Przepisy BHP na stanowisku z monitorem ekranowym

„Bezpieczeństwo i higiena pracy na stanowiskach z monitorami ekranowymi”
stan prawny na dzień 2010-09-06

ROZPORZ

DZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ

z dnia 1 grudnia 1998 r.

w sprawie bezpiecze

stwa i higieny pracy na stanowiskach wyposa

onych w

monitory ekranowe.

Na podstawie art. 237[15] § 1 Kodeksu pracy zarz

dza si

, co nast

puje:

§ 1. Rozporz

dzenie okre

la:

1) wymagania bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz ergonomii dla stanowisk pracy

wyposa

onych w monitory ekranowe,

2) wymagania dotycz

ce organizacji pracy na stanowiskach wyposa

onych w

monitory ekranowe.
§ 2. Ilekro

w rozporz

dzeniu jest mowa o:

1) monitorze ekranowym - nale

y przez to rozumie

urz

dzenie do wy

wietlania

informacji w trybie alfanumerycznym lub graficznym, niezale

nie od metody

uzyskiwania obrazu,
2) stanowisku pracy - nale

y przez to rozumie

przestrze

pracy, wraz z

wyposa

eniem w

rodki i przedmioty pracy, obejmuj

cym:

a) wyposa

enie podstawowe, w tym monitor ekranowy, klawiatur

lub inne

urz

dzenia wej

ciowe, jednostk

centraln

lub stacj

dyskietek,

b) wyposa

enie dodatkowe, w tym drukark

, skaner, mysz, trackball,

c) wyposa

enie pomocnicze, w tym stół, krzesło, uchwyt na dokument, podnó

ek,

3) systemie komputerowym - nale

y przez to rozumie

urz

dzenia wchodz

ce w

skład wyposa

enia podstawowego i dodatkowego stanowiska pracy wraz z

oprogramowaniem,
4) pracowniku - nale

y przez to rozumie

osob

zatrudnion

przez

pracodawc

, w tym praktykanta i sta

yst

, u

ytkuj

w czasie pracy monitor

ekranowy co najmniej przez połow

dobowego wymiaru czasu pracy.

§ 3. Przepisów rozporz

dzenia nie stosuje si

do:

1) kabin kierowców oraz kabin sterowniczych maszyn i pojazdów,
2) systemów komputerowych na pokładach

rodków transportu,

3) systemów komputerowych przeznaczonych głównie do u

ytku publicznego,

4) systemów przeno

nych nie przeznaczonych do u

ytkowania na danym stanowisku

pracy,
5) kalkulatorów, kas rejestruj

cych i innych urz

dze

z małymi ekranami do

prezentacji danych lub wyników pomiarów,
6) maszyn do pisania z wy

wietlaczem ekranowym.

§ 4. Pracodawca jest obowi

zany organizowa

stanowiska pracy z monitorami

ekranowymi w taki sposób, aby spełniały one minimalne wymagania bezpiecze

stwa

i higieny pracy oraz ergonomii, okre

lone w zał

czniku do niniejszego

rozporz

dzenia.

„Bezpieczeństwo i higiena pracy na stanowiskach z monitorami ekranowymi”
stan prawny na dzień 2010-09-06

§ 5. 1. Pracodawca jest obowi

zany do przeprowadzania na stanowiskach pracy,

wyposa

onych w monitory ekranowe, oceny warunków pracy w aspekcie:

1) organizacji stanowisk pracy, w tym rozmieszczenia elementów wyposa

enia, w

sposób zapewniaj

cy spełnienie wymaga

bezpiecze

stwa i higieny pracy,

2) stanu elementów wyposa

enia stanowisk pracy, zapewniaj

cego bezpiecze

stwo

pracy, w tym ochron

przed pora

eniem pr

dem elektrycznym,

3) obci

ąŜ

enia narz

du wzroku oraz układu mi

ęś

niowo-szkieletowego pracowników,

obci

ąŜ

enia

pracowników

czynnikami

fizycznymi,

tym

szczególnie

nieodpowiednim o

wietleniem,

5) obci

ąŜ

enia psychicznego pracowników, wynikaj

cego ze sposobu organizacji

pracy.
2. Ocena, o której mowa w ust. 1, powinna by

przeprowadzana w szczególno

ci dla

nowo tworzonych stanowisk oraz po ka

dej zmianie organizacji i wyposa

enia

stanowisk pracy. Na podstawie oceny pracodawca jest obowi

zany podejmowa

działania maj

ce na celu usuni

cie stwierdzonych zagro

i uci

ąŜ

liwo

ci.

