraczany;

jest standardem jakości powietrza

poziom docelowy

– poziom substancji, który ma byd

osiągnięty w określonym czasie za pomocą ekonomicznie
uzasadnionych działao technicznych i technologicznych;

poziom substancji ustalony w celu unikania dalszego

długoterminowego

szkodliwego

oddziaływania

na

zdrowie ludzi

background image

Ustawa Prawo ochrony środowiska 

Ochrona powietrza

poziom celu długoterminowego

– jest to poziom

substancji, poniżej którego, zgodnie ze stanem współczesnej
wiedzy, bezpośredni szkodliwy wpływ na zdrowie ludzi lub
środowisko jako całośd jest mało prawdopodobny;

background image

Bieżąca ocena jakości powietrza

Klasyfikacja stref wykonywana jest co roku, na podstawie oceny
poziomu substancji w powietrzu, a jej wynikiem jest określenie
klasy dla każdej strefy ze względu

na ochronę zdrowia

na ochronę roślin (z wyjątkiem stref grodzkich)

Klasyfikacji stref dokonuje się dla każdego zanieczyszczenia
oddzielnie, na podstawie najwyższych stężeo na obszarze każdej
strefy (monitoring stężeo SO

2

, NO

2

, NO

x

, O

3

, PM10, C

6

H

6

, CO,

oraz Pb, As, Cd, Ni i B(a)P w pyle PM10)

Zaliczenie strefy do określonej klasy wiąże się z koniecznością
podjęcia konkretnych działao na rzecz poprawy jakości
powietrza lub utrzymania jego jakości na niezmienionym
poziomie.

background image

Poziomy dopuszczalne

dla niektórych substancji w 

powietrzu, zróżnicowane ze względu na ochronę 

zdrowia ludzi i ochronę roślin 

na terenie kraju

Lp.

Nazwa 

substancji

Okres 

uśredniania 

wyników 

pomiarów

Poziom 

dopuszczalny 

substancji w 

powietrzu

[

μ

g/m

3

]

Dopuszczalna 

częstość 

przekraczania poziomu 

dopuszczalnego w 

roku kalendarzowym

1.

benzen

rok 
kalendarzowy

5

a)

2.

dwutlenek 
azotu

jedna godzina

200

a)

18 razy

rok 
kalendarzowy

40

a)

tlenki 
azotu

b)

rok 
kalendarzowy

30

c)

a) poziom dopuszczalny ze względu na ochronę zdrowia ludzi
b) suma dwutlenku azotu i tlenku azotu w przeliczeniu na dwutlenek azotu
c) poziom dopuszczalny ze względu na ochronę roślin

background image

Poziomy dopuszczalne

dla niektórych substancji w 

powietrzu, zróżnicowane ze względu na ochronę 

zdrowia ludzi i ochronę roślin 

na terenie kraju

Lp.

Nazwa 

substancji

Okres 

uśredniania 

wyników 

pomiarów

Poziom 

dopuszczalny 

substancji w 

powietrzu

[

μ

g/m

3

]

Dopuszczalna 

częstość przekraczania 

poziomu 

dopuszczalnego w 

roku kalendarzowym

3.

dwutlenek  
siarki

jedna godzina

350

a)

24 razy

24 godziny

125

a)

3 razy

rok 
kalendarzowy

i pora zimowa 
(okres od 1 X 
do 31 III)

20

c)

4.

O

łów

d

)

rok 
kalendarzowy

0,5

a)

a) poziom dopuszczalny ze względu na ochronę zdrowia ludzi
c) poziom dopuszczalny ze względu na ochronę roślin
d) suma metalu i jego związków w pyle zawieszonym PM10

background image

Poziomy dopuszczalne

dla niektórych substancji w 

powietrzu, zróżnicowane ze względu na ochronę 

zdrowia ludzi i ochronę roślin 

na terenie kraju

Lp.

