PROMIENIOWANIE UV     25.09.2011r.

Typy skóry. Podział pod względem wrażliwości na promienie słoneczne.

CECHY OSOBNICZE

REAKCJE SKÓRY

TYP I – biała skóra, niebieskie oczy, piegi.

TYP I – duża wrażliwość oparzeniowa i łatwe 
łuszczenie skóry, słabe brązowienie.

TYP II – biała skóra, rude lub blond włosy, 
niebieskie lub brązowe oczy.

TYP II – szybko powstaje bolesny rumień skóry, 
która słabo brązowieje.

TYP III – przeciętni przedstawiciele rasy kaukaskiej. TYP III – średnia wrażliwość oparzeniowa i 

średniego stopnia brązowienie skóry.

TYP IV – biała lub jasno brązowa skóra, ciemno 
brązowe włosy i ciemne oczy. Typ śródziemnomorski 
lub wschodni.

TYP IV – rzadko powstają oparzenia skóry, szybko i 
intensywnie się opalają, nawet przy niewielkim 
nasłonecznieniu.

TYP V – brązowa skóra np. Indianie z Ameryki 
Północnej i Hiszpanii.

TYP V – rzadko powstają oparzenia skóry, szybko i 
intensywnie się opalają, nawet przy niewielkim 
nasłonecznieniu.

TYP VI – czarna skóra z uwagi na to , że są to 
przedstawiciele Afryki, Ameryki Południowej, 
Australii i Indii.

TYP VI – w normalnych warunkach nigdy nie 
powstają oparzenia skóry.

Powstawanie odczynu fotochemicznego.

Odczyn powstający na skórze po zadziałaniu promieniowania UV to odczyn (rumień) fotochemiczny. 
Powstawanie tego rumienia jest silnie związane z uwalnianiem hormonów tkankowych takich jak: histamina i 
acetylocholina. W trakcie ekspozycji ciała na promieniowanie UV hormony tkankowe powodują rozszerzenie 
naczyń krwionośnych, co z kolei wywołuje zwiększenie przepuszczalności ścian naczyń krwionośnych skóry 
właściwej, a w wyniku tego następuje przejście osocza z przestrzeni międzykomórkowej naskórka i skóry 
właściwej, a efektem tego jest mikro obrzęk. Jeżeli znacznie przedawkujemy promienie UV to doprowadzimy 
do nieodwracalnego uszkodzenia naskórka i skóry właściwej (martwica).

Rumień fotochemiczny charakteryzuje się:

* okres utajenia – okres od momentu naświetlania promieniowaniem UV do czasu wystąpienia pierwszych 
objawów. Czas ten może być różny w zależności od intensywności dawki promieniowania UV wynosi od 1 
do 6 godzin.
* okres narastania rumienia – obejmuje on czas od wystąpienia pierwszych objawów do osiągnięcia 
maksymalnego rumienia (szczytowanie). Trwa on od 6 do 24 godzin.
* okres ustępowania rumienia (okres zaniku) – trwa on do chwili całkowitego ustąpienia rumienia. Po 
słabych dawkach utrzymuje się on do kilku godzin, a po dużych nawet do kilku dni.

Dawkowanie lecznicze promieniowania UV:

1. Rumień fotochemiczny jest objawem widocznym, jest wykorzystywany jako wskaźnik leczniczego 
dawkowania promieniowania UV.
2. Wygląd zewnętrzny rumienia może być różny. Od barwy jasno różowej do karminowo czerwonej z silnym 
odcieniem.
3. Po zastosowaniu dużych dawek promieniowania UV przekraczających granicę tolerancji tkanek może 
wystąpić silny odczyn rumieniowy o charakterze zapalnym z naciekiem limfatycznym i obrzękiem skóry.
4. Jeżeli znacznie przedawkujemy promieniowanie UV to doprowadzimy do nieodwracalnego uszkodzenia 
naskórka i skóry właściwej z martwicą włącznie.
5. Powierzchnia rumienia jest ściśle ograniczona do miejsca zabiegu. 
6. Po ustąpieniu odczynu pojawia się pigmentacja skóry.

Dawkowanie promieniowania UV ułatwia podział odczynu rumieniowego skóry podany przez Konarską.

MED (dawka progowa promieni nadfioletowych) = biodoza promieni nadfioletowych. Jest to jednostka 
dawkowania biologicznego promieniowania UV. 

1 Biodoza – jest to czas naświetlania danym źródłem promieni UV z określonej odległości potrzebny do 
uzyskania odczynu progowego u danej osoby. Określa ona indywidualną wrażliwość na promieniowanie UV.

Erythema I stopnia (1-krotna dawka MET) – odczyn rumieniowy, który objawia się różowym zabarwieniem 
skóry, powstaje po okresie utajenia około 4 godzin. Szczyt przypada na około 12 godzinę po naświetlaniu. 
Okres zaniku w ciągu 24 godzin. Nie wywołuje łuszczenia się skóry po kilkukrotnym naświetlaniu tą dawką 
powstaje równomierna pigmentacja skóry. 

Erythema II stopnia (3-4 krotna dawka MET) – odczyn rumieniowy drugiego stopnia cechuje się 
wystąpieniem po okresie utajenia, który trwa 3-4 godziny, z silnego zaróżowienia skóry ograniczonego do 
miejsca naświetlania. Towarzyszy mu lekka bolesność, uczucie pieczenia i zwiększonej ciepłoty powierzchni 
naświetlanej, szczyt przypada na około 24 godzinę po naświetlaniu. W ciągu 2-3 dni stopniowo zmniejsza się, 
występuje łuszczenie się naskórka i wyraźna pigmentacja.

Erythema III stopnia (dawka zapalna) – następuje po okresie utajenia około 2 godzin, skóra jest żywo 
czerwona i bolesna, wyraźny odczyn zapalny i obrzęk skóry. Odczyn osiąga szczyt w trzecim dniu po 
naświetlaniu. Okres zaniku trwa do 5 dni po ustąpieniu rumienia, występuje silne łuszczenie naskórka i 
wyraźna pigmentacja. 

Erythema IV stopnia (występuje po 9-krotnej dawce MET) – okres utajenia poniżej 2 godzin. Do objawów 
dołączają się pęcherze wypełnione płynem surowiczym. Odczyn utrzymuje się przez 7-10 dni, następuje 
łuszczenie się naskórka. Po ustąpieniu odczynu wysięk się wchłania, a pod odwarstwionym naskórkiem 
tworzy się nowy, który w ciągu kilku dni grubieje. Po wygojeniu się skóry nie pozostają blizny, powstaje 
natomiast silna pigmentacja, która utrzymuje się dość długo.

Erythema V stopnia – występuje już po około 60-90 minutach i cechuje go obrzęk skóry, pęcherze i 
martwica ściągająca głębszych warstw skóry. Odczyn ten trwa około 9 dni, gojenie się skóry jest powolne i 
trwa dodatkowo około 10 dni (do 14 dni). Powstają „strupy”, a w miejscu odczynu powstaje gładka 
łącznotkankowa blizna.