§ 6. Pracodawca jest obowi

zany:

1) informowa

pracowników o wszystkich aspektach ochrony zdrowia i

bezpiecze

stwa pracy na stanowiskach pracy, w tym o wynikach przeprowadzonej

oceny, o której mowa w § 5, oraz wszelkich

rodkach bezpiecze

stwa i ochrony

zdrowia,
2) przeszkoli

pracowników w zakresie bezpiecze

stwa i higieny pracy w trybie

okre

lonym w odr

bnych przepisach.

§ 7. Pracodawca jest obowi

zany zapewni

pracownikom:

1) ł

czenie przemienne pracy zwi

zanej z obsług

monitora ekranowego z innymi

rodzajami prac nie obci

ąŜ

cymi narz

du wzroku i wykonywanymi w innych

pozycjach  ciała  -  przy  nieprzekraczaniu  godziny  nieprzerwanej  pracy  przy  obsłudze
monitora ekranowego lub
2)  co  najmniej  5-minutow

przerw

, wliczan

do czasu pracy, po ka

dej godzinie

pracy przy obsłudze monitora ekranowego.
§ 8. 1. Pracodawca jest obowi

zany zapewni

pracownikom zatrudnionym na

stanowiskach z monitorami ekranowymi profilaktyczn

opiek

zdrowotn

, w zakresie

i na zasadach okre

lonych w odr

bnych przepisach.

2. Pracodawca jest obowi

zany zapewni

pracownikom okulary koryguj

ce wzrok,

zgodne z zaleceniem lekarza, je

eli wyniki bada

okulistycznych przeprowadzonych

w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej, o której mowa w ust. 1, wyka

Ŝą

potrzeb

ich stosowania podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego.
§ 9. 1. Rozporz

dzenie wchodzi w

ycie po upływie 3 miesi

cy od dnia ogłoszenia, z

zastrze

eniem ust. 2.

2. Istniej

ce w dniu wej

cia w

ycie rozporz

dzenia stanowiska pracy wyposa

one w

monitory ekranowe powinny by

dostosowane do wymaga

okre

lonych w

rozporz

dzeniu nie pó

niej ni

w ci

gu 2 lat od dnia jego wej

cia w

ycie, z

wyj

tkiem pkt 5. 1 lit. f) i g) zał

cznika do rozporz

dzenia, które dotycz

nowo

tworzonych stanowisk pracy.

„Bezpieczeństwo i higiena pracy na stanowiskach z monitorami ekranowymi”
stan prawny na dzień 2010-09-06

Załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998

r. (poz. 973)

MINIMALNE WYMAGANIA BEZPIECZE

STWA I HIGIENY PRACY ORAZ

ERGONOMII,

JAKIE

POWINNY

SPEŁNIA

STANOWISKA

PRACY

WYPOSA

ONE W MONITORY EKRANOWE

1. Wyposa

enie stanowiska pracy oraz sposób rozmieszczenia elementów tego

wyposa

enia nie mo

e powodowa

podczas pracy nadmiernego obci

ąŜ

enia układu

ęś

niowo-szkieletowego i (lub) wzroku oraz by

ródłem zagro

dla pracownika.

2. 1. Monitor ekranowy powinien spełnia

nast

puj

ce wymagania:

a) znaki na ekranie powinny by

wyra

ne i czytelne,

b) obraz na ekranie powinien by

stabilny, bez t

tnienia lub innych form

niestabilno

ci,

c) jaskrawo

ść

i kontrast znaku na ekranie powinny by

łatwe do regulowania w

zale

ci od warunków o

wietlenia stanowiska pracy,

d) regulacje ustawienia monitora powinny umo

liwia

pochylenie ekranu co najmniej

20° do tyłu i 5° do przodu oraz obrót wokół własnej  osi co najmniej o 120° - po 60° w
obu kierunkach,
e)  ekran  monitora  powinien  by

pokryty warstw

antyodbiciow

lub wyposa

ony w

odpowiedni filtr.
2. 2. W razie potrzeby wynikaj

cej z indywidualnych cech antropometrycznych

pracownika, powinna by

yta oddzielna podstawa monitora lub regulowany stół.

2. 3. Ustawienie ekranu monitora wzgl

dem

ródeł

wiatła powinno ogranicza

nienie i odbicia

wiatła.

3. 1. Klawiatura powinna stanowi

osobny element wyposa

enia podstawowego

stanowiska pracy.
3. 2. Konstrukcja klawiatury powinna umo

liwia

ytkownikowi przyj

cie pozycji,

która nie powodowałaby zm

czenia mi

ęś

ni ko

czyn górnych podczas pracy.

Klawiatura powinna posiada

w szczególno

ci:

a) mo

liwo

ść

regulacji k

ta nachylenia w zakresie 0÷15°,

b) odpowiedni

wysoko

ść

- przy spełnieniu warunku, aby wysoko

ść

rodkowego

du klawiszy alfanumerycznych z literami A, S..., licz

c od płaszczyzny stołu, nie

przekraczała 30 mm dla przynajmniej jednej pozycji pochylenia klawiatury.
3. 3. Powierzchnia klawiatury powinna by

matowa, a znaki na klawiaturze powinny

kontrastowe i czytelne.