Nazwa 

substancji

Okres 

uśredniania 

wyników 

pomiarów

Poziom 

dopuszczalny 

substancji w 

powietrzu

[

μ

g/m

3

]

Dopuszczalna 

częstość 

przekraczania  

poziomu 

dopuszczalnego w 

roku kalendarzowym

5.

Py

ł 

zawieszony

PM 10

24 godziny 

50

a)

35 razy

rok 
kalendarzowy

40

a)

6.

Tlenek 
w

ęgla

8 godzin 

10 000

a)

a) poziom dopuszczalny ze względu na ochronę zdrowia ludzi

background image

Poziomy docelowe

dla arsenu, kadmu, niklu i 

benzo(a)pirenu, określone w dyrektywie nr 

2004/107/WE

L.p.

Nazwa substancji

Okres uśredniania 

wyników pomiarów

Poziom docelowy 

substancji w 

powietrzu

Termin 

osiągnięcia 

docelowego 

poziomu 

substancji w 

powietrzu 

1. Arsen

rok kalendarzowy

ng/m

3

2013 r.

2. Kadm

rok kalendarzowy

5 ng/m

3

2013 r.

3. Nikiel 

rok kalendarzowy

20 ng/m

3

2013 r.

4.

Benzo(a)piren

rok kalendarzowy

1 ng/m

3

2013 r.

background image

Ocena jakości powietrza –

klasy stref

i wymagane działania w zależności od poziomów stężeń 

zanieczyszczenia, uzyskanych w rocznej ocenie jakości powietrza, dla 

przypadków, 

gdy jest określony margines tolerancji*

Poziom stężeń

Klasa 
strefy

Wymagane działanie

nie przekraczający poziomu 
dopuszczalnego

A

brak

powyżej poziomu  dopuszczalnego, 
lecz nie przekraczający poziomu 
dopuszczalnego powiększonego o 
margines tolerancji

B

określenie obszarów 
przekroczeń poziomów 
dopuszczalnych

powyżej poziomu  dopuszczalnego 
powiększonego o margines 
tolerancji

C

określenie obszarów 

przekroczeń poziomów 
dopuszczalnych oraz poziomów 
dopuszczalnych powiększonych 
o margines tolerancji
 opracowanie programu 
ochrony powietrza POP

* od 1.01.2010 dotyczy tylko pyłu PM2,5

background image

Ocena jakości powietrza –

klasy stref

i wymagane działania w zależności od poziomów stężeń 

zanieczyszczenia, uzyskanych w rocznej ocenie jakości powietrza, dla 

przypadków, 

gdy margines tolerancji nie jest określony

Poziom stężeń

Klasa 
strefy

Wymagane działanie

nie przekraczający poziomu 
dopuszczalnego lub docelowego

A

brak

powyżej poziomu  
dopuszczalnego lub docelowego

C

określenie obszarów 

przekroczeń poziomów 
dopuszczalnych lub 
docelowych

działania na rzecz 

poprawy jakości powietrza 
opracowanie programu 
ochrony powietrza POP

background image

Liczba stref w Polsce dla których dokonuje się oceny rocznej 

pod kątem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia i 

ochrony roślin – 2009 rok 

Klasa A

kryterium ochrony 

zdrowia

 dwutlenek siarki
 tlenek węgla 
 ołów 
 arsen
 kadm
 nikiel

background image

Klasy stref określone na podstawie 24-godz. stężeń 

pyłu 

PM10

w wyniku oceny jakości powietrza za rok 

2009 (wg kryteriów dotyczących ochrony zdrowia)

Do klasy C zaliczone zostały 

wszystkie strefy woj. 
małopolskiego. 

W województwach śląskim, 

łódzkim i podkarpackim więcej 
niż 75% stref zaklasyfikowano 
do klasy C. 

Jedynym województwem, na 

terenie którego nie ma stref 
zakwalifikowanych do klasy C 
jest województwo warmiosko-
mazurskie. 

