background image

 

   
   
Jak zacząć poszukiwania? 
Krok 1. Przede wszystkim zacznij od siebie. Zbierz i uporządkuj dokumenty dotyczące 
Twojej własnej osoby, takie jak akty urodzenia, chrztu, świadectwa szkolne, różnego rodzaju 
legitymacje, dokumenty związane ze służbą wojskową, studiami, pracą, małżeństwem, 
stanem posiadania. Warto też przejrzeć swoje zdjęcia i spróbować je opisać. Jesteś jedyną 
osobą, która ma dostęp do kompletu tych dokumentów, może je uporządkować, opisać i 
zabezpieczyć, pozostawiając w spuściźnie dla przyszłych genealogów.  
Krok 2. Rozejrzyj się po domu w poszukiwaniu dotyczących Twojej rodziny starych 
dokumentów, zdjęć, wycinków z gazet, pamiętników, kalendarzy, modlitewników, książek z 
dedykacjami itp. Przypomnij sobie również i zanotuj to, co sam wiesz o swojej rodzinie.  
Krok 3. Kiedy już zgromadzisz ten cały materiał i go posegregujesz powinieneś uzyskane 
informacje usystematyzować i starannie zanotować. Im wcześniej zaczniesz to robić tym 
lepiej. Później możesz pogubić się w stosie papierów. Kiedyś do tego celu wykorzystywano 
specjalne papierowe fiszki. Dzisiaj najwygodniej jest gromadzić i segregować informacje 
przy pomocy wyspecjalizowanyc

komputerowych programów genealogicznych

Internet 

pełen jest programów shareware, które możesz ściągnąć z sieci i wykorzystywać w swoich 
poszukiwaniach. Przy wyborze programu należy pamiętać o dwóch rzeczach. Program taki 
powinien rozpoznawać polskie znaki diaktrytyczne oraz zapisywać i odczytywać pliki w 
formacie GEDCOM, który jest standardowym formatem zapisu danych genealogicznych. 
Wymogi te spełniają spolszczone wersje programów "Brother's Keeper" i "Fzip Family Tree" 
(oba przeznaczone dla Windows) oraz "A-Gene" (wersja polska tylko na Amigę) oraz 
anglojezyczne programy: "Famtree", "Kinship Archivist", "Geb's Dynas-Tree" i "Genius 
Family Tree". Pamiętaj - nie ma programu idealnego, każdy z nich ma swoje wady i zalety. 
Ostateczny wybór zależy tylko od Ciebie.  
Krok 4. Teraz, kiedy zostały już uporządkowane posiadane przez Ciebie podstawowe dane 
możesz zacząć rozmowy ze starszymi członkami rodziny - najpierw z rodzicami, dziadkami, 
później z wujkami, ciotkami, dalszymi kuzynami i starymi przyjaciółmi rodziny. 
Prawdopodobnie większość z nich chętnie będzie udzielała Ci informacji i z pewnością 
udostępnią posiadane przez siebie dokumenty i zdjęcia. Z doświadczenia wiem, że prace 
znacznie ułatwia przedstawienie krewnym roboczego wydruki drzewa genealogicznego. 
Podnosi to w ich oczach powagę prowadzonych poszukiwań. Ponadto mając przed sobą 
tablicę rodową znacznie prędzej są oni w stanie dostrzec braki i błędy w informacjach oraz 
nieobecność w niej członków rodziny, których istnienia nawet nie podejrzewałeś. Rozmowy 
prowadź bez pośpiechu, staraj się powracać do najciekawszych tematów.  
Ważnym jest, abyś zadawał dosyć precyzyjne pytania - o nazwiska, daty, miejsca, obok nich 
pytania pozwalające odmalować charakter życia Twoich krewnych. "

RootsWeb's guide

...

proponuje stosować następujący zestaw pytań: Jak byłeś nazywany w przeszłości? Czy Twoja 
babka opowiadała Ci jakieś niezwykłe historie? Kim był Twój najlepszy przyjaciel i co 
lubiliście razem robić? Gdzie chodziłeś do szkoły? Które wakacje uważasz za 
najwspanialsze? Dlaczego? Czy byłeś w wojsku? Gdzie i z kim podróżowałeś? Gdzie i jakie 
było Twoje pierwsze samodzielne mieszkanie? Co pamiętasz o swoim rodzinnym domu? 
Jakie panowały relacje pomiędzy członkami rodziny? Jakie były źródła utrzymania rodziny, 
kto i gdzie pracował? Co było cechami charakterystycznymi rodziny? Czy rodzinę dotykały 
jakieś choroby? Czy w rodzinie były czarne owce?  

background image

Jeśli Twoim krewnym to nie przeszkadza rozmowy te warto rejestrować przy pomocy 
magnetofonu, dyktafonu lub kamery video. Unikniesz w ten sposób pomyłek 
spowodowanych pośpiesznym notowaniem i stworzysz unikalny dokument.  
Uzyskane materiały jak najszybciej opracowuj i wprowadzaj do komputera. Pamiętaj jednak, 
że uzyskane informacje w miarę możliwości należy popierać materiałami źródłowymi i fakt 
ten odnotowywać. Najbardziej wiarygodne są dokumenty sporządzone bezpośrednio po 
wydarzeniu, które opisują. Na przykład akt zgonu jest wiarygodnym źródłem informacji na 
temat miejsca i daty śmierci, ale podawane w nim informacje na temat miejsca i daty 
urodzenia nie muszą już być tak bardzo precyzyjne. Znacznie lepiej jest dążyć do 
odnalezienia aktu urodzenia. Nie zawsze jest to jednak możliwe, wtedy z zastrzeżeniami 
muszą wystarczyć informacje z aktu zgonu.  
Prawdopodobnie znajdziesz w dokumentach wiele sprzeczności. Na przeciągu XX w. wiele 
było wydarzeń wymuszających ukrywanie się pod cudzym nazwiskiem, zmienianie daty 
urodzenia, zameldowanie administracyjne w jednym miejscu, a faktyczne zamieszkanie i 
zatrudnienie w zupełnie innej części kraju. Tego typu rozbieżności musisz starać się objaśniać 
informacjami uzyskanymi od rodziny.  
Krok 5. Postaraj się odnaleźć inne osoby, które zajmują się historią rodzin, których dzieje 
badasz. Wszystkim zainteresowanym znacznie ułatwi to pracę. Możesz też szukać osób, które 
kiedykolwiek zetknęły się z Twoją rodziną i mogą udzielić jakichś informacji. Najłatwiej jest 
to zrobić za pomocą znajdujących się w Internecie 

grup dyskusyjnych i tablic ogłoszeń.

 

Sprawdź również, czy poszukiwane przez Ciebie osoby już nie znajdują się, w której z 
internetowyc

baz danych

. 

Krok 6. Uzyskane od krewnych informacje będą podstawą dalszych badań w archiwach i 
bibliotekach. Znając informacje o miejscu urodzenia, chrztu, ślubu, śmierci lub pogrzebu i 
przybliżone informacje o datach tych wydarzeń możesz zwrócić się do lokalnych władz 
gromadzących dokumentację metrykalną i cywilną. Będą to przede wszystkim lokalne urzędy 
stanu cywilnego, parafie, 

archiwa państwowe

 i kościelne, rzadziej biblioteki i muzea.  

Zawsze jeśli jest to tylko możliwe rób kopie dokumentów