4. 1. Konstrukcja stołu powinna umo

liwia

dogodne ustawienie elementów

wyposa

enia stanowiska pracy, w tym zró

nicowan

wysoko

ść

ustawienia monitora

ekranowego i klawiatury.
4. 2. Szeroko

ść

i gł

boko

ść

stołu powinna zapewnia

a) wystarczaj

powierzchni

do łatwego posługiwania si

elementami wyposa

enia

stanowiska i wykonywania czynno

ci zwi

zanych z rodzajem pracy,

b) ustawienie klawiatury z zachowaniem odległo

ci nie mniejszej ni

100 mm mi

dzy

klawiatur

a przedni

kraw

dzi

stołu,

c) ustawienie elementów wyposa

enia w odpowiedniej odległo

ci od pracownika, to

jest w zasi

gu jego ko

czyn górnych, bez konieczno

ci przyjmowania wymuszonych

pozycji.
4. 3. Wysoko

ść

stołu oraz siedziska krzesła powinna by

taka, aby zapewniała:

„Bezpieczeństwo i higiena pracy na stanowiskach z monitorami ekranowymi”
stan prawny na dzień 2010-09-06

a) naturalne poło

enie ko

czyn górnych przy obsłudze klawiatury, z zachowaniem co

najmniej k

ta prostego mi

dzy ramieniem i przedramieniem,

b) odpowiedni k

t obserwacji ekranu monitora w zakresie 20°÷50° w d ół (licz

c od

linii poziomej na wysoko

ci oczu pracownika do linii poprowadzonej od jego oczu do

rodka ekranu), przy czym górna kraw

ekranu monitora nie powinna znajdowa

powy

ej oczu pracownika,

c) odpowiedni

przestrze

do umieszczenia nóg pod blatem stołu.

4. 4. Powierzchnia blatu stołu powinna by

matowa, najlepiej barwy jasnej.

5. 1. Krzesło stanowi

ce wyposa

enie stanowiska pracy powinno posiada

a) dostateczn

stabilno

ść

, przez wyposa

enie go w podstaw

co najmniej

ciopodporow

z kółkami jezdnymi,

b) wymiary oparcia i siedziska, zapewniaj

ce wygodn

pozycj

ciała i swobod

ruchów,
c) regulacj

wysoko

ci siedziska w zakresie 400÷500 mm, licz

c od podłogi,

d) regulacj

wysoko

ci oparcia oraz regulacj

pochylenia oparcia w zakresie: 5° do

przodu i 30° do tyłu,
e) wyprofilowanie płyty siedziska i oparcia odpowiednie do naturalnego wygi

cia

gosłupa i odcinka udowego ko

czyn dolnych,

f) mo

liwo

ść

obrotu wokół osi pionowej o 360°,

g) podłokietniki.
5. 2. Mechanizmy regulacji wysoko

ci siedziska i pochylenia oparcia powinny by

łatwo dost

pne i proste w obsłudze oraz tak usytuowane, aby regulacj

na było

wykonywa

w pozycji siedz

cej.

6. 1. Je

li przy pracy istnieje konieczno

ść

korzystania z dokumentów, stanowisko

pracy nale

y wyposa

w uchwyt na dokument, posiadaj

cy regulacj

ustawienia

wysoko

ci, pochylenia oraz odległo

ci od pracownika.

6. 2. Uchwyt na dokument powinien znajdowa

przed pracownikiem - mi

dzy

ekranem monitora i klawiatur

- lub w innym miejscu -w pozycji minimalizuj

cej

uci

ąŜ

liwe ruchy głowy i oczu.

7. 1. Na

yczenie pracownika, a tak

e gdy wysoko

ść

krzesła uniemo

liwia

pracownikowi płaskie, spoczynkowe ustawienie stóp na podłodze, stanowisko pracy
nale

y wyposa

w podnó

ek.

7. 2. Podnó

ek powinien mie

t pochylenia w zakresie 0°÷15°, a jego wysoko

ść

powinna by

dostosowana do potrzeb wynikaj

cych z cech antropometrycznych

pracownika.
7. 3. Powierzchnia podnó

ka nie powinna by

liska, a sam podnó

ek nie powinien

przesuwa

po podłodze podczas u

ywania.

8. 1. Stanowisko pracy powinno by

tak zaprojektowane, aby pracownik miał

zapewnion

dostateczn

przestrze

pracy, pozwalaj

na umieszczenie wszystkich

elementów obsługiwanych r

cznie w zasi

gu ko

czyn górnych.