Klasa A – 91 stref 

(54%)

Klasa C – 79 stref 

(46%)

background image

Klasyfikacja stref w UE dla przekroczeń 

24-godzinnych 

PM10

w 2007 r.

brakuje danych

obszary nie zostały wyznaczone

brakuje informacji dla  strefy

<= wartośd dopuszczalna 

> wartośd dopuszczalna

background image

Klasyfikacja stref w Polsce dla 

B(a)P 

na podstawie 

rocznej oceny jakości powietrza za rok 2009 (ochrona 

zdrowia)

Do klasy C zaliczono wszystkie 
strefy woj.: małopolskiego, 
mazowieckiego i śląskiego oraz 
większośd stref woj. 
podkarpackiego i pomorskiego 

(norma B(a)P – 1 ng/m

3

dla 

stężenia średniego rocznego).

Klasa A – 97 stref (57%) 

Klasa C – 73 strefy (43%)

background image

Klasyfikacja stref w Polsce dla 

O

3

na podstawie 

oceny jakości powietrza za rok 2008 (poziom 

docelowy, ochrona zdrowia)

28 stref w kraju: 

18 stref (ok. 64%) – klasa A

10 stref  – klasa C

Do klasy C zakwalifikowano obszary 

4 województw: lubuskiego, 

dolnośląskiego (wraz z 

Aglomeracją Wrocławską), 

opolskiego, łódzkiego (wraz z 

Aglomeracja Łódzką) a także 

cztery strefy obejmujące obszar 

województwa z wyłączeniem 

aglomeracji: strefa wielkopolska, 

śląska, zachodniopomorska i 

mazowiecka.

background image

Klasyfikacja stref w UE dla stężeń 8-godzinnych 

ozonu

ze względu na zdrowie za 2007 r.

brakuje danych

obszary nie zostały wyznaczone

brakuje informacji dla  strefy

<= poziom celu długoterminowego

poziom celu długoterminowego a poziom 
docelowy

> poziom docelowy

background image

Roczna ocena jakości powietrza w Polsce w 

2009 roku klasa wynikowa

NO

2

Klasa C 
– Aglomeracja Krakowska
– Aglomeracja Warszawska

Benzen

Klasa B:

2 strefy 

– woj. kujawsko-pomorskie

Klasa C:

3 strefy 

– woj. kujawsko-pomorskie

1 strefa 

– woj. opolskiego

background image

UREGULOWANIA FORMALNO-PRAWNE 

DOTYCZĄCE OCHRONY ŚRODOWISKA W POLSCE

WODY

background image

Uregulowania formalno-prawne 

gospodarki wodnej w Polsce

Ustawa z dnia

27 kwietnia 2001 r. –

Prawo

ochrony

środowiska

(

tekst

jednolity Dz. U. z 2008 r. nr 25 poz. 150

)

Ustawa z dnia

18 lipca 2001 r. – Prawo

wodne

(Dz. U. z 2005 r. nr 239 poz. 2019 późn. zm.)

background image

Ustawa 

Prawo ochrony środowiska

Dział III – Ochrona wód

Art. 97.

1. Ochrona wód polega na zapewnieniu ich jak najlepszej jakości,

w tym utrzymywanie ilości wody na poziomie zapewniającym
ochronę równowagi biologicznej, w szczególności przez:

1) utrzymywanie jakości wód powyżej albo co najmniej na

poziomie wymaganym w przepisach;

2) doprowadzanie jakości wód co najmniej do wymaganego

przepisami poziomu, gdy nie jest on osiągnięty.

2. Poziom jakości wód jest określany z uwzględnieniem ilości

substancji i energii w wodach oraz stopnia zdolności
funkcjonowania ekosystemów wodnych.

background image

Ustawa z dnia 

18 lipca 2001 r. 

Prawo wodne

Podstawowymi celami środowiskowymi w odniesieniu do wód 

jest utrzymywanie lub poprawa jakości wód, biologicznych 

stosunków w środowisku wodnym i na terenach podmokłych 

tak, aby dla:

a)

jednolitych

części

wód

powierzchniowych

uniknąd

niekorzystnych zmian w ich stanie ekologicznym i chemicznym
(bądź potencjale ekologicznym i stanie chemicznym w
przypadku sztucznych i silnie zmienionych jednolitych części
wód) oraz osiągnąd lub zachowad dobry stan ekologiczny (lub
potencjał ekologiczny) i stan chemiczny;

background image

Ustawa z dnia 

18 lipca 2001 r. – Prawo wodne

Podstawowymi celami środowiskowymi w odniesieniu do wód 

jest utrzymywanie lub poprawa jakości wód, biologicznych 

stosunków w środowisku wodnym i na terenach podmokłych 

tak, aby dla:

b) jednolitych części wód podziemnych uniknąd niekorzystnych

zmian ich stanu ilościowego i chemicznego, odwrócid
znaczące

i

utrzymujące

się

tendencje

wzrostowe

zanieczyszczenia

powstałego

w

wyniku

działalności

człowieka, zapewnid równowagę pomiędzy poborem i
zasilaniem wód podziemnych oraz zachowad lub osiągnąd
dobry stan ilościowy i chemiczny.

background image

Ustawa z dnia 

18 lipca 2001 r. – Prawo wodne

Realizując powyższe cele, należy zapewnid, aby wody, w 

zależności od potrzeb, nadawały się w szczególności 

do:

1) zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do 

spożycia;

2) rekreacji oraz uprawiania sportów wodnych;
3) bytowania ryb i innych organizmów wodnych w 

warunkach naturalnych, umożliwiających ich 
migrację.

(wyciąg z art. 38 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne)

background image

Badania i ocena stanu rzek w Polsce

Zakres i sposób badao oraz kryteria oceny stanu wód
rzecznych określają rozporządzenia do ustawy -

Prawo

wodne

:

-

rozporządzenie MŚ z dnia 4 października 2002 r. w 

sprawie wymagao, jakim powinny odpowiadad wody 
śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach 
naturalnych 

(Dz. U. z 2002 r. Nr 176, poz.1455)

;

rozporządzenie MŚ z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie 
kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na 
zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych (

Dz. U. 

z 2002 r. Nr 241, poz. 2093

);

background image

Badania i ocena stanu rzek w Polsce

Zakres i sposób badao oraz kryteria oceny stanu wód
rzecznych określają rozporządzenia do ustawy -

Prawo

wodne

:

-

rozporządzenie MŚ z dnia 27 listopada 2002 r. w

sprawie wymagao, jakim powinny odpowiadad wody
powierzchniowe

wykorzystywane

do

zaopatrzenia

ludności w wodę przeznaczoną do spożycia (Dz. U. z
2002

r.

Nr

204,

poz.

1728);

- rozporządzenie MŚ z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie
sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód
powierzchniowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 162, poz. 1008);

background image

Badania i ocena stanu rzek w Polsce

Zakres i sposób badao oraz kryteria oceny stanu wód rzecznych 

określają rozp. do ustawy -

Prawo wodne

:

- rozporządzenie MŚ z dnia 13 maja 2009 r. w sprawie form i 
sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód 
powierzchniowych i podziemnych (Dz. U. z 2009 r. Nr 81, poz. 
685);

- rozporządzenie MŚ z dnia 22 lipca 2009 r. w sprawie 
klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i 
stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych 
(Dz. U. z 2009 r. Nr 122, poz. 1018).

- rozporządzenie MŚ z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie wykazu 
substancji priorytetowych w dziedzinie polityki wodnej (Dz. U. z 
2010 r. Nr 138, poz. 934).

background image

Stan wód powierzchniowych

Stan wód powierzchniowych ocenia się, porównując wyniki

monitoringu z kryteriami wyrażonymi jako wartości graniczne
wskaźników jakości wód.