8. 2. Stanowisko pracy wyposa

one w monitor ekranowy powinno by

tak

usytuowane w pomieszczeniu, aby zapewniało pracownikowi swobodny dost

p do

tego stanowiska. Odległo

ci mi

dzy s

siednimi monitorami powinny wynosi

najmniej 0,6 m, a mi

dzy pracownikiem i tyłem s

siedniego monitora - co najmniej

0,8 m.
8. 3. Odległo

ść

oczu pracownika od ekranu monitora powinna wynosi

400÷750 mm.

9. 1. O

wietlenie powinno zapewnia

komfort pracy wzrokowej, a szczególnie:

a) poziom nat

ęŜ

enia o

wietlenia powinien spełnia

wymagania okre

lone w Polskich

Normach,

„Bezpieczeństwo i higiena pracy na stanowiskach z monitorami ekranowymi”
stan prawny na dzień 2010-09-06

b) nale

y ograniczy

nienie bezpo

rednie od opraw, okien, przezroczystych lub

półprze

roczystych

cian albo jasnych płaszczyzn pomieszczenia oraz ol

nienie

odbiciowe od ekranu monitora, w szczególno

ci przez stosowanie odpowiednich

opraw o

wietleniowych, instalowanie

aluzji lub zasłon w oknach.

9. 2. Dopuszcza si

stosowanie opraw o

wietlenia miejscowego, pod warunkiem

to oprawy nie powoduj

ce ol

nienia.

10. Przy projektowaniu, doborze i modernizacji oprogramowania, a tak

e przy

planowaniu wykonywania zada

z u

yciem ekranu monitora pracodawca powinien

uwzgl

dnia

w szczególno

ci nast

puj

ce wymagania:

a) oprogramowanie powinno odpowiada

zadaniu przewidzianemu do wykonania,

b) oprogramowanie powinno by

łatwe w u

yciu oraz dostosowane do poziomu

wiedzy i (lub) do

wiadczenia pracownika,

c) systemy komputerowe musz

zapewnia

przekazywanie pracownikom informacji

zwrotnej o ich działaniu,
d) systemy komputerowe musz

gwarantowa

wietlanie informacji w formie i

tempie odpowiednich dla pracownika,
e) bez wiedzy pracownika nie mo

na dokonywa

kontroli jako

ciowej i ilo

ciowej jego

pracy,
f) przy tworzeniu oprogramowania i przetwarzaniu danych powinny by

stosowane

zasady ergonomii.
11. 1. Wilgotno

ść

wzgl

dna powietrza w pomieszczeniach przeznaczonych do pracy

z monitorami ekranowymi nie powinna by

mniejsza ni

40%.

11. 2. Wymagania dotycz

ce najwy

szych dopuszczalnych st

ęŜ

i nat

ęŜ

czynników szkodliwych dla zdrowia w

rodowisku pracy, w tym dotycz

ce poziomu

hałasu oraz promieniowania, okre

laj

odr

bne przepisy i Polskie Normy.

„Bezpieczeństwo i higiena pracy na stanowiskach z monitorami ekranowymi”
stan prawny na dzień 2010-09-06

Zał

cznik

do rozporz

dzenia Rady Ministrów z dnia 10 wrze

nia 1996 r. (poz. 545)

WYKAZ PRAC WZBRONIONYCH KOBIETOM

I. Prace zwi

zane z wysiłkiem fizycznym i transportem ci

ęŜ

arów oraz wymuszon

pozycj

ciała

1. Wszystkie prace, przy których najwy

sze warto

ci obci

ąŜ

enia prac

fizyczn

mierzone wydatkiem energetycznym netto na wykonanie pracy, przekraczaj

5000 kJ

na zmian

robocz

, a przy pracy dorywczej - 20 kJ/min.

Uwaga: 1kJ = 0,24 kcal.

2. R

czne podnoszenie i przenoszenie ci

ęŜ

arów o masie przekraczaj

cej:

1) 12 kg - przy pracy stałej,
2) 20 kg - przy pracy dorywczej (do 4 razy na godzin

w czasie zmiany roboczej).

3. R

czna obsługa elementów urz

dze

wigni, korb, kół sterowniczych itp.), przy

której wymagane jest u

ycie siły przekraczaj

cej:

1) 50 N - przy pracy stałej,
2) 100 N - przy pracy dorywczej (do 4 razy na godzin

w czasie zmiany roboczej).

4. No

na obsługa elementów urz

dze

(pedałów, przycisków itp.), przy której

wymagane jest u

ycie siły przekraczaj

cej:

1) 120 N - przy pracy stałej,
2) 200 N - przy pracy dorywczej (do 4 razy na godzin

w czasie zmiany roboczej).

5. R

czne przenoszenie pod gór

- po pochylniach, schodach itp., których

maksymalny k

t nachylenia przekracza 30°, a wysoko

ść

5 m - ci

ęŜ

arów o masie

przekraczaj

cej:

1) 8 kg -