 Na stan ogólny składają się

stan ekologiczny

(w którym pod

uwagę brane są

elementy biologiczne

oraz, jako wskaźniki

wspomagające,

elementy

fizykochemiczne

i

hydromorfologiczne) oraz

stan chemiczny

(oceniany na

podstawie

wskaźników

chemicznych

,

charakteryzujących

występowanie

substancji

szczególnie

szkodliwych

dla

środowiska wodnego, w tym tzw. substancji priorytetowych).

background image

Stan wód powierzchniowych

Dla

jednolitych części wód

, stanowiących podstawową

jednostkę

gospodarowania

wodami,

określa

się

stan

ekologiczny

przypadku

naturalnych jednolitych części wód

mówi

się o ich

stanie ekologicznym

,

w przypadku

sztucznych bądź silnie zmienionych

jednolitych części wód

– o

potencjale ekologicznym

.

 Stan ekologiczny oraz potencjał ekologiczny klasyfikuje się
przez nadanie jednolitej części wód jednej z

pięciu klas jakości

wód

.

background image

Klasy jakości wód

Klasa

I

bardzo

dobry

stan

ekologiczny – wody o niezmienionych
warunkach naturalnych lub zmienionych tylko w
bardzo niewielkim stopniu,

Klasa II – dobry stan ekologiczny –

zmiany warunków naturalnych w porównaniu
do warunków niezakłóconych działalnością
człowieka są niewielkie,

Klasa

III

umiarkowany

stan

ekologiczny – wody przekształcone w
średnim stopniu,

background image

Klasy jakości wód

Klasa IV – słaby stan ekologiczny – wody o

znacznie

zmienionych

warunkach

naturalnych

(

biologicznych,

fizykochemicznych,

morfologicznych

),

gdzie gatunki roślin i zwierząt znacznie różnią się od
tych, które zwykle towarzyszą danemu typowi
jednolitej części wód,

Klasa V – zły stan ekologiczny – wody o
poważnie zmienionych warunkach naturalnych, w
których nie występują typowe dla danego rodzaju wód
gatunki fauny i flory.

background image

Wskaźniki  
wspomagające
elementy 
biologiczne

Stan ekologiczny

Zasady oceny wód powierzchniowych

Elementy biologiczne

substancje szczególnie 
szkodliwe dla środowiska

(priorytetowe i inne 
substancje odprowadzane w 
znacznych ilościach do wód 
powierzchniowych

Stan chemiczny

- fitoplankton
- makrofity i fitobentos
-

bezkręgowce bentosowe

- ichtiofauna (ryby)

Elementy chemiczne

i fizykochemiczne

przejrzystość, warunki termicze, warunki 
natlenienia, zasolenie, zakwaszenie, substancje 
biogenne, specyficzne zanieczyszczenia 
syntetyczne i niesyntetyczne

Elementy hydromorfologiczne

reżim hydrologiczny, ciągłość cieku, 
warunki morfologiczne

Stan wód wyznacza gorszy ze stanów

EKOLOGICZNY lub CHEMICZNY

background image

Schemat klasyfikacyjny przedstawiający kolejne działania 

zmierzające do uzyskania klasyfikacji stanu ekologicznego

Źródło: http://www.krakow.pios.gov.pl/publikacje/2009/wody_ocena_2008.pdf

background image

Klasyfikacja stanu ekologicznego jednolitych 

części wód rzek objętych w roku 2007 i 2008 

monitoringiem diagnostycznym (Polska)

2007 r. – spośród 267 jcw 
(monitoring diagnostyczny)

6 (2,2%) osiągnęło stan dobry, a 

więc spełniło wymagania 
określone dla II klasy czystości

.   

– 73,8% przypisano do klasy III 

(stan ekologiczny umiarkowany

).

2008 r. – spośród 181 jcw 
rzecznych                            
– 23 (12,7%) osiągnęło stan 
ekologiczny 

dobry

lub 

bardzo 

dobry.

background image

Klasyfikacja stanu ekologicznego JCW 

rzek w roku 2007 i 2008; monitoring 

diagnostyczny

Bardzo dobry

Dobry

Umiarkowany

Słaby

Zły

background image

Klasyfikacja 

stanu ekologicznego

JCW rzek objętych 

monitoringiem diagnostycznym w 2007 i 2008 r.

(źródło: GIOŚ/PMŚ)

background image

Klasyfikacja 

stanu chemicznego

jednolitych 

części wód rzek objętych monitoringiem 

diagnostycznym w 2008 roku

background image

Ocena stanu wód

Stan wód jest wypadkową stanu 

ekologicznego i chemicznego, a 

określa go gorszy ze stanów.

Stan chemiczny

dobry

poniżej dobrego

bardzo dobry stan 
ekologiczny

dobry stan wód

zły stan wód

dobry

stan ekologiczny / 

potencj

ał ekologiczny 

dobry lub pow

yżej 

dobrego

dobry stan wód

zły stan wód

umiarkowany 

stan 

ekologiczny / 
umiarkowany potenc

jał

ekologiczny

zły stan wód

zły stan wód

s

łaby

stan ekologiczny / 

s

łaby potencjał

ekologiczny

zły stan wód

zły stan wód

zły stan ekologiczny / zły 
potencj

ał ekologiczny

zły stan wód

zły stan wód

Stan/potencjał 

ekologi

cz

ny

background image

Klasyfikacja 

stanu jednolitych części wód

rzek

objętych monitoringiem diagnostycznym w 2008 r.

5,5 %

70,5%

24%

background image

Zbiorcze wyniki klasyfikacji 

jezior

wg stanu 

ekologicznego, objętych monitoringiem w 

latach 2007-2008 

(źródło: GIOŚ/PMŚ)

background image

Ocena jakości wód przeznaczonych do 

zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia

A1

A2

A3

Wody 

wymagające 
prostego 
uzdatniania 
fizycznego, w 

szczególności 
filtracji oraz 
dezynfekcji.

Wody wymagające 
typowego uzdatniania 
fizycznego i 
chemicznego, w 
szczególności utleniania 
wstępnego, koagulacji, 
flokulacji, dekantacji, 
filtracji i dezynfekcji 
(chlorowanie końcowe)

Wody wymagające 
wysokosprawnego 
uzdatniania fizycznego 
i chemicznego, w 
szczególności 
utleniania, koagulacji, 
flokulacji, dekantacji, 
filtracji, adsorpcji na 
węglu aktywnym, 
dezynfekcji 
(ozonowanie, 
chlorowanie końcowe).

background image

UREGULOWANIA FORMALNO-PRAWNE 

DOTYCZĄCE OCHRONY ŚRODOWISKA W POLSCE

ODPADY

background image

Uregulowanie formalno-prawne 

gospodarki odpadami w Polsce

Kompleksowe rozwiązania w 

dziedzinie gospodarki odpadami 

zawiera 

Ustawa o odpadach

z dnia 27 kwietnia 2001 r.

(Dz. U. Nr 62 poz. 628)

background image

Uregulowanie formalno-prawne gospodarki 

odpadami w Polsce

Ustawa

określa

zasady

postępowania

z

odpadami w sposób zapewniający ochronę życia i
zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska zgodnie z
zasadą zrównoważonego rozwoju, a w szczególności
zasady zapobiegania powstawaniu odpadów lub
ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego
oddziaływania na środowisko, a także odzysku lub
unieszkodliwiania odpadów.

background image

Ustawa o odpadach

1. Ustawa podaje zasady gospodarowania odpadami

Nakłada na wytwórcę odpadów obowiązek zapobiegania
powstawaniu odpadów lub ograniczenia ich ilości a także
zmniejszenie ich negatywnego oddziaływania na środowisko;

Nakazuje

zapewnienie,

zgodnego

z

zasadami

ochrony

środowiska, odzysku;

Wprowadza, zgodny z zasadami ochrony środowiska, obowiązek
unieszkodliwiania odpadów;

Nakazuje selektywne zbieranie odpadów;

Zakazuje mieszania różnego rodzaju odpadów,

Transport odpadów niebezpiecznych musi byd zgodny z
narzuconymi przepisami obowiązującymi przy transporcie
materiałów niebezpiecznych.

background image

Ustawa o odpadach

2. Ustawa wprowadza obowiązek przygotowania planów 

gospodarki odpadami

Plany określają:

Opis aktualnego stanu gospodarki odpadami;

Prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami;

Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie
gospodarowania odpadami;

Instrumenty finansowe służące realizacji zamierzonych
celów;

System monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów.

background image

Ustawa o odpadach

3.  Ustawa reguluje zadania samorządu terytorialnego w 

zakresie gospodarki odpadami komunalnymi

Do obowiązkowych zadao gmin w zakresie gospodarki

odpadami komunalnymi należy:

zapewnianie

warunków

funkcjonowania

systemu

selektywnego

zbierania

i

odbierania

odpadów

komunalnych wszystkim mieszkaocom gminy;

zapewnianie budowy, utrzymania i eksploatacji instalacji i
urządzeo do odzysku i unieszkodliwiania odpadów
komunalnych

oraz

odpadów

niebezpiecznych

wydzielonych z odpadów komunalnych;

zapewnianie warunków ograniczenia masy odpadów
komunalnych ulegających biodegradacji;

inicjowanie i ułatwianie tworzenia punktów zbierania
zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego;

background image

Ustawa o odpadach

4. Ustawa nakłada obowiązki dla posiadaczy 

odpadów i transportujących odpady

Wytwórca odpadów powinien:

Uzyskad pozwolenie na wytwarzanie odpadów;

Uzyskad decyzję zatwierdzającą program gospodarki
odpadami niebezpiecznymi;

Przedłożyd informację o wytwarzanych odpadach oraz o
sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami,
określid ilośd odpadów przewidzianych do wytwarzania w
ciągu roku, wskazad sposoby zapobiegania powstawaniu
odpadów lub ograniczania ich ilości, wskazad miejsca i
sposoby ich magazynowania.

background image

Ustawa o odpadach

Ustawa określa także:

5.

Szczególne zasady gospodarowania niektórymi rodzajami 

odpadów.

6.

Zasady termicznego przekształcania odpadów.

7.

Zasady składowania i magazynowania odpadów i rodzaje 

składowisk.

8.

Przepisy karne i opłaty sankcyjne.

background image

Ustawa o odpadach

Załączniki:

Załącznik nr 1 określa kategorie odpadów
Załącznik nr 2 wymienia kategorie lub rodzaje

odpadów niebezpiecznych

Załącznik nr 3 podaje składniki odpadów, które

kwalifikują je jako odpady

niebezpieczne

Załącznik nr 4 podaje właściwości odpadów, które

powodują, że odpady są

niebezpieczne

Załącznik nr 5 definiuje procesy odzysku
Załącznik nr 6 definiuje procesy unieszkodliwiania

odpadów

background image

Odpady wytworzone w Polsce według rodzajów w 

2009 r. (z wyłączeniem odpadów komunalnych)

background image

Odpady wytworzone w latach 2000-2009 (z 

wyłączeniem odpadów komunalnych)

background image

Odpady wytworzone według województw w 2009 r. 

(z wyłączeniem odpadów komunalnych)

Lubuskie
730 

tys. ton

Warmińsko-mazurskie – 755 tys. ton

Podlaskie
738

tys. ton

Dolnośląskie – 33 307 

tys. ton

Śląskie

32 257

tys. ton

Małopolskie

6 682

tys. ton

111 060 

tys. ton

background image

PAOSTWOWY MONITORING 

ŚRODOWISKA

background image

Państwowy Monitoring Środowiska

 Źródłem informacji o środowisku jest PMŚ

Powołany

Ustawą

o

Paostwowej

Inspekcji

Ochrony

Środowiska z dnia 20 lipca 1991

Jego rangę wzmocniła 10 lat później ustawa Prawo ochrony

środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r.

 Koordynatorem PMŚ jest Główny Inspektor Ochrony
Środowiska
 PMŚ stanowi system pomiarów, ocen i prognoz stanu
środowiska

oraz

gromadzenia,

przetwarzania

i

rozpowszechniania informacji o środowisku.
 Celem PMŚ jest zwiększenie działao na rzecz ochrony
środowiska poprzez zbieranie, analizowanie i udostępnianie
danych dotyczących stanu środowiska i zmian w nim
zachodzących.

background image

Państwowy Monitoring Środowiska – zadania

Podstawowe zadanie – dostarczanie informacji o:
• aktualnym stanie i stopniu zanieczyszczeo poszczególnych

komponentów środowiska

• ładunkach zanieczyszczeo doprowadzanych do środowiska
• dynamice

antropogenicznych

przemian

środowiska

przyrodniczego

• przewidywanych skutkach użytkowania środowiska

background image

Państwowy Monitoring Środowiska – zadania

• jakości

elementów

przyrodniczych,

dotrzymywania

standardów jakości środowiska określonych przepisami oraz
obszarach występowania przekroczeo tych standardów.
• występujących

zmianach

jakości

elementów

przyrodniczych

i

przyczynach

tych

zmian,

w

tym

powiązaniach

przyczynowo-skutkowych

występu-jących

pomiędzy emisjami i stanem elementów przyrodniczych.

PMŚ

wspomaga

działania

na

rzecz

ochrony

środowiska poprzez systematyczne informowanie
organów administracji i społeczeństwa o:

background image

PMŚ – zakres danych

PMŚ na podstawie badao monitoringowych obejmuje informacje w 

zakresie:

• jakości powietrza
• jakości wód śródlądowych, powierzchniowych i podziemnych oraz 

morskich wód wewnętrznych i wód morskich terytorialnych

• jakości gleby i ziemi
• hałasu
• promieniowania jonizującego i pól elektromagnetycznych
• stanu zasobów środowiska, w tym lasów
• rodzajów i ilości substancji lub energii wprowadzanych do 

powietrza, wód, gleby i ziemi

• wytwarzania i gospodarki odpadami

background image

Państwowy Monitoring Środowiska

PMŚ zbiera dane na podstawie:

 pomiarów dokonywanych przez organy administracji zobowiązane

na podstawie ustaw do wykonywania badao monitoringowych

 danych zbieranych w ramach statystyki publicznej
 informacji udostępnianych przez inne organy administracji
 pomiarów stanu środowiska, wielkości i rodzajów emisji a także

ewidencji, do których prowadzenia obowiązane są podmioty z
mocy prawa lub na mocy decyzyjnej

 innych informacji uzyskanych odpłatnie lub nieodpłatnie od

podmiotów niebędących organami administracji

Badania monitoringowe przeprowadza

się cyklicznie

stosując

ujednolicone

metody

zbierania,

gromadzenia i przetwarzania danych

background image

Państwowy Monitoring Środowiska

PMŚ jest narzędziem oceny polityki ekologicznej paostwa

Zasady funkcjonowania PMŚ określają przepisy Ustawy o
Inspekcji Ochrony Środowiska z dnia 20 lipca 1991 r.

background image

Struktura

PMŚ

background image

Państwowy Monitoring Środowiska -

Struktura

Blok PRESJE na środowisko

pozyskiwanie

informacji o ładunkach zanieczyszczeo wprowadzanych do
powietrza, wód i ziemi, niezbędne do realizacji celów PMŚ

background image

Państwowy Monitoring Środowiska -

Struktura

Blok STAN środowiska

– obejmuje działania związane z

pozyskiwaniem,

gromadzeniem,

analizowaniem

i

upowszechnianiem informacji o poziomach substancji i
innych wskaźników charakteryzujących stan poszczególnych
elementów przyrodniczych

wykonywane

oceny

poszczególnych komponentów środowiska, uwzględniające
w coraz szerszym zakresie wpływ elementów presji

background image

Państwowy Monitoring Środowiska -

Struktura

Blok OCENY I PROGNOZY

– określa rodzaje i

intensywnośd oddziaływania na środowisko przy pomocy
wybranych wskaźników środowiskowych lub wskaźników
zrównoważonego rozwoju

background image

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